Ana Sayfa / Kararlar / T.C. Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Yatırım İzleme Müdürlüğü / 2017/179424-Lalahan Uluslar Arası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Yapım İşi
Bilgi
İKN
2017/179424
Başvuru Sahibi
Kargın Grup İnş. San. ve Tic. A.Ş. - İssa Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
T.C. Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Yatırım İzleme Müdürlüğü
İşin Adı
Lalahan Uluslar Arası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Yapım İşi
BAŞVURU SAHİBİ:  
Kargın Grup İnş. San. ve Tic. A.Ş. - İssa Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
T.C. Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Yatırım İzleme Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/179424 İhale Kayıt Numaralı “Lalahan Uluslar Arası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim  
Merkezi Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
T.C. Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Yatırım İzleme Müdürlüğü  
tarafından 31.05.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Lalahan Uluslar Arası  
Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Kargın Grup İnş. San.  
ve Tic. A.Ş. - İssa Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 09.08.2017 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 11.08.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
17.08.2017 tarih ve 46955 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.08.2017 tarihli dilekçe ile itirazen  
şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/2065 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme  
neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Tüzel kişilerin ortaklarına ve yönetimindeki görevlilerine yönelik son durumu gösterir  
Ticaret Sicil Gazetelerinin sunulmadığı,  
2) Teklif zarflarının yapıştırılan yerlerinin şirketi temsile yetkili olarak gösterilen kişiler  
tarafından imzalanmadığı,  
3) Banka referans mektuplarının ilk ilan tarihinden önce düzenlendiği,  
4) Sunulan bilançoların İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesindeki kriterlere uygun  
olmadığı, bilançoda yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmediği ve anılan  
kriterlerin tevsikine ilişkin belgelerin sunulmadığı, söz konusu belgelerin SM, SMMM, YMMM  
tarafından onaylı asıllarının sunulması gerekirken fotokopilerinin sunulduğu,  
5) İş hacmine yönelik belgelerin İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesinde istenilen  
kriterleri sağlamadığı, söz konusu belgelerin SM, SMMM, YMMM tarafından onaylı asıllarının  
sunulması gerekirken fotokopilerinin sunulduğu,  
6) İş deneyim belgelerinin ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde geçici kabulü  
yapılan işlere ait olmadığı, iş deneyim belgelerinin asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı ve  
benzer işe uygun olmadığı,  
7) Üç istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının aşağıdaki gerekçelerle  
uygun olmadığı,  
a) Açıklamalarda yer alan miktarların, açıklama istenilen iş kalemlerine yönelik kamu  
kurumlarınca yayımlanmış analizlerde ve alt analizlerde yer alan işçilik, malzeme, makine ve  
teçhizat girdi miktarlarından daha düşük olduğu, analizlerde düz işçi ücretlerinin yürürlükte olan  
asgari ücretten düşük olduğu, usta, formen, usta yardımcı ücretlerine de Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığınca belirlenmiş olan rayiç bedellerinden düşük ücret öngörüldüğü, iş gücü maliyetinin  
birim maliyetlerde düşürüldüğü,  
b) Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanmış rayiçler kullanılmasına rağmen bahsi geçen  
rayiçlerin poz numarası belirtilerek liste halinde sunulmadığı,  
c) Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait malzeme girdilerine ve özel  
pozlara yönelik üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliği gereği  
bulunması gereken ibare ile meslek mensubuna ait imza, iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin  
bulunmadığı, fiyat tekliflerinde öngörülen fiyatların meslek mensubu tarafından düzenlenen maliyet  
tespit tutanağındaki birim maliyet tutarının ve satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, bu tutanakların fiyat teklifi alınan mükellefi ile  
meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, ihale tarihi esas alındığında tutanakların son geçici vergi  
beyanname dönemine veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin düzenlenmediği,  
tutanaklarda idarenin adı, ihale kayıt numarası, ihale tarihi ve isteklinin adının tam olarak  
yazılmadığı, meslek mensubuna ait oda faaliyet belgesinin süresinin dolduğu, fiyat tekliflerinin  
teklif veren kişilerce imzalanmadığı, fiyat tekliflerindeki teklif sahibinin imzasının imza  
sirkülerinde ve imza beyannamelerinde yer alan imzalarla aynı olmadığı, fiyat teklifi alınan kişiler  
incelendiğinde teklife konu alanda ticari faaliyette bulunmadıkları,  
d) 82 iş kaleminden bazılarında idarenin öngördüğü miktarlar ile isteklilerin öngördüğü  
miktarlarda farklılıklar olduğu, bu farklı tutarlar çarpıldığında istekli lehine avantaj sağlandığı ve  
tekliflerin sıralamasının değiştiği,  
e) Açıklama istenilen iş kalemlerinin bir kısmı için kullanılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,  
Milli Savunma Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların istekliler tarafından daha düşük gösterildiği,  
f) Açıklama kapsamında sunulan hesap cetvelindeki fiyatlar ile açıklama istenilen iş  
kalemlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarına ilişkin oluşturulan tablodaki fiyatların birbiri ile  
uyumlu olmadığı, ölçü birimleri, ölçü miktarları ve birimlerin birbirinden farklı olduğu, hesap  
cetvelindeki fiyatlar ile fiyat tekliflerindeki fiyatların birbiri ile uyumlu olmadığı,  
g) Açıklama istenilen iş kalemlerinden olan Ö.B.F.10 poz numaralı hamam imalatları iş  
kalemi ile ilgili fiyat teklifleri sunulduğu, ancak imalatların fiyat teklifi alınan şirket tarafından  
sürekli ve rutin olarak gerçekleştirilebilir nitelikte olmadığı, imalatların fiyat teklifi alınan  
şirketlerce sürekli aynı tür ve miktarlarda girdiler kullanılarak rutin olarak gerçekleştirilen imalatlar  
niteliğinde olmadığı, incelenen ihalede idarece tanımlanan tarifler ve teknik dokümanlar gözetilerek  
gerçekleştirilecek, ihale konusu işe özgü imalatlar olduğu dikkate alındığında, söz konusu fiyat  
tekliflerindeki maliyetlerin fiyat teklifinin alındığı kişilerin resmi defter ve muhasebe kayıtlarından  
çıkarılabilir nitelikte bilgiler olmadığı,  
h) Tesisat iş kalemlerine ilişkin açıklamalarda malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı  
gösterilmediği, özel tesisat iş kalemlerine ilişkin fiyat tekliflerinde söz konusu ayrıştırmanın  
yapılmadığı,  
i) Sunulan fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından onaylanmadığı, tekliflerde Kamu  
İhale Genel Tebliği gereği bulunması gereken ibarenin bulunmadığı, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından sunulan açıklamada analizlere dayanak olarak gösterilen belgelerin bulunmadığı, fiyat  
tekliflerinin açıklamalarda sunulabilecek belgeler arasında yer almadığı, fiyat tekliflerinin anılan  
Tebliğ gereği taşıması gereken şekil şartlarını taşımadığı, fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi  
beyanname dönemine ait olduğuna dair tevsik edici belgelerin sunulmadığı, teklileri veren kişilerin  
fiyat tekliflerini düzenlemeye yetkilerinin bulunmadığı, meslek mensubu ile sözleşmelerinin  
bulunmadığı, fiyat tekliflerinin ihale konusu yapım işini tevsik edici nitelikte ve güncel olmadığı,  
girdilere ilişkin ayrıntılı açıklama yapılmadığı, YMM ve SMMM onayının bulunmadığı, hangi  
beyanname dönemine ait olduğunun belirtilmediği,  
j) İhale üzerinde bırakılan isteklinin analizlerde gösterdiği müteahhitlik karı ve genel giderler  
için belirlediği oranın çok düşük olduğu, belirlenen oranının diğer kalemleri karşılayamayacağı ve  
gerçek dışı olduğu,  
k) Fiyat tekliflerine dayanak gösterilen maliyet/satış tespit tutanaklarının ağırlıklı ortalama  
birim maliyet veya satışı göstermesi gerekirken dönemdeki bütün faturalardan uygun olanlar  
üzerinden hesaplama yapıldığı, EK-O.5 ve EK-O.6 tutanaklarının istenerek incelenmesi gerektiği,  
Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerinin  
belirtilmediği, idareye yaptıkları şikayet başvurusunun söz konusu istekliye ilişkin iddialarının  
ehliyet yönünden reddedildiği, ancak anılan hususlara ilişkin olarak başvuru ehliyetine sahip  
oldukları iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuruya konu ihalenin “Lalahan Uluslar Arası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi  
Yapım İşi” olduğu, işin miktarı ve türünün “İnşaat Alanı 27.000m2 (Betonarme +Çelik)” olarak  
belirlendiği, 31.05.2017 tarihinde yapılan ihaleye 30 isteklinin katıldığı,4 isteklinin teklifinin çeşitli  
gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldığı, 39.356.238,08 TL olarak hesaplanan sınır değerin  
altında teklif veren 11 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, 3 isteklinin açıklama  
sunduğu, Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamalarının uygun bulunmadığı, Vit Varol İnşaat  
Ticaret Ltd. Şti. ve Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamalarının uygun bulunarak  
ihalenin Vit Varol İnşaat ticaret Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı ve Kontaş İnşaat Turizm San. ve  
Tic. Ltd. Şti.nin ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği  
anlaşılmıştır.  
İhale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili  
olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhalelere katılacak aday veya istekliler  
tarafından,  
a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,  
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile  
tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu  
bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü  
göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin  
noter tasdikli imza sirkülerinin,  
teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibariyle mesleki  
faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde  
kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve  
ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması  
gerekmektedir.  
(2) Vekaleten ihaleye katılma halinde; vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin  
noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesinin sunulması zorunludur.  
(3) İş ortaklığında, iş ortaklığı beyannamesinin ve iş ortaklığını oluşturan gerçek veya tüzel  
kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki belgelerin ayrı  
ayrı verilmesi zorunludur. Konsorsiyumda ise konsorsiyum beyannamesinin ve konsorsiyumu  
oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci fıkranın (a) ve (b)  
bentlerindeki belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur.  
(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş  
için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından  
sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş  
ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın  
kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren  
belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında  
sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu  
gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine  
göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları  
(halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif  
veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim,  
temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.açıklaması yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci  
maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri  
kapsamında sunmaları gerekir:  
a) Mülga : RG: 25/1/2017-29959  
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;  
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,  
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile  
tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu  
bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü  
göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin  
noter tasdikli imza sirküleri.” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan Vit Varol İnşaat Ticaret Ltd. Şti. tarafından teklif dosyası kapsamında  
30.11.2016 tarihli ve 9209 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin sunulduğu, sunulan gazetede  
hisse devri ve temsilci atanmasına ilişkin bilgilerin yer aldığı, anılan belgeye göre ortaklardan  
Abdullah Kalın’ın tüm hisselerini şirket ortaklarından Hasan Varol’a devrettiği ve şirketin tek  
ortaklı limited şirkete dönüştüğü, Hasan Varol’un müdürler kurulu başkanı olarak seçildiği ve şirketi  
adresinden yapılan araştırmada şirkete ilişkin yayımlanan son ticaret sicil gazetesinin 30.11.2016  
tarihli ve 9209 sayılı Gazete olduğu, dolayısıyla sunulan Ticaret Sicil Gazetesi’nin tüzel kişiliğin  
ortaklarını ve yönetimindeki görevlilerine yönelik son durumu gösterir nitelikte olduğu,  
İhalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Kontaş İnşaat  
Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyası kapsamında 14.04.2016 tarihli ve 9054 sayılı  
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile 18.08.2016 tarihli ve 9140 sayılı Türkiye Ticaret Sicili  
Gazetesi’nin sunulduğu, 14.04.2016 tarihli ve 9054 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde şirket  
ortaklarından Özgür Bilgin’in hisselerini Necati Karahan’a devrettiği, hisse devri sonucunda şirketin  
tek ortaklı limited şirket olduğu ve şirketi temsil ve ilzama yetkili olarak Necati Karahan’ın  
atandığı, 18.08.2016 tarihli ve 9140 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ise sermaye artırımına  
ilişkin bilginin yer aldığı ve sermayenin tamamının Necati Karahan tarafından taahhüt edildiği  
yayımlanan son Ticaret Sicil Gazetelerinin 18.08.2016 tarihli ve 9140 sayılı Türkiye Ticaret Sicili  
Gazetesi ile 14.04.2016 tarihli ve 9054 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi olduğu, dolayısıyla  
sunulan Ticaret Sicil Gazetesi’nin tüzel kişiliğin ortaklarını ve yönetimindeki görevlilerine yönelik  
son durumu gösterir nitelikte olduğu,  
Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyası kapsamında 22.03.2016 tarihli ve  
9037 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, 22.09.2010 tarihli ve 7653 sayılı Türkiye Ticaret Sicili  
Gazetesi ile 05.04.2006 tarihli ve 6528 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin sunulduğu,  
22.03.2016 tarihli ve 9037 sayılı Gazete’de Hüseyin Kılıç’ın şirket müdürü olarak 20 yıl süre ile  
atandığı ve ortakların Hüseyin Kılıç ve Eren Can Kılıç olduğu, 22.09.2010 tarihli ve 7653 sayılı  
Gazete’de ise Derya Kılıç’ın hisselerini Hüseyin Kılıç’a devrettiği ve devir sonucunda 300.000,00  
TL olan şirket sermayesinin 210.000,00 TL paya karşılık gelen kısmının Hüseyin Kılıç’a, 90.000,00  
araştırmada şirkete ilişkin yayımlanan son Ticaret Sicil Gazetesi’nin 22.03.2016 tarihli ve 9037  
sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi olduğu, dolayısıyla sunulan Ticaret Sicil Gazetesi’nin tüzel  
kişiliğin ortaklarını ve yönetimindeki görevlilerine yönelik son durumu gösterir nitelikte olduğu  
anlaşılmıştır. Yapılan inceleme neticesinde, başvuru sahibinin Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti.,Vit  
Varol İnşaat Ticaret Ltd. Şti. ve Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tüzel kişilerin  
ortaklarına ve yönetimindeki görevlilerine yönelik son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetelerinin  
sunulmadığı yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı  
30’uncu maddesinin birinci fıkrasında “Teklif mektubu ve geçici teminat da dahil olmak üzere  
ihaleye katılabilme şartı olarak istenilen bütün belgeler bir zarfa konulur. Zarfın üzerine isteklinin  
adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi  
yapan idarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır ve  
mühürlenir.hükmü yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyası kapsamında Orhan Güngör’e ait  
münferiden yetkili olduğunun belirtildiği imza sirkülerinin sunulduğu, sirkülerin müsdenidatında  
08.11.2016 tarihli genel kurul toplantısına ilişkin evrakın sunulduğu, belgede Orhan Güngör’ün  
şirket müdürü olarak yetkili kılındığı bilgisinin yer aldığı, aynı bilginin teklif dosyası kapsamında  
sunulan 30.11.2016 tarihli ve 9209 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde de yer aldığı ve teklif  
zarfının kapatılan yerinin şirket müdürü sıfatıyla Orhan Güngör tarafından imzalandığı görülmüş  
olup, teklif zarfının kapatılan yerinin şirketi temsile yetkili olarak gösterilen kişi tarafından  
imzalandığı,  
Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyası kapsamında Necati  
Karahan’a ait münferiden yetkili olduğunun belirtildiği imza sirkülerinin sunulduğu, teklif  
kapsamında sunulan 14.04.2016 tarihli ve 9054 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde Necati  
Karahan’ın şirketi temsile yetkili olarak atandığı bilgisinin yer aldığı ve teklif zarfının kapatılan  
yerinin Necati Karahan tarafından imzalandığı görülmüş olup, teklif zarfının şirketi temsile yetkili  
olarak gösterilen kişi tarafından imzalandığı,  
Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyası kapsamında Hüseyin Kılıç’a ait  
münferiden yetkili olduğunun belirtildiği imza sirkülerinin sunulduğu, teklif kapsamında sunulan  
22.03.2016 tarihli ve 9037 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde Hüseyin Kılıç’ın şirketi temsile  
yetkili olarak atandığı bilgisinin yer aldığı ve teklif zarfının kapatılan yerinin Hüseyin Kılıç  
tarafından imzalandığı görülmüş olup, teklif zarfının kapatılan yerinin şirketi temsile yetkili olarak  
gösterilen kişi tarafından imzalandığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin 2’nci iddiası da yerinde  
bulunmamıştır.  
3. Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
İhale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin “İstenecek belgeler” başlıklı 30’uncu maddesinin birinci fıkrasında “(1) Ekonomik  
ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere aday veya  
isteklilerden istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:  
a) Yaklaşık maliyetine bakılmaksızın aday veya isteklinin teklif vermeye yetkili olduğunu  
gösteren belgeler ile iş deneyim belgesinin her ihalede istenilmesi zorunludur.  
b) Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler,  
yaklaşık maliyeti eşik değerin;  
1) Onda birine kadar olan ihalelerde istenilemez,  
2) Onda birinden eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde istenilebilir,  
3)Yarısına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihaleler ile yeterlikleri tespit edilenler arasından  
belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan  
ihalelerde istenilmesi zorunludur.  
4)Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerin istenildiği işlerin ihalelerinde, banka referans  
mektubu istenilmesi zorunlu değildir… ” hükmü yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükmüne istinaden başvuruya konu ihalede banka referans  
mektubunun istekliler tarafından sunulması gerektiği yönünde bir düzenlemeye ihale dokümanında  
yer verilmediği, dolayısıyla isteklilerin teklifleri kapsamında banka referans mektubu sunmalarına  
gerek bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin banka referans mektubuna ilişkin iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
4. Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
İhale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “1) Bu Yönetmeliğin  
uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini  
isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler,  
istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece  
görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri  
kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim  
yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.  
(7) İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin, EKAP üzerinden veya  
kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası  
üzerinden temin edilebilmesi ve teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin  
sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmaz.” hükmü,  
“Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer  
belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;  
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,  
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,  
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.  
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler  
yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini  
ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya  
serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,  
sunar.  
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl)  
içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli  
borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen  
varlıklardan, borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz  
kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri  
toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan  
yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait  
belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini  
sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini  
sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden  
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim  
yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin bilançoları için bu hesap dönemi esas  
alınır.  
(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin  
ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede  
düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin  
ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından  
onaylanmış olması gereklidir.  
(8) Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların  
bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke  
mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik  
edilebilir.  
(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri  
ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.hükmü yer  
almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı  
7’nci maddesinde “…7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu  
veya eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu  
bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu  
kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart  
Form: KİK024.1/Y)  
sunmaları gerekmektedir.  
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl)  
içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli  
borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen  
varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz  
kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri  
toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların  
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması  
üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin  
ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede  
düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci  
tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların  
bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke  
mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik  
edilebilir.  
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı  
sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur. düzenlemesi yer almaktadır.  
Öncelikli olarak yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca bilançoda yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin varsa bilanço bilgilerinde gösterileceği ve söz konusu  
tutarların tevsikine ilişkin isteklilerce ayrıca belge sunulmasına gerek bulunmadığı anlaşıldığından  
başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Vit Varol İnşaat Ticaret Ltd. Şti. tarafından bilanço bilgilerinin tevsiki amacıyla 2016 yılına  
ait kurumlar vergisi beyannamesi ile bilanço bilgileri tablosunun sunulduğu, beyanname ile tabloda  
SMMM’ye ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşe ve TÜRMOB kaşesinin bulunduğu, 2016 yılı  
bilgileri ile dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar oranının 27,2970, öz kaynaklar/toplam aktif oranının  
0,1663, kısa vadeli banka borçları/ öz kaynaklar oranının 0,0036 olduğu, teklif dosyası kapsamında  
sunulan belgelerden bilanço için istenilen yeterlik oranlarını karşıladığı, diğer taraftan sunulan  
beyannamede meslek mensubu kaşesinin yer aldığı, bilanço bilgilerine ilişkin ise EKAP üzerinden  
sorgulama yapılabildiği ve teklif dosyası kapsamında sunulan belgelerle yapılan sorgulama  
neticesinde edinilen bilgilerin birbiri ile uyumlu olduğu, aktarılan Yönetmelik’in 31’inci  
maddesinde yer alan hüküm gereği ihaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin  
EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek  
kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi ve teyidinin yapılabilmesi durumunda,  
bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmayacağından, başvuru sahibinin  
bilançoya ilişkin belgelerin fotokopisinin sunulduğu yönündeki iddiasının yerinde olmadığı,  
Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından bilanço bilgilerinin tevsiki amacıyla  
bilanço bilgileri tablosu, 2016, 2015 ve 2014 yıllarına ait kurumlar vergisi beyannamesinin  
sunulduğu, beyannamenin meslek mensubu tarafından onaylanıp kaşelendiği, sunulan beyannameye  
göre 2016 yılı bilgilerine göre dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar oranının 1,2987, öz  
kaynaklar/toplam aktif oranının 0,6730, kısa vadeli banka borçları/ öz kaynaklar oranının 0 olduğu,  
teklif dosyası kapsamında sunulan belgelerden bilanço için istenilen yeterlik oranlarını karşıladığı,  
diğer taraftan EKAP üzerinden yapılan bilanço değerlerine ilişkin sorgulama neticesinde elde edilen  
verilere göre yapılan hesaplamalarda kısa vadeli banka borçları/ öz kaynaklar oranının 0,1317  
olduğu görülmekle birlikte her iki veriye göre de isteklinin istenilen kriterleri sağladığı, aktarılan  
Yönetmelik’in 31’inci maddesinde yer alan hüküm gereği ihaleye katılım ve yeterlik kriterlerine  
ilişkin sunulan belgelerin EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu  
niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi ve teyidinin  
yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar  
aranmayacağından, başvuru sahibinin bilançoya ilişkin belgelerin fotokopisinin sunulduğu  
yönündeki iddiasının yerinde olmadığı,  
Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından bilanço bilgilerinin tevsiki amacıyla 2016 yılı  
kurumlar vergisi beyannamesi ile bilanço bilgileri tablosunun sunulduğu, beyannamenin meslek  
mensubunca onaylanıp kaşelendiği, bilanço bilgilerinde yer alan verilere göre beyannamede yer alan  
2016 yılı bilgilerine göre dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar oranının 1,35, öz kaynaklar/toplam  
aktif oranının 0,31, kısa vadeli banka borçları/ öz kaynaklar oranının 0,35 olduğu, teklif dosyası  
kapsamında sunulan belgelerden bilanço için istenilen yeterlik oranlarını karşıladığı, bilgilerin  
beyanname ile uyumlu olduğu, bilanço bilgilerine ilişkin ise EKAP üzerinden sorgulama  
yapılabildiği ve teklif dosyası kapsamında sunulan bilgileri ile yapılan sorgulama neticesinde  
edinilen bilgilerin birbiri ile uyumlu olduğu, aktarılan Yönetmelik’in 31’inci maddesinde yer alan  
hüküm gereği ihaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin EKAP üzerinden  
veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet  
sayfası üzerinden temin edilebilmesi ve teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için  
belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmayacağından, başvuru sahibinin bilançoya ilişkin  
belgelerin fotokopisinin sunulduğu yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
5. Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1)İş hacmini  
gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen  
yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalardır.  
(2) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde  
belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin ise  
üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki  
belgeden birini sunması yeterlidir.  
(3) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;  
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine  
göre yapılan ihalelerde; isteklinin cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüdü altında  
devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının  
ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,  
b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerin ön yeterlik aşaması ile Kanunun  
21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik aşamasında; aday veya  
isteklinin cirosunun, yaklaşık maliyetin % 25’i ile % 35’i aralığında idarece belirlenen tutardan,  
taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin  
parasal tutarının ise yaklaşık maliyetin % 15’i ile % 25’i aralığında idarece belirlenen tutardan az  
olmaması,  
gerekir. Yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin  
belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.  
(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar,  
ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki  
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması  
üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir  
tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak  
kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl,  
ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir  
tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması  
üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(6) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım  
işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter,.) serbest  
muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince  
onaylı suretleri sunulur.  
(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları  
ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.  
(8) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen  
işlerin parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen yapım işi  
faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.  
(9) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap  
dönemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu için bu hesap dönemi esas alınır.  
(10) Gelir tablosunun,serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci  
mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir  
tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından  
onaylanmış olması gereklidir.  
(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her  
bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
(12) Konsorsiyum olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin,  
her bir ortak tarafından kendi kısmı için sağlanması zorunludur.  
(13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden yapım  
işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş ortaklığındaki  
hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen iş kısmı üzerinden hesaplanır.  
(14) Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile  
birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate  
alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş  
hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif  
kapsamında sunulması gerekmektedir.hükmü,  
“İş hacmine ilişkin belge tutarlarının güncellemesi” başlıklı 37’nci maddesinde “(1) İş  
hacmine ilişkin belge tutarları aşağıdaki şekilde güncellenir:  
a) Yıllık toplam ciro, gelirin elde edildiği yılın Haziran ayına ait endeksin, ilk ilan veya davet  
tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı  
üzerinden güncellenir.  
b) Taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal  
tutarı, fatura tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet  
tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı  
üzerinden güncellenir. hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler” başlıklı 36’ncı  
maddesinde “36.1.Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36  
ncı maddesinin üçüncü fıkrasındaki kriterleri, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda sağlayamayan  
aday veya istekliler, ihalenin yapıldığı yıldan önceki son altı yıla kadarki belgelerin ortalaması  
üzerinden söz konusu kriterleri sağlayabilirler. İş hacmini gösteren belge olarak gelir tablosu  
sunulması durumunda, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan itibaren geriye doğru olan yıllara  
ait gelir tablolarının sırasıyla sunulması zorunludur. Örneğin; 2011 yılı Eylül ayında yapılacak olan  
bir ihalede, 2010 yılına ait gelir tablosu ile yeterlik kriterini sağlayamayan bir isteklinin, 2009-  
2010, 2008-2009-2010, 2007-2008-2009-2010, 2006-2007-2008-2009-2010 veya 2005-2006-2007-  
2008-2009-2010 yıllarına ait gelir tablolarını sunmak suretiyle yeterlik kriterini sağlaması  
mümkündür. Ancak 2006 yılına ait gelir tablosu sunulmadan, 2005-2007-2008-2009-2010 yıllarına  
ait gelir tabloları sunulmak suretiyle yeterlik kriterinin sağlanması mümkün değildir.  
İş hacmini gösteren belge olarak, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan itibaren geriye  
doğru olan yıllara ait faturaların sırasıyla sunulmaması halinde ise, fatura sunulmayan yıllara ait iş  
hacmi değeri sıfır olarak kabul edilerek, belgeleri sunulan ve sunulmayan yılların ortalaması  
üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılacaktır. Örneğin; 2011 yılı Eylül  
ayında yapılacak olan bir ihalede, 2010 yılına ait faturalar ile yeterlik kriterlerini sağlayamayan bir  
isteklinin, 2008 yılına ait fatura sunmadan 2006-2007-2009-2010 yıllarına ait faturaları sunması  
durumunda, 2008 yılı iş hacmi tutarı sıfır kabul edilerek, beş yılın ortalaması üzerinden yeterlik  
kriterlerinin sağlanıp sağlanamadığı kontrol edilecektir.  
36.2. Bilanço rasyolarına ilişkin kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda  
sağlayamayan aday ve istekliler, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunmak suretiyle  
kriterleri sağladıklarını tevsik edebileceklerdir. Ancak bu durumda, ihalenin yapıldığı yıldan bir  
önceki yıldan itibaren geriye doğru olan yıllara ait belgelerin sunulması zorunludur. Örneğin; 2011  
yılının Eylül ayında yapılan bir ihalede, 2010 yılı bilançosunda bilanço rasyolarına ilişkin kriterleri  
sağlayamayan bir istekli, 2009-2010 yıllarına veya 2008-2009-2010 yıllarına ilişkin belgeleri  
sunmak suretiyle kriterleri sağladığını tevsik edebilecek olup, 2010 yılında kriterleri sağlayamayan  
isteklinin sadece 2009 yılına ait veya 2008 yılına ait yahut 2008-2010 veya 2008-2009 yıllarına ait  
bilançolarını sunmak suretiyle bu kriterleri sağladığını tevsik etmesi mümkün değildir.  
36.3. Birden fazla yıla ait iş hacmine ilişkin belgelerdeki tutarlar, Uygulama Yönetmeliğinin  
37 nci maddesi uyarınca güncellenerek değerlendirilecektir.açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı  
7’nci maddesinde “…7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler  
İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması  
yeterlidir;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen  
yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.  
İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin  
gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin %  
15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin  
belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.  
Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı  
yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini  
sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden  
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım  
işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest  
muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi airesince  
onaylı suretleri sunulur.  
Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir  
ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke  
mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış  
olması gereklidir.  
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak  
tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte  
ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak  
toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş hacmi  
tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif  
kapsamında sunulması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.  
İdari Şartname’de yer alan düzenlemeler uyarınca isteklilerin cirosunun teklif ettiği bedelin  
% 25'inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen  
yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15'inden az olmaması gerekmektedir.  
Vit Varol İnşaat Ticaret Ltd. Şti. tarafından iş hacmine ilişkin kriterlerin tevsiki amacıyla  
2016 yılı ve 2015 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinin sunulduğu, iki yılın güncellenmiş  
tutarlarına ilişkin ciro ortalamasının isteklinin teklif tutarı dikkate alındığında sağlaması gereken  
ciro tutarını karşıladığı, diğer taraftan sunulan beyannamede meslek mensubu kaşesinin yer aldığı,  
ciro bilgilerine ilişkin ise EKAP üzerinden sorgulama yapılabildiği ve teklif dosyası kapsamında  
sunulan bilgilerle yapılan sorgulama neticesinde edinilen bilgilerin birbiri ile uyumlu olduğu,  
aktarılan Yönetmelik’in 31’inci maddesinde yer alan hüküm gereği ihaleye katılım ve yeterlik  
kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu  
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi ve  
teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar  
aranmayacağından, başvuru sahibinin iş hacmine ilişkin belgelerin fotokopisinin sunulduğu  
yönündeki iddiasının yerinde olmadığı,  
Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş hacmine ilişkin kriterlerin tevsiki  
amacıyla 2016, 2015 ve 2014 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinin sunulduğu, 2014, 2015 ve  
2016 yılı verilerinin güncellenerek ortalaması ile edilen tutarın istenilen kriterleri sağladığı, diğer  
taraftan aktarılan Yönetmelik’in 31’inci maddesinde yer alan hüküm gereği ihaleye katılım ve  
yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile  
kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi ve  
teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar  
aranmayacağından, başvuru sahibinin iş hacmine ilişkin belgelerin fotokopisinin sunulduğu  
yönündeki iddiasının yerinde olmadığı,  
Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş hacmine ilişkin olarak 2014 ve 2015  
yıllarına ait faturaların sunulduğu, faturaların Yönetmelik’e göre güncellenmesi neticesinde elde  
edilen toplam tutar ile isteklinin sağlaması gereken iş hacmine ilişkin asgari tutarı karşıladığı, ayrıca  
faturalarda SMMM onay ve TÜRMOB kaşesinin bulunduğu anlaşılmıştır. Diğer taraftan iş hacmine  
ilişkin krtiterlerin tevsiki amacıyla anılan istekli tarafından fatura sunulduğundan ve daha sağlıklı  
inceleme yapılabilmesi amacıyla isteklinin teklif dosyasında iş hacmine ilişkin sunduğu belgelerin  
asılları istenmiş olup, 21.09.2017 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan belgelerin incelenmesi  
neticesinde anılan istekli tarafından sunulan 15 adet faturada SMMM’ye ait imza, kaşe ile  
TÜRMOB kaşesinin yer aldığı, dolayısıyla faturaların fotokopi olmadığı anlaşılmıştır. Yapılan  
inceleme neticesinde başvuru sahibinin 5’inci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
6. Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
İhale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya  
isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme  
kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için  
iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.  
(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;  
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan  
işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az %  
80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,  
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az %  
80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde;ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i  
oranında denetlenen ya da yönetilen,  
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en  
az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl  
içinde geçici kabulü yapılan,  
işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler sunulur.  
(3) Geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine  
ulaştığı tarihin, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de  
ikinci fıkra kapsamında değerlendirilir.  
(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde  
belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece  
tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet  
mektubunda belirtilir.  
….  
(6) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer  
ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20sini sağlaması zorunludur.  
Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak  
kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim  
belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre  
asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi  
kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.  
(7) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması  
halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer  
işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler. Bu durumda; yeterlikleri tespit edilenler  
arasından belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli istekliler arasında ihale usulüyle  
yapılan ihalelerde, benzer işe ait olmayan yapım işine ilişkin iş deneyimleri, kısa listenin  
oluşturulmasında yapılan puanlamada dikkate alınmaz.  
...” hükmü,  
“İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde “(1) İş deneyim belgelerine, fiilen  
gerçekleştirilen, denetlenen veya yönetilen işlerin tutarı olarak, devam eden işlerde ara hakediş  
raporlarındaki, geçici kabulü yapılmış işlerde ise hakediş raporları ve varsa kesin hakediş  
raporundaki iş veya görevle ilgili tutarlar herhangi bir güncelleştirmeye tabi tutulmadan yazılır.  
(2) Bu tutar;  
a) Yurt içinde keşfindeki birim fiyatlar üzerinden ihale indirimi yapılmak suretiyle sözleşmeye  
bağlanmış işlerde; her türlü fiyat farkları hariç, varsa yasal keşif artışları dahil, ihale indirimi  
yapılmış, hakedişteki sözleşme yılı birim fiyatları ile yapılan işin tutarı üzerinden,  
b) Yurt içinde anahtar teslimi götürü bedel veya teklif birim fiyat ya da karma teklif alınmak  
suretiyle sözleşmeye bağlanan işlerde; fiyat farkları hariç, varsa yasal keşif artışları  
dahilhakedişteki sözleşme fiyatları ile yapılan işin tutarı üzerinden,  
belirlenir.  
(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile  
taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer  
belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan  
tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedel esas alınır.  
(4) Özel sektöre gerçekleştirilen işlerde iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de  
bu tutarı doğrulaması şartıyla, işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş  
tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme  
bedelinin % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.  
(5) İdare tarafından yükleniciye verilen ve işin imalatında fiilen kullanılan malzeme  
bedelinin yarısı, malzeme bedeli yüklenicinin hakedişinden kesilse bile, iş bitirme, iş denetleme ve iş  
yönetme belgelerinin tutarının tespitinde değerlendirilir…” hükmü,  
“Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale  
konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı  
olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak  
değerlendirilemez.  
(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş  
kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.  
(3)İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar,  
aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir. Ancak  
ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla  
daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi  
sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına  
bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutar esas alınır.  
(4) Konsorsiyum tarafından gerçekleştirilen işlerde, ortakların iş deneyim tutarı,  
gerçekleştirdikleri iş kısmına ilişkin tutar esas alınarak dikkate alınır.  
(5) İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde;  
a) İş bitirme belgelerinde, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması,  
b) İş durum belgelerinde, belgeye konu işin gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin  
en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl  
içinde olması ve ilk sözleşme bedelinin tamamlanması,  
c) İş denetleme ve iş yönetme belgelerinde,  
1) Belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on  
beş yılda içinde olması kaydıyla, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya  
yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,  
2) Gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin  
ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olduğu ve ilk sözleşme bedelinin  
tamamlandığı işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme  
faaliyetinde bulunulmuş olması,  
şartı aranır ve geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az  
% 80’ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında  
olduğu işler de bu kapsamda değerlendirilir.  
(6))İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde;  
a) İş bitirme ve iş durum belge tutarları tam olarak,  
b) Denetim veya yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarları beşte bir oranında,  
dikkate alınır...” hükmü yer almaktadır.  
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde (B) grubu işlerin “Üstyapı (Bina) İşleri”  
olarak tanımlandığı ve işlerin aşağıdaki şekilde gruplandırıldığı görülmüştür.  
“I. GRUP: BİNA İŞLERİ  
1.Taşınmaz kültür varlıklarının restorasyon işleri  
2.Taşınmaz kültür varlıklarının rekonstrüksiyon işleri  
3.Taşınmaz kültür varlıklarının fonksiyon değiştirme işleri  
II. GRUP: BİNA İŞLERİ  
1.Askeri tesis ve binalar (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
2.Hastaneler (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
3.Havaalanı terminal binaları (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
4.İbadethaneler (5.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
5.İdari binalar (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
6.Kapalı spor salonları (5.000 ve üstü seyirci kapasiteli)  
7.Kültür ve kongre merkezleri (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
8.Müze ve konser salonları (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
9.Stadyum, hipodrom ve veledromlar (en az 20.000’i kapalı olmak üzere toplam 25.000 ve  
üstü seyirci kapasiteli)  
10.Ticaret ve alışveriş merkez ve kompleksleri (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
11.Toplu konut işleri (sosyal donatısı ile birlikte 50.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
12.Tren gar ve istasyonları ile liman binaları (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
13.Uluslararası fuar merkez ve kompleksleri (en az 20.000 m2 si kapalı sergileme alanı  
olmak üzere toplam yapı inşaat alanı 25.000 m2 ve üstü)  
14.Üniversite ve eğitim binaları (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
15.Yüksek yapılar (30 kat üzeri ve 25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
16.(5) ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. sınıf tatil köyleri (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
III. GRUP: BİNA İŞLERİ  
1.BII. Grup işler  
2.BI. ve BII. Grubu işlerin dışındaki bina işler”  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı  
7’nci maddesinde “…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması  
gereken kriterler:  
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir  
sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;  
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk  
sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden  
geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine  
ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,  
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden  
geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine  
ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında  
denetlenen ya da yönetilen,  
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en  
az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici  
kabulü yapılan,  
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen  
bedelin % 50'inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş  
deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.  
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer  
ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması zorunludur.  
Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak  
kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim  
belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre  
asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi  
kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.  
7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler.  
7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:  
"Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşlere Dair Tebliğ" de yer alan  
benzer iş guruplarından B/III gurubu işler benzer iş olarak değerlendirilecektir. Onarım işine ait iş  
bitirmeler kabul edilmeyecektir."  
7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İnşaat Mühendisliği veya Mimar” düzenlemesi yer  
almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından istekli adına düzenlenmiş iş bitirme belgesinin  
sunulduğu, iş sahibinin “Kırşehir Valiliği Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü”, işin adının “Kırşehir  
Polis Meslek Yüksekokulu Kompleks Yapım İşi (1 Blok Eğitim Binası, 1 Blok İdari Bina, 1 Blok  
Çok Amaçlı Konferans Salonu, 1 Blok Kapalı Spor Salonu Atış Poligonu ve Kondisyon Salonu, 1  
Blok Sosyal Tesis Mutfak Yemek Salonları Kantin Kafeterya Kütüphane, 1 Blok Fuaye Salonları  
Bloku,3 Blok Yurt Revir Çamaşırhane Santral:9 Blok 25.878,03 m2 )”, uygulanan yapı tekniğinin  
“Betorname Karkas- Çelik Yapı Grubu (BII Yapı Grubu)”, sözleşme tarihinin 22.09.2005, geçici  
kabul tarihinin 31.12.2009 ve belge tutarının 8.578.900,00 TL olduğu görülmüştür. İş deneyim  
belgesine konu işin geçici kabul tarihinin 31.12.2009 ve ihale konusu işin ilk ilan tarihinin  
25.04.2017 olduğu dikkate alındığında söz konusu iş deneyim belgesinin ilk ilan tarihinden geriye  
doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işe ilişkin olduğu, ihale konusu iş kapsamında  
benzer iş olarak B/III grubu işlerin belirlendiği ve anılan iş deneyim belgesinin benzer işe uygun  
olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sağlaması gereken asgari iş deneyim tutarının  
18.226.500,00 TL olduğu, iş deneyim belge tutarının güncellenmesi neticesinde elde edilen tutarının  
da 20.604.788,54 TL olduğu dikkate alındığında, Vit Varol İnşaat Ticaret Ltd. Şti.nin sağlaması  
gereken asgari iş deneyim tutarını karşıladığı,  
Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla istekli  
adına düzenlenmiş iş bitirme belgesinin sunulduğu, belgede iş sahibinin “T.C. Başbakanlık Toplu  
Konut İdaresi Başkanlığı-TOKİ”, işin adının “Denizli Acıpayam 100 yataklı Devlet Hastanesi  
İnşaatı İşi”, uygulanan yapı tekniğinin “Konvansiyonel Kalıp Sistemiyle Yapılacak Hastane (Yapı  
Kullanma İzin Belgesine Esas Toplam Yapı İnşaat Alanı: 18.075,63 M2, Kat Sayısı: 6 Katlı)”,  
sözleşme tarihinin 25.08.2010, işin geçici kabul tarihinin 08.10.2014 ve belge tutarının  
14.858.960,01 TL olduğu görülmüştür. İş deneyim belgesine konu işin geçici kabul tarihinin  
08.10.2014 ve ihale konusu işin ilk ilan tarihinin 25.04.2017 olduğu dikkate alındığında söz konusu  
iş deneyim belgesinin ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işe  
ilişkin olduğu, ihale konusu iş kapsamında benzer iş olarak B/III grubu işlerin belirlendiği ve anılan  
iş deneyim belgesinin benzer işe uygun olduğu, anılan isteklinin sağlaması gereken asgari iş  
deneyim tutarının 18.330.000,00 TL olduğu, iş deneyim belge tutarının güncellenmesi neticesinde  
elde edilen tutarının da 25.217.304,32 TL olduğu dikkate alındığında, Kontaş İnşaat Turizm San. ve  
Tic. Ltd. Şti.nin sağlaması gereken asgari iş deneyim tutarını karşıladığı,  
Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla Kılavuz Yapı  
San. ve Tic. Ltd. Şti-Orçun Akyüz İş Ortaklığına ait iş bitirme belgesinin sunulduğu, belgede  
Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin hissesinin % 99 olduğu, iş sahibinin “Ankara Valiliği Yatırım  
İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı”, işin adının “Mamak Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi  
Yapım İşi”, uygulanan yapı tekniğinin “Betorname (İnşaat, Mekanik Tesisat, Elektrik Tesisat)”,  
sözleşme tarihinin 17.04.2014, işin geçici kabul tarihinin 08.12.2015 ve belge tutarının  
15.334.600,03 TL olduğu görülmüştür. İş deneyim belgesine konu işin geçici kabul tarihinin  
08.12.2015 ve ihale konusu işin ilk ilan tarihinin 25.04.2017 olduğu dikkate alındığında söz konusu  
iş deneyim belgesinin ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde geçici kabulü yapılan işe  
ilişkin olduğu, ihale konusu iş kapsamında benzer iş olarak B/III grubu işlerin belirlendiği ve anılan  
iş deneyim belgesinin benzer işe uygun olduğu, söz konusu isteklinin sağlaması gereken asgari iş  
deneyim tutarının 18.911.250,00 TL olduğu, iş deneyim belge tutarının güncellenmesi neticesinde  
elde edilen tutarının da 19.109.593,46 TL ve belgede söz konusu isteklinin hissesine ait  
güncellenmiş tutarın 18.918.497,52 TL olduğu dikkate alındığında Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd.  
Şti.nin sağlaması gereken asgari iş deneyim tutarını karşıladığı anlaşılmıştır. İddiaya konu üç  
isteklinin de sundukları iş deneyim belgelerinin ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde  
geçici kabulü yapılan işlere ilişkin ve ayrıca iş deneyim belgelerinin ihale konusu iş veya benzer işe  
uygun olarak sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarlarını karşıladığı anlaşıldığından başvuru  
sahibinin 6’ncı iddiası da yerinde görülmemiştir.  
7. Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İhale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer  
tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1.5. (Bu madde kapsamında  
sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif  
mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak  
dikkate alınacaktır.45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede;  
istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere  
makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına  
kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden  
olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir.  
Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına  
ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar  
ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit  
edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve  
genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle  
sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel  
gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif  
toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin  
tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer  
alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının %  
3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde  
olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi,  
açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1)  
maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2)  
maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde  
(45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini  
oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir.  
Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit  
edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece  
aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu  
tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak  
yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya  
iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama  
istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz  
formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak  
ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap  
cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar  
ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı  
için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına  
bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme,  
işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey  
taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve  
tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de  
tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda,  
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir.  
Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları  
için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri  
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri  
(paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz  
formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak  
idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13  
maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış  
cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş  
kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat  
poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları  
durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi  
belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da;  
hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi  
belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları  
kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri  
zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş  
kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek  
bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas  
alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi  
durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından  
önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da  
belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13  
maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat,  
kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş  
gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini  
ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde  
olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve  
toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak,  
hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı,  
teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan  
işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen  
çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen  
bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada,  
sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden  
bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari  
fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün  
olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili  
mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler  
kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak  
gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce  
inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın  
yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması  
durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından  
teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü  
kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal  
veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6)  
düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu  
tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya  
Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı  
ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu  
hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin  
(Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının  
altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de  
belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından  
“Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca  
düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak  
imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği  
gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de  
yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında  
çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi  
sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin  
ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek:  
Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar  
vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel  
İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat  
teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle  
açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt  
fiyatları vb.)  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin  
son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü  
mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın,  
ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve  
malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul  
edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece  
söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,SM, YMM, SMMM ya da vergi  
dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu  
kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest  
Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11.Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının  
(a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin  
alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname  
dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son  
geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul  
edilmeyecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun  
açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik  
şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle  
reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi  
reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde  
numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek  
suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler  
tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine  
bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,  
“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı  
düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre  
teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale  
komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu  
değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan  
isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak  
belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin  
teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi  
yer almaktadır.  
İdarece sınır değerin 39.356.238,08 TL olarak hesaplandığı, 11 istekliden 09.07.2017  
tarihinde EKAP aracılığıyla aşırı düşük teklif açıklamasının istendiği, sorgulamaya konu 82 iş  
kaleminin bulunduğu, başvuruya konu 3 isteklinin açıklama sunduğu, Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd.  
Şti.nin açıklamalarının uygun bulunmayarak açıklama sunan Vit Varol İnşaat Ticaret Ltd. Şti. ve  
Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamalarını idarece uygun kabul edildiği tespit  
edilmiştir.  
Öncelikli olarak Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun  
bulunmama gerekçelerine ihale komisyonu kararında yer verilmemiş olup, başvuru sahibinin de  
itirazen şikayet dilekçesinde söz konusu hususa yer verdiği görüldüğünden anılan hususa ilişkin  
olarak idareden 11.09.2017 tarihli ve E.2017/20745 sayılı yazı ile Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd.  
Şti.nin açıklamasının uygun bulunmama gerekçelerine ilişkin bilgi istenmiştir. İdarenin 21.09.2017  
tarihli ve 795 sayılı cevabi yazısında “…a. Aşırı düşük açıklaması istenen imalatlar ilgili olarak  
idarenin miktarları ile isteklinin imalatları arasındaki farkın kabul edilebilir düzeyde olmadığı,  
b. Bazı imalatlarda bu farkın yüzde olarak çok yüksek olduğu,  
c. Ekli cetvelde yapılan hesaplamaya göre isteklinin idare hesabına 5.155.759,00 TL’lik  
fiyat farkı olduğu görüldüğünden bu farkında kabul edilebilir olmadığından isteklinin aşırı düşük  
teklif açıklaması uygun görülmemiştir.ifadelerine yer verildiği görülmüştür. Anılan isteklinin  
açıklamalarının reddedilme gerekçesinin metrajlarda miktarların düşürülmesinden dolayı ortaya  
çıkan avantajlı durumdan kaynaklandığı anlaşılmıştır.  
1.İhale üzerinde bırakılan Vit Varol İnşaat Ticaret Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları  
kapsamında genel hesap icmali, hesap cetveli, kamu kurum ve kuruluşlarının 2017 yılında  
yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan birim fiyatlara ilişkin listeler, teklifte  
kullanılacak rayiçlerin listesi, 26 adet analiz ve 17 adet fiyat teklifi sunulduğu anlaşılmıştır.  
Açıklamanın iddialarla sınırlı olarak incelenmesi neticesinde aşağıdaki tespitlere ulaşılmıştır.  
a. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan analizlerin girdi miktarları ile  
karşılaştırıldığında istekli tarafından oluşturulan analizlerdeki girdi miktarlarının uyumlu olduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibinin “Açıklamalarda yer alan miktarların, açıklama istenilen iş  
kalemlerine yönelik kamu kurumlarınca yayımlanmış analizlerde ve alt analizlerde yer alan işçilik,  
malzeme, makine ve teçhizat girdi miktarlarından daha düşük olduğu” yönündeki iddiasının  
yerinde olmadığı, diğer taraftan açıklama kapsamında yer alan analizlerde işçilik ücretlerinin  
tamamının saatlik asgari ücreti karşıladığı (işçilik ücretleri için 7,90 TL ve üzerinde ücret  
öngörüldüğü),  
b. İstekli tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımladığı açıklamada kullanılan  
rayiçlerin listesinin poz numarası da belirtilerek sunulduğu,  
c. Öncelikli olarak üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların  
Tebliğ’de yer alan açıklamalar gereği istenmesinin zorunluluk arz etmediği, ancak idare veya  
Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği,  
idarece de açıklama kapsamında sorgulamaya tabi tutulan isteklilerden talep edilmediği, yapılan  
incelemede de tutanakların istenmesini gerektirecek bir hususun bulunmadığı, bu sebeple başvuru  
sahibinin “Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait malzeme girdilerine ve özel  
pozlara yönelik üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde öngörülen fiyatların meslek mensubu  
tarafından düzenlenen maliyet tespit tutanağındaki birim maliyet tutarının ve satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, bu tutanakların fiyat  
teklifi alınan mükellefi ile meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, ihale tarihi esas alındığında  
tutanakların son geçici vergi beyanname dönemine veya bir önceki geçici vergi beyanname  
dönemine ilişkin düzenlemediği, tutanaklarda idarenin adı, ihale kayıt numarası, ihale tarihi ve  
isteklinin adının tam olarak yazılmadığı” yönündeki iddialarının yerinde olmadığı, diğer taraftan  
aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında meslek mensubuna ait oda faaliyet belgesinin ve fiyat  
teklifini düzenleyen kişilere ait imza sirküleri ya da imza beyannamesinin sunulmasına gerek  
bulunmadığından “meslek mensubuna ait oda faaliyet belgesinin süresini dolduğu, fiyat  
tekliflerindeki teklif sahibinin imzasının imza sirkülerinde ve imza beyannamelerinde yer alan  
imzalarla aynı olmadığı” yönündeki iddianın da yerinde olmadığı, açıklama kapsamında sunulan  
fiyat tekliflerine bakıldığında ise,  
ESKA Metal San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli 2 adet fiyat teklifinin  
sunulduğu, teklifin 04.612/3A1 numaralı “0,50+0,40+ (40 mm dolgulu) poliüretan yalıtımlı çatı  
paneli (fabrikasyon rulo boyama sistemi ile boyanmış ve B1 sınıfı 40-42 kg/m³ yoğunlukta  
poliüretan) (Galvanizli sacların dışa bakan yüzeylerinin 5 mikron epoksi astar üzeri 20 mikron  
polyester son kat” girdisi ile ve Ö.B.F 18 poz numaralı “CTP Şeffaf Panel” iş kalemine ilişkin  
olarak düzenlendiği, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve  
mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin  
ESKA Metal San. Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 17 poz numaralı “Sıcak Daldırma Galvaniz Kaplama” iş kaleminin kaplama ve işçilik  
girdilerine ilişkin Fabrika Enerji Aydınlatma Çelik Metal İml. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından  
düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim  
bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın  
bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Fabrika Enerji Aydınlatma Çelik Metal İml. San. ve Tic. Ltd.  
Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 46 poz numaralı “Eğitim Binası Kurum Logosu ve YaYapılması” iş kaleminin  
malzeme ve montaj bedeline ilişkin İŞBİR REKLAM Cengiz Derendeli tarafından düzenlenmiş  
12.06.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer  
aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu,  
ayrıca fiyat teklifinin İŞBİR REKLAM Cengiz Derendeli’nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 19 poz numaralı “Betonarme Prefabrik İmalat Yapılması” iş kaleminin malzeme ve  
montaj bedeline ilişkin KAM Ankara Beton Sanayi A.Ş. tarafından düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli  
fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait TÜRMOB kaşesi ve mevzuat gereği  
bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin KAM Ankara  
Beton Sanayi A.Ş. nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 20 poz numaralı “Epoksi Zemin Kaplama” ve ÖBF.02 poz numaralı “Mineralli Sıva  
Kaplama” iş kalemlerinin malzeme ve montaj bedeline ilişkin Ahi Güven İnş. Mlz. Skl. Doğalgaz  
Ziraat Aletleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 07.06.2017 tarihli 2 adet fiyat teklifinin  
sunulduğu, tekliflerde meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat  
gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin Ahi  
Güven İnş. Mlz. Skl. Doğalgaz Ziraat Aletleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 14 poz numaralı “Akustik Duvar Kaplama” iş kaleminin malzeme ve montaj bedeline  
ilişkin Koroğlu End. Yapı ve San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli fiyat  
teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve  
mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin  
Koroğlu End. Yapı ve San. Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 38 poz numaralı “Yatak Takımı” iş kaleminin malzeme ve montaj bedeline ilişkin  
Adsel Mobilya Yapı İnşaat Teks. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli fiyat  
teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve  
mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, fiyat teklifinin Adsel  
Mobilya Yapı İnşaat Teks. San. Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 10 poz numaralı “Hamam İmalatları” iş kaleminde yer alan malzeme ve montaj  
bedeline ilişkin Artes Havuzculuk ve Arıtma Tes. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş  
03.06.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer  
aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu,  
ayrıca fiyat teklifinin Artes Havuzculuk ve Arıtma Tes. San.Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini  
içerdiği,  
04.K08 poz numaralı “Meşe Kereste 1.Sınıf” girdisi için Çınar Kereste İdris Çınar tarafından  
düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim  
bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın  
bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Çınar Kereste İdris Çınar’ın imza ve kaşesini taşıdığı,  
Ö.B.F 11 poz numaralı “Halı Kaplama Yapılması” iş kaleminin malzeme ve montaj bedeli  
için Yalçın AVM Tahsin Özgün tarafından düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli fiyat teklifinin  
sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği  
bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Yalçın AVM  
Tahsin Özgün’ün imza ve kaşesini taşıdığı,  
Ö.B.F 26 poz numaralı “Senksiyonel Kapı 350x350” iş kaleminin malzeme ve montaj bedeli  
için Dimak Makine Sanayi İnş. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 05.06.2017 tarihli fiyat  
teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve  
mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin  
Dimak Makine Sanayi İnş. ve Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
H-Ö.B.F 01 poz numaralı “VRF WATER ACE 72,8 KW soğutma” iş kaleminin malzeme ve  
montaj bedeli için Depar Mekanik İklimlendirme Taahhüt Servis İnşaat ve Mühendislik A.Ş.  
tarafından düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait  
iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait  
beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Depar Mekanik İklimlendirme Taahhüt Servis İnşaat ve  
Mühendislik A.Ş.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
E-Ö.B.F 67 poz numaralı “70W LED Çevre Aydınlatma Armatürü” iş kaleminin malzeme ve  
montaj bedeli ve E-Ö.B.F.11E poz numaralı “Barisol Led 24W” iş kalemi için Zabun Elektromarket  
Proj. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli 2 adet fiyat teklifinin  
sunulduğu, tekliflerde meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat  
gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin Zabun  
Elektromarket Proj. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
E-Ö.B.F 37 poz numaralı “Dâhili Tip Renkli Kamera ve Kamera Ayağı” iş kalemi için Eral  
Bilgisayar Yaz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 04.06.2017 tarihli fiyat teklifinin  
düzenlendiği, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat  
gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Eral  
Bilgisayar Yaz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı görülmüş olup, teklifleri  
iş kalemlerinin faaliyet konusu kapsamında olduğu, ayrıca söz konusu adreste konu bilgileri yer  
almayan şirketlerin ise ticaret unvanlarından anlaşıldığı üzere faaliyet konusu ile teklife konu iş  
kalemlerinin uyumlu olduğu, aynı şekilde fiyat teklifi alınan gerçek kişilerin unvanları ile teklife  
konu iş kalemlerinin birbiri ile uyumlu olduğu dolayısıyla başvuru sahibinin söz konusu iddiasının  
yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
d. İsteklinin açıklamasında esas aldığı metrajlarla idareye ait metrajların karşılaştırılması  
sonucunda, açıklanması istenilen iş kalemlerinin bir kısmında isteklinin miktarlarının fazla veya  
düşük olmak üzere idarenin miktarlarından farklı olduğu tespit edilmiştir. Anahtar teslimi götürü  
bedel üzerinden ihale edilen işlerde, idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının birebir  
örtüşmesi zorunluluğu bulunmamasına karşın, aradaki farkın teklif fiyatının esaslı ölçüde düşmesine  
sebebiyet verecek boyutta olmaması gerekmektedir. Bu çerçevede istekli tarafından bazı kalemlerde  
düşük, bazı kalemlerde ise yüksek miktar öngörüldüğü ancak yüksek miktar öngörülen kalemlerin  
çoğunlukta olduğu ve isteklinin kendine lehine avantaj sağlamadığı,  
e. İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklamada esas alınan kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar için elektrik, mekanik ve inşaata ilişkin oluşturulan ve  
kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış 2017 yılı birim fiyatlarının yer aldığı listenin  
sunulduğu, yapılan incelemede listede yayımlanan birim fiyatlara, kar ve genel gider hariç birim  
fiyata ve teklif edilen kar ve toplam bedele yer verildiği, kurumlarca yayımlanan birim fiyatların ve  
kar hariç fiyatlarının listeye doğru şeklide aktarıldığı ve kar ve genel gider içermeyen birim  
fiyatların daha düşük gösterilmediği,  
f. Mekanik, tesisat ve inşaata ilişkin 3 adet hesap cetvelinin sunulduğu, hesap cetvellerindeki  
birim fiyatlar ve ölçü birimlerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlara ilişkin  
listedeki ve fiyat tekliflerindeki verilerle uyumlu olduğu,  
g. Ö.B.F 10 poz numaralı “Hamam İmalatı” iş kaleminin açıklaması kapsamında malzeme  
ve montaj bedeli için ayrı ayrı bedel öngörüldüğü, Artes Havuzculuk ve Arıtma Tes. San. Tic. Ltd.  
Şti. tarafından düzenlenmiş 03.06.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna  
ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna  
ait beyanın bulunduğu, açıklamanın mevzuata uygun olarak sunulduğu ve idarece de söz konusu iş  
kalemine ilişkin başka herhangi bir belirleme yapılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı,  
h. İdarece tesisat iş kalemi olarak değerlendirilen 18 iş kalemi için açıklama istendiği, ihale  
üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu iş kalemlerinin açıklamalarında kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatların kullanıldığı, listede yayımlanmış montaj dahil fiyatlara  
yer verildiği, isteklinin anılan iş kalemlerine ilişkin yayımlanmış montaj dahil kar hariç birim  
fiyatlardan daha yüksek fiyat teklif edildiği, dolayısıyla söz konusu iş kalemlerine ilişkin analiz  
sunulmasına gerek bulunmadığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı, kaldı ki  
isteklinin açıklama kapsamında sunduğu fiyat tekliflerinin malzeme ve montaj bedeli ayrı ayrı  
olacak şeklide düzenlendiği,  
i. “Sunulan fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından onaylanmadığı, tekliflerde Kamu  
İhale Genel Tebliği gereği bulunması gereken ibarenin bulunmadığı, fiyat tekliflerinin anılan Tebliğ  
gereği taşıması gereken şekil şartlarını taşımadığı, teklileri veren kişilerin fiyat tekliflerini  
düzenlemeye yetkilerinin bulunmadığı, meslek mensubu ile sözleşmelerinin bulunmadığı, YMM ve  
SMMM onayının bulunmadığı” yönündeki iddialara ilişkin incelemeye ( c ) bendinde yer verilmiş  
olup, tekrar bu kısımda incelemeye yer verilmemiştir. Diğer taraftan fiyat tekliflerinin Tebliğ’in  
yukarıda yer verilen açıklamalar gereğince aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulabilecek  
belgelerden olduğu, ayrıca ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş kalemlerinin bir kısmında  
kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlardan daha yüksek fiyat öngörüldüğü,  
dolayısıyla söz konusu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulmasına gerek bulunmadığı, diğer iş  
kalemlerine ilişkin oluşturulan analizlerde ise fiyat tekliflerinin esas alındığı ve fiyat tekliflerinin  
açıklama kapsamında sunulduğu, fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi beyanname dönemine ait  
olduğuna dair tevsik edici belgelerin sunulmasının mevzuat gereği zorunlu olmadığı, açıklama  
kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin güncel olduğu, açıklamalar kapsamında ise girdilere ilişkin  
ayrıntılı açıklama yapıldığı ve analizlerde girdilere yer verildiği,  
j. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde açıklamalar uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamalarında kar oranının açıklanmasına ve kar için asgari bir oranın belirlenmesine ilişkin  
zorunluluk bulunmadığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı,  
k. Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların Tebliğ’de yer  
alan açıklamalar gereği istenmesinin zorunluluk arz etmediği, ancak idare veya Kurum tarafından  
gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği, idarece de açıklama  
kapsamında sorgulamaya tabi tutulan isteklilerden talep edilmediği, yapılan incelemede de  
tutanakların istenmesini gerektirecek bir hususun bulunmadığı anlaşıldığından ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin açıklamalarının iddialar yönünden incelenmesi neticesinde mevzuata uygun  
olduğu anlaşılmıştır.  
2. Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklama kapsamında hesap cetveli,  
kamu kurum ve kuruluşlarının 2017 yılında yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan  
birim fiyat listeleri, teklifte kullanılacak rayiçlerin listesi, 22 adet analiz ve 17 adet fiyat teklifi  
sunulduğu görülmüş olup, açıklamanın iddialarla sınırlı olarak incelenmesi neticesinde aşağıdaki  
tespitlere ulaşılmıştır.  
a. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan analizlerdeki girdi miktarları ile  
karşılaştırıldığında istekli tarafından oluşturulan analizlerdeki girdi miktarlarının uyumlu olduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibinin “Açıklamalarda yer alan miktarların, açıklama istenilen iş  
kalemlerine yönelik kamu kurumlarınca yayımlanmış analizlerde ve alt analizlerde yer alan işçilik,  
malzeme, makine ve teçhizat girdi miktarlarından daha düşük olduğu” yönündeki iddiasının  
yerinde olmadığı, diğer taraftan açıklama kapsamında yer alan analizlerde işçilik ücretlerinin  
tamamının saatlik asgari ücreti karşıladığı (işçilik ücretleri için 7,90 TL üzerinde ücret  
öngörüldüğü),  
b. İstekli tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımladığı açıklamada kullanılan  
rayiçlerin listesinin poz numarası da belirtilerek sunulduğu,  
c. Öncelikli olarak üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların  
Tebliğ’de yer alan açıklamalar gereği istenmesinin zorunluluk arz etmediği, ancak idare veya  
Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği,  
idarece de açıklama kapsamında sorgulamaya tabi tutulan isteklilerden talep edilmediği, yapılan  
incelemede de tutanakların istenmesini gerektirecek bir hususun bulunmadığı, bu sebeple başvuru  
sahibinin “Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait malzeme girdilerine ve özel  
pozlara yönelik üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde öngörülen fiyatların meslek mensubu  
tarafından düzenlenen maliyet tespit tutanağındaki birim maliyet tutarının ve satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, bu tutanakların fiyat  
teklifi alınan mükellefi ile meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, ihale tarihi esas alındığında  
tutanakların son geçici vergi beyanname dönemine veya bir önceki geçici vergi beyanname  
dönemine ilişkin düzenlemediği, tutanaklarda idarenin adı, ihale kayıt numarası, ihale tarihi ve  
isteklinin adının tam olarak yazılmadığı” yönündeki iddialarının yerinde olmadığı, diğer taraftan  
aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında meslek mensubuna ait oda faaliyet belgesinin ve fiyat  
teklifini düzenleyen kişilere ait imza sirküleri ya da imza beyannamesinin sunulmasına gerek  
bulunmadığından “meslek mensubuna ait oda faaliyet belgesinin süresini dolduğu, fiyat  
tekliflerindeki teklif sahibinin imzasının imza sirkülerinde ve imza beyannamelerinde yer alan  
imzalarla aynı olmadığı” yönündeki iddianın da yerinde olmadığı, açıklama kapsamında sunulan  
fiyat tekliflerine bakıldığında,  
Ertan Hafriyat Yıkım tarafından 18.185 poz numaralı “Her Cins Demirli ve Demirsiz Beton  
İnşaatın Yıkılması” ve 18.194 poz numaralı “Her Türlü Ahşap Çatı Sökülmesi” iş kalemleri  
için13.07.2017 tarihli 2 adet fiyat teklifinin sunulduğu, tekliflerde meslek mensubuna ait iletişim  
bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın  
bulunduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin Ertan Hafriyat Yıkım’ın imza ve kaşesini taşıdığı,  
Ö.B.F 26 poz numaralı “Senksiyonel Kapı 350x350” iş kalemi için Yeni Koza Alüminyum  
ve Cephe Sistemleri İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli fiyat  
teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve  
mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin  
Yeni Koza Alüminyum ve Cephe Sistemleri İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
“Ö.B.F 11 poz numaralı Halı Kaplama Yapılması”, 04.K08 poz numaralı “1.Sınıf Meşe  
Kerestesi” ile “Cıvata-Somun Bulon Vv İşlenmiş Küçük Demirler Marifetiyle Ahşap Takviye ve  
Karkas Yapılması (Çatı-Tavan-Döşeme ve Duvarlarda)”, Ö.B.F.38 poz numaralı “Yatak Takımı” ve  
Ö.B.F.14 poz numaralı “Akustik Duvar Kaplama” iş kalemleri için Perge Doğa Mühendislik Tur.  
Eml. Taah. İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli 4 adet fiyat teklifinin  
sunulduğu, tekliflerde meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat  
gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin Doğa  
Mühendislik Tur. Eml. Taah. İnş. Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
Ö.B.F 10 poz numaralı “Hamam İmalatları” iş kalemi için Özdemir Mermer ve Granit  
Murat Özdemir tarafından düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek  
mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Özdemir Mermer ve Granit Murat  
Özdemir’in imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 02 poz numaralı “Mineralli Sıva Kaplama” iş kalemi için Ceva Yapı Malzemeleri  
İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu,  
teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması  
gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Ceva Yapı Malzemeleri  
İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
H-Ö.B.F 01 poz numaralı “VRF WATER ACE 72,8 KW soğutma” iş kaleminin malzeme  
ve montaj bedeli için Serdaroğlu Tesisat Tek. Malz. San. Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş  
17.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer  
aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu,  
ayrıca fiyat teklifinin Serdaroğlu Tesisat Tek. Malz. San. Tic. A.Ş.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
Ö.B.F 18 poz numaralı “Ctp şeffaf panel” ve “mevcut ahşap çelik, betorname kiriş veya  
aşıklı çatı üzerine 40 mmm poliüretan dolgulu (üst 0.50 mm düz, alt 0.40 mm düz) fabrikasyon rulo  
boyama sistemi ile boyanmış galvaniz çatı paneli levhalar ile ısı yalıtımlı çatı örtüsü yapılması” iş  
kalemleri için Egenes Çelik Konstrüksiyon San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 2 adet fiyat  
teklifinin sunulduğu, tekliflerin meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve  
mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin  
Egenes Çelik Konstrüksiyon San. Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
E-Ö.B.F 67 poz numaralı “70W LED Çevre Aydınlatma Armatürü”, E-Ö.B.F 11E poz  
numaralı “Barisol Led 24W” ve E-Ö.B.F 37 poz numaralı “Dahili Tip Renkli Kamera ve Kamera  
Ayağı” iş kalemleri için malzeme ve montaj bedeli ayrı ayrı olacak şekilde Bts. Bilişim Tekonoloji  
Sistemleri Bilgisayar Altyapı Hizmetleri İnş. Taah. Dış. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş  
13.07.2017 tarihli fiyat teklifinin düzenlendiği, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin  
yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu,  
ayrıca fiyat teklifinin Bts. Bilişim Tekonoloji Sistemleri Bilgisayar Altyapı Hizmetleri İnş. Taah.  
Dış. Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
Ö.B.F 20 poz numaralı “Epoksi Zemin Kaplama Yapılması” iş kalemi için Has Ekin Yalıtım  
İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu,  
teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması  
gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Has Ekin Yalıtım İnş. San.  
ve Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
Ö.B.F 19 poz numaralı “Betonarme Prefabrik İmalat Yapılması” iş kalemi için Betonel  
Prefabrik Beton Elemanları İnş. Elek. Müh. Mak. Mat. Tur. Bil. San. Tic. A.Ş. tarafından  
düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim  
bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın  
bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Betonel Prefabrik Beton Elemanları İnş. Elek. Müh. Mak. Mat.  
Tur. Bil. San. Tic. A.Ş.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 46 poz numaralı “Eğitim Binası Kurum Logosu ve YaYapılması” iş kalemi için  
Sade REKLAM tarafından düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek  
mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Sade REKLAM’ın imza ve kaşesini  
içerdiği,  
Ö.B.F 17 poz numaralı “Sıcak Daldırma Galvaniz Kaplama” iş kalemi için As Ulus  
Paslanmaz Dekorasyon Meryem Ulus tarafından düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli fiyat teklifinin  
sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği  
bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat Teklifinin As Ulus  
Paslanmaz Dekorasyon Meryem Ulus’un imza ve kaşesini içerdiği görülmüş olup, teklifleri  
iş kalemlerinin faaliyet konusu kapsamında olduğu, ayrıca söz konusu adreste şirkete ait konu  
bilgileri yer almayan şirketlerin ise ticaret unvanlarından anlaşıldığı üzere faaliyet konusu ile teklife  
konu iş kalemlerinin uyumlu olduğu, aynı şekilde fiyat teklifi alınan gerçek kişilerin unvanları ile  
teklife konu iş kalemlerinin birbiri ile uyumlu olduğu dolayısıyla başvuru sahibinin söz konusu  
iddiasının yerinde olmadığı,  
d. İsteklinin açıklamasında esas aldığı metrajlarla idareye ait metrajların karşılaştırılması  
sonucunda, açıklanması istenilen iş kalemlerinin bir kısmında isteklinin miktarlarının fazla veya  
düşük olmak üzere idarenin miktarlarından farklı olduğu tespit edilmiştir. Anahtar teslimi götürü  
bedel üzerinden ihale edilen işlerde, idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının birebir  
örtüşmesi zorunluluğu bulunmamasına karşın, aradaki farkın teklif fiyatının esaslı ölçüde düşmesine  
sebebiyet verecek boyutta olmaması gerekmektedir. Bu çerçevede istekli tarafından bazı kalemlerde  
düşük, bazı kalemlerde ise yüksek miktar öngörülmek suretiyle bir miktar fiyat avantajı sağlandığı  
görülmekle birlikte açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin idarenin belirlediği miktarlar ile  
isteklinin söz konusu iş kalemlerine ilişkin olarak açıklaması kapsamında teklif ettiği miktarlar  
arasındaki farkın, teklif fiyatına etkisinin toplam 362.995,95 TL olduğu, başka bir deyişle miktarlar  
arasındaki farkın isteklinin teklif fiyatını 362.995,95 TL yukarıya çekmesine neden olduğu, ancak  
bu durumun ihaleye katılan isteklilerin teklif sıralamasını değiştirmediği tespit edildiğinden başvuru  
sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı,  
e. Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklamada esas alınan kamu kurum  
ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlara ilişkin oluşturulan kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış 2017 yılı birim fiyatlarının yer aldığı listenin sunulduğu, yapılan incelemede listede  
yayımlanan birim fiyatlara, kar ve genel gider hariç birim fiyata ve teklif edilen kar ve toplam  
bedele yer verildiği, kurumlarca yayımlanan birim fiyatların ve kar hariç fiyatlarının listeye doğru  
şeklide aktarıldığı ve kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların daha düşük gösterilmediği,  
f. Hesap cetvellerindeki birim fiyatlar ve ölçü birimlerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış birim fiyatlara ilişkin listedeki ve fiyat tekliflerindeki verilerle uyumlu olduğu,  
g. Ö.B.F 10 poz numaralı “Hamam İmalatları” iş kalemi için Özdemir Mermer ve Granit  
Murat Özdemir tarafından düzenlenmiş 13.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek  
mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Özdemir Mermer ve Granit Murat  
Özdemir’in imza ve kaşesini içerdiği ve idarece de söz konusu iş kalemine ilişkin başka herhangi bir  
belirleme yapılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı,  
h. İdarece tesisat iş kalemi olarak değerlendirilen 18 iş kalemi için açıklama istenildiği,  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi tarafından söz konusu iş kalemlerinin  
açıklamalarında kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatların kullanıldığı, listede  
yayımlanmış montaj dahil fiyatlara yer verildiği, istekli tarafından anılan iş kalemlerine ilişkin  
yayımlanmış montaj dahil kar hariç birim fiyatlardan daha yüksek fiyat teklif edildiği, dolayısıyla  
söz konusu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulmasına gerek bulunmadığından başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı,  
i. “Sunulan fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından onaylanmadığı, tekliflerde Kamu  
İhale Genel Tebliği gereği bulunması gereken ibarenin bulunmadığı, fiyat tekliflerinin anılan Tebliğ  
gereği taşıması gereken şekil şartlarını taşımadığı, teklileri veren kişilerin fiyat tekliflerini  
düzenlemeye yetkilerinin bulunmadığı, meslek mensubu ile sözleşmelerinin bulunmadığı, YMM ve  
SMMM onayının bulunmadığı” yönündeki iddialara ilişkin incelemeye ( c ) bendinde yer verilmiş  
olup, tekrar bu kısımda incelemeye yer verilmemiştir. Diğer taraftan fiyat tekliflerinin Tebliğ’in  
yukarıda yer verilen açıklamalar gereğince aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulabilecek  
belgelerden olduğu, ayrıca Kontaş İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından iş kalemlerinin bir  
kısmında kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış karsız birim fiyatlardan daha yüksek fiyat  
öngörüldüğü, dolayısıyla söz konusu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulmasına gerek bulunmadığı,  
diğer iş kalemlerine ilişkin oluşturulan analizlerde ise fiyat tekliflerinin esas alındığı ve fiyat  
tekliflerinin açıklama kapsamında sunulduğu, fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi beyanname  
dönemine ait olduğuna dair tevsik edici belgelerin sunulmasının mevzuat gereği zorunlu olmadığı,  
açıklama kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin tarihlerine bakıldığında güncel olduğu, açıklamalar  
kapsamında ise girdilere ilişkin ayrıntılı açıklama yapıldığı ve analizlerde girdilere yer verildiği,  
j. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde açıklamalar uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamalarında kar oranının açıklanmasına ve kar için asgari bir oranın belirlenmesine ilişkin  
zorunluluk bulunmadığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı,  
k. Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların Tebliğ’de yer  
alan açıklamalar gereği istenmesinin zorunluluk arz etmediği, ancak idare veya Kurum tarafından  
gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği, idarece de açıklama  
kapsamında sorgulamaya tabi tutulan isteklilerden talep edilmediği, yapılan incelemede de  
tutanakların istenmesini gerektirecek bir hususun bulunmadığı anlaşıldığından, Kontaş İnşaat  
Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan açıklamanın iddialarla sınırlı olarak incelenmesi  
neticesinde uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
3. Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklama kapsamında 29 adet fiyat teklifi,  
hesap cetveli,43 adet analiz ve kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatlara ilişkin  
listenin sunulduğu görülmüştür. İddialarla sınırlı olarak yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
a. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan analizlerdeki girdi miktarları ile  
karşılaştırıldığında istekli tarafından oluşturulan analizlerdeki girdi miktarlarının uyumlu olduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibinin “Açıklamalarda yer alan miktarların, açıklama istenilen iş  
kalemlerine yönelik kamu kurumlarınca yayımlanmış analizlerde ve alt analizlerde yer alan işçilik,  
malzeme, makine ve teçhizat girdi miktarlarından daha düşük olduğu” yönündeki iddiasının  
yerinde olmadığı, diğer taraftan açıklama kapsamında sunulan işçilik ücretlerinin ayrı olarak yer  
aldığı analizlerde işçilik ücretlerinin tamamının saatlik asgari ücreti karşıladığı (işçilik ücretleri için  
7,90 TL ücret öngörüldüğü),  
b. İstekli tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımladığı açıklamada kullanılan  
rayiçlerin listesinin poz numarası da belirtilerek sunulduğu,  
c. Öncelikli olarak üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların  
Tebliğ’de yer alan açıklamalar gereği istenmesinin zorunluluk arz etmediği, ancak idare veya  
Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği,  
idarece de açıklama kapsamında sorgulamaya tabi tutulan isteklilerden talep edilmediği, yapılan  
incelemede de tutanakların istenmesini gerektirecek bir hususun bulunmadığı, bu sebeple başvuru  
sahibinin “Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait malzeme girdilerine ve özel  
pozlara yönelik üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde öngörülen fiyatların meslek mensubu  
tarafından düzenlenen maliyet tespit tutanağındaki birim maliyet tutarının ve satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, bu tutanakların fiyat  
teklifi alınan mükellefi ile meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, ihale tarihi esas alındığında  
tutanakların son geçici vergi beyanname dönemine veya bir önceki geçici vergi beyanname  
dönemine ilişkin düzenlemediği, tutanaklarda idarenin adı, ihale kayıt numarası, ihale tarihi ve  
isteklinin adının tam olarak yazılmadığı” yönündeki iddialarının yerinde olmadığı, diğer taraftan  
aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında meslek mensubuna ait oda faaliyet belgesinin ve fiyat  
teklifini düzenleyen kişilere ait imza sirküleri ya da imza beyannamesinin sunulmasına gerek  
bulunmadığından “meslek mensubuna ait oda faaliyet belgesinin süresini dolduğu, fiyat  
tekliflerindeki teklif sahibinin imzasının imza sirkülerinde ve imza beyannamelerinde yer alan  
imzalarla aynı olmadığı” yönündeki iddianın da yerinde olmadığı, açıklama kapsamında sunulan  
fiyat tekliflerine bakıldığında,  
1023-401 poz numaralı “Elektrikli Tahrik Mekanizması, Mutfak Davlumbaz Yangın  
Söndürme Sistemi İçin Ödenecek Farklar” iş kaleminin, 1023-204 poz numaralı “16-20 Lt  
Söndürücülü, Söndürücü Sıvı, Tüpleri ve Tesisatı” iş kaleminin ve 07.5.1-006 poz numaralı  
“2.1/2"Galvanizli Boru” iş kaleminin malzemesi için Doğukent Mekanik Mühendislik İnş. San. Tic.  
Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 14.04.2017 tarihli 3 adet fiyat teklifinin sunulduğu, tekliflerde  
meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken  
meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin Doğukent Mekanik Mühendislik  
İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
1024-005 poz numaralı “DN 50, Mekanik LPG veya Doğalgaz Kesme Vanası” iş  
kaleminin,1011-004 poz numaralı “DN 50, Su Akış Anahtarı” iş kaleminin malzemesi için Aba  
Grup Yapı Malzemeleri İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 14.07.2017 tarihli 3 adet  
fiyat teklifinin sunulduğu, tekliflerde meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin  
ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat  
tekliflerinin Aba Grup Yapı Malzemeleri İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini taşıdığı,  
Ö.B.F 20 poz numaralı “Epoksi Zemin Kaplama” iş kalemi için Çoşkunsel Spor Malzemeleri  
İnşaat Tekstil San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 14.07.2017 tarihli fiyat teklifinin  
sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği  
bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Çoşkunsel Spor  
Malzemeleri İnşaat Tekstil San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 10 poz numaralı “Hamam İmalatları” iş kalemi için Gmc İnş. Taah. Müh. Ce. Tic.  
Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 18.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek  
mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Gmc İnş. Taah. Müh. Ce. Tic. Ltd. Şti.nin  
imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 17 poz numaralı “Sıcak Daldırma Galvaniz Kaplama” iş kalemi için Akpar Galvaniz  
İth. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş 18.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu,  
teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması  
gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Akpar Galvaniz İth. İnş.  
San. ve Tic. A.Ş.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 46 Poz Numaralı “Eğitim Binası Kurum Logosu ve YaYapılması” iş kalemine  
ilişkin Asya REKLAM Çetin Küçükşener tarafından düzenlenmiş 17.07.2017 tarihli fiyat teklifinin  
sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği  
bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Asya  
REKLAM Çetin Küçükşener’in imza ve kaşesini içerdiği,  
“Su Bazlı Boya Astarı ve Su Bazlı Mat İç Cephe Boyası” ve “Mineral Kaplama” için 2 adet  
Yıldız Şahin İnşaat ve İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş fiyat  
teklifinin sunulduğu, tekliflerde meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin yer  
aldığı, su bazlı boya astarı ve su bazlı mat iç cephe boyası için sunulan fiyat teklifinde meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ancak mineral kaplama için sunulan fiyat teklifinde meslek  
mensubuna ait beyanda tarih ve sayı ibarelerinin eksik olduğu ve fiyat tekliflerinin Yıldız Şahin  
İnşaat ve İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
04.305/1 poz numaralı “Çelik hasır ( 3.01-10,00 kg)”, 04.305/2 poz numaralı “Çelik hasır  
(1,50-3.00 kg)”, 04.253 poz numaralı “ Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø8 - Ø12mm (S420, B420B-  
C, B500B-C)”, 04.254 poz numaralı “ Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø14 - Ø32mm (S420, B420B-  
C, B500B-C)” için Doğu İnş. Malz. San. ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş 14.07.2017 tarihli  
fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte bütün kalemlerin ayrı ayrı fiyatlandırıldığı ve teklifte meslek  
mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Doğu İnş. Malz. San. ve Tic. A.Ş.nin imza  
ve kaşesini içerdiği,  
“Çam kerestesi 2.sınıf malzeme” ve “1. Sınıf Meşe Kerestesi” ile “Cıvata Somun Bulon ve  
İşlenmiş Küçük Demirler Marifetiyle Ahşap Takviye ve Karkas Yapılması (Çatı Tavan Döşeme ve  
Duvarlarda)” ,”Yatak Takımı” ve “Akustik Duvar Kaplaması” için H-K Tasarım Mobilya  
Dekorasyon Proje Uygulama ve Ticaret tarafından düzenlenmiş 17.07.2017 tarihli 5 adet fiyat  
teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve  
mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat  
tekliflerinin H-K Tasarım Mobilya Dekorasyon Proje Uygulama ve Ticaret’in imza ve kaşesini  
içerdiği,  
04.042/02 poz numaralı “C 12/15 beton harcı”, 04.042/05 poz numaralı “ C 25/3beton harcı”  
ve 04.042/06 poz numaralı “ C 30/37 beton harcı” girdileri için 14.07.2017 tarihli bütün kalemlerin  
ayrı ayrı fiyatlandırıldığı Peker Demir Çimento İnşaat Malz. Taah. Tic.San. Ltd. Şti. tarafından  
düzenlenmiş fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı  
kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca  
fiyat teklifinin Peker Demir Çimento İnşaat Malz. Taah. Tic.San. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini  
içerdiği,  
04.409/116 poz numaralı “Kırılma Dayanımı Şartları (Sınıf 3) Eğilme Dayanımı Minimum  
4,0 Mpa Aşınma Direnç Sınıfı (4-I), 1600 < Yüzey Alanı =< 3600 Cm2” için Özkul Beton  
Elemanları İnş. Tur. Pet. San. ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş 18.07.2017 tarihli fiyat teklifinin  
sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği  
bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Özkul Beton  
Elemanları İnş. Tur. Pet. San. ve Tic. A.Ş.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
04.612/3A1 poz numaralı “0,50+0,40+ (40 mm dolgulu) poliüretan yalıtımlı çatı paneli  
(fabrikasyon rulo boyama sistemi ile boyanmış ve B1 sınıfı 40-42 kg/m³ yoğunlukta poliüretan)  
(Galvanizli sacların dışa bakan yüzeylerinin 5 mikron epoksi astar üzeri 20 mikron polyester son  
kat” iş kalemi için Beş-Can İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 18.07.2017  
tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı  
kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca  
fiyat teklifinin Beş-Can İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 6 poz numaralı “Senksiyonel Kapı” iş kalemi için Bilka Pvc Profil San. ve Tic. A.Ş.  
tarafından düzenlenmiş 17.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait  
iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin bulunduğu görülmekle birlikte, meslek mensubuna ait  
beyanda tarih ve sayı ibarelerinin bulunmadığı, ayrıca teklifin Bilka Pvc Profil San. ve Tic. A.Ş.nin  
imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 11 poz numaralı “Halı Kaplama Yapılması” için Tabzemin Market San.Tic. Ltd. Şti.  
tarafından düzenlenmiş 18.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait  
iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait  
beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Tabzemin Market San.Tic. Ltd. Şti. nin imza ve kaşesini  
içerdiği,  
“VRF WATER ACE 72,8 KW soğutma” iş kalemi içim Aşalı Mühendislik Isı Sistemleri Yalıtım  
Pvc Taş. Turz. Gıda San. Tic.İth. İhr.Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 14.07.2017 tarihli fiyat  
teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve  
mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin  
Aşalı Mühendislik Isı Sistemleri Yalıtım Pvc Taş. Turz. Gıda San. Tic.İth. İhr.Ltd. Şti.nin imza ve  
kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 18 poz numaralı “Ctp Şeffaf Panel” için Örsan Metal İnş. Oto San. ve Tic. Ltd. Şti.  
tarafından düzenlenmiş 18.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek mensubuna ait  
iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek mensubuna ait  
beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin Örsan Metal İnş. Oto San. ve Tic. Ltd. Şti.nin imza ve  
kaşesini içerdiği,  
E-Ö.B.F 11E poz numaralı “Barisol Led 24W, E-Ö.B.F.37 Dahili Tip Renkli Kamera ve Kamera  
Ayağı”, E-Ö.B.F 67 poz numaralı “70W LED Çevre Aydınlatma Armatürü ve 791-450 1 kV yeraltı  
kabloları ve besleme hattı (N2XH, 0,6/1 kV) 1x240 mm²” ve 950-1231500 poz numaralı “kVA  
(Tam yükte sürekli çalışma gücü)” iş kalemleri için Serkan Altan Elektrik İnş. Taah. Dış. Tic. Ltd.  
Şti. tarafından düzenlenmiş 14.07.2017 tarihli 3 adet fiyat teklifinin sunulduğu, tekliflerde meslek  
mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat tekliflerin Serkan Altan Elektrik İnş. Taah. Dış. Tic.  
Ltd. Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği,  
Ö.B.F 19 poz numaralı “Betonarme Prefabrik İmalat Yapılması” iş kalemi için Kam Ankara  
Beton A.Ş. Tarafından düzenlenmiş 17.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek  
mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin için Kam Ankara Beton A.Ş. nin imza ve  
adresinden yapılan araştırmada teklife konu iş kalemlerinin faaliyet konusu kapsamında olduğu,  
ayrıca söz konusu adreste şirkete ait konu bilgileri yer almayan şirketlerin ise ticaret unvanlarından  
anlaşıldığı üzere faaliyet konusu ile teklife konu iş kalemlerinin uyumlu olduğu, aynı şekilde fiyat  
teklifi alınan gerçek kişilerin unvanları ile teklife konu iş kalemlerinin birbiri ile uyumlu olduğu,  
ancak açıklama kapsamında sunulan senksiyonel kapı ve mineral kaplamaya esas fiyat tekliflerinde  
meslek mensubuna ait beyanda sayı ve tarih ibarelerinin eksik bulunduğu, açıklamaların bu yönüyle  
uygun olmadığı,  
d. Diğer taraftan yukarıda aktarılan fiyat tekliflerindeki ibarelerin mevzuata uygun olmadığı  
anlaşılmakla birlikte, açıklamalar uygun olsaydı dahi, isteklinin açıklamasında esas aldığı  
metrajlarla idareye ait metrajların karşılaştırılması sonucunda, açıklanması istenilen iş kalemlerinin  
bir kısmında isteklinin miktarlarının fazla veya düşük olmak üzere idarenin miktarlarından farklı  
olduğu tespit edilmiştir. Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde, idarenin  
metrajları ile isteklilerin metrajlarının birebir örtüşmesi zorunluluğu bulunmamasına karşın, aradaki  
farkın teklif fiyatının esaslı ölçüde düşmesine sebebiyet verecek boyutta olmaması gerekmektedir.  
Bu çerçevede istekli tarafından bazı kalemlerde düşük, bazı kalemlerde ise yüksek miktar  
öngörülmek suretiyle bir miktar fiyat avantajı sağlandığı görülmekle birlikte açıklama istenilen iş  
kalemlerine ilişkin idarenin belirlediği miktarlar ile anılan isteklinin söz konusu iş kalemlerine  
ilişkin olarak açıklaması kapsamında teklif ettiği miktarlar arasındaki farkın, teklif fiyatına etkisinin  
toplam 5.144.759,367 TL olduğu, başka bir deyişle miktarlar arasındaki farkın isteklinin teklif  
fiyatını 5.144.759,367 TL yukarıya çekmesine neden olduğu ve bu durumun ihaleye katılan  
isteklilerin teklif sıralamasını değiştirdiği anlaşıldığından açıklamaların bu yönüyle de uygun  
olmadığı,  
e. Kılavuz Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti tarafından açıklamada esas alınan kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlara ilişkin oluşturulan listede toplam 40 adet iş kaleminde  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Milli Savunma Bakanlığının  
yayımladığı 2017 yılı birim fiyatların esas alındığı, yapılan incelemede 40 adet iş kalemine ilişkin  
listede birim fiyatlara, kar ve genel gider hariç birim fiyata ve teklif edilen kar ve toplam bedele yer  
verildiği, kurumlarca yayımlanan birim fiyatların ve kar hariç fiyatlarının listeye doğru şeklide  
aktarıldığı ve kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların daha düşük gösterilmediği,  
f. Hesap cetvellerindeki birim fiyatlar ve ölçü birimlerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış birim fiyatlara ilişkin listedeki ve fiyat tekliflerindeki verilerle uyumlu olduğu,  
g. Ö.B.F 10 “Hamam İmalatları” iş kalemi için iş kalemi için Gmc İnş. Taah. Müh. Ce. Tic.  
Ltd. Şti. tarafından düzenlenmiş 18.07.2017 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, teklifte meslek  
mensubuna ait iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşenin ve mevzuat gereği bulunması gereken meslek  
mensubuna ait beyanın bulunduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin Gmc İnş. Taah. Müh. Ce. Tic. Ltd.  
Şti.nin imza ve kaşesini içerdiği ve idarece de söz konusu iş kalemine ilişkin herhangi bir belirleme  
yapılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı,  
h. İdarece tesisat iş kalemi olarak değerlendirilen 18 iş kalemi için açıklama istenildiği,  
anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemlerinin montaj bedellerine ilişkin açıklamalarında kamu  
kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatların kullanıldığı, yayımlanmış birim fiyatlara  
ilişkin ölçü birimi, kurum adı ve birim fiyatının bulunduğu analiz girdilerinin listesinin sunulduğu,  
kamu kurum ve kuruluşlarına ait yayımlanmış montaj fiyatları kullanıldığından ve girdilere ilişkin  
liste sunulduğundan başkaca herhangi bir belge sunulmasına gerek bulunmadığı, söz konusu iş  
kalemlerinin malzeme bedelleri için ise fiyat tekliflerinin esas alındığı dolayısıyla başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı,  
i. “Sunulan fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından onaylanmadığı, tekliflerde Kamu  
İhale Genel Tebliği gereği bulunması gereken ibarenin bulunmadığı, fiyat tekliflerinin anılan Tebliğ  
gereği taşıması gereken şekil şartlarını taşımadığı, teklileri veren kişilerin fiyat tekliflerini  
düzenlemeye yetkilerinin bulunmadığı, meslek mensubu ile sözleşmelerinin bulunmadığı, YMM ve  
SMMM onayının bulunmadığı” yönündeki iddialara ilişkin incelemeye ( c ) bendinde yer verilmiş  
olup, tekrar bu kısımda incelemeye yer verilmemiştir. Diğer taraftan fiyat tekliflerinin Tebliğ’in  
yukarıda yer verilen açıklamalar gereğince aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulabilecek  
belgelerden olduğu, ayrıca Kılavuz Yapı San. ve tic. Ltd. Şti tarafından iş kalemlerinin bir kısmında  
kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış karsız birim fiyatlardan daha yüksek fiyat öngörüldüğü,  
dolayısıyla söz konusu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulmasına gerek bulunmadığı, diğer iş  
kalemlerine ilişkin oluşturulan analizlerde ise fiyat tekliflerinin esas alındığı ve fiyat tekliflerinin  
açıklama kapsamında sunulduğu, fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi beyanname dönemine ait  
olduğuna dair tevsik edici belgelerin sunulmasının mevzuat gereği zorunlu olmadığı, açıklama  
kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin tarihlerine bakıldığında güncel olduğu, açıklamalar  
kapsamında ise girdilere ilişkin ayrıntılı açıklama yapıldığı ve analizlerde girdilere yer verildiği,  
j. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde açıklamalar uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamalarında kar oranının açıklanmasına ve kar için asgari bir oranın belirlenmesine ilişkin  
zorunluluk bulunmadığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı,  
k. Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların Tebliğ’de yer  
alan açıklamalar gereği istenmesinin zorunluluk arz etmediği, ancak idare veya Kurum tarafından  
gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği, idarece de açıklama  
kapsamında sorgulamaya tabi tutulan isteklilerden talep edilmediği, yapılan incelemede de  
tutanakların istenmesini gerektirecek bir hususun bulunmadığı anlaşılmıştır. Yer verilen tespitler  
neticesinde söz konusu isteklinin açıklamalarının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası  
yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki  
değerlendirme aşağıda yapılmıştır.  
1.Bemak Asfalt Madencilik Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.- Veysel Tolga Tüfekçi İş Ortaklığının  
pilot ortağı tarafından iş hacmine ilişkin kriterlerin tevsiki amacıyla 2015-2016 yılı gelir tablosunun  
sunulduğu, tablonun SMMM tarafından iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşe ve TÜRMOB kaşesi ile  
kaşelendiği, pilot ortak tarafından hissesi oranında (%50 oranında ) sağlanması gereken iş hacmine  
ilişkin tutarın hem 2016 yılı güncellenmiş toplam ciro tutarı ve hem de iki yılın toplam  
güncellenmiş tutarının ortalaması ile asgari sağlaması gereken tutarı karşılamadığı,  
Özel ortak Veysel Tolga Tüfekçi tarafından iş hacmine ilişkin kriterlerin tevsiki amacıyla  
31.12.2016 dönemi ayrıntılı gelir tablosunun sunulduğu, tablonun SMMM tarafından iletişim  
bilgilerinin yer aldığı kaşe ve TÜRMOB kaşesi ile kaşelendiği, özel ortak tarafından hissesi  
oranında (%50 oranında ) sağlanması gereken iş hacmine ilişkin tutarın hem 2016 yılı güncellenmiş  
toplam ciro tutarı hem de iki yılın toplam güncellenmiş tutarının ortalaması ile asgari sağlaması  
gereken tutarı karşılamadığı, dolayısıyla özel ortağın da asgari ciro tutarını karşılamadığı  
anlaşıldığından, anılan İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmekle birlikte,  
isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılsa dahi ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi  
ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin değişmediği anlaşıldığından, düzeltici  
işlem tesis edilmesine gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.  
2. İsteklilerden Transmat Transit Taşımacılık ve Motorlu Araçlar Ticaret Sanayi Limited  
Şirketi tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla iş sahibinin “Spor Genel Müdürlüğü Tesisler  
Dairesi Başkanlığı”, işin adının “Erzurum Atlama Kuleleri 2 Adet Yarış Pisti,3 Adet Antreman  
Kulesi ve Pistleri ile Çevre Düzenlemesi İkmal Yapım İşi” olarak belirtildiği iş bitirme belgesinin  
sunulduğu, belgede işin geçici kabul tarihinin 12.12.2016, belge tutarının ise 23.072.116,86 TL  
olarak belirtildiği anlaşılmıştır. Şikâyete konu ihalede ihale konusu işin yeni bina yapımını içerdiği,  
aynı şekilde bina inşaatının Benzer İş Grupları Tebliği’nde yer alan B-III grubunda sayılabilmesi  
için de, baştan sona (temelden-çatıya) bir inşaatın gerçekleştirilmesi gerektiği,  
Ancak Transmat Transit Taşımacılık ve Motorlu Araçlar Ticaret Sanayi Limited Şirketi  
tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işin ikmal inşaatı şeklinde olduğu, bu sebeple iş  
deneyim belgesine konu işte ihale konusu iş veya BIII benzer iş grubunda yer alması için gereken  
bütün imalatların yapılıp yapılmadığı, bina işlerinde niteliği gereği birçok imalatın yer alıp almadığı  
yönünden inceleme yapılarak teklifin bu şeklide değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmakla birlikte,  
ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif  
sahibi isteklinin değişmediği anlaşıldığından, iş deneyim belgesine ilişkin usul ekonomisi yönünden  
araştırma yapılmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde  
dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet  
başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Başkan  
II. Başkan  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi  
Dr.  
Kurul Üyesi  
Kurul Üyesi