Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları Genel Müdürlüğü 7. Bölge Müdürlüğü / 2016/176358-(Çorum-Sungurlu) Ayr-Cemilbey-Ortaköy İl Yolu km: 0+000-22+077 Arası Yol Yapım İşleri
Bilgi
İKN
2016/176358
Başvuru Sahibi
MSM Altyapı İnşaat Enerji Petr. Mad. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.
İdare
Karayolları Genel Müdürlüğü 7. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
(Çorum-Sungurlu) Ayr-Cemilbey-Ortaköy İl Yolu km: 0+000-22+077 Arası Yol Yapım İşleri
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/002  
: 66  
: 04.01.2017  
:
2017/UY.II-79  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
MSM Altyapı İnşaat Enerji Petr. Mad. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.,  
Sancak Mah. Turan Güneş Bulvarı No: 17/1  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
-2  
Çankaya/ANKARA  
Karayolları Genel Müdürlüğü 7. Bölge Müdürlüğü,  
Esenevler Mahallesi Atatürk Bulvarı No: 380 55200 Atakum/SAMSUN  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/176358 İhale Kayıt Numaralı “(Çorum  
-Sungurlu) Ayr-Cemilbey-Ortaköy İl Yolu km:  
0+000 22+077 Arası Yol Yapım İşleri” İhalesi  
-
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 7. Bölge Müdürlüğü tarafından 23.06.2016 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Çorum Sungurlu) Ayr Cemilbey Ortaköy İl Yolu km:  
0+000 22+077 Arası Yol Yapım İşleri” ihalesine ilişkin olarak MSM Altyapı İnşaat Enerji  
-
-
-
-
Petr. Mad. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.nin 25.11.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 06.12.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.12.2016 tarih ve  
68612 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.12.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/2941 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İdarece gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde yer alan analizlerin  
mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;  
a) 04.103 poz numaralı amonyum nitrat fuel-oil karışımı girdisinin tüm analizler  
yönünden açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirlenmesi gerekirken, bazı analizlerde  
açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlendiği,  
b) Traktör buldozer girdisi içerisindeki katsayının idarece hatalı belirlenmesi sebebiyle  
söz konusu girdinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak değerlendirilmesinin  
mevzuata aykırı olduğu,  
c) Ocaktan yapılacak taş nakli ile ariyet ocağından depoya getirilecek malzemelere  
yönelik analizlerde nakliye formülünün verilmesi gerektiği,  
2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/002  
: 66  
: 04.01.2017  
:
2017/UY.II-79  
mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;  
a)  
K
katsayısı için Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen 225,00 TL’lik  
birim fiyatın esas alınmadığı,  
b) KGM/16.122/K  
-1-Ö poz numaralı kaleminin analiz girdisi olan çimento naklinin  
eksik olarak hesaplandığı, çimento fabrikası ile şantiye arasındaki mesafenin doğru olmadığı,  
açıklama için formül kullanılmadığından anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği,  
c) KGM/17/MTD poz numaralı kalemi içerisinde yer alan ocaktan başına taş nakli  
analiz girdisine ilişkin açıklamada nakliye formülünün kullanılmadığı, mesafe hesabının  
belirsiz olması sebebi ile anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
d) Söz konusu kalemi içerisinde yer alan kum teminine ilişkin yapılan açıklamada  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin kullanıldığı, ancak bahsi geçen fiyat teklifinde  
maliyet hesabının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olmadığı, Ek-O.5 ile Ek-O.6  
belgelerinin istenilerek maliyet hesabının gerçeği yansıtmadığının tespit edilmesi gerektiği,  
e) Makine analiz girdilerinde, makinenin yedek parça ve sermaye faizine ilişkin  
hesaplamanın yapılmadığı, makine bedeli hesabının eksik olarak gerçekleştirildiği,  
f) 07.007/K15 pozunda nakliye mesafesinin eksik olarak hesaplandığı, taş ocağı ile  
şantiye arasındaki mesafenin 3000 m alınması gerekirken daha az bir mesafenin esas alındığı,  
g) Anılan istekli tarafından sunulan fiyat tekliflerinde ocak yerleri ile ilgili işletme  
ruhsatı, faaliyet belgesi ve işletmenin halen faal olduğunu gösterir belgelerin sunulmadığı  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuru konusu ihalenin 23.06.2016 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihaleye  
82 isteklinin katıldığı, 02.09.2016 tarihli ihale komisyonu kararından, teklif fiyatı idarece  
belirlenen sınır değerin (26.530.277,71 TL) altında kalan 30 istekliden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği, söz konusu isteklilerden sadece Dalgıçlar İnşaat Madencilik Sanayi ve  
Ticaret Anonim Şirketi tarafından açıklamanın sunulduğu, idare tarafından yapılan  
değerlendirme neticesinde aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan 24.545.563,92 TL  
teklif bedeli ile Dalgıçlar İnşaat Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin teklifinin  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif, 26.558.917,00 TL teklif bedeli ile başvuru sahibinin  
teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,  
Başvuru sahibi tarafından yapılan 22.09.2016 tarihli itirazen şikâyet başvurusu üzerine  
alınan 19.10.2016 tarihli ve 2016/UY.II-2589 sayılı Kurul kararında “…diğer yandan,  
uyuşmazlığa konu ihalede açıklama istenilen kalemlerine ilişkin hazırlanan analizlerin  
paçal kalemi olarak hazırlandığı görülmüş olup, söz konusu analizlerin anılan Tebliğ’de  
belirtildiği üzere “ayrıntılı analiz” niteliği taşımadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, bu haliyle  
aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediği, bu şekilde  
yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/002  
: 66  
: 04.01.2017  
:
2017/UY.II-79  
değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin  
cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal kalemlerine ait analiz  
formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilmesi…” hususlarına yer verilerek düzeltici işlem tesis edilmesine karar  
verildiği,  
Akabinde, idarece 09.11.2016 tarihli yazılar ile teklif fiyatı sınır değerin altında kalan  
isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ekinde malzeme  
ocakları itineri, sıralı analiz girdileri tabloları, açıklama istenilmeyen analiz girdileri,  
açıklama istenilen analiz girdileri ile açıklama istenilen kalemleri listesine yer verildiği,  
18.11.2016 tarihli ihale komisyonu kararından, idarece yapılan değerlendirme neticesinde  
aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Dalgıçlar İnşaat Madencilik Sanayi ve Ticaret  
Anonim Şirketinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, başvuru sahibinin teklifinin  
ise ekonomik açıdan an avantalı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/002  
: 66  
: 04.01.2017  
:
2017/UY.II-79  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %  
80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/002  
: 66  
: 04.01.2017  
:
2017/UY.II-79  
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/002  
: 66  
: 04.01.2017  
:
2017/UY.II-79  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir…”  
açıklamaları yer almaktadır.  
Aktarılan mevzuat hükümleri ve Tebliğ açıklamaları uyarınca, ihale komisyonu  
tarafından yapılan değerlendirme neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan  
isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden,  
yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların  
yazılı olarak istenilmesi gerekmektedir.  
Bununla birlikte, anılan Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesinde, idarece açıklama  
istenilmesi gereken kalemleri için oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılmak  
suretiyle tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında  
olan analiz girdilerinin tespit edileceği ve söz konusu analiz girdilerine ilişkin olarak  
isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri hariç) ifade edilmiştir.  
Buna göre, bahsi geçen hususa ilişkin olarak da açıklama isteme yazılarında, açıklanması  
istenilmeyecek olan analiz girdilerine yer verileceği belirtilmiştir. Diğer yandan, aynı girdinin  
yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde, bu  
girdinin, analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığı hususuna ilişkin  
değerlendirmenin her analiz için ayrı ayrı yapılması ve herhangi bir analizdeki oranı %3’ün  
üstünde olan bir analiz girdisi için ise açıklama istenilmesi gerekmektedir.  
Öte yandan, söz konusu Tebliğ’in 45.1.4’ünü maddesinde, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan kalemleri (özel kalemleri)  
ile idarelerce tasarlanmış ve birden fazla kalemini ihtiva eden kalemleri (paçal kalemi)  
için, bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz  
formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerektiğine ilişkin  
açıklama yer almaktadır.  
İnceleme konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı  
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı:(ÇORUM-SUNGURLU) AYR-CEMİLBEY-ORTAKÖY İLYOLU KM:0+000-  
22+077 ARASI YOL YAPIM İŞLERİ  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1964E042100  
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
Birim Fiyat Teklif Cetvelinde nev'i ve miktarları belirtilen yoldaki ''Toprak Tesviye,  
Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri'' işlerinin yapımıdır…” düzenlemesi yer almaktadır.  
İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgeler  
incelendiğinde, yaklaşık maliyetin, toprak tesviye işleri (20.712.021,40 TL), sanat yapıları  
işleri (11.468.153,50 TL) ve üstyapı işleri (10.507.850,00 TL) olmak üzere toplam  
42.688.024,90 TL (20.712.021,40 TL  
+
11.468.153,50 TL  
+
10.507.850,00 TL  
=
42.688.024,910 TL) olarak belirlendiği, idarece oluşturulan sıralı kalemleri/grupları  
listesinden, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar  
olan kalemleri ile kümülatif toplama eklenildiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş  
kalemlerinin; KGM/2200  
TL), KGM/6100/3 (tutar: 5.681.600,00 TL), KGM/6100/3  
KGM/2204 (tutar: 2.706.000,00 TL), KGM/17/MTD (tutar: 2.312.820,00 TL),  
KGM/16.132/K (tutar: 1.704.965,00 TL) ve KGM/16.122/K (tutar: 1.678.412,50 TL)  
-Ö  
(tutar: 10.212.500,00 TL), KGM/2202  
-Ö  
(tutar: 6.537.200,00  
-Ö  
-1-Ö  
(tutar: 4.322.700,00 TL),  
-Ö  
-Ö  
-1-Ö  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/002  
: 66  
: 04.01.2017  
:
2017/UY.II-79  
olarak tespit edildiği,  
Söz konusu açıklanması istenilen kalemlerine ait oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
tabloları” kullanılmak suretiyle, tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit  
ve bu tutarın altında olan analiz girdileri ile söz konusu analiz girdilerinin tutarlarının  
kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşan kalemlerinde,  
en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz  
girdilerinin tespit edildiği ve bahsi geçen sıralı analiz girdileri tablolarında bu analiz  
girdilerine ilişkin olarak açıklama kısmına “istenmeyecek” ifadesinin yazıldığı,  
Bu doğrultuda, açıklanması istenilen analiz girdileri ile birlikte açıklanması  
istenmeyen analiz girdilerinin bir liste halinde oluşturulduğu, teklif fiyatı aşırı düşük kabul  
edilen isteklilere gönderilen yazı ekinde de itinerer ile birlikte açıklanması istenilen iş  
kalemleri, sıralı analiz girdileri tabloları, açıklanması istenilen analiz girdileri ve açıklanması  
istenmeyen analiz girdileri listelerine yer verildiği görülmüştür.  
Bu çerçevede idare tarafından, açıklama istenilecek paçal kalemlerine ait birim fiyat  
analizlerinin temel girdilere (işçilik, mazot vb.) kadar ayrıştırılmak suretiyle hazırlandığı, her  
bir kalemine ait sıralı analiz girdileri tablosunda, tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz  
toplamının %3’üne eşit veya bu tutarın altında olan analiz girdileri ile söz konusu analiz  
girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamlarının, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının  
%15’ini aşmasına sebep olan en küçük tutarlı analiz girdilerinin tespit edilerek, söz konusu  
sıralı analiz girdileri tablolarında açıklama istenilmeyen analiz girdileri için açıklama  
durumuna “istenmeyecek” ifadesinin yazıldığı, bununla birlikte aşırı düşük teklif sahibi  
isteklilerce açıklanması istenilen ve açıklanması istenilmeyen analiz girdilerine ilişkin  
listelerin oluşturulduğu,  
Buna göre, örneğin 02.017 poz numaralı “her cins ve tonajda motorlu araç taşıma  
katsayısı K” analiz girdisi için KGM/16.122/K  
-1-Ö poz numaralı kaleminde açıklama  
durumunda “istenmeyecek” ifadesinin yazılı olduğu, ancak bu analiz girdisine açıklama  
istenilen analiz girdileri listesinde de yer verildiği, yine örneğin 04.103 poz numaralı  
“amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” analiz girdisi için KGM/2200-Ö poz numaralı iş  
kaleminde açıklama durumunda “istenmeyecek” ifadesinin yazılı olduğu, ancak söz konusu  
analiz girdisine açıklama istenilen analiz girdileri listesinde de yer verildiği, buradan  
hareketle bazı analiz girdilerine ilişkin idarece oluşturulan sıralı analiz girdileri tabloları ile  
açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri listeleri arasında farklılıklar  
olduğu tespit edilmiştir.  
Diğer yandan ihale üzerinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklaması  
incelendiğinde, söz konusu analiz girdilerine ilişkin olarak, idarece oluşturulan sıralı analiz  
tablosunda yer verildiği şekliyle bazı kalemlerine ilişkin analizlerde açıklama yapıldığı,  
bazı kalemlerine ilişkin analizlerde ise açıklama yapılmadığı anlaşılmıştır.  
Bu noktada, uyuşmazlığa konu ihalede açıklama istenilen kalemlerine ilişkin  
hazırlanan analizlerin temel girdilere kadar ayrıştırılarak oluşturulduğu, ancak söz konusu  
sıralı analiz girdileri tabloları ile açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri  
listeleri arasında farklılıkların olduğunun belirlendiği, anılan istekliye ait aşırı düşük teklif  
açıklaması da göz önünde bulundurulduğunda, bahsi geçen hususun tereddüt doğurucu  
nitelikte olduğunun görüldüğü, dolayısıyla bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/002  
: 66  
: 04.01.2017  
:
2017/UY.II-79  
düşük teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân  
dâhilinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda, idarece Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre  
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi, aynı girdinin birden fazla paçal iş  
kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal kalemi analizinde yer alması  
durumunda, eğer bu paçal kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz  
konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi), açıklama  
istenilecek paçal kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz  
girdileri listesinin hazırlanması, hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile  
birlikte sadece temel girdilerin cins ve miktarlarının gösterildiği (“açıklama durumu”  
kısmının bulunmadığı), açıklama istenilecek paçal kalemlerine ait analiz formatlarının sınır  
değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması  
istenilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, açıklanması istenilen özel pozlara  
ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının yukarıda belirtildiği  
şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde isteklilere gönderilmek  
suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi