Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Devlet Su İşleri 13. Bölge Müdürlüğü
/
2016/504477-13. Bölge Sulama Tesisleri Ölçüm Cihazları Alımı
Bilgi
İKN
2016/504477
Başvuru Sahibi
Pemsantaş Palandöken Elektro Mekanik İnş. Taah. Gıda Araşt. Gelş. San. Tic. Paz. A.Ş.
İdare
Devlet Su İşleri 13. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
13. Bölge Sulama Tesisleri Ölçüm Cihazları Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 37
: 20.06.2017
:
2017/UY.III-1719
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Hamdi GÜLEÇ
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet
İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ
BAŞVURU SAHİBİ:
Pemsantaş Palandöken Elektro Mekanik İnş. Taah. Gıda Araşt. Gelş. San. Tic. Paz. A.Ş.,
Rabiaana Mah. Osmanpaşa Sok. Laçin Turanlı Apt. Kat:
1
ERZURUM
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri 13. Bölge Müdürlüğü,
Barış Mah. H.Edip Adıvar Cad. 07098 Kepez/ANTALYA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2016/504477 İhale Kayıt Numaralı “13. Bölge Sulama Tesisleri Ölçüm Cihazları Alımı”
İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 13. Bölge Müdürlüğü tarafından 21.12.2016 tarihinde açık ihale usulü
ile gerçekleştirilen “13. Bölge Sulama Tesisleri Ölçüm Cihazları Alımı” ihalesine ilişkin
olarak Pemsantaş Palandöken Elektro Mekanik İnş. Taah. Gıda Araşt. Gelş. San. Tic. Paz.
A.Ş.nin 05.01.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.01.2017 tarihli yazısı
ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.01.2017 tarih ve 3447 sayı ile Kurum kayıtlarına
alınan 13.01.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 26.04.2017
tarihli ve 2017/MK-142 sayılı Kurul kararı üzerine yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2017/206
-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, yaklaşık maliyetin idarece rekabet ve eşitlik
ilkelerine aykırı olarak çok yüksek tespit edildiği, bu durumun AR-GE'ye dayalı yerli üretim
yapan firmaları da cezalandırma anlamına geleceği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde
“Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat
araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve
dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik
ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere
açıklanmaz.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 37
: 20.06.2017
:
2017/UY.III-1719
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü
maddesinde “…
f) Yaklaşık maliyet: İhale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü fiyat
araştırması yapılarak, katma değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve
dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin öngörülen bedelini
…
ifade eder.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 8’inci maddesinde
“(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen
esas ve usullere göre miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin
KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde
gösterilir.
(2) Ön ilan yayımlanmadan önce yapı tekniği ve ihtiyaç programına göre tahmin
edilen fiziki miktar veya kapsam esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön
yeterlik ilanı öncesi gerekiyorsa yeniden hesaplanır.
…
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır.
Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez...” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespiti” başlıklı
10’uncu maddesinde “(1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat ve
rayiçlerin tespitinde;
a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer
nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,
c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek
yayımlanmış fiyat ve rayiçler,
ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve
kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,
d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri,
esas alınır.
(2) İdareler, yaklaşık maliyete ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde (a), (b), (c), (ç) ve
(d) bentlerinde belirtilen fiyat ve rayiçlerin birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir
öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(3) İşin bütünü, iş grubu, iş kalemi ve malzeme rayici bazında yapılacak piyasa
araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; iş, imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından,
üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından ve satıcılarından
fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun
fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı
hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara
yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu, iş kalemi veya malzemenin ayrıntılı özellikleri ve
standardına yer verilir, fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 37
: 20.06.2017
:
2017/UY.III-1719
başvurulur ve fiyatlar Katma Değer Vergisi hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan fiyat
bildirimleri ve proforma faturaları dikkate alınmaz.” hükmü,
Bahse konu Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi”
başlıklı 11’inci maddesinde
“İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat
miktarlarının, Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel
gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve
bulunan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle
yaklaşık maliyet tespit edilir.
(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu
hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle ihale onay belgesine eklenir.
(3) Yaklaşık maliyet, güncelliğini kaybetmesi halinde, ilk ilan veya davet tarihine
kadar güncellenir.” hükmü yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalede, idare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin
incelenmesinde, idarece yaklaşık maliyetin piyasa fiyat araştırması esas alınarak hesaplandığı
anlaşılmış, ancak bu hesaplamayı tevsik edici bilgi ve belgelerin gönderilmediği
belirlenmiştir.
Bu duruma binaen ilgili idareden yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan bilgi ve
belgelerin Kuruma gönderilmesi istenmiştir. Buna istinaden 22.05.2017 ve 29.05.2017 tarihli
yazılarla idare tarafından, yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan ilgili firma teklifleri ile
yaklaşık maliyet hesap cetveli gönderilmiş olup ayrıca
Bölge Müdürlüğümüz ikinci grup ölçü tesisi alımı kapsamında yer almakta olup ilk
grupta yer alan Bölge Müdürlükleri ölçüm cihazı alım işine çıkmış ve ihaleleri
“...
…
gerçekleşmiştir. DSİ 13. Bölge Müdürlüğü olarak sulama tesislerine kurdurmayı
planladığımız ölçüm cihazlarına ait teknik özellikler ihale yapan bölgelerin teknik
şartnamelerinde yer almaktadır.
İhalesi gerçekleşen ve ölçüm cihazı alan Bölge Müdürlüklerimizde gerçekleşen
ihalelere katılan ihale konusu alanda deneyimli kuruluşlardan Yapım İşleri Uygulama
Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesi gereğince, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin
maliyetler, telefon yoluyla irtibat kurduğumuz firmalar konuya vakıf oldukları için telefon
görüşmeleri sonucu fiyat teklilerini tarafımıza elektronik posta yoluyla gönderilmişlerdir.
”
hususları ifade edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri kapsamında idare tarafından gönderilen bilgi
ve belgeler ve idare ile yapılan yazışmalar üzerinde yapılan incelemeler neticesinde, idarece
yaklaşık maliyetin mevzuatta öngörülen piyasa fiyat araştırması yöntemiyle yapıldığı,
ortalama birim fiyatların piyasada faaliyet gösteren 5 firmadan fiyat teklifi alınarak
oluşturulduğu, idare tarafından verilen cevapta ifade edildiği üzere fiyat teklifi istenen
firmalara gerekli bilgilerin verildiği, farklı firmalardan alınan fiyat teklif içeriklerinin (ölçüm
cihazı, koruma yapısı, eşel) aynı olduğu, dolayısıyla yaklaşık maliyetin piyasa koşullarını
yansıtır bir şekilde belirlenmiş olduğu anlaşılmış, itirazen şikayet başvurusunun reddedilmesi
gerektiği sonucuna varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 37
: 20.06.2017
:
2017/UY.III-1719
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Hamdi GÜLEÇ
Başkan
Şinasi CANDAN
II. Başkan
Osman DURU
Kurul Üyesi
Erol ÖZ
Kurul Üyesi
Köksal SARINCA
Kurul Üyesi
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Mehmet ATASEVER
Kurul Üyesi
Oğuzhan YILDIZ
Kurul Üyesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 37
: 20.06.2017
:
2017/UY.III-1719
KARŞI OY
İnceleme konusu ihalede,
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvurusunda yer alan iddia incelenmiş ve Kurul
çoğunluğunca, itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
“
Anılan kararda, “… idare tarafından gönderilen bilgi ve belgeler ve idare ile yapılan
yazışmalar üzerinde yapılan incelemeler neticesinde, idarece yaklaşık maliyetin mevzuatta
öngörülen piyasa fiyat araştırması yöntemiyle yapıldığı, ortalama birim fiyatların piyasada
faaliyet gösteren 5 firmadan fiyat teklifi alınarak oluşturulduğu, idare tarafından verilen
cevapta ifade edildiği üzere fiyat teklifi istenen firmalara gerekli bilgilerin verildiği, farklı
firmalardan alınan fiyat teklif içeriklerinin (ölçüm cihazı, koruma yapısı, eşel) aynı olduğu,
dolayısıyla yaklaşık maliyetin piyasa koşullarını yansıtır bir şekilde belirlenmiş olduğu
anlaşılmış, itirazen şikayet başvurusunun reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.”
ifadelerine yer verilmiştir.
Başvuru sahibi itirazen şikayet dilekçesinin 1’inci sayfasında “İdarece belirlenen
yaklaşık maliyetin rekabet ve eşitlik ilkelerine aykırı olarak çok yüksek tespit edildiğinden,
aşırı düşük teklif değerlendirmesine tabi tutulduk ve ihalede değerlendirme dışı bırakıldık…”,
4’üncü sayfasında “…Aşırı yüksek belirlenen ve pahalı ithal malları koruyan yaklaşık
maliyet, kamu kaynaklarının verimli kullanılması hükmüne de aykırıdır… Şikayete konu
ihalede tespit edilen hatalı ve aşırı yüksek ‘yaklaşık maliyet’ AR-GE’ye dayalı yerli üretim
yapan firmamızı kapsamamakta ve pahalı olan ithal ürünleri korumaktadır….idareden
yaklaşık maliyetin yeniden hesaplanması ve kanunun emrettiği gibi eşit muameleyi
sağlayacak şekilde belirlenmesini talep ettik. İdare bu talebimizle alakalı, ret gerekçesinde hiç
bahsetmemiş ve aşırı yüksek hesaplanan yaklaşık maliyet hakkında bir açıklama
getirememiştir.” şeklinde ifadeler kullanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde
“Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat
araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve
dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik
ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere
açıklanmaz.” hükmü yer almaktadır.
Yine, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin; 3’üncü maddesinin birinci
fıkrasının (f) bendinde yaklaşık maliyetin tanımı yapılmış, 8’inci maddesinde yaklaşık
maliyete ilişkin ilkeler düzenlenmiş, 10’uncu maddesinde idarelerce yaklaşık maliyet
hesabına esas olan fiyat ve rayiçlerin tespitine ilişkin hükümlere yer verilmiş ve 11’inci
maddesinde de yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi konusuna yer verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu ihalede idarece yaklaşık maliyetin hazırlanmasında kullanılacak
usule ilişkin olarak (anılan Yönetmeliğin 10’uncu maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde)
mevzuatın öngördüğü takdir yetkisinin piyasa fiyat araştırmasının esas alınması yönünde
kullanıldığı; yaklaşık maliyet hesap cetvelinde belirtilen ortalama birim fiyatların piyasada
faaliyet gösteren 5 firmadan fiyat teklifi alınarak oluşturulduğu; ancak yaklaşık maliyet
hesaplamasını tevsik edici bilgi ve belgelerin idare tarafından gönderilen bilgi ve belgeler
arasında yer almadığı görülmüş olup, Kamu İhale Kurumu’nca yapılan yazışmayla yaklaşık
maliyet hesabında dikkate alınan bilgi ve belgeler idareden talep edilmiş bunun üzerine
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2017/030
: 37
: 20.06.2017
:
2017/UY.III-1719
idarece gönderilen yazıda “…ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,
telefon yoluyla irtibat kurduğumuz firmalar konuya vakıf oldukları için telefon görüşmeleri
sonucu fiyat tekliflerini tarafımıza elektronik posta yoluyla gönderilmişlerdir.” ifadeleri yer
almıştır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesinin dördüncü
fıkrasında yer alan “Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve
kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu, iş kalemi veya malzemenin ayrıntılı
özellikleri ve standardına yer verilir, fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan
yazılarla başvurulur ve fiyatlar Katma Değer Vergisi hariç istenir. İstenen özellikleri
taşımayan fiyat bildirimleri ve proforma faturaları dikkate alınmaz.” şeklindeki düzenleme
ile idarelerin yaklaşık maliyet için fiyat araştırması yaparken uymaları gereken usul ve esaslar
düzenlenmiştir.
Buna göre, uyuşmazlık konusu ihalede yaklaşık maliyet belirlenirken idarece fiyat
istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulmadığı, telefon yoluyla
sözlü olarak başvurulduğu anlaşılmaktadır. İdarece piyasa araştırması yapılırken fiyat sorulan
kişi ve kuruluşlara, fiyatı tespit edilecek elektronik ölçü cihazlarının ayrıntılı özelliklerinin
ve standartlarının yer aldığı aynı koşulları taşıyan bir yazı ile başvurulmadığı
görüldüğünden, fiyat araştırmasında fiyat istenen kişilerden alınan tekliflerin yukarıda
belirtilen Yönetmeliğin 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında açıkça düzenlenen piyasa
araştırması yapılırken uyulması gereken usul ve esaslara uygun olmadığı, dolayısıyla yaklaşık
maliyetin mevzuata uygun olarak (doğru) hesaplanmadığı anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, bir idari işlemin oluşma sürecinde (hazırlık aşaması dahil) takip
edilecek yöntemler ve işlemin icrai nitelik alması için tamamlanması gereken hususlar idari
işlemin şekil unsurunu oluşturmaktadır. İşlem tesis edilirken şekil şartlarına uyulmaması iptal
nedeni olarak kabul edilmektedir. Sonucu etkilemeyen, kişilerin haklarına ilişkin olmayan,
emredici olmayan ihtiyari usuller ile kamu düzeni ile ilgili olmayan (tali) şekil eksiklikleri
iptal nedeni olarak dikkate alınmamaktadır. Uyuşmazlık konusu ihalede yaklaşık maliyetin
hesaplanmasında emredici kurallara uyulmaması asli usul kuralı eksikliği olarak
değerlendirilmekte olup (teklifi sınır değerin altında kalan başvuru sahibinin teklifi aşırı
düşük olarak değerlendirildiğinden 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi çerçevesinde
açıklama istenmeksizin teklifin reddedilmesi nedeniyle ihalenin sonucuna da etki ettiğinden)
ihalenin iptal edilmesini gerektirmektedir.
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede 4734 sayılı Kanunun 54’üncü
maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince “ihalenin iptaline” karar verilmesi
gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunun
“itirazen şikayet başvurusunun
reddine” niteliğindeki kararına katılmıyorum.
Erol ÖZ
Kurul Üyesi