Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları Genel Müdürlüğü 4’üncü Bölge Müdürlüğü / 2016/141298-(Nallıhan - Mudurnu ) Ayr.- (Nallıhan - Göynük )Ayr. İl Yolu Km: 0+000-15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi
Bilgi
İKN
2016/141298
Başvuru Sahibi
Helvalı İnşaat Taah. San. Turz. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Karayolları Genel Müdürlüğü 4’üncü Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
(Nallıhan - Mudurnu ) Ayr.- (Nallıhan - Göynük )Ayr. İl Yolu Km: 0+000-15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR,  
Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Helvalı İnşaat Taah. San. Turz. ve Tic. Ltd. Şti.,  
Gmk Bulvarı No: 108/21 Maltepe ANKARA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 4’üncü Bölge Müdürlüğü,  
Etlik Cad. No: 39 06110 Altındağ/ANKARA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/141298 İhale Kayıt Numaralı “(Nallıhan  
-
Mudurnu  
)
Ayr.  
-
(Nallıhan Göynük )Ayr. İl  
-
Yolu Km: 0+000 15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi” İhalesi  
-
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 4’üncü Bölge Müdürlüğü tarafından 24.05.2016  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Nallıhan  
-
Mudurnu  
)
Ayr.- (Nallıhan-Göynük)  
Ayr. İl Yolu Km:0+000 15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi”  
-
ihalesine ilişkin olarak Helvalı İnşaat Taah. San. Turz. ve Tic. Ltd. Şti.nin 13.02.2017  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.02.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine,  
başvuru sahibince 23.02.2017 tarih ve 11263 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.02.2017  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/505 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
Başvuruya konu ihaleye teklif verildiği, teklif tutarlarının sınır değerin altında  
olmasından dolayı idare tarafından kendilerinden aşırı düşük teklif açıklama yapılmasının  
talep edildiği, 23.01.2017 tarihinde aşırı düşük teklif açıklamalarının idareye sunulduğu,  
01.02.2017 tarihinde tebliğ edilen 2 numaralı kesinleşen ihale kararı ile aşırı düşük teklif  
açıklamalarının idare tarafından uygun bulunmadığı, idareye yapılan şikâyet başvurularının  
reddedildiği, aşağıda belirtildiği üzere idarenin ret gerekçelerinin yerinde olmadığı,  
a) İdarenin ihale dokümanında yer verdiği itinererde ariyet ocağının yeri ile taş  
ocağının yerinin gösterildiği, bu kapsamda aşırı düşük teklif açıklamalarının itinererde  
gösterilen yerler ve bu yerlere göre hesaplanmış ortalama taşıma mesafelerine göre yapıldığı,  
idare tarafından oluşturulan yaklaşık maliyete esas taşıma mesafeleri ile aşırı düşük teklif  
açıklamalarındaki taşıma mesafelerinin birbiriyle uyumlu olduğu, bu nedenle nakliye  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
mesafelerinin tevsik edilmediği gerekçesi ile aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun  
bulunmamasının mümkün olmadığı, bu konuyla ilgili emsal Kurul kararlarının bulunduğu,  
Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında T1, T2 ve T3 numaralı kalemlerinde  
nakliye girdilerine yönelik 1 adet fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, anılan üç kaleminde  
nakliye girdilerinin aynı cins ve özellikteki malzemelerin nakli olduğu, sadece taşıma  
mesafelerinin birbirinden farklı olduğu, bu farklılığa istinaden fiyat teklifinde satış tutarı  
tespit tutanağındaki fiyatlarla uyumlu olarak üç ayrı fiyat oluşturulduğu, bu nedenle idarenin  
bir adet fiyat teklifinde nakliyeye yönelik üç analize yer verildiği gerekçe gösterilerek  
açıklamalarının uygun bulunmamasının yerinde olmadığı, fiyat teklifine dayanak olan satış  
tutarı tespit tutanağında yer alan hesaplamalar ve tutanakta yer alan bilgilerin doğruluğundan  
meslek mensubunun sorumlu olduğu, satış tutarı tespit tutanağındaki bilgilerin tevsik edilmesi  
gerektiğine ilişkin ihale mevzuatında bir düzenleme olmadığından idarenin fiyat teklifine  
dayanak olan satış tutarı tespit tutanağında yer alan hesaplamayla ilgili tevsik edici herhangi  
bir belgenin bulunmadığı gerekçesinin yerinde olmadığı, ayrıca fiyat teklifinde belirtilen  
5,120 km, 1,765 km ve 1,500 km mesafelerinin yaklaşık maliyette kullanılan mesafelerle  
uyumlu olduğu, bu nedenle idarenin mesafelerin nasıl belirlendiğine yönelik açıklamalar  
kapsamında tevsik edici herhangi bir belgenin bulunmadığı gerekçesinin yerinde olmadığı,  
b) Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamındaki işçilik bedellerinin ihale tarihi itibari  
ile yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olmadığından idarenin bu gerekçeyle aşırı  
düşük teklif açıklamalarını reddetmesinin mümkün olmadığı, bu konuyla ilgili emsal Kurul  
kararlarının bulunduğu,  
c) Aşırı düşük teklif açıklamalarında sunulan fiyat tekliflerine dayanak olan  
4
adet  
satış tutarı tespit tutanaklarının ekinde yer alan imza sirkülerinin fotokopi olarak sunulduğu,  
ihale mevzuatında satış tutarı tespit tutanağının meslek mensubundan istenilmesi gerektiğinin  
düzenlendiği, meslek mensubu tarafından sunulması gereken bir belgenin kendilerinden  
sunulmasının istenmesinin mevzuata aykırı olduğu, satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde  
not kısmında mükellefe ait imza sirkülerinin eklenmesi gerektiği belirtilmiş olsa da, imza  
sirküleri ile ilgili sunulma şeklinin belirlenmediği dikkate alındığında, asıl olarak sunulan  
ıslak imzalı ve kaşeli fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağının ekinde bulunan imza  
sirkülerinin fotokopi olduğu gerekçesi ile aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin  
mümkün olmadığı,  
Fiyat tekliflerine dayanak olan  
4
adet satış tutarı tespit tutanaklarının ekinde yer alan  
meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin fotokopisinin meslek mensubu tarafından aslı  
gibidir yapılarak onaylandığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin ekinde yer alan ve standart form  
olan satış tutarı tespit tutanağının not kısmında meslek mensubunca aslı gibidir onaylı  
suretinin sunulması gerektiğinin açıkça belirtildiği halde bu gerekçe ile aşırı düşük teklif  
açıklamalarının reddedilmesinin ihale mevzuatına aykırı olduğu, kaldı ki bu durumun Yapım  
İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinde ihale dosyaları içerisinde  
istekliler tarafından sunulacak belgelerin taşıması gereken şekil şartlarını kapsamadığı, satış  
tutarı tespit tutanağının her ne kadar kendilerinden sunulması istenilmiş olsa da satış tutarı  
tespit tutanağının Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili hükümlerine göre meslek mensubundan  
istenilmesi gereken belgeler olduğu, idare tarafından meslek mensubunun sunması gereken  
bir belgenin kendilerinden istenilmesinin ve buradan hareketle istenilmemesi gereken belge  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
gerekçe gösterilerek aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin ihale mevzuatına  
aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “...45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli  
sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca  
teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili  
ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir.  
Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu dem irsiz  
beton” kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10  
x
1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim fiyatları  
Teklif  
Kar ve genel  
gider dahil  
birim fiyat  
Kar ve genel  
gider hariç  
birim fiyat  
Teklif edilen  
kar ve genel  
gider  
Teklif  
edilen birim  
fiyat  
Sıra  
No  
Birim fiyatı  
alınan  
kurum/kuruluş  
Poz No İş kaleminin adı  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
demirsiz beton  
16.002 200  
demirsiz beton  
16.003 250 dozlu Bayındırlık  
demirsiz beton  
dozlu Bayındırlık  
ve  
ve  
ve  
97,86  
97,86  
İskan Bakanlığı  
dozlu Bayındırlık  
İskan Bakanlığı  
2
104,00  
110,13  
105,00  
103,96  
3
88,10  
15,86  
İskan Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.…  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)…  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür…  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur...” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır…” düzenlemesi,  
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı” 33’üncü maddesinde “33.1.  
Ocakların Temini  
Bu işte malzeme ocakları yükleniciler tarafından temin edilecektir. Ancak yüklenicinin  
talebi halinde idareye ait projedeki malzeme ocakları kullandırılır.  
İdareye ait ocakların kullanılması durumunda;  
a)Malzeme ocaklarının işletilmesi sırasında kullanılan yolların bakım  
işaretlemesi ocağı işleten yüklenici tarafından yapılacaktır.  
-onarım ve trafik  
b)Malzeme ocaklarının işletilmesi Karayolları Genel Müdürlüğünün 2008/21 sayılı İç  
Genelgesi doğrultusunda işletilip, bitiminde teslim edilecektir.  
Ocakta 3213 sayılı Maden Kanunu ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ile ilgili Yönetmelik  
ve 2008/21 sayılı İç Genelge hükümlerine uygun olarak çalışma yapılacaktır.  
c)İşin geçici kabul aşamasında ocak sahaları için bölge müdürlüğünce tespit edilen  
komisyon idareye ait ocakların 3213 sayılı Maden Kanunu ve 2872 sayılı Çevre Kanununun  
ilgili yönetmelikleri ile 2008/21 sayılı İç Genelge hükümlerine göre teslim  
edilmesine/alınmasına müteakip geçici kabul işlemleri başlatılır.  
d)Yükleniciler depo yerlerini devam ederken ve bitiminde Karayolları Genel  
Müdürlüğünün İç Genelgelerine göre güvenli ve düzenli bir şekilde kullanacaktır. Aksi  
takdirde gerek çalışmalar esnasında gerekse işin bitiminden sonra depo yerlerinde yapılan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
çalışmalardan dolayı oluşacak her türlü zarar ve ziyanlardan yüklenici sorumludur.  
e)İdareye ait malzeme ocaklarında yüklenicinin üçüncü şahıslara vereceği zararlardan  
yine yüklenici sorumludur.  
f)İnşaat süresince malzeme ocaklarından herhangi birinin bırakılması veya yeni  
ocaklar kullanılması için yüklenici İdareye yazılı teklifte bulunabilir. Ancak bu teklifin  
yapılması, İdarece kabulü veya reddi süre, tazminat vs. bakımından yüklenicinin herhangi bir  
istek veya itirazına hak vermez.  
g)Yüklenici, İdarece yeniden kullanılması kabul veya kararlaştırılan ocakları,  
kendisine yapılacak yazılı tebligat tarihinden itibaren kullanmaya ve bunların tağdiye  
sınırları içine başka bir ocaktan malzeme getirmemeye ve aynı şekilde terkedilen ocakları  
derhal durdurmaya ve bu hususlarda düzenlenecek teslim veya iptal tutanaklarını derhal  
imzalamaya mecburdur.  
h)Gerek İdarenin emri ve gerek yüklenicinin teklifi sonunda kullanılması veya terki  
kararlaştırılan ocaklar tutanakla tespit edilir ve bu tutanağa eski ocak durumuna göre  
çekilmiş malzemenin miktar, yer ve durumunu, yeni ocak durumuna göre yeni ekonomik  
tağdiye sınırlarını gösterir bir şema eklenir…” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale dokümanı kapsamında Nallıhan  
-
Mudurnu Ayr.- Nallıhan-Göynük Ayr. İl Yolu  
Km: 0+000 15+391 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşinin  
-
İtenereri’nin yer aldığı, söz konusu itinererde projenin başlangıç ve bitiş mesafeleri ile  
projede kullanılabilecek ariyet ocaklarıyla taş ocaklarına ilişkin mesafelerin yer aldığı  
görülmüştür.  
İdare tarafından teklifi geçerli ve sınır değerin altında olan 16 istekliye aşırı düşük  
teklif sorgulama yazısının 12.01.2017 tarihinde EKAP üzerinden gönderildiği görülmüştür.  
Söz konusu yazıda Teklif edilen işin özgünlüğü hususlarının açıklanarak, ihale dokumanı  
kapsamında verilen analiz formatına uygun analizlerin ve analizleri dayanak teşkil eden bilgi  
ve belgeler ile proforma faturalar, teklif alma yazıları, yardımcı analizler, maliyet/satış tutarı  
tespit tutanakları (Ek:  
O-5,  
O-6,  
O-7) ve stok tespit tutanağının (Ek:  
O-8) verilmesi  
gerekmektedir.” ifadelerine yer verilmiş olup, yazı ekinde yer alan T1, T2, T3, S7 ve U1  
numaralı kalemlerine ait analiz girdi tablosundaki pozların açıklama yapılması istenilen  
teklif girdi ve maliyet bileşenlerinin açıklama yapılması istenilmeyecek pozların da toplama  
dahil edilmek suretiyle  
7
günü içerisinde açıklanması istenilmiştir. Ayrıca idare tarafından  
gönderilen aşırı düşük açıklama talep yazısında T1, T2, T3, S7 ve U1 numaralı kalemlerine  
ait analiz girdi tablosundaki nakliye pozlarının tamamında ilgisine göre Karayolları Genel  
Müdürlüğü tarafından yayımlanan nakliye formüllerine yer verildiği görülmüştür. İdare  
tarafından gönderilen aşırı düşük açıklama talep yazısına sadece başvuru sahibi istekli  
tarafından 23.01.2017 tarihinde cevap verilmiştir.  
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları idare  
tarafından uygun bulunmayarak anılan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır.  
İdarenin başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarını uygun bulmama gerekçelerine  
bakıldığında;  
-
Başvuru sahibi istekli tarafından kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim  
fiyatları kullanılarak oluşturulan 1 adet 07.005/K ve adet 07.005/K analizinin teklif birim  
fiyat listesini oluşturulurken taşıma mesafeleriyle ilgili olarak ihale dokümanında yer verilen  
-2  
3
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
itinerer dışında herhangi bir belge sunulmadığı, ariyet ocağı, taş ocağı ve depo yerlerine  
ilişkin gerek bu yerlerin kullanımı, gerekse de taşıma mesafeleriyle ilgili herhangi bir  
belgelendirme yapılmadığı,  
-
T1, T2, ve T3 numaralı kalemlerinin nakliye analizi ile ilgili olarak tek bir fiyat  
teklifi sunulduğu, fiyat teklifi sunulabilmesi için fiyat teklifinin üç analiz için ayrı ayrı  
yapılması gerektiği, anılan kalemlerinde taşıma mesafeleri, taş ocağı ve depo yerleriyle  
ilgili olarak herhangi bir belgelendirme yapılmadığı, fiyat teklifinde yer alan tutarlardan fiyat  
teklifinin dayanağı satış tutarı tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarlarının tespit edilemediği, ayrıca satış tutarı tespit tutanağında yer alan 9,8 km’lik mesafe  
için herhangi bir belgelendirme yapılmadığı,  
-
T1, T2, T3, S7 ve U1 kalemlerinin işçilikle ilgili analizlerinde saatlik asgari  
ücretin 7,32 TL olarak belirtildiği, bu hususla ilgili olarak istekli tarafından kamu kurumları  
tarafından yayımlanmış rayiçler listesinde veya herhangi bir belgeyle bu fiyatın tevsik  
edilmediği,  
- Fiyat tekliflerine dayanak olarak sunulan satış tutarı tespit tutanaklarının ekinde yer  
alan faaliyet belgeleriyle imza sirkülerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin  
31’inci maddesine aykırı olarak sunulduğu gerekçelerine yer verilmiştir.  
Başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, T1, T2, T3,  
S7 ve U1 numaralı kalemlerinin analizlerine yer verildiği, analizlerde yer alan birim ve  
miktarların idare tarafından gönderilen analizlerdeki birim ve miktarlar ile uyumlu olduğu ve  
analizlerde açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin de açıklamaya dahil edildiği  
görülmüştür.  
Başvuru sahibi istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında nakliye  
pozlarıyla ilgili olarak;  
-T2 numaralı kaleminde yer alan ve başvuru sahibi isteklinin 11,20 km mesafe  
öngördüğü “Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazının taşınması” girdisi için,  
S7 numaralı kaleminde yer alan ve başvuru sahibi isteklinin 6.000 metre mesafe öngördüğü  
“Taş nakli” girdisi için ve U1 numaralı kaleminde yer alan ve başvuru sahibi isteklinin 400  
metre mesafe öngördüğü “PM Alttemel ve temel için kırılmış malzemenin plente nakli”  
girdisi ile 7.000 metre mesafe öngördüğü “PM Alttemelin ve temelin plentten yola nakli”  
girdisi için idarenin aşırı düşük sorgu yazısında her bir nakliye pozu için ayrı ayrı belirtmiş  
olduğu nakliye formüllerinin kullanıldığı,  
-
T1 numaralı kaleminde yer alan ve başvuru sahibi isteklinin 1,765 km mesafe  
öngördüğü “Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazının taşınması” girdisi için,  
T2 numaralı kaleminde yer alan ve başvuru sahibi isteklinin 5,12 km mesafe öngördüğü  
“Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazının taşınması” girdisi için ve T3  
numaralı kaleminde yer alan ve başvuru sahibi isteklinin 1,50 km mesafe öngördüğü “Zayıf  
zemin kazısının depoya nakli” girdileri için bir adet fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, söz  
konusu fiyat teklifinde, “Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazının taşınması”  
girdisinde 5,120 km mesafe için (5,120x0,60=) 3,07 TL, “Ariyet ocağından getirilecek veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
depoya gidecek kazının taşınması” girdisinde 1,765 km mesafe için (1,765x0,60=)1,06 TL  
“Zayıf zemin kazısının depoya nakli” girdisinde 1,500 km mesafe için (1,500x0,60=) 0,90 TL  
tutarlarının bulunduğu, idarenin aşırı düşük sorgu yazısında anılan girdilere ilişkin vermiş  
olduğu formüller kullanılmadan fiyat teklifinde yer alan bu tutarların kullanılması suretiyle  
açıklama yapıldığı, fiyat teklifinin ekinde yer alan satış tutarı tespit tutanağında “Ariyet  
ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazının taşınması” ile “Zayıf zemin kazısının  
depoya nakli”nin ağırlıklı ortalama birim satış tutarının (188.118,67 TL / 38.153,00 m³ / 9,80  
km=) 0,50 TL hesaplandığı, fiyat teklifinde esas alınan birim fiyat tutarının 0,60 TL olduğu,  
bu anlamda fiyat teklifinde yer alan birim fiyat tutarının satış tutarı tespit tutanağında yer alan  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarından yüksek olduğunun görüldüğü, satış tutarı tespit  
tutanağının ekinde söz konusu tutanağı düzenleyen meslek mensubunun faaliyet belgesinin ve  
fiyat teklifini veren firmanın imza sirkülerinin fotokopisinin yer aldığı, meslek mensubu  
faaliyet belgeleri üzerinde aslı gibidir kaşesi vurularak meslek mensubu tarafından kaşelenip  
imzalandığı,  
Gerek fiyat teklifi ile açıklama yapılan nakliye mesafelerinin hesaplanmasında,  
gerekse de idarenin aşırı düşük sorgu yazısında vermiş olduğu nakliye formülleri kullanılarak  
açıklama yapılan girdilerdeki nakliye mesafelerinin hesaplanmasında, başvuru sahibi istekli  
tarafından ihale dokümanında yer alan itinererin kullanıldığı ve idarenin yaklaşık maliyet  
hesaplamasında kullanmış olduğu nakliye mesafeleri ile başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük  
teklif açıklamalarında yer verdiği nakliye mesafelerinin birbiriyle birebir aynı olduğu  
anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında nakliye pozu dışındaki  
analizlerde yer alan fiyat tekliflerinin incelenmesi neticesinde, “C 30/37 hazır beton harcı”  
girdisi için idare tarafından verilen sorgulama yazısındaki miktarlara uygun olarak S  
Beton İnşaat Nak. Haf. San. ve Tic. Ltd. Şti.den, “Motorin” girdisi için idare tarafından  
verilen sorgulama yazısındaki miktarlara uygun olarak Çağ Pet Akr. Ürn. Nak. San. ve Tic.  
Ltd. Şti.den, “Amonyum nitrat, fuel oil karışımı” girdisi için idare tarafından verilen  
-Uysal  
-
-
sorgulama yazısındaki miktarlara uygun olarak Şenbay Patlayıcı Mad. San. ve Tic. A.Ş.den  
fiyat teklifleri alındığı, bu fiyat tekliflerinde yer alan birim fiyat tutarlarının analizlerde yer  
alan söz konusu girdilerin birim fiyatlarında kullanıldığı, fiyat tekliflerinin ekinde satış tutarı  
tespit tutanaklarının yer aldığı, fiyat tekliflerinde yer alan birim fiyat tutarının satış tutarı  
tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inden düşük olmadığı,  
satış tutarı tespit tutanaklarının ekinde söz konusu tutanakları düzenleyen meslek mensubunun  
faaliyet belgelerinin ve fiyat teklifini veren firmaların imza sirkülerinin fotokopisinin yer  
aldığı, meslek mensubu faaliyet belgeleri üzerinde el yazısı ile aslı gibidir ifadelerinin olduğu  
ve bu belgelerin meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalandığı görülmüştür.  
Başvuru sahibi isteklinin (a) bölümünde yer alan iddiaları ile idarenin başvuru sahibi  
istekliyi değerlendirme dışı bırakma gerekçeleri birlikte incelendiğinde; başvuru sahibi istekli  
tarafından üç nakliye girdisi için bir adet fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, fiyat teklifi  
sunulabilmesi için fiyat teklifinin üç girdi için ayrı ayrı yapılması gerektiği, nakliye  
analizlerinde ve nakliyeye ilişkin sunulan fiyat teklifinde belirtilen nakliye mesafeleriyle ilgili  
tevsik edici hiçbir belgenin sunulmadığı, satış tutarı tespit tutanağında ağırlıklı ortalama birim  
satış tutarı hesaplamasında yer alan 9,80 km mesafenin belgelendirilmediği dolayısıyla fiyat  
teklifinde belirtilen birim satış tutarının satış tutarı tespit tutanağında tespit edilemediği  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
gerekçelerine yer verilmiştir.  
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında bir kısım  
nakliyelere ilişkin Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan nakliye formüllerinin  
kullanıldığı, bir kısım nakliyelere ilişkin ise nakliye mesafeleri ayrı ayrı fiyat teklifi üzerinde  
gösterilmek suretiyle bir adet fiyat teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulduğu görülmüştür. Söz konusu fiyat teklifinde 1 km mesafe için 0,60 TL tutarında birim  
fiyat belirlendiği, bu birim fiyat tutarının üç farklı nakliye girdisinde, idarenin yaklaşık  
maliyet hesaplamasındaki mesafelerle birebir aynı olarak, öngörülen 1,765 km 5,12 km ve  
1,50 km mesafeleriyle çarpılmak suretiyle her üç nakliye girdisine ilişkin ayrı ayrı fiyat teklifi  
tutarlarının oluşturulduğu ve idarenin aşırı düşük sorgu yazısında anılan girdilere ilişkin  
vermiş olduğu formüller kullanılmadan başvuru sahibi isteklinin sunmuş olduğu analizde  
fiyat teklifinde yer alan fiyatlara yer verildiği, ayrıca başvuru sahibi istekli tarafından fiyat  
teklifinin dayanağı olarak satış tutarı tespit tutanağının aşırı düşük teklif açıklamalarında  
sunulduğu, söz konusu tutanakta ağırlıklı ortalama birim satış tutarının 0,50 TL/km.m³  
hesaplandığı, fiyat teklifinde esas alınan birim fiyat tutarının 0,60 TL olduğu, bu anlamda  
fiyat teklifinde yer alan birim fiyat tutarının satış tutarı tespit tutanağında yer alan ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarından yüksek olduğu görülmüştür.  
İdare tarafından gönderilen aşırı düşük sorgu yazısında analiz girdi tablosundaki  
nakliye pozlarının tamamında Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan nakliye  
formüllerine yer verildiği görülmüştür. İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının  
yapılmasında ihale mevzuatı çerçevesinde herhangi bir usul veya yöntem belirlenmişse  
istekliler tarafından bu usul ve yönteme uygun açıklama yapılması gerektiğinden başvuruya  
konu ihalede idare 8tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklilerin nakliyeye  
ilişkin yapacağı açıklamalarda idarenin vermiş olduğu nakliye formülünün kullanılması  
gerekmektedir. Ancak başvuruya konu ihalede başvuru sahibi istekli tarafından nakliyeye  
ilişkin yapılan açıklamaların sadece bir kısmında nakliye formülü kullanılarak açıklama  
yapıldığı, kalan kısmında ise idarenin belirlediği açıklama usulünün dışına çıkılarak fiyat  
teklifi ile açıklama yapıldığı, bu anlamda başvuru sahibi isteklinin nakliyeye yönelik yapmış  
olduğu açıklamalarda idarenin belirlediği yönteme uygun açıklama yapmadığı anlaşıldığından  
aşırı düşük teklif açıklamalarının bu kapsamda uygun görülmemesi gerektiği sonucuna  
varılmıştır.  
Başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında T1, T2, T3, S7 ve  
U1 numaralı kalemlerinin analizlerinde öngörülen nakliye mesafeleri için ihale  
dokümanında yer alan malzeme ocakları itinererinden başka herhangi bir belge sunulmadığı,  
itinererde gösterilen ariyet ve taş ocaklarını başvuru sahibi isteklinin kullanabileceğine  
yönelikte herhangi bir belgelendirme yapılmadığı görülmekle birlikte başvuru sahibi  
isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında öngörmüş olduğu nakliye mesafeleri ile idarenin  
yaklaşık maliyet hesaplamalarında öngörmüş olduğu nakliye mesafelerinin birebir aynı  
olduğu görülmüştür.  
Sözleşme Tasarısı’nın 33’üncü maddesinde malzeme ocaklarının temini ve malzeme  
ocaklarının işletilmesinde yüklenicinin sorumluluklarıyla ilgili düzenlemelerin yapıldığı  
görülmekle birlikte, bu düzenlemelerde “yüklenici” ibaresi kullanılarak bu sorumlulukların  
sözleşmenin yürütülmesi aşamasına bırakıldığı, başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde ve nakliyeye ilişkin sunulan fiyat teklifinde  
yer alan nakliye mesafelerine esas teşkil eden malzeme ocaklarının kullanımıyla ilgili izin ya  
da buna benzer hususların sözleşme imzalandıktan sonra gündeme geleceği, dolayısıyla  
sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yükleniciyi ilgilendiren sorumlulukların aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamında belgelendirilme zorunluluğunun bulunmadığı, bununla birlikte  
idare tarafından ihale dokümanı kapsamında itinerer verilmiş olmasının başvuruya konu  
ihalede istekliler tarafından işin yapımı sırasında nakliye mesafelerinin belirlenmesi  
noktasında önemli olduğu, bu bağlamda başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamalarında nakliyeyle ilgili öngördüğü mesafelerin hepsinin idarenin yaklaşık maliyet  
hesaplamasında öngörmüş olduğu nakliye mesafeleriyle birebir aynı olduğu hususları birlikte  
değerlendirildiğinde idarenin başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında yer  
verdiği nakliye mesafeleriyle ilgili herhangi bir belgelendirme yapılmadığı gerekçesinin  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında nakliyeye yönelik  
sunulan fiyat teklifinin ekinde satış tutarı tespit tutanağına yer verildiği, söz konusu tutanakta  
yer alan “Ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazının taşınması” ile “Zayıf  
zemin kazısının depoya nakli”nin ağırlıklı ortalama birim satış tutarının (188.118,67 TL  
/
38.153,00 m³ / 9,80 km=) 0,50 TL olarak hesaplandığı, fiyat teklifinde esas alınan birim fiyat  
tutarının 0,60 TL olduğu, bu anlamda fiyat teklifinde yer alan birim fiyat tutarının satış tutarı  
tespit tutanağında yer alan ağırlıklı ortalama birim satış tutarından yüksek olduğu, bu haliyle  
söz konusu satış tutarı tespit tutanağının ihale mevzuatında yer verilen şekil şartlarını  
sağladığı görülmüştür.  
Bu anlamda yapılan incelemede idare tarafından istenilen ve başvuru sahibi istekli  
tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan satış tutarı tespit tutanağı  
içerisinde yer alan bilgilerin doğruluğuyla ilgili ihale mevzuatı kapsamında inceleme  
yapılacağına ilişkin hüküm bulunmadığı, bu bilgilerin doğruluğundan ilgili meslek  
mensubunun sorumlu olduğu, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları  
kapsamında sunmuş olduğu satış tutarı tespit tutanağının ihale mevzuatında yer alan şekil  
şartlarını sağladığı hususları birlikte değerlendirildiğinde idare tarafından satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarı hesaplamasında yer alan 9,80 km mesafenin  
belgelendirilmediği, dolayısıyla fiyat teklifinde belirtilen birim satış tutarının satış tutarı tespit  
tutanağında tespit edilemediği gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibi isteklinin (b) bölümünde yer alan iddiaları ile idarenin başvuru sahibi  
istekliyi değerlendirme dışı bırakma gerekçeleri birlikte incelendiğinde;  
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Hafta tatili ücreti” başlıklı 46’ncı maddesinde “Bu Kanun  
kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63’üncü maddeye göre belirlenen  
günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az  
yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir…” hükmü,  
Anılan Kanun’un “Çalışma süresi” başlıklı 63’üncü maddesinde Genel bakımdan  
çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde  
haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yer altı maden işlerinde çalışan  
işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir…”  
hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “...45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt  
analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin  
altında olamaz...” açıklaması bulunmaktadır.  
4857 sayılı İş Kanunu'na göre haftalık çalışma süresinin en fazla 45 saat olduğu ve bir  
haftada en az 24 saat dinlenme izni verileceği, haftalık 45 saat çalışmanın haftanın kalan  
günlerine eşit olarak dağıtıldığında ise günlük (45/6=) 7,5 saat olduğu, aylık çalışma süresinin  
ise (7,5x30=) 225 saat olduğu, aylık brüt asgari ücretin ihale tarihinin içinde olduğu 2016  
yılının ikinci dönemi için 1.647,00 TL olduğu, saatlik asgari ücretin ise (1.647,00/225=) 7,32  
TL olduğu, dolayısıyla teklif edilecek saatlik asgari ücretin 7,32 TL tutarını altında olmaması  
gerektiği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan  
belgeler incelendiğinde, T1, T2, T3, S7 ve U1 numaralı kalemlerine ait analizlerde yer alan  
işçilik fiyatları için ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin 7,32 TL teklif  
edildiği belirlendiğinden söz konusu kalemlerinde yer alan işçilik fiyatları için yapılan  
açıklamanın mevzuata uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
Başvuru sahibi isteklinin (c) bölümünde yer alan iddiaları ile idarenin başvuru sahibi  
istekliyi değerlendirme dışı bırakma gerekçeleri birlikte incelendiğinde;  
Başvuru sahibi isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamalarında fiyat  
tekliflerinin eki olarak sunulan satış tutarı tespit tutanaklarının ekinde söz konusu tutanakları  
düzenleyen meslek mensuplarının faaliyet belgelerinin ve fiyat teklifini veren firmaların imza  
sirkülerinin fotokopisinin yer aldığı, meslek mensubu faaliyet belgeleri üzerinde aslı gibidir  
ifadelerinin olduğu ve bu belgelerin meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalandığı  
görülmüştür.  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı  
31’inci maddesinde istekliler tarafından teklif dosyaları kapsamında sunulması gereken  
belgelerin sunuluş şekliyle ilgili hükümlerin yer aldığı, aşırı düşük teklif açıklamalarının nasıl  
yapılacağına ilişkin açıklamaların yer aldığı Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci  
maddesinde, açıklama kapsamında sunulan belgelerde yer alan meslek mensubuna ait faaliyet  
belgesi veya imza sirkülerinin açıklama kapsamında sunulması gereken belgelerden olduğuna  
yönelik bir açıklama da yer almamaktadır. Bununla birlikte anılan Tebliğ’in ekinde yer alan  
“Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın standart formunun ek kısmında “1) Mükellefe Ait  
İmza Sirküleri 2) Meslek Mensubuna Ait Faaliyet Belgesi (Meslek Mensubunca “Aslı  
Gibidir” Onaylı Sureti)” ifadeleri yer almaktadır.  
İdare tarafından satış tutarı tespit tutanağının ekinde yer alan belgelerin aslının veya  
noter onaylı suretlerinin sunulmasının istenilmediği ve ihale mevzuatında bu yönde herhangi  
bir hüküm bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulan söz konusu belgelerin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama  
Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesine aykırı olduğu  
gerekçesiyle başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/014  
: 29  
: 22.03.2017  
:
2017/UY.II-880  
bulunmamasında mevzuata uyarlık bulunmamıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi  
+