Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü / 2017/538688-(Ankara-İstanbul) Ayr-Güvem-Çerkeş Yolu Km:0+000- 3+000 ve Km:6+600-45+919,18 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı, Bsk ve Köprü İşleri Yapım İşi
Bilgi
İKN
2017/538688
Başvuru Sahibi
Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
(Ankara-İstanbul) Ayr-Güvem-Çerkeş Yolu Km:0+000- 3+000 ve Km:6+600-45+919,18 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı, Bsk ve Köprü İşleri Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/538688 İhale Kayıt Numaralı “(Ankara-İstanbul) Ayr-Güvem-Çerkeş Yolu Km:0+000-  
3+000 ve Km:6+600-45+919,18 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı, Bsk ve Köprü  
İşleri Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 28.11.2017 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “(Ankara-İstanbul) Ayr-Güvem-Çerkeş Yolu Km:0+000-3+000 ve  
Km:6+600-45+919,18 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı, Bsk ve Köprü İşleri  
Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 02.04.2018  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.04.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine,  
başvuru sahibince 24.04.2018 tarih ve 24796 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.04.2018  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2018/695 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Aşırı düşük teklif açıklamalarının K16-S5 Poz numaralı iş kalemlerinin 04.254  
numaralı alt analizinde yer alan demir birim fiyatının 1.100,00 TL/ Ton olarak hesaplandığı,  
ihale ilan tarihi itibariyle güncel fiyatın 2.116,40 TL/Ton olduğu, yine aynı şekilde 04.253  
numaralı alt analizinde demir birim fiyatının 1.100,00 TL/ Ton olarak hesaplandığı, İhale  
İlan’ı tarihi itibariyle güncel fiyatın 2.058,68 TL/Ton olduğu, açıklama kapsamında sunulan  
fiyat tekliflerinden de demirin stoklarda bulunmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle aşırı düşük  
teklif açıklamalarının kabul edilmediği, oysa fiyat tekliflerinin usulüne uygun olarak  
düzenlendiği ve sunulduğu, dolayısıyla idarece herhangi bir yorum yapılmadan sunulan fiyat  
tekliflerinin kabul edilmesi gerektiği,  
2) Aşırı düşük teklif açıklamalarının,  
U2 poz numaralı iş kaleminin açıklanması istenilen 04.611/1A numaralı alt analizinde  
miktarın 0,402 kg, birim fiyatın 1,99 TL, tutarın ise 0,3980 TL olarak belirlendiği, oysa  
tutarın 0,79998 TL, toplam tutarın ise 16,7832 TL olması gerekirken 16,50 TL olarak  
hesaplandığı, ayrıca 07.006/K-2(U2-BSKN) numaralı alt analizinde taşıma mesafesinin  
(aşınma-binder) 14 km olarak belirlendiği ancak taşıma mesafeleri ile ilgili olarak herhangi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
bir bilgi veya belge sunulmadığı,  
T1 poz numaralı iş kaleminin 07.004/K numaralı alt analizinde taşıma mesafesinin  
2.800 m olarak belirlendiği ancak taşıma mesafesi ile ilgili olarak herhangi bir bilgi veya  
belge sunulmadığı,  
T2 poz numaralı iş kaleminin 07.005/K-1(T2) numaralı alt analizinde taşıma  
mesafesinin 4.500 m olarak belirlendiği ancak taşıma mesafesi ile ilgili olarak herhangi bir  
bilgi veya belge sunulmadığı,  
U1 poz numaralı iş kaleminin 07.005/K(U1-PN) numaralı alt analizinde taşıma  
mesafesinin 300 m, 07.006/K-2(U1-PYN) alt analizinde 14.000 m olarak belirlendiği ancak  
taşıma mesafeleri ile ilgili olarak herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığı,  
S6 poz numaralı iş kaleminin 07.006/K-1(S6) numaralı alt analizinde taşıma  
mesafesinin 14.000 m olarak belirlendiği ancak taşıma mesafesi ile ilgili olarak herhangi bir  
bilgi veya belge sunulmadığı gerekçeleriyle uygun bulunmadığı,  
Aşırı düşük teklif açıklamalarında belirledikleri taşıma mesafelerinin idare tarafından  
yaklaşık maliyetin hesabında dikkate alınan nakliye mesafelerinden daha yüksek olduğu ve bu  
durumun da teklif açıklamasında avantajlı bir durum oluşturmadığı, idare tarafından  
belirlenen mesafenin işin yapılabilirliği için öngörülen mesafe olduğu dikkate alındığında  
aşırı düşük teklif açıklamalarının bu gerekçe ile reddinin mümkün olmadığı, diğer taraftan U2  
poz numaralı iş kalemine ilişkin herhangi bir hatalı hesaplama yapılmadığı, 04.611/1A  
numaralı alt analize ilişkin olarak teklif edilen birim fiyatın 1,99 TL değil 0,99 TL olduğu,  
teklif fiyatlarının 0,99 TL dikkate alınarak hesaplandığı, dolayısıyla aşırı düşük teklif  
açıklamalarının bu gerekçe ile de reddedilmesinin yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuruya konu ihalenin Karayolları 4. Bölge Müdürlüğüne ait “(Ankara-İstanbul)  
Ayr-Güvem-Çerkeş Yolu Km:0+000-3+000 ve Km:6+600-45+919,18 Arası Toprak Tesviye,  
Sanat Yapıları, Üstyapı, Bsk ve Köprü İşleri Yapım İşi” ihalesi olduğu, 105 doküman satın  
alınan ihaleye 48 isteklinin katıldığı, idarece sınır değerin 116.406.911,85 TL olarak  
belirlendiği ve sınır değerin altında teklif veren 14 geçerli teklif sahibi istekliden aşırı düşük  
teklif açıklaması istenildiği, 11 isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, başvuru  
sahibi Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamalarının idarece uygun bulunmadığı, bunun üzerine idarece fiyat dışı unsurlar dikkate  
alınarak yapılan değerlendirme sonucu ihalenin En-Ez İnşaat San. ve Tic. A. Ş. üzerinde  
bırakıldığı anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde  
Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat  
araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve  
dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik  
ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere  
açıklanmaz.” hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
Aynı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık  
maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce,  
belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile  
ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü yer almaktadır.  
Yapım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırılır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
istenmeksizin reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734  
sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını  
usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate  
alınacaktır.45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında  
olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklaması yer  
almaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı:(Ankara-İstanbul) Ayr-Güvem-Çerkeş Yolu Km:0+000-3+000 Ve Km:6+600-  
45+919,18 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı, Bsk Ve Köprü İşleri Yapım İşi  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1964E042100- 2017E040150  
c) Miktarı (fiziki) ve türü: Km:0+000-3+000 Ve Km:6+600-45+919,18 Arası Toprak  
Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı, Bsk Ve Köprü İşleri (Birim Fiyat Teklif Cetvelindeki  
Miktarlarda)  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer:(Ankara-İstanbul) Ayr.-Güvem-Çerkeş Yolu Km:0+000-3+000 Ve  
Km:6+600-45+919,18 Arası ” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır. ” düzenlemesi,  
Sözleşme Tasarısı’nın “Ocakların temini” başlıklı 33.1’inci maddesinde “Bu işte  
malzeme ocakları yükleniciler tarafından temin edilecektir. Ancak yüklenicinin talebi halinde  
idareye ait uygun olan malzeme ocakları kullandırabilir. Malzeme ocaklarının temin  
edilmesinden dolayı teklif fiyatlarında bir değişiklik yapılmayacaktır…” düzenlemesi yer  
almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen açıklamalara göre  
teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile  
ilgili olarak 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada,  
sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil  
eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği, aynı zamanda bu kapsamda açıklamalarını üçüncü  
kişilerden alınan fiyat teklifleri ile de yapabilecekleri, üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerektiği ve bu belgelerin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
ihale tarihinden önce düzenlenmiş olmasının zorunlu olmadığı, alınan fiyat teklifleri ile ilgili  
olarak da fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini  
imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya  
hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6)  
düzenlenmesi gerektiği, ancak bu tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenleneceği,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyeceği anlaşılmaktadır.  
Başvuru sahibi Heltaş İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı  
düşük teklif açıklaması incelendiğinde K16 poz numaralı “İnşaat bünyesine giren nervürlü  
çelik zati bedeli, yüklenmesi, taşınması, boşaltılması, istifi ve işçiliği (Köprülerde) (her çapta)  
(herşey dahil)” iş kalemi ile S5 poz numaralı “İnşaat bünyesine giren nervürlü çelik zati  
bedeli, yüklenmesi, taşınması, boşaltılması, istifi ve işçiliği (her çapta) (herşey dahil)” iş  
kalemi analiz formatlarında yer alan “beton çelik çubuğu, nervürlü (8mm-12mm)” ile “beton  
çelik çubuğu, nervürlü (14mm-32mm)” analiz girdileri için 1.100,00 TL öngörüldüğü  
anlaşılmıştır.  
Anılan girdilerin maliyetini tevsiken 26.02.2018 tarihinde Neden İnşaat A.Ş. den  
alınan fiyat teklifi ile 26.02.2018 tarih ve 2018/1 sayılı satış tutarı tespit tutanağı ve ekinde  
meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulduğu tespit edilmiştir. Sunulan fiyat teklifinin  
usulüne uygun olarak düzenlendiği ve Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen ibarelere yer  
verilerek SMMM tarafından iletişim bilgilerinin de belirtilmesi suretiyle kaşelenip  
imzalandığı anlaşılmıştır. Bu şekilde yapılan açıklamanın Tebliğin yukarıda yer verilen  
düzenlemelerine uygun olduğu anlaşıldığından idare tarafından “ihale ilan tarihi itibariyle  
güncel fiyatların 2.058,68 TL / 2.116,40 TL olduğu göz önüne alındığında alınan fiyat  
teklifinin stoklarında bulunmadığı dikkate alındığında açıklama yapılmasının mümkün  
olmadığı tespit edilmiştir.gerekçesi ile aşırı düşük teklif açıklamasının uygun  
bulunmamasının mevzuata aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İdarece sınır değerin altında teklif veren isteklilere 23.02.2018 tarihinde EKAP  
üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı incelendiğinde;  
K16 poz numaralı, “İnşaat bünyesine giren nervürlü çelik zati bedeli, yüklenmesi,  
taşınması, boşaltılması, istifi ve işçiliği (Köprülerde) (her çapta) (herşey dahil)”,  
S2 poz numaralı, “Her türlü inşaat temellerinde (köprüler hariç) kuruda veya suda her  
dozda demirsiz beton yapılması (herşey dahil) (min C16/20) (Beton tesisi ile)”,  
S4 poz numaralı, “Her türlü kuruda veya suda her dozda demirli beton yapılması  
(betonarme duvar ve menfez) (herşey dahil)( min C 30/37) ( Hazır beton harcı ile) ”,  
S5 poz numaralı, “İnşaat bünyesine giren nervürlü çelik zati bedeli, yüklenmesi,  
taşınması, boşaltılması, istifi ve işçiliği (her çapta) (herşey dahil)”,  
S6 poz numaralı, “Ocak taşı ile moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile) (Gömme  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
oluklu derz ile herşey dahil)”,  
T1 poz numaralı, “Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması,  
nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (depo yerleri yükleniciye ait) (herşey  
dahil)”,  
T2 poz numaralı, “Her cins ve klastaki zeminde ariyet ocağı (seçme malzeme dahil)  
kazısı yapılması, nakli ve kullanılması (sulama ve sıkıştırma dahil) (herşey dahil)”,  
U1 poz numaralı, “Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş malzemeyle  
plentmiks alttemel ve plentmiks temel yapılması ve nakli (Su temini ve nakli dahil) (herşey  
dahil)”,  
U2 poz numaralı, “15 cm sıkışmış kalınlıkta, kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile astarsız  
temel üzerine üst yüzey alanı 1 m2 Bitümlü Sıcak Karışım, [10 cm Asfalt betonu Binder  
Tabakası ve 5 cm Asfalt betonu Aşınma Tabakası (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile ( Tip-  
1)] Yapılması (idare malı bitüm ile). (nakliyeler dahil) (hersey dahil)” iş kalemlerinin  
açıklama istenilecek iş kalemleri olarak belirlendiği, ayrıca ilgili iş kalemlerine ait analiz  
formatlarında da açıklama istenilecek veya açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin  
belirtildiği tespit edilmiştir.  
23.03.2018 tarihli ihale komisyonu kararından idare tarafından başvuru sahibi  
istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamasının,  
U2 poz numaralı iş kaleminin açıklanması istenilen 04.611/1A numaralı alt analizinde  
miktarın 0,402 kg, birim fiyatın 1,99 TL, tutarın ise 0,3980 TL olarak belirlendiği, oysa  
çarpım sonucu tutarın 0,79998 TL, toplam tutarın ise 16,7832 TL olması gerekirken 16,50 TL  
olarak hesaplandığı,  
Ayrıca 07.006/K-2(U2-BSKN) numaralı alt analizinde taşıma mesafesinin (aşınma-  
binder) istekli tarafından 14.000 m olarak belirlendiği, idarece yaklaşık maliyet analizinde  
anılan mesafenin ise 12.500 m olduğu, ancak açıklama kapsamında taşıma mesafesi ile ilgili  
olarak herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığı,  
T1 poz numaralı iş kaleminin 07.004/K numaralı alt analizinde taşıma mesafesinin  
istekli tarafından 2.800 m olarak belirlendiği, idarece yaklaşık maliyet analizinde anılan  
mesafenin ise 2.500 m olduğu, ancak açıklama kapsamında taşıma mesafesi ile ilgili olarak  
herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığı,  
T2 poz numaralı iş kaleminin 07.005/K-1(T2) numaralı alt analizinde taşıma  
mesafesinin istekli tarafından 4.500 m olarak belirlendiği, idarece yaklaşık maliyet  
analizinde anılan mesafenin ise 4.500 m olduğu, ancak açıklama kapsamında taşıma mesafesi  
ile ilgili olarak herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığı,  
U1 poz numaralı iş kaleminin 07.005/K(U1-PN) numaralı alt analizinde taşıma  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
mesafesinin istekli tarafından 300 m, 07.006/K-2(U1-PYN) alt analizinde 14.000 m olarak  
belirlendiği, idarece yaklaşık maliyet analizinde anılan mesafelerin ise sırasıyla 300 m ve  
12.500 m olduğu, ancak açıklama kapsamında taşıma mesafeleri ile ilgili olarak herhangi bir  
bilgi veya belge sunulmadığı,  
S6 poz numaralı iş kaleminin 07.006/K-1(S6) numaralı alt analizinde taşıma  
mesafesinin istekli tarafından 14.000 m olarak belirlendiği, idarece yaklaşık maliyet  
analizinde anılan mesafenin ise 12.500 m olduğu, ancak açıklama kapsamında taşıma  
mesafesi ile ilgili olarak herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığı gerekçeleriyle uygun  
bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, yukarıda yer  
verilen analiz girdilerine ilişkin olarak analiz formatlarında belirtilen nakliye formüllerinin  
kullanıldığı, bu kapsamda isteklinin ilgili analiz girdilerinde belirtilen nakliye mesafelerinin  
idarenin yaklaşık maliyete esas analizlerinde kullandığı mesafelere birebir eşit veya çok az  
üzerinde olduğu, ancak nakliye formüllerinde kullanılan mesafelere ilişkin herhangi bir tevsik  
edici belgenin sunulmadığı tespit edilmiştir.  
Teklif fiyatları sınır değerin altında kalan ve aşırı düşük teklif sahibi olarak  
nitelendirilen isteklilerin, işin aşırı düşük bir fiyatla gerçekleştirilebilmesi için seçtiği teknik  
çözümler ve/veya avantajlı koşulları ve bu kapsamda dayanak aldığı verileri belgeleriyle  
birlikte ortaya koyması gerekmekte olup, bu bağlamda isteklilerin kendi özgün, gerçekçi ve  
kabul edilebilir açıklamalarını sunması gerekmektedir. Bu durum 4734 sayılı Kanun’un aşırı  
düşük tekliflere ilişkin yazılı açıklamanın dikkate alınarak değerlendirileceğine ilişkin  
38’inci maddesinin de bir gereğidir.  
Bu çerçevede, önemli bileşen olarak belirlenen ve açıklama istenilen nakliye pozlarına  
ilişkin formüllerde kullanılan nakliye mesafe bilgisinin dayanağının belgelendirilmesi, bir  
başka ifadeyle esas alınan nakliye mesafelerinin nasıl hesaplandığının hukuken kabul  
edilebilir verilerle açıklanması, yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygunluk denetimin  
yapılabilmesi ve seçilen teknik çözümün/avantajlı koşulun uygulanabilirliğinin tespiti  
açısından gereklilik arz etmektedir.  
Aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı kapsamında ihale konusu işe özgülenecek  
alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin açıklayıcı ve somut herhangi bir bilgi verilmediği  
durumda, aşırı düşük teklif sahibi isteklinin açıklama yükümlülüğü kapsamında  
açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi/belgeleri ve bu kapsamda esas aldıkları nakliye  
mesafelerini tevsik etmesi gerekmektedir. Aksi halde aşırı düşük teklif fiyatının hukuken  
geçerli verilere dayanılarak açıklanamadığı sonucu ortaya çıkacaktır.  
Başvuru konusu ihaleye ilişkin Sözleşme Tasarısı’nın “Ocakların temini” başlıklı  
33.1’inci maddesinde “Bu işte malzeme ocakları yükleniciler tarafından temin edilecektir.  
Ancak yüklenicinin talebi halinde idareye ait uygun olan malzeme ocakları kullandırılabilir.  
Malzeme ocaklarının temin edilmesinden dolayı teklif fiyatlarında değişiklik  
yapılmayacaktır” düzenlemesi yer almaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
Başvuru konusu ihaleye ilişkin aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı kapsamında  
ocak, depo yeri vb. yerlere ilişkin somut herhangi bir açıklayıcı bilgi bulunmamaktadır. Bu  
nedenle de başvuru konusu ihalede aşırı düşük teklif sahibi isteklilerin esas aldıkları nakliye  
mesafelerini dokümandan tespit etmeleri mümkün olmadığından söz konusu mesafeleri  
açıklamaları kapsamında tevsik etmeleri gerekmektedir. Başka bir anlatımla, başvuru konusu  
ihalede idarenin yaklaşık maliyetteki mesafelerine eşit veya idarenin yaklaşık maliyetteki  
mesafelerinden daha fazla nakliye mesafesi esas alınmış olması, ihale dokümanındaki  
düzenlemeler göz önünde bulundurulduğunda aşırı düşük teklif açıklamasındaki tevsik edici  
bilgi/belge sunma yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacaktır. Aksi takdirde, ihale sürecinde  
aşırı düşük açıklaması yapması istenen isteklilere idarenin yaklaşık maliyet tespit çalışmaları  
sırasında esas aldığı nakliye mesafelerinin bildirildiğini gösteren bir belge ihale işlem  
dosyasında yok iken, kullandığı nakliye mesafesi idareninkine eşit veya az üstünde olan  
isteklinin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin belgelendirme yükümlülüğünü dikkate almadan,  
herhangi bir belge sunmadan nakliye mesafesinin idarenin mesafesinden az olmadığından  
bahisle açıklamalarının uygun olduğunu ileri sürmesi ve bu iddianın kabul edilmesi, anılan  
Tebliğ’in belgelendirme yükümlülüğüne ilişkin kurallarını uygulanamaz duruma getireceği  
gibi, Kanun’un 5’inci maddesinde temel ilkeler arasında sayılan ve ihale sürecinin bir parçası  
olması sebebiyle aşırı düşük teklif açıklama sürecinde de gözetilmesi gereken rekabet, eşit  
muamele, güvenirlik ve gizlilik ilkelerinin ihlaline, zaman içerisinde de bu ihlalin giderek  
yaygınlaşmasına yol açacaktır. Aşırı düşük teklif açıklamalarını belgelendirmesi gerektiğini  
bilen bir isteklinin, bu hususta herhangi bir gayret göstermeden, hukuken bilgisine girmeyen  
ve kendisine açık olmayan bir veriyi kullanması sebebiyle anılan Tebliğ’in tevsik etme  
kurallarından muaf olmasını hukuken kabul etmek mümkün değildir.  
Başvuru sahibinin teklif fiyatının aşırı düşük olduğu, aşırı düşük teklif açıklamasında  
esas aldığı nakliye mesafelerinin, idarenin yaklaşık maliyetinde kullandığı mesafelere birebir  
eşit veya çok az üzerinde olduğu, aşırı düşük teklif açıklamasında nakliye mesafelerine  
yönelik tevsik edici herhangi bir bilgi/belge sunulmadığı, idare tarafından aşırı düşük teklif  
açıklama talep yazısı kapsamında ihale konusu işe özgülenecek alanlara (malzeme ocağı vb.)  
ilişkin açıklayıcı ve somut herhangi bir bilgi verilmediği mevcut durumda aşırı düşük teklif  
sahibi isteklinin esas aldığı nakliye mesafelerini tevsik edici bilgi/belge sunması gerektiği  
hususları bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif  
açıklamasının idare tarafından reddedilmesi işleminde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.  
Diğer taraftan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analiz formatları  
incelendiğinde,  
U2 poz numaralı “15 cm sıkışmış kalınlıkta, kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile astarsız  
temel üzerine üst yüzey alanı 1 m2 Bitümlü Sıcak Karışım, [10 cm Asfalt betonu Binder  
Tabakası ve 5 cm Asfalt betonu Aşınma Tabakası (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile ( Tip-  
1)] Yapılması (idare malı bitüm ile ) (nakliyeler dahil ) (hersey dahil )” iş kaleminde yer alan  
04.611/1A numaralı analiz girdisi için miktar (0,402 kg) ile teklif edilen birim fiyatın (1,99  
TL) çarpımı sonucunda tutarın 0,7999 TL, toplam tutarın ise 16,90 TL elde edilmesi  
gerekirken, anılan istekli tarafından sunulan analiz formatında belirtilen analiz girdisi  
tutarının 0,3980 TL, toplam tutarın ise 16,50 TL olarak açıklandığı tespit edilmiştir. Yapılan  
incelemede; yapılan hesaplama hatası düzeltildiğinde isteklinin ulaşılan fiyatının, toplam  
teklif fiyatın üzerinde olduğu da dikkate alındığında idarece gerçekleştirilen işlemin yerinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
olduğu anlaşılmış ve başvuru sahibinin bu yöndeki iddiası yerinde görülmemiştir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
KISMEN KARŞI OY  
İnceleme konusu ihalede;  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan, aşırı düşük teklif  
açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerinin yerinde olmadığına yönelik iddialarının  
itirazen şikayet başvurusunun  
incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğu tarafından “  
reddine  
” karar verilmiştir.  
Anılan kararda, başvuru konusu ihalede aşırı düşük teklif sahibi isteklilerin esas  
aldıkları mesafeleri tevsik edici nitelikte açıklama sunmadıkları gerekçesiyle tekliflerinin  
idarece reddedilmesi işleminin yerinde olduğu, ayrıca, başvuru sahibi istekli tarafından, U2  
poz numaralı “15 cm sıkışmış kalınlıkta, kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile astarsız temel  
üzerine üst yüzey alanı 1 m2 Bitümlü Sıcak Karışım, [10 cm Asfalt betonu Binder Tabakası  
ve 5 cm Asfalt betonu Aşınma Tabakası (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile ( Tip-1)]  
Yapılması (idare malı bitüm ile ) (nakliyeler dahil ) (hersey dahil )” iş kaleminde yer alan  
04.611/1A numaralı analiz girdisi için miktar (0,402 kg) ile teklif edilen birim fiyatın (1,99  
TL) çarpımı sonucunda tutarın 0,7999 TL, toplam tutarın ise 16,90 TL elde edilmesi  
gerekirken, anılan istekli tarafından sunulan analiz formatında belirtilen analiz girdisi  
tutarının 0,3980 TL, toplam tutarın ise 16,50 TL olarak açıklandığı, yapılan hesaplama hatası  
düzeltildiğinde isteklinin analiz fiyatının, teklif fiyatının üzerinde olduğu da dikkate  
alındığında idarece gerçekleştirilen işlemin yerinde olduğu ifade edilmektedir. Tarafımızca da  
başvuru sahibinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu  
değerlendirilmiştir.  
Yapılan incelemede, idarece sınır değerin altında teklif veren isteklilere gönderilen  
analiz formatlarında belirtilen nakliye formüllerinin kullanıldığı, bu kapsamda ilgili analiz  
girdilerinde belirtilen nakliye mesafelerinin idarenin yaklaşık maliyete esas analizlerinde  
belirtilen mesafelere ve hesaplanan birim fiyatlara eşit veya daha fazla olduğu ancak  
formüllerde kullanılan mesafelere ilişkin herhangi bir tevsik edici belgenin sunulmadığı, ihale  
konusu işe ait Sözleşme Tasarısı’nın 33’üncü maddesinde malzeme ocaklarının temini ve  
malzeme ocaklarının işletilmesinde yüklenicinin sorumluluklarıyla ilgili düzenlemelerin  
yapıldığı, bu kapsamda malzeme ocaklarının yükleniciler tarafından temin edileceğinin  
belirtildiği ancak yüklenicinin talebi halinde idareye ait uygun olan malzeme ocaklarının  
kullandırabileceğinin ifade edildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında, söz  
konusu nakliye analiz girdilerine ilişkin açıklamaların, idarece verilen analiz formatlarındaki  
formüller kullanılarak yapıldığı, öngörülen birim fiyatların ve mesafelerin yaklaşık maliyette  
idarece öngörülen birim fiyatlara ve mesafelere eşit veya daha fazla olduğu ve idarenin  
yaklaşık maliyete esas teşkil eden analizinde belirlediği mesafenin işin yapılabilirliği için  
öngörülen mesafe olduğu hususu birlikte değerlendirildiğinde, başvuru sahibi istekli  
tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, nakliye analiz girdilerine ilişkin olarak  
nakliye mesafelerinin belgelendirilmemesinin esasa etkili bir durum oluşturmadığı ve başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/030  
: 34  
: 23.05.2018  
: 2018/UY.II-1025  
Esas inceleme raporunun (B) bölümünde yer aldığı üzere;  
Yg Yol Yapı İnşaat San. ve Tic. A. Ş.- Yüngül İnşaat San. ve Tic. A. Ş. İş ortaklığı ve  
Nil Yapı Malzemeleri ve İnşaat Tic. A. Ş.- Özyapıcılar İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığına ait aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, açıklanması istenilen iş  
kalemlerinde açıklama istenilecek analiz girdileri olarak belirlenen girdilerin tevsikinde  
idarece sınır değerin altında teklif veren isteklilere gönderilen analiz formatlarında belirtilen  
nakliye formüllerinin kullanıldığı, bu kapsamda ilgili analiz girdilerinde belirtilen nakliye  
mesafelerinin idarenin yaklaşık maliyete esas analizlerinde belirtilen mesafelere ve  
hesaplanan birim fiyatlara eşit veya daha fazla olduğu ancak formüllerde kullanılan  
mesafelere ilişkin herhangi bir tevsik edici belgenin sunulmadığı görülmüştür.  
Anılan istekliler tarafından söz konusu nakliye analiz girdilerine ilişkin  
açıklamalarının idarece verilen analiz formatlarındaki formüller kullanılarak yapıldığı,  
öngörülen birim fiyatların ve mesafelerin yaklaşık maliyette idarece öngörülen birim fiyatlara  
ve mesafelere eşit veya daha fazla olduğu hususu ile idarenin yaklaşık maliyete esas teşkil  
eden analizinde belirlediği mesafenin işin yapılabilirliği için öngörülen mesafe olduğu hususu  
birlikte değerlendirildiğinde başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında, yukarıda yer verilen nakliye analiz girdilerine ilişkin olarak nakliye  
mesafelerinin belgelendirilmemesinin esasa etkili bir durum oluşturmadığı değerlendirilmiş  
olup somut durumda aşırı düşük teklif açıklamasının taşıma mesafeleri ile ilgili olarak  
herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığı gerekçesiyle uygun bulunmamasının yerinde  
olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede, Yg Yol Yapı İnşaat San. ve Tic. A.  
Ş.- Yüngül İnşaat San. ve Tic. A. Ş. İş ortaklığı ile Nil Yapı Malzemeleri ve İnşaat Tic. A. Ş.-  
Özyapıcılar İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın nakliye mesafelerine yönelik  
açıklamaları uygun ve geçerli olduğundan bu isteklilerin tekliflerinin değerlendirmeye  
“düzeltici işlem belirlenmesine”  
alınması yönünde  
karar verilmesi gerektiği yönündeki  
itirazen şikayet başvurusunun reddi  
düşüncemizle, Kurul çoğunluğunca alınan “  
niteliğindeki kararın gerekçeleri arasında yer alan, başvuru konusu ihalede aşırı düşük teklif  
sahibi isteklilerin esas aldıkları mesafeleri tevsik edici nitelikte açıklama sunmadıkları  
gerekçesiyle tekliflerinin idarece reddedilmesi işleminin yerinde olduğu hususuna  
katılmıyoruz.