Ana Sayfa / Kararlar / DSİ Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı / 2015/134317-Gömükan Barajı İnşaatı
Bilgi
İKN
2015/134317
Başvuru Sahibi
Egecan Akaryakıt Temizlik Nakl. İnş. Turz. San. Tic. A.Ş. - Zey Yapı San. Mad. Enerji Müş. Tic. A.Ş. - Everest Madencilik İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
DSİ Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Gömükan Barajı İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Egecan Akaryakıt Temizlik Nakl. İnş. Turz. San. Tic. A.Ş.  
-
Zey Yapı San. Mad. Enerji Müş.  
Tic. A.Ş. Everest Madencilik İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı  
-
Yenişehir Mahallesi Prof.Dr. Selahattin Yazıcıoğlu Cad. Karakoç Plaza No: 24 Kat: 2 D: 25  
Yenişehir/DİYARBAKIR  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
DSİ Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı,  
Devlet Mah. Inönü Bulvarı 16 06100 Çankaya/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/134317 İhale Kayıt Numaralı “Gömükan Barajı İnşaatı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
DSİ Barajlar ve Hes Dairesi Başkanlığı tarafından 03.05.2016 tarihinde belli istekliler  
arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gömükan Barajı İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak  
Egecan Akaryakıt Temizlik Nakl. İnş. Turz. San. Tic. A.Ş.  
-
Zey Yapı San. Mad. Enerji Müş.  
Tic. A.Ş. Everest Madencilik İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın 25.07.2016  
-
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 02.08.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine,  
başvuru sahibince 11.08.2016 tarih ve 45641 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.08.2016  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 16.08.2017 tarih ve 2017/MK  
-
374 sayılı kurul kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/1851-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında  
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İdari Şartname’nin 35’inci maddesi gereğince birim fiyat teklif cetvelinde yer alan  
tüm kalemleri için puanlama yapıldığında ihale üzerinde bırakılan firmanın 100 puan  
aldığının görüldüğü, işin yaklaşık maliyeti ile kalemlerine verilen puanlama aralıkları göz  
önüne alındığında, yaklaşık maliyeti 138.264.527,10 TL olan ihale konusu işte, %31,51  
tenzilat oranı ile verilen 94.701.514,00 TL teklifle 100 puan alarak aşırı düşük savunması  
vermenin matematiksel olarak mümkün olmadığı, buna göre puan hesaplaması yapılırken  
sehven hata yapılmış olabileceği,  
2) İhale üzerinde kalan firmanın 2015 yılı fiyatları ile analizleri hazırlamış olmasının  
mevzuata uygun olmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
3) Aşırı düşük savunmasının kesinlikle doğru olmadığı, şöyle ki kalemleri  
incelendiğinde;  
3.1 GB  
TL/m3 olduğu, yapılan incelemeler ve projelerdeki jeoteknik raporlara göre arazi kazısında  
%80 90 oranında kireçtaşı olduğunun tespit edildiği, barajlar birim fiyatlarında bu kazının en  
düşük pozdan fiyatının (B.15.306) 8,95 TL/m3 olduğu, metraj cetvelinde 1.584.000 m3 kazı  
bulunduğu, bunun 155.000 m3’ü geri dolguda kullanıldığında 1.584.000 155.000=1.429.000  
-01 Açıkta Kazı Yapılması pozunda verilebilecek maksimum fiyatın 6,04  
-
-
m3 kazının taşınması gerektiği, nakliye mesafesi dokümanda belirtilmemekle birlikte  
firmalarının tespitine göre minimum mesafenin 2000 m civarında olduğu, bu durumda ihale  
üzerinde kalan firmanın verebileceği maksimum fiyatla bu analizi sağlamasının mümkün  
olmadığı,  
3.2 GB-09 Barajlarda Zon Dolgusu Yapılması pozu için verilebilecek maksimum  
fiyatın 9,72 TL/m3 olduğu, jeoteknik raporlara göre kazıdan çıkan malzemenin bu imalatta  
kullanılmasının mümkün olmadığı, projedeki ocak mesafesinin L=6478 m olduğu, sadece  
birim fiyattaki bu mesafeye nakliye fiyatının, teklif edilebilecek fiyata yakın olduğu, ayrıca  
2016 barajlar birim fiyatları cetvelinde en düşük dolgu fiyatının (B.15.342) 3,83TL/m3  
olduğu ve bu fiyatın içine sıkıştırma ve sulamanın dahil olmadığı, bu sebeplerden 9,72  
TL/m3’lük teklif fiyatının mevcut analizlerle sağlanmasının mümkün olmadığı, bu pozda  
nakliye mesafesinin 6478 m olduğu, bu mesafeye göre nakliye tutarının (Yoğunluk DSİ birim  
fiyat tariflerine uygun olarak 1,8 t/m3 alındığında) 2015 fiyatları ile 8,08 TL/m3, 2016  
fiyatları 8,66 TL/m3 hesaplandığı, yine DSİ barajlar birim fiyatlarına göre dolgu fiyatı 3,83  
TL/m3 olduğu, toplam tutarın 8,66+3,83=12,49 TL/m3 olduğu, ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin verebileceği maksimum fiyat 9,83 TL/m3 olacağına göre doğru analiz yapmanın  
mümkün olmadığı,  
3.3 GB-10, GB-12 ve GB-15 beton imalatları pozlarında yüklenici tarafından  
şantiyede yapılacağı takdirde agrega nakliye mesafesi projeye göre L=6786 olduğu, ihale  
üzerinde bırakılan firma tarafından verilebilecek maksimum fiyatlarda bu nakliye mesafesine  
göre savunma vermesinin mümkün olmadığı, nakliye mesafelerinin projelerde küsuratına  
kadar net bir şekilde verildiği ve aşırı düşük savunmasının da buna göre verilmesi gerektiği,  
3.4 GB-21 Enjeksiyon delikleri açılması pozunda ihale üzerinde kalan istekli  
tarafından üçüncü kişilerden fiyat teklifi almak suretiyle savunma verildiği, bahse konu iş  
kaleminin inşaat mahalli içerisinde gerçekleştirilecek olan ve esaslı işçilik gerektiren bir iş  
olduğu göz önüne alındığında anılan kaleminin idarenin verdiği analizle açıklanması  
gerektiği,  
3.5 GB-31 Baraj imalatları bünyesine giren çimento pozunda ihale üzerinde bırakılan  
istekli tarafından üçüncü kişilerden fiyat teklifi almak suretiyle savunma verildiği, fiyat alınan  
fabrika ile yeri arasındaki mesafede hatalı hesaplanma yapıldığı,  
3.6 GB-32 Açıkta ve yeraltında betonarme demiri pozunda üçüncü kişilerden fiyat  
teklifi almak suretiyle ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından savunma verildiği, fiyat  
alınan fabrika ile yeri arasındaki mesafede hatalı hesaplandığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
3.7 GB-40 Çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması poz no’lu iş  
kaleminin inşaat mahalli içerisinde gerçekleştirilecek olan ve esaslı işçilik gerektiren bir iş  
olduğu ve anılan kaleminin idarenin verdiği analizle açıklanması gerektiği, bu kalem için  
ihale üzerinde kalan istekli tarafından verilebilecek maksimum fiyatın 9,10 TL/ton olduğu,  
DSİ Proje İnşaat Daire Başkanlığı yayınlarından alınmış analiz formatlarından görüleceği  
üzere sadece işçilik fiyatlarının toplamının yaklaşık 8,00 TL/ton olduğu, buna göre  
savunmanın eksik veya yanlış olduğu, söz konusu kaleminin proforma fatura ile değil  
analiz ile açıklanması gerektiği, söz konusu kaleme ait firmanın teklifinin 8,00 TL (bu fiyata  
malzeme fiyatı dahil değildir.) ve altında olması durumunda proforma fatura verse dahi  
teklifinin geçersiz olması gerektiği, ayrıca idarenin analizlerindeki işçilik miktarlarının  
düşürüldüğü, sonuç olarak inşaat mahalli içerisinde gerçekleştirilecek olan ve esaslı işçilik  
gerektiren işlere ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin anılan kalemlerini fiyat  
teklifi ile değil analizle açıklaması gerektiğinden ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş  
olduğu açıklamanın mevzuata uygun olmadığı, proforma faturalara dayanak olarak  
düzenlenmesi gereken maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanaklarında işçilik  
analizlerinin mutlak suretle yapılması gerektiği, GB-40 Çelik kaplama ve cebri boruların  
imali ve yerine konulması kaleminde bulunan işçilik kalemlerinin proforma fatura ile  
açıklanmasının mümkün olmadığı,  
3.8 Proforma faturaların dayanağını oluşturan tespit tutanaklarının ilgili meslek  
mensubundan istenmesi halinde aşırı düşük açıklamalarının yeterli olmadığının görüleceği,  
3.9 İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından, analizlerde girdi olarak kullanılan mazot  
fiyatının, EPDK’nın ihale davet ve ihale tarihi arasında il bazında yayınlanan fiyattan daha  
düşük olarak alındığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.5’inci maddesine  
aykırı olduğu,  
3.10 İhale üzerinde bırakılan isteklinin, üçüncü kişilerden proforma fiyat alarak  
savunma veremeyeceği pozlara idarenin vermiş olduğu analiz miktarlarında eksik ameliye  
göstererek fiyat ayarlaması yapmasının mevzuata aykırı olduğu,  
3.11 Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.12’nci maddesine istinaden aşırı düşük teklif  
sorgulaması sonucunda, 45.1.3 -.45.1.13’üncü maddelerine uygun açıklamada bulunmayan,  
açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı  
hususlar içeren isteklilerin tekliflerinin gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilmesi  
gerektiği halde reddedilmediği,  
3.12 Sunulan analizlerde yer alan malzeme nakliyelerinin  
yoğunluk katsayılarını, malzeme sıkışma katsayılarını, zayiat katsayılarını, malzeme  
yükleme boşaltma istif giderlerini ve depo sahası nakliye mesafelerinin analizdeki  
K
katsayılarını, malzeme  
-
-
miktarlarının teklif fiyatını tutturmak amacıyla düşük tutulduğu, ayrıca nakliye fiyatı  
hesabında kamu kurum ve kuruluşlarının nakliye formüllerinin kullanılmadığı, proforma  
fatura ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine göre tutarlı bir teklif  
verilemeyeceği,  
3.13 İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan  
işçilik fiyatlarının 2016 yılı 01.01.2016 31.12.2016 tarihleri arasında yürürlükte bulunan  
-
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
saatlik asgari ücretin altında olduğu,  
3.14 Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesine göre açıklama yapılan  
belgelerin (teklif yazısı, proforma fatura, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları vb.) aşırı düşük  
sorgusu için geçerli olmadığı, belgelerin son geçici vergi beyan dönemine ait olmadığı,  
ortalama birim maliyetlerin ilgili belgelerde belirtilmediği, SMMM veya YMM tarafından  
mevzuata uygun olarak onaylanmadığı, mükellef ile tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura ve fiyat  
tekliflerinde anılan Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde yer alan ibarelerin eksik veya yanlış  
yazıldığı,  
3.15 Sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun  
olmadığı, maliyet bileşenleri arasında amortisman, bakım onarım, akaryakıt, yedek parça,  
motorlu taşıtlar vergisi, işçi ücretleri, SGK, stopaj giderleri, zorunlu mali sorumluluk  
sigortası, all risk sigortası, sağlığı ve güvenliği, sözleşme karar pulu, sözleşme damga  
vergisi, KİK payı ve şantiye giderlerinin gösterilmediği, bu giderleri tevsik edici belgelerin  
eksik sunulduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuru sahibi Everest Madencilik İnşaat Nakliye Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi  
Egecan Akaryakıt Temizlik Nakliyat İnşaat Turizm Sanayi Ticaret Anonim Şirketi Zey Yapı  
Sanayi Madencilik Enerji Müşavirlik Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı tarafından  
-
-
11.08.2016 tarihinde itirazen şikayet başvurusunda bulunulmuş, 09.09.2016 tarih 2016/UY.I  
-
2324 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararıyla itirazen şikâyet başvurusu reddedilmiştir.  
Söz konusu istekli tarafından açılan dava sonucunda 16.08.2017 tarih 2017/MK  
-374  
sayılı Kamu İhale Kurulu Kararıyla başvuru sahibinin 2’nci, 3.7’nci iddiasının “ayrıca  
idarenin analizlerindeki işçilik miktarlarının düşürüldüğü kısmı ve 3.10’uncu iddiasının  
yeniden esasın incelenmesine geçilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan  
yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme  
sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin  
teklifleri reddedilir.” hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli  
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.” açıklaması yer almaktadır.  
Başvuru konusu ihaleye 15 isteklinin teklif verdiği ve tekliflerinin geçerli olduğu,  
14.07.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile geçerli teklifler üzerinden hesaplanan sınır  
değerin altında kalan Özışık İnş. ve Ener. A.Ş.  
Şti. İş Ortaklığı ve Özaltın Inş. Tic. ve San. A.Ş.  
Ortaklığına aşırı düşük teklif sorgulamasının yapıldığı, süresi içinde aşırı düşük teklif  
açıklamasında bulunmayan Özışık İnş. ve Ener. A.Ş. İntekar Yapı Turz. Elk. Inş. San. ve Tic.  
-
Intekar Yapı Turz. Elk. İnş. San. ve Tic. Ltd.  
-Durmaz Inş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş  
-
Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, aşırı düşük teklif  
açıklamaları uygun bulunan ve fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak  
belirlenen ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Özaltın İnş. Tic. ve San. A.Ş.  
Inş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde ihalenin bırakıldığı, başvuru sahibi Egecan  
Akaryakıt Tem. Nak. Inş. Turz. San. Tic. A.Ş. Zey Yapı San. Mad. Enerji Müş. Tic. A.Ş.  
-Durmaz  
-
-
Everest Mad. Inş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı  
ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde kalan firmanın 2015 yılı fiyatları ile analizleri hazırlamış olmasının  
mevzuata uygun olmadığı iddiasına ilişkin olarak;  
Yukarıda yer alan mevzuat düzenlemelerine göre isteklilerin aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatları  
kullanabilecekleri, ilan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması  
durumunda isteklilerin önceki yıl yayımlanan birim fiyatları kullanabilecekleri  
düzenlenmiştir.  
Bahse konu ihalenin ilan tarihinin 09.10.2015 tarihi olduğu, söz konusu tarihte Çevre  
ve Şehircilik Bakanlığı 2015 yılı birim fiyatlarının yayınlandığı, isteklilerin yukarıda yer alan  
düzenlemeye göre aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında 2015 yılı birim fiyatlarını  
kullanabilecekleri anlaşılmaktadır.  
Bununla birlikte ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından “Kamu kurum ve  
kuruluşların yayımlamış olduğu birim fiyatları kullanılarak oluşturan teklif birim fiyat listesi”  
başlığında tablonun sunulduğu, söz konusu tabloda 21 kalemin Çevre Şehircilik Bakanlığı  
2015 yılı birim fiyatları kullanılarak açıklama yapıldığı, sunulan birim fiyatların Çevre  
Şehircilik Bakanlığı internet sayfasından sorgulanması sonucunda tutarların doğru aktarıldığı  
görüldüğünden başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
GB-40 Çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması poz no’lu iş  
kaleminde idarenin analizlerindeki işçilik miktarlarının düşürüldüğü, İhale üzerinde bırakılan  
isteklinin, üçüncü kişilerden proforma fiyat alarak savunma veremeyeceği pozlara idarenin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
vermiş olduğu analiz miktarlarında eksik işçilik göstererek fiyat ayarlaması yapmasının  
mevzuata aykırı olduğu iddiasına yönelik olarak ise;  
İdarece başvuru sahibine 10.06.2016 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen aşırı  
düşük teklif sorgulama yazısında; “Gömükan Barajı İnşaatı işine ait teklifiniz İdari Şartname  
hükümlerine uygun olarak değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonunda, “4734 sayılı  
Kamu İhale Kanunu’nun 38.maddesi” uyarınca teklifinizin İdaremizin belirlemiş olduğu  
yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğu tespit edilmiş olup, Kanun, Yönetmelik ve Kamu  
İhale Genel Tebliğinin konuya ilişkin hükümleri uyarınca;  
Teklifiniz kapsamında yer alan aşağıdaki pozlarınıza ait olmak üzere, analizlerde yer  
alan girdilerin fiyatlarını Kamu İhale Genel Tebliğinin 45 inci maddesinde düzenlenen usule  
uygun biçimde açıklamanız ve belgelendirmeniz gerekmektedir.  
Açıklama yapılması ve belgelendirilmesi gereken pozlar; GB-01, GB-09, GB-10, GB-  
12, GB-15, GB-21, GB-31, GB-33, GB-34, GB-40 'dır.  
Ayrıca, teklifinize ilişkin olarak;  
Yapım yönteminin ekonomik olması, Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, Yapım işinin özgünlüğü;  
Hususlarında  
belgelendirmek  
suretiyle  
yaptığınız  
yazılı  
açıklamalarınız  
da  
değerlendirilecektir.” ifadelerine yer verilerek, yazı ekinde açıklama istenilecek iş  
kalemlerine ait analiz formatları ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesine ait  
tablonun sunulduğu görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan İş Ortaklığının 11.07.2016 tarihli yazısı ile aşırı düşük teklif  
açıklamalarına yer verildiği, yazı ekinde ise hesap cetveli, açıklama istenen birim fiyat  
analizleri, yardımcı analizler, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
kullanılarak oluşturulan teklif birim fiyat listesi, DSİ Birim Fiyat Tarifleri (ilgili sayfalar),  
motorin sarfiyatı yazılan, faturalar, ruhsatlar, enflasyon, amortisman ve yeniden değerleme  
listesi, motorin yoğunluğuna ilişkin doküman, malzemelere ilişkin fiyat teklifleri (10 adet),  
analizli fiyat teklifleri (2 adet), enjeksiyon işleri değerlendirmesi, makine teknik özellikleri,  
DSİ boru ve ekipman üreticilerinin uygunluğu hakkındaki genelge, uygunluk belgesi,  
kapasite raporu, İş Ortaklığı’nın iki ortağına ait makine ekipman listesi, vekaletname, imza  
sirküleri, imza beyannamesi sunulduğu görülmüştür.  
Yukarıda yer alan mevzuat düzenlemelerine göre aşırı düşük teklif sahibi olarak  
belirlenen isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamasının istenileceği, aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan isteklilerin teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim  
fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacakları, ihale komisyonu tarafından, aşırı düşük teklif açıklamalarında seçilen teknik  
çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşulları  
değerlendireceği hükme bağlanmıştır.  
İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklanması istenen  
analizlerden GB  
numarası 05.101 olan personel giderlerinin ölçü birimi “saat” miktarı “1,292” olacak şekilde,  
GB 40 (çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması) pozunda ise işçilik  
-21 (Enjeksiyon delikleri açılması) pozunda işçilik kalemi altında poz  
-
kalemi altında formen için “0,012” demirci için “0,300” kaynakçı için “0,130” düz işçi için  
“0,620” olacak şekilde miktar belirlenerek analiz düzenlenmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
Bahsi geçen istekli tarafından GB-21(aEnjeksiyon delikleri açılması) pozuna ilişkin  
olarak idarece verilen analiz formatında “makine ekipman(pistonlu su pompası, temel sondaj  
makinesi, elmas matkap, temel sondaj karotiyeri hazırlanması)” ve “İşçilik” giderlerinin yer  
aldığı, söz konusu istekli tarafından söz konusu kalemlerinin fiyat teklifi ile açıklandığı,  
fiyat teklifinin ekinde işçilik ve makine ekipman girdilerinin yer aldığı analizli açıklamanın  
sunularak idarenin formatında yer alan bütün girdi ve alt girdilere yer verildiği görülmekle  
birlikte, personel giderlerine ait miktarların idarenin analiz formatında yer alan miktarlar ile  
uyumlu olmadığı, idarenin bahsi geçen poz için düzenlediği analizde personel giderlerinin  
miktarı “1,292” olarak belirlendiği halde istekli tarafından bu miktarın “0,475198” olacak  
şekilde daha düşük miktar belirlendiği, bahsi geçen poza ilişkin olarak istekli tarafından  
Enjeksiyon delikleri açılması imalatı için analizli fiyat teklifi alınmış ve analizlere  
aktarılmıştır. ZEMÎN YAPI İNŞAAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ.nden alınan Enjeksiyon İşleri  
Değerlendirilmesi raporunda (Bölüm-9) belirtildiği gibi; kızaklı eski tip sondaj makineleri ile  
günde ortalama 20 metre delgi yapılabilirken, yerine daha seri hidrolik paletli makineler  
(GCD-500) kullanıldığında günde ortalama 100-120 metre delgi yapılabilmektedir. Ayrıca;  
makinalar kısa sürede yer değiştirebilmektedir. Kızaklı eski tip sondaj makineleri yerine  
Hidrolik paletli makineler (GCD-500) ile bu makinelere uygun daha güçlü su pompaları  
kullanıldığında makinelerin bir saatlik ücretleri çok artmasına rağmen, beşte bir  
(20m/100m= 1/5=0,20) veya altıda bir (20m/120m= 1/6=0,167) oranı gibi kısa sürede  
bitirildiğinden toplam makine maliyetleri ve personel giderleri de aynı oranda düşmektedir.  
Günlük 7,5 saatlik çalışmada 100-120 metre delgi yapıldığında; 1 metre delgi 0,0625 - 0,075  
saatlik sürede tamamlanabilmektedir” açıklamasının yapıldığı, söz konusu poz için Zemin  
Yapı inş San. ve Tic. Ltd. Şti.’den fiyat teklifi alındığı, bahsi geçen firma tarafından  
düzenlenen enjeksiyon işleri değerlendirme raporu ile birlikte paletli sondaj makinesinin(  
GCD  
-500) teknik özellikleri bulunan belgelerin sunulduğu,  
GB 40 (çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması) pozuna ilişkin  
-
olarak ise idarece verilen analiz formatında “malzeme” ve “işçilik” giderlerinin yer aldığı, adı  
geçen istekli tarafından söz konusu kaleminin fiyat teklifi ile açıklandığı, fiyat teklifinin  
ekinde malzeme ve işçilik giderlerinin yer aldığı, analizli açıklamanın sunularak idarenin  
analiz formatında yer alan bütün girdi ve alt girdilere yer verildiği görülmekle birlikte, işçilik  
giderlerine ait miktarların idarenin analiz formatında yer alan miktarlarla uyumlu olmadığı,  
idarenin bahsi geçen poz için düzenlediği analizde işçilik giderlerinin toplam miktarı “1,602”  
olarak belirlendiği halde istekli tarafından bu miktarın toplam “0,452018” olacak şekilde daha  
düşük miktar belirlendiği, bahsi geçen poza ilişkin olarak istekli tarafından Çelik kaplama  
ve cebri borular imalatı için; malzemenin şantiyede temini ve yerine montajı için analizli fiyat  
teklifi alınmıştır. Malzeme fabrika şartlarında imal edilmesi nedeniyle, şantiyedeki işçilik  
saatlerinden tasarruf edilerek fiyat avantajı sağlamıştır. Fiyat teklifi incelendiğinde  
işçiliklerin ve boya işlemlerinin dahi fabrika şartlarında yapılacağı, sadece montaj, montaj  
için gerekli kaynak işlemlerinin, kaynak yerlerinin onarım boyaları vb. işlerin inşaat  
mahallinde yapılacağı ve önemli miktarda işyerindeki montaj işçiliklerden tasarruf edileceği  
görülmektedir. Fiyat Teklifi alınan Roleda Makina İmalat İnşaat Nakliye Dış Ticaret Ltd. Şti.,  
DSİ Genel Müdürlüğü’nün “Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygunluğu” için oluşturduğu  
27.03.2015 tarihli 2015/14 no.lu Genelgesi kapsamında uygunluk alan firmalar arasındadır.  
Ayrıca; firmanın TOBB Kapasite Raporu bulunmaktadır. Teklif alman firmanın fabrika  
şartlarının ve makine ekipmanlarının uygun olması nedeniyle malzeme, makine ekipman ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
işçiliklerden fiyat avantajı sağlanmıştır” açıklamasının yapıldığı, söz konusu poz için Roleda  
Mak. İml. İnş. Nak. ve Dış. Tic. Ltd. Şti.’den fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifinin ekinde  
bulunan analizde boruların imalatı kısmında işçilik giderlerinin dahil olduğu, şantiyedeki  
işçiliklerin ise ayrı olarak belirtildiği, bunun yanında DSİ boru ve ekipman üreticilerinin  
uygunluğu hakkında 2015/4 sayılı genelge, uygunluk belgesi ve kapasite raporunun eklendiği  
görülmektedir.  
Bahsi geçen pozlara ilişkin olarak 25.08.2017 tarih ve 19963 sayılı yazı ile idareden  
“…GB-21 ve GB-40 poz numaralı kalemleri için yapılan açıklamanın uygun bulunma  
gerekçelerine ilişkin açıklayıcı bilgi ve belgeler…” istenilmiştir.  
İdare tarafından 06.09.2017 tarih ve 604149 sayılı cevap yazısında “…EGECAN  
Akaryakıt Temizlik Nak. İnş. Turz. San. Tic. A.Ş.+ZEY Yapı San. Mad. Ener. Müş. Tic.  
A.Ş.+EVEREST Mad. İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş. Ortaklığı’nın şikayet başvurusu üzerine  
tayin edilen raportör tarafından hazırlanan 02.08.2016 tarih ve 1699 sayılı inceleme raporu  
ve sonucunda alınan 02.08.2016 tarih ve 1700 sayılı kararda; “istekli “enjeksiyon delikleri  
açılması” imalatı için 3. Kişiden fiyat teklifi almış ve teklifindeki girdileri analize aktarmıştır.  
Buna ilişkin açıklamaları savunma dosyasında sunmuştur. Poz tarifinde yer alan tüm  
malzeme, makine ve işçilik girdileri ile birlikte tek bir tedarikçiden alınabilecek bir imalat  
olup tebliğe uygun olarak sunulduğu görülen teklifin uygun bulunmasında mevzuata aykırı bir  
durum görülmemiştir.  
“GB-40 (Çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması) teklif birim  
fiyatı için 3. Kişiden malzemenin şantiyede temini ve yerine montajı için analizli fiyat teklifi  
alınmış olduğu görülmüştür. Fiyat teklifinin işçiliklerin fabrika şartlarında yapılacağı,  
şantiyede sadece montajının yapılacağı esasına göre verildiği ve Kamu İhale Genel Tebliğinin  
45.1.13 maddesine uygun olduğu görülmüş olup tebliğ ve mevzuat hükümlerinde de 3. Kişiler  
parafından oluşturulan teklif analizlerin de komisyon tarafından incelemeye tabi tutulacağına  
ilişkin bir düzenleme mevcut olmadığından bu iddia yerinde bulunmamıştır.  
yapılmıştır.  
şeklinde tespit  
…GB-2I ve GB-40 poz numaralı kalemleri için yapılan savunmanın uygun bulunma  
gerekçelerine ait açıklamaya aşağıda yer verilmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşın düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde istekliler tarafından aşırı düşük tekliflerinin açıklamalarında uymaları  
gereken hususlar açıklığa kavuşturulmuştur. Bu madde ve alt bentlerinde istekliler tarafından  
ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler kullanılarak açıklama  
yapılması gerektiği belirtilmekle birlikte bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin  
kapsamında üçüncü kişilerden alman fiyat tekliflerinin kullanılabileceği belirtilmiş ve bu  
tekliflerin kullanılması halinde teklif içeriğinin olması gerektiği şartlar da yine tebliğin  
45.1.13.1 maddesinde tariflenmiştir.  
İdarenin ihale dokümanı kapsamında vermiş olduğu analiz formatına uygunluk  
istekliler için tariflenmiş olup üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri için öncelikle fiyat  
teklifi veren kişi ile tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu onaylan ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla meslek mensubu tarafından  
son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin yasal defter ve belgelerine göre  
düzenlenerek onaylanacak olan EK-05, EK-06, EK-07 ve EK-08 numaralı tutanakların  
idarenin ihale dokümanı kapsamında vermiş olduğu analiz girdileri ile birebir uyuşması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
beklenemeyecektir.  
Esasında tebliğ hükümlerinin tek bir analiz girdisi için üçüncü kişilerden teklif  
alınması üzerine oluşturulduğu anlaşılmakla birlikte GB-21 “Enjeksiyon delikleri açılması”  
ve GB-40 “Çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması” kalemleri gibi  
birim fiyat tariflerinde tariflenen hizmet ve imalatın işleyişte bütünüyle istekli dışında üçüncü  
kişiler tarafından yapılabildiği durumlarda teklif ekinde analiz aranmasının gündeme geldiği  
düşünülmektedir.  
Bu kapsamda incelendiğinde istekli tarafından GB-21 ve GB-40 nolu kalemleri için  
ekinde analiz bulunan teklifler alınmış olup düzenlenen analizlerde idarenin formatından yola  
çıkarak farklı alınan girdiler için tebliğin 45.1.10, 45.1.11 ve 45.1.12 maddelerine  
dayanılarak destekleyici belgeler savunma dosyasına eklenmiştir.  
u
kapsamda bakıldığında;  
GB-21 “Enjeksiyon delikleri açılması” kalemi için, sunulan aşın düşük savunma  
dosyasında "Enjeksiyon işleri değerlendirme raporu” başlığı altında belgeler ve raporlar  
sunulduğu görülmüştür. Fiyat teklifi alınan firmanın enjeksiyon delgilerinde kullanacağı yeni  
makinelerin kapasitelerine ait raporlar sunulmuş ve kızaklı eski tip sondaj makinesi yerine  
daha seri hidrolik paletli makineler (GCD-500) kullanıldığı görülmüştür. Değerlendirme  
raporunda projedeki zemin formasyonuna atıfta bulunularak delgilerde kullanılacak GCD  
-
500 makinesinin ve analizlerdeki kızaklı makinelerinin günlük delgi kapasitelerine yer  
verildiği ve yeni tip makinelerin kapasitelerinin İdaremizce analiz formatında makinelere göre  
sağladığı avantajlı koşulların açıklandığı görülmüştür. Dolayısıyla firmanın sunmuş olduğu  
analizlerde İdarenin analiz formatındaki makinelerden daha seri ve hızlı makineler  
kullanılarak ekonomi sağlanmış ve bu makinaların kapasitelerine göre yeni çalışma saatleri  
tespit edilmiş olduğu ve bu hesaplamalarla tutarlı olarak işçilik miktarlarının revize edildiği  
yapılan bu revizenin işçilik miktarlarında düşüş olarak yorumlanamayacağı görülmüştür.  
Sonuç olarak sunulan belgelerin tebliğin 45.1.10, 45.1.11 ve 45.1.12 maddelerine göre  
yapım yöntemlerinin uygun olduğunun, seçilen teknik çözümlerin yapım işinin yerine  
getirilmesinde avantajlı koşullar sağlandığının tespit edilmiş olduğu görülmüştür.  
GB-40 "Çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması” kalemi için,  
sunulan aşırı düşük savunma dosyasında fiyat teklifi alınan Roleda Makinenin evraklarının  
yer aldığı ayrıca fiyat teklifi ile birlikte DSİ Boru ve ekipman üreticilerinin uygunluğu  
hakkındaki genelgesinin, uygunluk belgesinin ve TOBB kapasite raporunun sunulduğu  
görülmüştür. Malzemelerin fabrika şartlarında imal edilmesi nedeniyle şantiyedeki işçilik  
saatlerinden tasarruf edilerek fiyat avantajı sağlandığı şeklinde savunma yapıldığı  
görülmüştür, işçiliklerin ve boya işlemlerinin dahi fabrika şartlarında yapılması, sadece  
montaj ve montaj için gerekli kaynak işlemlerinin, kaynak yerlerinin onarım ve boyalarının İş  
mahallinde yapılmasının mahallindeki işçiliklerde tasarruf edilmesini sağlamış olduğu  
görülmüştür. Firmanın sunmuş olduğu savunma dosyasında fabrika ve şantiye şartlarında  
yapılacak imalat ve işçiliklerin açıkça belirtildiği dolayısıyla fabrika şartlarıyla tutarlı olarak  
yeni işçilik miktarlarının tespit edildiği, yapılan bu tespitin işçilik miktarlarında düşüş olarak  
yorumlanamayacağı görülmüştür.  
Sonuç olarak sunulan belgelerin tebliğin 45.1.10, 45.1.11 ve 45.1.12 maddelerine göre  
yapım yöntemlerinin uygun olduğunun, seçilen teknik çözümlerin yapım işinin yerine  
getirilmesinde avantajlı koşullar sağlandığının tespit edilmiş olduğu görülmüştür.” bilgilerine  
yer verilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
GB-21 pozuna ilişkin olarak idare tarafından hazırlanan fiyat analizinde temel sondaj  
makinasının pozunun 03.071/T1 olarak belirlendiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek  
Fen Kurulu tarafından verilen 25.05.2004 tarih ve 2004/036 sayılı kararda “…Bahse konu,  
03.071 T grubu Rotatip Temel Sondaj Makinesi ve benzeri makineler genel olarak;  
Temel mühendisliğinde zemin araştırma sondajlarında  
Maden rezervlerinin etüdünde ve tünel sondajlarının karotlu çalışmalarında  
Tünellerde, barajlarda drenaj enjeksiyon deliklerinde  
Karayolu, otoyolu ve inşaat projelerinde zemin araştırma amaçlı kullanılmaktadır.  
Müdürlüğü’nün, “Su Sondajları, Temel sondajları, Enjeksiyon İşleri, Kaya-Zemin  
Mekaniği Deneyleri ve Jeofizik Etütleri Birim Fiyat Tarifleri” kitabından, konuyla ilgili  
olarak örnek verilen poz tarifleri ve analizlerine bakıldığında görüleceği üzere, Poz no:  
03.071 T grubu Rotatip Temel Sondaj Makinelerinin, her türlü açıda ve çapta delik açma  
imalatlarında kullanıldığı anlaşılmaktadır.  
03.071 T grubu Rotatip Temel Sondaj Makineleri ile mini kazık ve ankraj imalatları  
için delgi delinip delinmeyeceği hususu ile ilgili olarak yapılan teknik incelemede; bu  
gruptaki sondaj makinelerinin, takriben 22 HP gücünde  
2
silindirli T1 grubundan başlayıp  
T6 grubuna kadar 40 m.den 960 m.ye kadar delme kapasiteli makineler olduğu  
anlaşılmaktadır.” şeklinde bilgilerin yer aldığı aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklinin  
sunmuş olduğu makinanın beygir gücünün 160 Hp olduğu ve çalışma hızının daha yüksek  
olduğu, idarenin analizinde kullandığı makinenin Yüksek Fen Kurulu kararına göre 22 Hp  
gücünde olduğu, işçilik saatinin daha düşük gösterilmesinin söz konusu makinanın daha güçlü  
olmasından kaynaklandığı,  
GB-40 pozuna ilişkin olarak ise, söz konusu pozun “çelik kaplama ve cebri boruların  
imali ve yerine konulması”na ilişkin olduğu, söz konusu pozun birim fiyat tarifinde “…cebri  
boru yardımcı ekipmanlarının (mesnet, takviye çemberi, genleşme contası, esnek conta,  
menhol, vantuz, vakum kırıcı, haberci borusu, cebri boru boşaltma hattı ve vanaları, boru test  
kapakları, konik vanaların enerji kırıcı çelik kaplaması, havalık boruları, ankraj parçaları  
…vs.) ve cebri boruların imal edilmesi için gerekli her türlü malzemenin sertifikalı olarak  
veya malzeme testleri yapılarak temin edilmesi, taşıtlara yüklenerek imal edilecek atölyelere  
taşınması, boşaltılması, istif ve muhafazası, istif yerinden alınarak kum püskürtme veya  
şartnamelerine uygun olarak diğer yöntemler ile temizlenmesi, kesilmesi, bükülmesi, kaynak  
ağızlarının açılması, çelik kaplama, redüksiyon, tranzisyon, branşman, dirsek, kurb, torisferik  
kapak, cebri boru yardımcı ekipmanları ve cebri boru elemanlarının taşınabilir parçalar  
halinde kaynak ile birleştirerek imali, gerekli ise ısıl işlemden geçirilmesi, bütün kaynakların  
teknik şartnamede belirtilen usullere ve İdarenin talimatına göre muayene edilmesi, lüzumlu  
enjeksiyon deliklerin açılması, açılan deliklere diş çekilmesi ve kör tapa ile kapatılması,  
taşıma sırasında daire kesitinin bozulmaması için cebri boruların içeriden takviye edilmesi,  
boyanmadan önce teknik şartnamenin öngördüğü şekilde temizlenmesi ve boyanması,  
taşıtlara yüklenerek yerine taşınması, boşaltılması, istif ve muhafazası, çelik kaplama,  
redüksiyon, tranzisyon, branşman, dirsek, kurb, torisferik kapak, cebri boru yardımcı  
ekipmanları ve cebri boru elemanlarının istiften alınarak tartılması, montaj yapılacak yere  
taşınması cebri boru içinin ve dışının teknik şartnamede öngörülen boyalarla istenilen  
,
kalınlıkta boyanması, cebri borunun vana montajları için hazır hale getirilmesi,” bilgilerinin  
yer aldığı, yukarıda yer alan bilgilerde cebri boruların imalat aşamalarının bulunduğu, aşırı  
düşük teklif açıklaması sunan istekli tarafından borunun yukarıda belirtilen imalat aşamasında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
bulunan tüm işçiliklerin (kaynak işleri, boyama, vb.) fabrikada yapılacağının belirtildiği,  
yukarıda sayılan işlerin fabrikada yapılacak olmasından dolayı işçilik saatlerinin daha düşük  
gösterildiği, sadece şantiye kısmında gerekli olan işçiliklerin hesaplamaya dahil edildiği  
görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından GB-21( Enjeksiyon delikleri açılması), GB-  
40 (çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması) pozlarına ilişkin olarak  
işçilik miktarlarının daha düşük belirlenmesinin, yukarıda yer verilen açıklamalar ve idare  
tarafından 06.09.2017 tarih ve 604149 sayılı yazıda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  
“aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde yer alan hükme ilişkin olarak  
değerlendirme yapıldığı ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamalarının sunulan belge ve açıklamalara göre kabul edildiği de görülmüş olup sunulan  
açıklamanın bu haliyle uygun olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiasının incelenmesi  
neticesinde, Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası kapsamında  
yapılan incelemeye göre;  
Başvuruya konu ihale Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve Hes Dairesi  
Başkanlığı tarafından belli istekliler arasında ihale usulü yapılan “Gömükan Barajı İnşaatı”  
yapım işi olup, 66 ihale dokümanı satın alınan ihaleye 15 isteklinin katıldığı, bir isteklinin  
teklifinin aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadığı gerekçesiyle dğerlendirme dışı  
bırakıldığı, 14.07.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Özaltın İnşaat Ticaret ve  
Sanayi Anonim Şirketi  
başvuru sahibi Everest Madencilik İnşaat Nakliye Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi  
Akaryakıt Temizlik Nakliyat İnşaat Turizm Sanayi Ticaret Anonim Şirketi Zey Yapı Sanayi  
-Durmaz İnş.Taah.Tic.Ltd.Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı,  
-Egecan  
-
Madencilik Enerji Müşavirlik Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığının teklifinin ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve  
aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, aşırı düşük tekliflerin nasıl belirleneceği, bu  
isteklilerden açıklama istenilip istenilmeyeceği, istenilmişse açıklamanın nasıl yapılacağı ve  
yapılan açıklamanın nasıl değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.  
İdarece hesaplanan sınır değerin altında teklif veren ihale üzerinde kalan istekli  
Özaltın İnşaat Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi  
ile Özışık İnşaat Ve Enerji A.Ş. İntekar Yapı Turizm Elektrik İnşaat Sanayi ve Ticaret  
Limited Şirketi İş Ortaklığının teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlenmiş, mevzuat gereği  
GB 01, GB 09, GB 10, GB 12, GB 15, GB 21, GB 31, GB 33, GB 34, GB 40 poz numaralı  
-Durmaz İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
kalemleri açıklama yapılması ve belgelendirilmesi gereken kalemleri olarak belirlenmiş  
ve 10.06.2016 tarihli açıklama isteme yazısına açıklama istenilecek kalemlerine ait girdileri  
ve miktarlarının gösterildiği analiz formatları ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri  
listesine ait tablo eklenmiştir.  
İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklanması istenen  
analizlerden GB  
numarası 05.101 olan personel giderlerinin ölçü birimi “saat” miktarı “1,292” olacak şekilde,  
GB 40 (Çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması) pozunda ise işçilik  
-21 (Enjeksiyon delikleri açılması) pozunda işçilik kalemi altında poz  
-
kalemi altında formen için “0,012” demirci için “0,300” kaynakçı için “0,130” düz işçi için  
“0,620” olacak şekilde miktar belirlenerek analiz düzenlenmiştir.  
Bahsi geçen istekli tarafından GB-21( Enjeksiyon delikleri açılması) pozuna ilişkin  
olarak idarece verilen analiz formatında “makine ekipman (pistonlu su pompası, temel sondaj  
makinesi, elmas matkap, temel sondaj karotiyeri hazırlanması)” ve “İşçilik” giderlerinin yer  
aldığı, söz konusu istekli tarafından söz konusu kalemlerinin fiyat teklifi ile açıklandığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500  
fiyat teklifinin ekinde işçilik ve makine ekipman girdilerinin yer aldığı analizli açıklamanın  
sunularak idarenin formatında yer alan bütün girdi ve alt girdilere yer verildiği görülmekle  
birlikte, personel giderlerine ait miktarların idarenin analiz formatında yer alan miktarlar ile  
uyumlu olmadığı, idarenin bahsi geçen poz için düzenlediği analizde personel giderlerinin  
miktarı “1,292” olarak belirlendiği halde istekli tarafından bu miktarın “0,475198” olacak  
şekilde daha düşük miktar belirlendiği,  
GB-40 (çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması) pozuna ilişkin  
olarak ise idarece verilen analiz formatında “malzeme” ve “işçilik” giderlerinin yer aldığı, adı  
geçen istekli tarafından söz konusu kaleminin fiyat teklifi ile açıklandığı, fiyat teklifinin  
ekinde malzeme ve işçilik giderlerinin yer aldığı, analizli açıklamanın sunularak idarenin  
analiz formatında yer alan bütün girdi ve alt girdilere yer verildiği görülmekle birlikte, işçilik  
giderlerine ait miktarların idarenin analiz formatında yer alan miktarlarla uyumlu olmadığı,  
idarenin bahsi geçen poz için düzenlediği analizde işçilik giderlerinin toplam miktarı “1,602”  
olarak belirlendiği halde istekli tarafından bu miktarın toplam “0,452018” olacak şekilde daha  
düşük miktar belirlendiği görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan istekli GB  
açıklamasında, “1,292” olarak belirlenen personel giderleri miktarını “0,475198” olacak  
şekilde, GB 40 (Çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması) pozuna ilişkin  
-21 (Enjeksiyon delikleri açılması) pozuna ilişkin  
-
açıklamasında toplam miktarı “1,602” olarak belirlenen işçilik giderini “0,452018” olacak  
şekilde belirlenmesini, işin yapılmasında ve üretilmesinde kullanılan makine ekipman ile  
üretim şeklinde sahip olunan yüksek teknolojiye dayandırsa da, resmi kurum veya  
kuruluşlarca duyurusu yapılmayan ve sadece idarece işin özelliğine göre analizi oluşturulan iş  
kalemlerinde, analiz formatında yer alan analiz girdileri miktarlarında sahip olunan avantajlı  
duruma göre değişikliğe gidilebilmekle birlikte, yukarıda madde numaraları belirten mevzuat  
düzenlemeleri gereği, aşırı düşük teklif açıklaması yapan isteklilerin açıklama istenen iş  
kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak yapacakları açıklamaları, açıklama isteme yazısı  
ekinde verilen analiz formatında gösterilen analiz girdi miktarlarını da dikkate alarak  
yapmaları, ayrıca analiz girdilerinin birim fiyatlarını da mevzuata uygun olarak  
belgelendirmeleri gerekmektedir.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından GB-21 (Enjeksiyon delikleri açılması), GB-  
40 (Çelik kaplama ve cebri boruların imali ve yerine konulması) pozlarına ilişkin olarak  
işçilik miktarlarının daha düşük belirlenmesinin, yukarıda yer verilen açıklamalar  
doğrultusunda mevzuata uygun olmadığı, bu nedenle ihale üzerinde bırakılan isteklinin  
teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, başvuru sahihinin iddiası doğrultusunda yapılan inceleme  
sonucunda, yukarıda yapılan tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde “düzeltici işlem  
belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle Kurul çoğunluğunun kararına  
katılmıyorum.  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/045  
: 72  
: 13.09.2017  
:
2017/UY.I-2500