Ana Sayfa / Kararlar / Adana Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Müdürlüğü / 2016/449243-Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü Seyhan İlçesi 24 Derslik+100 Kişilik Öğrenci Pansiyonlu İmam Hatip Lisesi Yapım İşi
Bilgi
İKN
2016/449243
Başvuru Sahibi
Özşahin İnşaat Taahhüt Mehmet Özşahin-Baykök İnşaat Taahhüt Nakliyat İş Makinesi İthalat İhracat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Adana Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Müdürlüğü
İşin Adı
Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü Seyhan İlçesi 24 Derslik+100 Kişilik Öğrenci Pansiyonlu İmam Hatip Lisesi Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:  
Başkan: Hamdi GÜLEÇ  
Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR,  
Hasan KOCAGÖZ, Oğuzhan YILDIZ  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Özşahin İnşaat Taahhüt Mehmet Özşahin  
-Baykök İnşaat Taahhüt Nakliyat İş Makinesi İthalat  
İhracat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
Güzelyalı Mah. Nejat Uygur Bulvarı Palmiye 2 Sitesi  
A
Blok K: 6/12 Çukurova/ADANA  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Adana Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Müdürlüğü,  
Döşeme Mahallesi 60074 Sokak No: 1 01130 Seyhan/ADANA  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2016/449243 İhale Kayıt Numaralı “Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü Seyhan İlçesi 24  
Derslik+100 Kişilik Öğrenci Pansiyonlu İmam Hatip Lisesi Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Adana Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Müdürlüğü tarafından 30.11.2016  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü Seyhan İlçesi  
24 Derslik+100 Kişilik Öğrenci Pansiyonlu İmam Hatip Lisesi Yapım İşi” ihalesine ilişkin  
olarak Özşahin İnşaat Taahhüt Mehmet Özşahin-Baykök İnşaat Taahhüt Nakliyat İş Makinesi  
İthalat İhracat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 22.02.2017 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 27.02.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
06.03.2017 tarih ve 13394 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.03.2017 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/589 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşağıda açıklanan nedenlerle teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
1) İhale üzerinde kalan ortaklığının ihaleye katılmak için istenen teklif vermeye  
yetkili olduğunu gösteren tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin  
yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin  
tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü  
göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeleri sunması  
gerekirken, sunulan Ticaret Sicil Gazetelerinin adres değişikliğine ilişkin olup tüzel kişiliğin  
yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi olmadığı,  
2) İhale üzerinde kalan ortaklığı tarafından sunulan bitirme belgesinin EKAP  
üzerinden düzenlenmediği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
3) İhale üzerinde kalan ortaklığının sunmuş olduğu teklifin mevcut piyasa koşulları  
dikkate alındığında aşırı düşük olduğu, teklif bedelini oluşturan hesap cetvelindeki iş  
kalemlerine ait miktarların, idarece hesaplanan yaklaşık maliyeti oluşturan birim miktarlardan  
düşük olduğu,  
4) Analizlerde yer alan saatlik işçilik fiyatlarının yürürlükteki asgari ücretten düşük  
olduğu,  
5) İhale üzerinde kalan ortaklığının sunmuş olduğu proforma fatura ve fiyat  
tekliflerinin Tebliğ’in 45’inci maddesinde yer alan şekil şartlarına uygun olmadığı,  
6) İhale üzerinde kalan ortaklığı tarafından sunulan analizlerde malzeme, işçilik,  
nakliye vs. bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği, söz konusu kalemleri ile ilgili olarak her  
ne kadar idare tarafından ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmiş olan analizlerde  
malzeme, montaj, nakliye vs. şeklinde bir belirleme yapılmamış olsa da bahse konu iş  
kalemlerinin inşaat mahallinde gerçekleştirilecek esaslı işçilik gerektiren imalatlar  
olduğundan yapılacak açıklamada malzeme, işçilik ve varsa nakliye bedellerinin ayrı ayrı  
gösterilerek açıklanması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan  
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:  
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgili mevzuatı gereği kayıtlı bulunduğu ticaret ve/veya  
sanayi odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin  
odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge.  
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;  
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,  
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre isteklilerin ihaleye katılabilmeleri için  
teklifleri kapsamında, gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesini, tüzel  
kişi olması halinde ise, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel  
kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesini veya  
bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde ise, bu bilgilerin  
tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile  
tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerini sunması gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası kapsamında yapılan incelemeye göre,  
ihale üzerinde kalan İş Ortaklığının pilot ortağı Seal İnş. ve Tic. A. Ş. tarafından İdari  
Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı  
7.1’inci maddesine istinaden Korkut Noterliği tarafından 01.09.2014 tarih ve 511 yevmiye  
numarası ile Mehmet Şefik Taştimur adına düzenlenmiş imza sirküleri ve 31 Aralık 2013, 23  
Mart 2015, 1 Temmuz 2015, 26 Kasım 2015 ve 17 Aralık 2015 tarihli Türkiye Ticaret Sicil  
Gazetesi’nin ilgili sayfalarının, özel ortak Devran İnş. Teks. Oto. İth. İhr. ve San. Tic. Ltd.  
Şti. tarafından da Bingöl 1. Noterliği tarafından 11.07.2016 tarih ve 6053 yevmiye numarası  
ile Fuat Devran adına düzenlenmiş imza sirküleri ve 14 Mart 1996, 29 Mayıs 1996, 7 Ocak  
2008, 28 Nisan 2008, 3 Eylül 2010, 26 Ağustos 2010, 12 Kasım 2014 ve 18 Kasım 2015  
tarihli Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin ilgili sayfalarının sunulduğu görülmüştür.  
Söz konusu Ticaret Sicil Gazetelerinin ilgili sayfaları incelendiğinde; pilot ortak Seal  
İnş. ve Tic. A. Ş.nin şirket hisselerinin %51 Haydar Erol ve %49 Mehmet Şefik Taştimur’a  
ait olduğu,  
bu durumun Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin resmi internet sayfasından  
yapılan sorgulama neticesinde 23 Mart 2015 tarihli ve 8784 sayılı Türkiye Ticaret Sicil  
Gazetesi’nin 120’nci sayfasında da anlaşıldığı, ayrıca Mehmet Şefik Taştimur’un şirket  
yetkilisi olduğu, özel ortak Devran İnş. Teks. Oto. İth. İhr. ve San. Tic. Ltd. Şti.nin şirket  
müdürü ve şirketin tüm hisselerine sahip tek ortak olarak Fuat Devran’ın yer aldığı, Türkiye  
Ticaret Sicil Gazetesi’nin resmi internet sayfasından yapılan sorgulama neticesinde 18 Kasım  
2015 tarihli ve 8949 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 735’inci sayfasında şirketin tüm  
hisselerini Fuat Devran’ın devraldığı ve şirket yetkilisi olduğu görülmüştür.  
Bu kapsamda ihale üzerinde kalan ortaklığının pilot ve özel ortağının, şirket  
ortakları ile yönetimdeki görevlileri belirten son durumu gösterir belgeleri sunduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgelerinin EKAP  
üzerinden düzenlemesi” başlıklı Ek Madde 1’de “(1) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili  
kurum ve kuruluşlar tarafından 31/8/2014 tarihinden sonra düzenlenecek olan deneyim  
belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur.  
(2) İlanı veya duyurusu 31/8/2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki  
ihalelere ilişkin olup EKAP’a kayıt edilmeden 1/9/2014 tarihine kadar düzenlenmiş bulunan  
deneyim belgelerinin asıllarının 1/7/2016 tarihine kadar belgeyi düzenleyen idareye teslim  
edilmesi ve EKAP üzerinden yeniden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur. Bu durumda;  
EKAP üzerinden düzenlenen yeni belgeye, daha önce düzenlenen belgenin tarih ve sayısının  
da belirtildiği ve eski belgenin yerine verildiğine dair bir şerh düşülür ve eski belge  
dosyasında muhafaza edilir.  
(3) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca EKAP üzerinden kayıt edilme zorunluluğu  
getirilen deneyim belgeleri EKAP üzerinden kayıt edilmedikleri müddetçe ilanı veya  
duyurusu 1/7/2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde deneyimini tevsik için kullanılamaz.  
(4) İlanı veya duyurusu 1/9/2014 tarihinden sonra yapılan ihalelerde, aday veya  
istekliler tarafından sunulan ve üzerinde EKAP belge numarası bulunan deneyim  
belgelerinin EKAP üzerinden sorgulanması zorunludur.hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden  
düzenlenmesi” başlıklı 30.8’inci maddesinde “(1) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili  
kurum ve kuruluşlar tarafından 31/8/2014 tarihinden sonra düzenlenecek olan deneyim  
belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur.  
(2) İlanı veya duyurusu 31/8/2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki  
ihalelere ilişkin olup EKAP’a kayıt edilmeden 1/9/2014 tarihine kadar düzenlenmiş bulunan  
deneyim belgelerinin asıllarının 1/7/2016 tarihine kadar belgeyi düzenleyen idareye teslim  
edilmesi ve EKAP üzerinden yeniden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur. Bu durumda;  
EKAP üzerinden düzenlenen yeni belgeye, daha önce düzenlenen belgenin tarih ve sayısının  
da belirtildiği ve eski belgenin yerine verildiğine dair bir şerh düşülür ve eski belge  
dosyasında muhafaza edilir.  
(3) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca EKAP üzerinden kayıt edilme zorunluluğu  
getirilen deneyim belgeleri EKAP üzerinden kayıt edilmedikleri müddetçe ilanı veya  
duyurusu 1/7/2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde deneyimini tevsik için kullanılamaz.  
(4) İlanı veya duyurusu 1/9/2014 tarihinden sonra yapılan ihalelerde, aday veya  
istekliler tarafından sunulan ve üzerinde EKAP belge numarası bulunan deneyim  
belgelerinin EKAP üzerinden sorgulanması zorunludur.” açıklaması yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden ilanı veya duyurusu 31.08.2010  
tarihinden sonra yapılan ihaleler için 01.09.2014 tarihine kadar düzenlenmiş deneyim  
belgelerinden sadece 4734 sayılı Kanun kapsamında yapılan ihalelere ilişkin olanlarının  
EKAP’ta yeniden düzenlenerek kayıt edilmesinin zorunlu olduğu, Kanun kapsamında  
bulunmayan ihalelere ilişkin düzenlenmiş mevcut deneyim belgelerinin EKAP üzerinden  
düzenlenerek kayıt edilmesi zorunluluğunun öngörülmediği anlaşılmaktadır.  
Ayrıca ilgili mevzuat hükümlerinden 31.08.2014 tarihinden sonra düzenlenen iş  
deneyim belgeleri için herhangi bir kapsamın öngörülmediği, dolayısıyla deneyim belgesi  
düzenlemeye yetkili kurum veya kuruluşlar tarafından anılan tarihten sonra düzenlenen tüm iş  
deneyim belgelerinin EKAP’ta düzenlenerek kayıt edilmesinin zorunlu olduğu sonucu  
çıkmaktadır.  
Fakat yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre yurtdışında o ülkenin yetkili  
mercileri tarafından düzenlenen deneyim belgelerinin EKAP’a kayıt zorunluluğunun  
bulunmadığı, çünkü yurt dışında yer alan kurumların EKAP’a kayıt ve EKAP üzerinden iş  
deneyim belge düzenleme yetkilerinin bulunmadığı, EKAP’a kayıt zorunluluğunun ancak  
yurt içinde belge düzenlemeye yetkili kamu kurum ve kuruluşlara taahhüt edilen, Kanun  
kapsamındaki yurtiçi veya yurtdışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen deneyim  
belgeleri için olduğu anlaşılmaktadır.  
İhale üzerinde kalan ortaklığının pilot ortağı tarafından deneyiminin tevsiki  
amacıyla Irak Süleymaniye Üniversitesi Rektörlüğü Mühendislik ve Projeler Müdürlüğü  
tarafından 03.07.2014 tarih ve 146 sayı numarası ile düzenlenen deneyim belgesinin, özel  
ortağı tarafından ise Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından 30.06.2015 tarih ve  
2012/26598  
-341672  
-1  
-2  
sayı numarası ile düzenlenen deneyim belgesinin sunulduğu  
görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre, ihale üzerinde kalan ortaklığının  
pilot ortağı tarafından sunulan deneyim belgesinin yurtdışında o ülkenin yetkili mercileri  
tarafından düzenlenen bir deneyim belgesi olduğu, deneyim belgelerinin EKAP’a kayıt  
zorunluluğuna ilişkin hükümlerin bu deneyim belgesini kapsamadığı, bu belgenin iş  
deneyimin tevsiki amacıyla kullanılabilmesi için EKAP’a kayıt zorunluluğunun bulunmadığı,  
özel ortağı tarafından sunulan deneyim belgesinin EKAP’a kayıtlı olduğu anlaşılmış olup  
bu yönüyle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar  
,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
,
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan kalemleri  
ve/veya gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen kalemleri ve/veya gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan kalemlerinin ve/veya gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; kalemleri ve/veya gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
düzenlenebileceği gibi, kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal kalemi) için bu kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5. İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
…” açıklamaları,  
İdari Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.  
İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale  
üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.”  
düzenlemesi,  
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır. düzenlemesi yer almaktadır.  
Şikâyete konu ihale, Adana Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Müdürlüğü  
tarafından 30.11.2016 tarihinde yapılan “Seyhan İlçesi 24 Derslik+100 Kişilik Öğrenci  
Pansiyonlu İmam Hatip Lisesi Yapım İşi” işi olup, söz konusu ihalenin anahtar teslim götürü  
bedel teklif alınmak suretiyle açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.  
EKAP üzerinden gönderilen 12.01.2017 tarihli yazılar ile teklifi sınır değerin altında  
kalan  
6
istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazıların ekinde  
açıklanması istenilen 106 adet (77 adet inşaat+29 adet tesisat) kalemleri/grupları listesine  
ve kalemlerine ilişkin açıklama istenilecek analiz girdileri ile açıklama istenilmeyecek  
analiz girdileri listesine yer verildiği, aşırı düşük teklif açıklaması istenilen isteklilerden Seal  
İnş. ve Tic. A. Ş.  
-Devran İnş. Teks. Oto. İth. İhr. ve San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının dışında  
kalan isteklinin süresi içinde açıklamada bulunmamaları sebebiyle ihale komisyonunca  
5
tekliflerinin reddedildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan anılan istekli tarafından yapılan  
açıklamanın ise ihale komisyonunca uygun bulunarak ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığı  
anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibinin iddiaları doğrultusunda Seal İnş. ve Tic. A. Ş.-Devran İnş. Teks.  
Oto. İth. İhr. ve San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan aşırı düşük teklif  
açıklamalarına yönelik yapılan inceleme ve değerlendirmeler aşağıdaki şekildedir:  
Anılan İş Ortaklığı tarafından bahse konu kalemleri/gruplarına ilişkin yapılan aşırı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
düşük teklif açıklaması kapsamında, açıklama yazısına,  
4
sayfa hesap cetveline, hangi kamu  
kurum ve kuruluşun birim fiyatının kullanıldığını, birim fiyat poz numarasını, kullanılan  
analiz girdilerine ilişkin 2016 yılı Çevre Şehircilik Bakanlığı ve İller Bankası rayiçleri  
listesine, analiz yapılarak açıklanan kalemleri listesi ile bu kalemlerine ilişkin yapılan  
analizlere ve alt analizlere, nakliye hesaplamalarına, malzeme yoğunluk tablosu ve fiyat  
tekliflerine yer verildiği,  
Bu çerçevede sunulan aşırı düşük teklif açıklamalası kapsamında, idare tarafından  
verilen analiz formatına uygun olarak düzenlenen analizler ile açıklamanın yapıldığı,  
analizlerde yer alan bazı girdiler için yardımcı analizlerin kullanıldığı, bu analizlerde yer alan  
alt girdilerin Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan birim fiyatlara uygun olduğu,  
kalemlerindeki analizlerde yer alan bazı girdiler için fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat  
tekliflerinde montaj giderinin ayrı bir gider olarak öngörüldüğü görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesi uyarınca aşırı düşük teklif  
açıklamasının idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmaması  
halinde isteklilerin tekliflerinin reddedileceği açık olmakla birlikte anahtar teslimi götürü  
bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama  
projelerinin idarece hazırlanarak ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin  
hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da uygulama projesindeki şekliyle  
işi tamamlaması esastır. Bu bağlamda bahse konu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif  
alınması suretiyle ihale edilmesi nedeniyle anılan isteklinin açıklama istenilen kalemlerinde  
metrajlarının idarenin metrajlarıyla birebir örtüşmesinin ve/veya isteklilerin birbirlerinden  
farklı miktarlar öngörmesinin mümkün olduğu, ancak aradaki metraj farkının işin proje ve  
teknik şartnameye, fen ve sanat kurallarına uygun olarak ifa edilmesini engelleyici nitelikte  
olmaması gerektiği açıktır.  
Bu çerçevede istekli tarafından idare tarafından açıklama istenilen 106 iş  
kalemi/grubuna ilişkin kendi metrajı ile anılan isteklinin öngördüğü metraj arasında yapılan  
kıyaslama incelendiğinde, 17 kaleminin aynı, 38 kaleminde fazlalık, 51 kaleminde  
eksiklik olduğu ve bu 51 kalemine ait metrajın idarenin metrajından %1 ile %4 arasında  
düşük olduğu, istekli tarafından yukarıda belirtilen kalemlerindeki metraj düşüklüğünün  
makul ve kabul edilebilir düzeyde olduğu, ayrıca isteklinin proje ve Teknik Şartname’ye, fen  
ve sanat kurallarına uygun olarak işi ifa etmesinin esas olduğu sonucuna varılmış olup,  
başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Bununla birlikte fazlalık olan 38 kaleminden  
3
tanesinde de(47’nci Y.21.050/C11,  
49’uncu Y.21.051/C11 ve 92’nci 727.718 poz numaralı kalemleri) istekli tarafından  
öngörülen metrajın idarenin metrajından %10’dan daha fazla olduğu, bu durumun istekli  
lehine avantaj değil, dezavantaj teşkil ettiği tespit edilmiştir.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde “İş kalemleri/gruplarına ait  
analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde  
yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.” açıklamaları yer almaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen 77 adet inşaat ve 29  
adet tesisat olmak üzere toplamda 106 adet kalemi/grubuna için ihale üzerinde kalan iş  
ortaklığı tarafından 19.01.2017 tarihinde sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında,  
kalemlerinde yer alan işçilik giderleri için teklif edilen fiyatların 2016 yılında geçerli olan  
saatlik asgari ücretin (7,32 TL) altında olmadığı, bu yönüyle bu açıklamanın yukarıda  
aktarılan Tebliğin 45.1.9’uncu maddesinde yer alan “İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile  
yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan  
saatlik asgari ücretin altında olamaz.” açıklamalarına uygun olduğu, bu yönüyle başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde “Teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı  
Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş  
kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri  
sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklamaları yer almaktadır.  
Başvuru sahibinin ihale üzerinde kalan ortaklığının sunmuş olduğu proforma fatura  
ve fiyat tekliflerinin Tebliğ’in 45’inci maddesinde yer alan şekil şartlarına uygun olmadığı  
iddiasına ilişkin olarak, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen106  
adet kalemi/grubuna için ihale üzerinde kalan ortaklığı tarafından 19.01.2017 tarihinde  
sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, özel pozlar da dahil olmak üzere 50 adet  
kalemi/grubuna ilişkin fiyat teklifi ile yapılan açıklamalarda mevzuata aykırılık  
bulunmadığı, istekli tarafından sunulan fiyat tekliflerinin sunuluş şekli açısından mevzuata  
uygun olduğu, fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından mevzuatta öngörülen ibareye yer  
verilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı, analizlerde yer alan bazı giderler için fiyat teklifi  
alınarak yapılmış olan açıklamaların mevzuata uygun olduğu, bu yönüyle başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasında malzeme, işçilik, nakliye vs.  
bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği iddiasına ilişkin olarak, aşırı düşük teklif sorgulaması  
kapsamında açıklanması istenilen 77 adet inşaat ve 29 adet tesisat olmak üzere toplamda 106  
adet kalemi/grubu için ihale üzerinde kalan ortaklığı tarafından 19.01.2017 tarihinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2017/015  
: 53  
: 29.03.2017  
:
2017/UY.III-937  
sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, idare tarafından verilen analiz formatına  
uygun olarak düzenlenen analizler ile açıklamanın yapıldığı, analizlerde yer alan bazı girdiler  
için yardımcı analizlerin kullanıldığı, bu analizlerde yer alan alt girdilerin Çevre Şehircilik  
Bakanlığı tarafından yayınlanan birim fiyatlara uygun olduğu, kalemlerindeki analizlerde  
yer alan bazı girdiler için fiyat teklifinin sunulduğu, sunulan fiyat tekliflerinde verilen  
bedellerin nakliye dahil olduğu, ayrıca 167.804/A Fan  
167.807/A Fan coil cihazı, ÖZEL.HT 01 Frekans konventörlü ısı geri kazanımlı klima  
santrali, H.ÖZEL 06 Klima santrali, H.ÖZEL 07 Klima santrali ve ELK.01 12 kanal  
kapasiteli TV yayın merkezi+LNB+Çanak anteni 150cm kalemleri/grubuna için fiyat  
-coil cihazı, 167.805/A Fan-coil cihazı,  
-
-
-
-
Q
teklifi sunulduğu, fiyat tekliflerinde montaj giderinin ayrı bir gider olarak öngörüldüğü, bu  
yönüyle ihale üzerinde kalan ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasının yukarıda aktarılan  
mevzuat hükümlerine uygun olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının reddi  
gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
Hamdi GÜLEÇ  
Başkan  
Şinasi CANDAN  
II. Başkan  
Erol ÖZ  
Kurul Üyesi  
Köksal SARINCA  
Kurul Üyesi  
Dr. Ahmet İhsan ŞATIR  
Kurul Üyesi  
Hasan KOCAGÖZ  
Kurul Üyesi  
Oğuzhan YILDIZ  
Kurul Üyesi