Ana Sayfa / Kararlar / Eskişehir Valiliği / 2016/489145-Eskişehir İli Seyitgazi İlçesi 16 Derslikli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Binası, 200 Öğrencilik Pansiyon Binası ile Kırka Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu Bahçesine Spor Salonu Binası Yapım
Bilgi
İKN
2016/489145
Başvuru Sahibi
Bulut İnşaat İhracat İthalat San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Eskişehir Valiliği
İşin Adı
Eskişehir İli Seyitgazi İlçesi 16 Derslikli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Binası, 200 Öğrencilik Pansiyon Binası ile Kırka Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu Bahçesine Spor Salonu Binası Yapım
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR,  
Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Bulut İnşaat İhracat İthalat San. Tic. Ltd. Şti.,  
Cumhuriyet Caddesi Bulut İş Merkezi Kat: 2 No: 3 AĞRI  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Eskişehir Valiliği,  
Deliklitaş Mahallesi 2 Eylül Caddesi No: 121 Odunpazarı/ESKİŞEHİR  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/489145 İhale Kayıt Numaralı “Eskişehir İli Seyitgazi İlçesi 16 Derslikli Mesleki ve  
Teknik Anadolu Lisesi Binası, 200 Öğrencilik Pansiyon Binası ile Kırka Mehmet Akif Ersoy  
Ortaokulu Bahçesine Spor Salonu Binası Yapım” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Eskişehir Valiliği tarafından 14.12.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen  
“Eskişehir İli Seyitgazi İlçesi 16 Derslikli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Binası, 200  
Öğrencilik Pansiyon Binası ile Kırka Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu Bahçesine Spor Salonu  
Binası Yapım” ihalesine ilişkin olarak Bulut İnşaat İhracat İthalat San. Tic. Ltd. Şti.nin  
15.02.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.02.2017 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 24.02.2017 tarih ve 11657 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/519 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan  
aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;  
1) Anılan istekli tarafından hesap cetvelinde belirlenmiş olan miktarlarda, yaklaşık  
maliyet ve proje üzerindeki miktarlara oranla %10’dan fazla eksikliğin bulunduğu,  
2) Sunulan analizlerin analiz formatına uygun olmadığı, gerek analizlerde gerekse  
hesap cetvelinde kullanılan pozların hangi kamu kurum ve kuruluşuna ait olduğunun  
belirtilmediği, analiz ve hesap cetvellerinde aritmetik hataların bulunduğu, analiz girdilerinin  
değiştirilmesi ve analiz girdi miktarlarının azaltılması sebebiyle bu analizlerin Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyat tariflerine uygun olmadığı, aynı analiz  
girdileri için farklı birim fiyatların teklif edildiği, anılan istekli tarafından dışarıdan temin  
edilecek malzemelerin Teknik Şartname’de belirtilen malzemelere uygun olmamasının eşit  
muamele ilkesine aykırılık teşkil edeceği, diğer yandan açıklama istenen kalemlerindeki  
ölçü birimleri ile ölçü miktarları ve tariflerinin, kullanılan kamu pozlarındaki ölçü birimleri  
ile tezatlık oluşturduğu, analiz girdi miktarlarının virgülden sonra en yakın iki ondalık rakama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
yuvarlandığı, analizlerdeki birim fiyatlar ile fiyat teklifi ve proforma faturalardaki birim  
fiyatların aynı olmadığı, söz konusu analizlerde yürürlükte olan saatlik asgari ücret yerine  
ihale ilan tarihi olan 2016 yılında yürürlükte olan saatlik asgari ücretin kullanıldığı, diğer  
yandan nakliye analizlerindeki mesafeler ile idarece belirlenen mesafelerin birbirleri ile  
uyumlu olmadığı,  
3) Açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifleri ile proforma faturaların Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.13.1 ve 45.1.13.10’uncu maddelerine aykırı olduğu, söz konusu  
proforma faturalarda teklif edilen birim fiyatların, ticari hayatın işleyişine aykırı bir şekilde  
çok düşük olarak belirlendiği, proforma faturaları düzenleyen firmalar tarafından gerçekte  
kendi uhdelerinde bulunmayan malzemeler için fiyat teklif edildiği, dolayısıyla fiyat  
tekliflerine ve proforma faturalara dayanak teşkil eden maliyet/satış tespit tutanaklarının ilgili  
meslek mensubundan istenilmesi gerektiği, diğer yandan söz konusu fiyat teklifleri ile  
proforma faturaları düzenleyen firmaların vergi kayıtlarının bulunmaması sebebiyle sahte bir  
şekilde düzenlenen belgelerin aşırı düşük teklif değerlendirmesinde dikkate alınmasının  
mümkün olmadığı, bu konu ile ilgili olarak belgeleri düzenleyen firmaların bağlı bulunduğu  
vergi dairelerinden gerekli teyitlerin yapılması gerektiği, ayrıca açıklama istenen elektrik iş  
grupları içerisinde yer alan özel kalemleri için düzenlenen proforma fatura ve fiyat  
teklifleri için maliyete dayalı açıklama yapılması mümkün olmamasına rağmen bahsi geçen  
belgeler üzerinde maliyete dayalı açıklamaya ilişkin ibarenin yazılı olduğu, ayrıca maliyete  
dayalı açıklama yapılan kalemleri için ilgili meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin,  
maliyet tespit tutağındaki ortalama/toplam birim maliyet ibaresinden hangisine göre  
düzenlendiğinin belirtilmediği, alınan fiyat teklifi ve proforma faturalarda nakliye giderine  
ilişkin herhangi bir açıklamaya yer verilmediği, ayrıca montaj için teklif edilen fiyatın, söz  
konusu poz için teklif edilen işçilik fiyatının altında olduğu,  
4) Açıklama istenen kalemleri içerisinde yer alan okulda özel 01 ile özel 15, yurtta  
özel 01 ile özel 25 ve spor salonunda özel 01 ile özel 02 kalemlerinin inşaat alanı dışında  
imalatı yapılarak inşaata montajı yapılacak kalemlerinden olduğu, dolayısıyla söz konusu iş  
kalemleri için işçilik bedelinin proforma fatura ve fiyat teklifinde gösterilmesi gerekirken  
anılan istekli tarafından açıklamanın bu şekilde yapılmadığı,  
5) Açıklama istenmeyen kalemleri için teklif edilmesi gereken tutara ilişkin  
herhangi bir bedelin öngörülmediği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuru konusu ihalenin 14.12.2016 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihaleye  
isteklinin katıldığı, 09.02.2017 tarihli ihale komisyonu kararından, teklif fiyatı sınır değerin  
(9.352.327,68 TL) altında kalan Nuri Taktak Müta Yapı Otomotiv Gıda San. ve Tic. Ltd.  
8
-
Şti. İş Ortaklığından aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, idarece yapılan değerlendirme  
neticesinde 9.267.000,00 TL teklif bedeli ile açıklaması uygun bulunan anılan isteklinin  
teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, 9.576.000,00 TL teklif bedeli ile başvuru  
sahibinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü  
,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer  
tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki  
teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına  
ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate  
alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı  
başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin  
analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita,  
kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin sunulması yeterlidir.  
45.1.13.1.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif  
edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine  
meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir…” açıklamaları yer almaktadır.  
Aktarılan mevzuat hükümleri ve Tebliğ açıklamalarından, ihale komisyonu tarafından  
yapılan değerlendirme neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin  
tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden, yaklaşık  
maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak  
istenilmesi gerektiği,  
Ayrıca anılan Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesinde, idarece açıklama istenmesi gereken  
kalemleri için oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılmak suretiyle tutarı kâr ve  
genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin  
tespit edileceği ve söz konusu analiz girdilerine ilişkin olarak isteklilerden açıklama  
yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri hariç), buna göre, bahsi geçen hususa ilişkin  
olarak da açıklama isteme yazılarında, açıklama istenmeyen analiz girdilerine yer verileceği,  
diğer yandan, aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun  
analizinde yer alması halinde, bu girdinin, analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığı  
hususuna ilişkin değerlendirmenin her analiz için ayrı ayrı yapılacağı ve herhangi bir  
analizdeki oranı %3’ün üstünde olan bir analiz girdisi için ise açıklama istenileceği,  
Öte yandan, anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının  
yapım şartlarına bağlı kalınmak suretiyle, her kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde  
yer alması istenen “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki  
yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin  
belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği (Ek-Y.2)’de yer  
alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi ve isteklilerin de tekliflerinin aşırı  
düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları  
açıklamada sunulacak analizlerin verilen bu formata uygun olması gerektiği anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
İnceleme konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı  
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı:Eskişehir İli Seyitgazi İlçesi 16 Derslikli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi  
Binası, 200 Öğrencilik Pansiyon Binası ile Kırka Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu Bahçesine  
Spor Salonu Binası Yapım  
b) Yatırım proje no'su/kodu:  
c) Miktarı ve türü:  
1 Adet 16 Derslik Lise Binası, 1 Adet 200 Öğrencilik Pansiyon Binası ve  
Salonu Yapım İşi  
1
1
adet Spor  
adet Spor  
1 Adet 16 Derslik Lise Binası, 1 Adet 200 Öğrencilik Pansiyon Binası ve  
Salonu Yapım İşi…” düzenlemesi yer almaktadır.  
İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde,  
teklif fiyatı sınır değerin altında kalan Nuri Taktak Müta Yapı Otomotiv Gıda San. ve Tic.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığından 19.12.2016 tarihli ve 20863034 755.02.08 E.16488 sayılı yazı ile  
-
-
-
aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ekinde açıklama istenen kalemleri  
listesi, açıklama istenmeyecek olan analiz girdileri listesi ve örnek analiz formatının  
gönderildiği, 18.01.2017 tarihli aşırı düşük savunması değerlendirme tutanağında “…aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında 21 kalemi için satış tutarı tespit tutanağına dayanak  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinin anılan Tebliğ’in  
aradığı şartları taşıdığı ve mevzuata uygun olduğu görülmüştür.  
…sunulan analizlerin Bakanlığımızca verilen analiz formatlarına uygun ve uyumlu  
olduğu, analiz ve alt analizlerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2016 rayiçleri, bazı iş  
kalemlerinde ise kamu kurum ve kuruluşu 2016 birim fiyatlarının esas alındığı, anılan iş  
kalemlerine ait açıklamalarda asgari olması gereken işçilik için saatlik 7,32 TL altında  
olmadığı, öngörülen miktarın anılan Tebliğ’in 45.1.9’uncu maddesine uygun olduğu  
anlaşılmıştır.  
…açıklama istenilen 87 kalemine ilişkin idare metrajımız ile isteklinin öngördüğü  
metraj arasında kıyaslama yapıldığında, 8 kaleminin aynı, 58 kaleminde fazlalık, 21 iş  
kaleminde eksiklik, ayrıca eksiklik olan kalemlerinin  
3
tanesinde eksikliğin %10’dan fazla  
olduğu anlaşılmıştır…anılan istekli tarafından düzenlenen hesap cetvelindeki kalemlerinin  
miktarları ile idarenin miktarları arasındaki farkın söz konusu isteklinin teklif birim fiyatları  
ile çarpımı sonucunda oluşan toplam net tutarının istekli aleyhine 10.020,45 TL olduğu tespit  
edilmiştir…” ifadelerine yer verilmek suretiyle anılan istekli tarafında sunulan aşırı düşük  
teklif açıklaması idarece uygun bulunarak 09.02.2017 tarihli ihale komisyonu kararı ile  
ihalenin bu istekli uhdesinde bırakıldığı görülmüştür.  
1) Anılan istekli tarafından hesap cetvelinde belirlenmiş olan miktarlarda, yaklaşık  
maliyet ve proje üzerindeki miktarlara oranla %10’dan fazla eksikliğin bulunduğu iddiasına  
ilişkin olarak;  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde, istekliler tarafından imalat  
kalemlerine ilişkin metrajların, ihale konusu işe ilişkin projeler üzerinden hesaplanması ve  
tekliflerinin bu doğrultuda oluşturulması gerekmektedir. Dolayısıyla, isteklilerce açıklama  
istenen kalemlerine ilişkin öngörülen metrajlar ile idarece belirlenen metrajlar arasında  
farklılıkların olması mümkündür. Ancak, aradaki bu metraj farkının işin proje ve teknik  
şartnameye, fen ve sanat kurallarına uygun olarak ifa edilmesini engelleyici nitelikte  
olmaması gerektiği kuşkusuzdur.  
Bu kapsamda, ihale uhdesinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
incelendiğinde,  
Açıklama istenen kalemlerine ilişkin miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların  
gösterildiği hesap cetveli ile yaklaşık maliyete dayanak teşkil eden hesap cetveli  
karşılaştırıldığında, açıklama istenen 87 adet kaleminden  
8
adet kalemi için idare ile aynı  
miktarların öngörüldüğü, 21 adet kalemindeki metrajın idarenin metrajından daha düşük  
olduğu, söz konusu kalemlerinden üç tanesinde metraj eksikliğinin %10’dan fazla olduğu,  
diğer geriye kalan 58 adet kalemindeki metrajın ise idarenin metrajının üzerinde  
bulunduğu, bu doğrultuda ihale uhdesinde bırakılan istekliye ait hesap cetvelindeki miktarlar  
ile idarece öngörülen miktarlar arasındaki farkın, anılan istekli tarafından teklif edilen birim  
fiyatlar ile çarpılması sonucunda yaklaşık 10.000,00 TL tutarında isteklinin aleyhine bir  
durumun oluştuğu görülmüştür. Bu doğrultuda, bahsi geçen 21 adet kalemindeki metraj  
eksikliğinin, istekli lehine bir sonuç doğurmadığı, kaldı ki bu kalemlerinden sadece üç iş  
kalemindeki metraj eksikliğinin %10’dan fazla olması sebebiyle bu şekildeki bir eksikliğin  
makul ve kabul edilebilir nitelikte olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
2) Sunulan analizlerin analiz formatına uygun olmadığı, gerek analizlerde gerekse  
hesap cetvelinde kullanılan pozların hangi kamu kurum ve kuruluşuna ait olduğunun  
belirtilmediği, analiz ve hesap cetvellerinde aritmetik hataların bulunduğu, analiz girdilerinin  
değiştirilmesi ve analiz girdi miktarlarının azaltılması sebebiyle bu analizlerin Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyat tariflerine uygun olmadığı, aynı analiz  
girdileri için farklı birim fiyatların teklif edildiği, anılan istekli tarafından dışarıdan temin  
edilecek malzemelerin Teknik Şartname’de belirtilen malzemelere uygun olmamasının eşit  
muamele ilkesine aykırılık teşkil edeceği, diğer yandan açıklama istenen kalemlerindeki  
ölçü birimleri ile ölçü miktarları ve tariflerinin, kullanılan kamu pozlarındaki ölçü birimleri  
ile tezatlık oluşturduğu, analiz girdi miktarlarının virgülden sonra en yakın iki ondalık rakama  
yuvarlandığı, analizlerdeki birim fiyatlar ile fiyat teklifi ve proforma faturalardaki birim  
fiyatların aynı olmadığı, söz konusu analizlerde yürürlükte olan saatlik asgari ücret yerine  
ihale ilan tarihi olan 2016 yılında yürürlükte olan saatlik asgari ücretin kullanıldığı, diğer  
yandan nakliye analizlerindeki mesafeler ile idarece belirlenen mesafelerin birbirleri ile  
uyumlu olmadığı iddiasına ilişkin olarak;  
Aktarılan Tebliğ açıklamaları uyarınca, isteklilerin kalemleri için kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları  
teklif etmeleri ve söz konusu kalemleri için, hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim  
fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde  
belirtilmesi durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış kâr ve genel gider içermeyen birim fiyatların üzerine, kendi  
belirledikleri kâr ve genel gideri ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da  
hangi kamu kurum ve kuruluşunun kâr ve genel gider hariç birim fiyatının kullandıklarını ve  
kendi belirledikleri kâr ve genel gider tutarını yazmaları halinde, söz konusu kalemleri için  
analiz düzenlemeleri zorunlu tutulmamış olup, bu kalemleri için anılan Tebliğ’in  
45.1.13’üncü maddesinde sayılan belgeleri de sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
Diğer yandan istekliler tarafından, inşaat kalemleri dışında yer alan sıhhi tesisat,  
kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş  
kalemlerine yönelik analiz sunulması yerine bu kalemine ait malzeme ve montaj bedeli ayrı  
ayrı gösterilecek şekilde açıklama yapılmasının da kabul edileceği, ayrıca yüklenicinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemleri için üçüncü kişilerden alınan  
fiyat tekliflerinin sunulabileceği, bu durumda da analiz sunulması zorunluluğunun  
bulunmadığı anlaşılmıştır.  
İhale uhdesinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,  
10 adet kaleminin (900  
sınıf II asansörü, özel 21 poz numaralı NVR kayıt cihazı, 165.708 poz numaralı panel  
radyatör, özel  
sistemleri, ÖZ  
poz numaralı ATY2  
karıştırma yöntemiyle zemin güçlendirme, 900  
asansörü, kademesiz hızlı ve özel 22 poz numaralı giysi dolabı yapımı kalemleri) tevsiki  
-1254 poz numaralı 5 duraklı, 1 m/sn hızlı, sınıf I asansörü,  
-E-  
-E  
-19 poz numaralı Day night IP kamera, 782.100 poz numaralı kablo tava  
-2  
poz numaralı 3 mt galvanizli paslanmaz çevre aydınlatma direği, 742.532  
-4x18  
W
dekoratif amaçlı asma tavan armatür, ÖBF  
-7  
poz numaralı derin  
-1104 poz numaralı 1,00 m/sn hızlı, sınıf I  
-
için teklife konu alanda faaliyet gösterdiği anlaşılan üçüncü kişilerden fiyat teklifi alma  
yoluna gidildiği, satış tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan fiyat tekliflerinde mevzuat  
gereği yazılması gereken ibare ile ilgili meslek mensubu onayının bulunduğu,  
10 adet kalemi için (950  
numaralı diesel jeneratör 500 kVA, 833  
detektörü, 165 205 poz numaralı dilimli düz satıhlı  
prizmatik modüller paslanmaz çelik su deposu, 22.5  
compact RMU’lu beton köşk trafo hariç 2 yük ayırıcısı  
poz numaralı otomatik kumandalı merkezi kompanzasyon bataryası, 1020  
120 126 m3/h 120 mSS yatay arkadan emişli yangın pompası, 793 102 poz numaralı  
güvenlik hattı priz sortisi halogen free kablolu priz sortisi ve 261 803 poz numaralı 30 mm  
yalıtım kalınlık 80/200 mikron 200 mikron dış yüzeyi alüminyum kaplı diğer özellikleri  
261 800’e uygun kalemleri) kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan kâr ve genel gider  
-
113 poz numaralı diesel jeneratör 300 kVA, 950  
500 poz numaralı analog adresli optik duman  
serisi radyatör, 105 613 poz numaralı  
005 poz numaralı 36kV, 400kVA  
1 sigortalı yük ayırıcısı, 723 401  
143 poz numaralı  
-117 poz  
-
-
B
-
-
+
-
-
-
-
-
-
içermeyen birim fiyatlara, anılan istekli tarafından belirlenen kâr ve genel gider eklenmek  
suretiyle birim fiyatların oluşturulduğu, bu hususa ilişkin olarak hangi kamu kurum ve  
kuruluşunun kâr ve genel gider hariç birim fiyatının kullanıldığı ve belirlenen kâr ve genel  
gider tutarının belirtildiği,  
Diğer 67 kalemi için idarece gönderilen analiz formatına uygun olarak analizlerin  
oluşturulduğu, açıklanması istenen kalemleri arasında nakliye kalemlerinin bulunmadığı,  
söz konusu analizlerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2016 yılı  
rayiçlerinin kullanıldığı, sunulan analizler ile miktar ve birim fiyatları gösteren hesap  
cetvelinde herhangi bir aritmetik hatanın mevcut olmadığı ve bu analizlerdeki ölçü birimleri  
ve ölçü miktarlarının, kullanılan pozlardaki ölçü birimleri ve miktarları ile uyumlu olduğu,  
aynı analiz girdileri için farklı birim fiyatların öngörülmesi gibi bir durumun söz konusu  
olmadığı, analizlerdeki işçilik girdileri için 2016 yılı saatlik asgari ücret tutarının dikkate  
alındığı görülmüş olup, bahsi geçen analizlerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından  
yayımlanan birim fiyat tarifleri ve Teknik Şartnameye uygun olduğu anlaşılmıştır.  
3) Açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifleri ile proforma faturaların Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.13.1 ve 45.1.13.10’uncu maddelerine aykırı olduğu, söz konusu  
proforma faturalarda teklif edilen birim fiyatların, ticari hayatın işleyişine aykırı bir şekilde  
çok düşük olarak belirlendiği, proforma faturaları düzenleyen firmalar tarafından gerçekte  
kendi uhdelerinde bulunmayan malzemeler için fiyat teklif edildiği, dolayısıyla fiyat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
tekliflerine ve proforma faturalara dayanak teşkil eden maliyet/satış tespit tutanaklarının ilgili  
meslek mensubundan istenilmesi gerektiği, diğer yandan söz konusu fiyat teklifleri ile  
proforma faturaları düzenleyen firmaların vergi kayıtlarının bulunmaması sebebiyle sahte bir  
şekilde düzenlenen belgelerin aşırı düşük teklif değerlendirmesinde dikkate alınmasının  
mümkün olmadığı, bu konu ile ilgili olarak belgeleri düzenleyen firmaların bağlı bulunduğu  
vergi dairelerinden gerekli teyitlerin yapılması gerektiği, ayrıca açıklama istenen elektrik iş  
grupları içerisinde yer alan özel kalemleri için düzenlenen proforma fatura ve fiyat  
teklifleri için maliyete dayalı açıklama yapılması mümkün olmamasına rağmen bahsi geçen  
belgeler üzerinde maliyete dayalı açıklamaya ilişkin ibarenin yazılı olduğu, ayrıca maliyete  
dayalı açıklama yapılan kalemleri için ilgili meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin,  
maliyet tespit tutağındaki ortalama/toplam birim maliyet ibaresinden hangisine göre  
düzenlendiğinin belirtilmediği, alınan fiyat teklifi ve proforma faturalarda nakliye giderine  
ilişkin herhangi bir açıklamaya yer verilmediği, ayrıca montaj için teklif edilen fiyatın, söz  
konusu poz için teklif edilen işçilik fiyatının altında olduğu iddiasına ilişkin olarak;  
İhale uhdesinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,  
Açıklama kapsamında 04.042/06 poz numaralı  
C
30/37 beton harçları (TS EN 206/1),  
04.152 poz numaralı çam kerestesi (II. sınıf TS 1265 zayiatıyla), 04.393/305 poz numaralı  
her türlü renk, desen ve yüzey özelliğinde, mat, sırsız, porselen karo (40x40 cm anma  
ebadında), 04.042/05 poz numaralı  
numaralı her türlü renk, desen ve yüzey özelliğinde, mat, sırsız, porselen karo (30x30 cm – 33  
x33 cm anma ebadında), 04.042/03 poz numaralı 16/20 beton harçları (TS EN 206/1),  
04.042/02 poz numaralı 12/15 beton harçları (TS EN 206/1) ve 04.042/01 poz numaralı  
C
25/30 beton harçları (TS EN 206/1), 04.392/404 poz  
C
C
C
8/10 beton harçları (TS EN 206/1) analiz girdilerinin tevsiki için teklife konu alanda faaliyet  
gösterdiği anlaşılan üçüncü kişilerden fiyat teklifi alma yoluna gidildiği, satış tespit tutanağı  
dayanak alınarak sunulan fiyat tekliflerinde mevzuat gereği yazılması gereken ibare ile ilgili  
meslek mensubu onayının bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinde öngörülen birim fiyatlara her  
türlü malzeme, işçilik, yerinde montaj işleri ve şantiye nakliyesi giderlerinin dâhil olduğunun  
belirtildiği görülmüştür.  
Anılan Tebliğ’de fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenen tutanakların fiyat teklifi  
ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare ve Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu  
tutanakların meslek mensubundan istenebileceği ifade edilmiştir. Bu noktada, fiyat  
tekliflerinin açıklama kapsamında sunulabilecek belgelerden biri olduğu, dolayısıyla  
mevzuatta öngörülen şekil koşullarını sağlaması durumunda, açıklamanın uygun kabul  
edilmesi gerektiği, dolayısıyla ticari hayatın olağan akışına aykırılık gibi gerekçelerin, fiyat  
teklifinin hukuken geçerli olmadığı sonucunu doğurmayacağı, ayrıca fiyat tekliflerine  
dayanak teşkil eden tutanakların ilgili meslek mensubundan talep edilmesi veya bu fiyat  
tekliflerini düzenleyen firmaların bağlı bulunduğu vergi dairelerinden ilgili teyitlerin  
yapılmasını gerektirecek tereddüt doğurucu bir hususun mevcut olmadığı, buradan hareketle  
başvuru sahibi tarafından bu durumun aksini ispat edici daha somut gerekçelerin ortaya  
konulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Diğer yandan, 9 adet kaleminin (900  
sınıf I asansörü, sınıf II asansörü, özel 21 poz numaralı NVR kayıt cihazı, 165.708 poz  
numaralı panel radyatör, özel 19 poz numaralı Day night IP kamera, 782.100 poz numaralı  
kablo tava sistemleri, ÖZ poz numaralı 3 mt galvanizli paslanmaz çevre aydınlatma direği,  
742.532 poz numaralı ATY2 4x18 dekoratif amaçlı asma tavan armatür, 900 1104 poz  
-1254 poz numaralı 5 duraklı, 1 m/sn hızlı,  
-E-  
-E-  
-2  
-
W
-
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
numaralı 1,00 m/sn hızlı, sınıf I asansörü, kademesiz hızlı ve özel-22 poz numaralı giysi  
dolabı yapımı kalemleri) tevsiki için sunulan 27.12.2016 tarihli fiyat tekliflerinde mevzuat  
gereği yazılması gereken ibare ile ilgili meslek mensubu onayının bulunduğu, söz konusu  
fiyat tekliflerinde öngörülen fiyatlara her türlü malzeme, işçilik, yerinde montaj işleri ve  
şantiye nakliyesi giderlerinin dâhil olduğunun belirtildiği tespit edilmiştir.  
Bu çerçevede, anılan Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesinde inşaat kalemleri dışında yer  
alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik  
tesisatı vb. kalemlerine ilişkin analiz sunulmaması durumunda, bu kalemlerine ait  
malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması gerektiği, ancak  
mevcut durumda her ne kadar fiyat teklifinde her türlü malzeme, işçilik, yerinde montaj işleri  
ve şantiye nakliyesinin dâhil edildiği belirtilmekle birlikte, montaj ve malzeme bedellerinin  
ayrı ayrı gösterilmediği, bu doğrultuda açıklamanın bu haliyle Tebliğ’in söz konusu  
maddesine aykırılık teşkil ettiği sonucuna varılmıştır.  
4) Açıklama istenen kalemleri içerisinde yer alan okulda özel 01 ile özel 15, yurtta  
özel 01 ile özel 25 ve spor salonunda özel 01 ile özel 02 kalemlerinin inşaat alanı dışında  
imalatı yapılarak inşaata montajı yapılacak kalemlerinden olduğu, dolayısıyla söz konusu iş  
kalemleri için işçilik bedelinin proforma fatura ve fiyat tekliflinde gösterilmesi gerekirken  
anılan istekli tarafından açıklamanın bu şekilde yapılmadığı iddiasına ilişkin olarak;  
Şikâyete konu özel  
-01 poz numaralı, özel-02 poz numaralı, özel-15 poz numaralı ve  
özel  
-25 poz numaralı kalemlerinin açıklama istenen kalemleri arasında yer almadığı  
görülmüş olup, anılan istekli tarafından bu kalemlerine yönelik bir açıklama yapılmasına  
gerek olmadığı anlaşılmıştır.  
5) Açıklama istenmeyen kalemleri için teklif edilmesi gereken tutara ilişkin  
herhangi bir bedelin öngörülmediği iddiasına ilişkin olarak;  
Aktarılan Tebliğ açıklamalarından, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde  
istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tâbi tutulmayan kalemlerinin her  
biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesinin zorunlu olmadığı, sorgulanmayan  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesinin yeterli olacağı  
anlaşılmıştır.  
Bu doğrultuda, ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif sorgu  
cetveli icmal tablosunun oluşturulduğu, buna göre açıklama istenen kalemleri toplamının  
(kâr ve genel gider dâhil) 7.575.335,44 TL, açıklama istenmeyen imalat kalemleri ve nakliye  
karşılığının 1.691.664,56 TL olduğunun belirtildiği görülmüş olup, başvuru sahibinin söz  
konusu iddiasının uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Bu çerçevede, ihale uhdesinde bırakılan istekli tarafından 900  
duraklı, 1 m/sn hızlı, sınıf I asansörü, sınıf II asansörü, özel 21 poz numaralı NVR kayıt  
cihazı, 165.708 poz numaralı panel radyatör, özel 19 poz numaralı Day night IP kamera,  
782.100 poz numaralı kablo tava sistemleri, ÖZ poz numaralı 3 mt galvanizli paslanmaz  
çevre aydınlatma direği, 742.532 poz numaralı ATY2 4x18 dekoratif amaçlı asma tavan  
armatür, 900 1104 poz numaralı 1,00 m/sn hızlı, sınıf I asansörü, kademesiz hızlı ve özel 22  
-1254 poz numaralı 5  
-E-  
-E-  
-2  
-
W
-
-
poz numaralı giysi dolabı yapımı kalemlerinin tevsiki için sunulan fiyat tekliflerinde  
malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği gerekçesiyle aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 85  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1148  
açıklamasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Nuri Taktak Müta Yapı Otomotiv Gıda  
-
San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale  
işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi