Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı
/
2017/161945-Recep Tayyip Erdoğan Rekreasyon Alanı
Bilgi
İKN
2017/161945
Başvuru Sahibi
Ergan İnş. Peyzaj San. ve Tic. Ltd. Şti.-Reman İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Öz Gönül İnş. Oto. Mad. Orman Ür. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Recep Tayyip Erdoğan Rekreasyon Alanı
BAŞVURU SAHİBİ:
Ergan İnş. Peyzaj San. ve Tic. Ltd. Şti.-Reman İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Öz Gönül İnş. Oto. Mad.
Orman Ür. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2017/161945 İhale Kayıt Numaralı “Recep Tayyip Erdoğan Rekreasyon Alanı” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı tarafından
16.05.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Recep Tayyip Erdoğan Rekreasyon Alanı”
ihalesine ilişkin olarak Ergan İnş. Peyzaj San. ve Tic. Ltd. Şti.-Reman İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Öz
Gönül İnş. Oto. Mad. Orman Ür. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 25.09.2017 tarih
ve 52851 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.09.2017 tarihli dilekçe ile doğrudan Kuruma itirazen
şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2017/2398 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme
neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; başvuruya konu ihaleye ilişkin olarak ihale üzerinde
bırakılan istekli Ederay İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.-Ermit Mühendislik İnşaat San. ve Tic. Ltd.
Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırılığı iddiasıyla
yaptıkları itirazen şikayet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu’nun 26.07.2017 tarihli ve
2017/UY.I-2000 sayılı kararıyla aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesine karar verildiği,
idarenin söz konusu Kurul kararını uygulamak amacıyla aşırı düşük teklif sorgulamasını yenilemesi
üzerine anılan isteklinin süresi içerisinde açıklama yapmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı
bırakıldığı, bu aşamadan sonra ihalenin kendi üzerlerinde bırakılıp sözleşmeye davet edilmeyi
beklerken ihalenin idare tarafından ekonomik açıdan en avantajlı teklif ile ikinci en avantajlı teklif
arasında fiyat farkının fazla olduğundan bahisle kaynakların etkin ve verimli kullanılması ilkesi
gerekçe gösterilerek iptal edildiği, oysa başvuruya konu ihalede yaklaşık maliyetin altında geçerli
beş teklifin bulunduğu, kendi tekliflerinin sınır değerin hemen üzerinde yer aldığı, bu bakımdan
kaynakların etkin ve verimli kullanılması ilkesine aykırılıktan bahsedilemeyeceği gibi idarenin
yalnızca teklifi sınır değerin altında olan isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap
vermemesine dayalı olarak başvuruya konu ihaleyi iptal etmesinin yasal dayanağının bulunmadığı
iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
Başvuruya konu ihalenin 07.06.2017 tarihli ihale komisyon kararı ile Ederay İnşaat Taahhüt
San. ve Tic. A.Ş.-Ermit Mühendislik İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakılması
üzerine, başvuru sahibi Ergan İnş. Peyzaj San. ve Tic. Ltd. Şti.-Reman İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Öz
Gönül İnş. Oto. Mad. Orman Ür. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından ihale üzerinde
bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırılığı iddiasıyla
yapılan 22.06.2017 tarihli itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 26.07.2017 tarihli ve 2017/UY.I-
2000 sayılı Kamu İhale Kurulu kararıyla aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesine karar
verildiği, idarenin söz konusu Kurul kararını uygulamak amacıyla aşırı düşük teklif sorgulamasını
yenilediği, ancak Ederay İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.-Ermit Mühendislik İnşaat San. ve Tic.
Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın verilen süre içerisinde açıklama yapmadığı, bunun üzerine 18.09.2017
tarihli ihale komisyon kararı ile anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve
ekonomik açıdan en avantajlı teklif ile ikinci en avantajlı teklif arasındaki fiyat farkının fazla
olduğundan bahisle kaynakların etkin ve verimli kullanılması ilkesi gerekçe gösterilerek bütün
tekliflerin reddedildiği ve başvuruya konu ihalenin iptal edildiği tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu
Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,
kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların
verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmüne,
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale
komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte
serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün
tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin
talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.”
hükmüne yer verilmiştir.
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddenin gerekçesinde
“Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek
olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine
uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir
aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde
ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” gerekçelerine yer
verilmiştir.
Yapılan incelemede, idarenin iptal gerekçesinin “2 numaralı ihale komisyon kararı ardından
Ederay İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.-Ermit Mühendislik İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak
Girişimi’nin aşırı düşük savunmasına cevap verdiği ve bu savunmanın idaremizce kabul edildiği,
ancak Kamu İhale Kurumu tarafından yenilenmesi istenen aşırı düşük sorgulama kararına süresi
içerisinde cevap vermemiş olmasının Türk Ticaret Kanunu'nun 18. maddesi ve Medeni Kanun’un 3.
maddesi hükümlerinde yer alan tanımlarla bağdaşmadığı kanaati oluşturmuştur. Diğer taraftan
İdaremizce işin verilen en avantajlı teklif ile yapılabilirliği inancı oluşmuş iken teklifin
değerlendirme dışı kalmış olması ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif ile ekonomik açıdan en
avantajlı 2. teklif arasındaki fiyat farkının yüksek olması sebepleri ile Kamu İhale Kanunu'nun
Temel İlkeler başlıklı 5. maddesinde "İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı,
rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” yer alan
hükme dayanarak ihalenin iptaline oy birliğiyle karar verilmiştir.” şeklinde belirtildiği görülmüştür.
Söz konusu gerekçede sebep unsuru olarak ilk aşamada aşırı düşük teklif açıklaması istenen
isteklinin açıklama sunduğu ve kabul edildiği, sonraki aşamada aşırı düşük teklif açıklamalarının
yeniden istenmesine karar verilmesi neticesinde aynı isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında
bulunmamış olmasının iyi niyetli olarak değerlendirilmediği, neticede ihale üzerinde bırakılması
muhtemel istekliler arasındaki fiyat farkı göz önüne alındığında oluşan bu durumun ihalede
gözetilmesi gereken temel ilkelere (kaynakların verimli kullanılması) uygun olmayacağı hususuna
dayandırıldığı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede mevcut süreç göz önünde bulundurulduğunda aşırı düşük teklif açıklaması
sunan ve açıklaması uygun bulunan teklifin, işin teklif edilen bedel ile gerçekleştirilebileceği
noktasına ulaşılmış durumda iken aşırı düşük teklif açıklamalarının yeniden istenmesi sürecinde
isteklinin açıklamada bulunma zorunluluğu olmamakla birlikte açıklamada bulunmaması sonucu
oluşan fiyat farkı idarece kamu kaynaklarının verimli kullanılmaması olarak değerlendirilmiştir.
İhalelerde 4734 sayılı Kanunun 5’inci maddesindeki Temel İlkelerin gözetilmesi gerekli olup
kaynakların verimli kullanılması hususunun da idarelerin sorumluluğu altında olduğu açıktır. Bu
nedenle ihalenin gelinen aşamada mevcut şartlar altında devam ettirilmesinin temel ilkelerden
kaynakların verimli kullanılması sorumluluğuna dayanılarak iptal edilmesine karar verilmesinin
anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde
idarelere verilen yetki çerçevesinde değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde
dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet
başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Başkan
II. Başkan
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
Dr.
Kurul Üyesi
Kurul Üyesi
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası hakkında Kurul
çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası kapsamında iptal
gerekçesiyle sınırlı olarak yapılan incelemeye göre;
Başvuruya konu ihale Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler
Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan “Recep Tayyip Erdoğan Rekreasyon Alanı” yapım işi ihalesi
olup, 15 adet doküman satın alınan ihaleye 5 isteklinin katıldığı, Ederay İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.
- Ermit Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin sınır değerin altında olduğu, anılan
istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, yapılan açıklamanın uygun bulunarak 07.06.2017
tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Ergan İnş.
Peyzaj San. ve Tic. Ltd. Şti.-Reman İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Öz Gönül İnş. Oto. Mad. Orman Ür.
Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı
düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırılığı iddiasıyla yapılan itirazen şikayet başvurusu
üzerine alınan 26.07.2017 tarihli ve 2017/UY.I-2000 sayılı Kamu İhale Kurulu kararıyla aşırı düşük
teklif sorgulamasının yenilenmesine karar verildiği, idarenin söz konusu Kurul kararını uygulamak
amacıyla aşırı düşük teklif sorgulamasını yenilediği, ancak Ederay İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.-
Ermit Mühendislik İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın verilen süre içerisinde açıklama
yapmadığı, bunun üzerine 18.09.2017 tarihli ihale komisyon kararı ile anılan isteklinin teklifinin
değerlendirme dışı bırakıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif ile ikinci en avantajlı teklif
arasındaki fiyat farkının fazla olduğundan bahisle kaynakların etkin ve verimli kullanılması ilkesi
gerekçe gösterilerek bütün tekliflerin reddedildiği ve başvuruya konu ihalenin iptal edildiği
anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu
Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,
kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların
verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde; “Mal veya hizmet alımları
ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma
değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap
cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya
ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve
rayiçlerin tespiti” başlıklı 10’uncu maddesinde; “(1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık
maliyetine ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde;
a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer nitelikteki
işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,
c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek yayımlanmış
fiyat ve rayiçler,
ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve
kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,
d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri,
esas alınır.
(2) İdareler, yaklaşık maliyete ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde (a), (b), (c), (ç) ve (d)
bentlerinde belirtilen fiyat ve rayiçlerin birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası
olmaksızın kullanabilirler.” hükmü yer almaktadır.
4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete
göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre
içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı
olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin
yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı
düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi
amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede
öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır
değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine
ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum
tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmüne,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu
maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi
iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir.
İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare
isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere
bildirir.” hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddenin gerekçesinde
“Avrupa Birliği mevzuatına uyum sağlamak ve işin gerektiği şekilde yapılmasına imkân verecek
sorumlu bir teklif hazırlanıp hazırlanmadığını tespit etmek üzere, ihale komisyonunun yaklaşık
maliyete göre aşırı düşük olduğunu belirlediği teklifleri hemen reddetmek yerine, bu teklif
sahiplerinden tekliflerinin bileşenleri ile ilgili olarak açıklama istemesine ve bu açıklamalar
çerçevesinde nihai değerlendirmesini yapmasına imkân tanınmıştır.” gerekçelerine,
Bahsi geçen Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu
maddenin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık
maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması,
Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin
onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası
mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler
düzenlenmiştir.” gerekçelerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre ihale komisyonu kararı üzerine idare,
verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olsa da idarelere kanun ile
verilen bu takdir yetkisi, takdir hakkının kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı kullanılması
gerektiği, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok
yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel
ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti ve tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça
ortaya konulması gibi nedenlerle sınırlandırılmıştır.
Diğer taraftan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun aşırı düşük tekliflerin tespitine ve
değerlendirilmesine ilişkin hükümlerin yer aldığı 38’inci maddesinin metninden ve gerekçesinden
anlaşılacağı üzere, yapım işlerinde sınır değere göre aşırı düşük olduğu tespit edilen tekliflerin
reddedilmesi gereken teklifler olarak düzenlendiği, sınır değerin altındaki fiyata işin
yapılamayacağının kabul edildiği, ancak reddedilmeden önce sorgulanması gereken nitelikte
teklifler olarak değerlendirildiği, bu nitelikte teklif sunan isteklilerin ancak teklif fiyatlarını
oluşturan bileşenleri mevzuatta belirtilen kriterlere uygun şekilde açıklamaları durumunda
ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenebilecekleri anlaşılmaktadır. Bir başka ifadeyle
aşırı düşük tekliflerin reddedilmesi kural, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak
belirlenmesi ise istisnadır.
Yapım işi ihalelerinde yaklaşık maliyet işin yapılabileceği azami fiyat, sınır değer ise işin
yapılabileceği asgari fiyattır. İhalenin sınır değerin altında ve aşırı düşük olan bir istekli üzerinde
bırakılması halinde, bu istekli işi teklif ettiği fiyatla yapamazsa iş yarım kalacağı ve yeniden ihale
yapılacağı için ihtiyaç zamanında karşılanmamış ve kaynak verimli kullanılmamış olacaktır.
İhalenin yaklaşık maliyet üzerindeki bir istekli üzerinde bırakılması durumunda ise yaklaşık maliyet
işin yapılabileceği azami fiyat olduğundan kaynak işin yapılabilir fiyatından fazla kullanılmış
olacaktır. Dolayısıyla yaklaşık maliyet ile sınır değer arasında teklif veren istekliler açısından
kaynakların verimli kullanılması ilkesinin sağlanmadığını söylemek mümkün görünmemektedir.
Ayrıca sınır değerin işin yapılabileceği asgari fiyat olduğu, 4734 sayılı Kanunda sınır değere
göre aşırı düşük olduğu tespit edilen tekliflerin mevzuata uygun olarak açıklanamaması halinde
reddedilmesi gereken teklifler olarak düzenlendiği dikkate alındığında, kaynakların verimli
kullanılması ilkesinin sağlanmasında ölçü alınması gereken teklif, en düşük (sınır değerin altındaki
aşırı en düşük) teklif fiyatı değil, sınır değerin üstündeki ilk teklif fiyatıdır. Başvuru sahibinin teklif
fiyatı sınır değerin üstündeki ilk ve geçerli teklif olduğundan bu işin asgari fiyatla yapılabilir fiyat
teklifini başvuru sahibi vermiş durumdadır.
Diğer bir önemli husus ise başta Karayolları Genel Müdürlüğü ve Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğünün ihaleleri olmak üzere, yapım ihalelerinin aşağı yukarı %90 gibi büyük bir çoğunluğu
sınır değerin üstündeki geçerli en düşük teklif üzerinde bırakılıp ihaleler böyle
sonuçlandırılmaktadır. Başvuru sahibinin teklif fiyatı ise sınır değerin üstündeki ilk geçerli teklif
olup ihale komisyonunca ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmiştir.
Başvuruya konu ihalede, teklif fiyatı sınır değerin altında olan tek istekliye aşırı düşük teklif
sorgulaması yapıldığı, ancak söz konusu isteklinin verilen süre içerisinde gerekli açıklamaları
idareye sunmaması üzerine teklifinin reddedildiği anlaşılmaktadır. Ancak 18.09.2017 tarihli ihale
komisyon kararı ile aşırı düşük teklif sorgulamasına süresi içerisinde cevap vermeyen isteklinin
teklifinin reddedilmesiyle yetinilmediği, aşırı düşük teklif açıklaması yapmadığı gerekçesiyle
reddedilen teklif ile ikinci en avantajlı teklif arasındaki fiyat farkının fazlalığından bahisle
kaynakların etkin ve verimli kullanılması ilkesi gerekçe gösterilerek bütün tekliflerin reddedildiği ve
başvuruya konu ihalenin iptal edildiği görülmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre ihale komisyonu kararı üzerine idarenin,
verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olsa da idarelere kanun ile
verilen bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız değildir. Takdir hakkının kamu yararı ve hizmet gerekleri
ile sınırlı kullanılması, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık
maliyete göre çok yüksek olmakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması,
Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti ve tesis edilen iptal işleminin
gerekçelerinin açıkça ortaya konulması gibi nedenlerle sınırlandırılmıştır.
07.06.2017 tarihli birinci ihale komisyon kararı ile ihalenin Ederay İnş. Taah. San. ve Tic.
A.Ş.-Ermit Müh. İnş. San.ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin
teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, başvuru sahibinin itirazen
şikayet başvurusu üzerine alınan Kurul kararı ile aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesine
karar verildiği, kararın yerine getirilmesini teminen yeniden yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasına
ihale üzerinde bırakılan isteklinin cevap vermemesi üzerine, teklifi sınır değerin üzerinde olmakla
birlikte yaklaşık maliyetin altında olan başvuru sahibinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı
teklif olarak belirlenmeyerek 104 gün sonra 18.09.2017 tarihinde ikinci hale komisyonu kararı ile
ekonomik açıdan en avantajlı teklif ile ikinci en avantajlı teklif arasındaki fiyat farkının fazla
olduğu, buna göre de kaynakların etkin ve verimli kullanılması ilkesi gerekçe gösterilerek bütün
tekliflerin reddedilerek ihale komisyonunca ihalenin iptal edildiği anlaşılmış olup, tesis edilen bu
işlemin Kanun’un temel ilkelerinden olan güvenirlik ilkesine aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
Yukarıda yapılan tespitler ve açıklamalar bir arada değerlendirildiğinde, başvuruya konu
ihalenin iptaline ilişkin olarak alınan 18.09.2017 tarihli ihale komisyon kararında aşırı düşük teklif
açıklaması yapmadığı gerekçesiyle reddedilen teklif ile ikinci en avantajlı teklif arasındaki fiyat
farkının yüksek olması dışında başka bir gerekçeye yer verilmediği dikkate alındığında, ihalenin
iptalini gerektirecek nitelikte bir durumun söz konusu olmadığı, yaklaşık maliyetin gerçekçi şekilde
tespit edilmediği şeklinde bir gerekçeye yer verilmeden tespit edilen sınır değerin hemen üstünde ve
yaklaşık maliyetin % 24 altında yer alan başvuru sahibinin teklifinin kaynakların etkin ve verimli
kullanılması ilkesi gerekçe gösterilerek uygun bulunmaması ve tüm tekliflerin reddedilerek ihalenin
iptal edilmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; incelemeye konu ihalede başvuru sahibinin iddiası kapsamında iptal
gerekçesiyle sınırlı yapılan inceleme sonucunda, yukarıda tespiti yapılan aykırılık ve
değerlendirmeler doğrultusunda ihalenin iptali kararının iptal edilmesine karar verilmesi gerektiği
yönündeki düşüncem ile Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddine”
niteliğindeki kararına katılmıyorum.
Kurul Üyesi