Ana Sayfa / Kararlar / Gebze Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2017/325975-Gebze Teknik Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi Yapım İşi
Bilgi
İKN
2017/325975
Başvuru Sahibi
Yavuz Dekorasyon İnş. Tic. İhr. ve İth. Ltd. Şti.
İdare
Gebze Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
Gebze Teknik Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Yavuz Dekorasyon İnş. Tic. İhr. ve İth. Ltd. Şti.,  
Karabaş Mah. Belde Sokak Ekşi İş Merkezi No: 5/102 İzmit/KOCAELİ  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Gebze Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
Cumhuriyet Mah. 2254 Sok. No: 2 P.K.: 141 41400 Gebze/KOCAELİ  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/325975 İhale Kayıt Numaralı “Gebze Teknik Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi  
Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Gebze Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı  
tarafından 26.07.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gebze Teknik  
Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Yavuz Dekorasyon  
İnş. Tic. İhr. ve İth. Ltd. Şti.nin 25.08.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
06.09.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 11.09.2017 tarih ve 50415 sayı  
ile Kurum kayıtlarına alınan 11.09.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/2289 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Birtam İnşaat Taahhüt Ticaret A.Ş.nin aşırı  
düşük teklif açıklamalarının, açıklamayı uygun bulan ihale komisyonu kararının ve bu kararı  
onayan idarenin bu süreçteki işlemlerinin mevzuata aykırı olduğu; şöyle ki;  
1
-İdare tarafından yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması işlemlerinin Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde belirtilen düzenlemelere uygun olmadığı, aşırı düşük  
teklif sorgulama yazısında açıklama istenilen bazı kalemlerine ilişkin hazırlanan analizlerin  
paçal kalemi analizi olarak hazırlandığı, söz konusu analizlerin, Kamu İhale Genel Tebliği  
38.1’inci maddesinde belirtildiği üzere “ayrıntılı analiz” niteliği taşımadığı, örneğin aşırı  
düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklilere gönderilen hesap cetvelinin 2’nci sırasında  
yer alan ve Kamu İhale Genel Tebliğ’inin 38.1’inci maddesinde de örnek olarak gösterilen  
18.140/D1 poz no’lu “12. mm tek kat suya veya yangına dayanıklı alçı duvar levhalarıyla çift  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
iskeletli askı sistem asma tavan yapılması  
16.050./13 poz no’lu “Beton santralinde üretilen veya satın alınan ve beton pompasıyla  
basılan, 16/20 basınç dayanım sınıfında beton dökülmesi (beton nakli dahil)” kalemi  
kalemi analizinin, 57. sırasında yer alan Y.  
C
analizinin, dilekçe ekinde sunulan örnek analizlere uygun olarak ayrıntılı analiz istenilerek  
sorgulanması, 3. sırasında yer alan 18.233/6A poz no’lu “8 cm taş yünü dolgu üst ve altı 0,65  
mm trap boyalı galvaniz saçtan ısı yalıtımı (sandviç) kenetli çatı örtüsü” kalemi ve 86.  
sırasında yer alan Y.23.101. poz no’lu uher çeşit profil, çelik çubuk ve çelik saçlarla karkas,  
(çerçeve) inşaat yapılması, yerine tespiti” kalemi için düzenlenecek analizlerde, demir-saç  
zayiatları bedellerini gösteren ayrıntılı analiz girdilerini içerecek şekilde sorgulanması ve  
açıklamalarında buna göre yapılması gerektiği, ayrıntılı analizlerin istenilmesi ve  
sorgulamaya verilecek cevapların da aynı ayrıntıyı içermesi gerektiği halde ihale üzerinde  
bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük açıklamasındaki analiz girdilerinde zayiat  
girdilerine açıklamalarında yer verilmediği,  
2
-Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45.1.2.3’üncü maddesinde yer alan düzenleme gereğince; aşırı düşük teklif sahibi isteklilerce  
analiz yapılarak açıklama yapılması durumunda da analiz formatında açıklama istenilmeyen  
kalemlerine yer verilmesi ve bu kalemleri için de asgari geçerli para birimi olan “bir  
kuruş” bedelin öngörülmesi ve bu bedelin de karsız toplam teklif fiyatına dahil edilmesi  
gerektiği, buna göre isteklilere gönderilen hesap cetvelinin 57. sırasında yer alan  
Y.16.050./13. poz no’lu “Beton santralinde üretilen veya satın alınan ve beton pompasıyla  
basılan,  
C
16/20 basınç dayanım sınıfında beton dökülmesi (beton nakli dahil)” kalemi  
analizinin girdileri içerisinde yer alan 04.031. poz no’lu “Su” açıklama istenmeyecek bir iş  
kalemi olarak belirlendiği, bu analizde 0.4 su bedeli için tutar hanesinde en küçük para  
birimimiz olan 0,01 TL (bir kuruş) bedelin yazılması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından yapılan açıklamada su bedeli ile ilgili bir bedel öngörülmediği, yine anılan hesap  
cetvelinin 94. sırasında yer alan Y.25.002/02 poz no’lu “Demir yüzeylere iki kat antipas, iki  
kat sentetik boya yapılması” analizinin girdileri içerisinde yer alan 04.511 Zımpara Kağıdı iş  
kalemi de açıklama istenmeyecek bir kalemi olarak belirlendiği, bu analizde (1) adet  
zımpara kağıdı girdisinin tutar hanesinde en küçük para birimi olan 0,01 TL (Bir Kuruş)  
bedel yazılması Kamu İhale Genel Tebliğinin açık bir hükmü olduğu,  
Aynı durumun açıklama istenilen analiz girdileri içinde yer alan açıklama  
istenmeyecek kalemleri için de geçerli olduğu, teklifi kapsamında yer alan iş  
kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde açıklama istenilmeyecek olan analiz  
girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstermeleri gerektiği hususu dikkate  
alınmadan ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından verilen aşırı düşük teklif açıklamalarının  
idare tarafından uygun bulunmasının mevzuata aykırı olduğu,  
Keza 18.140/D1 poz no’lu “12 mm tek kat suya veya yangına dayanıklı alçı duvar  
levhalarıyla çift iskeletli askı sistem asma tavan yapılması” kalemi analizinde, sorgulamaya  
tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel giderler  
hariç analiz toplamının %15’ini aşan analiz girdisinin belirlenmediği, tutarı bu girdinin  
tutarından daha az olan girdiler gibi bu girdinin de tutarı %3’ün altında olması nedeniyle  
açıklama istenilmeyecek kalemleri gibi değerlendirilerek ayrıntılı analizle açıklama  
istenmediği ve dolayısıyla da ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu hususa dikkat  
edilmeden yapılan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
3
-Açıklama istenilen kalemleri listesinde yer alan 57 adet kaleminden 30 adedinin  
Özel İş kalemi olarak belirlendiği, idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan bu iş  
kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp,  
anılan kalemlerine ilişkin açıklamaların Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesi uyarınca üçüncü  
kişilerden alınacak fiyat teklifleri ile yapılmasının mümkün olduğu, fiyat teklifi alınarak  
yapılan açıklamalarda (Ek-0.5) veya (Ek-O.6) tutanakları istenilmek suretiyle teyit edilmeden  
peşinen doğru kabul edilmesi, istekliler açısından haksız rekabete neden olabileceği gibi;  
gerek Kamu İhale Tebliği’ndeki düzenlemelere gerekse de 4734 sayılı Kanun’un temel  
ilkelerine aykırılık teşkil edeceği, meslek mensuplarınca düzenlenmesi gereken (Ek  
-0.5) ve  
(Ek 0.6) tutanaklarının fiyat tekliflerinin hazırlandığı tarih itibariyle düzenlenmediğinin  
-
anlaşıldığı, ayrıca bazı kalemleriyle ilgili olarak alınan fiyat tekliflerinin ihale tarihinden  
önceki veya bir önceki vergi dönemine ait olmadığı, bu hususa şikayet dilekçesinde yer  
verildiği halde idarece 05 ve 06 tutanakları istenilmeden bu fiyat tekliflerinin 2017/2 vergi  
dönemine ait olduğunun nasıl anlaşıldığının anlaşılamadığı,  
4
-Açıklama istenilen kalemleri listesinde yer alan 57 adet kaleminden 30 adedinin  
Özel İş kalemi olarak belirlendiği, idarece bu özel kalemleriyle ilgili analiz formatlarının  
ihale dokümanı kapsamında verilmediği,  
Açıklama istenilen kalemleri listesinin 25  
190 190 kişilik salon profesyonel av sistemleri, Özel  
sistemleri, Özel sah 780 780 kişilik salon profesyonel av sistemleri, Özel  
salonu 1 profesyonel av sistemleri, Özel sem2 seminer salonu 2 profesyonel av sistemleri,  
Özel sm 193 193 kişilik salon sahne mekaniği sistemi, Özel sm 350 350 kişilik salon sahne  
mekaniği sistemi, Özel sm 780 780 kişilik salon sahne mekaniği sistemi imalatları komple  
-
32 sıra numaralarında yer alan Özel  
sah 350 350 kişilik salon profesyonel av  
sem1 seminer  
-sah-  
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
sistemler olup, bu kalemlerinin analizleri içerisinde çok fazla “analiz girdisi” yer aldığı, bu  
kalemlerine ait girdilerin tedarikçilerinin birden fazla firma olduğu, anılan kalemlerinin  
piyasada üretilen ve üretildikten sonra da teşhir edilerek satılan ürünler olmadığı, söz konusu  
kalemlerinin malzeme ve işçilik (devreye alma-montaj) olarak birden fazla maliyet  
bileşenini ihtiva etmesi nedeniyle mal/mamul olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı  
ve söz konusu kaleme teklif edilen birim fiyatın tevsikinde tek bir proforma fatura veya teklif  
fiyatı kullanılarak maliyete dayalı olarak açıklama yapılmasının mümkün olmadığı, bu iş  
kalemleri her bir proje için farklı özel nitelikte imalatlar olup, işin projesine, teknik  
şartnamesine ve yapım şartlarına göre farklılık gösterdiğinden, satışlar üzerinden alınacak  
fiyat teklifleriyle de açıklama yapılamayacağı, tek bir fiyat teklifiyle bu kalemlerinin  
açıklanmasının mümkün bulunmadığı, bu nedenle bu tür fiyat tekliflerinin dayanağını teşkil  
eden (Ek-O.5) ve (Ek-O.6) tutanaklarının düzenlenemeyeceği, söz konusu kalemlerinin  
birim fiyat tariflerinde yer alan girdilerin hepsinin bir arada fiyat teklifine konu  
edilemeyeceği, diğer bir deyişle söz konusu tariflerde yer alan girdi maliyetlerinin ayrı ayrı  
gösterilmek suretiyle açıklama yapılması gerektiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci  
maddesine aykırı olarak tüm maliyet bileşenlerini içerir şekilde tek bir fiyat teklifiyle yapılan  
açıklamayı kabul eden idarenin işleminde hukuka uyarlılık bulunmadığı, ayrıca ihale dosyası  
içerisinde de isteklilere verilen kalemlerine ait 1 no’lu ayrıntılı analiz formatları arasında  
Özel-Sah.190 “Birim Fiyat Analizleri” nin alt analizleri açıklama istenecek kalemleri  
arasında sayılırken yukarıdaki gerekçelerle örneğin; Amplifier cihazı, Işık kontrol masası,  
Motorlu perde cihazı, TV Monitör cihazı, Lazer projeksiyon cihazı, Yazılım ve programlama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
cihazı ve El tipi Telsiz mikrofon seti vb gibi toplam 74 kalem malzeme için ayrı ayrı fiyat  
teklifi alınmadan Salon AV sistemleri için paket fiyat sunan ihale üzerinde bırakılan isteklinin  
teklifinin uygun bulunmasının mevzuata aykırılık teşkil ettiği,  
5
-İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan açıklamalarda yer alan girdi  
miktarları ile idarece verilen proje, teknik şartname ve yapım şartlarına göre hesaplanan  
miktarlar arasında % 10 oranı üzerinde bir fark bulunduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin  
sunduğu fiyat teklifinin avantajlı duruma gelmesi amacıyla analizlerde yer alan kalemleri  
içindeki girdi miktarlarını olması gerekenin altında gösterdiği, malzeme nakliyeleriyle ilgili  
formülde nakliye mesafelerinin olduğunun altında gösterildiği, özellikle hafriyat  
dökümlerinde mesafe kısaltmasına gidildiği, analiz içerisine nakliye döküm bedelinin dahil  
edilmediği,  
6
-Açıklama istenilen kalemleri listesinin 55’inci sırasında 900.3151 no’lu 2 duraklı  
l.00m/sn hızlı, 800 kg.lık Sınıf I ve Sınıf lI asansörü kalemi ile 56’ncı sırasında 900.3201  
nolu l000 kg.lık Sınıf I ve Sınıf II asansörü kalemi ile ilgili olarak fiyat teklifi kullanılarak  
açıklama yapıldığı, alınan fiyat tekliflerinde malzeme ve montaj (işçilik) bedellerinin ayrı ayrı  
gösterilmediği, bu haliyle açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesinde  
yer alan düzenlemeye aykırı olduğu,  
7
-Açıklama istenecek kalemleri listesinin 33’üncü sırasında yer alan ve birim  
maliyetinin yaklaşık % 80’ini nakliye ve döküm yeri bedelinin oluşturduğu Y.15.001/2B poz  
no’lu “Makine İle Her Derinlik ve Genişlikte Yumuşak ve Sert Toprak Kazılması (Derin  
Kazı)” kaleminin analiz girdileri arasında hafriyat döküm yeri bedeli ile nakliye bedeli alt  
girdisine yer verilmesi gerektiği, Özel İdari Şartname’nin 6.1.8’inci ve 12’nci maddesinde yer  
alan düzenleme gereğince birim fiyata dahil olan bu girdilerin aşırı düşük teklif açıklamasıyla  
ilgili analizler içinde yer alması gerektiğinden, ihale konusu alan ile döküm arasında  
mesafeye göre hesaplanan nakliye bedeliyle kazıdan çıkan malzemeler için belediyesince  
talep edilen döküm bedeline analiz formatı içinde yer vermeden birim fiyat oluşturarak Kamu  
İhale Genel Tebliği’ne aykırı açıklama sunan ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler”  
başlıklı 2’nci maddesinde 2.1. İhale konusu işin  
a) Adı:GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ KONGRE VE KÜLTÜR MERKEZİ YAPIM İŞİ  
b) Yatırım proje no'su/kodu:2008H032480  
c) Miktarı ve türü:  
1 Adet Betonarme Karkas Bina Yapımı düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin 19’uncu maddesinde  
götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar  
teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır. düzenlemesi,  
19.1. İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır. düzenlemesi,  
“Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde  
“35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük  
olanıdır. düzenlemesi yer almaktadır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır Değer ve Aşırı Düşük  
Teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır  
.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırılır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine  
eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması  
zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine  
kadar olan ve açık ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b) ve (c) bentleri gereğince  
pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden  
birisinin kullanılması zorunludur.  
(5) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine  
kadar olan ve belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e)  
bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ikinci fıkranın (b) bendinin  
kullanılması zorunludur.  
(6) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak  
alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması  
zorunludur.” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş  
kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz  
toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması  
istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 22.md.)İsteklilerden teklifleri kapsamında  
analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci  
maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli  
bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi  
isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen  
istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları  
açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 23.md.) İdare tarafından ihale dokümanı  
kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5.(Değişik07/06/2014-29023 R.G./ 24.md.) İsteklilerin kalemleri/iş grupları  
için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan  
daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu  
kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak  
suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz  
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri  
“kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu  
kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi  
belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz  
düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu  
olmayan söz konusu kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri  
sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 25.md.)Analizler ile yardımcı ve/veya alt  
analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri  
kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan  
isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 16 md.) İş kalemleri/gruplarına ait analizler  
ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan  
saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 26.md.)İhale komisyonu, sınır değerin  
altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 27.md.) Yapım yönteminin ekonomik  
olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve  
teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.  
45.1.12. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 28.md.)Seçilen teknik çözümler, yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü  
hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve  
özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./  
29.md.) Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen  
bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya mont edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
e
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 30.md.) Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.2. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 31. md.)  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 32. md.) Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların  
kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini  
imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için  
düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,(Ek  
ibare: 12/06/2015-29384 R.G./3. md.) SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı  
suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. (Değişik:07/06/2014-29023 R.G./ 33.md.) İstekliler tarafından aşırı düşük  
teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli  
bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 34. md.) Meslek mensubu; üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6,  
Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek  
mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler  
anlaşılır.  
45.1.13.11.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 35. md.) Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-  
O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin  
olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin  
tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine  
göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale  
usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.12. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 36. md.)  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.15. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 37. md.)  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi  
ve 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması  
yönündeki idare talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır  
değer tespit edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer  
dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler  
tarafından alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında  
değişiklik olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak  
yeniden belirlenmesi gerekmektedir…” açıklaması yer almaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
İdarenin 16.08.2017 tarihli ihale komisyonu kararından 51 firmanın doküman satın  
aldığı, 30 isteklinin teklif verdiği, 5 isteklinin belgelerindeki eksikliklerden dolayı (1  
isteklinin geçici teminat mektubunun ve teklif mektubunun uygun olmadığı) değerlendirme  
dışı bırakıldığı, ilk oturumda geçici teminat ve teklif mektupları usule uygun olduğu tespit  
edilen isteklilerin teklifleri üzerinden hesaplanan sınır değerin altında kalan  
4
istekliye aşırı  
düşük teklif sorgulaması yapıldığı, 3 isteklinin süresi içinde açıklama sunmadığı gerekçesi ile  
değerlendirme dışı bırakıldığı, 16.08.2017 tarihli ihale komisyonu kararı ile en avantajlı teklif  
sahibi Birtam İnşaat Taahhüt Ticaret A.Ş. üzerinde ihalenin bırakıldığı, en avantajlı ikinci  
teklif sahibinin ise başvuru sahibi Yavuz Dekorasyon İnş. Tic. İhr. ve İth. Ltd. Şti. olduğu  
anlaşılmıştır.  
İdarece, ihale üzerinde bırakılan istekliye 04.08.2017 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ  
edilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde açıklama istenilen kalemleri listesi (57 iş  
kalemi), sıralı analiz girdileri listesi, açıklama istenilen analiz girdileri listesi, açıklama  
istenmeyen analiz girdileri listesi, hesap cetvelinin yer aldığı görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 11.08.2017 tarihinde teslim edilen aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama istenilen kalemleri hesap cetveli ve icmali,  
inşaat kalemleri birim fiyat analizleri, tesisat kalemleri birim fiyat analizleri, nakliyeye  
ilişkin inşaat kalemleri birim fiyat analizleri, özel kalemleri birim fiyat analizleri ve fiyat  
tekliflerinin sunulduğu anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan Birtam İnşaat Taahhüt Ticaret A.Ş. tarafından yapılan aşırı  
düşük teklif açıklamasının yukarıda yer alan mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenmesi  
sonucunda başvuru sahibinin iddiaları değerlendirildiğinde;  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Açıklama istenen 18.140/D1, 18.233/6A, Y.16.050/13, Y.23.101 poz numaralı iş  
kalemlerinin, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen Fiyatlar olduğu, idarece söz konusu iş  
kalemlerinin açıklama istenecek kalemleri listesinde belirtilmesinin yeterli olduğu, ihale  
üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu kalemlerinin ilan edilen analizleri esas  
almak suretiyle açıklamalarda bulunulduğu, anılan kalemlerinde kamu kurum ve  
kuruluşlarının (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) birim fiyatlarının %25 müteahhit karı hariç  
üzerinde fiyat teklif edildiği, bu durumda analiz düzenlenmesine dahi gerek bulunmadığı  
anlaşılmış olup, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
Diğer taraftan 18.233/6A ve Y.23.101 poz numaralı kalemleri ile ilgili olarak Çevre  
ve Şehircilik Bakanlığının söz konusu pozlara ilişkin birim fiyat tariflerinde her türlü  
malzeme ve zayiatın teklif fiyata dahil olduğunun belirtildiği, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından sunulan analizlerde de birim fiyat tariflerinde yer aldığı şekliyle malzeme ve zayiat  
giderlerinin dahil olduğunun ifade edildiği görülmüş olup, başvuru sahibinin anılan iddiasının  
da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
İdarece açıklama istenilen Y.16.050/13 poz no’lu kaleminin analiz girdileri  
içerisinde yer alan 04.031 poz no’lu “Su” analiz girdisinin açıklama istenilmeyen analiz  
girdileri içinde yer aldığının görüldüğü ve ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz  
konusu kalemi için yapılan açıklamada anılan girdi ile ilgili olarak 5,60 TL bedel  
öngörüldüğü, Y.25.002/02 poz no’lu kaleminin ise açıklama istenilen kalemleri içinde  
yer almadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
Diğer taraftan “aynı durumun açıklama istenilen analiz girdileri içinde yer alan  
açıklama istenmeyecek kalemleri için de geçerli olduğu, söz konusu husus dikkate  
alınmadan ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından verilen aşırı düşük teklif açıklamalarının  
idare tarafından uygun bulunmasının mevzuata aykırı olduğu” iddiası ile ilgili olarak yapılan  
incelemede,  
Başvuru sahibi tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu  
açıklamalarda yer alan bütün kalemleri ve bu kalemleri içerisinde yer alan bütün analiz  
girdilerinin her biri ile bu analiz girdilerinin var ise alt analizi veya yardımcı analizlerinin  
açıklama istenen, istenmeyen her biri için asgari geçerli para birimi olan “bir kuruş” bedelin  
öngörülmesi ve bu bedelin de karsız toplam teklif fiyatına dahil edilmesi gerektiği iddia  
edilmektedir. Şikayete konu ihalede sorgulamaya tabi tutulan 57 kalemi olduğu ve bu iş  
kalemlerinin analizleri ile alt analizlerinde veya yardımcı analizlerinde açıklama istenilsin ya  
da istenilmesin bütün girdilere yönelik olacak şekilde girdilerin tamamına ilişkin somut bir  
belirleme yapılmadan iddiada bulunulduğu, söz konusu iddianın genel nitelikli hukuka  
aykırılık ifadelerini içerdiği ve dolaylı olarak istekli tarafından sunulan hesap cetveli ile  
analizleri, alt ve yardımcı analizlerin tamamının baştan sona tamamen yeniden incelenmesi ve  
değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmış olup, Kurumun ihale komisyonlarının yerine  
geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme  
yetkisi bulunmadığından anılan iddialar 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci  
fıkrasının (c) bendi gereğince uygun bulunmamıştır.  
Başvuru sahibinin “18.140/D1 poz no’lu kaleminin analizinde, sorgulamaya tabi  
tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel giderler hariç  
analiz toplamının %15 ini aşan analiz girdisinin belirlenmediği, tutarı bu girdinin tutarından  
daha az olan girdiler gibi bu girdinin de tutarı %3 ün altında olması nedeniyle açıklama  
istenilmeyecek kalemleri gibi değerlendirilerek ayrıntılı analizle açıklama istenmediği ve  
dolayısıyla da ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu hususa dikkat edilmeden yapılan  
açıklamanın mevzuata aykırı olduğu” iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede,  
4734 sayılı Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin  
ikinci fıkrasında  
Kurum itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile  
idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler  
bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare  
tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
yapılacak itirazen şikâyet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir  
hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları”  
başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda  
belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet  
başvurusuna konu edilemez hükmü, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in  
“Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında da  
İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması  
halinde ise, itirazen şikâyet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu  
edilmeyen hususlar dikkate alınmaz açıklaması yer almaktadır.  
Aktarılan mevzuat hükmünden hareketle şikâyet başvurusunda yer almayan iddia  
konularına itirazen şikâyet başvurusunda yer verilemeyeceğinden söz konusu iddianın şekil  
yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuru sahibi tarafından açıklamaları kapsamında 30 adet fiyat teklifi sunulduğu,  
söz konusu fiyat tekliflerinin Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…) tarih ve(…) sayılı satış tutan tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim. ibaresine yer verilerek meslek mensubunca kaşelenip mühürlendiği, Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 79.2.2.1'inci maddesinde teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
olarak üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini  
veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan  
meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için fiyat teklifine  
dayanak olarak maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6)  
düzenleneceği, bu tutanakların meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat  
teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi  
halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceğinin düzenlendiği, söz konusu  
tutanakların istenilip istenilmemesinin idarenin takdirinde olduğu, anılan isteklilerin sunmuş  
olduğu fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olduğunun idarece belirtildiği görülmüş olup, idare  
tarafından yapılan incelemede ilgili meslek mensubundan talep edilmesine gerek görülmediği  
ve bunların son veya bir önceki beyanname dönemlerine ilişkin olmasının ve tutanaklarının  
fiyat tekliflerinin hazırlandığı tarih itibariyle düzenlenmesinin ise hazırlayan meslek  
mensubunun sorumluluğunda olduğu, kaldı ki fiyat tekliflerinin üzerinde geçici vergi  
dönemlerinin belirtildiği, öte yandan 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve  
Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş  
ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı, aksine bilgi, belge, bulgu veya  
ciddi şüphe durumunda daha detaylı inceleme yapılmasının 3568 sayılı Kanun’a ve 4734  
sayılı Kanun’a uygun olacağı, bu itibarla söz konusu fiyat tekliflerin mevzuatına göre  
düzenlendiğinin ve üzerinde yer alan bilgilerin doğru olduğunun kabulünün gerektiği, bir  
diğer ifade ile fiyat tekliflerinin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı anlaşılmış olup  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Açıklama istenilen kalemleri listesinde yer alan 30 adet özel kalemleriyle ilgili  
ihale dokümanı kapsamında kalemleri birim fiyat analizlerinin isteklilere verildiği, söz  
konusu özel kalemleri ile ilgili olarak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kamu  
kurum ve kuruluşları birim fiyatları kullanılmak ve fiyat teklifi sunulmak suretiyle  
açıklamada bulunulduğu anlaşılmıştır.  
İdarece şikayet başvurusuna verilen cevapta, örneğin Özel-SM-193 193 Kişilik Salon  
Sahne Mekaniği Sistemi kalemine ilişkin olarak, bu tür imalatların anahtar teslimi olarak  
(sahne perdesi kumaşı, kumaşı taşıyacak mekanik sistem ve bu sistemin hareket ettirecek  
otomasyon sisteminden oluştuğu) uygulama dahil fiyatlandırmasının yapıldığı, bu tarz çok  
kapsamlı uygulamalarda fiyat isteyen kurumlara ve uygulama yapacak yüklenici firmalara  
bazı imalatların unutulmaması, tek bir garanti kapsamında olması ve daha sağlıklı bir  
uygulama yapılabilmesi için paket fiyat verildiği, ayrıca bu imalatların uygulamalarının ayrı  
bir uzmanlık ve teknik bilgi gerektirmesi sebebiyle, fiyat alınan firmalarca işin uygulamasını  
tüm malzemelerin garantilerinden sorumlu olmaları sebebiyle son noktaya kadar kendileri  
yaptıkları için bir bütün olarak fiyat verildiği, aksi takdirde bazı malzemelere ayrı ayrı garanti  
verilmediği, bu doğrultuda söz konusu imalatlar için herhangi bir uygulama detayının veya  
malzemesinin unutulmadan eksiksiz uygulanabilmesi ve işin sonunda karşılaşılabilecek teknik  
bir sorunda firmalar tarafından verilen garantiden daha sağlıklı bir şekilde faydalanabilmek  
adına paket fiyat alındığı, söz konusu imalatlar için hazırlanan özel pozların açıklamalarının  
fiyat tariflerinde ve teknik şartnamede detaylı olarak anlatıldığı ifadelerine yer verilmiştir.  
Dolayısıyla söz konusu kalemlerinin niteliği gereği ayrı bir uzmanlık ve bilgi  
gerektirdiğinden hareketle Tebliğ’in yukarda aktarılan 45.1.4’üncü maddesinde yer alan  
…Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan kalemleri  
(özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden kalemleri  
(paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği  
analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir… açıklamalar göz  
önünde bulundurulduğunda, idarelerce analiz girdileri ve miktarlarının belirlenemediği  
durumlarda anılan Tebliğin 45.1.13’üncü maddeleri uyarınca istekliler tarafından açıklama  
yapılabileceği, ayrıca yaklaşık maliyet hesabında da söz konusu kalemleri için piyasa  
araştırması yapılmak suretiyle birim fiyatların belirlendiği görülmüş olup ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin şikayete konu kalemlerine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarının  
incelenmesinde, sunulan analiz formatlarının idarenin ihale dokümanı kapsamında isteklilere  
verilen kalemleri birim fiyat analizleri ve yaklaşık maliyet belirlemesinde kullandığı  
girdiler ile ile uyumlu olduğu ve açıklamalarda mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmış  
olup, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
Bu çerçevede şikayete konu “Özel  
sah 350 350 kişilik salon profesyonel av sistemleri, Özel  
profesyonel av sistemleri, Özel sem1 seminer salonu 1 profesyonel av sistemleri, Özel  
seminer salonu 2 profesyonel av sistemleri, Özel sm 193 193 kişilik salon sahne mekaniği  
sistemi, Özel sm 350 350 kişilik salon sahne mekaniği sistemi, Özel sm 780 780 kişilik salon  
-sah  
-
190 190 kişilik salon profesyonel av sistemleri,  
sah 780 780 kişilik salon  
sem2  
Özel  
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
sahne mekaniği sistemi” no’lu özel pozlara ilişkin kalemlerinde istekli tarafından fiyat  
teklifi sunulmasının uygun olduğu, başvuru sahibinin iddiası doğrultusunda idarece gerek  
ihale dokümanı ve gerekse açıklama yazısı ekinde ayrıntılı girdi maliyetlerini içeren analiz  
verilmemesinin aykırılık oluşturmadığı, kaldı ki; ihale üzerinde bırakılan isteklinin söz  
konusu kalemlere ilişkin fiyat tekliflerinin idarenin yaklaşık maliyet belirlemesinde kullandığı  
girdiler ile birebir uyumlu olduğu ve bu durumun anılan istekli açısından bir tereddüt de  
yaratmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuru sahibinin metraj farkları ile ilgili iddiasının değerlendirilebilmesi için idarece  
yaklaşık maliyete esas olmak üzere hesaplanan miktarlarla ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından belirtilen miktarların karşılaştırılmasını teminen bir tablo oluşturulmuştur.  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale  
konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin  
hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama projesindeki  
şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde  
idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının birebir örtüşmesi beklenmemekle birlikte  
aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir. Şikayete konu ihalenin de  
anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı hususu dikkate alındığında,  
imalat miktarlarının ihale dokumanı içerisinde isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce  
miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal listeleri üzerinden hesaplanması  
gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise idarenin belirlediği miktarlarla birebir  
örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz konusu farklılıkların istikrar kazanmış kurul kararları  
doğrultusunda %10’a kadar makul kabul edilebilecek bir oranda olması gerekmektedir.  
İdarenin ve isteklinin metrajları incelendiğinde, sadece  
1
kalemde (34 no’lu kalemi)  
%10’u aşan derecede metraj eksikliğinin bulunduğu, ancak diğer kalemlerinin bir kısmında  
metrajlar eşit olmakla birlikte bir çoğunda da metraj fazlalıklarının bulunduğu, isteklinin  
teklif etmiş olduğu birim fiyatlar ile anılan metraj farklılıkları birlikte değerlendirildiğinde,  
anılan isteklinin kendisine fiyat avantajı sağlamadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin söz  
konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Diğer taraftan malzeme nakliyeleriyle ilgili formülde nakliye mesafelerinin olduğunun  
altında gösterildiği, özellikle hafriyat dökümlerinde mesafe kısaltmasına gidildiği, analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
içerisine nakliye döküm bedelinin dahil edilmediği iddiaları ile ilgili yapılan incelemede,  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından nakliyelerle ilgili yardımcı analizlerin  
düzenlendiği, nakliye mesafelerinin doküman ekinde verilen mesafeler ile uyumlu olduğu ve  
formül kullanılarak nakliye hesabının yapıldığı anlaşılmış olup, söz konusu iddianın yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
Tesisat kalemleri içinde yer alan açıklama istenilen kalemleri listesinin 54’üncü  
sırasındaki (Başvuru sahibi tarafından 55’inci sırada olduğu ifade edilmiştir. ) 900.3151 no’lu  
“2 Duraklı l.00m/sn hızlı Sınıf I asansörü Sınıf lI asansörü makine dairesiz, kademesiz hızlı,  
beyan yükü:800 kg” ve 55’inci sıradaki (Başvuru sahibi tarafından 56’ncı sırada olduğu ifade  
edilmiştir.) 900.3201 no’lu “2 Duraklı l.00m/sn hızlı Sınıf I asansörü Sınıf lI asansörü makine  
dairesiz, kademesiz hızlı, beyan yükü:l000 kg.” kalemlerine ilişkin olarak, ihale üzerinde  
bırakılan istekli tarafından analiz düzenlenerek açıklamada bulunulduğu, söz konusu  
analizlerde malzeme bedeli ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterildiği anlaşılmış olup, başvuru  
sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük açıklamasında Y.15.001/2B poz nolu "Makine  
İle Her Derinlik ve Genişlikte Yumuşak ve Sert Toprak Kazılması (Derin Kazı)" kalemi ile  
ilgili olarak Tebliğ’in yukarda aktarılan  
45.1.5.(Değişik07/06/2014-29023 R.G./  
24.md.) İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış  
cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu  
kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını,  
birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları  
kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda;  
isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim  
fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını  
oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç  
birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak  
suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş  
kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin  
analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları için 45.1.13  
maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.” açıklaması  
gereğince kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanmış olan birim fiyatlar esas alınarak  
açıklama yapıldığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının %25 müteahhit karı  
hariç üzerinde fiyat teklif edildiği, isteklinin ilan edilen analiz ve girdileri kullanarak  
açıklama yaptığı ve söz konusu açıklamaların yeterli olduğu anlaşılmış olup, ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin açıklamalarında bir aykırılık olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/048  
: 58  
: 27.09.2017  
:
2017/UY.I-2619  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi