Ana Sayfa / Kararlar / Van İl Sağlık Müdürlüğü / 2018/212023-20 Yataklı Çematem ve 30 Yataklı Amatem Yapım İşi
Bilgi
İKN
2018/212023
Başvuru Sahibi
Köymen İnş. En. San. Tic. A.Ş. - Ölmez İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Van İl Sağlık Müdürlüğü
İşin Adı
20 Yataklı Çematem ve 30 Yataklı Amatem Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Köymen İnş. En. San. Tic. A.Ş. - Ölmez İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Van İl Sağlık Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2018/212023 İhale Kayıt Numaralı “20 Yataklı Çematem ve 30 Yataklı Amatem Yapım İşi”  
İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Van İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 25.05.2018 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “20 Yataklı Çematem ve 30 Yataklı Amatem Yapım İşi” ihalesine ilişkin  
olarak Köymen İnş. En. San. Tic. A.Ş. - Ölmez İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının  
19.07.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.07.2018 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 03.08.2018 tarih ve 41672 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
02.08.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1291 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idare tarafından 204-4108, 204-4109 ve 204-403  
poz numaralı iş kalemleri için teklif etmiş oldukları fiyatların Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatların altında olduğu ve mim. özel 06 ve mim. özel 09 poz  
numaralı iş kalemleri için sunmuş oldukları fiyat tekliflerinin mevzuata aykırı olduğu, fiyat  
tekliflerinde işçilik ücretlerinin belirtilmediği gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının  
reddedildiği, ancak 204-4108, 204-4109 ve 204-403 poz numaralı iş kalemleri için teklif  
etmiş oldukları fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan kârsız birim fiyatların  
üzerinde olduğu, mim. özel 06 ve mim. özel 09 poz numaralı iş kalemleri için taraflarınca  
istenmiş olmasına karşın idarece analiz girdilerinin ve miktarlarının gösterildiği analiz  
formatlarının verilmediği, bu çerçevede söz konusu iş kalemlerine ilişkin olarak Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesine uygun olarak fiyat teklifi sundukları, bu itibarla  
aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin yerinde olmadığı, öte yandan idarece aşırı  
düşük teklif açıklamalarına dayanak teşkil eden fiyat tekliflerine ilişkin “satış tutarı tespit  
tutanakları ile bu satışları tevsik eden onaylı fatura örnekleri, fiyat teklifi veren firma ile  
meslek mensubu arasında yapılan tam tasdik sözleşmenin onaylı örneklerini, meslek mensubu  
ve ilgili firmaların imza beyanı örneklerini, söz konusu mal/malzemenin isteklinin faaliyet  
alanında olduğuna dair belgelerinin” istenildiği, taraflarınca Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
45.1.43’üncü maddesi çerçevesinde ilgili belgelerin sunulduğu, ancak fatura örnekleri ile  
geçici vergi beyannamesinin istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu ve söz konusu belgeleri  
sunmadıkları gerekçesiyle tekliflerinin reddedilmesinin yerinde olmadığı iddialarına yer  
verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı  
açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,  
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri  
reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4..) İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında; a) Teklif birim fiyatlı işlerde;  
her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği  
“malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma,  
yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile  
miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir.  
Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar  
çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin adının “20 Yataklı Çematem ve  
30 Yataklı Amatem Yapım İşi”, aynı madde de miktarı ve türünün “20 Yataklı Çematem Z+1  
Kat 30 Yataklı Amatem Z+1 Kat” şeklinde düzenlendiği, anılan Şartname’nin 19’uncu  
maddesinde teklif ve sözleşme türünün anahtar teslimi götürü bedel teklif ve sözleşme  
olacağının belirtildiği görülmüştür.  
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir…” düzenlemesine yer verilmiştir.  
25.05.2018 tarihinde yapılan ihaleye 14 isteklinin katıldığı, idare tarafından Şen-Ka  
İnş. Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Yeni Şah İnş. Turz. Tem. Tar. ve Hay. İth. İhr. San. ve Tic.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin iş deneyim belgesi mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle  
değerlendirme dışı bırakıldığı, 19.372.040,54 TL olarak belirlenen sınır değerin altında teklif  
sunan başvuru sahibi Köymen İnş. Enj. San. Tic. A. Ş. - Ölmez İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığı, Ce-Ka Bet. Mad. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Özkanoğlu Müh. Pet. İnş. İth.  
İhr. San. ve Tic. A. Ş. İş Ortaklığı ve Hasan Kural - Senar Duran İş Ortaklığından 12.06.2018  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
tarihli yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği ve Ce-Ka Bet. Mad. İnş. Nak. San.  
ve Tic. Ltd. Şti. - Özkanoğlu Müh. Pet. İnş. İth. İhr. San. ve Tic. A. Ş. İş Ortaklığı ile Hasan  
Kural - Senar Duran İş Ortaklığının tekliflerinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadıkları  
gerekçesiyle, başvuru sahibinin teklifinin ise aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmadığı  
gerekçesiyle reddedilerek ihalenin sınır değerin üzerinde en düşük fiyat teklifi sunan Gls  
Müh. İnş. Dek. Mim. Mad. A. Ş. - Adler İnş. Taah. Nak. İhr. İth ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
üzerinde bırakıldığı, Cedsa İnş. Turz. Enj. Tar. ve Hay. Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. -  
Ceren İnş. Mad. Nak. San. Tic. ve Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı  
ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.  
İhale komisyonu kararında idarece başvuru sahibi Köymen İnş. Enj. San. Tic. A. Ş. -  
Ölmez İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasının 204-4108, 204-  
4109 ve 204-403 poz numaralı iş kalemleri için teklif etmiş olduğu fiyatların Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatların altında olduğu, mim. özel 06 ve mim.  
özel 09 poz numaralı iş kalemlerinin inşaat mahallinde imal edilen iş kalemleri olduğu ve söz  
konusu işlerin şantiye sahasında yapılacak olması nedeniyle işçilik ücretlerinin saat bazında  
belirtileceği ve bu nedenle anılan iş kalemleri için fiyat teklifi sunularak yapılan açıklamanın  
Kamu İhale Tebliği’nin 45.1.10'uncu maddesine uygun olmadığı, ayrıca aşırı düşük teklif  
açıklamasına ilişkin olarak istenilen bilgi ve belgelerin (fatura örnekleri ve geçici vergi  
beyannameleri) karşılanması son derece kolay ve en çok itibar edilen belge niteliği taşıması  
nedeniyle, bu belgelerin sunulmadığı gerekçesiyle yapılan açıklamanın yeterli görülmediği  
ifade edilmiştir.  
Öte yandan idare tarafından şikâyete cevap yazısında “Şikâyete konu yapım işinde  
aşırı düşük savunma dosyası incelenirken 204-4108, 204-4109 ve 204-403 poz numaralı boru  
imalatları için teklif etmiş oldukları fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayınlanmış  
birim fiyatlar olduğu iddiasına binaen yapılan değerlendirmede; idarenin Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığının birim fiyatlarına montaj bedeli olarak %30 eklenmiş birim fiyatlar üzerinden  
sehven değerlendirme yapıldığını tespit etmiş olup, isteklinin bu yöndeki açıklaması haklı  
görülmüştür...” ifadelerine yer verilerek başvuru sahibinin 204-4108, 204-4109 ve 204-403  
poz numaralı iş kalemlerine ilişkin şikâyet başvurusunun yerinde bulunduğu görülmüş olup  
bu çerçevede söz konusu iş kalemlerine ilişkin uyuşmazlık konusu kalmadığı anlaşılmıştır.  
İdare tarafından sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen 06.06.2018  
tarihli aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı incelendiğinde, yazı ekinde girdi ve miktar yer  
almayan örnek analiz formatına, açıklama istenilecek iş kalemleri listesine (85 iş kalemi),  
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri tablosuna (53 analiz girdisi) ve açıklama  
istenilmeyecek iş kalemleri lisesine (631 iş kalemi) yer verildiği, açıklama istenilecek iş  
kalemleri listesinde özel iş kalemlerinin de bulunduğu görülmüştür.  
Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme  
neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif  
olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden, yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü  
oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılı açıklamaların yazılı olarak istenilmesi  
gerektiği,  
İdarece açıklama istenilmesi gereken iş kalemlerine göre oluşturulan “sıralı analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve  
bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, söz konusu analiz girdilerine ilişkin  
olarak isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri hariç), tutarı, kâr  
ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya  
tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç  
analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda  
%15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirleneceği, tutarı bu girdinin tutarından  
daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyeceği, aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan  
birden fazla iş kaleminin analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı  
ayrı değerlendirilerek analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem  
yapılacağı, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama  
istenileceği, bahsi geçen hususlara ilişkin olarak da açıklama isteme yazısında açıklama  
istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirteceği anlaşılmıştır.  
İsteklilerce teklifleri kapsamında yer alan iş kalemleri için hazırlanacak analizlerde  
ise, açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil analizlerini oluşturan tüm girdilerin  
gösterileceği, isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak tespit edilerek kendilerinden  
açıklama istenilmesi durumunda yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin idarece  
verilen analiz formatlarına uygun olması gerektiği, aksi takdirde ihale dokümanı  
kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına  
veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan açıklama sunan isteklilerin tekliflerinin  
reddedileceği, ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu  
olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini  
ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve  
miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli  
olabileceklere verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında özel ve paçal iş kalemi  
olarak değerlendirilen iş kalemlerine ilişkin olarak analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarına yer verilmediği görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.2.2’nci maddesinden iş kalemi  
analizleri ve alt analizlerinde yer alan bütün işçilik girdilerinin, girdi tutarının analiz  
toplamının %3’üne eşit veya altında olmasına bakılmaksızın açıklama istenilecek girdiler  
arasında gösterilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.  
Ancak idarece aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının ekinde isteklilere gönderilen  
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri tablosu incelendiğinde işçilik girdilerinin de olduğu  
görülmüş olup idarece tesis edilen işlemde bu yönüyle de mevzuata aykırılık bulunduğu  
sonucuna ulaşılmıştır.  
Aktarılan hususlar bir arada değerlendirildiğinde, kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce  
tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş  
kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale  
dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmekte olup, teklif fiyatının aşırı  
düşük olduğu tespit edilen isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlere  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
ilişkin olarak açıklama kapsamında sunulacak analiz formatının idare tarafından verilen bu  
analiz formatı ile uyumlu olması zorunluluğu bulunmaktadır.  
Diğer yandan, uyuşmazlığa konu ihalede açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin girdi  
ve miktarların yer aldığı herhangi bir analiz hazırlanmadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, bu  
haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediği, bu  
şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir  
değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede,  
a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete  
oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif  
toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya  
tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,  
b) Açıklama istenilecek özel/paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel  
girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri)  
kadar ayrıştırılarak yapılması,  
c) Özel/Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin  
miktar ve tutarlarının toplanması (örneğin aynı özel iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm  
mazot girdilerinin toplanması),  
d) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine  
göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,  
e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden  
fazla iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla iş kalemi analizinde yer alması  
durumunda, eğer bu iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz  
konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),  
f) Açıklama istenilecek iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama  
istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,  
Yapılan tespitler çerçevesinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile temel  
girdilerin (malzeme, makine, işçilik, nakliye ve diğer) cins ve miktarlarının gösterildiği,  
açıklama istenilecek özel/paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif  
veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu  
aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği  
karara bağlanmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece sınır değerin altında teklif  
sunduğu tespit edilen isteklilerden yukarıda açıklandığı şekilde yeniden aşırı düşük teklif  
açıklaması istenmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/050  
: 23  
: 06.09.2018  
: 2018/UY.I-1619  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.