Ana Sayfa / Kararlar / Manisa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı / 2016/506134-Manisa Gölmarmara 32 Derslikli Mesleki Teknik Lise ve Atölye Yapımı
Bilgi
İKN
2016/506134
Başvuru Sahibi
ÇYÇ Yapı İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Yapsan Teknik İnşaat Turz. Taş. Gıda San. Tic. İhr. İth. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Manisa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı
İşin Adı
Manisa Gölmarmara 32 Derslikli Mesleki Teknik Lise ve Atölye Yapımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR,  
Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
ÇYÇ Yapı İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
İhr. İth. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
-
Yapsan Teknik İnşaat Turz. Taş. Gıda San. Tic.  
1202/2 Sok. No: 31  
-614 Yenişehir/ İZMİR  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Manisa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı,  
Akmescit Mah. İzmir Cad. No: 311 45001 Yunusemre/MANİSA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/506134 İhale Kayıt Numaralı “Manisa Gölmarmara 32 Derslikli Mesleki Teknik Lise ve  
Atölye Yapımı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Manisa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 28.12.2016  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Manisa Gölmarmara 32 Derslikli Mesleki  
Teknik Lise ve Atölye Yapımı” ihalesine ilişkin olarak ÇYÇ Yapı İnşaat Taah. San. ve Tic.  
Ltd. Şti.  
-
Yapsan Teknik İnşaat Turz. Taş. Gıda San. Tic. İhr. İth. Ltd. Şti. İş Ortaklığının  
16.03.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.03.2017 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 03.04.2017 tarih ve 19975 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
03.04.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/842 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale komisyonu tarafından geçerli teklifler  
üzerinden hesaplanan sınır değer sonucunda tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak tespit  
edildiği ve aşırı düşük tekliflerine yönelik yazılı açıklama istenildiği, kendileri tarafından  
yazılı açıklamada bulunulduğu, idarece yapılan değerlendirme neticesinde yazılı  
açıklamalarının aşağıda yer alan gerekçeler ile yeterli görülmediği;  
a) Sorgulamaya tabi tutulan 23.243/11 poz numaralı kalemine ait yapılan  
açıklamada, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2016 yılı birim fiyatlarının  
kârsız tutarının altında birim fiyatın kullanıldığı, ayrıca söz konusu kaleme ilişkin herhangi  
bir analiz yapılmadığı,  
b) Sorgulamaya tabi tutulan İNŞ.013, İNŞ.027/A, İNŞ.003, İNŞ.030/A, İNŞ.016 ile  
İNŞ.018 poz numaralı kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ve  
analizlerinde malzeme, işçilik, makine-ekipman ve nakliye girdi maliyetlerinin ayrıntılı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
olarak gösterilmediği,  
c) Sorgulamaya tabi tutulan 27.530/2A, 27.501/MK/A ile Y.27.581/A1 poz numaralı iş  
kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ve analizlerin ihale konusu işe ait  
Teknik Şartname’ye uygun olmadığı, ayrıca hesap cetveline fiyat teklifi üzerinden yapılan  
analizlerdeki birim fiyatların yansıtıldığı,  
Ancak söz konusu açıklamalarının yeterli görülmeme gerekçelerinin mevzuata uygun  
olmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci  
maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı: Manisa Gölmarmara 32 Derslikli Mesleki Teknik Lise ve Atölye Yapımı  
b) Yatırım proje no'su/kodu:  
c) Miktarı ve türü:  
B+Z+3 Katlı Lise Yapımı ve B+Z+3 Katlı Atölye Yapımı (1 adet)  
ç) Yapılacağı yer:MANİSA/GÖLMARMARA…” düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.  
İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale  
üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.”  
düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu  
ihalede işin tamamı için teklif verilecektir …” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan düzenlemelere göre başvuruya konu ihalenin adının “Manisa  
Gölmarmara 32 Derslikli Mesleki Teknik Lise ve Atölye Yapımıolduğu, söz konusu ihale  
sonucunda ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme  
imzalanacağı anlaşılmış olup bu ihale kapsamında kısmi teklif verilmesine izin verilmediği  
görülmüştür.  
Başvuruya konu ihalenin süreci özetle şöyledir:  
28.12.2016 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 15 (on beş) istekli tarafından teklif  
verildiği, söz konusu ihaleye teklif veren MKS Proje İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifi,  
teklif zarfının yapıştırılan yerinin adı geçen istekli tarafından imzalanmadığı, Umut İnş.  
Mimarlık Mühendislik Nakliye Medikal Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifi, teklif  
ettikleri bedelin, rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılmadığı gerekçesiyle  
değerlendirme dışı bırakıldığı,  
Söz konusu ihalede 13 (on üç) geçerli teklif kaldığı, ihale komisyonunca geçerli  
teklifler üzerinden yapılan hesaplama neticesinde aşırı düşük teklif sınır değerin  
11.475,828,95 TL olarak hesaplandığı ve sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
başvuru sahibi ÇYÇ Yapı İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Yapsan Teknik İnşaat Turz. Taş.  
-
Gıda San. Tic. İhr. İth. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve Geylani Grup Yapı San Tic. Ltd. Şti.den aşırı  
düşük tekliflerine yönelik olarak yazılı açıklama talep edildiği, anılan istekliler tarafından  
süresi içerisinde yazılı açıklamada bulunulduğu, ancak söz konusu yazılı açıklamaların ise  
çeşitli gerekçelerle yeterli görülmeyerek iki isteklinin de tekliflerinin reddedildiği,  
İhale komisyonu tarafından, verilen tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda ihalenin  
Baytek Isıtma Soğutma İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.  
Harfiyat Temizlik Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Ürfan Söylemez İş Ortaklığı üzerinde  
bırakıldığı, Adeha İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Tüzemenler Yapı Grubu Metal Tur San.  
-
Çığır Yapı İnşaat Taahhüt Nakliye  
-
-
ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak  
belirlendiği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin iddiası temelde, aşırı düşük teklif açıklamalarının yeterli  
görülmememe gerekçelerinin mevzuata uygun olmadığına ilişkindir.  
Bu bağlamda, başvuru sahibinin iddialarına ilişkin olarak ilgili görülen mevzuat  
hükümleri şöyledir:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesine  
göre ihale komisyonu tarafından verilen teklifler değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere  
veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder;  
bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. Bu kapsamda  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan  
yazılı açıklamalar ihale komisyonu tarafından dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirilmesi yapılacak olup bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilecektir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nde yapım işlerinde aşırı düşük teklif açıklama sistemine  
ilişkin olarak, anılan Tebliğ’in “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık  
maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38 ve “Sınır değer tespiti ve  
aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde sınır değerin tespiti ve sınır değerin  
altındaki tekliflerin sorgulanmasına yönelik ayrıntılı açıklamalar bulunmaktadır.  
İhale ilan tarihi itibariyle yürürlükte bulunan anılan Tebliğ’in “Aşırı düşük teklif  
sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak  
işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında  
her bir kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti  
oluşturan kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların  
kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı kalemleri/grupları listesi” ile iş  
kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık  
maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu  
oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…”  
açıklaması,  
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde  
“45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü  
oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen  
açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul  
bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir…”  
açıklamaları yer almaktadır.  
Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme  
neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif  
olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden, yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü  
oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak istenilmesi gerektiği,  
bununla birlikte, idarece açıklama istenilmesi gereken kalemleri/gruplarına göre oluşturulan  
“sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının  
%3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, söz konusu analiz  
girdilerine ilişkin olarak isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri  
hariç), bahsi geçen hususa ilişkin olarak da açıklama isteme yazılarında, açıklanması  
istenilmeyecek olan analiz girdilerine yer verileceği,  
Diğer yandan, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu  
olmayan kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanmış ve birden fazla kalemini  
ihtiva eden kalemleri (paçal kalemi) için, bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve  
miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli  
olabileceklere verilmesi gerektiği, isteklilerce teklifleri kapsamında yer alan iş  
kalemleri/grupları için hazırlanacak analizlerde ise, açıklama istenilmeyecek olan analiz  
girdileri de dâhil analizlerini oluşturan tüm girdilerin gösterileceği, isteklilerin tekliflerinin  
aşırı düşük teklif olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenilmesi durumunda  
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin idarece verilen analiz formatlarına uygun  
olması gerektiği, aksi takdirde ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat  
tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan  
açıklamaları sunan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda uyuşmazlığa konu ihaleye bakıldığında;  
İhale komisyonu tarafından başvuru sahibinin teklifi, aşırı düşük teklif olarak tespit  
edilmiş olup idarenin 17.01.2017 tarihli yazısı ile başvuru sahibinden aşırı düşük teklifine  
yönelik yazılı açıklama talep edildiği görülmüştür. Söz konusu yazının ilgili kısmı şöyledir:  
“Manisa Gölmarmara 32 Derslikli Mesleki Teknik Lise ve Atölye Yapımı işi ihalesine  
vermiş olduğunuz teklifin 4734 sayılı Kanunun ilgili hükmü gereğince, aşırı düşük teklif  
kapsamında olduğu tespit edildiğinden, bununla ilgili aşağıda belirtilen hususlara ilişkin  
yazılı açıklamanızın tebliğ tarihinden itibaren 10 (on) günü içinde İdaremize ulaştırılması  
gerekmektedir ...”  
Bunun üzerine, başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklifine ilişkin yapılacak olan  
yazılı açıklamanın sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için sorgulamaya tabi tutulan iş  
kalemlerine ait ihale dokümanında yer alan bilgiler ile 17.01.2017 tarihli “aşırı düşük teklif  
açıklama” konulu yazı arasında eksiklik ve aşırı düşük teklif sahiplerini tereddüte düşürücü  
unsurların bulunduğu, bu eksiklik ve tereddüte düşürücü unsurların giderilmesi hususunda  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
23.01.2017 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu,  
Şikâyet üzerine idare tarafından yapılan inceleme sonucunda idarenin 30.01.2017  
tarihli “aşırı düşük teklif sorgulaması süre uzatımı” yazısı ile başvuru sahibinden aşırı düşük  
teklifine yönelik tekrar yazılı açıklama talep edildiği görülmüştür. Söz konusu yazının ilgili  
kısmı şöyledir:  
“… İdaremize verilen 24.01.2017 tarihli dilekçenizde belirtilen hususların incelenmesi  
neticesinde iddianız yerinde görülmüş olup, yeniden düzenlenen açıklama istenilen iş  
kalemleri listeleri ve açıklama istenmeyen analiz girdileri listeleri yazımız ekinde gönderilmiş  
olup,  
Aşırı düşük tekliflere ilişkin sorgulama, ekteki listede tarafınıza gönderilen kalemleri  
üzerinden yapılacak olup; bunlara ait fiyat analizlerinin;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c)Teklif edilen işin özgünlüğü,, hususlarında Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili  
hükümlerine göre belgelere dayalı olarak yapacağınız yazılı açıklamanızı yapmak üzere  
03.02.2017 tarihi mesai bitimi olan saat:17.00’a kadar ek süre verilmiş olup bu tarihe kadar  
idaremize ulaştırmanız hususunda ….”  
Bahse konusu yazı ekinde, sorgulamaya tabi tutulacak 69 adet kalemi ve açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile ihale dokümanı kapsamında isteklilere anılan  
Tebliğ’in Ek.Y.2’de mevcut olan örnek analiz formatının verildiği, söz konusu analiz  
formatında sorgulamaya tabi tutulan herhangi bir kalemine ait analiz girdi miktarlarına  
ilişkin bir belirleme yapılmadığı tespit edilmiştir.  
Bunun üzerine, başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklifine ilişkin yapılacak olan  
yazılı açıklamanın sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için ek süre verilmesi gerektiği ve  
sorgulamaya tabi tutulan kalemleri arasında hatalı kalemlerinin bulunduğu hususunda  
31.01. 2017 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu,  
Şikâyet üzerine idare tarafından yapılan inceleme sonucunda idarenin 08.02.2017  
tarihli “aşırı düşük teklif açıklama talebi” yazısı ile başvuru sahibinden aşırı düşük teklifine  
yönelik tekrar yazılı açıklama talep edildiği görülmüştür. Söz konusu yazının ilgili kısmı  
şöyledir:  
“… hatalı olduğu belirtilen açıklama kalemleri listesi hakkında yapılan açıklamalar  
yazımız ekinde gönderilmiş olup,  
Aşırı düşük tekliflere ilişkin sorgulama, ilgi (a) sayılı yazımız ekinde gönderilen iş  
kalemleri üzerinden yapılacak olup, yazımız ekindeki açıklamalar da dikkate alınarak;  
bunlara ait fiyat analizlerinin;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c)Teklif edilen işin özgünlüğü,, hususlarında Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili  
hükümlerine göre belgelere dayalı olarak açıklamanızı yapmak üzere tebliğ tarihini izleyen  
5
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
(beş) günü içerisinde idaremize ulaştırmanız hususunda bilgi ve gereğini rica ederim.  
Bahse konu yazıda yer alan ilgi (a) sayılı yazının ise 30.01.2017 tarihli “aşırı düşük  
teklif sorgulaması süre uzatımı” konulu, aşırı düşük tekliflere yönelik tekrar istenilen yazılı  
açıklama talebi yazısı olduğu anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda, sorgulamaya tabi tutulacak 69 adet kalemi incelendiğinde, söz  
konusu kalemler arasında yer alan 27.501/MK/A poz numaralı “250 Çimento Dozlu Harçla  
Düz Sıva Yapılması”, 27.530/2A poz numaralı “Hazır makine sıvası ile duvarlara 12 mm  
kalınlığında tek kat alçı sıva yapılması (Beton, tuğla ve benzeri yüzeylere)”, İNŞ.003 poz  
numaralı “Drenaj Levhası Yapılması”, İNŞ.013 poz numaralı “Titreşim Engelleyici Ses  
Yalıtımı Yapılması”, İNŞ.016 poz numaralı “Öğrenci ve Personel Soyunma Dolabı Sistemi  
60X90”, İNŞ.018 poz numaralı “Dolap Sistemi 40x50 (Radyatör olan duvarlara  
koyulmamıştır)”, İNŞ.027/A poz numaralı “Temperli 6 MM Dış Cam +16+Low-E Kaplamalı  
6
mm Temperli Temini ve Montajı”, İNŞ.030/A poz numaralı “8 mm elyaf takviyeli düz levha  
çatı kaplaması yapılması” ve Y.27.581/A1 poz numaralı “200 kg çimento dozlu tesviye  
tabakası yapılması 4 CM” gibi kalemlerinin özel kalemleri niteliğinde olduğu  
anlaşılmıştır.  
Yukarıda aktarılan hususlar bir arada değerlendirildiğinde, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan kalemleri (özel kalemleri)  
ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden kalemleri (paçal kalemi)  
için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz  
formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmekte olup,  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlere ilişkin olarak açıklama kapsamında sunulacak analiz formatının idare  
tarafından verilen bu analiz formatı ile uyumlu olması zorunluluğu bulunmaktadır.  
Diğer yandan, uyuşmazlığa konu ihalede sorgulamaya tabi tutulan kalemleri  
arasında yer alan ve özel kalemi niteliğindeki kalemlerine ilişkin hazırlanan analizlerin  
anılan Tebliğ’de belirtildiği üzere “ayrıntılı analiz” niteliği taşımadığı anlaşılmıştır.  
Dolayısıyla, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak  
gerçekleştirilmediği, bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif  
açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı  
anlaşılmıştır. Bu çerçevede,  
a) Sorgulamaya tabi tutulan özel kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel  
girdilere (malzeme, işçilik, diğer malzeme girdileri, makine girdileri vb.) kadar ayrıştırılarak  
yapılması,  
b) Özel kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve  
tutarlarının toplanması,  
c) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine  
göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,  
d) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125  
fazla paçal kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi (Örneğin bir girdinin birden fazla özel kalemi analizinde yer alması  
durumunda, eğer bu özel kalemleri analizlerinden en az birinde bu girdisinin oranı söz  
konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),  
e) Açıklama istenilecek özel kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,  
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin  
cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek özel kalemlerine ait analiz  
formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, sorgulamaya tabi tutulan özel  
pozlara ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının yukarıda  
belirtildiği şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif yazısı ekinde isteklilere gönderilmek  
suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/019  
: 56  
: 19.04.2017  
:
2017/UY.III-1125