Ana Sayfa / Kararlar / Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2018/24029-Adana Btu Yabancı Diller Yüksekokulu, Merkezi Araştırma Laboratuvarı, Spor Salonu, Açık Spor Tesisleri, Alt Yapı ve Tesisleri İle Peyzaj İşleri Yapım İşi
Bilgi
İKN
2018/24029
Başvuru Sahibi
Halil AVCI
İdare
Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
Adana Btu Yabancı Diller Yüksekokulu, Merkezi Araştırma Laboratuvarı, Spor Salonu, Açık Spor Tesisleri, Alt Yapı ve Tesisleri İle Peyzaj İşleri Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Halil AVCI,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2018/24029 İhale Kayıt Numaralı “Adana Btu Yabancı Diller Yüksekokulu, Merkezi  
Araştırma Laboratuvarı, Spor Salonu, Açık Spor Tesisleri, Alt Yapı ve Tesisleri İle Peyzaj  
İşleri Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire  
Başkanlığı tarafından 19.02.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Adana Btu  
Yabancı Diller Yüksekokulu, Merkezi Araştırma Laboratuvarı, Spor Salonu, Açık Spor  
Tesisleri, Alt Yapı ve Tesisleri İle Peyzaj İşleri Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Halil  
Avcının 29.03.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.04.2018 tarihli yazısı  
ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.04.2018 tarih ve 23393 sayı ile Kurum kayıtlarına  
alınan 16.04.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2018/649 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İdarenin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmemesine yönelik  
gerekçelerinin açıklama istenilen bir kısım iş kalemi için taraflarınca öngörülen miktarların  
idarece yaklaşık maliyet hesaplamasında öngörülen miktarlara kıyasla düşük olmasına  
dayandırıldığı, isteklilerin tekliflerini EKAP üzerinde yayımlanan dokümanlar (uygulama  
projeleri, mahal listeleri Teknik Şartnameler vb.) hususlar çerçevesinde hazırlayarak teklif  
fiyatlarını oluşturduğu, miktar hesaplamalarının da bu doğrultuda hazırlandığı, ihaleye ait  
yaklaşık maliyetin ve yaklaşık maliyette yer alan iş kalemlerinin miktarlarının teklif  
değerlendirme aşamasında taraflarınca bilinmediği ve aşırı düşük teklif sorgulamalarında  
idarenin açıklama istenilen iş kalemlerine yönelik yapmış oldukları değerlendirmede bir kısım  
iş kaleminin miktarları ile ilgili olarak taraflarınca bilgi sahibi olunduğu ve idareye şikayet  
başvurusunda bulundukları, idareye yaptıkları şikayet başvurusu üzerine idare tarafından ilgili  
iş kalemlerine ilişkin miktarların doğru hesaplanmadığı ve ihale dokümanında yer alan  
miktarlardan daha yüksek belirlendiği tespitini yaptığı ve bu tespite dayalı olarak yaklaşık  
maliyetin yanlış ve yüksek belirlenmesi nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği ancak  
idarece ihale iptal edilmeden ihale sürecinin devam ettirildiği, itirazen şikayete konu edilen iş  
kalemlerinin miktarlarının ihale dokümanlarına göre tespit edilmesi halinde, söz konusu iş  
kalemlerinin yaklaşık maliyette yer alan miktarlarının yüksek olduğunun tespit edilebileceği  
dolayısıyla yaklaşık maliyetinde hatalı ve gerekenden yüksek olarak belirlendiğinin,  
taraflarınca tespit edilen miktarların ise ihale dokümanına uygun olarak belirlendiğinin  
görüleceği ayrıca idareye yapmış oldukları şikayet başvurusuna verilen cevapta da bu hususun  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
kabul edildiğinin açıkça görüleceği,  
Bu çerçevede taraflarınca ilgili projelere uygun olarak miktar hesaplamaları yapılan ve  
idarece şikâyet başvuruları üzerine alınan karar bilgileri uyarınca yaptıkları değerlendirmede;  
- Özel 182 poz numaralı “Özel Alüminyum Taşıyıcılı Hareket Eden Açılır Kapanır  
Tavan Sistemi” imalatına ilişkin idarece projede sehven hatalı bilgiye yer verildiği ayrıca  
idarece miktar değerlendirmelerinde yaklaşık maliyet hesabında projede belirtilenden fazla  
bir bilgiye yer verildiğinin ifade edildiği,  
- MSB.322/A poz numaralı “Beton Kaplama Yapılması (C30/37 Hazır Beton  
Kullanılarak)” imalatı için belirledikleri imalat miktarına ilişkin idarece hesaplanan  
miktarların uygun olduğu belirtilerek taraflarına ait şikayet başvurusunda belirtilen  
miktarların çelişkili olduğunun ifade edildiği ancak proje teknik detaylarına göre idarenin  
hatalı olduğu,  
- İhale komisyonu kararında aşırı düşük teklif açıklaması sunan bir diğer istekli MD  
İnş. San. ve Tic. A.Ş. firması ile ilgili olarak Analiz 244 MSB.326/A-1 “10 cm kalınlıkta  
Cephe Paneli Yapılması” imalatına ilişkin de düşük miktar hesaplaması yapıldığı bilgisine yer  
verildiği, söz konusu imalatın taraflarına ait hesaplanan miktar açısından % 71 oranından  
daha düşük olduğunu gördükleri ve söz konusu hususunda metraj farklılığı açısından da  
taraflarına bildirilmesinin gerekli olduğu, bu kalemde yapılan hata ile de yaklaşık maliyet  
tutarının yüksek hesaplandığının anlaşılabileceği,  
- İdarece “3’lü karışım çim ekilmesi” metrajı ile ilgili olarak yeniden yapılan  
değerlendirmede, taraflarına ait metrajların uygun görüldüğü ancak söz konusu hususun proje  
bilgilerinde proje alanına ilişkin değişikliklerin belirtilerek uygun görülmesinin teknik açıdan  
uygun olmadığı, idarece bu husus açısından da yaklaşık maliyet tutarının yüksek  
hesaplandığının gizlenmek istendiği,  
- Y.21.001/02 poz numaralı kalp metrajlarına ilişkin bu imalatın hangi alanda  
kullanılması gerektiğine yönelik idarenin cevabında belirtilen hususların yerinde olmadığı,  
açıklama istenilen iş kalemleri içerisinde yer alan Y.21.001/02 ve Y.21.001/03 poz numaralı 2  
iş kalemine ilişkin yüksek olan birim fiyata göre hesaplama yaptıkları ve idarenin miktar  
hesaplamalarının iki poza ilişkin toplam miktar üzerinden yapılmamasının yerinde  
olmadığının idareye bildirildiği bu husus açısından da idarenin metrajlarına ilişkin hatalarının  
açıkça görüleceği,  
Açıklanan nedenlerle yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemlerinin metrajları hatalı ve  
yüksek olarak belirlenmesi bu belirleme nedeniyle yaklaşık maliyetin olması gerekenden  
yüksek tespit edildiği dolayısıyla sınır değerin yüksek hesaplandığı ve tekliflerinin sınır  
değerin altında ve metrajları hatalı tespit edilerek kamunun zarara uğratıldığı, idarece  
değerlendirmesi yapılan 25 adet iş kalemine ilişkin metraj hataları nedeniyle tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılmasının kamu menfaati açısından uygun olmadığı, taraflarınca söz  
konusu iş kalemlerinin miktarları ile taraflarınca bu imalatlara ilişkin fiyatlar çarpılarak bir  
değerlendirme yapıldığında yaklaşık maliyet tutarının 4.892.229,60 TL, idarenin düzenlemiş  
olduğu yaklaşık maliyet birim fiyatları ile çarpıldığında ise (idarenin yaklaşık maliyet  
tutarındaki birim fiyatları bilmemeleri nedeniyle) yaklaşık maliyetin tahminen 6.000.000,00  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
TL yüksek belirlendiğini düşündükleri, tüm bu işlemler neticesinde yaklaşık maliyet tutarı,  
açıklama istenilen/veya istenilmeyen iş kalemleri ve ihale sonucunun değişecek olması  
nedeniyle gelinen süreç itibariyle düzeltici işlem tesis edilmesinin mümkün olmadığı ve  
ihalenin iptal edilmesi gerektiği,  
2) İhale komisyonu kararının 3.6’ncı maddesinde, açıklamaları kapsamında sundukları  
teklif fiyat icmalinde açıklama istenilmeyen iş kalemleri ve açıklama istenilmeyen iş  
kalemlerine ilişkin belirledikleri tutarların oranlarının kendi aralarında %80’lik ve %20’lik  
oranları ayrı ayrı sağlamadığı yönünde gerekçelerle ve emsal Kurul kararları uyarınca  
açıklamalarının uygun görülmediği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinin  
4’üncü fıkrası uyarınca idarenin değerlendirmesinin uygun olmadığı,  
3) İhale komisyonu kararının 3.7’nci maddesinde, 8 adet iş kalemine ilişkin (asansör  
ve klima santralleri) malzeme+montaj olarak fiyatlandırılması nedeniyle açıklamalarının  
uygun görülmediği, idarece itirazen şikayet başvuruları kapsamında belirttikleri ELK.11 poz  
numaralı iş kalemine ilişkin hazırlanan analiz formatı uyarınca malzeme ve montaj  
bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesinde  
yer alan açıklamalar uyarınca, asansör imalatına ilişkin analiz formatında idarece bilinmesi  
gereken malzeme ve montaj bedelinin idarece tek satırda düzenlendiği, proforma faturalarda  
montaj bedellerinin fiyata dahil olduğunun çok açık bir şekilde belirtildiği, kaldı ki ayrı ayrı  
yazılmış olsa dahi idarenin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakmaları açısından bu defa ilgili  
meslek mensubundan bu iş kalemlerine ilişkin ayrı ayrı fatura bilgilerini göstermelerinin  
isteneceğini düşündükleri, idarece malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı yazılmadığı  
gerekçe gösterilerek açıklamalarının hatalı olarak düzenlenmesine idarenin hazırladığı ilgili  
analiz formatlarının sebep olduğu, idarece yapılan hata nedeniyle tekliflerinin değerlendirme  
dışı bırakılmak istendiği ve proforma faturalarda montaj bedelinin fiyata dahil olduğu  
belirtildiği için açıklamalarının uygun görülmesi gerektiği,  
4) İhale komisyonu kararının 3.8’inci maddesinde Özel 188 poz numaralı “Özel  
600x600 mm Modül (10x10 Gridli) Petek Alüminyum Asma Tavan Yapılması” analizine  
ilişkin sundukları fiyat teklifinde 21,50 TL/Adet yerine sehven 75,00 TL/adet değeri girilmek  
suretiyle teklif fiyatını 85,99 TL/m2 yerine 248,11 TL/m2 olarak buldukları, yine ihale  
komisyonu kararının 3.4 ve 3.4.19’uncu maddelerinde yapılan değerlendirmelerde yer  
verilen, açıklamaları kapsamında 32.19.A/007 poz numaralı iş kalemi yerine sehven  
32.19.1/007 poz numarasını yazdıkları ve bu nedenle teklif fiyatlarının 67,21 TL/mt olması  
gerekirken fiyatın 24.81 TL/mt olarak belirtildiği, anılan maddelerde yapılan bu  
değerlendirmelerde de ifade edildiği üzere bu hesaplama sonucunda 42,40 TL/mt fazla tutar  
bulunduğu,  
Ancak sehven hatalı hesaplanan iki birim fiyata ilişkin pozların düzeltilmesi  
durumunda (-142.586,54 TL) tutarsal fark oluşacağı, buna göre sehven yaptıkları hatalar  
düzeltilince teklif tutarının 57.604.413,46 TL olacağı ve teklif fiyatları olan 57.747.000,00  
TL bedelin üzerine çıkmayacağı, yaptıkları tüm bu tespitler değerlendirildiğinde Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca kamu yararı  
gözetilerek analiz proforma rayiç ve elektrik kalemi ile ilgili düzeltmeler yapıldıktan sonra  
değerlendirme yapıldığında açıklamalarının uygun görülmesi gerektiği, söz konusu pozlara  
ilişkin düzeltilmiş analiz fiyatları uyarınca teklif fiyatlarının altında bir bedel ortaya çıktığı  
ancak ihale komisyonunca anlayamadıkları bir nedenle Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
45.1.8’inci maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca hareket edilmediği ve anılan Tebliğ’in  
45.1.8’inci maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca anahtar teslim götürü bedel tekliflerine  
ilişkin aritmetik hata nedeniyle tekliflerinin uygun görülmemesi yönünde gerekçe  
oluşturulduğu,  
5) İhale sürecinin hızlı gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla açıklamaları  
kapsamında ilgili satış tutarı tespit tutanaklarını da sundukları, ihale yetkilisi Kamu İhale  
Genel Tebliği’ni değiştirmek suretiyle SMMM ve YMM’lere yazılar yazdığı, ofislerine  
gittiği, bu görüşmelerden müteahhittin bilgisinin olmamasını istediği, mükellefin teklif  
verdiği ve meslek mensubunun kaşeleyip imzaladığı proforma faturalardaki ürünlerin birebir  
aynı ürünler olduğunu ve bir önceki dönem içinde yapıldığını ve fatura kesildiğini ispat  
etmemesi durumunda hakkında soruşturma açılacağı vb. hususlarla karşılacağını belirterek  
baskıda bulunduğu, idarenin ilgili meslek mensuplarına gönderdiği yazıların Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde yer alan açıklamalara aykırı olduğu, ihale  
komisyonu kararında yer verilen hususlardan da bunun anlaşılacağı, idarenin Tebliğ’e aykırı  
olarak ihale aşamasında ürünlerin marka seçimi yapılıyormuş gibi kataloglarının talep  
edildiği, açıklar bulunmaya çalışıldığı, SMMM tarafından imalat birimi olarak m2 yerine m  
yazılması ve fatura kesilmesi gerekçe gösterilerek ilgili faturalardan teleskobik tribünün  
motor güç ve ağırlıklarının yetersiz olduğunu belirterek haksız şekilde açıklamalarının uygun  
görülmediği, tüm hususlar dikkate alındığında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci  
maddesine aykırı davranan idarenin işlemleri çerçevesinde aşırı düşük teklif sorgulama  
işlemlerinin yenilenmesi veya hatalı hesaplana yaklaşık maliyet nedeniyle ihalenin iptal  
edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde  
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,  
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında  
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,  
Anılan Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet  
alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması  
yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla  
birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer  
verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.”  
hükmü,  
Aynı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık  
maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce,  
belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile  
ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan  
yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme  
sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin  
teklifleri reddedilir…” hükmü,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü  
maddesinde “f) Yaklaşık maliyet: İhale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü  
fiyat araştırması yapılarak, katma değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve  
dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin öngörülen  
bedelini…ifade eder” hükmü,  
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 8’inci maddesinde  
“(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen  
esas ve usullere göre miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin  
KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde  
gösterilir.  
(2) Ön ilan yayımlanmadan önce yapı tekniği ve ihtiyaç programına göre tahmin  
edilen fiziki miktar veya kapsam esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön  
yeterlik ilanı öncesi gerekiyorsa yeniden hesaplanır.  
(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık  
maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.  
(4) İhale konusu işin bünyesine girecek veya yardımcı olarak kullanılacak malzeme,  
araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda;  
yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi  
yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.  
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Bu  
aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez. Pazarlık usulü ile yapılan  
ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı teklifler ile birlikte açıklanır.  
(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı,  
idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık  
hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, yaklaşık maliyet de bu kapsamda  
hesaplatılabilir.hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktarların tespiti”  
başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Yaklaşık maliyet hesabına esas miktarların tespiti için  
öncelikle aşağıda yer alan çalışmaların yapılması gereklidir:  
a) Arazi ve zemin etüdünün yapılması; uygulama projesi üzerinden anahtar teslimi  
götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde arazi ve zemin etüt çalışmalarının;  
ön ve/veya kesin proje üzerinden birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde ise,  
mümkün olan arazi ve zemin etüt çalışmalarının yapılmış olması zorunludur.  
b) Proje zorunluluğu; bina işlerinde uygulama projesi, diğer işlerin uygulama projesi  
yapılabilen kısımları için uygulama projesi, yapılamayan kısımları için kesin proje; doğal  
afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan işler ile ihale  
konusu işin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli  
olan netlikte belirlenemediği durumlarda ise ön ve/veya kesin projenin hazırlanması ve  
yaklaşık maliyetin söz konusu projelere dayanılarak hesaplanması gerekir.  
c) Mahal listesi hazırlanması; ön, kesin veya uygulama projelerine dayalı olarak, işin  
bünyesindeki imalat kalemlerinin adını ve yapılacağı yerleri gösteren ve yaklaşık maliyetin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
hazırlanmasına esas teşkil eden mahal listeleri hazırlanır.  
ç) Metraj listelerinin hazırlanması; ihale konusu işe ait proje ve mahal listelerindeki  
ölçü ve tariflere göre işin bünyesine giren imalatların hangi kısımda ve ne miktarda  
yapılacağının belirlenmesi amacıyla; anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale  
edilecek işlerde iş kalemi ve/veya iş grubu, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek  
işlerde ise iş kalemi şeklinde metraj listeleri düzenlenir.  
d) Birim fiyat ve imalat tariflerinin hazırlanması; Ön ve/veya kesin projeye dayalı  
olarak birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde, idareler, iş kaleminin adını,  
yapım şartlarını, ölçü yeri ve şeklini, birimini, birim fiyata dahil ve hariç unsurları ihtilafa  
meydan vermeyecek biçimde teknik olarak açıklayan birim fiyat tarifleri hazırlar.  
e) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; uygulama projeleri ve mahal listelerine dayalı  
olarak imalat iş kalemleri veya iş gruplarının teknik tarif ve özellikleri belirlenir.hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespiti” başlıklı  
10’uncu maddesinde “(1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat ve  
rayiçlerin tespitinde;  
a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer  
nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,  
b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,  
c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek  
yayımlanmış fiyat ve rayiçler,  
ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve  
kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,  
d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri, esas alınır.  
(2) İdareler, yaklaşık maliyete ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde (a), (b), (c), (ç) ve  
(d) bentlerinde belirtilen fiyat ve rayiçlerin birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir  
öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.  
(3) İşin bütünü, iş grubu, iş kalemi ve malzeme rayici bazında yapılacak piyasa  
araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; iş, imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından,  
üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından ve satıcılarından  
fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun  
fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı  
hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir.  
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara  
yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu, iş kalemi veya malzemenin ayrıntılı özellikleri ve  
standardına yer verilir, fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla  
başvurulur ve fiyatlar Katma Değer Vergisi hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan fiyat  
bildirimleri ve proforma faturaları dikkate alınmaz.” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “ Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan  
yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir…  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname  
dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede  
son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.  
4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar  
çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.açıklamaları yer almaktadır.  
Başvuruya konu ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19’uncu maddesine  
göre açık ihale usulü ve anahtar teslim götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği  
anlaşılmıştır.  
İhale komisyonu kararlarına göre;  
İhaleye 13 isteklinin teklif sunduğu, 4 isteklinin teklifinin çeşitli gerekçelerle  
reddedildiği, ihalenin ilk oturumunda yaklaşık maliyet tutarının 83.450.677,42 TL olarak  
açıklanarak sınır değer tutarının ise 63.322.994,91 TL olarak belirlendiği ve söz konusu  
tutarın altında teklif sunduğu tespiti yapılan 4 istekliye 26.02.2018 tarihinde gönderilen “Aşırı  
düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ve ekleri ile aşırı düşük teklif açıklaması sunmaları  
istenildiği,  
Bir isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle, aşırı düşük teklif  
açıklaması sunduğu tespiti yapılan başvuru sahibi ve diğer iki isteklinin sunduğu aşırı düşük  
teklif açıklamalarının ise çeşitli gerekçelerle uygun görülmeyerek tekliflerinin reddine karar  
verildiği ve ihalede ekonomik açıdan birinci ve ikinci teklif sahibi isteklilerin sırasıyla  
DağYapı Prefabrik Yapı Malz. İnş. Gıda Tur. Tic. A.Ş. – Prosan Müh. Pro. ve İnş. San. Tic.  
Ltd. Şti İş Ortaklığı ve Hisar İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği görülmüştür.  
İdarece, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına yönelik  
gerçekleştirilen işlemler incelendiğinde;  
Başvuru sahibi istekliden 26.02.2018 tarihli ve E.747 sayılı yazı ile aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği,  
Söz konusu yazı ekinde ise;  
Sıralı iş kalemleri listesi tabloları, açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdileri  
tabloları, inşaat, elektrik ve makine-tesisat imalatlarına yönelik ayrı ayrı oluşturulan açıklama  
istenilen iş kalemleri listesi, bu imalat gruplarına ait hazırlanan analiz formatları ve ihaleye ait  
alınan ilk ihale komisyonu kararının gönderildiği görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
Söz konusu yazı ekinde yer verilen belgeler incelendiğinde;  
İdarece belirlenen sıralı iş kalemleri listesinin özel ve kamu kurum ve kuruluşlarına ait  
poz numarası, tanımı ve birimlerine yer verilen 124 adet iş kaleminden oluşturulduğu,  
Ayrıca açıklama istenilen analiz girdileri olarak 92 adet rayicin, açıklama istenilmeyen  
analiz girdileri olarak ise 48 adet rayicin belirlendiği,  
Ayrıca her bir iş kısmına ilişkin ayrı ayrı oluşturulan açıklama istenilen iş kalemleri  
listelerinde, inşaat işleri için 81 adet, elektrik tesisatı imalatları için 19 adet, makine tesisatı  
imalatları için 24 adet iş kaleminin belirlendiği ve bu iş kalemlerine yönelik analiz girdi ve  
miktarlarını gösteren analiz formatlarının da ayrıca düzenlendiği görülmüştür.  
Başvuru sahibi istekli tarafından 02.03.2018 tarihli dilekçe ve ekinde sunulan aşırı  
düşük teklif açıklaması incelendiğinde, anılan açıklamalar kapsamında, imza beyannamesi,  
açıklayıcı bilgileri, icmal tablosu, açıklama istenilen inşaat, elektrik ve mekanik tesisat  
işlerine ait teklif cetveli, 2017 yılına ait kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim  
fiyatların kullanıldığı ifade edilen 10 adet iş kalemine ait tablo, düzenlenen analiz formatları,  
nakliye analizleri, 92 adet rayicin gösterildiği “Açıklama için ilave belge verilecek analiz  
girdilerinin listesi” başlıklı tabloların ve birtakım fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit  
tutanakları, muhtelif sözleşme vb. belgelerin (Ek-O.6) sunulduğu görülmüştür.  
İhale komisyonu kararında yer alan [3.1-3.8.21] madde aralığındaki başlıkları altında,  
başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik ayrıntılı  
değerlendirmelere yer verildiği görülmüştür.  
Bu kapsamda söz konusu gerekçeler incelendiğinde;  
İhale komisyonu kararında 3.2, 3.3, 3.4, 3.5, 3.6, 3.8 ve 3.9.13 madde başlıkları  
altında yapılan değerlendirmelerde;  
“Açıklama istenilen inşaat iş kalemleri kapsamında yer alan 16 adet iş kalemine,  
mekanik tesisat imalatları kapsamında yer alan 8 adet iş kalemine ve elektrik tesisatı  
imalatları kapsamında yer alan ve idarece açıklama istenilen analiz formatında belirlediği poz  
numarasına ve Teknik Şartname’ye de ayrıca aykırı bulunan 1 adet iş kalemine ilişkin  
hesapladığı miktarların, idarenin yaklaşık maliyet hesaplamalarında öngördüğü miktarlara  
kıyasla %10 oranından daha düşük olduğu tespitine yer verilerek “anılan bir adet iş kalemine  
ilişkin, idarece istekliye gönderilen analiz formatında belirlenen poz numarasının, yapım  
şartlarının, miktarının, fiyatının ve teknik özelliklerinin değiştirilmesi, söz konusu diğer iş  
kalemleri ile ilgili olarak da miktarların düşürülmesi suretiyle fiyat avantajı sağlandığı”  
yönünde hususlar çerçevesinde açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
Ayrıca ihale komisyonunca, yukarıda ifade edilen açıklama istenen poz numarasına ve  
Teknik Şartname’ye aykırı bulunan söz konusu 1 adet iş kaleminin anılan istekli tarafından  
açıklamada kullanılması ile anılan isteklinin elde ettiği ifade edilen teklif fiyat avantajına  
yönelik bir takım hesaplamalara da ayrıca yer verildiği görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
Bu değerlendirmelerde ise, anılan istekli tarafından, analiz formatında açıklama  
istenen ilgili iş kaleminin açıklamada kullanmış olması varsayımından hareketle, “Öncelikle  
açıklama istenen iş kaleminin karsız tutarının tespit edildiği, daha sonra anılan isteklinin  
analiz formatına aykırı bulunan iş kaleminin kar tutarının açıklama istenilen iş kaleminin kar  
oranı olarak belirlendiği ve isteklinin sunmuş olduğu analize ilişki yeni bir tutar hesaplandığı,  
sonrasında bu analiz fiyatının idarenin yaklaşık maliyet hesaplamasında açıklama istenilen iş  
kalemine ilişkin belirlediği miktar ile çarpıldığı, netice itibariyle de bu varsayımlardan  
hareketle isteklinin sağladığı teklif fiyat avantajının tespit edildiği anlaşılmıştır.  
Ayrıca ilgili maddeler kapsamında ihale komisyonunca yapılan değerlendirmelerde  
ayrıntısına yer verilmeyerek fiyat tekliflerinin Tebliğ’e uygun gerekli ibareleri taşımadığı gibi  
ifadelere de ye verildiği görülmüştür.  
Diğer taraftan, ihale komisyonu kararının 3.8’inci maddesinde yapılan  
değerlendirmelerde;  
İhale komisyonunca, Özel 188 poz numaralı iş kalemi içerisinde yer alan “Özel  
600x600 mm Modül (10x10 Gridli) Petek Alüminyum Metal Asma Tavan” rayici ile ilgili  
olarak anılan isteklinin sunmuş olduğu açıklamada, isteklinin bu rayice ilişkin sunmuş olduğu  
fiyat teklifindeki fiyat ile analizde bu imalata ilişkin öngördüğü tutar arasında farklılık tespit  
edildiği ve bu hatanın aritmetik hata olarak kabul edilerek, fiyat teklifinde belirtilen tutar  
uyarınca analiz fiyatının düzeltildiği ve “…Açıklamanın bu hatadan dolayı “Teklifin toplam  
tutarı olan 57.747.000,00 TL den bu aritmetik hata ile hesaplanan tutar düşüldüğünde  
57.747.000,00 TL – 194.738,54 TL= 57.552.261,46 TL olarak düzeltildiğinde teklifin tutarı  
azalmaktadır. Dolayısıyla rakamlar hatalı geçirildiğinden Birim Fiyat Teklif Cetvelinde  
çarpım ve genel toplam hatalı olarak hesaplanmıştır. Bu yapılan hatadan dolayı teklifin  
Kamu İhale Genel Tebliğinin 16.5.1., 39.1, 39.2, 39.3 maddeleri uyarınca reddine…”  
şeklinde gerekçelerle uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
İhale komisyonunca yapılan bütün bu değerlendirmeler ve birtakım hesaplamalar  
uyarınca, anılan istekli tarafından eksik hesaplandığı tespiti yapılan 4.258.333,90 TL tutarın  
isteklinin teklif fiyat icmalinde öngördüğü teklif tutarına eklendiği ve isteklinin teklif  
icmalinde belirlediği 57.747.000,00 TL tutarın 62.005.333,90 TL olarak değiştiğinin  
belirlendiği ve anılan isteklinin sunmuş olduğu teklif fiyat icmalinde, açıklama istenilen iş  
kalemleri ve sorgulamaya konu olmayan iş kalemleri için teklif ettiği bedellerin birbirleri ile  
orantısal bir değerlendirmeye tabi tutulması neticesinde, söz oranların Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.2.1’inci maddesinde yer alan açıklamalara aykırı olarak birbirine oranla  
(%80-%20) yerine (%86,54-%13,46) olduğunun ve istekli tarafından yapılan aritmetik hatalar  
vb. gibi hususların buna neden olduğunun ve açıklamaların gerçekçi olmadığının tespit  
edildiği anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan, ihale komisyonu kararının 3.7’nci maddesinde “…Özel pozlarla  
alakalı olarak savunma ekinde sunulan firmalardan alınmış proforma tekliflere dayanarak  
fiyatlandırma yapıldığı görülmüştür. Aşağıda sıralanan 8 adet özel pozlara ilişkin sunulan  
analizlerde;  
Sıra İmalatın cinsi  
No  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
1
2
İnsan Asansörü Min. 450-630 kg (Acil Kurtarma, Makine Dairesiz, Hidrolik Olmayan,  
Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam Elektronik, 3 Duraklı)  
1000 Kg’lık İnsan Asansörü Her Türlü Malzeme/Ekipman Dahil (Acil Kurtarma,  
Makine Dairesiz Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam  
Elektronik, 4 Duraklı)  
3
İnsan Asansörü, 1125 kg Her türlü Malzeme/Ekipman Dahil Acil Kurtarma, Makine  
Dairesiz Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam Elektronik, 5  
Duraklı)  
4
5
6
İnsan Asansörü 2000 kg (Acil Kurtarma, Makine Dairesiz, Hidrolik Olmayan, Tam  
Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam Elektronik, 2 Duraklı)  
AHU01 Plug Fanlı-Rotorlu Isı Geri Kazanımlı-DX Bataryalı %100 Taze Hava Klima  
Santrali (29500M3/H,840PA Vant.,16725M3/H,750PA ASP.,172 KW Soğutma)  
AHU4-Hijyenik-Rotorlu Tip Isı Geri Kazanımlı-Plug Fanlı DX Bataryalı Taze Hava  
Klima Santrali(%100 Taze Havalı,9450 M3/H 65 MSS Vant., 10265 M3/H 55 MSS  
ASP., 105 KW Soğutma)  
7
8
AHU6- Rotorlu Tip Isı Geri Kazanımlı-Plug Fanlı DX Bataryalı Taze Hava Klima  
Santrali (%100 Taze Havalı, 11560 M3/H 65 MSS Vant., 12470M3/H 70 MSS ASP.,118  
KW Soğutma  
Roof-Top (Hava Soğutmalı Paket Klima) Heat Pump-Toplam Soğutma Yükü 106,5 KW,  
15000 M3/H Hava Debisi, 5000 M3/H Taze Hava Debisi, 600Pa Cihaz Dışı Basınç  
Kaybı, R-410/A  
Malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği malzeme+montaj bedeli  
olarak tek kalem şeklinde fiyatlandırıldığı tespit edilmiştir. Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.7  
maddesinde açıkça bu bedellerin ayrı ayrı belirtilmesi durumunda kabul edileceği  
belirtildiğinden sunulan bu analizlerin bu şartı taşımaması nedeniyle Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.7 maddesi uyarınca reddine,” şeklinde gerekçelerle açıklamaların bu yönüyle  
de uygun görülmediği görülmüştür.  
3.9, 3.9.1, 3.9.2, 3.9.3, 3.9.4, 3.9.5, 3.9.6, 3.9.7, 3.9.8, 3.9.9, 3.9.10, 3.9.11, 3.9.12,  
3.9.14, 3.9.15, 3.9.16, 3.9.17, 3.9.18, 3.9.19, 3.9.20, 3.8.21 madde başlıkları altında yapılan  
değerlendirmelerde ise;  
- İhale komisyonu kararında yer alan 3.9’uncu maddede “Aşırı düşük teklif  
sorgulaması kapsamında ihale komisyonu savunma dosyasında sunulan fiyatları destekleyici  
piyasa fiyatlarını içeren proforma faturaları inceleyip teknik şartnamesine uygun olup  
olmadığını, SMMM ve YMM tarafından verilmiş olan EK-0.6 belgelerinin sunulan proforma  
faturalarla ve teknik şartnameleri ile uyumlu olup olmadığını incelemiş tereddüt yaşanan  
birbiri ile uyumlu olmayan proforma faturalar ve EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanakları ile  
alakalı meslek mensupları SMMM ve YMM ile teklifler için proforma faturaları veren  
firmalardan bilgiler istemiştir. Gelen cevapların değerlendirmeleri aşağıda sıralanmıştır.”  
ifadelerine yer verildiği görülmüştür.  
Ayrıca ihale komisyonu kararının 3.9.19’uncu maddesinde yapılan değerlendirmelerin  
bir aykırılık tespiti içermediği görülmüştür.  
Diğer madde başlıkları altında yapılan değerlendirmelerde ise,  
Başvuru sahibi istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan, üçüncü kişilerden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
alınan fiyat teklifleri ve dayanak olarak sunulan bir takım satış tutarı tespit tutanakları (EK-  
O.6) ile ilgili olarak meslek mensupları ve firmalarla muhtelif yazışmaların yapıldığı ve  
sunulan fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit tutanakları ile ilgili yapılan yazışmalar ve ayrıca  
yapılan muhtelif değerlendirmeler neticesinde;  
“İlgili tutanaklarda belirtilen geçici vergi beyanname dönemlerinin ihale konusu işe  
ilişkin olması gereken geçici vergi beyanname dönemine uygun olmaması, fiyat tekliflerinin  
dayanakları ile uygunsuzluğu, teklif edilen fiyatların ticari gereklere uygun olmaması, bazı  
fiyat tekliflerinin gerekli ibareleri taşımaması, teklif edilen ürünlerin Teknik Şartname’ye  
uygun olmaması, bazı ürünlerin teknik açıdan uygun açıklanmaması, bazı iş kalemlerine  
ilişkin alınan fiyat tekliflerinin ve dayanaklarına yönelik taraflarınca yazışmalar neticesinde  
temin edilen faturalar ve faturaların kesildiği firmalarla yapılan sözleşmelerden istenilen  
bilgilerin tespit edilememesi, bazı iş kalemlerine ilişkin sunulan fiyat teklifi ve dayanaklarına  
ilişkin firma internet sitelerinde üretim bilgilerinin görülememesi, ilgili firmalara ait teknik  
katalogların ve firmaların teknik değerlendirmelerinin tespit ile teklif edilen ürünlerin ihale  
konusu işe ilişkin teknik şartları karşılamadığının tespit edilmesi ve ilgili meslek  
mensuplarının tutanaklarda hesapladığı ağırlıklı ortalama birim satış tutarı bedellerinin  
gerçeği yansıtmadığı” gibi hususlar çerçevesinde açıklamaların uygun görülmediği  
anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, söz konusu  
başvuruda şikâyetlerin 5 ana başlık altında toplandığı ve söz konusu hususların ise;  
“1- İdare tarafından bulunan miktarlar ile savunma dosyamızda hesaplanan miktarlar  
arasında % 10’dan fazla fark olması iddiasıyla…  
2- Açıklama istenmeyen iş kalemleri tutarının savunma dosyamızda % 20’den az  
olması iddiasıyla daha önce alınmış KİK kararı olduğu yazılarak…  
3- Asansör ve klima santrallerinin malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı  
belirtilmediği için…  
4- Savunma dosyamızda iki kalem imalatın analiz ve fiyatı sehven hatalı olarak  
girilmesi sebebiyle hata yapıldığı belirtilerek…  
5-Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.1 maddesine göre savunma dosyamızda ekinde  
vermek zorunda olmadığımız ancak idarenin gerekli görmesi halinde isteyebileceği “EK-O.6  
Satış Tutarı Tespit Tutanakları” savunma dosyamız ekinde verilmiştir.  
İhale komisyonu adına Yapı İşleri Teknik Daire Başkanlığı SMMM ve YMM’lere Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1. maddesi değiştirilmek suretiyle yazılar yazmış ve daha önce  
kesilmiş faturalar istemiş ve firma veya SMMM’lerden gelen-gelmeyen cevapları gerekçe  
göstererek savunma dosyamızı değerlendirme dışı bırakmıştır.şeklinde olduğu görülmüştür.  
Ayrıca şikâyet başvurusu kapsamında söz konusu madde başlıklarında ifade edilen  
şikâyetlerin ayrıntılı bir takım gerekçelerine yer verildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibinin idareye yapmış olduğu şikâyet başvurusu üzerine ise, “isteklinin  
idarenin yaklaşık maliyet hesabına ve metraj hesaplamalarına yönelik 10 iş kalemine ilişkin  
şikâyet başvurusu yaptığı, diğer 15 iş kalemine ilişkin ayrıca bir takım muhtelif şikâyet  
başvurusunda yer verilmeyen iddialara ilişkin ihale komisyonu kararında ifade edilen  
hususların kesinleştiği ve itirazen şikâyete konu edilemeyeceği, bu kapsamda şikâyet konusu  
iş kalemleri ile ilgili olarak, isteklinin hesapladığı metrajların ve idarece bu iş kalemlerine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
ilişkin belirlenen miktarların, yaklaşık maliyette ilgili iş kalemlerine ilişkin proje ve diğer  
teknik detaylara göre yeniden incelenmesi ayrıca bir iş kalemi ile ilgili olarak yerinde denetim  
yapılması suretiyle isteklinin bu iş kalemlerine ilişkin aşırı düşük teklif sorgulamasında  
belirlediği miktarların kıyaslanması açısından bir kısmının uygun görülmesi, bir kısmına  
ilişkin miktarların ise bu çerçevede uygun görülmemesi” yönünde hususlar çerçevesinde  
değerlendirmelere yer verildiği, ayrıca isteklinin “Özel 188 poz numaralı iş kalemine ilişkin  
iddiasının yerinde görüldüğü anlaşılmıştır.  
1) Başvuru sahibinin 1 ve 4’üncü iddialarına ilişkin olarak:  
Kamu ihale mevzuatı uyarınca, ihale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında  
idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin  
% 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirleneceği, sıralı listeye göre, tutarlarının  
yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları  
ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu,  
sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirleneceği, bunların dışında  
kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacağı anlaşılmıştır.  
Ayrıca, isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden  
açıklama istenmesi durumunda, isteklilerce ihaleye özgü olarak düzenlenen iş kalemleri ile  
bunlara ilişkin analiz formatları uyarınca açıklama sunulması gerektiği ve bu husus  
çerçevesinde uygun açıklama sunulmasının isteklilerce temel önceliklerden biri olarak  
sağlanması gerektiği, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda Kamu İhale Genel Tebliği’nin  
(45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece  
tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren  
isteklilerin tekliflerinin gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedileceği anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde mevzuat  
uyarınca ihale konusu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak isteklilere  
verilmesi, isteklilerin de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları  
kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması, imalat aşamasında da işi uygulama  
projesindeki şekliyle bitirmesi esastır. Yine anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale  
edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının birebir örtüşmesi  
beklenmemekle birlikte aradaki metraj farkının makul düzeyde olması gerekmektedir.  
Şikâyete konu ihalenin de anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapıldığı  
hususu dikkate alındığında, imalat miktarlarının ihale dokümanı içerisinde isteklilere  
verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj listeleri ve mahal  
listeleri üzerinden hesaplanması gerektiğinden ve isteklilerce belirlenen miktarların ise  
idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden bu farklılığın makul  
kabul edilebilecek bir oranda (%10’dan az olması) gerektiği değerlendirilmektedir.  
Ayrıca, sağlanan fiyat avantajının ihaleye teklif veren diğer isteklilerin teklif  
bedellerine göre sıralamada değişikliğe sebep olup olmadığı, bu durumun da kendileri lehine  
bir avantaj sağlayıp sağlamadığı hususlarının ise açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı  
üzerinden dikkate alınması gerektiği açıktır.  
Kamu ihale mevzuatı uyarınca anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde,  
isteklilerin açıklamalarının uygunluğuna ilişkin iddia konusu değerlendirmelerin yukarıda  
ifade edilen hususlar çerçevesinde yapılması gerekeceği anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
Başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyete konu edilen ve bir takım  
değerlendirmelerde dikkate alınması istenen,  
Özel 188 poz numaralı iş kalemi içerisinde yer alan “Özel 600x600 mm Modül (10x10  
Gridli) Petek Alüminyum Metal Asma Tavan” rayici ile ilgili olarak sunmuş olduğu fiyat  
teklifindeki fiyat ile analiz fiyatında bu imalata ilişkin öngörülen tutar arasındaki farklılığının  
idarece aritmetik hata olarak kabul edilerek, analiz fiyatının fiyat teklifinde belirtilen tutar  
uyarınca res’en düzeltildiği ayrıca başvuru sahibinin şikayet başvurusu üzerine söz konusu  
gerekçenin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmemesine yönelik gerekçeler  
arasından çıkarıldığı görülmüştür.  
Ayrıca idarenin analiz formatına aykırılık noktasında tespitini yaptığı iş kaleminin ise,  
idarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde yer verildiği sıralı iş kalemleri listesinin  
102 sıra numaralı satırında aşağıda belirtilen şekliyle düzenlendiği görülmüştür.  
Sıra No  
102  
İş kalemi/Grubu No  
32.19.A/007  
İş Kalemi Grubu Adı  
1x185ş/25 mm², 20.3/35  
Birimi  
metre  
KV  
YE3QSLQ(S)E;  
YE3QSLQ(S)EPPESCE  
YeraltıSuyu Dol. Toprak  
Kanal İçin Kablo  
Öte yandan, idarece anılan yazı ekinde elektrik tesisatı iş kalemlerine ilişkin  
hazırlanan açıklama istenilen iş kalemleri tablosunda da anılan iş kaleminin yukarıda  
belirtildiği şekliyle düzenlendiği, ayrıca söz konusu iş kalemine ilişkin teknik tarifine yer  
verilen analiz formatının da ayrıca düzenlendiği görülmüştür.  
Anılan isteklinin açıklaması kapsamında, söz konusu iş kalemine ilişkin anılan poz  
numarası ile bir açıklamanın sunulmadığı görülmüş olup, yukarıda yer verilen tespitler  
uyarınca sunulan açıklamanın 32.19.1-007 poz numaralı iş kalemi ile yapıldığı anlaşılmıştır.  
Söz konusu istekli tarafından anılan iş kalemine ilişkin açıklamanın ise aşağıda  
belirtilen şekliyle yapıldığı görülmüştür.  
Sıra No  
İş  
kalemi/Grubu  
No  
İş Kalemi  
Grubu Adı  
Birimi  
Miktarı  
Teklif  
birim  
fiyatı  
Tutarı  
35kV,  
1x185s/25  
mm²  
4
32.19.1-007  
Alüminyum  
Kablo, XLPE  
Yalıtkanlı,  
metre  
1.230,000  
24,81  
30.516,30  
Pvc Dış Kılıflı  
(aynı toprak  
kanala ilave  
döşenen)  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
Diğer taraftan anılan istekli tarafından sunulan açıklama kapsamında “Açıklama için  
analiz vermeye gerek olmayan iş kalemleri/grupları listesi” başlıklı tabloda da anılan iş  
kalemi numarasının “32.19.1-007”, iş kaleminin adının “35kV, 1x185s/25 mm² Alüminyum  
Kablo, XLPE Yalıtkanlı, Pvc Dış Kılıflı (aynı toprak kanala ilave döşenen)”, biriminin “m”  
kamu kurum adının “Tedaş [Elektrik Proje Tesis]”, kar ve genel giderler dahil 2017 yılı birim  
fiyatının “28,45”, kar ve genel giderler hariç birim fiyatının “22,76”, teklif edilen kar ve  
genel giderin “2,05”, teklif edilen birim fiyatın ise “24,81” olarak belirtildiği ayrıca söz  
konusu iş kalemine yönelik analiz formatının düzenlenmediği görülmüştür.  
Ayrıca başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvurusu kapsamında, Özel 188 poz  
numaralı iş kalemi ve sehven hatalı sunulduğu ifade edilen 32.19.1-007 poz numaralarına  
ilişkin hataların düzeltilerek, söz konusu iş kalemleri bazında teklif fiyatlarının avantajına  
ilişkin yeniden bir değerlendirme yapılmasını ve açıklamanın uygunluğuna karar verilmesinin  
istendiği anlaşılmıştır.  
Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, anılan istekli tarafından açıklama istenilen iş  
kalemleri içerisinde yer alan 1 adet iş kalemine ilişkin idarece açıklama istenilen iş kalemleri  
listesinde ve analiz formatında belirtilen iş kalemine aykırı olarak açıklama sunulduğu söz  
konusu açıklamanın bu haliyle kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu dikkate alındığında,  
idarece başvuru sahibinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle uygun  
görülmemesinde kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.  
Bununla birlikte idarenin açıklama istenilen iş kalemlerine yönelik yaklaşık maliyet  
hesabında belirlediği miktarların ve teklif fiyatına ilişkin mukayesenin, öncelikle idarece  
tanımlanan analiz formatlarına uygun olarak açıklanması gereken iş kalemleri ile ve bu iş  
kalemlerinin bütününün dikkate alınması ile gerçekleştirilebileceği düşünüldüğünde,  
açıklamanın bu yönüyle uygunluğu noktasında idarenin dikkate aldığı ve başvuru sahibinin  
uyuşmazlık konuları açısından değerlendirilmesini istediği usullerin kamu ihale mevzuatına  
aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.  
Ayrıca idarenin isteklinin metraj hesaplamalarına ve teklif fiyat avantajına yönelik  
kamu ihale mevzuatına aykırı olarak gerçekleştirdiği bir takım işlemlerden hareketle başvuru  
sahibi tarafından idarenin yaklaşık maliyet tutarının ve ihale sürecinin hatalı tespitler ile  
yürütüldüğü taraflarına ait miktarların ve teklif tutarlarının ya da idarenin muhtemel yaklaşık  
maliyet tutarları dikkate alınarak yeniden (yaklaşık maliyet tutarı, sınır değer hesabı, aşırı  
düşük teklif sorgulamaları vb.) hususlar çerçevesinde bir değerlendirme yapılması gerektiği  
yönünde iddialara yer verildiği görülmüştür.  
Yukarıda yer verilen ilgili mevzuat değerlendirmeleri uyarınca, anahtar teslim götürü  
bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalelerde, imalat miktarlarının ihale dokümanı  
içerisinde isteklilere verilememesi dolayısıyla isteklilerce miktar tespitinin proje, pursantaj  
listeleri ve mahal listeleri üzerinden hesaplanması ve teklif fiyatının oluşturulması gerektiği,  
Ayrıca Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü  
maddesi f) bendi uyarınca, yaklaşık maliyetin, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce  
idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak, katma değer vergisi (KDV) hariç olmak üzere  
hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
öngörülen bedeli olduğu anlaşılmıştır.  
İhale komisyonu kararına göre yaklaşık maliyet tutarının 19.02.2018 tarihinde ihalenin  
ilk oturumunda tekliflerle birlikte açıklandığı, ayrıca idarece 26.02.2018 tarihinde EKAP  
üzerinden başvuru sahibine gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ile birlikte sınır  
değer tutarının bildirildiği görülmüştür.  
Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, idarenin ve isteklinin açıklama istenilen iş  
kalemleri bazında hesapladığı miktar kıyaslamaları çerçevesinde mutlak bir doğrunun  
aranmasının söz konusu olmadığı, ayrıca anılan işlemlerin aşırı düşük teklif sorgulamalarına  
yönelik isteklinin bu aşamada öngördüğü miktarları ve teklif fiyatları ile birlikte yapılması  
gereken bir tespite yönelik olduğu, kaldı ki uyuşmazlığa konu hususların kamu ihale  
mevzuatına aykırı olarak yapılan inceleme ve değerlendirmeler ile bu hususlar çerçevesindeki  
aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki bir takım iş kalemlerinden oluştuğu hususları  
birlikte değerlendirildiğinde;  
Kamu ihale mevzuatı uyarınca, söz konusu hususların ihale konusu işe yönelik bir  
yaklaşık maliyet tutarı ve isteklilerin muhtelif teklif tutarları ve yaklaşık maliyet tutarının da  
dikkate alındığı sınır değer tutarı ile bir arada değerlendirilmesinin ve bağdaştırılmasının  
mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Kaldı ki, anılan istekli tarafından bir adet iş kalemine ilişkin açıklamanın idarece  
istenen açıklamalara aykırı olarak sunulduğu, bu iş kalemi haricinde yer alan açıklama  
istenilen iş kalemlerine ilişkin, idarenin ve isteklinin hesapladığı miktarlar kıyaslandığında da,  
muhtelif iş kalemlerinde birbirine oranla, düşük, yüksek ve eşit oranlarda miktarların  
öngörüldüğü de anlaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, anılan istekli tarafından açıklama istenilen iş kalemleri  
içerisinde yer alan 1 adet iş kalemine ilişkin idarece açıklama istenilen iş kalemleri listesinde  
ve analiz formatında belirtilen iş kalemine aykırı olarak açıklama sunulduğu ve söz konusu  
açıklamanın bu haliyle kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu dikkate alındığında, idarece  
başvuru sahibinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle uygun  
görülmemesinde kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İdarece, isteklinin sunmuş olduğu teklif fiyat icmalinde, açıklama istenilen iş  
kalemleri ve sorgulamaya konu olmayan iş kalemleri için teklif ettiği bedelleri, birbirleri ile  
orantısal bir değerlendirmeye tabi tutularak, söz konusu kısımlara ilişkin oranların Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.1’inci maddesinde yer alan açıklamalara aykırı olarak birbirine  
oranla (%80-%20) yerine (%86,54-%13,46) olduğunun ve istekli tarafından yapılan aritmetik  
hatalar vb. gibi hususların buna neden olduğunun ve açıklamaların gerçekçi olmadığı”  
yönünde hususlar çerçevesinde açıklamanın uygun görülmediği, ancak anılan Tebliğ  
maddesinin idarece yaklaşık maliyet hesaplamaları uyarınca açıklama istenilen iş  
kalemlerinin tespit edilmesine yönelik bir hususa ilişkin olduğu görüldüğünden idarece  
yapılan söz konusu değerlendirmelerin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu ve başvuru  
sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının söz konusu gerekçelerle reddedilemeyeceği  
sonucuna varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
İhale komisyonu kararının 3.7’nci maddesinde “…Özel pozlarla alakalı olarak  
savunma ekinde sunulan firmalardan alınmış proforma tekliflere dayanarak fiyatlandırma  
yapıldığı görülmüştür. Aşağıda sıralanan 8 adet özel pozlara ilişkin sunulan analizlerde;  
Sıra İmalatın cinsi  
No  
1
İnsan Asansörü Min. 450-630 kg (Acil Kurtarma, Makine Dairesiz, Hidrolik Olmayan,  
Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam Elektronik, 3 Duraklı)  
1000 Kg’lık İnsan Asansörü Her Türlü Malzeme/Ekipman Dahil (Acil Kurtarma,  
Makine Dairesiz, Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam  
Elektronik, 4 Duraklı)  
2
3
İnsan Asansörü 1125 kg Her türlü Malzeme/Ekipman Dahil (Acil Kurtarma, Makine  
Dairesiz, Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam Elektronik, 5  
Duraklı)  
4
5
6
İnsan Asansörü 2000 kg (Acil Kurtarma, Makine Dairesiz, Hidrolik Olmayan, Tam  
Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam Elektronik, 2 Duraklı)  
AHU01 Plug Fanlı-Rotorlu Isı Geri Kazanımlı-DX Bataryalı %100 Taze Hava Klima  
Santrali (29500M3/H,840PA Vant.,16725M3/H,750PA ASP.,172 KW Soğutma)  
AHU4-Hijyenik-Rotorlu Tip Isı Geri Kazanımlı-Plug Fanlı DX Bataryalı Taze Hava  
Klima Santrali(%100 Taze Havalı,9450 M3/H 65 MSS Vant., 10265 M3/H 55 MSS  
ASP., 105 KW Soğutma)  
7
8
AHU6- Rotorlu Tip Isı Geri Kazanımlı-Plug Fanlı DX Bataryalı Taze Hava Klima  
Santrali (%100 Taze Havalı, 11560 M3/H 65 MSS Vant.,12470M3/H 70 MSS ASP.,118  
KW Soğutma  
Roof-Top (Hava Soğutmalı Paket Klima) Heat Pump-Toplam Soğutma Yükü 106,5 KW,  
15000 M3/H Hava Debisi, 5000 M3/H Taze Hava Debisi, 600Pa Cihaz Dışı Basınç  
Kaybı, R-410/A  
Malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği malzeme+montaj bedeli  
olarak tek kalem şeklinde fiyatlandırıldığı tespit edilmiştir. Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.7  
maddesinde açıkça bu bedellerin ayrı ayrı belirtilmesi durumunda kabul edileceği  
belirtildiğinden sunulan bu analizlerin bu şartı taşımaması nedeniyle Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.7 maddesi uyarınca reddine,” şeklinde gerekçelerle açıklamaların bu yönüyle  
uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu iş  
kalemlerine yönelik olarak sunmuş olduğu açıklamalar incelendiğinde;  
ELK 21 poz numaralı ve “İnsan Asansörü Min. 450-630 kg (Acil Kurtarma, Makine  
Dairesiz, Hidrolik Olmayan, Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam  
Elektronik, 3 Duraklı)”,  
ELK 25 poz numaralı “1000 Kg’lık İnsan Asansörü Her Türlü Malzeme/Ekipman  
Dahil (Acil Kurtarma, Makine Dairesiz Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans  
Kontrollü, Tam Elektronik, 4 Duraklı)”,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
ELK 11 poz numaralı ve “İnsan Asansörü, 1125 kg Her türlü Malzeme/Ekipman Dahil  
Acil Kurtarma, Makine Dairesiz Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü,  
Tam Elektronik, 5 Duraklı)”,  
ELK 2 poz numaralı “İnsan Asansörü 2000 kg (Acil Kurtarma, Makine Dairesiz,  
Hidrolik Olmayan, Tam Otomatik, Toplamalı Kumandalı, Frekans Kontrollü, Tam  
Elektronik, 2 Duraklı) iş kalemlerine yönelik sunduğu analizlerde malzeme+montaj bedeli  
olarak açıklama sunulduğu ve ayrı ayrı malzeme ve montaj bedelleri için açıklama  
sunulmadığı, ayrıca bu iş kalemlerinin fiyatlarını tevsik edici olarak sunulan belgelerde de  
anılan iş kalemlerinin malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği görülmüştür.  
Ancak idarece başvuru sahibine gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde  
anılan özel iş kalemlerine ait düzenlenen analiz formatlarında da malzeme ve montaj  
bedellerinin ayrı ayrı açıklanmasının istenmediği görüldüğünden başvuru sahibi tarafından  
söz konusu iş kalemlerine yönelik sunulan açıklamaların idarece istenen açıklamalara  
aykırılık teşkil etmediği ve idarenin söz konusu iş kalemlerine yönelik gerekçelerle başvuru  
sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmemesinin kamu ihale  
mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.  
Diğer taraftan uyuşmazlığa konu açıklama istenilen makine tesisatı iş kalemleri  
içerisinde yer alan;  
İdarece başvuru sahibine gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde  
gönderilen,  
Özel H01 poz numaralı “AHU01 Plug Fanlı-Rotorlu Isı Geri Kazanımlı-DX Bataryalı  
%100 Taze Hava Klima Santrali (29500M3/H,840PA Vant.,16725M3/H,750Pa Asp.,172 kW  
Soğutma)”,  
M.ÖBF-04 poz numaralı “AHU4-Hijyenik-Rotorlu Tip Isı Geri Kazanımlı-Plug Fanlı  
DX Bataryalı Taze Hava Klima Santrali(%100 Taze Havalı,9450 M3/H 65 MSS Vant., 10265  
M3/H 55 MSS ASP., 105 KW Soğutma)”,  
M.ÖBF-06 poz numaralı “AHU6- Rotorlu Tip Isı Geri Kazanımlı-Plug Fanlı DX  
Bataryalı Taze Hava Klima Santrali (%100 Taze Havalı, 11560 M3/H 65 MSS Vant.,  
12470M3/H 70 MSS ASP.,118 KW Soğutma”,  
Özel. HV.01 poz numaralı “Roof-Top (Hava Soğutmalı Paket Klima) Heat Pump-  
Toplam Soğutma Yükü 106,5 KW, 15000 M3/H Hava Debisi, 5000 M3/H Taze Hava Debisi,  
600Pa Cihaz Dışı Basınç Kaybı, R-410/A” iş kalemleri için, malzeme ve montaj bedellerinin  
ayrı ayrı belirtildiği analiz formatlarının düzenlendiği ve söz konusu iş kalemleri için  
malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı açıklanmasının istendiği görülmüştür.  
Anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemlerine yönelik sunmuş olduğu analizlerde,  
malzeme ve montaj bedelinin toplam tutarına yer verildiği ancak malzeme ve montaj  
bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği ayrıca bu iş kalemlerinin fiyatlarını tevsik edici olarak  
sunulan belgelerde de anılan iş kalemlerinin malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
gösterilmediği görülmüştür.  
Bu nedenle, başvuru sahibi istekli tarafından anılan iş kalemlerine yönelik olarak  
sunulan açıklamaların, aşırı düşük teklif sorgulamasında söz konusu iş kalemlerine yönelik  
malzeme ve montaj bedelleri için ayrı ayrı istenen açıklamaları tevsik edici nitelikte olmadığı  
ve söz konusu açıklamaların aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında idarece istenen  
açıklamalara aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu  
açıklamalarının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu ve başvuru sahibinin aşırı düşük teklif  
açıklamalarının bu yönüyle uygun görülmemesinde kamu ihale mevzuatına aykırılık  
bulunmadığı sonucuna varılmıştır.  
4) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
İdarece ihale işlem dosyası içerisinden gönderilen belgeler üzerinden yapılan inceleme  
neticesinde aşağıda yer alan hususlar tespit edilmiştir.  
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında bazı iş  
kalemlerinin tevsikinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile bu fiyat teklifleri ile  
birlikte ilgili fiyat tekliflerinin dayanağı olarak gösterilen satış tutarı tespit tutanakları (EK-  
0.6) ile yapıldığı görülmüştür.  
İdarece araştırmaya esas olarak alınan başvuru sahibi isteklinin sunmuş olduğu fiyat  
teklifleri, ilgili tespit tutanakları ve bu belgelere yönelik olarak idarece yapılan  
değerlendirmeler incelendiğinde,  
1) “3 lü karışım çim tohumu ile çim ekilmesi m2”, “Phoenix Canariensis/hurma  
(gövde boyu:175-200 cm)”, “Phoenix Canariensis/hurma (gövde boyu:100-150 cm) iş  
kalemleri için Geobotanik Pey. Mim. Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifi ve  
ekinde satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) sunulduğu,  
Söz konusu fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatların, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 26/02/2018 tarih ve 2018/1  
sayılı satış tutarı tesbit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80 altında  
olmadığını beyan ederim” ibaresinin ve serbest muhasebeci mali müşavir kaşe ve imzasının  
yer aldığı,  
Ayrıca söz konusu satış tutarı tespit tutanağında ise ilgili geçici vergi beyanname  
döneminin (2017 yılı) (4. Vergi Beyanname dönemi) olarak belirtildiği görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.1’inci maddesinde söz konusu açıklamalara ilişkin yer  
verilen değerlendirmelerde;  
“3’lü karışım çim tohumu ile çim ekilmesi işi “ için sunulan satış tutarı tespit  
tutanağında yer alan beyanda işin miktarı açısından birimin m2 yerine m olarak yazılması ve  
toplu peyzaj faturaları düzenlenmiş olması nedeniyle” işin ayrıntısı hakkında meslek  
mensubundan bilgi talep edildiğinin ifade edildiği, söz konusu meslek mensubunun cevabi  
yazısında “teklife ilişkin fiyatların anahtar teslim götürü bedel üzerinden gerçekleştirildiğinin  
belirtilmesi ve firma ciro bilgilerinin beyan edilmesi” bilgilerinin yeterli görülmeyerek  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
“ağırlıklı ortalama birim satış tutarlarının net olarak hesaplanmaması ve beyanın doğru  
rakamları içermemesi ve fatura şartları açısından ilgili geçici vergi beyanname döneminin  
tespit edilememesi” yönünde hususlar çerçevesinde söz konusu açıklamanın uygun  
görülmediği anlaşılmıştır.  
2) “Granit Levha ile Tezgah Yapılması”, “Özel Ebatlı Granit Levhalarla Duvar  
Kaplaması Yapılması” iş kalemleri için Adamar Mer. Mad. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den  
alınan fiyat teklifi ve ekinde satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) sunulduğu,  
Sunulan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatların, mükellefin yasal defter  
ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 28/02/2018 tarih ve 2018/4 sayılı satış  
tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80 altında olmadığını  
beyan ederim.” ibarelerinin ve ilgili meslek mensubunun kaşe, imza ve iletişim bilgilerinin  
yer aldığı görülmüştür  
Söz konusu fiyat teklifinin ekinde sunulan satış tutarı tespit tutanağında ise ilgili geçici  
vergi beyanname döneminin (2017 yılı) (4. Vergi Beyanname dönemi) olarak belirtildiği  
görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.2’nci maddesinde söz konusu belgelere yönelik olarak  
yapılan değerlendirmede, ilgili tutanakta “Özel Ebatlı Granit Levhalarla Duvar Kaplaması  
Yapılması İşi” tarifine ilgili meslek mensubu tarafından “+mermer” ibaresinin eklenmesi”  
yönündeki tespit neticesinde ilgili meslek mensubundan bilgi istenildiği ifade edilerek gelen  
cevabi yazı uyarınca “ İşe ilişkin fatura bilgileri ve yapılan bir takım hesaplamalar uyarınca  
“Teknik Şartnameye uygun olmayan imalat ve fatura bilgileri ile ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarı oranının düşürülerek uygun hesaplanmadığı” yönünde hususlar çerçevesinde  
açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
3) “Skorbord yapımı ve montajı” iş kalemi için GNG Spor ve Spor Sist. Çelik İnş.  
Teks. San.ve Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifinin ve eki satış tutarı tespit tutanağının (Ek-  
O.6) sunulduğu,  
Söz konusu fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatların, mükellefin  
yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 08/09/2014 tarih ve  
150155 sayılı satış tutarı tesbit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80  
altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazıldığı ayrıca söz konusu fiyat teklifinde  
meslek mensubunun kaşe ve imzasının bulunduğu görülmüştür.  
Söz konusu fiyat teklifinin ekinde sunulan satış tutarı tespit tutanağında ise ilgili geçici  
vergi beyanname döneminin (2017 yılı) (4. Vergi Beyanname dönemi) olarak belirtildiği,  
ayrıca söz konusu tutanakta satış tutarı tespit tutanağının tarih bilgisinin “01.03.2018” olarak  
belirtildiği sayı bilgisinin ise yer almadığı görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.3’ncü maddesinde söz konusu belgelere yönelik olarak  
yapılan değerlendirmede, “tarih bilgilerinin uyumsuzluğu nedeniyle meslek mensubundan  
bilgi istenildiği ve meslek mensubunun cevabi yazısı uyarınca “geçici vergi beyanname  
döneminin 2014/3 geçici vergi beyanname dönemi yerine sehven (2017 yılı) (4. Vergi  
Beyanname dönemi) yazıldığı” yönündeki beyanı üzerine açıklamanın ilgili geçici vergi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
beyanname döneminin uygun olmaması” yönünde gerekçeyle uygun görülmediği  
anlaşılmıştır.  
4) “Profesyonel Basketbol Potası” iş kalemi için GNG Spor ve Spor Sist. Çelik İnş.  
Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağının (EK-O.6)  
sunulduğu görülmüştür.  
Sunulan söz konusu fiyat teklifinde, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’üncü  
maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca herhangi bir ibarenin bulunmadığı, ayrıca anılan  
fiyat teklifinde meslek mensubuna yönelik herhangi bir bilginin de bulunmadığı görülmüştür.  
Diğer taraftan tevsik edici belge olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağında “Ek-O.6)  
ilgili geçici vergi beyanname döneminin (2017 yılı) (4. Vergi Beyanname dönemi) olarak  
belirtildiği ayrıca satış tutarı tespit tutanağının tarih bilgisinin düzeltilmiş haliyle 01.03.2018  
olarak belirtildiği ve sayı bilgisinin yer almadığı görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.4’üncü maddesinde yer alan değerlendirmeler  
incelendiğinde, “Anılan fiyat teklifinde gerekli ibarelerin ve ilgili meslek mensubuna ait  
herhangi bir bilginin yer almadığı tespiti yapılarak, ayrıca fiyat teklifi alınan firmadan ve  
meslek mensubundan ilgili satış tutarı tespit tutanağına yönelik geçici vergi beyanname  
döneminin uyumsuzluğu” yönünde hususlar çerçevesinde yazılı açıklama istenildiği ve  
meslek mensubunun “geçici vergi beyanname döneminin 2018/1 dönemi yerine sehven  
2017/4 dönemi olarak belirtildiği” yönündeki beyanının da ayrıca dikkate alınarak “fiyat  
teklifinde meslek mensubunun beyanının ve meslek mensubunun kaşe ve imzasının  
olmaması, geçici vergi beyanname döneminin uygun olmaması ve ilgili firma tespitleri  
uyarınca ürünün Teknik Şartname’ye uygun olmaması ” yönünde hususlar çerçevesinde  
açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
5) “Özel Parke Spor Zemin Yapılması” iş kalemi için GNG Spor ve Spor Sist. Çelik  
İnş. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifi ve ekinde satış tutarı tespit tutanağının  
(Ek-O.6) sunulduğu görülmüştür.  
Söz konusu fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatların, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 25/03/2017 tarih ve 215442  
sayılı satış tutarı tesbit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80 altında  
olmadığını beyan ederim” ibarelerinin yer aldığı ve söz konusu fiyat teklifinde meslek  
mensubunun kaşe ve imza bilgilerinin yer aldığı görülmüştür.  
Diğer taraftan sunulan satış tutarı tespit tutanağında “Ek-O.6) ilgili geçici vergi  
beyanname döneminin (2017 yılı) (4. Vergi Beyanname dönemi) olarak belirtildiği ayrıca  
satış tutarı tespit tutanağının tarih bilgisinin 01.03.2018 olarak belirtildiği ve sayı bilgisinin  
yer almadığı görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.5’inci maddesinde, “satış tutarı tespit tutanağında sayı  
bilgisinin olmaması ve tarih bilgileri ile ilgili uyumsuzluk tespitleri” uyarınca meslek  
mensubundan yazılı açıklama istenildiği ve meslek mensubunun “geçici vergi beyanname  
döneminin 2017/1 dönemi yerine sehven 2017/4 dönemi olarak belirtildiği” yönündeki beyanı  
da dikkate alınarak geçici vergi beyanname döneminin uygun olmaması” yönünde hususlar  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
çerçevesinde açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
6) “Özel Katlanır Tribün Koltuğu” iş kalemi için Yücel Bahçe Mobilyaları San. ve  
Tic. A.Ş.’nden (Yücel Büro Mob. San. ve Tic. A.Ş.) alınan fiyat teklifi ve satış tutarı tespit  
tutanağının (Ek-O.6) sunulduğu görülmüştür.  
Sunulan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatların, mükellefin yasal defter  
ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 28/02/2018 tarih ve 2018/1 sayılı satış  
tutarı tesbit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80 altında olmadığını  
beyan ederim” ibaresinin yer aldığı ve ilgili meslek mensubunun mühür ve imzasının yer  
aldığı görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.6’ncı maddesinde yapılan değerlendirmelerde, fiyat  
teklifi alınan firmanın internet adresi üzerinden yapılan incelemede ilgili firmanın Teknik  
Şartname’ye uygun tribün koltuğu imalatı yapmadığının görüldüğü” yönünde tespite yer  
verildiği görülmüştür.  
Diğer taraftan söz konusu tribün koltuğunun Teknik Şartnameye uygun olup olmadığı  
ve geçici vergi beyanname dönemine yönelik satış tutarı tespit tutanağında ibraz edilen 10  
adet faturanın ilgili geçici vergi beyanname dönemine ait olup olmadığı” yönünde hususlar  
çerçevesinde ilgili meslek mensubundan bilgi istenildiği, ilgili meslek mensubunun fiyat  
teklifi alınan firma ile birlikte yaptığı değerlendirme neticesinde Teknik Şartname’ye uygun  
bir fiyat teklifi verilmediği” yönünde cevabi yazısı bulunduğu ifade edilerek açıklamanın  
uygun görülmediği ve açıklamanın bu yönde gerekçelerle uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
7) 438 kişilik Teleskobik Tribün” iş kalemi için Yücel Bahçe Mobilyaları San. ve  
Tic. A.Ş.’nden (Yücel Büro Mob. San. ve Tic. A.Ş.) alınan fiyat teklifinin ve fiyat teklifi ve  
satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu görülmüştür.  
Sunulan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatların, mükellefin yasal defter  
ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 28/02/2017 tarih ve 2018/2 sayılı satış  
tutarı tesbit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80 altında olmadığını  
beyan ederim” ibarelerinin ve ilgili meslek mensubunun mühür ve imzasının yer aldığı  
görülmüştür.  
Diğer taraftan söz konusu fiyat teklifi ekinde sunulan satış tutarı tespit tutanağının  
tarih ve sayısının 28.02.2018 tarihli ve 2018/2 sayılı olduğu bilgisinin yer aldığı görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.7’nci maddesinde, “Meslek mensubundan ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarına ilişkin teknik bilgiler ve fatura bilgileri vb. hususlar çerçevesinde  
bilgi istenildiğinin, bu hususlara yönelik cevabi yazı uyarınca teklif edilen ürünün Teknik  
Şartname’ye uygun olmadığı ve faturaların ilgili geçici vergi beyanname dönemine  
girmediği” yönünde hususlar çerçevesinde açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
8) “Kiremit Tozundan Zemin Kaplaması Yapılması” iş kalemi ve muhtelif iki iş  
kalemine ilişkin RMD Yapı Endüstriyel Zemin Kaplama Sistemlerinden fiyat teklifinin ve  
satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) sunulduğu görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
Sunulan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyat/fiyatların, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 27/02/2018 tarih ve 1 sayılı satış  
tutarı tesbit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını  
beyan ederim” ibarelerinin yer aldığı, söz konusu belgede belgeyi düzenleyen meslek  
mensubuna ait herhangi bir bilginin bulunmadığı görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.8’nci maddesinde “Söz konusu proforma teklifin beyan  
kısmının altında meslek mensubunun imza ve kaşesinin bulunmadığı dolayısıyla mevzuata  
uygun olmadığı ve söz konusu eksikliğin bilgi eksikliği kapsamında tamamlatılamayacağı…”  
yönünde ifadelerle açıklamanın uygun görülmediği görülmüştür.  
9) “Dekoratif Ahşap Desenli Mdf Levhalar ile Duvar Kaplaması Yapılması”, “Akustik  
Kumaş Kaplı Duvar Kaplaması Yapılması”, Membran Kapı Kanadı ve Kasası (100*290)  
Yapılması, Membran Kapı Kanadı ve Kasası (90*290) Yapılması, Membran Kapı Kanadı ve  
Kasası (110*290) Yapılması, “Yazı Tabletli Kolçak Üst Ahşaplı Konferans Koltuğu ve  
Montajı” iş kalemleri için Terlikçioğulları Doğrama ve Dekorasyon Veysel  
Terlikçioğullarından alınan fiyat teklifinin ve satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6), ayrıca  
muhtelif sözleşmenin sunulduğu görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.9, 3.9.10, 3.9.11, 3.9.12’nci maddelerinde yapılan  
değerlendirmelerde, söz konusu belgelere yönelik olarak Membran Kapı Kanadı ve Kasası  
imalatlarına yönelik olarak inşaat metraj kuralları gerekçe gösterilerek yeniden bir miktar ve  
tutarsal hesaplama yapıldığı ve bu hesaplamaya göre, “sunulan fiyat teklifindeki bu imalatlara  
ilişkin ağırlıklı ortalama birim satış tutarlarının mevzuat uyarınca istenen oranı karşılamadığı”  
yönünde hususlar çerçevesinde açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan Yazı Tabletli Kolçak Üst Ahşaplı Konferans Koltuğu ve Montajı” iş  
kalemi için ihale komisyonu kararının 3.9.12’nci maddesinde; ürün için fiyat teklifi alınan  
firmanın internet adresinin tespit edilememesi ve ürün fiyatlarının piyasa rayiçlerinin çok  
altında olması yönünde hususlar çerçevesinde, ilgili firmanın envanter kaydına ilişkin  
bilgilerinde bu ürünün bulunup bulunmadığı hususları ile ilgili olarak söz konusu firma ve  
ilgili meslek mensubu ile yazışmaların yapıldığının ve bu yazışmalar sonucunda “ilgili  
firmanın söz konusu ürünle ilgili yalnızca ihtiyaç halinde alış satış yaptığı ve 2017/4 geçici  
vergi beyanname döneminde herhangi bir satışı olmadığı ve teklifin yalnızca fiyat teklifi  
sunulmak üzere düzenlendiği ve firmanın sadece ürünün montaj işlerini yapabileceği”  
yönünde hususların tespit edildiği belirtilerek açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
10) Muhtelif elektrik tesisatı iş kalemleri için Denizteknik İnş. Elekt. San. Tic. Ltd.  
Şti.den alınan fiyat teklifinin ve satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) sunulduğu,  
Sunulan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın/fiyatların, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (28/02/2018) tarih ve (1) sayılı  
satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında  
olmadığını beyan ederim.” ibarelerinin ve ilgili meslek mensubunun kaşe ve imza bilgilerinin  
yer aldığı görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.14’üncü maddesinde, fiyat teklifinde belirtilen ilgili iş  
kaleminin teklif fiyatının fatura bilgileri uyarınca değerlendirildiği ve ilgili meslek  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
mensubunun ağırlıklı ortalama birim satış tutarına ilişkin beyanının uygun görülmeyerek söz  
konusu açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan, aynı fiyat teklifine yönelik ihale komisyonu kararının 3.8.21’inci  
maddesinde yapılan değerlendirmelerde, “Ağırlıklı ortalama birim satış tutarının ilgili iş  
kalemlerinde tek bir tip jeneratör için yapılmasından kaynaklı olarak ürünlerin kapasitesi ve  
maliyet bilgileri açısından ilgili meslek mensubundan açıklayıcı bilgi istenildiği ve herhangi  
bir cevapta bulunulmaması üzerine, söz konusu ağırlıklı ortalama birim satış tutarı bilgisinin  
gerçeği yansıtmadığına ve ürünlerin bire bir Teknik Şartnameyi karşılamadığına karar  
verilerek açıklamanın bu yönüyle de uygun görülmediği görülmüştür.  
11) 13 adet muhtelif iş kalemine ilişkin Serin Klima Beyaz Eşya Servis San. ve Tic.  
Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifinin sunulduğu,  
İhale komisyonu kararının 3.9.15’inci maddesinde yapılan değerlendirmede, piyasa  
şartları değerlendirilerek ilgili fiyatların gerçek piyasa şartlarını yansıtmadığına” yönelik  
tespitlere yer verildiği ve söz konusu fiyat teklifinin dayanağı ilgili satış tutarı tespit  
tutanağının meslek mensubundan istenildiği anlaşılmıştır. İlgili meslek mensubundan gelen  
cevabi yazı uyarınca, söz konusu ürünlerin toplu olarak fatura edilmesi nedeniyle ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarlarının sağlıklı olarak hesaplanmadığı ve söz konusu değerlerin  
doğru değerleri yansıtmadığı ayrıca ilgili satış tutarı tespit tutanağının (EK-O.6) meslek  
mensubu tarafından gönderilmediği” yönünde hususlar çerçevesinde açıklamanın uygun  
görülmediği anlaşılmıştır.  
12) “Silikon Giydirme Cephe Yapılması”, “Kompozit levha ile cephe kaplaması  
yapılması”, “Üç Kuşaklı Paslanmaz Çelikten Merdiven Korkuluğu ve Küpeştesinin  
Yapılması”, “Özel Alüminyum Taşıyıcılı Hareket Eden Açılır Kapanır Tavan Sistemi”, “Özel  
10x10 Gridli Petek Alüminyum Metal Asma Tavan Plaka” iş kalemleri için Ertuğrul Cam Pvc  
Alüminyum Ertuğrul Cam Şirketinden alınan fiyat teklifinin ve satış tutarı tespit tutanağının  
(Ek-O.6) sunulduğu görülmüştür.  
Sunulan satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) ilgili geçici vergi beyanname  
döneminin (2017 yılı) (4. Vergi Beyanname dönemi) olarak belirtildiği görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.16’ncı maddesinde “İlgili meslek mensubundan  
istenilen bilgiler çerçevesinde ürünlerin ayrıntılı olarak hangi geçici vergi beyanname  
dönemlerini kapsadığının tespit edilememesi üzerine ağırlıklı ortalama birim satış tutarının  
sağlıklı olarak hesaplanmadığı ve ilgili meslek mensubunun beyanının doğru bilgileri  
yansıtmadığı” yönünde hususlar uyarınca açıklamanın uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
13) Muhtelif iş kalemleri ile ilgili Form Vrf Sist. San. ve Tic. A.Ş.den alınan fiyat  
teklifinin sunulduğu görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.17’nci maddesinde “İhale komisyonunca anılan  
firmanın teklif sunduğu ürünlere ilişkin teknik şartnamelerinin fiyat teklifi alınan firmadan  
istenildiği ve söz konusu ürünlere ait bu yazışma sonucunda temin edilen teknik şartnamelerle  
ihaleye ait teknik şartnameler mukayese edilerek açıklamanın uygun görülmediği  
anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
14) Özel H01, MÖBF- 04, M. ÖBF-06, Özel HV.01 poz numaralı iş kalemleri için  
Form Endüstri Ür. Tic. A.Ş.nden alınan fiyat teklifinin ve eki satış tutarı tespit tutanağının  
(Ek-O.6) sunulduğu görülmüştür.  
Sunulan fiyat teklifinde ““Bu fiyat teklifindeki birim fiyat/fiyatların, mükellefin yasal  
defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (27/02/2018) tarih ve (1) sayılı  
satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında  
olmadığını beyan ederim.” ibarelerinin ve ilgili meslek mensubunun kaşe, imza ve iletişim  
bilgilerinin yer aldığı görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.18’inci maddesinde, söz konusu fiyat teklifinin  
dayanağı satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) ilgili meslek mensubundan istenildiği ve  
gelen cevabi yazı uyarınca söz konusu imalatlara ilişkin ağırlıklı ortalama birim satış tutarının  
uygun hesaplanamadığının ve verilen beyanın bir belgeye dayandırılamadığının tespit  
edildiği” yönünde hususlar çerçevesinde meslek mensubunun ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarına ilişkin beyanının gerçeği yansıtmadığına karar verildiği ve açıklamanın uygun  
görülmediği anlaşılmıştır.  
15) Prefabrik Bina İmalat ve Montajı” iş kalemi için Doğuş Prefabrik ve Metal Yapı  
Taah. İş Mak. Turz. Gıda. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifi ve eki satış tutarı tespit  
tutanağının (Ek-O.6) sunulduğu görülmüştür.  
Söz konusu belgelere ilişkin değerlendirme bilgilerine ihale komisyonu kararının  
3.9.19’uncu maddesinde bir takım değerlendirmelere yer verildiği ve söz konusu belgelerle  
ilgili olarak herhangi bir aykırılık tespitinin yapılmadığı görülmüştür.  
16) Elk-2, Elk-11, Elk-21, Elk-25 poz numaralı iş kalemleri için Formül İnş. Tur. San.  
ve Tic. Ltd. Şti. firmasından alınan fiyat teklifi ve eki satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu  
görülmüştür.  
İhale komisyonu kararının 3.9.20’nci maddesinde yapılan değerlendirmeler  
incelendiğinde; “Ürünlerin taşıması kapasitelerinin farklılıklarından kaynaklı olarak ürünler  
için teklif edilen fiyatların tutarsızlığının ve ürünlerin teknik Şartname’ye uygun olup  
olmadığının” tespiti yönünde hususlar çerçevesinde meslek mensubundan ve fiyat teklifi  
alınan firmadan fatura bilgilerinin ve Teknik Şartnamelerin belirtildiği sözleşmelerin  
istenildiği,  
“Temin edilebilen faturalar vb. bilgilerin incelenmesi neticesinde ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarına ilişkin meslek mensubu tarafından belirlenen oranın gerçeği yansıtmadığı  
ve temin edilen belgelerden ürünlerin Teknik Şartname’ye uygun olmadığı” yönünde hususlar  
çerçevesinde açıklamanın uygun olmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen yapım işi ihalelerinde,  
aşırı düşük teklif sorgulamalarında isteklilerce sunulan açıklamaların ne şekilde  
değerlendirilmesi gerektiğinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde ayrıntılı  
olarak açıklandığı görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
Kamu ihale mevzuatı uyarınca, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü  
kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam  
tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu  
tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5)  
veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, ayrıca tutanakların fiyat teklifinin  
dayanağı olarak düzenleneceği ve meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat  
teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi  
halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği, diğer taraftan meslek  
mensubunun üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı  
ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan  
sorumlu olduğu anlaşılmıştır.  
Diğer taraftan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde, teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin isteklilerinin  
analizlerine dayanak teşkil eden tevsik edici belgeler olarak sayıldığı, üçüncü kişilerden  
alınan fiyat tekliflerinin dayanağı ilgili tespit tutanaklarının ise tek başına tevsik edici bir  
belge olarak sayılmadığı görülmüştür.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen yapım işlerine ait aşırı  
düşük teklif sorgulamaları kapsamında, isteklilerce açıklamaları kapsamında teklifi oluşturan  
maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifleri ile ilgili açıklamalarında ilgili  
tespit tutanaklarını da ayrıca sunmuş olmasının, bu tutanaklara ilişkin idarenin gerekli  
gördüğü hallerde mevzuatın idareye tanıdığı takdir yetkisi çerçevesinde araştırma yapma  
yetkisini ortadan kaldırmayacağı anlaşılmıştır.  
Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, teklif fiyatı alınan firmalarla birlikte de  
değerlendirilen teknik katalogların, muhtelif incelemeye esas alınmak istenen sözleşmelerin,  
şartnamelerin ve faturaların, teklif edilen ürün meslek mensubu beyanına yönelik yapılan bir  
takım teknik hesaplamaların, ayrıca fiyat teklifi alınan ürün bilgilerinin firmaların internet  
adreslerinin bulunmasından veya internet adresleri bulunmamasından hareketle, ilgili görülen  
fiyat tekliflerinde ve ilgili satış tutarı tespit tutanaklarında (EK-O.6) muhtelif ağırlıklı  
ortalama birim satış tutarları vb. hususlarda, meslek mensuplarının beyanlarının mevzuata  
uygunluğun tespiti noktasında bir takım araştırmaların ve değerlendirmelerin yapıldığı ve  
açıklamaların uygun görülmemesine karar verildiği anlaşılmıştır.  
Anılan istekli tarafından sunulan fiyat tekliflerinin dayanaklarının EK-O.6 Satış Tutarı  
Tespit Tutanağı olduğu, anılan tutanakların ilgilinin yasal defter ve kayıtlarına dayanılarak  
hazırlandığı, öte yandan kamu ihale mevzuatı uyarınca fatura örneklerinin, analizlere dayanak  
teşkil eden belgelerden olmadığı, fatura örneklerinin tevsik edici bir belge niteliğinde  
olmadığı görülmüştür.  
Diğer taraftan, somut olayda söz konusu faturalar ile birlikte yukarıda ifade edilen  
diğer tespitler çerçevesinde, ilgili meslek mensuplarının beyanları ve emsal bedel  
beyanlarının uygunluğunun tespiti açısından, somut bir sonuca varılmaya çalışılan veya somut  
bir sonuca varılamayan söz konusu araştırma ve değerlendirme usullerinin, kamu ihale  
mevzuatı uyarınca ilgili meslek mensuplarının yetki ve sorumluluğu çerçevesindeki  
beyanlarının aykırılığını ortaya koymak adına doğru bir yaklaşım olarak dikkate  
alınamayacağı anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
Ayrıca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen yapım işi  
ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamalarında isteklilerce sunulan açıklamaların ne şekilde  
değerlendirilmesi gerektiğinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde ayrıntılı  
olarak açıklandığı isteklilerce üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin piyasa fiyatlarına  
uygunluğu, ticari gereklere, hayatın olağan akışına aykırılığı gibi soyut hususlar çerçevesinde  
açıklamanın değerlendirilmesine yönelik bir usulün de anılan Tebliğ açıklamaları kapsamında  
bulunmadığı görülmüştür.  
Bu nedenle idarenin bu yöndeki değerlendirmelerinin mevcut durumda kamu ihale  
mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.  
Diğer taraftan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.11’inci maddesinde “Ek-O.5,  
Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname  
dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname  
döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve  
(e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı  
tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.”  
açıklaması yer almaktadır.  
Başvuruya konu ihaleye ait ihale tarihinin 19.02.2018 olduğu, bu nedenle anılan  
Tebliğ maddesi uyarınca sunulan fiyat tekliflerinin dayanağı tutanakların son veya bir önceki  
geçici vergi beyanname dönemi olan 2017/3 veya 2017/4 dönemlerine ait olmasının zorunlu  
olduğu anlaşılmıştır.  
Bu kapsamda; 3) “Skorbord yapımı ve montajı” iş kalemini tevsik etmek üzere  
sunulan fiyat teklifi ve eki satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) incelendiğinde, fiyat teklifinde  
beyan edilen satış tutarı tespit tutanağı bilgisinin ilgili geçici vergi beyanname dönemini  
tevsik edebilecek nitelikte olmadığı, ayrıca söz konusu fiyat teklifinde belirtilen bu bilgilerin  
sunulan tutanak bilgileri ile de uyumsuzluk gösterdiği, tutanak bilgileri ile örtüşmediği  
görülmüştür.  
Diğer taraftan idarece takdir yetkisi kapsamında, bu hususa yönelik meslek mensubu  
ile yapılan yazışma neticesinde de ilgili tutanağın geçici vergi beyanname döneminin sehven  
2014/3 dönemi yerine 2017/4 dönemi yazıldığının tespit edildiği ve geçici vergi beyanname  
döneminin 2014 yılı 3. vergi beyanname dönemi olarak düzeltildiği de dikkate alındığında  
söz konusu açıklamanın bu yönüyle kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu sonucuna  
varılmıştır.  
4) “Profesyonel Basketbol Potası” iş kalemi için sunulan fiyat teklifinde, Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’üncü maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca yer alması  
gereken ibarelerin ve ilgili meslek mensuplarının kaşe, imza ve iletişim bilgilerine yönelik bir  
bilginin bulunmadığı görülmüştür.  
Bu nedenle kamu ihale mevzuatı uyarınca tevsik edici belgeler kapsamında dikkate  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/027  
: 63  
: 09.05.2018  
: 2018/UY.I-951  
alınması gereken söz konusu belgenin bu haliyle kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu ve  
idarenin takdir yetkisi kapsamında ayrıca tespit ettiği ilgili hususların açıklamanın uygun  
görülebilmesi açısından bir etkisinin bulunmadığı ve sunulan açıklamanın bu haliyle zaten  
kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.  
5) “Özel Parke Spor Zemin Yapılması” iş kalemi için sunulan fiyat teklifinde beyan  
edilen satış tutarı tespit tutanağı bilgisinin ilgili geçici vergi beyanname dönemini tevsik  
edebilecek nitelikte olmadığı, ayrıca söz konusu fiyat teklifinde belirtilen bu bilgilerin  
sunulan tutanak bilgileri ile de uyumsuzluk gösterdiği ve tutanak bilgileri ile de örtüşmediği  
görülmüştür.  
Diğer taraftan idarece takdir yetkisi kapsamında, bu hususa yönelik meslek mensubu  
ile yapılan yazışma neticesinde de ilgili tutanağın geçici vergi beyanname döneminin sehven  
hatalı düzenlendiği tespitinin yapıldığı da dikkate alındığında söz konusu açıklamanın bu  
yönüyle kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.  
Ayrıca; 8) “Kiremit Tozundan Zemin Kaplaması Yapılması” iş kalemi ve muhtelif iki  
iş kalemine ilişkin RMD Yapı Endüstriyel Zemin Kaplama Sistemlerinden alınan fiyat  
teklifinde mevzuat uyarınca meslek mensubuna ait belirtilmesi gereken herhangi bir bilginin  
yer almadığı ve sunulan belgenin bu haliyle de kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu ve  
idarenin bu yöndeki gerekçesinin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.