Ana Sayfa / Kararlar / Gaziosmanpaşa Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2017/307681-Araştırma ve Uygulama Hastanesi A ve B Blok Revizyonu İşi
Bilgi
İKN
2017/307681
Başvuru Sahibi
Elay İnşaat Mühendislik Hizmetleri İnşaat Malzemeleri Ticaret Turizm İth. İhr. Ltd. Şti. - Murat ÖZEN İş Ortaklığı
İdare
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
Araştırma ve Uygulama Hastanesi A ve B Blok Revizyonu İşi
BAŞVURU SAHİBİ:  
Elay İnşaat Mühendislik Hizmetleri İnşaat Malzemeleri Ticaret Turizm İth. İhr. Ltd. Şti. - Murat  
ÖZEN İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/307681 İhale Kayıt Numaralı “Araştırma ve Uygulama Hastanesi A ve B Blok Revizyonu İşi”  
İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından  
27.07.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araştırma ve Uygulama Hastanesi A ve B  
Blok Revizyonu İşi” ihalesine ilişkin olarak Elay İnşaat Mühendislik Hizmetleri İnşaat Malzemeleri  
Ticaret Turizm İth. İhr. Ltd. Şti. - Murat Özen İş Ortaklığının 25.08.2017 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 06.09.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 11.09.2017  
tarih ve 50435 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.09.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/2287 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme  
neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;  
-İstekli ile idarenin metrajı arasında %10'u aşan farklılıklar bulunduğu, bu farklılığın  
istekliye fiyat avantajı sağladığı,  
-Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilmiş poz fiyatlarının kârsız tutarının altında fiyat  
öngörüldüğü, iş kalemi tanımlarının kamu kurum veya kuruluşlarınca ilan edilmiş birim fiyatlardaki  
tanımları karşılamadığı, hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatının kullanıldığının  
belirtilmediği, 2016 ve 2017 yılında birim fiyatı açıklanmayan pozlar için Tebliğ’in 45.1.13’üncü  
maddesine göre açıklama yapılması gerekirken, birim fiyatların güncellenmesi suretiyle yapılan  
açıklamaların mevzuata uygun olmadığı,  
-Analiz girdi, cins ve miktarlarında değişiklik yapıldığı, sunulan analiz alt analiz ve analiz  
girdilerinde aritmetik hata yapıldığı,  
-Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerindeki fiyatların analizlere ve iş kalemlerine doğru  
bir şekilde yansıtılmadığı,  
-Analizlerde saatlik asgari ücretin (7,90 TL/ saat) altında işçilik ücreti öngörüldüğü,  
-Açıklama istenilen birçok iş kalemi için nakliye hesap edilmediği, nakliyeler için öngörülen  
mesafelerin idarenin belirlemiş olduğu mesafeler ile uyumlu olmadığı, mesafeyi tevsik edici  
belgelerin sunulmadığı, verilen nakliye formüllerinin kullanılması gerekirken fiyat teklifi ile  
açıklama yapılamayacağı,  
-Açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin miktarlarının düşürüldüğü ayrıca bu girdilere  
ilişkin 0,00 TL fiyat öngörüldüğü,  
-Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.7'nci maddesi uyarınca yapılan açıklamalarda malzeme  
ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmemiş olmasının mevzuata aykırı olduğu,  
-Sunulan fiyat tekliflerinin mevzuata aykırı olduğu, bu fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi  
dönemine ait olduğunun anlaşılamadığı bu fiyat tekliflerini onaylayan meslek mensupları ile fiyat  
teklifini düzenleyen üçüncü kişiler arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığı, EK-O.5 ve EK-O.6  
tutanaklarının istenilmesi gerektiği, dolayısıyla yapılan onaylama işleminin sahte olduğu, sunulan  
fiyat tekliflerinin SMMM veya YMM tarafından onaylanması gerekirken SM tarafından  
onaylandığı, bu durumun mevzuata aykırı olduğu,  
-Özel iş kalemleri içerisinde yer alan; ELK-OZ-17, ELK-OZ-18, ELK-OZ-34, ELK-OZ-35,  
ELK-OZ-36, ELK-OZ-27, ELK-OZ-28, ELK-OZ-29, Özel Hav 3-A, , Özel Hav 4-A, Özel Hav 5-A,  
Özel Med 1-A, Özel Med 2-A, Özel Med 3-A, Özel Ned 4-A pozları için sunulan fiyat tekliflerini  
düzenleyen firmaların teklif vermiş oldukları iş kalemlerinin alımı, satımı imalatını, ithalat ve  
ihracatı alanında faaliyet göstermediği,  
-Fiyat teklifleri üzerinde ilgili ibarenin tam ve doğru şekilde yazılmadığı, bu ibarede yer alan  
bilgilerin çelişkili olduğu,  
-Gerek özel gerek kamu pozları için analiz girdilerinin ayrı ayrı belirtilmiş olması gerekirken  
söz konusu pozların tek bir fiyat teklifine konu edilerek açıklanmış olmasının mevzuata aykırı  
olduğu,  
-İhale komisyonu kararında maliyete dayalı açıklama yapıldığı ifade edilmekle birlikte ilgili  
fiyat teklifleri üzerinde satışlar üzerinden yapılan açıklamalarda yer alan ibarenin kullanıldığı  
dolayısıyla açıklamalarda çelişki olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde  
“İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit  
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden  
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile  
ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin  
yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci  
maddesinde “45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı  
düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif  
fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen  
bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya  
iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama  
istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz  
formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak  
ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap  
cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar  
ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı  
için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre  
analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat  
yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin  
belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına  
bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme,  
işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey  
taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve  
tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de  
tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda,  
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir.  
Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları  
için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri  
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri  
(paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz  
formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak  
idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13  
maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış  
cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş  
kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat  
poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları  
durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi  
belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da;  
hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi  
belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları  
kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri  
zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş  
kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek  
bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200 dozlu  
demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının  
(2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için  
Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç  
tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek  
suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki  
örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz  
düzenlemesi zorunlu değildir.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas  
alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi  
durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli  
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek  
suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde  
belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat,  
kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş  
gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini  
ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde  
olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve  
toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak,  
hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı,  
teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan  
işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 27.md.) Yapım yönteminin ekonomik olması  
hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin  
sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.  
45.1.12. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 28.md.)Seçilen teknik çözümler, yapım işinin  
yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir  
açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde  
edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 29.md.)  
Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili  
olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş  
kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri  
sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari  
fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün  
olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili  
mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler  
kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak  
gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce  
inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın  
yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması  
durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından  
teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü  
kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal  
veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6)  
düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu  
tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya  
Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı  
ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu  
hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin  
(Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının  
altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de  
belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından  
“Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca  
düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak  
imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
45.1.13.2. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 31. md.)  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında  
çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi  
sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin  
ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek:  
Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar  
vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları  
Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara  
ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle  
açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt  
fiyatları vb.)  
45.1.13.6.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 32. md.) Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine  
ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması  
durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan  
meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı  
tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin  
son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü  
mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul  
edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece  
söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM, SMMM ya da vergi  
dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda  
bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-  
O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti  
gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı  
ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın  
miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar  
için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması  
durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini  
imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın  
verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak  
suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin  
olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile  
açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest  
Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11.Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının  
(a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin  
alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname  
dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son  
geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.12. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 36. md.)  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.  
45.1.13.14.İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul  
edilmeyecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun  
açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik  
şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle  
reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi  
reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde  
numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek  
suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16.5’inci maddesinde “16.5.1.  
Birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve toplamlarda hata olması durumunda aritmetik hata olduğu  
kabul edilecek ve teklif doğrudan değerlendirme dışı bırakılacaktır. Kısmi teklif verilmesine imkan  
tanınan ihalelerde, isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı  
bırakılarak, teklif verdiği diğer kısımlar üzerinden ihale sonuçlandırılacaktır….” açıklaması  
bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen  
teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı  
düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu  
değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan  
isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak  
belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin  
teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi  
bulunmaktadır.  
Başvuruya konu ihaleye 3 isteklinin teklif verdiği, geçerli teklifler esas alınarak hesaplanan  
sınır değerin 10.548.811,97 TL olduğu, idare tarafından 28.07.2017 tarihinde sınır değerin altında  
teklif sunan 1 istekliden (Ak-Yapı İnş. Tah. İnş. Mlz. Trz. Hyv. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.) aşırı  
düşük teklif açıklaması talep edildiği, Ak-Yapı İnş. Tah. İnş. Mlz. Trz. Hyv. Paz. San. ve Tic. Ltd.  
Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun görülerek ekonomik açıdan  
en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği ve bahse konu ihalenin anılan isteklinin üzerinde  
bırakıldığı, sınır değerin üzerinde teklif sunan başvuru sahibi isteklinin teklifinin ise ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olduğu görülmüştür.  
Bahse konu ihaleye ait aşırı düşük teklif açıklaması isteme yazısı incelendiğinde, istekliye;  
sıralı iş kalemleri listesi, açıklama istenilecek iş kalemleri listesi, açıklama istenilecek ve  
istenilmeyecek analiz girdilerinin düzenlendiği sıralı analiz girdileri listesi, tesisat iş kalemlerine  
ilişkin düzenlenen analizler ve açıklama istenilmeyecek iş kalemleri listesine yer verildiği  
anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından anılan yazıya istinaden aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunulan bilgi ve belgeler incelendiğinde, idarece toplamda 85 adet iş kalemi için  
açıklama istenilmiş olup, açıklanması istenilen bu kalemlerin 38 adedinin kamu kurum ve  
kuruluşlarının yayımlamış olduğu olduğu birim fiyatlar kullanılarak oluşturulduğu, 24 adedinin  
kamu kurum ve kuruluşların yayımlamış olduğu analiz formatı üzerinden düzenlenen analizler  
üzerinden açıklandığı, 23 adedinin özel poz niteliğindeki tesisat ve elektrik iş kalemlerine yönelik  
olduğu ve bunlara yönelik malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterildiği fiyat teklifleri  
kullanıldığı, Özel-M02, Özel-M03 ve Özel-M0 pozlarının analiz formatı idarece verilmediğinden bu  
pozlara ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde belirtilen fiyat teklifi  
yöntemi ile açıklamada bulunulduğu anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin metraj farkları ile ilgili iddiasının değerlendirilebilmesi için idarece  
yaklaşık maliyete esas olmak üzere hesaplanan miktarlarla, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından hesap cetvelinde belirtilen miktarlar üzerinden bir tablo oluşturulmuş olup söz konusu  
tabloya aşağıda yer verilmiştir.  
İhale  
İdarenin  
miktarı  
%
Fark  
Poz No  
üzerinde  
kalan  
10000  
2
216  
8
5400  
2
6
Miktar  
Fark  
608,34  
0
48  
2
İstekli  
BF  
40,88  
257544  
2150,4  
18375  
Av Tut  
24868,9392  
1
2
3
4
5
Y.26.008/408A 9.391,66  
6,48  
0,00  
28,57  
33,33  
5,53  
0,00  
0,00  
12,90  
6,51  
5,31  
0,00  
0,00  
0,00  
0,18  
70,00  
70,00  
0,00  
0,00  
0,16  
3,26  
7,55  
8,25  
3,26  
0,00  
0,00  
3,84  
0,41  
600-1118/A  
280-2201  
Özel Hav-5A  
23.243/21  
694-1305  
Özel Hav-3A  
Y.23.101  
18.140/D1  
Y.25.003/25  
742-606  
2,00  
168,00  
6,00  
5.116,87  
2,00  
6,00  
62,00  
5.069,76  
19.940,41  
17,00  
4,00  
4,00  
2.246,00  
10,00  
10,00  
0
103219,2  
36750  
283,13  
63,5  
17978,755  
6
7
8
9
10  
11  
0
0
128604  
26250  
0
0
70  
8
3775,14 30201,12  
5400  
21000  
17  
4
4
2250  
17  
17  
330,24  
40,59  
13404,4416  
1059,59 8,34  
8836,9806  
0
11457,6  
0
12 Özel Hav-1A  
0
0
4
7
7
0
24150  
47451,6  
80,64  
7560  
7560  
7728  
0
0
13  
14  
280-1213  
261-152  
15 Özel Med-1A  
16 Özel Med-2A  
322,56  
52920  
52920  
0
17  
18  
19  
ELK-ÖZ-27  
694-1404  
796-103  
17,00  
2,00  
17  
2
0
3
73752  
76,86  
66,07  
10,05  
70,56  
30,66  
10672,2  
2992,5  
23,1  
0
1.912,00  
2.130,52  
13.016,94  
1.940,00  
4.300,00  
12,00  
10,00  
2.311,31  
1.230,00  
1915  
2200  
14000  
2100  
4440  
12  
10  
2400  
1235  
230,58  
4590,5436  
9879,753  
11289,6  
4292,4  
0
20 Y.25.116/A11  
69,48  
983,06  
160  
140  
0
21  
22  
23  
24  
25  
26  
27  
Y.27.581  
261-151  
694-903  
192-259  
ELK-ÖZ-36  
ÖZEL-M03  
791-419  
0
0
88,692  
5
2048,7852  
491,4  
98,28  
28  
29  
30  
31  
32  
33  
34  
35  
36  
37  
38  
18.138/C18  
ELK-ÖZ-09  
694-902  
280-1216  
ÖZEL-M02  
ELK-ÖZ-18  
280-1214  
ÖZEL.M0  
782-100  
1.327,05  
235,00  
4.500,00  
2,00  
1.091,61  
81,00  
2,00  
1,20  
13.745,00  
44,00  
844,00  
1,00  
1400  
250  
4520  
2
1250  
82  
2
1,4  
14050  
44  
850  
2
5,50  
6,38  
0,44  
0,00  
14,51  
1,23  
0,00  
16,67  
2,22  
0,00  
0,71  
100,00  
16,67  
0,00  
5,88  
5,44  
0,00  
5,19  
47,73  
100,00  
11,21  
8,23  
9,01  
2,69  
0,00  
2,63  
0,00  
0,02  
0,00  
0,00  
0,00  
5,82  
4,05  
0,00  
5,88  
0,00  
3,67  
6,07  
7,30  
-3,27  
0,55  
6,09  
1,37  
72,953  
15  
20  
0
158,39  
1
0
0,2  
305  
0
81,78  
238,35  
25,54  
56691,6  
34,65  
593,25  
51828  
31500  
7,1  
5966,09634  
3575,25  
510,8  
0
5488,2135  
593,25  
0
6300  
2165,5  
0
280-2202  
742-442  
2200,8  
105  
6
630  
39 Özel Hav-2A  
1
2
0
8
37800  
4725  
6,13  
37800  
9450  
0
1890  
3855,261  
0
40  
41  
42  
43  
44  
45  
46  
ELK-ÖZ-34  
Y.23.176  
12,00  
14  
12.000,00  
136,00  
23.235,98  
9,00  
154,00  
1.100,00  
1,00  
1.079,00  
2.079,00  
137,60  
2.337,13  
17,00  
950,00  
4,00  
26.595,00  
300,00  
23,00  
12000  
144  
24500  
9
162  
1625  
2
1200  
2250  
150  
2400  
17  
975  
4
26600  
300  
23  
ELK-ÖZ-28  
27.528/1A  
ELK-ÖZ-14  
ELK-ÖZ-02  
201-113  
236,25  
1264,02 3,05  
0
8
525  
1
121  
171  
12,4  
62,867  
0
25  
0
5
0
0
0
121  
5,26  
0
8793,75  
252  
2016  
47,04  
28350  
55,21  
28,39  
410,31  
24,11  
1837,5  
57,96  
13700,4  
2,06  
24696  
28350  
6680,41  
4854,69  
5087,844  
1515,72337  
0
1449  
0
10,3  
0
47 Özel Hav-4A  
48 Y.26.015/002  
49 Y.18.461/009  
50  
51  
52  
53  
54  
55  
56  
57  
58  
MSB.566/A  
727-546  
ELK-ÖZ-29  
694-905  
694-1601  
880-5631  
694-909  
280-2203  
280-2204  
182,28  
2352  
0
0
22,00  
22  
2419,2  
24,96  
333,02  
25443,6  
231  
59 Y.19.057/007  
2.079,00  
129,74  
2,00  
136,00  
19,00  
385,84  
3.016,94  
83,88  
6.719,60  
5.469,73  
1.555,24  
73,00  
2200  
135  
2
144  
19  
400  
3200  
90  
6500  
5500  
1650  
74  
3020,16  
1751,6852  
0
1848  
0
1698,3504  
2630,5722  
3215,3868  
-1238,544  
218,2467  
2524,4064  
367,5  
60  
61  
62  
63  
64  
65  
66  
67  
68  
MSB.661  
694-1514  
ELK-ÖZ-07  
280-2205  
Y.22.009/03  
Y.27.583  
MSB.565/A  
27.528/3  
Y.23.155  
8
0
2646  
14,16  
183,06  
6,12  
-219,6  
30,27  
94,76  
1
119,94  
14,37  
525,39  
5,64  
7,21  
26,64  
367,5  
69 Y.18.461/006  
70 ELK-ÖZ-23  
71  
72  
73  
74  
75  
76  
77  
78  
79  
80  
81  
82  
83  
84  
85  
ELK-ÖZ-03  
201-114  
ELK-ÖZ-35  
794-302  
ELK-ÖZ-19  
791-418  
694-1701  
694-1702  
ELK-ÖZ-20  
694-1705  
694-906  
231,00  
590,00  
5,00  
351,00  
12,00  
310,00  
263,00  
263,00  
6,00  
138,00  
370,00  
205,00  
740,00  
16,00  
3,90  
3,39  
0,00  
8,26  
41,67  
0,00  
-11,79  
-11,79  
66,67  
10,14  
14,86  
17,07  
21,62  
12,50  
0,00  
240  
610  
5
380  
17  
310  
232  
232  
10  
152  
425  
240  
900  
18  
9
20  
0
29  
5
0
-31  
-31  
4
14  
55  
35  
160  
2
73,5  
54,6  
661,5  
1092  
0
3150  
111,72  
1601,25 8006,25  
3239,88  
125,16  
138,6  
138,6  
2100  
240,24  
85,68  
152,88  
40,91  
1755,6  
3150  
0
-4296,6  
-4296,6  
8400  
3363,36  
4712,4  
5350,8  
6545,6  
3511,2  
0
281-601  
241-394  
210-713  
ELK-ÖZ-40  
6,00  
6
0
Dez Av toplam  
579454,9501  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu  
işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere verilmesi, isteklilerin de bu  
uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin hesaplaması ve  
tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama projesindeki şekliyle bitirmesi esastır.  
Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin  
metrajlarının birebir örtüşmesi beklenmemekle birlikte aradaki metraj farkının makul düzeyde  
olması gerekmektedir. Şikâyete konu ihalenin de anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak  
suretiyle yapıldığı hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokümanı içerisinde  
isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal  
listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise idarenin  
belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden makul kabul edilebilecek bir oranda  
(%10) olması gerekmekte ise de açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat  
avantajının ihaleye teklif veren diğer isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe sebep  
olup olmadığı, bu durumun da kendileri lehine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı hususunun da  
dikkate alınması gerekmektedir.  
Yukarıda yer alan tabloya göre, idarece açıklama istenilen iş kalemleri üzerinden başvuru  
sahibi tarafından düzenlenen hesap cetvelindeki bazı iş kalemlerinde (694-1701 ve 694-1702 poz  
numaralı iş kalemleri) metraj farklılıklarının %10’u aştığı görülmekle birlikte tüm iş kalemlerinin  
miktarlarının idarenin miktarları ile farkının başvuru sahibi tarafından teklif edilen birim fiyatlarla  
çarpımı sonucunda oluşan tutarın istekliye avantaj sağlamadığı aksine isteklinin 579.454,95 TL  
tutarında dezavantajına neden olduğu bu nedenle başvuru sahibi tarafından hesaplanan miktarların  
idarece belirlenen miktarlara göre makul kabul edilebilecek sınırlar içerisinde olduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilmiş poz fiyatlarının kârsız tutarının altında fiyat  
öngörüldüğü, iş kalemi tanımlarının kamu kurum veya kuruluşlarınca ilan edilmiş birim fiyatlardaki  
tanımları karşılamadığı analiz girdilerinde ve miktarlarında değişiklik yapıldığı, sunulan analiz, alt  
analiz ve analiz girdilerinde aritmetik hata yapıldığı iddialarına ilişkin olarak açıklama istenilen iş  
kalemlerinden 38 adedi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan kâr ve genel gider  
hariç fiyat üzerinden isteklinin belirlemiş olduğu kâr ve genel giderleri dahil ederek teklif fiyatını  
oluşturduğunu gösterir liste sunulduğu, idarece ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilen analiz  
formatında yer alan açıklama istenilen iş kalemlerine ait poz numaraları ve bu poz numaralarına  
ilişkin tanımlar ile anılan istekli tarafından sunulan iş kalemlerine ait analiz ve analize ait poz  
numaraları ile tanımlarının uyumlu olduğu, diğer bir deyişle anılan isteklinin açıklamasında  
sunduğu iş kalemleri ve analiz girdilerinin idarece verilen analiz formatına uygun olduğu, iş  
kalemlerine ait analiz ve analiz girdileri ile fiyat tekliflerinde aritmetik hata olmadığı  
anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
2016 ve 2017 yılında birim fiyatı açıklanmayan pozlar için Tebliğ’in 45.1.13’üncü  
maddesine göre açıklama yapılması gerekirken, birim fiyatların güncellenmesi suretiyle yapılan  
açıklamaların mevzuata uygun olmadığı iddiasına ilişkin olarak söz konusu iddiaya idareye şikâyet  
başvurusunda yer verilmediğinden bu iddianın şekil yönünden reddi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerindeki fiyatların analizlere ve iş kalemlerine  
aktarılırken bu fiyatların düşürüldüğü iddiasına yönelik yapılan incelemede fiyat tekliflerinde yer  
alan fiyatların analizlere ve hesap cetveline doğru şekilde aktarılmış olduğu anlaşıldığından başvuru  
sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
Analizlerde saatlik asgari ücretin (7,90 TL/saat) altında işçilik ücreti öngörüldüğü iddiasına  
ilişkin olarak yapılan incelemede işçiliğe ilişkin analiz girdilerinde saatlik asgari ücretin altında bir  
ücret öngörülmediğinden başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen birçok iş kalemi için nakliye hesap edilmediği, nakliyeler için öngörülen  
mesafelerin idarenin belirlemiş olduğu mesafeler ile uyumlu olmadığı, mesafeyi tevsik edici  
belgelerin sunulmadığı, verilen nakliye formüllerinin kullanılması gerekirken fiyat teklifi ile  
açıklama yapılamayacağı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede idarenin aşırı düşük teklif  
sorgulaması ekinde yer vermiş olduğu açıklama istenilecek iş kalemleri ve analiz girdileri içeriğinde  
nakliye girdilerine yer verilmediği, dolayısıyla isteklilerce nakliye giderlerine ilişkin açıklama  
sunulmasına gerek bulunmadığından isteklinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
Açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin miktarlarının düşürüldüğü ayrıca bu girdilere  
ilişkin 0,00 TL fiyat öngörüldüğü iddiasına yönelik yapılan incelemede ihale üzerinde bırakılan  
istekli tarafından sunulan analizlerde analiz girdilerinin hiçbiri için 0,00 TL tutarında fiyat  
öngörmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.7'nci maddesi uyarınca yapılan açıklamalarda malzeme ve  
montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmemiş olmasının mevzuata aykırı olduğu iddiasına yönelik  
yapılan incelemede istekli tarafından Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesi uyarınca yapılan açıklamalarda  
malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterildiği fiyat teklifleri ile açıklama yapıldığı  
anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
Sunulan fiyat tekliflerinin mevzuata aykırı olduğu, bu fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi  
dönemine ait olduğunun anlaşılamadığı bu fiyat tekliflerini onaylayan meslek mensupları ile fiyat  
teklifini düzenleyen üçüncü kişiler arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığı, EK-O.5 ve EK-O.6  
tutanaklarının istenilmesi gerektiği, dolayısıyla yapılan onaylama işleminin sahte olduğu, sunulan  
fiyat tekliflerinin SMMM veya YMM tarafından onaylanması gerekirken SM tarafından onaylandığı  
bu durumun mevzuata aykırı olduğu, iddiasına ilişkin olarak; öncelikle fiyat teklifini veren kişiyle  
tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu  
tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için fiyat teklifine dayanak olarak maliyet  
tespit tutanağı (EK-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (EK-O.6) düzenleneceği, bu tutanakların  
meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği,  
ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan  
istenebileceğinin düzenlendiği, söz konusu tutanakların istenilip istenilmemesinin idarenin  
takdirinde olduğu, anılan isteklilerin sunmuş olduğu fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olduğunun  
idarece belirtildiği görülmüş olup, idare tarafından yapılan incelemede ilgili meslek mensubundan  
talep edilmesine gerek görülmediği ve bunların son veya bir önceki beyanname dönemlerine ilişkin  
olmasının ise hazırlayan meslek mensubunun sorumluluğunda olduğu, bu itibarla söz konusu fiyat  
tekliflerin mevzuatına göre düzenlendiğinin ve üzerinde yer alan bilgilerin doğru olduğunun  
kabulünün gerektiği, bir diğer ifade ile fiyat tekliflerinin hukuka uygunluk karinesinden  
yararlanacağı, ayrıca düzenlenen fiyat tekliflerinin başvuru sahibince iddia edildiği şekliyle SM  
tarafından onaylanmadığı SMMM tarafından onaylandığı, öte yandan düzenlenen fiyat teklifleri  
üzerinden dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanaklarının geçici vergi beyanname dönemlerinin  
2017 yılının 2’nci dönemine ( nisan-haziran) ait olduğu ve ihale tarihininin 27.07.2017 olduğu  
düşünüldüğünde yapılan açıklamaların bu yönüyle de uygun olduğu anlaşılmış olup başvuru  
sahibinin iddiasının fiyat tekliflerine dayanak tutanaklara ilişkin kısmının yerinde olmadığı  
neticesine varılmıştır.  
Özel iş kalemleri içerisinde yer alan; ELK-OZ-17, ELK-OZ-18, ELK-OZ-34, ELK-OZ-35,  
ELK-OZ-36, ELK-OZ-27, ELK-OZ-28, ELK-OZ-29, Özel Hav 3-A, , Özel Hav 4-A, Özel Hav 5-A,  
Özel Med 1-A, Özel Med 2-A, Özel Med 3-A, Özel Med 4-A pozları için sunulan fiyat tekliflerini  
düzenleyen üçüncü kişilerin teklif vermiş oldukları iş kalemlerinin alımı, satımı, imalatını, ithalat ve  
ihracatı alanında faaliyet göstermediği iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede; yukarıda poz  
numaralarına yer verilen iş kalemlerinin elektrik, havalandırma ve medikal imalatlarına yönelik  
olduğu,  
Havalandırma imalatı olan Özel Hav 3-A, , Özel Hav 4-A, Özel Hav 5-A poz numaralı iş  
kalemlerine ilişkin fiyat tekliflerinin Maytek Mühendislik Mekanik İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd.  
Şti. tarafından düzenlendiği, anılan şirketin unvanından bu fiyat tekliflerini düzenleyebileceği,  
Elektrik imalatı olan ELK-OZ-18, ELK-OZ-27, ELK-OZ-28, ELK-OZ-29, ELK-OZ-34,  
ELK-OZ-35, ELK-OZ-36 poz numaralı iş kalemlerine ilişkin fiyat tekliflerinin bir kısmının  
Maxipan Güç Sistemleri Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ve geri kalanının BEDAŞ Elektrik  
İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından düzenlendiği, medikal imalat olan Özel Med 1-A, Özel  
Med 2-A, poz numaralı iş kalemlerine ilişkin fiyat tekliflerinin BEDAŞ Elektrik İnşaat Sanayi ve  
Ticaret Ltd. Şti. tarafından düzenlendiği, şirketin unvanından bu işlere ilişkin fiyat teklifi  
düzenleyebileceği, öte yandan medikal imalatlara ilişkin olarak Ticaret Sicil Gazetesi üzerinden  
yapılan sorgulama neticesinde 16.09.2009 tarihli ve 7399 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde  
amaç ve konu bölümünde mekanik ve elektrik aksamdan oluşan medikal cihazların imalatı, alımı  
veya satımı ithalat ve ihracatını gösteren bir ifadenin yer almadığı ancak “her türlü elektrik ve  
elektronik malzemelerin alımı satımı…” ifadesinin bu işleri de kapsadığı değerlendirmesinin  
yapılabileceği, zira ameliyathane cerrahi pendantı ile ameliyathane anestezi pendantının başlı başına  
bir medikal cihaz olmaktan ziyade elektrik ve mekanik aksama sahip bir imalat olduğu dolayısıyla  
anılan şirketin Özel Med 1-A ve Özel Med 2-A poz numaralarına ilişkin fiyat teklifi  
düzenleyebileceği sonucuna varıldığından başvurunun yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan  
iddiaya konu edilen ELK-OZ-17, Özel Med 3-A, Özel Med 4-A pozlarının açıklama istenilecek iş  
kalemlerinden olmadığından bu kalemlere ilişkin açıklama yapılmasına gerek bulunmamaktadır.  
Fiyat teklifleri üzerinde ilgili ibarenin tam ve doğru şekilde yazılmadığı, bu ibarede yer alan  
bilgilerin çelişkili olduğu şöyle ki; ihale komisyonu kararında ilgili isteklinin sunmuş olduğu fiyat  
teklifleriyle ilgili olarak maliyete dayalı açıklama yapıldığı idarece ifade edilirken fiyat teklifleri  
üzerinde satışlar üzerinden yapılan açıklamalarda yer alan ibarenin kullanıldığı dolayısıyla  
açıklamalarda çelişki olduğu iddiasına yönelik yapılan incelemede satışlar üzerinden açıklama  
yapılan 29 fiyat teklifinin hepsinde, dayanak gösterilen satış tutarı tespit tutanaklarının tarih ve  
sayılarına yer verilmek suretiyle ilgili ibarenin doğru şekilde aktarıldığı anlaşılmıştır. Öte yandan  
17.08.2017 tarihli ihale yetkilisince onaylanmış ihale komisyonu kararında ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmuş olduğu fiyat tekliflerine atıf yapılırken  
idarece “maliyete dayalı açıklamalar yapılmış olup…” ifadesi kullanılmış olsa da sunulan fiyat  
tekliflerinin maliyete dayalı tutanaklar dayanak alınarak düzenlendiğini gösteren herhangi bir  
ifadenin yer almadığı aksine fiyat tekliflerinin satış tutarı tespit tutanaklarının dayanak alınarak  
düzenlenmiş olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla idarenin şikâyet başvurusuna vermiş  
olduğu cevapta da belirtmiş olduğu üzere ihale komisyonu kararında sehven bu şekilde bir ifadeye  
yer vermiş olmasının fiyat tekliflerinin üzerinde yer alan ibare ile fiyat tekliflerinin içeriği açısından  
bir çelişki doğuramayacağı sonucuna varıldığından isteklinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
Gerek özel gerek kamu pozları için analiz girdilerinin ayrı ayrı belirtilmiş olması gerekirken  
söz konusu pozların tek bir fiyat teklifine konu edilerek açıklanmış olmasının mevzuata aykırı  
olduğu iddiasına yönelik yapılan incelemede ihale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu  
açıklamaların idarenin istemiş olduğu analiz formatı ile uyumlu olduğu, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış olan birim fiyatların kâr hariç tutarları üzerinden belirli bir oranda kâr  
eklemek suretiyle bulunan birim fiyatlara (38 adet iş kalemi için) ilişkin listenin sunulduğu, bunun  
haricinde açıklama istenilecek 21 adet iş kalemi için kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlamış  
olduğu analiz formatı üzerinden düzenlenen analizlerin sunulduğu, idarece isteklilere verilen 23 adet  
tesisat ve elektrik imalatlarına ilişkin olan özel pozlarına ilişkin olarak malzeme ve montaj  
bedellerinin ayrı ayrı gösterildiği fiyat teklifleri ile açıklamada bulunulduğu ve idarece herhangi bir  
analiz formatı oluşturulmayan ve inşaat imalatlarına ilişkin olan 3 adet özel poz için ise ( ÖZEL-  
M02, ÖZEL-M03 ve ÖZEL-M0 poz numaralı iş kalemleri) Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.4’üncü maddesi uyarınca aynı Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde yer verilen açıklama  
yöntemlerinden biri olan fiyat teklifleri üzerinden açıklama yapıldığı ve yapılan açıklamaların  
mevzuata uygun olduğu sonucuna varıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde  
dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet  
başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Başkan  
II. Başkan  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Dr.  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi