Ana Sayfa / Kararlar / Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2015/132178-Ahi Evran Üniversitesi 100 Yataklı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Binası
Bilgi
İKN
2015/132178
Başvuru Sahibi
Vit Varol İnşaat Tic. Ltd. Şti. VEKİLİ: Av. Furkan GÖNÜLLÜ
İdare
Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
Ahi Evran Üniversitesi 100 Yataklı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Binası
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet  
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Vit Varol İnşaat Tic. Ltd. Şti.,  
VEKİLİ:  
Av. Furkan GÖNÜLLÜ,  
İsmetpaşa Mah. Gazeteci Ali Çelik Sokak Bayındır İş Merkezi 14/1 KAHRAMANMARAŞ  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
Bağbaşı Yerleşkesi 40100 KIRŞEHİR  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2015/132178 İhale Kayıt Numaralı “Ahi Evran Üniversitesi 100 Yataklı Fizik Tedavi ve  
Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon  
Yüksekokulu Binası” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından  
23.11.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ahi Evran Üniversitesi 100 Yataklı  
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve  
Rehabilitasyon Yüksekokulu Binası” ihalesine ilişkin olarak Vit Varol İnşaat Tic. Ltd. Şti.nin  
01.02.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.02.2016 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 15.02.2016 tarih ve 9644 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
15.02.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 26.04.2017 tarih  
ve 2017/M.K  
-148 sayılı Kurul kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
Başvuruya ilişkin olarak 2016/452  
-02 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında  
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İdare tarafından isteklilere verilen ihale dokümanında, uygulama projesinde ve  
mahal listesinde “Y.16.061/04” poz numaralı “Ø 65 cm çapında,  
C
25/30 basınç dayanımında  
yerinde dökme betonarme fore kazık yapılması” kalemine yer verilmediği, fakat anılan iş  
kalemine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, şikâyet başvurularının reddine ilişkin  
yazıda, söz konusu kaleminin isteklilere verilen projelerde yer almadığı, ancak yaklaşık  
maliyette ve açıklama istenilen kalemleri arasında sehven yer verildiğinin belirtildiği,  
uygulama projesinde “Ø 50 cm çapında fore kazık yapılması” kaleminin yer aldığı, anılan  
kalemi için açıklama istenilmesi gerekirken açıklama istenilmediği, dolayısıyla aşırı düşük  
teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiği, ayrıca kendileri tarafından “Ø 65 cm  
çapında dökme betonarme fore kazık yapılması” kaleminin miktarı, uygulama projesinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
yer verilen, ancak açıklama istenilen kalemleri arasında yer verilmeyen, “Ø 50 cm çapında  
dökme betonarme fore kazık yapılması” kalemi miktarının esas alındığı, sözleşmenin  
imzalanmasından sonraki aşamada yapımı gerçekleştirilmeyecek olan “Ø 65 cm çapında  
dökme betonarme fore kazık yapılması” kalemi için açıklama istenilmesinin ve söz konusu  
kalemi için hesap cetvelinde öngördükleri miktarın yaklaşık maliyette anılan kalemi için  
öngörülen miktardan düşük olduğu gerekçesi ile tekliflerinin değerlendirme dışı  
bırakılmasının kamu ihale mevzuatına uyarlığının bulunmadığı,  
2) a) Açıklama istenilen kalemleri arasında yer alan “Y.16.061/13” poz numaralı “Ø  
165 cm çapında,  
yapılması” ile “880  
C
25/30 basınç dayanımında yerinde dökme betonarme fore kazık  
-5631” poz numaralı “Utp Cat6H Halojen Free 4x2x23 AWG” kalemleri  
için kendileri tarafından öngörülen miktarın, anılan kalemi için yaklaşık maliyette  
öngörülen miktardan %11 ile %81 arasındaki oranda düşük olduğu gerekçesinin yerinde  
olmadığı, uygulama projesinde yer alan miktarla kendileri tarafından öngörülen miktarın aynı  
olduğu, “Y.16.061/11” poz numaralı “Ø 120 cm çapında fore kazık yapılması” kaleminin  
yaklaşık maliyetteki miktarı ile kendileri tarafından anılan kalemi için verilen miktarın  
karşılaştırılarak, kendileri tarafından verilen miktarın yaklaşık maliyette yer alan miktardan  
yüksek olduğunun belirlenmesi, aradaki miktar farkına yönelik bedelin, “Y.16.061/04”,  
“Y.16.061/13” ve “880-5631” poz numaralı kalemleri için eksik olduğu ifade edilen miktar  
farkı bedeli toplamından daha fazla olduğunun anlaşılması halinde tekliflerinin değerlendirme  
dışı bırakılmaması gerektiği,  
b) “Özel 27” poz numaralı “Alüminyum üzeri pvc hasta tutunma bandı (el tutamaklı)”  
kaleminin analizinde yapılan hesap hatasının, kaleminin malzeme+montaj bedelinin  
35,04 TL, kâr ve genel giderin 1,26 TL olmak üzere kaleminin fiyatının 36,30 TL olarak  
belirlendiği ve hesap cetveline bu fiyatın yansıtıldığı, analizdeki %5 müteahhit kârı ve genel  
gideri oranına sehven yer verildiği, açıklanması istenen analiz girdileri arasında kâr ve genel  
giderin yer almadığı, dolayısıyla bunun hesap hatası olarak kabul edilmemesi gerektiği,  
c) “ÖZEL. 5”, “ÖZEL. HT. 04”, “ÖZEL. HT. 05”, “ÖE.AY-07” poz numaralı iş  
kalemlerinin analizinde malzeme birim fiyatlarının tespitinde fiyat tekliflerinin kullanıldığı,  
montaj fiyatlarında değişik pozların montaj fiyatlarının kullanıldığı ileri sürülerek idare  
tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmediği, fakat “ÖZEL. 5” iş  
kalemine ilişkin fiyatın analiz düzenlenmek suretiyle açıkladıkları ve düzenlenen analizin,  
malzeme, makine, işçilik ve diğer analiz girdileri ve miktarlarına yer verilmek suretiyle  
oluşturdukları, analiz girdilerinden olan “(30x60 60x60) 2 cm kuvars agregalı özel kompeze  
taş kaplama plakları” malzeme girdisini fiyat teklifi ile diğer malzeme ve makine girdileri  
için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış rayiçlerle açıkladıkları, açıklama  
istenilen mekanik tesisat kalemleri arasında yer alan “ÖZEL. HT. 04”, “ÖZEL. HT. 05”,  
“ÖZEL.SO.T.01” poz numaralı kalemleri ile elektrik tesisatı kalemleri arasında yer alan  
“ÖE.AY-07” poz numaralı kalemlerinin malzeme girdilerinin fiyatlarının fiyat teklifi  
alınarak açıklandığı, anılan kalemlerinin montaj bedelleri fiyatının ise Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı tarafından ihale tarihinde yayımlanmış ve anılan kalemleri ile nitelik ve  
büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer montaj tekniği gerektiren,  
montaja yönelik ekipman gerekleri itibariyle benzerlik gösteren kalemlerinin montaj  
bedelleri esas alınarak açıklandığı, dolayısıyla açıklamalarının mevzuata uygun olduğu,  
d) “ÖZEL. OT. 01” poz numaralı “Bina Otomasyon Sistemi kalemi” ile “ÖZEL.  
TS. 01” poz numaralı “Termal Isıtma Tesisatı” kalemi için alınan fiyat teklifinde “eğitim  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
ve süpervizyonluk hizmetinin” dâhil edilmediği gerekçesi tekliflerinin değerlendirme dışı  
bırakıldığı, idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması yazısı ekinde gönderilen analiz  
formatlarında “eğitim ve süpervizyonluk hizmetinin” açıklanması için girdi ve miktarlarına  
yer verilmediği, dolayısıyla yaptıkları açıklamanın Tebliğ’e uygun olduğu, ihale  
dokümanında belirtilen imalatları tarifine, tekniğine, proje ve detaylarına uygun yapmak için  
gerekli malzeme, işçilik ve teknik ekibe sahip oldukları, açıklama ekinde belgelerine yer  
verilen ve yapımı tamamlanmış ve/veya yapımı devam etmekte olan, nitelik ve kalemleri  
bakımından ihale konusu ile %100 benzerlik gösteren, benzer proje olan ve aynı inşaat  
tekniğini gerektiren inşaatların yapımı sırasında gerek kendilerinin ve gerekse de  
çalışanlarının edinmiş oldukları deneyim ve bilgiler, kendilerine ihale konusu yapım işinin  
yerine getirilmesinde avantajlı koşullar sağladığı, ihale konusu işe benzer olarak kabul  
edilecek işlerin “(B) Üst Yapı İşleri III. Grup: Bina İşleri” olduğunun belirtilmesi nedeniyle,  
kendileri tarafından teklifi ile birlikte Kırşehir Polis Meslek Yüksek Okulu İnşaatına ait iş  
deneyim belgesi sunulmuş ve ihale komisyonu tarafından da %100 benzer işe ait bir iş  
deneyim belgesi olduğu kabul edilerek uygun bulunmuş olmasına rağmen, aynı komisyon  
tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasına yönelik açıklama yazısı ekinde geçici kabul  
tutanağı sunulan Kırşehir Polis Meslek Yüksek Okulu İnşaatının işin özgünlüğü açısından  
%100 oranında benzerlik gösteren olmadığı gerekçesi ile aşırı düşük teklif açıklamalarının  
uygun bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından  
23.11.2015 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan 2015/132178 ihale kayıt numaralı “Ahi  
Evran Üniversitesi 100 Yataklı Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma  
Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Binası” ihalesine ilişkin olarak  
başvuru sahibi Vit Varol İnşaat Tic. Ltd. Şti.nin 01.02.2016 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 08.02.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibi 15.02.2016  
tarih ve 9644 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.02.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 16.03.2016 tarihli ve 2016/UY.III  
ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince  
itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verilmiştir.  
-786 sayılı karar  
Başvuru sahibi tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada,  
Ankara 17. İdare Mahkemesi tarafından 17.05.2016 tarihli ve E:2016/1656, K:2016/1176  
sayılı karar alınmıştır.  
Anılan Mahkeme kararın uygulamasını teminen 03.08.2016 tarihli ve 2016/MK-353  
sayılı Kurul kararında “1- Kamu İhale Kurulunun 16.03.2016 tarihli ve 2016/UY.III-786  
sayılı kararının birinci iddia ile ilgili kısmının iptaline,  
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin  
birinci iddiasının esasının incelenmesine” karar verilmiştir.  
Söz konusu birinci iddia ile ilgili kısma yönelik 24.08.2016 tarihli ve 2016/UY.III  
2171 sayılı Kurul kararı ile Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c)  
bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,” karar verilmiştir.  
-
Anılan Mahkeme kararına karşı temyiz yoluna başvurulması üzerine, Danıştay 13.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
Dairesinin 06.01.2017 tarihli ve E:2016/3536, K:2017/40 sayılı kararı ile “…Dava konusu  
işlemin davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun esas yönünden reddine yönelik kısmına  
gelince;  
Uyuşmazlık konusu ihalenin anahtar teslim götürü bedel usulüyle yapıldığı, aşırı  
düşük teklif verilmesi nedeniyle Kamu ihale Genel Tebliği’nin 45.1.2. maddesi uyarınca  
yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan 91 adet kalemine ilişkin olarak açıklama  
istenildiği, anılan kalemlerine ilişkin olarak aşırı düşük sorgulaması yapılan isteklinin  
metrajlarının idarenin metrajlarından  
3
kalemde % 10 veya daha fazla oranda düşük, ancak  
diğer bazı kalemlerde ise fazla öngörüldüğü anlaşılmaktadır.  
Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde idarenin metrajları ile  
isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte, aradaki metraj farkının  
makul düzeyde olması, düşük metrajlar kullanılarak oluşturulan teklif tutarının işin  
yapılabilirliğini olumsuz yönde etkilememesi gerekmektedir.  
Uyuşmazlığa konu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle  
yapıldığı hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokümanı içerisinde  
isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve  
mahal listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise  
idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz konusu  
farklılıkların makul kabul edilebilecek bir oranda olmasının yanında açıklama istenilen iş  
kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat avantajının ihaleye teklif veren diğer  
isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe sebep olup olmadığı ve kendileri  
lehine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı hususunun da dikkate alınması gerekmektedir.  
Davacı şirketin açıklaması kapsamında sunduğu hesap cetvelinde belirtilen metrajlar  
ile idarece yaklaşık maliyet hesabı ekinde yer alan sıralı kalemleri listesinde öngörülen  
metrajlar karşılaştırmalı olarak incelendiğinde, idarece açıklanması istenen kalemlerinin  
3
adedinde başvuru sahibi istekli tarafından öngörülen metrajların yaklaşık maliyetteki  
metrajlara göre sırasıyla % 37, % 80, % 11 oranında düşük olduğu görülmekte ise de, idarece  
açıklama istenilen 91 kalemi üzerinden davacı şirket tarafından düzenlenen hesap  
cetvelindeki tüm kalemlerinin miktarlarının idarenin miktarları ile farkının söz konusu  
istekli tarafından teklif edilen birim fiyatlarla çarpımı sonucunda oluşan toplam fark tutarının  
davalı idarece hesaplanmadığı, davacı şirketin hesap cetvelinde vermiş olduğu miktarlar ile  
kendisine avantaj sağlayıp sağlamadığı incelenmeden, aşırı düşük açıklaması reddedilerek  
teklifin değerlendirmeye alınmamasına ilişkin işlem hukuka uygun olmadığından, davanın  
reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukuki isâbet bulunmamaktadır.” gerekçesi ile  
anılan mahkeme kararının bozulmasına, dava konusu işlemin ikinci iddiaya yönelik kısmının  
iptaline karar verilmiştir.  
Belirtilen Mahkeme kararının uygulanmasını teminen 26.04.2017 tarihli ve 2017/MK  
148 sayılı Kurul kararı ile “…1 Kamu İhale Kurulunun 16.03.2016 tarihli ve 2016/UY.III  
786 sayılı kararının ikinci iddia ile ilgili kısmının iptaline,  
-
-
-
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin  
ikinci iddiasının esasının yeniden incelenmesine,” karar verilerek başvuru sahibinin ikinci  
iddiasının esasının yeniden incelenmesine geçildiği anlaşılmıştır.  
Danıştay 13. Dairesinin 06.01.2017 tarihli ve E:2016/3536, K:2017/40 sayılı kararının  
uygulanmasını teminen alınan, 26.04.2017 tarihli ve 2017/M.K-148 sayılı Kurul kararının  
gereği olarak İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi  
çerçevesinde istenilen bilgi ve belgeler ile söz konusu Mahkeme kararında belirtilen  
gerekçelerle sınırlı olarak ikinci iddiaya ilişkin yapılan esas inceleme ve hukuki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.  
Yapılan incelemede, ihalede 24 adet ihale dokümanı satın alındığı, 23.11.2015  
tarihinde yapılan ihaleye 17 isteklinin katıldığı, idarece sınır değerin 23.074.311,87 TL olarak  
hesaplandığı, belirlenen sınır değerin altında geçerli teklif verdiği tespit edilen Alan Yapı  
Endüstri ve Tic. Ltd. Şti. ve başvuru sahibi Vit Varol İnş. Tic. Ltd. Şti.den EKAP üzerinden  
gönderilen 07.01.2016 tarihli yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, yazı ekinde  
açıklama istenen kalemleri listesi, açıklama istenilmeyen analiz girdileri ile sıralı analiz  
girdileri tablosunun bulunduğu görülmüştür.  
Başvuru sahibi istekli tarafından 14.01.2016 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması  
sunulduğu, diğer istekli Alan Yapı Endüstri ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması  
sunmadığından dolayı teklifinin reddedildiği, başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük  
teklif açıklamalarının idare tarafından kabul edilmediği, ihalenin sınır değerin üzerinde  
23.843.000,00 TL teklif veren Erdaş İşletmecilik İnş. Tur. Gıda. ve İh. Mad. İth. ve İhr.  
A.Ş.nin üzerine bırakıldığı ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak da Aksu  
İnşaat A.Ş.nin belirlendiği anlaşılmıştır.  
İhale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer  
tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki  
teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına  
ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate  
alınarak, isteklilere beş (5) gününden az olmamak üzere makul bir süre  
verilir.45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir. Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının  
kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama  
eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi  
tutulacak olan kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş  
kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır. 45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından,  
açıklama istenilmesi gereken kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre  
oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz  
toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir. Yaklaşık  
maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel  
gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılması istenilmeyecektir. Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit  
veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının  
kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda;  
en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz  
girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir. Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun  
analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek  
analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir  
analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz. 45.1.2.3. İhale komisyonu  
teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş  
kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre  
açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir. İstekliler, teklifi kapsamında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
yer alan kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre  
açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri  
göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında; a) Anahtar teslimi  
götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri ve/veya gruplarına ait  
miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş  
kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz  
formatına uygun analizleri,  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır…” açıklamaları yer almaktadır.  
Başvuru sahibinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının yukarıda anılan Mahkeme  
kararında belirtilen gerekçelerle sınırlı olarak incelemesi aşağıda yapılmıştır.  
İdarece 58 inşaat, 17 mekanik tesisat ve 16 elektrik tesisatı kalemi olmak üzere  
toplam 91 kalemi için açıklama istenildiği,  
Başvuru sahibinin açıklama istenilen ve istenilmeyen tüm kalemleri için hesap  
cetveli sunduğu, 41 adet inşaat kalemi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, 3 adet inşaat  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
kalemi için ise Milli Savunma Bakanlığının 2015 yılı birim fiyatlarını kullanarak açıklama  
yaptığı ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin gereği olarak liste halinde sunulduğu, 9 adet iş  
kalemi için analiz düzenlendiği ve analiz girdileri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2015  
yılı rayiçlerinin kullanıldığı ve Tebliğ gereği liste halinde sunulduğu, diğer 5 adet kalemi  
için ise analiz düzenlendiği ve analizde yer alan girdiler için fiyat teklifleri sunulduğu, 10  
adet mekanik tesisat ve 15 adet elektrik tesisatı kalemi için Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığının 2015 yılı rayiçlerinin kullanıldığı ve Tebliğ gereği liste halinde sunulduğu, diğer  
kalemler için ise analiz düzenlendiği ve analizde yer alan girdiler için fiyat teklifleri  
sunulduğu görülmüştür.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan yapım işi ihalelerinde isteklilerden  
açıklamada bulunulması istenilen her bir kaleminin veya grubunun gerek yaklaşık maliyet  
içerisindeki ağırlığı, gerekse isteklilerin teklif bedeli içerisindeki ağırlığı birbirinden farklılık  
göstermektedir.  
İstekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında teklif bedelini oluşturan  
imalat miktarlarının bazı kalemlerinde idarece yaklaşık maliyetin bulunmasında kullanılan  
imalat miktarlarından fazla hesaplanması, bazı kalemlerinde eşit hesaplanması diğerlerinde  
ise eksik hesaplanması olağan bir durumdur.  
Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan bir istekli tarafından açıklama istenilen  
bir kaleminin miktarının düşük hesaplanmasının isteklinin teklif bedelinin düşük  
hesaplanmasına yol açacağı ne kadar açıksa, açıklama istenilen başka bir kaleminin  
miktarının fazla hesaplanmasının da teklif bedelinin yüksek hesaplanmasına yol açacağı da  
kadar açıktır.  
o
Fakat anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde idarenin metrajları ile  
isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte, aradaki metraj farkının  
makul düzeyde olması, düşük metrajlar kullanılarak oluşturulan teklif tutarının işin  
yapılabilirliğini olumsuz yönde etkilememesi gerekmektedir.  
Şikâyete konu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle 23.11.2015  
tarihinde gerçekleştirildiği hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokümanı  
içerisinde isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj  
listeleri ve mahal listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen  
miktarların ise idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden söz  
konusu farklılıkların makul kabul edilebilecek bir oranda olmasının yanında açıklama  
istenilen kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat avantajının ihaleye teklif veren  
diğer isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe sebep olup olmadığı ve  
kendileri lehine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı hususunun da dikkate alınması  
gerekmektedir.  
Bu doğrultuda şikâyete konu ihalede aşırı düşük teklif verilmesi nedeniyle Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesi uyarınca yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü  
oluşturan 91 adet kalemine ilişkin olarak idarece açıklama istenildiği, anılan kalemlerine  
ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması sunan başvuru sahibinin  
3
kaleminde  
(Y.16.061/04, Y.16.061/13 ve 880 5631 poz numaralı kalemleri) sunmuş olduğu metraj  
-
hesaplarının idarenin metraj hesabından %10’u aşan (% 37, % 80, % 11) oranda eksik  
olduğu, 30 kaleminde idarenin metrajları ile isteklinin metrajlarının eşit olduğu, 34 iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/024  
: 29  
: 17.05.2017  
:
2017/UY.III-1405  
kaleminde isteklinin sunmuş olduğu metraj hesaplarının idarenin metraj hesabından fazla  
olduğu, geriye kalan 24 kaleminde isteklinin belirlemiş olduğu metrajların idarenin  
belirlediği metrajlardan %10’u aşmayan oranlarda düşük olmasına rağmen, isteklinin söz  
konusu 91 kalemine ilişkin metraj farklılığının teklif ettiği fiyatlarla çarpımı sonucunda ise,  
isteklinin bu kalemleri bazında miktar farklılığının bütünlüğü yönünden avantaj  
sağlamadığı, aksine, isteklinin metrajı ile idarenin metrajı arasındaki farklar ile isteklinin  
öngördüğü birim fiyatları çarpıldığında, toplamda isteklinin teklif fiyatlarına göre 756.235,44  
TL tutarında bir fazlalığın ortaya çıktığı, bu tutar fazlalığının isteklinin teklifinin lehine değil  
aksine aleyhine olumsuz etki yaptığı ve ihalenin esasını etkileyecek şekilde teklif sıralamasını  
değiştirmediği görülmektedir.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Vit Varol İnş. Tic.  
Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata  
uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Osman DURU  
Kurul Üyesi  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Mehmet ATASEVER  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi