Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü / 2016/239233-Zara-İmranlı Devlet Yolu Km: 167+200 - 204+000 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri (Bsk) Yapılması
Bilgi
İKN
2016/239233
Başvuru Sahibi
Kzk İnşaat A.Ş.-Kızılırmak İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Zara-İmranlı Devlet Yolu Km: 167+200 - 204+000 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri (Bsk) Yapılması
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR,  
Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Kzk İnşaat A.Ş.-Kızılırmak İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. İş Ortaklığı,  
Reşit Galip Cad. Hatır Sok. No: 11/5 Gop Çankaya/Ankara  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü,  
Kümbet Mah. Muhsin Yazıcıoğlu Bulvarı No: 39 58020 Sivas  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/239233 İhale Kayıt Numaralı “Zara  
-
İmranlı Devlet Yolu Km: 167+200 204+000 Arası  
-
Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri (Bsk) Yapılması” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü tarafından 27.07.2016 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Zara İmranlı Devlet Yolu Km:167+200 204+000 Arası  
Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri (Bsk) Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Kzk  
İnşaat A.Ş. Kızılırmak İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. İş Ortaklığının 14.03.2017 tarihinde  
-
-
-
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.03.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru  
sahibince 03.04.2017 tarih ve 19638 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.04.2017 tarihli  
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/833 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında mazota ilişkin fiyat teklifi sunulduğu,  
fiyat teklifinde mazotun biriminin litre olduğu, açıklamada mazotun litre fiyatının kilogram  
fiyatına çevrildiği, bu hesap yapılırken motorinin yoğunluğunun 0,845 kg/dm3 olarak  
alınmasının idarece ispatlayıcı belge sunulmadığı gerekçesiyle uygun bulunmadığı, mazotun  
yoğunluğunu etkileyen bir çok faktör olduğu, 0,82-0,86 aralığında değişebildiği, açıklama  
kapsamında ortalama bir değer olarak 0,845 alındığı, idarece söz konusu hesaplamanın uygun  
bulunmamasının yerinde olmadığı,  
2) Aşırı düşük teklif açıklamalarında  
idarece uygun bulunmadığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca K katsayısının, belirli bir iş  
makinesinin saatlik ücretine ilişkin; amortisman, yedek parça, tamir, bakım v.b.  
K
katsayısının 177,08 olarak kullanılmasının  
1
masraflarından oluşan sahip olma maliyetleri ile mazot, yağ, ve şoför maliyeti gibi işletmeye  
dair girdilerden yola çıkılarak oluşturulduğu, diğer taraftan isteklilerin avantajlı koşullarını  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
fiyatlara yansıtabileceği ve buna göre  
K
katsayısı hesaplayabileceği, dolayısıyla taşımaların  
yapılacağı damperli kamyon için  
K
katsayısının belirlenmesi gerektiği, 03.538/2 poz numaralı  
damperli kamyonun 1 saatlik ücreti analizinden faydalanıldığı, aşırı düşük teklif açıklamaları  
kapsamında sunulan damperli kamyon amortismanına ilişkin belgeler ışığında söz konusu poz  
fiyatından amortisman için hesaplanan fiyatın düşürüldüğü, bu poza ilişkin mazot ve şoför  
fiyat avantajları da hesaba katıldığında 0,787 oranında avantaj sağlandığı, bu avantajın  
katsayısı için de uygulanarak katsayısı hesap edildiği ve aşırı düşük teklif açıklamasında  
kullanıldığı, idarece söz konusu açıklamanın uygun bulunmamasının yerinde olmadığı,  
K
K
3) Aşırı düşük teklif açıklamasında 03.504 poz nolu ekskavatörün  
1
saatlik ücreti  
analizinde amortisman maliyetinin düşürülmesinin idarece uygun bulunmadığı, şirkete ait  
ekskavatörler arasında amortisman müddetini tamamlamış olanların olduğu, buna ilişkin  
belgelerin açıklama kapsamında sunulduğu, dolayısıyla söz konusu açıklamanın uygun  
olduğu,  
4) İhale komisyonu kararında açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin 0,00 TL olarak  
hesaplanmasının uygun olmadığın belirtildiği, Kamu İhale Genel Tebliği'nde açıklama  
istenilmeyen analiz girdilerine belirli bir tutarın altında teklif verilemeyeceğine ilişkin bir  
kural olmadığı, hesaplamada yuvarlamadan dolayı 0,00 TL görüldüğü, yuvarlama işlemi  
yapılmasa dahi teklif tutarının değişmediği, dolayısıyla idarenin söz konusu gerekçesinin  
yerinde olmadığı,  
5) İhale komisyonu kararında, aşırı düşük teklif açıklamasında 15.010/A ve 15/010/B  
pozlarında 04.103 poz nolu patlayıcı (ANFO) miktarının düşürülmesinin uygun olmadığının  
belirtildiği, ortaklığı tarafından teklif verilen kapsamında bulunan yumuşak kaya zemin  
kazıları için patlayıcı miktarlarının özel olarak tespit edilmesi için çalışma yapıldığı, patlayıcı  
madde için teklif alınan Madser Patlayıcı Maddeler Madencilik Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne  
ait teknik rapora göre yumuşak kazılarda 0,464 kg/m3 ANFO eşdeğeri patlayıcı kullanılması  
gerektiğinin belirlendiği, açıklamada ilgili pozlarda bu değerin 0,500 kg/m3 olarak alındığı,  
sert kayalarda ise Karayolları Genel Müdürlüğü'nün analizlerindeki patlayıcı miktarının  
aynen kullanıldığı, dolayısıyla bu maliyet çalışmasının mevzuata uygun olduğu, idarece  
uygun görülmemesinin yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Zara  
-
İmranlı Devlet Yolu Km:167+200 204+000 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı  
-
İşleri (Bsk) Yapılması işinin açık ihale usulü ile ihaleye çıkarıldığı, 06.03.2017 tarihli ihale  
komisyon kararı ile ihalenin, teklifi sınır değer üzerinde bulunan Şahinler İnşaat Madencilik  
Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi-Bsk-Yol İnşaat Nakliyat Mad. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti-  
Acs İnş. Madencilik Kimya Nakliye Gıda San Tic. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı  
anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir  
.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.)Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.” açıklaması yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde 33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir.” düzenlemesi yer almaktadır.  
05.10.2016 tarihinde teklifleri sınır değer altında kalan isteklilere gönderilen aşırı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
düşük teklif açıklama talebi yazısında  
7
adet kalemlerine ilişkin açıklama istenildiği, söz  
konusu yazı ekinde açıklama istenilecek kalemleri listesi, açıklama istenilen analiz girdileri,  
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri, inşaat kalemleri birim fiyat analizleri ve sıralı  
analiz girdileri listelerinin verildiği görülmüştür.  
Kzk İnşaat A.Ş.-Kızılırmak İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. İş Ortaklığının sunmuş  
olduğu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;  
1) Başvuru sahibi tarafından mazot(motorin) girdisi için fiyat teklifi alındığı, söz  
konusu fiyat teklifinde mazotun şantiye teslimi dahil litre fiyatının 2,55 TL olduğu, ilgili  
analizlerde mazotun biriminin kilogram olarak belirlendiği, söz konusu aşırı düşük teklif  
açıklamasında mazotun litre fiyatının kilogram fiyatına çevrilmesine ilişkin bir formül  
hesaplama ve katsayının belirtilmediği, ancak fiyat teklifinde yer alan litre fiyatının,  
analizlerde kullanılan kilogram fiyatına bölündüğünde 0,844 değerinin bulunduğu tespit  
edilmiştir.  
Sıvı halde bulunan mazotun piyasada genel olarak litre fiyatından satıldığı, bir litre  
mazotun kaç kilogram ettiğinin mazotun yoğunluğuna göre değişkenlik gösterebileceği, bu  
değişkenliğin mazotun üretim aşamalarıyla ve mazotun içeriğiyle ilgili olabileceği gibi hava  
sıcaklığı ile de değişkenlik gösterebileceği, dolayısıyla kesin bir yoğunluk katsayısı  
belirlenemeyeceği, Türkiye Petrolleri A.O. internet sitesinden ulaşılabilen “motorin güvenlik  
bilgi formu” bilgilerine göre mazotun yoğunluk oranının 0,820-0,845 kg/lt aralığında  
olabileceği, yine Türkiye Petrol Rafineleri A.Ş. (Tüpraş) internet sitesinden ulaşılabilen  
bilgilere göre de mazot yoğunluğunun aynı aralıkta olabileceği, dolayısıyla başvuru sahibi  
tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında mazotun litre fiyatını kilogram fiyatına  
çevirirken söz konusu aralıktaki bir katsayıyı kullanabileceği anlaşılmış olup, başvuru  
sahibinin 1’inci iddiasının yerinde olduğu anlaşılmıştır.  
2) İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ekinde isteklilere  
gönderilen kalemi analizlerinde nakliye analiz girdilerine ilişkin K=225 katsayısı ve  
değişken sayılarda M(mesafe) verisi verildiği, başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük  
teklif açıklamasında,  
edilmiştir.  
K
katsayısının değiştirildiği ve 177,08 olarak kullanıldığı tespit  
Nakliye formüllerinde  
K
katsayısı olarak gösterilen, birimi TL olan ve Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığınca her yıl hesaplanan “her cins ve tonajda motorlu araç taşıma  
katsayısı”, çeşitli nakliye formüllerinde diğer katsayılarla ve mesafe miktarı ile çarpılarak  
toplam nakliye girdi maliyeti hesap edilir.  
Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, ihale konusu iş  
kapsamında yapılacak taş nakli, yarma kazılarının taşınması, ariyet ocağından getirilecek  
veya depoya gidecek kazıların taşınması, plentmiks temel-alttemel malzemesi nakli,  
konkasörden plente malzeme nakli, BSK malzemenin nakli için damperli kamyon  
kullanılacağı, söz konusu açıklamanın ekinde Yeminli Mali Müşavir tarafından düzenlenen ve  
amortismanı biten maddi varlıkları gösteren şirketlerine ait belgelerin sunulduğu,  
amortismanı biten söz konusu damperli kamyonlar dolayısıyla avantajlı koşullarının  
bulunduğu, bu sebeple 03.538/2 poz numaralı “damperli kamyonun 1 saatlik ücreti” birim  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
fiyatında yer alan “damperli kamyon(120 hp gücünde, 7 ton kapasiteli)” rayicine ilişkin  
miktarın 0,000171 olarak değil, amotisman maliyeti çıkarılmış şekilde (0,000171 0,000083)  
-
0,000088 olarak hesaplanabileceği, bunun da “damperli kamyonun 1 saatlik ücreti” için  
kendilerine belli bir orandan avantaj sağlayacağı, avantaj sağlanan bu oranın nakliye  
formülündeki  
K
katsayısı içinde kullanılabileceği ifade edilerek yapılan hesaplamada nakliye  
formülünde yer alan K katsayısı 225 TL olarak değil, 177,08 olarak kullanılmıştır.  
Yukarıda yer alan tespitler ışığında yapılan incelemede, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
veya Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan ve içerisinde makinası maliyetine  
ilişkin girdiler olan bir birim fiyatta amortisman, yedek parça, tamir, bakım, sermaye faizi,  
sigorta, nakil, montaj, demontaj gibi bir çok maliyet unsurunun bir arada değerlendirilerek  
girdi miktarlarının hesaplandığı, 03.538/2 poz numaralı “damperli kamyonun 1 saatlik ücreti”  
birim fiyatında yer alan “damperli kamyon(120 hp gücünde, 7 ton kapasiteli)” rayicinin  
amortismana ilişkin kısmının istekli tarafından eksiltilerek hesaplama yapıldığı, tevsik edici  
belge olarak yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen ve amortismanı biten maddi  
varlıkları gösteren şirketlerine ait belgelerin sunulduğu, amortismanı biten varlıklar arasında  
kamyonun bulunduğu, bu durumun başvuru sahibi açısından avantajlı koşul oluşturduğu,  
amortismanı biten varlıklar için amortisman maliyeti hesaplamanın zorunlu olmadığı anlaşılsa  
da, “her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı” olan  
has ve her cins ve tonaj için geçerli olduğu, başka bir birim fiyat analizinde sağlanacak  
avantaj oranının direkt olarak katsayısına etki edeceğine ilişkin kanıtlayıcı delil  
K
katsayısının nakliye formülüne  
K
sunulmadığı, bunlara ek olarak yeminli mali müşavir raporunda belirtilen araçların  
özelliklerine ilişkin bilgi verilmediği, dolayısıyla söz konusu işte kullanılabileceğinin bile  
kesin olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin 2’nci iddiası yerinde bulunmamıştır.  
3) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 03.504 poz numaralı “ekskavatörün  
1
saatlik  
ücreti” birim fiyat analizinde yer alan 03.004 poz numaralı “ekskavatör 210 HP” rayicine  
ilişkin miktarın 0,000137 olduğu, başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamasında bu miktarın amortisman maliyeti çıkarılmış şekilde (0,000137  
0,000074 olarak kullandığı görülmüştür.  
-0,000063)  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından açıklanan ve içerisinde makinası  
maliyetine ilişkin girdiler olan bir birim fiyatta amortisman, yedek parça, tamir, bakım,  
sermaye faizi, sigorta, nakil, montaj, demontaj gibi bir çok maliyet unsurunun bir arada  
değerlendirilerek girdi miktarlarının hesaplandığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 03.504  
poz numaralı “ekskavatörün  
1
saatlik ücreti” birim fiyat analizinde yer alan 03.004 poz  
numaralı “ekskavatör 210 HP” rayicinin amortismana ilişkin kısmının istekli tarafından  
eksiltilerek hesaplama yapıldığı, tevsik edici belge olarak yeminli mali müşavir tarafından  
düzenlenen ve amortismanı biten maddi varlıkları gösteren şirketlerine ait belgelerin  
sunulduğu, amortismanı biten varlıklar arasında ekskavatörlerin bulunduğu, bu durumun  
başvuru sahibi açısından avantajlı koşul oluşturduğu, amortismanı biten varlıklar için  
amortisman maliyeti hesaplamanın zorunlu olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin 3’nci  
iddiası yerinde bulunmuştur.  
4) Açıklama istenilen kalemlerine ilişkin yapılan açıklamada, açıklama istenilmeyen  
bazı analiz girdilerinin miktar ve birim fiyatlarının çarpımları sonucunda 0,00 TL bedellerin  
öngörüldüğü ancak Kurumca yapılan re’sen düzeltme sonucunda bulunan tutarın teklif edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
birim fiyatları etkiler büyüklükte olmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin 4’üncü iddiası  
yerinde bulunmuştur.  
5) KGM/15.010/A poz numaralı “Ekskavatörle Yumuşak Kayanın Kazılması  
Kullanılması (Yarma ve Yan Ariyetten Dolguya Gidecek Kazılarda)” ve KGM/15.010/B poz  
numaralı “Ekskavatörle Yumuşak Kayanın Kazılması ve Kullanılması (Ariyet Ocağından  
Getirilecek veya Depoya Gidecek Kazılarda)” analizlerinde yer alan 04.103 poz numaralı  
“Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” analiz girdisi miktarlarının 0,75 kg olduğu, başvuru  
sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında söz konusu miktarın 0,75 kg yerine  
0,50 kg alındığı, dayanak olarak Madser Patlayıcı Maddeler Madencilik Mak. San. ve Tic.  
Ltd. Şti. kaşeli Maden Mühendisi Ümit Kılıç imzalı “Tipik bir yüzey patlamasını oluşturan  
maliyetler ve oranları” konulu teknik rapor sunulduğu, raporun sonuç kısmında “Yukarıda yer  
verilen tespitler çerçevesinde, patlayıcı madde için teklif verdiğimiz 2016/239233 İKN’li  
“Zara-İmralı devlet yolu km:167+200-km:204+000 toprak işleri sanat yapıları üst yapı  
işleri” işinde ekskavatörle yumuşak kaya kazılması imalatları için yapılacak patlamalarda  
0,464 kg/m3 ANFO eşdeğer tüketim yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.”  
ifadelerine yer verildiği, ancak başvuru sahibi tarafından amonyum nitrat, fuel-oil karışımı  
için fiyat teklifi alınan ve özel sektör kuruluşu olan Madser Patlayıcı Maddeler Madencilik  
Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. kaşeli sunulan teknik raporun tarafsız veya resmi kurumların  
onayını taşımadığı, bilimsel verilere dayandığının ispatının yapılmadığı, yapım yönteminin  
ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacak  
avantajlı koşullar çerçevesinde değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla söz konusu rapor dayanak  
gösterilerek analiz girdi miktarlarının azaltılamayacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin  
5’inci iddiası yerinde bulunmamıştır.  
Sonuç olarak yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve tespitler çerçevesinde, başvuru  
sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 99  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.II-1162  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi