Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş (BOTAŞ) Tedarik ve Sözleşmeler Daire Başkanlığı
/
2018/433303-BOTAŞ Genel Müdürlüğü İle Bağlı Bölge ve İşletme Müdürlüklerine Ait Silahlı Özel Güvenlik
Bilgi
İKN
2018/433303
Başvuru Sahibi
Hartevi Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Limited Şirketi
İdare
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş (BOTAŞ) Tedarik ve Sözleşmeler Daire Başkanlığı
İşin Adı
BOTAŞ Genel Müdürlüğü İle Bağlı Bölge ve İşletme Müdürlüklerine Ait Silahlı Özel Güvenlik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
BAŞVURU SAHİBİ:
Hartevi Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş (BOTAŞ) Tedarik ve Sözleşmeler Daire Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/433303 İhale Kayıt Numaralı “BOTAŞ Genel Müdürlüğü İle Bağlı Bölge ve İşletme
Müdürlüklerine Ait Silahlı Özel Güvenlik” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş Tedarik ve Sözleşmeler Daire Başkanlığı
tarafından 15.11.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “BOTAŞ Genel
Müdürlüğü ile Bağlı Bölge ve İşletme Müdürlüklerine Ait Silahlı Özel Güvenlik” ihalesine
ilişkin olarak Hartevi Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Limited Şirketinin 09.11.2018
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.11.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine,
başvuru sahibince 23.11.2018 tarih ve 56839 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.11.2018
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1716 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Teknik Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 8.3’üncü maddesinin mevzuata
aykırı olduğu, Sözleşme Tasarısı’nın 22.2’nci maddesinde yüklenicinin personelin sağlık ve
güvenliğini sağlamakla görevli olduğuna ilişkin düzenlemelere yer verildiği ve tehlikeli
sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan yerlerde her 500 çalışan için tam gün çalışacak
en az bir uzman görevlendirileceği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu maddesinde iş
yeri ve güvenlik uzmanlarının sözleşme giderleri ve genel giderler kapsamında
değerlendirileceği düzenlenmiş olmakla birlikte söz konusu ihalede iş güvenliği uzmanlarının
haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecekleri ve şef, müdür, koordinatör gibi
toplam personel sayısına ve teklif fiyatına dâhil olduğunun kabul edileceği şeklinde
düzenleme bulunduğu, dolayısıyla iş güvenliği uzmanları ve iş yeri hekimleri giderinin teklif
fiyata dâhil edilmesi gerektiği,
2) Teknik Şartname’nin 8.5’inci maddesinde iş yerine gelemeyecek işçilerin yerine
başka bir personelin görevlendirilmesi gerektiği şeklinde düzenlemelerin bulunduğu, doğum
izni kullanan bir personelin eksikliğini de yüklenicinin karşılayacağı, söz konusu
düzenlemenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.25’inci maddesine ve 4857 sayılı Kanun’un
55’inci maddesine aykırı olduğu,
3) Birim fiyat teklif cetvelinde ulusal bayram ve genel tatil günlerine de yer verildiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
ancak ulusal bayram ve genel tatil günlerinin işçilerin hafta tatiline denk geldiği, 2429 sayılı
Kanun’un 2’nci maddesinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinin son gününün cuma
gününe denk gelmesi durumunda cumartesi gününün tamamının da tatil yapılması gerektiği,
ihalenin 24 ay süreli olması ve son günü Cuma gününe denk gelen ulusal bayram ve genel
tatil günlerinden sonra gelen cumartesi gününün de 4857 sayılı Kanun’un 47’nci maddesi
gereğince ulusal bayram ve genel tatil günü olarak sayılması ve o günün ücretinin ise ona
göre hesaplanması gerektiği,
İhale konusu işte çalıştırılacak personelin çalışma saatlerine ve vardiyada çalışacak
personel sayısına ihale dokümanın da yer verilmemesine rağmen İdari Şartname’nin 25’inci
maddesinde ulusal bayram ve genel tatil günü 28 tam gün ve 6 yarım gün üzerinden çalışacak
personel sayısına yer verildiği, bu durumda yaklaşık maliyetin sağlıklı oluşturulmadığı, ulusal
bayram ve genel tatil gününde çalışacak personele 7,5-11-9 saat olarak çalışma saatlerinin
belirlenmesi durumunda aylık ücret hesabının söz konusu olabileceği,
4) Teknik Şartname’nin 6.2.9’uncu maddesindeki düzenlemede ihbar ve kıdem
tazminatına ilişkin sorumluluğun yükleniciye yüklendiği, ihaleyi yapan idarenin
sorumluluğunun kaldırıldığı, ancak söz konusu düzenlemenin 4857 sayılı Kanun’un 112’nci
maddesine aykırılık teşkil ettiği,
5) Teknik Şartname’nin “Teklif Fiyata Dâhil Olacak Masraflar“ başlıklı 6.3.15’inci
maddesindeki düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu, yapılan düzenlemede 18 adet araç
istendiği, hizmetin 7/24 saat devam edeceği de göz önüne alındığında 54 şoför çalıştırılması
gerektiği, haftada bir gün tatil yapılması gerektiğinden 8 şoför daha ilave edilerek 62 şoför
çalıştırılması gerektiği, söz konusu giderlere ve şoförlere ilişkin ulusal bayram ve genel tatil
günlerindeki çalışmaya ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde ve İdari Şartname’nin 25’inci
maddesinde düzenlemeye yer verilmediği,
6) Teknik Şartname’nin 6.3.21.3’üncü maddesindeki düzenlemede devriye araçları ve
servis araçlarında idarece istenilen bütün araçların 2018 model ve üzeri olmasının istendiği,
söz konusu araçların model ve özelliklerine bakıldığında ise niteliği itibariyle yüksek
maliyetli araçlar olduğu, söz konusu düzenlemenin eşitliği ve rekabeti engelleyici nitelikte
olduğu, bu durumun Kanun’un 5’inci maddesine aykırı olduğu,
7) Sözleşme Tasarısı’nın 12.1’inci maddesinin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’ne
aykırı olduğu, idare yükleniciye ödeme yapmadan işçilerin ücretlerinin ödenemeyeceği,
8) İdarece ihale veya son başvuru tarihinden öce şikâyete cevap verilmediği, ihale
saatinden iki saat önce cevap verilerek kendilerinin teklifte bulunmasının engellendiği
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1.Bu Tebliğde personel
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62
nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır.
78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak
personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin
tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik
maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği
gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.
…
78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale
tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.
78.7. İdarelerce yaptırılacak işin niteliği dikkate alınarak, çalıştırılacak personel için
brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası ücret belirlenebilecek; ancak
“brüt asgari ücretin işverene maliyetinin (%) fazlası” şeklinde bir belirleme yapılmayacaktır.
Tekliflerin eşit şartlarda değerlendirilmesi amacıyla, istekliler tarafından yaşlılık aylığı veya
emekli aylığı bağlanmış olan personel çalıştırılacağı belirtilmiş olsa dahi işveren paylarının
hesabında bu hususlar dikkate alınmaz.
…
78.20. İşin yürütülmesinde görev alacak ve haftalık çalışma saatlerinin tamamını
idarenin iş yerinde geçirecek şef, müdür, koordinatör gibi personel için ücret ödenmeyeceğine
ve teklif fiyata dahil edilemeyeceğine dair düzenleme yapılmayacaktır. Şef, müdür,
koordinatör gibi personel öngörülmüşse bu personelin toplam personel sayısına ve teklif
fiyata dahil olduğu kabul edilecektir.
78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede
düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir.
Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer
alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.
…
78.29. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve
genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin
teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.
78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif
bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya
idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram
ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol
bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren
sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.
b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak
teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.
c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin
yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni
kabul edilir.
ç)Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri,
Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale
konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri,
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel
güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak
değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri
karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden;
işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise
çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme
giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.
78.31. Personele çalışma saatleri dışında ihale konusu işle ilgili eğitim verilmesi,
işçiler açısından 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 66 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (d) bendine göre fazla çalışmaya yol açacağından, fazla çalışma giderinin teklif
fiyata dahil olacağının ve çalışma saatleri dışında işçinin kaç saat eğitim alacağının idari
şartnamede belirtilmesi gerekmektedir.” açıklamaları yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu hizmetin;
a) Adı: BOTAŞ Genel Müdürlüğü ile bağlı Bölge ve İşletme Müdürlüklerine ait Silahlı
Özel Güvenlik
b) Miktarı ve türü:
İhale dokümanlarında belirlenen işyerlerinde görevlendirmek üzere 39u Güvenlik
Amiri, 35i Ekip Şefi ve 762si de Özel Güvenlik Görevlisi olmak üzere toplam 836 adet Silahlı
Özel Güvenlik Görevlisi Hizmetini 24 ay süre ile alımı işidir
BOTAŞ Genel Müdürlüğü ile bağlı Bölge ve İşletme Müdürlüklerine ait işyerlerinde
görevlendirmek üzere 39’u Güvenlik Amiri, 35’i Ekip Şefi ve 762’si de Özel Güvenlik
Görevlisi olmak üzere toplam 836 adet Silahlı Özel Güvenlik Görevlisi Hizmetini 24 ay süre
ile alımı işidir
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Adana, Ağrı, Ankara, Bursa, Çorum, Diyarbakır, Edirne, Erzincan,
Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli,
Konya, Kahramanmaraş, Mardin, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Aksaray, Kırıkkale,
Batman, Şırnak, Ardahan, Osmaniye illeri” düzenlemesi,
“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Taahhüdün
yerine getirilmesine ilişkin ihale karar pulu, sözleşme damga vergisi ve ilgili mevzuat
gereğince Yüklenicinin ödeyeceği her türlü vergi, resim, harç ve benzeri giderler ile birlikte
ulaşım, nakliye ve sigorta giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir
hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre
hesaplanacak işçilik ücreti:
İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak
işçilik ücreti:
25.3.1.1. 762 Adet Özel Güvenlik Görevlisine brüt asgari ücretin %75’i, 35 Adet Ekip
Şefi’ne brüt asgari ücretin %100’ü ve 39 Adet Güvenlik Amirine brüt asgari ücretin %125
oranında fazla ücret ödenecek olup, teklif fiyata dahil edilecektir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
25.3.1.2. İş süresince; Ulusal bayram ve genel tatil günleri; gün sayısı 31 gün olup bu
günlerde çalışacak toplam 566 silahlı özel güvenlik görevlisine toplam 17.546 gün, yine bu
günlerde çalışacak toplam 27 silahlı ekip şefine (vardiya sorumlusu) ise toplam 837 gün
üzerinden 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 47’inci maddesi gereği ücret ödenecek olup, teklif fiyata
dâhil edilecek ve ücret bordrosunda gösterilecektir. Güvenlik Amirleri, bayan özel güvenlik
görevlileri ve Genel Müdürlük makam katında çalışan bir özel güvenlik görevlisi ulusal
bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılmayacaktır.
25.3.1.3. Hizmet içi atış eğitimleri mesai saatleri dışında yaptırılacağından, her bir
özel güvenlik personeli için kişi başı 4 saat olmak üzere toplam 6688 saatlik fazla çalışma
ücreti YÜKLENİCİ tarafından karşılanacak olup teklif fiyata dâhil edilecektir.
25.3.1.4. İDARE tarafından Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü’nde 34 özel güvenlik
görevlisi; Dörtyol İşletme Müdürlüğü Terminali’nde 1 güvenlik amiri, 4 ekip şefi ve 28 özel
güvenlik görevlisi; LNG İşletme Müdürlüğü Terminali’nde 1 güvenlik amiri, 4 ekip şefi ve 51
özel güvenlik görevlisi; olmak üzere toplam 123 Güvenlik Personeline verilecek olan ISPS
eğitimi mesai saati dışında yaptırılacağından, her bir özel güvenlik personeli için kişi başı
yıllık 24 saat olmak üzere toplam 5.904 saatlik fazla çalışma ücreti teklif fiyata dahil
edilecektir.
25.3.2. Yemek ve yol giderleri:
25.3.2.1. Yemek giderleri: Yemek bedeli günlük brüt 16,00- TL olmak üzere 22 gün
üzerinden hesaplanarak teklif fiyata dahil edilip, fiili çalışma günü üzerinden nakdi olarak
ödenecek ve ücret bordrosunda gösterilecektir.
25.3.2.2. Yol giderleri:
a) BOTAŞ Genel Müdürlüğü Bilkent/Ankara adresinde çalıştırılacak ve 28 kişi olarak
belirlenen Özel Güvenlik Görevlilerinin iş yerlerine geliş-gidişleri ayda 22 gün üzerinden
hesaplanarak teklif fiyata dahil edilip, fiili çalışma günü üzerinden nakdi olarak ödenecek ve
ücret bordrosunda gösterilecektir. Özel güvenlik görevlileri için ulaşım, günlük brüt 16,79-TL
olmak üzere hesaplanacaktır.
b) Yüklenici;
- İstanbul İşletme Müdürlüğü, Pendik/ İSTANBUL adresinde çalıştıracağı 20 silahlı
özel güvenlik personelini,
- Pendik Pig ve Gözetleme İstasyonu Pendik/İSTANBUL adresinde çalıştıracağı 4
silahlı özel güvenlik personelini
- Köseler Pig İstasyonu (Gebze CS-3 Kompresör İstasyonu) Gebze/KOCAELİ
adresinde çalıştıracağı 13 silahlı özel güvenlik personelini,
- Ambarlı CS-2 Kompresör İstasyonu Avcılar/İSTANBUL adresinde 13 silahlı özel
güvenlik personelini,
- İzmir Şube Müdürlüğü Kemalpaşa/İZMİR adresinde çalıştıracağı 13 silahlı özel
güvenlik personelini,
- Bursa Şube Müdürlüğü Osmangazi/BURSA adresinde çalıştıracağı 10 silahlı özel
güvenlik personelini,
- Hamitabat Basınç Düşürme ve Ölçüm İstasyonu Lüleburgaz/KIRKLARELİ adresinde
çalıştıracağı 5 silahlı özel güvenlik personelini,
- İpsala Pig ve Ölçüm İstasyonu İpsala/EDİRNE adresinde çalıştıracağı 8 silahlı özel
güvenlik personelini,
- Kayseri İşletme Müdürlüğü Kocasinan/KAYSERİ adresinde çalıştıracağı 10 silahlı
özel güvenlik personelini,
- Konya Şube Müdürlüğü Karatay/KONYA adresinde çalıştıracağı 10 silahlı özel
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
güvenlik personelini,
- Erzurum Şube Müdürlüğü Merkez/ERZURUM adresinde çalıştıracağı 10 silahlı özel
güvenlik görevlisini,
- Kahramanmaraş Şube Müdürlüğü Gaziantep Yolu 7. Km/ KAHRAMANMARAŞ
adresinde çalıştıracağı 10 silahlı özel güvenlik personelini,
- Bahçe Pig İstasyonu Bahçe/OSMANİYE adresinde çalıştıracağı 13 silahlı özel
güvenlik personelini,
- Aksaray Pig İstasyonu AKSARAY adresinde çalıştıracağı 17 silahlı özel güvenlik
personelini,
- PS-3A İdil Pompa İstasyonu Şırnak adresinde çalıştıracağı 17 silahlı özel güvenlik
personelini,
- Silivri İşletme Müdürlüğü Silivri/İSTANBUL adresinde çalıştıracağı 29 silahlı özel
güvenlik personelini,
- Değirmenköy Depolama Sahası Silivri/İSTANBUL adresinde çalıştıracağı 16 silahlı
özel güvenlik personelini,
- Kuzey Marmara Doğal Gaz Depolama SahasıSilivri/İSTANBUL adresinde
çalıştıracağı 12 silahlı özel güvenlik personelini,
normal mesailerinde ve/veya vardiyalarında, merkeze mesafeleri teknik şartnamede verilen iş
yerlerine getirip götürmek için yine özellikleri teknik şartnamede verilen araçlar vasıtasıyla,
akaryakıt dahil bütün masrafları kendisine ait olmak üzere gerçekleştirecek ve bunu teklif
fiyata dahil edecektir.
c) İdare, Yerleşim konumu itibariyle güvenlik hizmetinin yerine getirilmesinde
ayrıntıları Teknik Şartnamede belirtilen iş yerlerinde kullanılacak "Devriye ve Hat Kontrolü
Araçlarına" ihtiyaç duymaktadır.
Bu kapsamda, Yüklenici;
- 3 adet 4x4 Pick-Up çift kabin,
- 7 adet 4x2 SUV
olmak üzere teknik şartnamede belirtilen özellikte toplam 10 adet dizel ve otomatik şanzımanlı
araç sağlayacaktır.
Yüklenici, kendi öz malı veya kiralama yoluyla temin edeceği, araç özellikleri ve ne
kadar yol katedecekleri teknik şartnamede yazılı iş yerlerinde hizmet verecek olan "Devriye ve
Hat Kontrolü Araçlarının" amortisman, kiralama, sigorta, periyodik bakım onarım, Lastik ve
benzeri tüm araç giderlerini teklif fiyatına dahil edecektir.
Devriye ve Hat Kontrolü Araçlarının akaryakıt gideri İdare tarafından karşılanacak
olup teklif fiyata dahil edilmeyecektir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Kısa vadeli sigorta prim oranı % 2 (Yüzde İki) olup teklif fiyata dahildir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’de “8.3 Yüklenici, yürürlükteki mevzuat gereği özel güvenlik
görevlilerinin periyodik olarak yapılması gereken sağlık kontrollerini aksatmadan
yaptıracaktır. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanuna ilişkin yönetmelik
hükümleri Yüklenici tarafından eksiksiz bir şekilde sorumluluklar yerine getirecektir. Kanun
ve yönetmelik hükümleri uygulamasından doğacak eksik ve aksaklıklardan İdare değil,
Yüklenici sorumludur.” düzenlemesi,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama
tarihi 01.01.2019; işi bitirme tarihi 31.12.2020
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre
yapılmıştır.” düzenlemesi,
“Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin
sorumlulukları” başlıklı 22’nci maddesinde “22.1. Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili
çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları, ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici
hükümleri ve Genel Şartnamenin Altıncı Bölümünde belirlenmiş olup, Yüklenici bunları aynen
uygulamakla yükümlüdür.
22.2. Yüklenici, tüm giderleri kendisine ait olmak üzere çalışanların işle ilgili sağlık ve
güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede; çalışanların iş güvenliği uzmanı, iş yeri
hekimi ve zorunlu olması halinde diğer sağlık personeli tarafından sunulan hizmetlerden
yararlanması, çalışanların sağlık gözetiminin yapılması, mesleki risklerin önlenmesi, eğitim
ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve
gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hâle getirilmesi
ve mevcut durumun iyileştirilmesi, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup
uyulmadığının izlenmesi, denetlenmesi ve uygunsuzlukların giderilmesi gibi iş sağlığı ve
güvenliği mevzuatı kapsamında iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin alınması zorunlu tedbirler
yüklenicinin sorumluluğundadır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin “BOTAŞ Genel Müdürlüğü ile bağlı Bölge ve İşletme
Müdürlüklerine ait Silahlı Özel Güvenlik” hizmet alımı olduğu, işin miktarı ve türünün
“BOTAŞ Genel Müdürlüğü ile bağlı Bölge ve İşletme Müdürlüklerine ait işyerlerinde
görevlendirmek üzere 39’u Güvenlik Amiri, 35’i Ekip Şefi ve 762’si de Özel Güvenlik
Görevlisi olmak üzere toplam 836 adet Silahlı Özel Güvenlik Görevlisi Hizmetini 24 ay süre
ile alımı işi” olarak belirlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78’inci maddesi çerçevesinde
İdari Şartname’nin 25’inci maddesi ile birim fiyat teklif cetvelindeki düzenlemeler ile
yaklaşık maliyet hesabı bir arada değerlendirildiğinde söz konusu ihalenin personel
çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olduğu anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil giderlere yer verilmiş olup,
birim fiyat teklif cetvelinin güvenlik amiri, ekip şefi, özel güvenlik görevlisi için verilecek
ücret ve anılan personele verilecek fazla çalışma ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti,
devriye araçları ve özel güvenlik görevlileri servis taşımacılığı kalemlerinden oluştuğu
görülmüştür.
Teknik Şartname’nin 8.3’üncü maddesinde, yüklenicinin 6331 Sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanunu ve bu kanuna ilişkin yönetmelik hükümlerinden doğan yükümlülükleri
yerine getirmesi gerektiği ve çalışanların iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve zorunlu
olması halinde diğer sağlık personeli tarafından sunulan hizmetlerden yararlanmasını
sağlamakla da yükümlü olduğu düzenlenmiştir. İlgili kanun ve yönetmelik hükümleri
çerçevesinde, iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırılması gerektiği, ayrıca yukarıda
aktarılan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu maddesinde 20/6/2012 tarihli ve 6331
sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca çalışacak işyeri hekimliği ve iş güvenliği
uzmanı ücretinin her hâlükârda %4 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler
kapsamında değerlendirilmesi gerektiği düzenlendiğinden, anılan gider kalemlerine ilişkin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmasına ve toplam personel sayısına söz konusu
kişilerin dâhil edilmesine gerek bulunmamaktadır. Bu itibarla başvuru sahibinin anılan
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Geçici iş göremezlik” başlıklı 48’inci maddesinde
“İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik
süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya
sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.
Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından
ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.”
hükmü,
Aynı Kanun’un “Ücret şekillerine göre tatil ücreti” başlıklı 49’uncu maddesinde
“İşçinin tatil günü ücreti çalıştığı günlere göre bir güne düşen ücretidir.
Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti,
ödeme döneminde kazandığı ücretin aynı süre içinde çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle
hesaplanır.
Saat ücreti ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti saat ücretinin yedibuçuk katıdır.
Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak
ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz.
Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün
için bir günlük ücreti ödenir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller” başlıklı
55’inci maddesinde “Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi
sayılır:
a) İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler
(Ancak, 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen süreden fazlası
sayılmaz.).
b) Kadın işçilerin 74 üncü madde gereğince doğumdan önce ve sonra
çalıştırılmadıkları günler.
c) İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan
dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler (Bu sürenin yılda 90 günden fazlası
sayılmaz.).
d) Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan
çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın onbeş günü (işçinin
yeniden işe başlaması şartıyla).
e) 66 ncı maddede sözü geçen zamanlar.
f) Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri.
g) 3153 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan tüzüğe göre röntgen muayenehanelerinde
çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler.
h) İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları,
bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre
kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası
kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler.
ı) Ek 2 nci maddede sayılan izin süreleri,
j) İşveren tarafından verilen diğer izinler ile 65 inci maddedeki kısa çalışma süreleri.
k) Bu Kanunun uygulanması sonucu olarak işçiye verilmiş bulunan yıllık ücretli izin
süresi. süresi.” hükmü,
Anılan Kanun’un Ek 2’nci maddesinde “İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da
ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum
yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir.
İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun
tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından
kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin
verilir.” hükmü yer almaktadır.
5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “İş kazası, meslek
hastalığı, hastalık ve analık sigortasından sağlanan haklar” başlıklı 16’ncı maddesinde “İş
kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği
verilmesi.
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir
bağlanması.
d) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı
olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.”
hükmü,
Anılan Kanun’un “Geçici iş göremezlik ödeneği” başlıklı 18’inci maddesinde
“Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması
şartıyla;
a) İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her
gün için,
b) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci madde kapsamındaki
sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması
halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli
sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak
üzere her gün için,
c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen muhtarlar
ile aynı bendin (1), (2) ve (4) numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının analığı
halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş
olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise
doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için,
d) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen muhtarlar
ile aynı bendin (1), (2) ve (4) numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının, erken
doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve
hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
istirahat süresine eklenen süreler için, geçici iş göremezlik ödeneği verilir...” hükmü yer
almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.25. İhale dokümanında
günlük olarak belli sayıda personelin idarenin iş yerinde bulunması gerektiğine ilişkin
düzenleme yapılan ihalelerde, 4857 sayılı Kanunun 55 inci maddesi uyarınca izne hak
kazanan işçilerin izin hakları idarenin belirleyeceği takvim çerçevesinde kullandırılacak ve
izin kullanan işçiler fiilen çalışan işçi sayısına dahil kabul edileceğinden, izin kullanan
işçilerin yerine başka işçilerin getirilerek sayının tamamlanması talep edilmeyecektir.
İdarelerin, ihale konusu işte çalıştırılması istenen personel sayısını bu hususu dikkate alarak
belirlemeleri gerekmektedir. Ayrıca idareler ve yükleniciler, işçilerin yıllık ücretli izin
haklarını kullanmasına ilişkin olarak 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinde öngörülen
yükümlülüklere uymak zorundadır.” açıklamaları yer almaktadır.
Teknik Şartname’de “8.5 Yüklenici, yıllık ücretli izinler, mazeret izinleri ve günlük
viziteler hariç, sıhhi istirahat raporu, mazeret ve benzeri nedenlerle işe gelmeyen işçilerin
yerine, İdarenin talebi olması durumunda, 2 (iki) gün içerisinde başka bir personel
görevlendirecektir. Yüklenici çalışanlarının geçici iş göremezlik raporuna istinaden işe
gelmemesi halinde gelmediği günler için Yükleniciye herhangi bir ücret ödemesi yapılmaz.
Yüklenici, işçilerin her türlü ücretli izinleriyle ilgili, 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine uygun
hareket edecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İlgili mevzuat hükümleri gereğince, yıllık izin kullanan işçilerin fiilen çalışan işçi
sayısına dâhil kabul edilmesi ve izin kullanan işçilerin yerine başka işçilerin getirilerek
sayının tamamlanmasının idarece talep edilmemesi ve idarece ihale konusu işte çalıştırılması
istenen personel sayısının bu hususun dikkate alınması suretiyle belirlenmesi gerekmektedir.
Teknik Şartname’nin 8.5’inci maddesinde yıllık izinlerin söz konusu düzenlemeden
hariç tutulduğu, diğer taraftan doğum iznine ilişkin bir düzenlemeye de söz konusu maddede
yer verilmediği anlaşılmıştır.
Diğer taraftan 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 16’ncı
maddesinde de iş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan hakların sayıldığı,
anılan Kanun’un 18’inci maddesinde ise geçici iş göremezlik ödeneği verilmesine ilişkin
şartların belirtildiği görülmüştür. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 48’inci maddesinde hastalık
nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geçici iş göremezlik
ödeneği verileceği ve bu ödeneğin aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edileceği
hüküm altına alınmıştır.
Teknik Şartname’de yapılan düzenlemede, sıhhi istirahat raporu alınması halinde,
raporlu işçinin yerine geçici olarak başka işçi getirilerek sayının tamamlanmasının istenildiği,
ancak söz konusu tamamlamaya ilişkin aksi durumda karşılaşılacak cezai müeyyideye ilişkin
bir belirleme yapılmadığı, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde bahsi geçen şartların
karşılanması halinde hastalık nedeniyle istirahat raporu alınması durumunda geçici iş
göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere veya analık halleri nedeniyle istirahat raporu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
alması durumunda ise ilgili mevzuatında belirlenen süre çerçevesinde her gün için işçiye
geçici iş göremezlik ödeneği verileceği ve bu tutarın aylık ücretli işçilerin ücretlerinden
mahsup edileceği anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, hastalık nedeniyle istirahat raporu alan
işçiler için geçici iş göremezliğin üçüncü gününden itibaren, yükleniciler açısından her hangi
bir külfetin oluşmayacağı anlaşılmaktadır. Ayrıca, bu konuya ilişkin idarece ceza belirlemesi
yapılmadığı, ihale konusu işin kapsamı ve ölçeği ile personel sayısı dikkate alındığında,
personelin istirahat raporu alması halinde ilk iki gün için katlanılması gereken ücret
maliyetinin ihaleye teklif hazırlanmasına engel büyüklükte olamayacağı anlaşılmıştır.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; itirazen şikâyet başvurusunda yer
verilen mevzuat düzenlemesinin iddia konusu hususlardan farklı bir konuya ilişkin olduğu,
işçilerin raporlu olduğu ve ücretsiz izinli olduğu günler için yüklenici tarafından ilgililerin
yerlerine başka kişilerin geçici olarak çalıştırılması şeklindeki Teknik Şartname
düzenlemesinin, ücretsiz izinli personel için ücret ve aylık ödemesi anlamına gelmeyeceği,
hastalık nedeniyle raporlu olan personelin ise geçici iş göremezliğinin üçüncü gününden
itibaren yüklenici için herhangi bir maliyete neden olmayacağı hususları, ihale konusu işin
kapsam ve ölçeği ile birlikte değerlendirildiğinde, anılan durumun teklif hazırlamaya engel
nitelikte olmadığı ve dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2’nci
maddesinde “Aşağıda sayılan resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve
15 Temmuz günü genel tatil günleridir.
(2) A) Resmi bayram günleri şunlardır:
1. 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramıdır.
2. 19 Mayıs günü Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı günüdür.
3. 30 Ağustos günü Zafer Bayramıdır.
B) Dini bayramlar şunlardır:
1. Ramazan Bayramı; Arefe günü saat 13.00'ten itibaren 3,5 gündür.
2. Kurban Bayramı; Arefe günü saat 13.00'ten itibaren 4,5 gündür.
C) 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü ve 15 Temmuz
günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü tatilidir.
D) Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz
günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir.
Bu Kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri; Cuma günü akşamı sona
erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.
Mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki
hükümler saklıdır…” hükmü,
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fazla çalışma ücreti” başlıklı 41’inci maddesinde
“Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla
çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş
saati aşan çalışmalardır. 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı
hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu
ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına
düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda
yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve
kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır. Fazla sürelerle
çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat
başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.
Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı
zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle
çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir
kesinti olmadan kullanır.
63 üncü maddenin son fıkrasında yazılı sağlık nedenlerine dayanan kısa veya sınırlı
süreli işlerde ve 69 uncu maddede belirtilen gece çalışmasında fazla çalışma yapılamaz.
Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir.
Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz.
Bu Kanunun 42 nci ve 43 üncü maddelerinde sayılan hâller dışında yer altında maden
işlerinde çalışan işçilere fazla çalışma yaptırılamaz.
Yer altında maden işlerinde çalışan işçilere, bu Kanunun 42 nci ve 43 üncü maddelerinde
sayılan hâllerde haftalık otuz yedi buçuk saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek
ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yüzden az olmamak üzere
arttırılması suretiyle ödenir.
Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışmaların ne şekilde uygulanacağı çıkarılacak
yönetmelikte gösterilir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Hafta tatili ücreti” başlıklı 46’ncı maddesinde “Bu Kanun kapsamına
giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde
çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat
dinlenme (hafta tatili) verilir.
Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o
günün ücreti tam olarak ödenir…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Genel tatil ücreti” başlıklı 47’nci maddesinde “Bu Kanun
kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü
olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam
olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri
işverence işçiye ödenir.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Mal ve hizmet alımlarında iş artışı ve iş eksilişi”
başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. 4735 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinde birim fiyat teklif
almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımları sözleşmelerinde;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Şartlarıyla sözleşme bedelinin % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve
ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
belirtildiğinden; sözleşme bedelinin % 20’sine kadar iş artışı, birim fiyat üzerinden
sözleşmeye bağlanan mal ve hizmet alımları için söz konusu olabilecektir. Dolayısıyla götürü
bedel üzerinden sözleşmeye bağlanan mal ve hizmet alımlarında iş artışı söz konusu
olmayacaktır.
26.2. Süreklilik arz eden ve birim fiyat üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet
alımlarında, işin devamı sırasında 4735 sayılı Kanunun 24 üncü maddesine göre yalnızca işin
miktarı artırılarak iş artışı (sözleşme bedelinde artış) yapılabilir. Bu nedenle, işin süresinin
uzatılması suretiyle iş artışı yapılması mümkün değildir.
26.3. Birden çok mal kaleminden oluşan mal alımlarında 4735 sayılı Kanunun 24
üncü maddesi çerçevesinde iş artışı ve iş eksilişinde aşağıdaki hususların esas alınması
gerekmektedir:
1) İş artışı veya iş eksilişinde temel kural her bir kalemde kalem tutarının %20’si
oranına kadar iş eksilişi veya iş artışı yapılmasıdır.
2) Alıma konu bazı mal kalemi veya kalemlerinde bu kalemlerin her birinin tutarının
%20’sinden çok olmamak üzere iş eksilişi yapılmış olması ve sözleşme tutarının da
aşılmaması şartıyla diğer mal kalemi veya kalemlerinde söz konusu kalem tutarının
%20’sinden fazla iş artışı yapılabilir.” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Özel güvenlik hizmet alımı ihaleleri” başlıklı 67’nci maddesinde
“67.1. Özel güvenlik hizmet alımlarına ilişkin ihale dokümanının hazırlanmasında, 10/6/2004
tarihli ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerinin
esas alınması gerekmektedir.
…
67.5. Özel güvenlik hizmet alımlarında, günlük vardiya sayısına ya da cumartesi
ve/veya pazar günleri çalışılıp çalışılmamasına bağlı olarak hafta tatili izni dikkate alınmak
suretiyle ilave personel öngörülmesi gerekmektedir. Bu çerçevede;
67.5.1. İhale dokümanında hafta sonu dâhil tam gün ve her vardiyada eşit sayıda
personelin çalıştırılacağı belirtilen özel güvenlik hizmet alımlarında hafta tatili izni de
dikkate alınmak suretiyle çalışacak toplam personel sayısı belirlenecek ve bu şekilde
hesaplanan toplam sayı dokümanda belirtilecektir.
67.5.2. İhale dokümanında, çalışacak personel sayısı her vardiya veya hafta sonları
için farklı belirlenmişse ya da günlük vardiya sayıları eşit değilse; haftalık toplam çalışma
süresinin haftalık çalışma süresi olan 45 saate bölünmesi suretiyle gerekli olan toplam
personel sayısı tespit edilecektir.
67.5.3. Günlük vardiya sayısı ile her vardiyada kaç personel çalıştırılacağı ve haftada
çalışılacak gün sayısı belirtilmeden sadece çalışacak toplam güvenlik personeli sayısı
belirtilmiş ise, ihale dokümanındaki toplam personel sayısı dikkate alınarak teklifler verilecek
ve değerlendirilecektir. İşin gerçekleştirilmesi aşamasında ise haftalık 45 saat olan çalışma
süresi aşılmamak kaydıyla, ihale dokümanında öngörülen personel sayısı üzerinden iş
programı yapılmak suretiyle vardiya sayıları, her vardiyada çalışacak personel sayısı ve
haftalık gün sayısı belirlenecektir.
67.5.4. Hizmetin kampus gibi belirli bir alan içerisinde yerine getirilmesi ve güvenlik
için araca gerek duyulması halinde, bu aracın ne kadar yol katedeceğine ilişkin ihale
dokümanında düzenleme yapılacaktır.
67.5.6. Özel güvenlik hizmet alımı ihalelerinde yukarıda belirtilen hususlar dışında,
bu Tebliğin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak
giderler” maddesinde yer alan düzenlemeler uygulanacaktır.” açıklaması,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
Aynı Tebliğ’in “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil
olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde
(ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü, 15
Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı
İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi
uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari
ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda,
ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun
47’nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve
personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale
dokümanında belirtilecektir.
…
78.22.Brüt asgari ücret veya üzerinde ücret ödenmesi öngörülen personelin varsa
nakdi yol ve yemek bedeli dahil aylık (78.12 nci maddeye göre gün üzerinden teklif alınan
hallerde günlük) ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal
bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü, 15 Temmuz
Demokrasi ve Milli Birlik günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalara ilişkin ücretler ile
engelli işçi ücreti gibi ayrı ayrı hesaplanması gereken her bir işçilik maliyeti için birim fiyat
teklif cetvelinde ayrı satır açılması, malzeme giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde
düzenlenmesi zorunludur. Ayrıca, ayni teklif verileceği belirtilen yemek ve yol giderlerinin de
ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi esastır. Ancak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre işçi sayısı üzerinden teklif alınması
idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına
dayalı hizmet alımı ihalesinin birim fiyat teklif cetvelinde, bu iş kalemi/kalemleri
kapsamındaki işlerde çalıştırılmak üzere ihale dokümanında asgari sayısı belirtilen personele
ilişkin maliyetlere işçilik kaleminde değil, ait olduğu iş kalemi içerisinde yer verilecek ve
istekliler de tekliflerini buna göre sunacaklardır.
Bununla birlikte, söz konusu personelin fazla çalışma yapması ve/veya ulusal bayram
ve/veya genel tatil günlerinde çalıştırılması öngörülüyor ise, 78.8. maddesine göre çalışılacak
gün ve personel sayısı ile toplam fazla çalışma saati belirlenirken, bu personel de dikkate
alınmak suretiyle maliyet hesaplaması yapılarak ulusal bayram ve genel tatil günleri iş kalemi
ile fazla çalışma iş kalemine dahil edilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde “ulusal bayram ve genel tatil günleri; gün
sayısı 31 gün olup bu günlerde çalışacak toplam 566 silahlı özel güvenlik görevlisine toplam
17.546 gün, yine bu günlerde çalışacak toplam 27 silahlı ekip şefine (vardiya sorumlusu) ise
toplam 837 gün üzerinden 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 47’inci maddesi gereği ücret ödenecek
olup, teklif fiyata dâhil edilecek ve ücret bordrosunda gösterilecektir. Güvenlik Amirleri,
bayan özel güvenlik görevlileri ve Genel Müdürlük makam katında çalışan bir özel güvenlik
görevlisi ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılmayacaktır.” düzenlemesi yer
almakta olup, Birim Fiyat Teklif Cetveli’nde de söz konusu düzenlemeye paralel olarak
aşağıdaki şeklide düzenleme yapıldığı tespit edilmiştir.
Sıra İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması
No
Birimi Miktarı
837
Teklif Edilen
Birim Fiyat
1
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri gün
Ücreti Ekip Şefleri KİK İşçilik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
Hesaplama Modülü ((2yıl*15,5gün*27
personel=837 Vardiya Sorumlusu) %4
sözleşme giderleri dahil)
2
3
4
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri gün
Ücreti Özel Güvenlik Görevlileri KİK
17.546
312
İşçilik
Hesaplama
Modülü
((2yıl*15,5gün*566 personel=17.546
Ö.G.G) %4 sözleşme giderleri dahil)
Fazla Çalışma Ücreti (Güvenlik saat
Amiri)KİK İşçilik Hesaplama Modülü
((Kişi başı 4saat*2yıl*39=312 saat
Hizmet içi eğitim atışı) %4 sözleşme
giderleri dahil)
Fazla Çalışma Ücreti (Ekip Şefi) KİK saat
İşçilik Hesaplama Modülü ((Kişi başı
4saat*2yıl*35=280 saat Hizmet içi
eğitim atışı) %4 sözleşme giderleri
dahil)
280
Teknik Şartname’de “6.3.23 Sözleşmenin uygulanması sırasında ulusal bayram ve
genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 47’inci maddesi
uygulanacaktır. Buna göre ulusal bayram ve yılbaşı günlerinde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı
olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her
gün için bir günlük ücret ödenecektir.
…
İş süresince yukarıdaki çizelgede belirtildiği şekilde; Ulusal bayram ve genel tatil
günleri; gün sayısı 31 gün olup bu günlerde çalışacak 1132 silahlı özel güvenlik görevlisine
17.546 gün, 54 silahlı ekip şefine (vardiya sorumlusu) ise 837 gün üzerinden 4857 Sayılı İş
Kanunu’nun 47’inci maddesi gereği ücret ödenecek olup teklif fiyata dâhil edilecek ve ücret
bordrosunda gösterilecektir. Güvenlik Amirleri, bayan özel güvenlik görevlileri ve Genel
Müdürlük makam katında çalışan bir özel güvenlik görevlisi ulusal bayram ve genel tatil
günlerinde çalıştırılmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olduğu,
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde ve birim fiyat teklif cetvelinde ulusal bayram ve genel
tatile ilişkin düzenlemelerin bulunduğu, düzenlemelere göre hizmetin ifası boyunca toplam 31
gün ulusal bayram ve genel tatil çalışması öngörüldüğü, söz konusu günlerde 566 özel
güvenlik görevlisi, 27 ekip şefinin görev alacağı ve 4857 sayılı İş Kanunu’na göre ödeme
yapılacağı düzenlenmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 2429 sayılı Ulusal
Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2’nci maddesinde ulusal bayram ve genel tatil
günlerinin hangi günler olduğunun belirtildiği ve ulusal bayram ve genel tatil günleri cuma
günü akşamı sona erdiğinde müteakip cumartesi gününün tamamının tatil yapılacağının
hüküm altına alındığı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41’inci maddesinde fazla çalışmaya ilişkin
hükümlerin yer aldığı ve fazla çalışmanın haftalık 45 saati aşan çalışmalar olduğu, 46’ncı
maddesinde ise, anılan Kanun’un 63’üncü maddesine göre belirlenen iş günlerinde çalışan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
işçilere yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta
tatili) verileceği, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde tatil yapmayarak çalışanlara ise
ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücret ödeneceğinin hükme bağlandığı görülmüş olup,
her ne kadar 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2’nci maddesi
gereğince ulusal bayram ve genel tatil günleri cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip
cumartesi gününün tamamının tatil yapılacağı hüküm altına alınmış olsa da, cumartesi
gününün genel tatil ya da fazla çalışma olarak düzenlemediği, kaldı ki söz konusu Kanun’dan
sonra yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu’nda ulusal bayram ve genel tatil günlerinin son
gününün cuma gününe denk gelmesi durumunda cumartesi gününün tatil günü olarak kabul
edileceği ve bu gün çalışan işçilere ayrıca ek ödeme yapılacağında dair bir hükmün yer
almadığı ve bu hususa ilişkin olarak sonra yürürlüğe giren İş Kanunu hükümleri
uygulanacağı,
Kaldı ki, sözleşmenin uygulanması aşamasında tatil günlerine ilişkin ücret ödemesinin
4735 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde iş artışı kapsamında değerlendirilebileceği
anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan “İhale konusu işte çalıştırılacak personelin çalışma saatlerine ve
vardiyada çalışacak personel sayısına ihale dokümanın da yer verilmemesine rağmen İdari
Şartname’nin 25’inci maddesinde ulusal bayram ve genel tatil günü 28 tam gün ve 6 yarım
gün üzerinden çalışacak personel sayısına yer verildiği, bu durumda yaklaşık maliyetin
sağlıklı oluşturulmadığı, ulusal bayram ve genel tatil gününde çalışacak personele 7,5-11-9
saat olarak çalışma saatlerinin belirlenmesi durumunda aylık ücret hesabının söz konusu
olabileceği” iddia edilmekteyse de Kamu İhale Genel Tebliği’nin 67.5.3’üncü maddesinde
yer alan açıklama uyarınca ihale dokümanında toplam personel sayısının belirtildiği (toplam
836 personel) göz önüne alındığında ihaleye toplam personel sayısı dikkate alınarak teklif
verilmesi gerektiğinden, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının da yerinde olmadığı
sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem
tazminatı” başlıklı 112’nci maddesinde “Kanuna veya kanunun verdiği yetkiye dayanılarak
kurulan kurum ve kuruluşların haklarında bu Kanun ve 854, 5953, 5434 sayılı kanunların
hükümleri uygulanmayan personeli ile kamu kuruluşlarında sözleşmeli olarak istihdam
edilenlere mevzuat veya sözleşmelerine göre kıdem tazminatı niteliğinde yapılan ödemeler
kıdem tazminatı sayılır.
4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem
tazminatları;
“a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu
kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları
sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait
işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt
işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine
göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları
ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
b) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum
veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14
üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara,
4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu
kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak
çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından,
işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.
Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği gibi, alt işveren tarafından
4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde
çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı
ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı, işçinin yazılı talebi
hâlinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen
süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları
itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden
hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına
yatırılmak suretiyle ödenir. Bu şekilde hesaplanarak ödenen kıdem tazminatı tutarının, iş
sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden aynı süreler dikkate alınarak
hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması hâlinde, işçinin aradaki farkı alt
işverenden talep hakkı saklıdır.
İkinci fıkranın (b) bendi veya üçüncü fıkra uyarınca farklı kamu kurum veya
kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı üzerinden kıdem tazminatı
ödenmesi hâlinde, kıdem tazminatı ödemesini gerçekleştiren son kamu kurum veya kuruluşu,
ödenen kıdem tazminatı tutarının diğer kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet
süresine ilişkin kısmını ilgili kamu kurum veya kuruluşundan tahsil eder. Ancak, merkezi
yönetim kapsamındaki kamu idareleri arasında bu fıkra hükümlerine göre bir tahsil işlemi
yapılmaz.
Kıdem tazminatı tutarı, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesinin birinci fıkrasının
(a) bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde kıdem tazminatı ile ilgili açılacak bütçe
tertibinden, (b) bendi kapsamında belirtilen işyerlerinde ise hizmet alımı gider kaleminden,
ödeneğin yetip yetmediğine bakılmaksızın ödenir.
Bu madde kapsamında alt işverenler yanında çalışan işçilerin bu işyerlerinde geçen
hizmet süresinin hesabı, alt işverenden ve alt işveren işçisinden istenecek belgeler ve ödeme
süreci ile ilgili diğer usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ve Kamu İhale Kurumunun görüşleri
alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile 4/6/1985 tarihli ve
3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında rödövans sözleşmeleri çerçevesinde yer altı maden
işletmeciliği yapan şirketlere ve ortaklarına ait malların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
tarafından el koyma veya takip yoluyla satışından elde edilen gelirler, öncelikle bu
sözleşmeler kapsamında söz konusu şirketlerde çalışmış olan işçilerden, iş sözleşmeleri kıdem
tazminatını hak edecek şekilde sona ermiş olanların kıdem ve ihbar tazminatları ile izin, fazla
çalışma ve diğer ücret alacaklarının ödenmesinde kullanılır. Bu ödemeler Tasarruf Mevduatı
Sigorta Fonu tarafından ilgililerin hesaplarına yatırılmak suretiyle gerçekleştirilir. Ödemeye
esas bilgi ve belgeler, işçinin son çalıştığı işvereni tarafından Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonuna teslim edilir.” hükmü,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar”
başlıklı 62’nci maddesinde “ …e) (1) 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner
sermayeli kuruluşlar, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan
idarelerin merkez ve taşra teşkilatları, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve
bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından
fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketler; merkezi yönetim,
sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı,
gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü, mahalli idare ve şirket bütçelerinden veya döner
sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden
personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak
şekilde alım yapamaz ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmaz.
2) Bu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; bu Kanun
ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının
ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için
kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni
yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden
işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder. Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden
yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma
saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama,
cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilir. Hizmet alım sözleşmesi kapsamında
niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı
olup olmama yönünden yapılacak değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır.
Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine
ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmez.
3) Kurum, hizmet alımının personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı ya da
niteliği itibarıyla bu sonucu doğurup doğurmadığı hususunda (2) numaralı alt bentte sayılan
kriterleri ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle usul ve esaslar belirlemeye
yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Teknik Şartname’de “6.2.9 Hangi nedenle olursa olsun gerek işçi ücretleri (ücret,
fazla mesai, ihbar, her türlü tazminat, işçilik hakları vergi ve fon gibi konularda) ve keza iş
kazası ve meslek hastalıkları gibi nedenlerle İdare, Yüklenici işçilerine ve üçüncü kişilere
herhangi bir ödeme yapmak durumunda kalırsa, Yüklenici firma bu ödemeleri rücuen İdareye
derhal ödemekle mükelleftir. Aksi halde Yüklenicinin önce hak edişlerinden, yetmediğinde
teminatından defaten tahsil edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır,
4857 sayılı Kanun’un 112’nci maddesinde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62’nci
maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan
işçilerin kıdem tazminatlarının birinci fıkrada belirtilen koşullara uygun olarak ilgili kamu
kurum veya kuruluşları tarafından ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
İdarece 15.11.2018 tarihli şikâyete cevap yazısında “ 6552 sayılı kanun ile yapılan
düzenleme ile işçinin kıdem tazminatına kavuşması güvence altına alınmış olmakla birlikte,
işveren işçilerine veya onlar asına üçüncü şahıslara veya kurumlara her ne ad altında olursa
olsun ödemek zorunda kalacağı ödemelerin işverene rücu edilemeyeceğine ilişkin açık bir
hüküm veya istisnai bir düzenleme de yer almamaktadır.
İşçiye karşı kıdem tazminatı ödemesinin yükümlüsü değil, sorumlusunun belirlendiği bir
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
kanuni düzenlemeden hareketle, rücunun mümkün olmayacağını söylemek mevcut şartlar
dahilinde mümkün değildir.
Borçlar Kanunu temelinde ve rücu ilişkisi bağlamında alt işveren işçilerine yapılan
ödemelerden yüklenicinin sorumlu olduğuna dair hükümlerin yüklenici ile asıl işveren
arasında akdedilmiş olan sözleşmelerle düzenlenmiş olması gerektiğinden Kuruluşumuzca bu
düzenlemeler yapılmıştır.
Bu nedenle kıdem tazminatı kaleminin sair tüm işçi giderleri gibi asli olarak işverenin
yükümlülüğünde bulunduğu, 6552 sayılı Kanun’un getirdiği yükümlülüğün açıkça bertaraf
edilmediği, Kanun’da sorumluluğun kamu asıl işverenlerine yüklenmiş olmasının
yükümlülüğün esasen alt işverenlere ait olduğu gerçeğini değiştirmeyeceği,…
düşünüldüğünden iddia edilen hususlar yerinde bulunmamıştır.” ifadelerine yer verdiği
görülmüştür.
Teknik Şartname’nin 6.2.9’uncu maddesinde ise idarenin işçilere ödeyeceği tazminat
için idarenin yüklenicilere rücu etmesi bağlamında düzenleme yapıldığı anlaşılmıştır. 4857
sayılı Kanun’un 112’nci maddesinde alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem
tazminatlarının ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından ödeneceği hüküm altına alınmış
olup, yükleniciye rücu edilemeyeceğine ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu
bağlamda, genel hukuk kuralları çerçevesinde idarenin alt işveren konumundaki yükleniciye
kıdem tazminatı konusunda rücu etmesinin önünde kanuni bir engel bulunmadığı
anlaşılmaktadır.
Ayrıca, ihaleye ilişkin Teknik Şartname’de idarenin birinci dereceden sorumlu olarak
düzenlendiği, yükleniciye rücu edileceği bağlamında düzenlemeye yer verilmekle birlikte
idarenin kendi sorumluluğunu tamamen ortadan kaldırmadığı, kaldı ki idarelerin Teknik
Şartname’de yer verdikleri düzenlemelerle kanunda yer alan hükümleri ortadan
kaldıramayacağı, anılan duruma ilişkin bir uyuşmazlık çıkması durumunda 4857 sayılı Kanun
hükümleri uygulanacağı anlaşılmaktadır. Yukarıda yer verilen değerlendirmeler çerçevesinde,
başvuru sahibinin anılan iddiası yerinde görülmemiştir.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
Teknik Şartname’de “…6.3.14 Araçlarla ilgili km. hesapları ve taşınacak personel
sayısı ile ilgili ayrıntılı bilgiler aşağıdaki tabloda belirtilmiş olup tabloda belirtilen kriterler
dikkate alınarak teklif fiyata dâhil edilecektir.
…
6.3.15 Ulaşım sırasında meydana gelebilecek her türlü kaza veya sair sorumluluk
yükleniciye ait olacaktır. Güvenlik personelini taşıyacak araçların modeli 2018 modelden
düşük olmayacaktır. Araçlar klimalı ve kaloriferli olacak; kliması ve kaloriferi arızasız, çalışır
durumda olacaktır.
6.3.16 Özel güvenlik görevlileri personel taşımacılığında kullanılan servis araçlarında
şoförlük yapmayacaktır. Aracı kullanacak olan servis aracı ve şoförüne ait bilgi ve belgeler
işe başlamadan önce yazılı olarak İdareye bildirilecek ve İdarenin uygun görüşü alındıktan
sonra göreve başlatılacaktır. Servis şoförünün değişmesi halinde 6.3.20’de talep edilen
belgeler yeni başlayacak şoför için de işe başlamadan önce İdare’ye sunulacaktır…”
düzenlemesi yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde hizmet kapsamında çalışacak ve ihale
dokümanında belirlenen bir kısım personel için özelliklerine Teknik Şartname’de yer verilen
araçlar vasıtasıyla belirlenen güzergahlarda akaryakıt dâhil bütün masrafları yükleniciye ait
olmak üzere servis taşımacılığının gerçekleştirileceği ve bunun teklif fiyata dahil edileceğinin
düzenlendiği, ayrıca birim fiyat teklif cetvelinde “özel güvenlik görevlileri servis taşımacılığı
(18 adet x24 ay=432 adetx ay)” şeklinde ayrı bir satır açıldığı, Teknik Şartname’de ise
servis taşımacılığına ilişkin ayrıntılı düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından servis taşımacılığında gerekli olan şoförler için birim fiyat
teklif cetvelinde ayrı bir satır açılması gerektiği iddia edilmekteyse de, İdari Şartname’nin
25’inci maddesinde yüklenici tarafından karşılanacağı belirtilerek, servis taşımacılığına
ilişkin her türlü giderin teklif fiyata dâhil olduğu düzenlemesi ve birim fiyat teklif cetvelinin
servis taşımacılığı için ayrı bir satır açılarak düzenlenmesi karşısında isteklilerin basiretli bir
tacir olmanın gereklilikleri çerçevesinde şoförlere ödenecek ücret de dâhil olmak üzere teklif
vermeleri gerektiği, diğer taraftan servis taşımacılığında yer alacak personelin çalışma
saatlerinin tamamının idarede geçirmeyeceği de birlikte değerlendirildiğinde başvuru
sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya
hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin
idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği
nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından
onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale
dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler,
verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar
içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu
sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik
özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek
şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer
ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin
yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine
dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için
adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik
kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik
kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin
de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
(2) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat,
demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da
yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile
tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat
örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden
sonra yapılmış olması zorunludur.
(3) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve
ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan
kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır...”
hükmü yer almaktadır.
Teknik Şartname’de “…6.3.15 Ulaşım sırasında meydana gelebilecek her türlü kaza
veya sair sorumluluk Yükleniciye ait olacaktır. Güvenlik personelini taşıyacak araçların
modeli 2018 modelden düşük olmayacaktır. Araçlar klimalı ve kaloriferli olacak; kliması ve
kaloriferi arızasız, çalışır durumda olacaktır.
…
6.3.21 Devriye Hizmetleri İçin Sağlanacak Araçlar:
Yüklenici, özel güvenlik görevlileri ile devriye hizmeti vermek üzere, aşağıda belirtilen
tablodaki işyerlerinde, 7/24 İdarenin öngöreceği güzergâhta ve sayıda devriye yapmak için
aşağıdaki şartlarda ve sayıda araçlar sağlayacaktır.
6.3.21.1 Devriye araçlarının akaryakıt gideri İdare tarafından karşılanacaktır.
Yüklenici devriye araçlarının yakıt ikmali ve rutin bakımını yaptırmak üzere güvenlik
görevlilerinin görevlendirilmesi için ilgili valiliklerden komisyon kararı alacaktır. Araç
şoförsüz olacaktır. Devriye aracı vardiyadaki özel güvenlik görevlileri tarafından bizatihi
kullanılacak olup araçları kullanacak özel güvenlik görevlilerinin ilgili devriye araçlarını
kullanma belgelerinin yeterliliği Yüklenici tarafından kontrol edilecek ve personel
alımlarında da bu husus Yüklenici tarafından dikkate alınacaktır.
…
6.3.21.3 Devriye Araçlarının Teknik Özellikleri
Aracın cinsi, tipi ve sayısı: 3 adet 4x4 Pick-Up çift kabin ve 7 adet 4x2 SUV olmak
üzere toplam 10 adet dizel ve otomatik şanzımanlı araç.
4X4 Pick-Up Çift Kabin Devriye Aracının Teknik Özellikleri
a. Aracın modeli: en düşük 2018 model
b. Aracın asgari koltuk sayısı: 4
c. Aracın teknik donanımları: Kaloriferli, klimalı, sürücü ve yolcu hava yastığı ile AB
S fren sistemli
d. Aracın asgari net ağırlığı: minimum 2.050 kg veya üstü
e. Aracın asgari motor hacmi ve gücü: 4 silindirli, minimum 2198 cc. ve üzeri
minimum 148 Kw
f. Aracın maksimum torku: minimum 385 Nm / dd. ve üzeri,
g. Motor kilitleme sistemi: Immobilizer
h. Elektrikli yan aynalar
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
i. Elektrik kumandalı ön ve arka camlar
j. Uzaktan kumandalı merkezi kilit
k. Yükseklik ayarlı hidrolik direksiyon
4X2 SUV Devriye Aracının Teknik Özellikleri
a. Aracın modeli: en düşük 2018 model
b. Aracın asgari koltuk sayısı: 4
c. Aracın teknik donanımları: Kaloriferli, klimalı, sürücü ve yolcu hava yastığı ile AB
S fren sistemli
d. Aracın asgari net ağırlığı: minimum 1.355 kg. veya üstü
e. Aracın asgari motor hacmi ve gücü: 4 silindirli, minimum 1460 cc. ve minimum
80kW.
f. Aracın maksimum torku: 250 Nm/dd. aralığında.
g. Motor kilitleme sistemi: Immobilizer
h. Elektrikli yan aynalar
i. Elektrik kumandalı ön ve arka camlar
j. Uzaktan kumandalı merkezi kilit
k. Yükseklik ayarlı hidrolik direksiyon
6.3.21.4 Devriye aracının içi ve dışı sürekli temiz olacak, devriye aracının
temizliğinden
güvenlik amiri ve vardiya sorumluları sorumlu olacaktır.
6.3.21.5 Devriye araçlarının servis bakımları düzenli olarak yaptırılacak, bakım
evrakları yazı ile İdareye verilecektir. İdare devriye aracının rutin bakımlarının yaptırılıp
yaptırılmadığını, trafik kuralları gereği bulunması gereken malzemelerin bulunmadığını
denetimlerle tespit ederse eksiklikler için sözleşme hükümlerine göre cezai işlem yapılacaktır.”
düzenlemeleri yer almaktadır.
Ayrıca Teknik Şartname’nin 6.3.21’inci maddesinde yer alan devriye araçlarına ilişkin
tabloda bu araçların günlük kat edeceği mesafelerin km olarak ayrı ayrı ve net olarak
belirtildiği, söz konusu tabloya göre kat edilecek mesafenin 60 km ile 750 km arasında
değiştiği, Teknik Şartname’nin 6.3.14’üncü maddesinde yer alan servis araçlarına ilişkin
tabloda da günlük kat edilecek mesafeye ilişkin ayrı ayrı ve net olarak belirleme yapıldığı, söz
konusu tabloya göre kat edilecek mesafenin 60 km ile 270 km arasında değiştiği tespit
edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden işin yapılabilmesi için gerekli görülen
makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine ihale dokümanında yer verileceği,
teknik kriterlerin idarenin ihtiyaçları doğrultusunda belirleneceğinin aşikâr olduğu, öte
yandan idarelerin gereksinimlerini 4734 sayılı Kanun’un 5’nci maddesinde yer alan temel
ilkeler doğrultusunda belirlemekle de yükümlü olduğu, belirlenen kriterlerin ihaleye katılımı
ve rekabeti engelleyici sonuç doğuracak şekilde tespit edilmemesi gerektiği anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde "Devriye ve Hat Kontrolü Araçları” ihtiyacı
çerçevesinde 3 adet 4x4 Pick-Up çift kabin, 7 adet 4x2 SUV olmak üzere Teknik Şartname’de
belirtilen özellikte toplam 10 adet dizel ve otomatik şanzımanlı devriye aracı ve 18 adet servis
aracı ile gerçekleştirilecek servis taşımacılığının teklif fiyata dâhil olduğu ve araçların kendi
öz malı veya kiralama yoluyla temin edilebileceği şeklinde düzenlemeye yer verildiği, diğer
taraftan personelin servis taşımacılığını yapacak servis araçları ve devriye araçlarının teknik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
özelliklerinin de Teknik Şartname’de düzenlendiği anlaşılmıştır.
İdarenin ihale konusu işte çalıştırılacak araçlara ilişkin asgari teknik kriterleri
belirlediği ve bu kapsamda “en düşük 2018 model” araç istendiği anlaşılmaktadır.
Devriye araçları ve servis araçlarına ilişkin için kendi malı olma şartının
getirilmediği, ihale konusu işin 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasında gerçekleştirileceği
dikkate alındığında söz konusu araçların işin bitimi sonunda 3 yılını tamamlamış olacağı,
Teknik Şartname’nin 6.3.14 ve 6.3.21’inci maddelerinde yer verilen araçların günlük
kat edecekleri toplam km bilgisi çerçevesinde, işin süresi olan 24 aylık süre diliminde söz
konusu araçların toplam kat edeceği mesafe (km) ve devriye araçlarının güvenlik açısından
boru hatlarına ilişkin sabotaj, yağma, hırsızlık olaylarına karşı kullanılmasının söz konusu
olduğu hususları birarada değerlendirildiğinde anılan düzenlemelerin ihaleye eşit şartlarda
teklif verilmesine engel olacak mahiyette bir kriter olmadığı değerlendirilmiştir. Bu itibarla,
başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya
istekli ile istekli olabileceklerin anılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun
olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği belirtilmiş ve şikâyet
ve itirazen şikâyet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru
yolları olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Aynı Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde ihale
sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla idareye şikâyet başvurusu
yapılabileceği, anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı
maddesinde ise idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun
bulmayan aday, istekli veya istekli olabileceklerin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda
bulunabileceği belirtilmiştir.
Bahse konu Kanun maddeleri bir arada değerlendirildiğinde, ihale sürecinde hukuka
aykırı olduğu iddia edilen işlem ve eylemlere karşı olarak dava açılmadan önce genel olarak
iki aşamalı bir idari başvuru yolunun öngörüldüğü, aday, istekli veya istekli olabileceklerin
öncelikle ihaleyi yapan idareye başvuru yapması gerektiği, şayet şikâyet üzerine alınan karar
uygun bulunmaz veya şikâyet üzerine idarece herhangi bir karar alınmaz ise Kamu İhale
Kurumu’na başvuruda bulunulabileceği anlaşılmaktadır.
Bu usulün amacı ise başvuru sahibinin iddialarının öncelikle idarenin
değerlendirmesinden geçerek, uygun görülen hususlarda gerekli düzeltmenin idare tarafından
yapılması, uyuşmazlığın devam ettiği konularda ise idarenin cevabıyla birlikte uyuşmazlığın
Kurumun önüne getirilmesidir. Anılan usulün doğal bir gereği ise şikâyet başvurusunda dile
getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilmemesidir. Çünkü idarenin
değerlendirmesine sunulmayan, cevap veya açıklaması alınmayan bir hususun itirazen şikâyet
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
başvurusuna dahil edilmesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda açıklanan iki aşamalı
başvuru sistematiğine uygun düşmemektedir.
Nitekim İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil
unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan “İdarenin şikayet üzerine
aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen
şikayet başvurusuna konu edilemez ” hükmü ile,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak
işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “… İdareye başvuru
konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen
şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate
alınmaz” açıklaması da şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.
Netice itibariyle yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından idareye
şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu
edilemeyeceği (şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar
hariç) anlaşılmaktadır. Bu itibarla, başvuru sahibinin 09.11.2018 tarihinde idareye şikâyet
başvurusunda bulunduğu, söz konusu iddiaya ise 09.11.2018 tarihinde idareye yapılan şikâyet
başvurusunda yer verilmediği anlaşılmıştır. Anılan iddianın idareye yapılan şikâyet
başvurusunda yer almamasından dolayı başvuru sahibinin 7’nci iddiasının İhalelere Yönelik
Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm
gereği şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci
maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı
iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken
tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde
beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi
yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan
tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik
başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar
yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce
sonuçlandırılması esastır. Şikâyet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya
işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin
bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde,
gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale
tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların
veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir.
İdare, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli
bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere
karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/066
: 21
: 05.12.2018
: 2018/UH.II-2018
yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibinin 09.11.2018 tarihli dilekçe ile idareye şikâyet başvurusunda
bulunduğu ve idarenin kayıtlarına başvurunun 09.11.2018 tarihinde alındığı tespit edilmiştir.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetlerin idarelerce ihale veya son başvuru
tarihinden önce sonuçlandırılması esas olmakla birlikte, ihaleyi yapan idarenin başvurunun
idarenin kayıtlarına alındığı tarihten itibaren on gün içinde (15.11.2018 tarihinde) şikâyet
başvurusu üzerine karar aldığı ve söz konusu kararın başvuru sahibine EKAP aracılığıyla
15.11.2018 tarihinde tebliğ edildiği görüldüğünden, başvuru sahibinin anılan iddiası da
yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.