Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü / 2016/355409-Ulus-Pınarbaşı-Azdavay-Ağlı Yolu Km: 6+100- 16+910,017 Arasının Yapım İşi
Bilgi
İKN
2016/355409
Başvuru Sahibi
Orak Altyapı San. ve Tic. A. Ş.
İdare
Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Ulus-Pınarbaşı-Azdavay-Ağlı Yolu Km: 6+100- 16+910,017 Arasının Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Orak Altyapı San. ve Tic. A. Ş.,  
Tuğ Mahallesi Levent Cad. Orak Apt. No: 86/1 Tatvan/BİTLİS  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü,  
Kuzeykent Mahallesi Alparslan Türkeş Bulvarı No: 53 37100 KASTAMONU  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/355409 İhale Kayıt Numaralı “Ulus  
16+910,017 Arasının Yapım İşi” İhalesi  
-Pınarbaşı-Azdavay-Ağlı Yolu Km: 6+100-  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü tarafından 28.09.2016 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Ulus Pınarbaşı Azdavay Ağlı Yolu Km: 6+100 16+910,017 Arasının Yapım  
-
-
-
-
İşi” ihalesine ilişkin olarak Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş.nin 11.01.2017 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 13.01.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
16.01.2017 tarih ve 3235 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.01.2017 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/191 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan  
aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;  
1) Ü/01 plent-miks alttemel yapılması ve serim yerine nakli kalemine ilişkin birim  
fiyat tarifi incelendiğinde, taşın ocaktan konkasöre nakli, kırılan malzemenin plent sahasına  
taşınması, karışımın plentten serim yerine nakledilmesi, suyun plente ve serim yerine naklinin  
birim fiyata dâhil olan masraflar içerisinde bulunduğu, idarece yaklaşık maliyet hesabının da  
bu şekilde gerçekleştirildiği, ancak anılan istekli tarafından sunulan açıklamada bu mesafelere  
ilişkin herhangi bir ölçü gösterilmediği gibi bu mesafelerden sadece karışımın plentten serim  
yerine nakledilmesine ilişkin mesafenin belirtilerek hesaplamanın yapıldığı, diğer yandan  
ocakların yüklenici tarafından temin edileceği hususu dikkate alındığında, söz konusu istekli  
tarafından açıklama kapsamında herhangi bir ocak veya üretim planı, akım şemasının  
belirtilmediği, ayrıca bu kalemi kapsamındaki taş ve agregaların üretimine ilişkin hangi taş  
ocağının kullanılacağının belirtilmediği, bu hususa ilişkin mesafe miktarının hesaplamada  
gösterilmediği, kırma eleme tesisi için öngörülen alanların, idarece öngörülen mesafelerden  
farklı olduğu, ancak bu durumu tevsik edici herhangi bir belgenin açıklama kapsamında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
sunulmadığı, sunulan belgelerin fotokopi olduğu, bu belgelerin taşıma mesafelerine ilişkin  
tereddüdü ortadan kaldırmadığı, bu kapsamda taşıma mesafelerinin hatalı hesaplandığı,  
taşıma formülündeki  
tutarın kullanıldığı,  
K
katsayısı için gerekçe gösterilmeksizin 2016 yılı fiyatının altında bir  
2) Ü/02 plent-miks temel yapılması ve serim yerine nakli kalemine ilişkin birim  
fiyat tarifi incelendiğinde, taşın ocaktan konkasöre nakli, kırılan malzemenin plent sahasına  
taşınması, karışımın plentten serim yerine nakledilmesi, suyun plente ve serim yerine naklinin  
birim fiyata dâhil olan masraflar içerisinde bulunduğu, idarece yaklaşık maliyet hesabının da  
bu şekilde gerçekleştirildiği, ancak anılan istekli tarafından sunulan açıklamada bu mesafelere  
ilişkin herhangi bir ölçü gösterilmediği gibi bu mesafelerden sadece karışımın plentten serim  
yerine nakledilmesine ilişkin mesafenin belirtilerek hesaplamanın yapıldığı, diğer yandan  
ocakların yüklenici tarafından temin edileceği hususu dikkate alındığında, söz konusu istekli  
tarafından açıklama kapsamında herhangi bir ocak veya üretim planı, akım şemasının  
belirtilmediği, ayrıca bu kalemi kapsamındaki taş ve agregaların üretimine ilişkin hangi taş  
ocağının kullanılacağının belirtilmediği, bu hususa ilişkin mesafe miktarının hesaplamada  
gösterilmediği, kırma eleme tesisi için öngörülen alanların, idarece öngörülen mesafelerden  
farklı olduğu, ancak bu durumu tevsik edici herhangi bir belgenin açıklama kapsamında  
sunulmadığı, sunulan belgelerin fotokopi olduğu, bu belgelerin taşıma mesafelerine ilişkin  
tereddüdü ortadan kaldırmadığı, bu kapsamda taşıma mesafelerinin hatalı hesaplandığı,  
taşıma formülündeki  
tutarın kullanıldığı,  
K
katsayısı için gerekçe gösterilmeksizin 2016 yılı fiyatının altında bir  
3) S/06 hendeklerin betonla kaplanması kalemine ait birim fiyat tarifleri  
incelendiğinde, kazı malzemesi naklinin birim fiyata dâhil olan masraflar içerisinde yer  
aldığı, idarece yaklaşık maliyet hesabının da bu şekilde gerçekleştirildiği, ancak anılan istekli  
tarafından bu mesafeye ilişkin herhangi bir ölçü gösterilmediği gibi herhangi bir  
hesaplamanın yapılmadığı, diğer yandan depo yerinin yüklenici tarafından temin edileceği  
hususu dikkate alındığında, açıklama kapsamında depo yeri belirtmeyen söz konusu istekli  
tarafından nakliye girdinin belirtilmesi ve kazı naklinin depoya nakli için bir hesaplama  
yapılması gerektiği, kazı nakli yerine beton nakli hesabının yapılmasının birim fiyat  
tariflerine ve analizlere aykırılık teşkil ettiği,  
4) Anılan istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan analizler ile analizlere  
dayanak teşkil eden fiyat tekliflerinin, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim  
fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı,  
5) Sunulan analizlerdeki işçilik bedellerinin saatlik asgari ücretin altında olduğu,  
6) S/11 kalemi kapsamındaki taş ve agregaların üretimine ilişkin hangi taş ocağının  
kullanılacağının belirtilmediği, bu hususa ilişkin mesafe miktarının hesaplamada  
gösterilmediği, kırma eleme tesisi için öngörülen alanların, idarece öngörülen mesafelerden  
farklı olduğu, ancak bu durumu tevsik edici herhangi bir belgenin açıklama kapsamında  
sunulmadığı, sunulan belgelerin fotokopi olduğu, bu belgelerin taşıma mesafelerine ilişkin  
tereddüdü ortadan kaldırmadığı, bu kapsamda taşıma mesafelerinin hatalı hesaplandığı,  
taşıma formülündeki  
tutarın kullanıldığı,  
K
katsayısı için gerekçe gösterilmeksizin 2016 yılı fiyatının altında bir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
7) Hazır beton için alınan fiyat teklifinde şantiye kurulum yeri ile ilgili herhangi bir  
tevsik edici belgenin sunulmadığı, söz konusu fiyat teklifinde, şantiye sahasında kurularak  
üretim yapılacağı ifade edilmesine rağmen, anılan fiyat teklifinin ortalama satış tutarı  
üzerinden hesaplanarak verildiği, bu hususun da fiyatın maliyet tespit tutanağına göre mi  
yoksa satış tutarı tespit tutanağına göre mi düzenlendiği konusunda çelişki doğurduğu,  
kurulacak şantiye alanında tüm girdi miktar ve maliyetlerin değişeceğinden hareketle, bu  
durumun geleceğe yönelik bir fiyatlama niteliğinde olduğu, dolayısıyla bu şekilde alınan fiyat  
teklifinin mevzuata aykırılık teşkil edeceği, diğer yandan defter kayıtları piyasa fiyatları ile  
uyumlu olmayan fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden EK  
meslek mensubundan istenilerek karar verilmesi gerektiği,  
-O.5 ile EK-O.6 belgelerinin ilgili  
8) Mazot giderinin tevsiki için sunulan fiyat teklifi, makine, işçilik, nakliye vb.  
maliyet bileşenlerine göre düzenlenmesine rağmen mevzuat gereği fiyat teklifi üzerine  
yazılması zorunlu ibarede satış tutarı üzerinden düzenlendiğinin belirtildiği, bu hususun hatalı  
olduğu,  
9) TT/01 her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması,  
kullanılması ve nakli kaleminin analiz girdilerinden olan nakliyeye ilişkin hesaplamalarda,  
hangi işlemin hangi formüle göre yapıldığının belirtilmediği, söz konusu formüllerin hangi  
kamu kuruluşuna ait olduğunun belli olmadığı, bu formüllerin hatalı olarak yazıldığı ve bu  
şekilde gerçekleştirilen hesaplamanın da yanlış olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuru konusu ihalenin 28.09.2016 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihaleye  
20 isteklinin katıldığı, 28.10.2016 tarihli ihale komisyonu kararından, idarece yapılan  
değerlendirme neticesinde 13.692.670,00 TL teklif bedeli ile başvuru sahibinin teklifinin  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif, 13.695.890,00 TL teklif bedeli ile As-Yol Yapı San. ve  
Tic. A.Ş.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,  
Söz konusu kesinleşen ihale kararının isteklilere tebliği üzerine, aşırı düşük teklif  
açıklaması uygun bulunmadığı gerekçesiyle teklifi reddedilen Sintaş Taah. Tic. A.Ş.  
tarafından idareye yapılan şikâyet başvurusunun idarece reddedildiği, akabinde anılan istekli  
tarafından Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu,  
Kurum tarafından yapılan inceleme sonucunda alınan 21.12.2016 tarihli ve  
2016/UY.II-3171 sayılı Kurul kararında “…idarece yapılan değerlendirme neticesinde hazır  
beton harcı için sunulan fiyat teklifindeki nakliye dâhil olan fiyatın piyasa şartları açısından  
çok düşük olması ve söz konusu mesafeden nakledilen beton harcı ile karayolu teknik  
şartnamesine uygun imalat yapılmasının mümkün olmaması, S/06 pozuna ilişkin nakliye  
formülünün yanlış kullanıldığı ve kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatların  
kullanılması durumunda açıklama kapsamında sunulması gereken listenin sunulmadığı  
gerekçeleriyle başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmayarak  
teklifinin reddedildiği anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
Başvuru sahibi tarafından  
alınan fiyat teklifi ile gerçekleştirildiği, söz konusu fiyat teklifinde her bir maliyet bileşeninin  
ayrı ayrı gösterildiği ve toplamda 1 m3 30/37 beton harcı için toplam 90 TL’lik tutarın  
C
30/37 beton harcına ilişkin tevsikin üçüncü kişilerden  
C
öngörüldüğü, bununla birlikte bahsi geçen fiyat teklifinde beton tedariki, nakli ve  
pompalanması işlemlerinin şantiye sahasında kurulacak beton santralinde yapılacağının  
belirtildiği, diğer yandan fiyat teklifi üzerinde mevzuat gereği ilgili meslek mensubu beyanı ve  
onayının da mevcut olduğu göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu açıklamanın  
mevzuata uygun olduğunun kabul edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Bu itibarla, isteklilerce açıklanması istenilen kalemlerine ilişkin analizler için  
öngörülen birim fiyatların tevsikinin mevzuatta yer verilen bilgi ve belgeler ile yapılması  
durumunda, bahsi geçen açıklamanın uygun kabul edilmesi gerektiği, hayatın olağan akışına  
veya ticari gereklere aykırılık gibi hususların tekliflerin reddedilmesine gerekçe olamayacağı  
neticesine varılmıştır.  
Bu çerçevede, aktarılan Tebliğ maddesinde mevcut olmayan bir gerekçe ile idarece  
başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmaması ve söz  
konusu isteklinin teklifinin anılan gerekçe ile reddedilmesi işleminde mevzuata uyarlık  
bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından şikâyete konu kalemine yönelik yapılan açıklamada,  
nakliye mesafesinin idarece belirtilmemesi sebebiyle, anılan istekli tarafından 20 km’lik  
mesafenin öngörülerek 07.006/K pozuna ilişkin F=  
kullanılması sonucunda 12.96 TL’lik tutara ulaşıldığı, idarenin yaklaşık maliyet hesabına  
bakıldığında ise 07.005/K-1 pozu ve 500 mesafe göz önünde bulundurularak söz konusu  
K
x
(0,0007  
x
M + 0,01)  
x
d
formülünün  
m
gider kalemi için 1,13 TL’lik bedelin öngörüldüğü,  
Bu itibarla, her ne kadar anılan istekli tarafından kullanılan formül ve mesafe, idarece  
yaklaşık maliyet hesabında kullanılan formül ve mesafeden farklı olmakla birlikte, başvuru  
sahibi tarafından öngörülen tutarın, söz konusu gider kalemi için yaklaşık maliyet hesabında  
öngörülen tutardan çok fazla olduğu, dolayısıyla bu şekilde gerçekleştirilen hesaplama ile  
anılan istekli tarafından herhangi bir avantaj kazanımının mevcut olmadığı görülmüş olup,  
idarece aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen analiz formatında söz konusu kalemi  
içerisinde yer alan nakliye mesafesine ve esas alınacak nakliye pozu ile buna ilişkin formüle  
yönelik bir belirleme yapılmadığı hususu da göz önünde bulundurulduğunda, idarece bahsi  
geçen isteklinin teklifinin, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında S/06 kalemi için yanlış  
nakliye formülünün kullanıldığı gerekçesiyle reddedilmesi işleminin yerinde olmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
Bahsi geçen rayiçlerin liste halinde gösterilmesine ilişkin düzenleme yapılmasındaki  
amacın, istekliler açısından, belli bir düzen çerçevesinde aşırı düşük teklif açıklamalarının  
oluşturulması, idareler açısından ise söz konusu açıklamaların kontrolünün kolaylaştırılması  
olduğu, kaldı ki, açıklanması istenilen analiz girdilerinden üçü için üçüncü kişilerden alınan  
fiyat tekliflerinin sunulduğu, bu hususun girdi numarası kısmında belirtildiği, işçilik  
girdilerine ilişkin girdi numarası kısmında “saatlik asgari ücret” bilgisinin verildiği, Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan rayiç bedellerin kullanıldığı analizlerde ise poz  
numarasının yazılı olduğu, bu kapsamda buna yönelik yapılan kontrolde bahsi geçen analiz  
girdileri için öngörülen rayiçlerin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan  
rayiçler olduğunun poz numaralarından kolayca anlaşılabildiği değerlendirildiğinden, söz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
konusu eksikliğin esasa etkili olmadığı ve başvuru sahibi tarafından bu analiz girdilerine  
ilişkin bir açıklama yapılmadığı anlamına gelmeyeceği, bu itibarla, başvuru sahibinin  
teklifinin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatların kullanılması durumunda  
sunulması zorunlu olan listenin sunulmadığı gerekçesiyle idarece reddedilmesi işleminin  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır…” hususlarına yer verilerek idarece Sintaş Taahhüt  
Ticaret A.Ş.ye ait aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmama gerekçelerinin yerinde  
olmadığı sonucuna ulaşıldığı ve düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiği,  
Bunun üzerine 03.01.2017 tarihli ihale komisyonu kararı ile 13.126.839,00 TL teklif  
bedeli ile Sintaş Taahhüt Ticaret Anonim Şirketinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı  
teklif, 13.692.670,00 TL teklif bedeli ile başvuru sahibinin teklifinin ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer  
tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki  
teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına  
ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate  
alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4.İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5.İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) vey  
a
satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif  
edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine  
meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir…” açıklamaları yer almaktadır.  
1
-2) Ü/01 plent-miks alttemel yapılması ve serim yerine nakli kalemi ile Ü/02 plent-  
miks temel yapılması ve serim yerine nakli kalemine ilişkin birim fiyat tarifleri  
incelendiğinde, taşın ocaktan konkasöre nakli, kırılan malzemenin plent sahasına taşınması,  
karışımın plentten serim yerine nakledilmesi, suyun plente ve serim yerine naklinin birim  
fiyata dâhil olan masraflar içerisinde bulunduğu, idarece yaklaşık maliyet hesabının da bu  
şekilde gerçekleştirildiği, ancak anılan istekli tarafından sunulan açıklamada bu mesafelere  
ilişkin herhangi bir ölçü gösterilmediği gibi bu mesafelerden sadece karışımın plentten serim  
yerine nakledilmesine ilişkin mesafenin belirtilerek hesaplamanın yapıldığı, diğer yandan  
ocakların yüklenici tarafından temin edileceği hususu dikkate alındığında, söz konusu istekli  
tarafından açıklama kapsamında herhangi bir ocak veya üretim planı, akım şemasının  
belirtilmediği, ayrıca bu kalemi kapsamındaki taş ve agregaların üretimine ilişkin hangi taş  
ocağının kullanılacağının belirtilmediği, bu hususa ilişkin mesafe miktarının hesaplamada  
gösterilmediği, kırma eleme tesisi için öngörülen alanların, idarece öngörülen mesafelerden  
farklı olduğu, ancak bu durumu tevsik edici herhangi bir belgenin açıklama kapsamında  
sunulmadığı, sunulan belgelerin fotokopi olduğu, bu belgelerin taşıma mesafelerine ilişkin  
tereddüdü ortadan kaldırmadığı, bu kapsamda taşıma mesafelerinin hatalı hesaplandığı,  
taşıma formülündeki  
K
katsayısı için gerekçe gösterilmeksizin 2016 yılı fiyatının altında bir  
tutarın kullanıldığı iddiasına ilişkin olarak;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
İhale üzerinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, Ü/01  
ve Ü/02 kalemleri içerisinde yer alan nakliyelere ilişkin 4,14 TL’lik tutarların öngörüldüğü,  
söz konusu tutarlara F=  
K
x (0,0007 x  
M
+
0,01) formülünden ulaşıldığı (F= 225 x (0,0007 x  
12 0,01  
+
=
4,14 TL/m3),  
Diğer yandan, idarenin yaklaşık maliyet hesabında esas aldığı birim fiyat analizlerinde  
Ü/01 ve Ü/02 kalemlerinin su nakli (1000 m), agreganın konkasörden plente nakli (250 m),  
yola su nakli (2000 m), temel alt temel nakli (11,92 km), konkasör arkasına taş nakli (250 m)  
ve KGM/6100/3-1 plent-miks alttemel yapılması (kırılmış ocak taşı ile) analiz girdilerini  
kapsadığı, bu doğrultuda su nakli için 07.005/K pozuna ilişkin formülün kullanılması  
sonucunda 0,05 TL, agreganın konkasörden plente nakli için 07.005/K pozuna ilişkin  
formülün kullanılması sonucunda 0,58 TL, yola su nakli için 07.005/K pozuna ilişkin  
formülün kullanılması sonucunda 0,02 TL, temel alt temel nakli için 07.006/K pozuna ilişkin  
formülün kullanılması sonucunda 4,13 TL ve konkasör arkasına taş nakli için 07.005/K  
pozuna ilişkin formülün kullanılması sonucunda 0,13 TL’lik tutarlara ulaşıldığı, söz konusu iş  
kalemlerine ait sıralı analiz girdileri tablolarında nakliye için 4,91 TL’lik tutarın (0,05 TL  
+
0,58 TL 0,02 TL 4,13 TL 0,13 TL 4,91 TL) gösterildiği, teklif fiyatı aşırı düşük  
+
+
+
=
olarak tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazı ekinde yer alan  
ayrıntılı analiz girdileri tablolarında (analiz formatlarında) da nakliye mesafesine ve esas  
alınacak nakliye pozu ile buna ilişkin formüle yönelik bir belirleme yapılmadığı anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda, aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından sunulacak analizlerin,  
idarece oluşturulan analiz formatı ile uyumlu olması gerektiği, anılan istekliye ait açıklama  
incelendiğinde, şikâyete konu kalemleri için oluşturulan analizlerin idare tarafından  
gönderilen analiz formatı ile uyumlu olduğu,  
Diğer yandan, idarece oluşturulan birim fiyat analizlerde, söz konusu kalemleri  
kapsamında bulunan su nakli, agreganın konkasörden plente nakli, yola su nakli, temel alt  
temel nakli ve konkasör arkasına taş nakliyelerinin bulunduğu, ancak idare tarafından aşırı  
düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen ayrıntılı analiz girdileri tablolarında (analiz  
formatlarında) söz konusu nakliyelerin ayrı ayrı gösterilmediği ve nakliye mesafesine ve esas  
alınacak nakliye pozu ile buna ilişkin formüle yönelik bir belirleme yapılmadığı, dolayısıyla  
aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından, idarece gönderilen analiz formatına uygun analiz  
sunulmasının zorunlu olması sebebiyle açıklamalarını bu şekilde yapmalarının  
beklenemeyeceği, diğer yandan anılan istekliye ait açıklamada bu kalemleri kapsamında  
yer alan nakliyeye ilişkin 12 km’lik mesafe belirlemesinin yapıldığı ve 07.006/K pozuna  
ilişkin formülün kullanılması ile 4,14 TL’lik tutara ulaşıldığı,  
Buradan hareketle, idarenin yaklaşık maliyet hesabı da göz önünde  
bulundurulduğunda, temel alt temel naklinin esas önem teşkil eden girdi niteliğinde olduğu,  
diğer nakliye tutarlarının düşük olması sebebiyle idarece bu kalemleri içerisinde yer alan  
tüm nakliye girdilerinin tek bir çatı altında toplandığı ve ayrıntılı analiz girdileri tablolarında  
(analiz formatlarında) da bu şekilde tek bir nakliye girdisi olarak gösterildiği, kaldı ki diğer  
nakliyelere ilişkin (yola su nakli, yola su nakli, konkasör arkasına taş nakli ve agreganın  
konkasörden plente nakli) tutarların, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’ünün  
altında bulunduğu hususu da dikkate alındığında, açıklamanın bu haliyle uygun kabul  
edilmesi gerektiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
Diğer yandan, anılan istekli tarafından bu kalemlerine yönelik açıklama kapsamında  
öngörülen mesafelerin (12 km) idarece yaklaşık maliyet hesabında öngörülen mesafelerden  
(11,92 km) daha yüksek olduğu, dolayısıyla açıklama kapsamında bahsi geçen mesafeleri  
tevsik edici herhangi bir belgenin (üretim planı, akım şeması vb.) sunulması  
zorunluluğunun bulunmadığı, ayrıca 02.017 (her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı  
K) pozu için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2016 rayicinin esas  
alındığı, bu doğrultuda yapılan hesaplamanın doğru olarak gerçekleştirildiği anlaşılmış olup,  
açıklamanın bu haliyle mevzuata uygun olduğu, bu itibarla başvuru sahibinin bu iddialarının  
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
3) S/06 hendeklerin betonla kaplanması kalemine ait birim fiyat tarifleri  
incelendiğinde, kazı malzemesi naklinin birim fiyata dâhil olan masraflar içerisinde yer  
aldığı, idarece yaklaşık maliyet hesabının da bu şekilde gerçekleştirildiği, ancak anılan istekli  
tarafından bu mesafeye ilişkin herhangi bir ölçü gösterilmediği gibi herhangi bir  
hesaplamanın yapılmadığı, diğer yandan depo yerinin yüklenici tarafından temin edileceği  
hususu dikkate alındığında, açıklama kapsamında depo yeri belirtmeyen söz konusu istekli  
tarafından nakliye girdinin belirtilmesi ve kazı naklinin depoya nakli için bir hesaplama  
yapılması gerektiği, kazı nakli yerine beton nakli hesabının yapılmasının birim fiyat  
tariflerine ve analizlere aykırılık teşkil ettiği iddiasına ilişkin olarak;  
İhale uhdesinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,  
anılan istekli tarafından S/06 kalemine ilişkin nakliye hesabının,  
F=  
K
x (0,0007 x  
M
+
0,01) formülü (07.006/K pozu) kullanılmak suretiyle  
gerçekleştirildiği, buna göre F=225 x (0,0007 x 20  
+
0,01) x d >>> (M= 20 km, K= 225,  
d=2,4) olmak üzere 12,96 TL/m3 birim fiyatına ulaşıldığı tespit edilmiştir.  
Diğer yandan, idarece isteklilere gönderilen analiz formatında S/06 kaleminin analiz  
girdisi olan nakliyeye ilişkin olarak miktar/mesafe belirlemesi yapılmadığı görülmüştür.  
Bununla birlikte, idarenin yaklaşık maliyet hesabına bakıldığında, şikâyete konu kalemi  
içerisinde yer alan nakliye analizinde 07.005/K  
-1  
(M= 500m) pozunun kullanılması  
sonucunda 1,13 TL tutara ulaşıldığı dikkate alındığında, idarece S/06 kalemine ilişkin  
yaklaşık maliyet hesabında 1,13 TL’lik nakliye giderinin öngörüldüğü anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede, anılan istekli tarafından şikâyete konu kalemine yönelik yapılan  
açıklamada, nakliye mesafesinin idarece belirtilmemesi sebebiyle, 20 km’lik mesafenin  
öngörülerek 07.006/K pozuna ilişkin F=  
kullanılması sonucunda 12.96 TL’lik tutara ulaşıldığı, idarenin yaklaşık maliyet hesabına  
bakıldığında ise 07.005/K pozu ve 500 m mesafe göz önünde bulundurularak söz konusu  
K
x (0,0007 x  
M
+
0,01) x d formülünün  
-1  
gider kalemi için 1,13 TL’lik bedelin öngörüldüğü,  
Bu itibarla, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından öngörülen tutarın, söz konusu  
gider kalemi için yaklaşık maliyet hesabında öngörülen tutardan çok fazla olduğu,  
dolayısıyla bu hususu tevsik edici belgelere açıklama kapsamında yer verme zorunluluğunun  
bulunmadığı, kaldı ki idarece aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen analiz formatında  
söz konusu kalemi içerisinde yer alan nakliye mesafesine ve esas alınacak nakliye pozu ile  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
buna ilişkin formüle yönelik bir belirleme yapılmadığı da göz önünde bulundurulduğunda  
açıklamanın bu haliyle mevzuata uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
4
-7-8) Anılan istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı, hazır beton için alınan fiyat teklifinde  
şantiye kurulum yeri ile ilgili herhangi bir tevsik edici belgenin sunulmadığı, söz konusu fiyat  
teklifinde, şantiye sahasında kurularak üretim yapılacağı ifade edilmesine rağmen, anılan fiyat  
teklifinin ortalama satış tutarı üzerinden hesaplanarak verildiği, bu hususun da fiyatın maliyet  
tespit tutanağına göre mi yoksa satış tutarı tespit tutanağına göre mi düzenlendiği konusunda  
çelişki doğurduğu, kurulacak şantiye alanında tüm girdi miktar ve maliyetlerin  
değişeceğinden hareketle, bu durumun geleceğe yönelik bir fiyatlama niteliğinde olduğu,  
dolayısıyla bu şekilde alınan fiyat teklifinin mevzuata aykırılık teşkil edeceği, diğer yandan  
defter kayıtları piyasa fiyatları ile uyumlu olmayan fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden EK  
-
O.5 ile EK O.6 belgelerinin ilgili meslek mensubundan istenilerek karar verilmesi gerektiği,  
-
mazot giderinin tevsiki için sunulan fiyat teklifi, makine, işçilik, nakliye vb. maliyet  
bileşenlerine göre düzenlenmesine rağmen mevzuat gereği fiyat teklifi üzerine yazılması  
zorunlu ibarede satış tutarı üzerinden düzenlendiğinin belirtildiği, bu hususun hatalı olduğu  
iddialarına ilişkin olarak;  
Anılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, mazot, amonyum  
nitrat, fuel-oil karışımı ve C30/37 beton harcı girdilerinin tevsiki için üçüncü kişilerden fiyat  
teklifi alma yoluna gidildiği, buna göre açıklama kapsamında;  
Akbulut ve Kardeşler Beyaz Eşya Petrol Taahhüt Sa. ve Tic. Ltd. Şti tarafından anılan  
istekli adına düzenlenen 17.10.2016 tarihli ve 2016/001 teklif numaralı fiyat teklifinin  
sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde malzeme (2,90 TL), makine (0,07 TL), işçilik (0,05  
TL) ve nakliye (0,08 TL) olmak üzere 1 kg için toplam 3,10 TL tutarında birim fiyatın  
öngörüldüğü, bahsi geçen fiyat teklifinin “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 17/10/2016 tarih ve 001 sayılı  
satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında  
olmadığını beyan ederim.” ibaresi yazılmak suretiyle ilgili meslek mensubu tarafından  
kaşelenip imzalandığı,  
Orıca  
düzenlenen 17.10.2016 tarihli ve 2016/01 teklif numaralı fiyat teklifinin sunulduğu, söz  
konusu fiyat teklifinde 1 kg amonyum nitrat, fuel oil karışımı girdisi için 1,55 TL tutarında  
-Nitro Patlayıcı Maddeler San. ve Tic. A.Ş. tarafından anılan istekli adına  
-
birim fiyatın öngörüldüğü, bahsi geçen fiyat teklifinin “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın,  
mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 17/10/2016  
tarih ve 08 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının  
%80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi yazılmak suretiyle ilgili meslek mensubu  
tarafından kaşelenip imzalandığı,  
Kaya Hazır Beton San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan istekli adına düzenlenen  
17.10.2016 tarihli ve 2016/001 teklif numaralı fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat  
teklifinde malzeme (70,10 TL), makine (8,50 TL), işçilik (6,25 TL) ve nakliye (5,15 TL)  
olmak üzere 1 m3 için toplam 90,00 TL’lik birim fiyatın öngörüldüğü, bahsi geçen fiyat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
teklifindeki birim fiyatın şantiye sahasında beton santrali kurulmak suretiyle beton tedarik,  
nakli ve pompalama işlemlerini kapsadığının belirtildiği, bununla birlikte ilgili meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 17/1072016 tarih ve  
1
sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak kaşelenip imzalandığı tespit edilmiştir.  
Aktarılan mevzuat hükümleri ve Tebliğ açıklamalarından, istekliler tarafından  
açıklamaları kapsamında hangi belgelerin sunulabileceğine ilişkin Tebliğ’in 45.1.13’üncü  
maddesinde tek tek sayılmak suretiyle bir belirleme yapıldığı, üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin de söz konusu yöntemlerden biri olduğu,  
Buna göre, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre  
teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek  
-O.5) veya satış tutarı tespit  
tutanağının (Ek O.6) düzenleneceği, söz konusu tutanakların ilgili meslek mensubu tarafından  
-
muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum  
tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebileceği,  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerektiği,  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından mazot, amonyum nitrat, fuel  
-
oil karışımı ve C30/37 beton harcı girdilerinin tevsiki için üçüncü kişilerden fiyat teklifi alma  
yoluna gidildiği, C30/37 beton harcı girdisi ile mazot girdisinin tevsiki için sunulan fiyat  
tekliflerinde her bir maliyet bileşeninin (malzeme, makine, işçilik ve nakliye) ayrı ayrı  
gösterildiği ve toplamda 1 m3  
C
30/37 beton harcı için toplam 90 TL, 1 kg mazot (motorin)  
için toplam 3,10 TL’lik tutarların öngörüldüğü ve satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak  
fiyat teklifi sunulması durumunda mevzuat gereği yazılması gereken ibarenin mevcut olduğu,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
bununla birlikte C30/37 beton harcına yönelik alınan fiyat teklifinde beton tedariki, nakli ve  
pompalanması işlemlerinin şantiye sahasında kurulacak beton santralinde yapılacağının  
belirtildiği,  
Bu doğrultuda, söz konusu fiyat tekliflerindeki 1 kg mazot ve 1 m3 beton harcı için  
öngörülen birim fiyatların kâr ve genel masraf dâhil fiyat niteliğinde olduğu, bahsi geçen kâr  
ve genel gider dâhil birim fiyatların, malzeme, işçilik vb. hususlar belirtilmek suretiyle  
detaylı açıklanması yoluna gidildiği, diğer yandan bu fiyat teklifleri üzerinde yer alan  
ibarelerde, 1 kg mazot ve 1 m3 beton harcı için teklif edilen birim fiyatların, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre ilgili meslek mensubu tarafından düzenlenen satış tutarı tespit  
tutanaklarındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarları altında olmadığı beyanının bulunduğu,  
bu durumun da fiyat tekliflerinin hatalı veya çelişkili olduğu sonucunu doğurmayacağı,  
Öte yandan, istekliler tarafından açıklamaları kapsamında sorgulamaya konu iş  
kalemlerine ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin neler  
olduğu ve şeklen nasıl sunulması gerektiği konusunun aktarılan mevzuatta açıkça belirtildiği,  
bu noktada, bahsi geçen tevsik yöntemlerinden biri olması koşulu ile hangi bilgi ve belgelerin  
açıklama kapsamında kullanılabileceği isteklilerin takdirine bırakıldığı, bu itibarla,  
isteklilerce açıklanması istenilen kalemlerine ilişkin analizler için öngörülen birim  
fiyatların tevsikinin mevzuatta yer verilen bilgi ve belgeler ile yapılması durumunda, bahsi  
geçen açıklamanın uygun kabul edilmesi gerektiği,  
Buradan hareketle, şikâyete konu fiyat teklifleri üzerinde mevzuat gereği ilgili meslek  
mensubu beyanı ve onayının da mevcut olduğu, kaldı ki başvuru sahibi tarafından fiyat  
tekliflerinin hangi konu bakımından ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim  
fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı  
hususunun da açıkça belirtilmediği, bu doğrultuda ilgili meslek mensubundan söz konusu  
tutanakların talep edilmesini gerektirecek bir aykırılığın da bulunmadığı anlaşılmış olup,  
mevcut durumda ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan açıklamanın bu yönüyle  
mevzuata uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
5) Sunulan analizlerdeki işçilik bedellerinin saatlik asgari ücretin altında olduğu  
iddiasına ilişkin olarak;  
Anılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, 01.01.2016 –  
31.12.2016 tarihleri arasında geçerli olan asgari ücretin 1.647,00 TL olduğundan hareketle,  
günlük asgari ücret olarak 54,90 TL (1.647,00 TL/ 30 gün  
=
54,90 TL), saatlik asgari ücret  
olarak 7,32 TL’lik (1.647,00 TL / 225 saat 7,32 TL) tutara ulaşıldığı,  
=
Açıklama kapsamında sunulana analizlerde de bu tutarın dikkate alındığı tespit  
edilmiş olup, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamasının işçilik ücretleri bakımında mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
6) S/11 kalemi kapsamındaki taş ve agregaların üretimine ilişkin hangi taş ocağının  
kullanılacağının belirtilmediği, bu hususa ilişkin mesafe miktarının hesaplamada  
gösterilmediği, kırma eleme tesisi için öngörülen alanların, idarece öngörülen mesafelerden  
farklı olduğu, ancak bu durumu tevsik edici herhangi bir belgenin açıklama kapsamında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
sunulmadığı, sunulan belgelerin fotokopi olduğu, bu belgelerin taşıma mesafelerine ilişkin  
tereddüdü ortadan kaldırmadığı, bu kapsamda taşıma mesafelerinin hatalı hesaplandığı,  
taşıma formülündeki  
K
katsayısı için gerekçe gösterilmeksizin 2016 yılı fiyatının altında bir  
tutarın kullanıldığı iddiasına ilişkin olarak;  
İhale uhdesinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, S11  
poz numaralı “Ocak taşı ile moloz taş inşaat (C30/37 hazır beton harcı ile) (Kullanılan her  
türlü malzeme ve nakliye dâhil)” kalemi kapsamında yer alan nakliyeye ilişkin miktar  
olarak 1,20 m3, birim fiyat olarak 7,452 TL’lik bir belirleme yapıldığı, söz konusu birim  
fiyata 07.006/K  
-
T
poza ilişkin F=  
K
x (0,0007 x  
M
x 0,01) x d formülü kullanılmak suretiyle  
ulaşıldığı (F= 225 x (0,0007 x 12 x 0,01) x d  
=
7,452 TL/m3), bu doğrultuda şikâyete konu iş  
kalemi içerisinde nakliye için toplam 8,9424 TL’lik tutarın (1,20 m3 x 7,452  
öngörüldüğü tespit edilmiştir.  
=
8,9424 TL/m3)  
Diğer yandan, idarece oluşturulan inşaat kalemleri birim fiyat analizlerinde S11 poz  
numaralı kalemi içerisinde KGM/17.002/K H poz numaralı ocak taşı ile moloz taş inşaat  
-
(hazır beton harcı ile) kalemi ile 07.006/K poz numaralı taş naklinin bulunduğu, idare  
tarafından nakliye için 11,92 km’nin öngörüldüğü, bu doğrultuda 1 m3 için 7,43 TL’lik tutara  
ulaşıldığı, ayrıca teklif fiyatı aşırı düşük olarak kabul edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük  
teklif sorgulama yazıları ekinde yer alan ayrıntılı analiz girdileri tablolarında S11 poz  
numaralı kaleminde nakliye mesafesine ve esas alınacak nakliye pozu ile buna ilişkin  
formüle yönelik bir belirleme yapılmadığı, buradan hareketle bu hususun isteklilerin takdirine  
bırakıldığı anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda, nakliye mesafesine ve esas alınacak nakliye pozu ile buna ilişkin  
formüle yönelik bir belirleme yapılmadığı, ancak yaklaşık maliyet hesabında söz konusu  
mesafenin 11,92 km olarak ele alındığı ve bu doğrultuda toplam 7,43 TL’lik tutara ulaşıldığı,  
diğer yandan ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu kalemi içerisinde yer  
alan nakliyeye ilişkin hesaplamada 12 km’lik mesafenin kullanıldığı ve bu doğrultuda toplam  
8,9424 TL tutarında birim fiyatın hesaplandığı, söz konusu tutarın, idarece yaklaşık maliyet  
hesabında bu analiz girdisi için öngörülen tutarın üzerinde olduğu, dolayısıyla açıklama  
kapsamında bahsi geçen mesafeyi tevsik edici herhangi bir belgenin sunulması  
zorunluluğunun bulunmadığı, ayrıca 02.017 (her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı  
K) pozu için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2016 rayicinin esas  
alındığı, bu doğrultuda yapılan hesaplamanın doğru olarak gerçekleştirildiği anlaşılmış olup,  
açıklamanın bu haliyle mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.  
9) TT/01 her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması,  
kullanılması ve nakli kaleminin analiz girdilerinden olan nakliyeye ilişkin hesaplamalarda,  
hangi işlemin hangi formüle göre yapıldığının belirtilmediği, söz konusu formüllerin hangi  
kamu kuruluşuna ait olduğunun belli olmadığı, bu formüllerin hatalı olarak yazıldığı ve bu  
şekilde gerçekleştirilen hesaplamanın da yanlış olduğu iddiasına ilişkin olarak;  
Anılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, söz konusu kalemi  
içerisinde yer alan nakliye analiz girdisi için F=  
K
x 0,00046 x M1/2 – 0,00046 x  
K
=
formülünün kullanıldığı, buradan hareketle F= 225 x 0,00046 x 10001/2 x 0,00575 x 225  
2,24 TL’lik tutara ulaşıldığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/008  
: 22  
: 08.02.2017  
:
2017/UY.II-481  
İdarenin yaklaşık maliyet hesabına bakıldığında, inşaat kalemleri birim fiyat  
analizlerinde 07.004/K poz numaralı yarma ve yan ariyet kazısının taşınmasına ilişkin formül  
kullanılmak suretiyle 2,24 TL’lik tutara ulaşıldığı (mesafe 1000 m), sıralı analiz girdileri  
tablolarında da girdi tanımı olarak “NAKLİYE FORMÜLÜ” ibaresinin yazıldığı, söz konusu  
analiz girdisi için nakliye mesafesine ve esas alınacak nakliye pozu ile buna ilişkin formüle  
yönelik bir belirleme yapılmadığı görülmüştür.  
Bu itibarla, F= 225 x 0,00046 x 10001/2 – 0,00575 x 225 formülü esas alındığında,  
1,98 TL’lik tutara ulaşılması gerektiği, ancak anılan istekli tarafından 2,24’lik tutarın  
öngörüldüğü, bahsi geçen formülde esas alınacak nakliye mesafesinin idarece aynı doğrultuda  
belirlendiği, dolayısıyla söz konusu formülün kullanılması sonucu hatalı olarak  
hesaplanmakla birlikte, öngörülmesi gereken tutardan daha yüksek bir tutara ulaşıldığı, bu  
doğrultuda anılan istekli tarafından kaynaklı bu hatanın esasa etkili bir sonuç doğurmadığı,  
Bu noktada, aşırı düşük teklif açıklamasının bu haliyle mevzuata uygun olduğu  
sonucuna ulaşıldığından, başvuru sahibinin bu iddiasının uygun bulunmamıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi