Ana Sayfa / Kararlar / Efeler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü / 2018/314370-Aydın Efeler İlçe Merkezindeki Taşıma Merkezi Okullara 17/09/2018 - 14/06/2019 Tarihleri Arası 177 Gün 957 İlkokul ve Ortaokul Öğrencisine Sıcak Öğle Yemeği Hazırlama ve Dağıtımı İşi
Bilgi
İKN
2018/314370
Başvuru Sahibi
Akademi Yem. Tem. Müh. Hiz. Yaz. Bil. İnş. Nak. Tur. Tic. Ltd Şti
İdare
Efeler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
İşin Adı
Aydın Efeler İlçe Merkezindeki Taşıma Merkezi Okullara 17/09/2018 - 14/06/2019 Tarihleri Arası 177 Gün 957 İlkokul ve Ortaokul Öğrencisine Sıcak Öğle Yemeği Hazırlama ve Dağıtımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Akademi Yem. Tem. Müh. Hiz. Yaz. Bil. İnş. Nak. Tur. Tic. Ltd Şti,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Efeler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2018/314370 İhale Kayıt Numaralı “Aydın Efeler İlçe Merkezindeki Taşıma Merkezi  
Okullara 17/09/2018 - 14/06/2019 Tarihleri Arası 177 Gün 957 İlkokul ve Ortaokul  
Öğrencisine Sıcak Öğle Yemeği Hazırlama ve Dağıtımı İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Efeler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 25.07.2018 tarihinde açık ihale usulü  
ile gerçekleştirilen “Aydın Efeler İlçe Merkezindeki Taşıma Merkezi Okullara 17/09/2018 -  
14/06/2019 Tarihleri Arası 177 Gün 957 İlkokul ve Ortaokul Öğrencisine Sıcak Öğle Yemeği  
Hazırlama ve Dağıtımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Akademi Yem. Tem. Müh. Hiz. Yaz. Bil.  
İnş. Nak. Tur. Tic. Ltd Şti.nin 13.08.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  
bila tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.08.2018 tarih ve 44193 sayı ile  
Kurum kayıtlarına alınan 27.08.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1392 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin İdari Şartname’de istenilen yeterlik kriterlerini  
sağlamadığı, şöyle ki;  
a) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyasında sunulan ISO 9001:2015  
Kalite Yönetim Sistem Belgesi ile ISO 140001:2015 Çevre Yönetim Sistem Belgesinin ihale  
dokümanında belirtilen kriterleri sağlamadığı, söz konusu belgelerin ihale tarihi itibariyle  
geçerli olmadığı ve TÜRKAK tarafından akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları  
tarafından düzenlenmediği, anılan belgelerin TÜRKAK Akreditasyon Markası taşımadığı, söz  
konusu belgelerin ekinde Türk Akreditasyon Kurumundan alınan ve bahse konu belgelerin  
geçerliliğinin sürdüğünü teyit eden ihale tarihi itibariyle geçerli bir yazı sunulmadığı,  
b) İdari Şartname’nin 7.5.2’nci maddesinde belirtilen araca ilişkin ruhsatların ihale  
üzerinde bırakılan istekli tarafından fotokopi olarak sunulduğu ve üzerinde herhangi bir  
yetkili merci onayının bulunmadığı,  
2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının  
uygun olmadığı, şöyle ki;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
a) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin hatalı olduğu,  
b) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveline ana girdi miktarlarının eksik olarak  
yansıtıldığı,  
c) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin, ihale konusu işin süresi boyunca  
kullanılacak ana girdilerin tamamını kapsamadığı,  
ç) Açıklama istenen girdilerin birim fiyatlarının, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan Malzemeli Yemek Sunumu  
Hesap Cetveline hatalı olarak yansıtıldığı,  
d) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen ana girdi ile işçilik maliyeti  
toplamının toplam teklif tutarına oranının; 0,80 ile 0,95 arasında olmadığı,  
e) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin “açıklama yöntemi” bölümünde, ek  
olarak sunulan belgelerin sayfa numaralarının belirtilmediği,  
f) Açıklama istenen girdilere ilişkin birim fiyatların, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından borsa idaresince düzenlenen belgeler ile tevsik edilmeye çalışıldığı, ancak söz  
konusu istekli tarafından sunulan belgelerde yer alan tarihlerin mevzuatta belirtilen sürelere  
uygun olmadığı, anılan istekli tarafından birim fiyatların tevsiki amacıyla bahse konu  
belgelerdeki asgari birim fiyatların kullanıldığı, ayrıca söz konusu istekli tarafından ihale  
konusu hizmetin yerine getirileceği il dışındaki illerin borsa bültenlerindeki fiyatların esas  
alındığı, dolayısıyla bahse konu illerin ihale konusu hizmetin yerine getirileceği huzurevine  
olan mesafelerinin de hesaplanması ve nakliye giderlerinin malzeme fiyatlarına dahil edilmesi  
gerektiği,  
g) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından pet su ve ekmek girdilerinin teklif  
tutarlarına ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı,  
h) Kamu kurum ve kuruluşlarınca sunulan mal ve hizmetlere ilişkin olarak  
düzenlenen ve ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunulan belgelerde tarih belirtilmediği,  
ı) İhale dokümanında yer verilen örnek menülerdeki yemeklerin yapımında  
kullanılacak olan dana etinin Teknik Şartname’de belirtilen özelliklerine uygun olarak ayrı  
ayrı fiyatlandırılması ve fiyat tevsikinin de ayrı ayrı yapılması gerekirken ihale üzerinde  
bırakılan istekli tarafından anılan hususlara uygun olmayan açıklama sunulduğu,  
i) İhale dokümanında yer verilen örnek menülerdeki yemeklerin yapımında  
kullanılacak olan yaş sebze ve meyvelerin fiyatlarının ayrıca tevsik edilmesi gerekirken ihale  
üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının anılan hususa  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
uygun olarak yapılmadığı,  
j) Aşırı düşük teklif açıklamasının toptancı hal fiyatları dayanak gösterilerek yapılması  
durumunda, Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların  
Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi  
tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem  
gününe ait ortalama fiyatını gösteren belgelerin sunulabileceği, ancak ihale üzerinde bırakılan  
istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yaş sebze ve meyvelerin  
fiyatlarının tevsiki amacıyla toptancı hal fiyatlarına ilişkin olarak sunulan belgelerin ihale  
tarihinden sonra düzenlendiği ve açıklama yapılırken söz konusu belgelerdeki en düşük  
fiyatların kullanıldığı, ayrıca bahse konu istekli tarafından yaş sebze ve meyve fiyatlarının  
tevsikinde ihale konusu hizmetin yerine getirileceği il dışındaki illerin toptancı hal fiyatlarının  
esas alındığı, dolayısıyla söz konusu illerin ihale konusu hizmetin yerine getirileceği  
huzurevine olan mesafelerinin de hesaplanması ve nakliye giderlerinin malzeme fiyatlarına  
dahil edilmesi gerektiği,  
k) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının (Ek-O.7) Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
79.2.2.7 ve 8.4’üncü maddelerine aykırılık teşkil ettiği, söz konusu istekli tarafından teklif  
edilen birim fiyatların bahse konu tutanaklarda tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin  
altında olduğu, toplam tutarların yanlış hesaplandığı, son veya bir önceki geçici vergi  
beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen mal miktarının en az yarısı  
kadar söz konusu istekli tarafından üretiminin, alımının veya satımının yapılmadığı, bahse  
konu tutanakların her sayfasının ilgili meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalanmadığı,  
ayrıca EK-O.7 tutanaklarının anılan isteklinin söz konusu malları imalatlarında kullanıyor  
olması durumunda 150 ilk madde ve malzeme, 151 yarı mamuller – üretim hesapları, bahse  
konu malların ticaretinin yapılıyor olması durumunda ise 153 ticari mallar hesabında bulunan  
kayıtlar kullanılarak doldurulması ve söz konusu isteklinin hangi malların üreticisi hangi  
malların satıcısı olduğunun belirtilmesi gerekirken tutanakların anılan hususlara uygun olarak  
sunulmadığı, ayrıca bahse konu istekli tarafından sunulan faaliyet belgesinin geçerlilik  
süresinin dolduğu,  
l) İhale dokümanında yer verilen örnek menülerdeki yemeklerin yapımında  
kullanılacak olan kuru fasulye, barbunya, nohut, makarna, pirinç, bulgur, et, pırasa, patlıcan,  
havuç gibi girdilerin birim fiyatlarının tevsikinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından,  
üçüncü kişilerden fiyat teklifi almak suretiyle açıklandığı ve fiyat teklifi alma gerekçelerinin  
belirtilmediği, söz konusu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesine  
aykırılık teşkil ettiği,  
m) İhale konusu hizmetin yerine getirilebilmesi için isteklilerden bir adet araç  
istenilmesi nedeniyle en az bir şoför ile yemeğin pişirilmesi ve dağıtımı için aşçı ve aşçı  
yardımcısı çalıştırılması gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan  
aşırı düşük teklif açıklamasının bir veya iki işçi üzerinden yapıldığı,  
3) İşçilik giderinin hesaplanabilmesi için gerekli olan personel sayısının ihale  
dokümanında belirtilmediği, ayrıca gıda maddelerinin evsaflarının Teknik Şartname’de yer  
almadığı, dolayısıyla istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ve teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
edilen malzemelerin dokümana uygunluğunun idarece denetiminin mümkün olmadığı  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
a) Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Kalite ve standarda ilişkin  
belgeler” başlıklı 42’nci maddesinde “…(2) Kalite yönetim sistem belgesi ve çevre yönetim  
sistem belgesinin Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme  
kuruluşları veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer  
alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından  
düzenlenmesi zorunludur. Bu belgelendirme kuruluşlarının, Uluslararası Akreditasyon  
Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca  
akredite edilmiş belgelendirme kuruluşu olduklarının ve bu kuruluşlarca düzenlenen  
belgelerin geçerliliğini sürdürdüğünün, Türk Akreditasyon Kurumundan alınacak bir yazı ile  
teyit edilmesi gerekir. Teyit yazısı, ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması koşuluyla  
düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl süreyle kullanılabilir. Ancak Türk Akreditasyon Kurumu  
tarafından akredite edildiği duyurulan belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve  
TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belge ve sertifikalar için Türk Akreditasyon  
Kurumundan teyit alınması zorunlu değildir.  
(4) Kalite ve standarda ilişkin belgelerin ihale veya son başvuru tarihinde geçerli  
olması yeterlidir…” hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
taşıması gereken kriterler:  
...  
7.5.3. Kalite yönetim sistem belgesi ve çevre yönetim sistem belgesi; Türk  
Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası  
Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon  
kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmesi zorunludur.  
Bu belgelendirme kuruluşlarının, Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma  
Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme  
kuruluşu olduklarının ve bu kuruluşlarca düzenlenen belgelerin geçerliliğini sürdürdüğünün,  
Türk Akreditasyon Kurumundan alınacak bir yazı ile teyit edilmesi gerekir. İhale tarihi veya  
bu tarihten önceki bir yıl içinde alınan teyit yazıları geçerlidir. Ancak, Türk Akreditasyon  
Kurumu tarafından akredite edildiği duyurulan belgelendirme kuruluşları tarafından  
düzenlenen ve TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belge ve sertifikalar için Türk  
Akreditasyon Kurumundan teyit alınması zorunlu değildir. Bu belgelerin ihale tarihinde  
geçerli olması yeterlidir...” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan dokümanı düzenlemelerinden; inceleme konusu ihalede istekliler  
tarafından teklif dosyasında ihale tarihinde geçerli olan kalite yönetim sistem belgesi ve çevre  
yönetim sistem belgesinin sunulmasının zorunlu olduğu, söz konusu belgelerin Türk  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası  
Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon  
kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmesi gerektiği;  
bahse konu belgelendirme kuruluşlarının, Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı  
Tanınma Antlaşması’nda yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş  
belgelendirme kuruluşu olduklarının ve bu kuruluşlarca düzenlenen belgelerin geçerliliğini  
sürdürdüğünün, Türk Akreditasyon Kurumundan ihale tarihi veya bu tarihten önceki bir yıl  
içinde alınan alınacak bir yazı ile teyit edilmesinin zorunlu olduğu, ancak Türk Akreditasyon  
Kurumu tarafından akredite edildiği duyurulan belgelendirme kuruluşları tarafından  
düzenlenen ve TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belge ve sertifikalar için Türk  
Akreditasyon Kurumundan teyit alınmasına gerek bulunmadığı anlaşılmaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyasında belge geçerlilik bitiş tarihi  
11.07.2019 olarak belirtilen ISO 9001:2015 kalite yönetim sistem belgesi ile Türk  
Akreditasyon Kurumundan 17.07.2018 tarihinde alınan teyit yazısının sunulduğu, söz konusu  
teyit yazısında “…Belgenin geçerliliğini sürdürdüğü, belgeyi veren belgelendirme  
kuruluşunun Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Anlaşmalarında yer alan  
ve Tablo 2 Madde 8’de belirtilen akreditasyon kuruluşunca akredite edilmiş olduğu tespit  
edilmiştir…” ifadelerine yer verildiği, bu kapsamda söz konusu istekli tarafından Uluslararası  
Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon  
kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından düzenlenen kalite yönetim  
sistem belgesi ile Türk Akreditasyon Kurumundan ihale tarihi veya ihale tarihinden önceki  
bir yıl içinde alınan teyit yazısının sunulduğu tespit edildiğinden başvuru sahibinin anılan  
hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı tespit edilmiştir.  
Diğer taraftan bahse konu istekli tarafından teklif dosyasında ISO 140001: 2015 çevre  
yönetim sistem belgesinin sunulduğu görülmüştür. İdarece gönderilen ihale işlem dosyasında  
her ne kadar Türk Akreditasyon Kurumundan alınan teyit yazısının bulunduğu anlaşılsa da  
bahse konu teyit yazısının ihale tarihinde geçerli olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin  
anılan hususa yönelik iddiasının yerinde olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
b) Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli”  
başlıklı 31’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını  
veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura  
örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine  
ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu  
anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler.  
Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta  
görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.  
(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu  
olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu  
anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez…” hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.2….  
4-İhale konusu işi yerine getirmek için bir adet aracın (Sıcak-Sulu yemek taşımasına  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
uygun olacaktır.) belgeleri ibraz edilecektir.  
7.7. Belgelerin sunuluş şekli:  
7.7.1. İstekliler, yukarıda sayılan belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce  
onaylanmış örneklerini vermek zorundadır…  
7.7.2. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması  
zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile "ibraz edilenin aynıdır"  
veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir.  
7.7.3. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale tarihinden önce İdare tarafından  
"aslı idarece görülmüştür"veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini tekliflerine  
ekleyebilirler…” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden ve ihale dokümanında yer alan  
düzenlemelerden; istekliler tarafından teklif dosyasında tüm belgelerin aslının veya aslına  
uygunluğu noterce onaylanmış örneklerinin sunulmasının gerektiği; noter onaylı belgelerin  
suretlerinin veya fotokopilerinin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşımasının zorunlu  
olduğu; söz konusu belgelerin ihale tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece  
görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerinin de ihale komisyonlarınca  
kabul edileceği anlaşılmakta olup, başvuru sahibinin iddiasına konu edindiği Şartname  
maddesinde belirtilen araca ilişkin olarak istekliler tarafından teklif dosyasında ruhsat  
sunulması gerektiğine yönelik ihale dokümanında herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı,  
kaldı ki söz konusu istekli tarafından bir adet kamyonete ilişkin olarak ruhsat sunulduğu,  
bahse konu ruhsatın 24.07.2018 tarihli “aslı idarece görülmüştür” şerhi taşıdığı tespit  
edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit  
veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c)  
ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan  
hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin  
kullanılması zorunludur.  
(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.  
a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile  
yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.  
b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.  
c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar  
listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.  
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık  
maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.  
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;  
SD: Sınır değeri,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
YM: Yaklaşık maliyeti,  
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu  
anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten  
yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,  
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne  
uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık  
maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,  
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını  
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak  
üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre  
Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal  
ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu  
kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri  
veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle  
yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler  
için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç)  
geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.8. İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan  
Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu  
tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal  
bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan  
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel  
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin  
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci  
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat  
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek–H.4)  
hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık;  
işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut,  
mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri  
(ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale  
dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü  
düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar  
arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği  
orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri  
(doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama  
giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör  
muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler”  
başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç,  
bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve  
işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve  
işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam  
miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara  
öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif  
ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını  
kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.  
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dâhil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.açıklaması yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; malzemeli yemek hizmet  
alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik  
şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılacağı ve bu menülerde yer alan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtileceği, teklifi aşırı düşük bulunan  
istekliler tarafından öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek–H.4) hazırlanarak açıklama kapsamında  
sunulması, söz konusu açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için ise “(Ana Girdi Maliyeti +  
İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’ten çok olmaması  
gerektiği, oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’ten çok olan isteklilerin  
tekliflerinin reddedileceği, ana girdi ibaresi kapsamında; kırmızı et, beyaz et, balık, işlenmiş  
et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi), kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek,  
kuru fasulye gibi), sebze, meyve, toz şeker, süt, yoğurt, ayran, yağ ürünleri (ayçiçek yağı,  
zeytinyağı, tereyağı), kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi), pet su ve  
ekmeğin açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınacağı, isteklilerin beyan ettiği orana  
uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz,  
LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri,  
bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve  
tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurların “yardımcı girdiler” başlığında  
değerlendirileceği ve anılan unsurlar için açıklama sunulmasının gerekmediği anlaşılmaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: Aydın Efeler İlçe Merkezindeki Taşıma Merkezi Okullara 17/09/2018-  
14/06/2019 tarihleri arası 177 gün 957 ilkokul ve ortaokul öğrencisine sıcak öğle yemeği  
hazırlama ve dağıtımı işi  
b) Miktarı ve türü: 17.09.2018-14.06.2019 tarihleri arası 177 gün 12 taşıma  
merkezindeki 957 ilkokul ve ortaokul öğrencisine sıcak öğle yemeği hazırlama ve dağıtımı işi  
17.09.2018-14.06.2019 tarihleri arası 177 gün 957 ilkokul ve ortaokul öğrencisine  
sıcak öğle yemeği hazırlama ve dağıtımı işi  
c) Yapılacağı yer: Efeler ilçe merkezinde bulunan 12 ilkokul ve ortaokul taşıma  
merkezi…” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.1. Ulaşım, vergi, sigorta, resim, harçlar ve tüm muhtelif giderler yükleniciye aittir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir  
hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”  
düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale komisyonunca hesaplanan sınır değerin altında kalan 2 istekliye idare tarafından  
gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ekinde 2 haftalık örnek yemek menüsüne  
yer verildiği, ayrıca söz konusu yazı ekinde, yemeklerde kullanılacak malzemeler ile  
gramajlarının belirtildiği gramaj listelerinin düzenlendiği görülmüştür.  
a, b, c, ç) Başvuru sahibinin söz konusu iddialarının somut bir hukuka aykırılık  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
gerekçesine veya delile dayanmadığı, Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde (Ek-H.4)  
yer alan girdilerden hangilerinin birim fiyat ve gramajlarında hata yapıldığına ve ihale  
süresince kullanılacak ana girdilerden hangilerinin söz konusu hesap cetveline  
yansıtılmadığına ilişkin dilekçede somut bir belirleme yapılmadığı, iddiaların genel nitelikli  
hukuka aykırılık ifadeleri içerdiği ve bahse konu iddiaların dolaylı olarak EK-H.4 belgesinin  
baştan sona tamamen yeniden incelenmesi ve değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmış  
olup, Kurumun ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak  
şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme yetkisi bulunmadığından, anılan iddiaların  
reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
d) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli (Ek-H.4) sunulduğu, anılan belgelerde ana girdi  
maliyeti toplamının toplam teklif tutarına oranı (0,67) ile işçilik maliyeti toplamının toplam  
teklif tutarına oranının (0,25) belirtildiği görülmüş olup, ana girdi maliyeti ile işçilik maliyeti  
toplamının toplam teklif tutarına oranının 0,80 ile 0,95 arasında olduğu anlaşıldığından (0,92)  
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
e) Standart Form Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek–H.4) 4 no.lu  
dipnotunda “Hangi belge ile tevsik edildiği ve söz konusu belgelerin, ekli belgelerde kaçıncı  
sayfada olduğu yazılacaktır.ifadesi yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde ana girdilerin ve söz konusu girdilerin  
hangi belge ile tevsik edildiğinin belirtildiği, ayrıca söz konusu belgelerin kaçıncı sayfada  
olduğu bilgisine de yer verildiği tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
f) Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde”… 79.2.2. İstekliler aşırı  
düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir…” açıklaması yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamalarından; istekliler tarafından aşırı düşük teklif  
açıklamasının borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son  
12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belgelerle  
yapılabileceği anlaşılmakta olup, kamu ihale mevzuatında söz konusu belgelerin ihale konusu  
hizmetin yerine getirileceği ilin borsa idaresince düzenlenmesi gerektiğine yönelik herhangi  
bir hüküm bulunmamaktadır. Ayrıca malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde asgari iki  
haftalık örnek menüde belirtilen girdiler üzerinden işçilik ve ana girdi maliyetlerinin  
açıklanması gerekmekte olup, nakliye girdisinin açıklanması gereken maliyet kalemlerinden  
olmadığı, yardımcı giderler olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından başvuru  
sahibinin ihale konusu hizmetin yerine getirileceği il dışındaki illerin borsa bültenlerindeki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
fiyatların esas alınması durumunda nakliye giderlerinin de açıklanması gerektiği yönündeki  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında;  
Antalya Ticaret Borsası Haziran 2018 bülteni ile sivri biber fiyatının, Kars Ticaret Borsası  
Kasım 2017 bülteni ile ekmek fiyatının, Ankara Ticaret Borsası 25.07.2017-24.07.2018 tarihli  
bülteni ile dana kemiksiz but, tavuk eti, ayçiçek yağı, salça, zeytinyağı, patates, kuru soğan,  
tuz, pirinç, kırmızı mercimek, un, şehriye, makarna, kuru fasulye, barbunya, nohut, turşu,  
şeker, patlıcan, kabak, bezelye, taze fasulye, domates, salatalık, biber, havuç, süt, karpuz,  
kavun, yoğurt, Kemalpaşa tatlısı, hindistan cevizi fiyatının tevsik edildiği görülmüş olup,  
ihale tarihinin 25.07.2018 olduğu göz önünde bulundurulduğunda ticaret borsası fiyatları  
kullanılarak yapılan fiyat tevsiklerinde ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem  
gününde gerçekleşen ortalama fiyatların kullanıldığı tespit edildiğinden başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
g) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde Kars Ticaret Borsası Kasım 2017  
bülteni ile ekmek fiyatının tevsik edildiği tespit edilmiş olup, ihale dokümanında pet şişe su  
verileceğine ilişkin olarak herhangi bir düzenlemenin yapılmadığı anlaşıldığından başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
h, j, k, l) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamasında ana girdilerin birim fiyatlarının tevsiki amacıyla Kars Ticaret Borsası Kasım  
2017 bülteni, Antalya Ticaret Borsası Haziran 2018 bülteni ve Ankara Ticaret Borsası  
25.07.2017-24.07.2018 tarihli bülteninin kullanıldığı, bahse konu istekli tarafından kamu  
kurum ve kuruluşlarınca sunulan mal ve hizmetlere ilişkin olarak düzenlenen belgelerin,  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen belgelerin, üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin ve maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının (Ek-O.7) fiyat tevsikinde  
kullanılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
ı) Teknik Şartname’nin 7’nci maddesinde “…a)Mevsim şartlarına uygun olarak, her  
gün bir ana yemek verilecektir. Yemeğin türüne göre, yemeğin içerisinde kemiksiz et, kemiksiz  
tavuk eti, kemikli tavuk eti, sığır kıyması bulunacaktır. Öğrencilere ana yemek olarak et  
yemeği verildiği durumlarda, öğrenci başına 80 gr. kemiksiz et, 200 gr. kemikli tavuk eti  
düşecek şekilde yemekler hazırlanacaktır...” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yapılan incelemede, Teknik Şartname’de yemeklerin içeriğinde “kemiksiz et”, “sığır  
kıyması” ürünlerinin yer alacağının düzenlendiği, ihale komisyonunca hesaplanan sınır  
değerin altında kalan 2 istekliye idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi  
yazısı ekinde yer alan 2 haftalık örnek menüde ve gramaj tablolarında ise yemeklerin  
yapımında kullanılacak malzemeler arasında “kıyma” ve “dana eti kıyma” girdilerine yer  
verildiği görülmüş, dolayısıyla isteklilerin anılan girdilerin her birinin fiyatını tevsik etmek  
üzere belge sunması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yalnızca “dana  
kemiksiz but” girdisine yer verildiği ve anılan girdinin fiyat tevsikinin yapıldığı  
anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olduğu, ihale üzerinde bırakılan  
isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
i) İhale komisyonunca hesaplanan sınır değerin altında kalan 2 istekliye idare  
tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazı ekinde 2 haftalık örnek yemek  
menüsüne yer verildiği, ayrıca söz konusu yazı ekinde, yemeklerde kullanılacak malzemeler  
ile gramajlarının belirtildiği gramaj listelerinin düzenlendiği görülmüş olup, söz konusu  
menülerde ve gramaj listelerinde kuru sebze/meyve ve yaş sebze/meyve girdilerine ayrı ayrı  
yer verilmediği, ayrıca ihale dokümanında da yaş sebze ve meyveye ilişkin ayrıca herhangi  
bir düzenlemenin yapılmadığı, aşırı düşük teklif açıklama talebi yazı ekinde yer verilen 2  
haftalık örnek yemek menüsü ile gramaj listelerinde bulunan sebze ve meyvelerin fiyat  
tevsikinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapıldığı başvuru sahibinin iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
m) Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.1.1.Personel  
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale  
dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için  
kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni  
yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden  
hizmet alımlarını ifade eder.  
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında  
haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi  
halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir…”  
açıklaması,  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.2….  
4-İhale konusu işi yerine getirmek için bir adet aracın (Sıcak-Sulu yemek taşımasına  
uygun olacaktır.) belgeleri ibraz edilecektir.  
6-Yüklenici, taşıma merkezi okullarda yemek dağıtma ve yemekhane temizliğinde kendi  
personelini görevlendirecek ve personelin kimlik bilgilerini sözleşme esnasında idareye  
bildirecektir. Kesinlikle taşıma merkezi okul personeli yemek dağıtımında ve yemekhane  
temizliğinde görevlendirilmeyecektir…” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.1. Ulaşım, vergi, sigorta, resim, harçlar ve tüm muhtelif giderler yükleniciye aittir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir  
hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”  
düzenlemesi,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
Teknik Şartname’nin 1’inci maddesinde “Yemeğin taşınmasında, yemek servisinin  
yapılmasında, yemek sonrası temizlik hizmetinin yapılmasında, görevlendirilecek personel  
yüklenici firma tarafından temin edilecek, bu hususta yapılacak tüm giderler (Maaş, SGK  
Pirimi, Vergi v.b.) yüklenici firma tarafından karşılanacaktır…” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin 12’nci maddesinde Yemek verilecek taşıma merkezi okul  
yemekhanelerinde, yemek masaları yüklenici tarafından hazırlanacak, masalar hazırlanırken  
masaların üzerine yemeğin özelliğine göre çatal, kaşık, bıçak, sürahi, bardak, tuzluk, biberlik,  
kürdan ve peçete mutlaka konulacaktır. Yemek saati sonunda boş kaplar, kirli tabak, çatal,  
kaşık v.b. malzemeler geri alınacaktır. Yemek verilen mekânın temizliği yüklenici tarafından  
çalıştırılan personelce yapılacaktır.düzenlemesi,  
Söz konusu Şartname’nin 24’üncü maddesinde “Öğrencilere verilecek aylık yemek  
listesi, işyerinde çalışan Gıda Mühendisi tarafından hazırlanacaktır…” düzenlemesi,  
Bahse konu Şartname’nin 25’inci maddesinde “Yüklenici tarafından yemeklerin  
hazırlanmasında Gıda Mühendisi ile eğitim görmüş ve Ustalık Belgesi bulunan personel  
çalıştırılacaktır. Dağıtımda görevli personelin besin zehirlenmeleri ve hijyen konularında  
bilgilendirilmesi muhakkak sağlanacaktır.düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat açıklamalarından ve ihale dokümanında yer alan  
düzenlemelerden; inceleme konusu ihalenin 177 gün 957 ilkokul ve ortaokul öğrencisine  
sıcak öğle yemeği hazırlama ve dağıtımı işine ilişkin olarak ve düzenlendiği, ihale  
dokümanında ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının belirtilmediği ve söz konusu  
personelin haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçireceğine yönelik ihale  
dokümanında herhangi bir düzenlemenin yer almadığı, dolayısıyla bahse konu ihalenin  
personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı olduğu anlaşılmaktadır.  
İnceleme konusu ihalede İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil  
olan giderler arasında işçilik giderlerinin yer almadığı ve ihale konusu hizmetin yerine  
getirilebilmesi için gerekli olan personel sayısına ihale dokümanında yer verilmediği görülse  
de; Teknik Şartname’nin yukarıda aktarılan maddeleri gereğince yemeğin hazırlanmasında,  
taşınmasında, yemek servisinin yapılmasında ve yemek sonrası hizmetlerin yürütülmesinde  
personel çalıştırılması ve bahse konu personel maliyetinin yüklenici tarafından karşılanması  
gerektiği, bu kapsamda ihale konusu işin dokümanda belirtilen şekilde eksiksiz olarak yerine  
getirilmesi için gereken personel sayısının istekliler tarafından belirlenebileceği tespit  
edilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan işçilik ücreti hesaplamasının 1 şoför, 1 aşçı, 1 mühendis ve 12 dağıtıcı personel  
üzerinden yapıldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına  
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak  
şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler…” hükmü,  
Aynı Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikâyet  
başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya  
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden  
itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde  
ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda  
yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale  
dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın  
satın alındığı tarihte başlar.  
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri  
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar  
yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce  
sonuçlandırılması esastır… ” hükmü,  
Söz konusu Kanun’un “Kuruma itirâzen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı  
maddesinde “İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun  
bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü  
fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulabilir…” hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı  
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya  
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden  
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan  
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.  
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci  
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya  
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir…” hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1)  
Süreler;  
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın  
satın alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı  
ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise  
zeyilnamenin bildirildiği tarihi,  
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikâyete yol açan  
durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,  
izleyen günden itibaren başlar…” hükmü yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem  
veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının  
muhtemel olduğunu iddia eden istekliler ve istekli olabilecekler tarafından, bu işlem veya  
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/054  
: 55  
: 04.10.2018  
: 2018/UH.I-1820  
itibaren, Kanun’un 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün,  
diğer hallerde ise on gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunabileceği, ihale  
dokümanının ilana yansımayan hükümlerine yönelik başvuruların süresinin, dokümanın satın  
alındığı tarihte başlayacağı, ayrıca ihale dokümanına yönelik şikâyetlerin bahse konu süreleri  
aşmamak kaydıyla başvuru sunulmadan önce en geç ihale tarihinden üç iş günü öncesine  
kadar yapılabileceği anlaşılmaktadır.  
Başvuru sahibinin iddiasına konu edindiği hususlarla ilgili olarak ihale dokümanının  
EKAP üzerinden indirildiği tarih olan 27.06.2018 tarihinde bilgi sahibi olduğu göz önünde  
bulundurulduğunda, bahse konu tarihin ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemlerin  
farkına varılmış olması gereken tarih olarak esas alınması gerektiği anlaşılmıştır. Anılan  
istekli tarafından 27.06.2018 tarihinden itibaren on gün içerisinde, en geç 09.07.2018  
tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, 13.08.2018 tarihinde idareye  
şikâyet başvurusunda bulunulduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibinin söz konusu  
iddialarının süre yönünden reddi gerektiği anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Erpa Gıd. Mad. Tar. Ür. Hay. Tem. İş.  
Nak. Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan  
sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.