Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü / 2015/88045-Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde Otoyol ve Bağlantı Yollarında Büyük Üstyapı İyileştirme ve Üstyapı Teşkili İşi
Bilgi
İKN
2015/88045
Başvuru Sahibi
Teyda İnşaat Taahhüt Elektromekanik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
İdare
Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde Otoyol ve Bağlantı Yollarında Büyük Üstyapı İyileştirme ve Üstyapı Teşkili İşi
BAŞVURU SAHİBİ:  
Teyda İnşaat Taahhüt Elektromekanik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/88045 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde Otoyol ve  
Bağlantı Yollarında Büyük Üstyapı İyileştirme ve Üstyapı Teşkili İşi” ihalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü tarafından 12.08.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen  
“Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde Otoyol ve Bağlantı Yollarında Büyük Üstyapı  
İyileştirme ve Üstyapı Teşkili İşi” ihalesine ilişkin olarak Teyda İnşaat Taahhüt Elektromekanik  
Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin 24.08.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
08.09.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.09.2017 tarih ve 51008 sayı ile  
Kurum kayıtlarına alınan 13.09.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/2309 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme  
neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük savunmasına ilişkin talimatlara ve Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine uygun bir şekilde açıklamada bulunulmuş olmasına  
rağmen idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin mevzuata ve hakkaniyete uygun  
düşmediği, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan bilgi ve belgelerin mevzuata ve idare  
tarafından istenen açıklama sistematiğine uygun olduğu, ayrıca halihazırda taraflarınca  
yürütülmekte olan ihaleye konu işin ilerleme durumunun tahakkuk eden resmi hakedişlere göre %75  
seviyesini bulduğu, işin fen ve sanat kuralları çerçevesinde istenen niteliklere uygun bir biçimde  
yürütüldüğü hususu dikkate alındığında ampirik sınır değer formülü kullanılarak aşırı düşük kabul  
edilen tekliflerinin esasen fiiliyatta aşırı düşük olmadığının anlaşıldığı, ayrıca ekonomik hayatın  
olağan koşullarına göre ihale konusu işi karlı bir şekilde yerine getirilmesini rahatlıkla sağlamakta  
olan tekliflerine ilişkin olarak mevzuata ve idarece istenen koşullara uygun bir şekilde sunulmuş  
olduğu, aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin tecrübe ile sabit olan hayatın olağan  
akışına ters düştüğü, öte yandan 12.08.2015 tarihinde teklif ettikleri fiyat ile 14.08.2017 tarihli  
kesinleşen ihale kararına göre işin ihale edildiği rakam arasında 2015 yılı birim fiyatları ile oluşan  
7.897.717,17 TL‘lik farkın kamu zararına yol açtığı iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği  
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce,  
belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili  
ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin  
yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı  
düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi  
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede  
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır  
değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine  
ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum  
tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır Değer ve Aşırı Düşük Teklifler”  
başlıklı 60’ncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum  
tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit  
edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu  
tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan  
isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırılır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya  
bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar  
olan ve açık ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b) ve (c) bentleri gereğince pazarlık usulü ile  
yapılan ihalelerde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması  
zorunludur.  
(5) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar  
olan ve belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri  
gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.  
(6) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar  
listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’nci  
maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede;  
istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere  
makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına  
kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden  
olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir.  
Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına  
ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar  
ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit  
edilecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle  
sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel  
gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif  
toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin  
tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer  
alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının  
% 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün  
üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi,  
açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda,  
(45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde  
(45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini  
oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir.  
Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit  
edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece  
aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu  
tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak  
yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya  
iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama  
istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz  
formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak  
ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu  
edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap  
cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar  
ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı  
için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre  
analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat  
yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin  
belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına  
bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme,  
işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey  
taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve  
tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de  
tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda,  
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir.  
Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları  
için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri  
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri  
(paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz  
formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak  
idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13  
maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış  
cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş  
kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat  
poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları  
durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi  
belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da;  
hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi  
belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları  
kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri  
zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş  
kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek  
bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas  
alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi  
durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli  
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da  
belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13  
maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat,  
kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş  
gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini  
ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde  
olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve  
toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak,  
hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı,  
teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan  
işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen  
çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen  
bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada,  
sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden  
bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari  
fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün  
olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili  
mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler  
kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak  
gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce  
inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın  
yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması  
durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından  
teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü  
kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal  
veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6)  
düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu  
tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya  
Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı  
ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu  
hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin  
(Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının  
altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de  
belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından  
“Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca  
düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak  
imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
45.1.13.2. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 31. md.)  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında  
çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi  
sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin  
ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek:  
Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar  
vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları  
Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara  
ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle  
açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt  
fiyatları vb.)  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı  
veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu  
olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin  
son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü  
mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul  
edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece  
söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,(Ek ibare: 12/06/2015-29384  
R.G./3. md.) SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme  
yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda  
bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-  
O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti  
gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı  
ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın  
miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar  
için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması  
durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini  
imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın  
verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak  
suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin  
olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile  
açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest  
Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının  
(a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin  
alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname  
dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son  
geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.12. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 36. md.)  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun  
açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik  
şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle  
reddedilecektir.  
45.1.15. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 37. md.)  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi  
reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde  
numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek  
suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi ve  
4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması yönündeki idare  
talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır değer tespit edilmeyecek  
ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer dikkate alınarak  
gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler tarafından alınan kararlar  
çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında değişiklik olması halinde aşırı  
düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak yeniden belirlenmesi gerekmektedir…”  
açıklaması yer almaktadır.  
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı  
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı:Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde Otoyol Ve Bağlantı Yollarında  
Büyük Üstyapı İyileştirme ve Üstyapı Teşkili İşi  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1996 E040 020  
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 1095 gün süreyle ihale dokümanında miktarları belirtilen üstyapı  
iyileştirme ve üstyapı teşkili  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer:İzmir-Aydın, İzmir-Çeşme Otoyolu ve İzmir Çevre Yolu  
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri  
için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir;  
ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif  
edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme  
imzalanacaktır.düzenlemesi,  
“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı  
düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan  
isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak  
belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin  
teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi,  
“Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu  
ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak  
belirlenecektir.düzenlemesi yer almaktadır.  
12.08.2015 tarihinde yapılan şikayet konusu ihaleye 11 isteklinin teklif verdiği, Ezk İnş. Mad. Enj.  
Hay. İma. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. - Burkay İnş. Mad. Ene. Müh. Tur. Teks. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığı ve Amiroğlu Mad. Köm. İnş. Hafr. Nak. San. ve Tic. A.Ş.- Akça Hazır Beton San. ve Tic.  
A.Ş. İş Ortaklığının belgelerindeki eksikliklerden dolayı, Mehmet Ali Ünal İnş. Taah. Mad. San. ve  
Tic. A.Ş. - Selfa Yapı İnş. Taah. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı özel ortağı Selfa Yapı İnş.  
Taah. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin daha önce ihaleyi yapan idare ile imzaladığı bir  
sözleşmesinin bulunduğu, ancak anılan sözleşmenin taahhüdün sözleşme hükümlerine ve ihale  
dokümanına uygun yerine getirilmemiş olması gerekçesiyle idarece feshedildiğinin anlaşılması  
üzerine 4735 sayılı Kanun’un 26’ıncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince değerlendirme dışı  
bırakıldığı, geçerli teklifler üzerinden yapılan sınır değer hesabına göre sınır değerin altında teklif  
veren İmfalt Yol Yapı San. Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına süresi içinde cevap  
vermediği gerekçesi ile teklifinin reddedildiği, 05.10.2015 tarihli ihale komisyonu kararı ile fiyat  
dışı unsurlar dikkate alınarak yapılan değerlendirme neticesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklif  
sahibi Teyda İnş. Taah. Elektromekanik San. ve Tic. A.Ş. üzerinde ihalenin bırakıldığı, anılan istekli  
ile 28.12.2015 tarihinde sözleşme imzalanarak 06.01.2016 tarihinde işe başlandığı,  
Mehmet Ali Ünal İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. - Selfa Yapı İnş. Taah. İth. İhr. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 02.11.2015 tarihinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda  
bulunulduğu, söz konusu başvurunun 02.12.2015 tarihli 2015/UY.I-3233 sayılı Kamu İhale Kurulu  
kararıyla reddedildiği, ardından anılan istekli tarafından söz konusu Kurul kararının iptali talebiyle  
açılan davada Danıştay 13. Dairesinin 01.12.2016 tarih ve E:2016/2209, K:2016/4050 sayılı kararı  
ile “dava konusu işlemin iptaline” kesin olarak karar verildiği ve söz konusu mahkeme kararının  
gereklerinin yerine getirilmesi hususunda Kamu İhale Kurulu tarafından alınan 24.05.2017 tarih,  
2017/MK-201 sayılı karar ile 2015/UY.I-3233 numaralı Kurul kararının iptal edilerek Mehmet Ali  
Ünal İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. - Selfa Yapı İnş. Taah. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alınması ve yeniden esasın incelenmesine geçilmesine karar  
verildiği,  
24.05.2017 tarih, 2017/MK-201 sayılı karar gereğince yeniden yapılan inceleme neticesinde alınan  
14.06.2017 tarih ve 2017/UY.I-1678 sayılı Kurul kararı ile, Mehmet Ali Ünal İnş. Taah. Mad. San.  
ve Tic. A.Ş. - Selfa Yapı İnş. Taah. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin  
değerlendirmeye alınması durumunda oluşacak yeni sınır değerin 32.361.167,99 TL olarak  
belirlendiği ve söz konusu sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması  
istenmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerektiğine karar verildiği,  
İdarece, 14.06.2017 tarih ve 2017/UY.I-1678 sayılı Kurul kararı gereğince, söz konusu  
ihalenin sınır değerinin tekrar hesaplandığı, sınır değerin (32.361.167,99 TL) altında kalan 3  
istekliye (Teyda İnş. Taah. Elektromekanik San. ve Tic. A.Ş., Delsan Asf. İnş. Taah. San. Tic. Ltd.  
Şti. ve İmfalt Yol Yapı San. Tic. A.Ş.) sorgulama yapılmasına karar verildiği, (daha önce  
hesaplanan sınır değerin altında kalan İmfalt Yol Yapı San. Tic. A.Ş.nin süresi içinde açıklamada  
bulunmadığı gerekçesi ile teklifi reddedilmekle birlikte, idarece sorgulamaya tabi iş kalemlerinde  
temel girdilere inilmeden sorgulama yapıldığının anlaşıldığı ve eşitlik ilkesi gereğince sınır değerin  
altında kalan 3 istekliye de sorgulama yapıldığının anlaşıldığı), Delsan Asf. İnş. Taah. San. Tic. Ltd.  
Şti.nin süresi içinde açıklamada bulunmadığından teklifinin reddedildiği, Teyda İnş. Taah.  
Elektromekanik San. ve Tic. A.Ş. ve İmfalt Yol Yapı San. Tic. A.Ş.nin ise aşırı düşük teklif  
açıklamalarının uygun bulunmadığı gerekçesi ile tekliflerinin reddedildiği, 11.08.2017 tarihli  
komisyon kararı ile fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak yapılan değerlendirmede ekonomik açıdan  
en avantajlı teklif sahibi Özce İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde ihalenin bırakıldığı anlaşılmıştır.  
İdarece 14.06.2017 tarih ve 2017/UY.I-1678 sayılı Kurul kararı gereğince teklifi yeniden  
hesaplanan sınır değerin altında kalan başvuru sahibi Teyda İnş. Taah. Elektromekanik San. ve Tic.  
A.Ş.ne, 05.07.2017 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ile  
“…birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 3, 11, 4, 10, 17 ve 2 sıra nolu pozlara ait analiz girdi  
tablosunda açıklama yapılması istenen teklif girdi ve maliyet bileşenlerini (açıklama  
istenilmeyecekler de toplama dahil edilmek kaydıyla); a)Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b)Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,  
c)Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü, hususlarında ihale komisyonunca değerlendirilmek üzere  
4734 sayılı KİK’nun 38’inci maddesi ile Genel Tebliğ’in 45’inci maddesine uygun olarak, bilgi ve  
belgelere dayalı yapacağınız yazılı açıklamanızı…” ifadelerine yer verilerek açıklama istendiği, yazı  
ekinde açıklama istenen iş kalemleri listesi ve açıklama istenen iş kalemlerine ait analiz girdi  
tablolarının sunulduğu, sözkonusu analiz girdi tabloları üzerinde açıklama istenen ve istenmeyen  
analiz girdilerinin belirtildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibi Teyda İnş. Taah. Elektromekanik San. ve Tic. A.Ş. tarafından 14.07.2017  
tarihli yazı ekinde sunulan açıklamada ise, açıklama istenen iş kalemlerine ait analizlerin ve  
açıklama istenen analiz girdileri listesinin sunularak söz konusu listede birim fiyatın nereden  
alındığının ifade edildiği görülmüştür.  
İdarece 11.08.2017 tarihli ihale komisyonu kararıyla “amonyum-nitrat fuel-oil karışımı,  
inşaat bünyesine giren bitümlü malzeme, Asfalt Kazıma Makinesi, MC-30 astar, reflektif cam  
küreciği, sıcak uygulamalı trafik yol çizgi boyası için yazılan birim fiyat ile ilgili fiyat teklifi vb.  
herhangi bir destekleyici belgenin sunulmamış olması, nakliyeye ilişkin pozlarda M taşıma  
mesafesinin belirtilmemesi, malzemelerin taşınacağı ocak yerlerine ilişkin belgelere açıklama ekinde  
yer verilmemesi, mazot pozu için sorgulamaya tabi diğer iş kalemlerinde 2015 Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı’nın birim fiyatı 3,74 TL yazılmasına rağmen ASF-UST.10 Plentmiks temel yapılması iş  
kaleminde mazot için 1,05 TL yazılmış olması, açıklama istenilen analiz girdileri listesinde  
amonyum nitrat için teklif alınacağı, asfalt makinesi için kendi malı araç olduğu, inşaat bünyesine  
giren bitümlü malzeme için stok maliyeti olduğu belirtilmesine rağmen herhangi bir belgenin  
sunulmaması nedenleriyle Kamu ihale Genel Tebliği 45’nci madde hükümlerine uygun  
bulunmadığı…” gerekçesi ile teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının idarenin uygun bulmama  
gerekçeleri ve yukarıda yer alan mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenmesi sonucunda başvuru  
sahibinin iddiaları değerlendirildiğinde;  
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan Asf-Ust.3 poz  
numaralı “4 cm Sıkışmış Kalınlıkta Taş Mastik Asfalt Aşınma Tabakası Yapılması (Tip-1) (kırılmış  
ve elenmiş sert taş ve modifiye bitüm ile) (Bitüm bedeli, nakli, bitümlü karışımın nakli ve bitüm  
modifiyesi için tüm girdiler dahil)” iş kalemi, Asf-Ust.4 poz numaralı “5 cm Sıkışmış Kalınlıkta 1  
m2 Asfalt Betonu Aşınma Tabakası Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Serttaş ve Modifiye Bitüm ile)  
(Bitümlü malzeme bedeli, nakli, tatbiki ile tüm nakliye ve işçilikler dahil)” iş kalemi, Asf-Ust.10  
poz numaralı “Plentmix temel yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile, astarlı) Bitümlü  
malzemeler bedeli, nakli, tatbiki ve tüm nakliye, işçilik dahil)” iş kalemi, Asf-Ust.2 poz numaralı “8  
cm Sıkışmış Kalınlıkta 1 m2 Asfalt Betonu Binder Tabakası Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Ocak  
Taşı ile) (Bitümlü malzeme bedeli, nakli, tatbiki ile tüm nakliye ve işçilikler dahil)” iş kaleminin  
girdileri içinde yer alan 04.103 poz numaralı Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı alt girdisi için 1,70  
TL teklif edildiği, yine Asf-Ust.10 poz numaralı “iş kaleminin girdileri içinde yer alan 04.610/1F  
poz numaralı MC-30 Astar alt girdisi için 1.000,00 TL teklif edildiği, Asf-Tra.2 poz numaralı  
“Termoplastik boya ile püskürtme (Sprey) yöntemiyle yol çizgilerinin çizilmesi (Makine İle 2.0  
mm kalınlığında) iş kaleminin girdileri içinde yer alan Özel-3 reflektif cam küreciği alt girdisi için  
3,50 TL teklif edildiği, yine anılan iş kaleminin girdileri içinde yer alan Özel-4 Sıcak uygulamalı  
trafik yol çizgi boyası (Termoplastik) alt girdisi için 1,57 TL teklif edildiği,  
Başvuru sahibi tarafından sunulan listede söz konusu tutarların nereden alındığına ilişkin  
açıklamalarda “teklif” yer almakla birlikte, Tebliğ’in yukarda aktarılan 45.1.13 maddesi gereğince  
açıklama ekinde anılan birim fiyatları açıklayıcı fiyat teklifi veya başka bir belge bulunmadığı,  
Asf-Ust.11 poz numaralı “Asfalt kazıma makinası ile her cins bitümlü karışım kaplamaların  
kazılması ve depoya nakli” iş kaleminin girdileri içinde yer alan 03.070/2 poz numaralı Asfalt  
Kazıma Makinası alt girdisi için 385.000,00 TL birim fiyat belirlendiği, başvuru sahibi tarafından  
sunulan listede söz konusu tutarın nerden alındığına ilişkin açıklamalarda “kendi malı yapı araçları”  
ifadesinin yer aldığı, Yapım İşleri ihaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’nci maddesinde yer alan  
“(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat,  
demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali  
müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir.hükmü  
gereğince açıklama ekinde bunu teyit edici herhangi bir belge bulunmadığı,  
Asf-Ust.3, Asf-Ust.4, Asf-Ust.2 poz numaralı iş kalemlerinin girdileri içinde yer alan  
04.610/1D poz numaralı “İnşaat bünyesine giren bitümlü malzeme” alt girdisi için 450,00 TL teklif  
edildiği, başvuru sahibi tarafından sunulan listede söz konusu tutarın nerden alındığına ilişkin  
açıklamalarda “Stok maliyeti” ifadesinin yer aldığı, Tebliğ’in yukarda aktarılan 45.1.13.7  
maddesinde "İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda  
bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı” nın (Ek-  
O.8) sunulması zorunludur...” açıklamasının yer aldığı, ancak açıklama ekinde söz konusu belgenin  
bulunmadığı,  
Açıklama istenen analiz girdileri içinde yer alan 04.109 poz numaralı mazot alt girdisi için  
başvuru sahibi tarafından sunulan listede 3,74 TL teklif edildiği ve söz konusu fiyatın 2015 yılı  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının karsız birim fiyatlarının kullanıldığının belirtildiği, ancak Asf-  
Ust.10 poz numaralı iş kaleminde mazot için 1,05 TL birim fiyat belirlendiğinin görüldüğü,  
İdarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde başvurusu sahibine verilen analiz  
tablolarında “Malzeme ocaklarının ve malzeme temin yerleri itinererle gösterilerek bunlara ait  
gerekli belgeler açıklama ekinde verilecektir.ifadesinin yer aldığı ve başvuru sahibi tarafından  
sunulan açıklama istenilen analiz girdileri tablosunda nakliyelerle ilgili olarak formül kullanıldığı  
görülmekle birlikte, açıklama ekinde malzeme ocakları ve malzeme temin yerlerine ve M taşıma  
mesafesinin nasıl hesaplandığına ilişkin açıklayıcı herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı, buna  
göre başvuru sahibinin açıklamalarının idarece uygun bulunmamasında bir aykırılık olmadığı  
anlaşılmıştır.  
Netice itibariyle başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı ve  
idarece yapılan değerlendirmede bir aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.  
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan  
inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme  
aşağıda yapılmıştır:  
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan Asf-Ust.3 poz  
numaralı iş kaleminin girdileri içinde yer alan Özel-1 Selüloz fiber alt girdisi için 1.400,00 TL  
teklif edildiği,  
Asf-Ust.4 ve Asf-Ust.3 poz numaralı iş kaleminin girdileri içinde yer alan Özel-2 Modifiye  
edici polimer katkı malzemesi alt girdisi için 5,00 TL teklif edildiği,  
Başvuru sahibi tarafından sunulan listede söz konusu tutarların nerden alındığına ilişkin  
açıklamalarda “teklif” yer almakla birlikte, açıklama ekinde anılan birim fiyatı açıklayıcı fiyat  
teklifi veya başka bir belgenin bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin açıklamalarının bu  
yönüyle de uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya  
tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu  
açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet  
başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Başkan  
II. Başkan  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Dr.  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi