Ana Sayfa / Kararlar / D.S.İ. 12. Bölge Müdürlüğü / 2017/599462-Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı
Bilgi
İKN
2017/599462
Başvuru Sahibi
Hidrokar İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi
İdare
D.S.İ. 12. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Hidrokar İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
D.S.İ. 12. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/599462 İhale Kayıt Numaralı “Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı  
İnşaatı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
D.S.İ. 12. Bölge Müdürlüğü tarafından 28.12.2017 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı” ihalesine ilişkin  
olarak Hidrokar İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 18.06.2018 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru  
sahibince 06.07.2018 tarih ve 36769 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.07.2018 tarihli  
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1117 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
) a) 1 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
1
- Özel parçaların fabrikadan yüklenmesi ve iş başına taşınması, indirilmesi ve  
konulacağı yerin kenarının hazırlanması için gerekli makine işçilik ve diğer giderler,  
- 1 m çelik borunun (1.305ton) şantiyeden-istif yerinden taşıtlara yüklenmesi hendek  
kenarına taşınması için gerekli olan işçilik makine ve diğer giderler,  
- 1 m çelik borunun (1.305ton) fabrikandan taşıtlara yüklenmesi-şantiye (istif alanına)  
taşınması indirilmesi istif edilmesi için gerekli işçilik makine ve diğer giderler,  
- 1 m çelik borunun konulacağı hendek kenarında yerinin hazırlanması için gerekli  
makine işçilik ve diğer giderler,  
- Özel parçaların döşenmesi için gerekli işçilik bedeli,  
- Hidrostatik basınç testi için gerekli suyun temin edilmesi iş başına taşınması boru  
hattında doldurulması işlemleri için gerekli malzeme makine işçilik ve genel giderler,  
- Bağımsız kaynak denetim firmasının kontrollüğü için gerekli işçilik ve diğer  
giderler,  
- İş zorlukları, itina zammı, randıman düşüklüğü,  
b) 2 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
- İlgili birim fiyat tarifinde elle kazı yapılması dahil edildiği, fakat istenen analizlerde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
buna karşılık gelen herhangi bir poz eklenmediği,  
- İlgili birim fiyat tarifinde olmasına rağmen, patlayıcı madde kullanarak kazı  
yapılması pozu idare analizlerinde yer almadığı,  
- İlgili birim fiyat tarifinde olmasına rağmen hendek destekleme önlemlerinin alınması  
karşılık poz idare analizinde yer almadığı,  
- İlgili birim fiyat tarifinde olmasına rağmen sınai imalat kazısı yapılması için poz  
idare analizinde yer almadığı,  
- ilgili birim fiyat tarifinde olmasına rağmen ağaçların ve fundalıkların kesilmesi depo  
alanına taşınması orman idaresi veya mal sahiplerine teslim edilmesi veya muhafaza edilmesi  
için gerekli makine, ekipman, işçilik ve diğer giderler karşılığı için idare analizinde herhangi  
bir poz yer almadığı,  
- Batak ve balçık zeminlerde makine çalıştırılması tedbirlerine karşılık analizde poz  
olmadığı,  
- Kazıların röprizi - dolguya elverişli kısmının el veya makine ile güzergah kenarına  
konulması için gerekli makine, ekipman ve işçilik giderlerine karşılık idare analizinde poz  
olmadığı,  
- Kazı fazlası malzemelerin taşıtlara yüklenmesi, dolgu alanına taşınması boşaltılması,  
dolguya serilmesi tesviye edilmesine karşılık analizde poz olmadığı,  
c) 4 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
- Boru hendek dolgusunda kullanılacak kum çakıl için zayiat miktarı, boru hendek  
dolgusunun el - makine ile sıkıştırılarak doldurulması için gerekli makine ve işçilik  
giderlerine karşılık analizde pozların yer almadığı,  
- Su boşaltma zammı, çamur müşkülatı, derinlik zammı karşılık idare analizlerinde  
poz bulunmadığı,  
- Dolgunun sulanması için suyun temini nakli ve sulamanın yapılası için gerekli  
malzeme, makine ve işçilik ve diğer giderlerine karşılık analizde poz yer almadığı,  
- Dolgunun sıkıştırılması için gerekli makine, mazot, işçilik ve diğer giderlerine  
karşılık analizde pozların yer almadığı,  
- Dolgu malzemesinin boşaltılması, hendeğe doldurulması için gereken makine, işçilik  
ve diğer giderlere karşılık analizde pozların yer almadığı,  
d) 7 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
- Kum çakıl, kırma taş ve kırma kum için malzeme ocaklarının işletilmesi,  
malzemenin çıkartılması ve yıkanması karşılığı pozların yer almadığı,  
- Suyun temin edilmesi karşılığı pozun yer almadığı,  
- Priz yavaşlatıcı, sızdırmazlık sağlayan, dona karşı koruyan, hidrasyon ısısını  
yavaşlatan (fly-ash) gibi katkıların temini, taşınması ve boşaltılması için gerekli malzeme,  
makine ve işçilik giderlerine karşılık analizde pozların yer almadığı,  
- Rendesiz eğri yüzeyli kalıp, saç ve madeni yüzeyli kalıp yapılması karşılığı idare  
analizinde poz olmadığı,  
- Kalıpların yağlanması için gerekli malzeme makine ve işçilik giderleri karşılığı idare  
analizinde poz olmadığı,  
- Sac çelik ve madeni kalıp iskelesi kurulması karşılığı idare analizinde poz olmadığı,  
- Her derinlik ve yüksekliğe vinç asansör beton pompası kullanılarak dökülmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
karşılığı makine, ekipman, işçilik ve diğer gider karşılığı idare analizinde poz olmadığı,  
- Betonun vibrasyonla sıkıştırılması, kaplama betonu şev tabanlarının ve beton altının  
hazırlanması, kanal kaplama betonunda yatay düşey derzlerin teşkil edilmesi, beton  
çapaklarının temizlenmesi, beton yüzeylerinin temizlenmesi karşılığı idare analizinde poz  
olmadığı,  
- Beton priz sonrası su jeti ile debriz atıklarının temizlenmesi ve vibratör mastar  
kullanılması karşılığı idare analizinde poz olmadığı,  
- Su tahliyesi, su boşatma zammı ve müşkülat zammı, beton korunması için 14 gün  
sulanması karşılığı gerekli malzeme işçilik ve diğer giderler, hidrasyon ısısı kontrolü için  
beton soğutulması tedbirleri karşılığı malzeme makine ve işçilik giderleri karşılığı idare  
analizinde poz olmadığı,  
- Beton deneylerinin yapılması için gereken makine, ekipman ve işçilik giderleri,  
lastik conta, pvc conta ile sızdırmazlık derz teşkili için malzeme makine ve işçilik giderleri,  
havalandırma vs. borularının temin edilmesi ve yerleştirilmesi için gerek malzeme makine ve  
işçilik giderlerine karşılık idare analizinde poz olmadığı,  
e) 8 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
- Çimentonun muhafazası, istifi, zayiatı, fabrikadan yüklenmesi, boşaltılması, yatay  
düşey taşıması ve diğer şantiye içi taşımalar için gerekli işçilik ve nakliye giderlerine karşılık  
idare analizinde poz olmadığı,  
f) 9 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
- Bütün çaplarda S420-S420a nervürlü betonarme demirlerinin temin edilmesi ve  
döşenmesi için gerekli malzeme ve işçilik ve diğer giderlere karşılık idare analizinde poz  
olmadığı,  
- Demirin fabrikadan yüklenmesi, şantiye alanına boşaltılması, iş başına taşınması ve  
diğer taşımalar için nakliye ve işçilik giderleri, demir zayiat bedeli karşılığı, demir bağlama  
teli ve diğer yan ürünler için malzeme makine ve işçilik giderleri, betonarme demirlerinin  
mesnet, sehpa ve diğer tüm bağlantılarının yapılması için malzeme işçilik ve diğer giderlerine  
karşılık idare analizinde poz olmadığı,  
g) 10 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
- Kazı nakli için idare analizinde miktarın 1 ton olarak alındığı, ancak daha fazla  
olması gerektiği,  
- Proje kapsamında yapılacak kazıların el ile yapılması karşılığı idare analizlerinde poz  
bulunmadığı,  
-Her cins ve çaptaki ağaçların kesilmesi köklerinden ayıklanması artıklarının  
temizlenmesi depoya taşınması yüklenmesi boşaltılması istifi orman idaresine veya mal  
sahiplerine teslimi için gerekli makine, ekipman ve işçilik için idare analizlerinde poz  
olmadığı,  
- Makine ile patlayıcı madde kullanarak kazı yapılması, su tahliyesi ve müşkülat  
zammı için idare analizinde poz bulunmadığı,  
- Geçici destekleme önlemlerinin alınması için idare analizlerinde poz olmadığı,  
- Kazıların röprizi veya güzergâh kenarına nakli, geri dolguların yapılması, dolgunun  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
serilmesi, sulanması, sıkıştırılması v.s. karşılığı için idare analizlerinde poz olmadığı,  
- Birim fiyat tarifinde kazı nakli için 5 km ibaresi bulunduğu, buna karşılık analizlerde  
poz olmadığı,  
h) 40 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
- Galvanizli, dikişli galvanizli, spiral kaynaklı çelik boruların ve ek parçalarının  
temini, fabrikadan yüklenmesi, şantiyeye taşınması, iş başına nakli, indirme, bindirmesi,  
döşenmesi, kaynak başlarının bağlanması, dirseklerin ve diğer özel parçaların temini ve  
nakliyesi ve döşenmesi, çelik flanşlar ve iki çelik flanş arasındaki imalatlarının temini,  
nakliyesi, döşenmesi için gerekli tüm makine, ekipman, işçilik ve diğer giderler, basınç  
kırıcının mimari imalatları (boya badana yer döşemeleri vs.), ilgili boru ve tüm ek parçalar  
için fabrikadaki yükleme ve şantiyedeki indirme ve iş sahasına taşınması için gerekli indirme  
bindirme ve diğer giderler karşılığı idare analizlerinde poz bulunmadığı,  
i) 41 no’lu iş kalemine ilişkin olarak;  
- İlgili bütün malzemelerin fabrikadan taşıtlara yüklenmesi, taşınması, şantiye alanına  
indirilmesi, istifi, muhafazası, inşaat alanına taşınması, ilgili malzemelerin montaj, demontaj  
yapılması, yerine yerleştirilmesi, bağlantılarının yapılması ve bunlar için gerekli tüm  
malzeme, ekipman, makine ve işçilik giderleri, bağlantılar için gerekli galvaniz cıvata,  
galvanizli vida, galvanizli randela, conta v.s. malzemelerin temin edilmesi, nakliyesi ve  
döşenmesi, basınç kırıcı mimari imalatları (boya badana yer döşemesi vs.) karşılığı idare  
analizlerinde poz bulunmadığı, dolayısıyla yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu  
İhale Genel Tebliği’nde yer alan düzenlemelere aykırı olduğu,  
2-) a) Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklamalarında Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı’nın rayiçlerinin kullanıldığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın demir  
rayiçlerinde nakliye hariç olduğundan, demirin fabrikadan şantiye sahasına getirilmesi için  
gerekli olan nakliye maliyetini de rayiç fiyata ilave edilmesi gerektiği, nakliye mesafesinin  
de, en yakın demir çelik fabrikasının şantiye sahasına olan uzaklığının esas alınması gerektiği,  
demirin şantiye sahasına getirilmesi için gerekli olan nakliye maliyetinin de teklif fiyatına  
dahil edilmesi, dolayısıyla da analizlerde bu girdinin de açıklanması gerekirken, eksik  
açıklama yapılmasının kamu ihale mevzuatı’na aykırılık oluşturduğu,  
b) Proforma faturalarda şantiye teslim fiyatı olduğu belirtilmediği, beton, demir, kum  
çakıl gibi malzemelerin şantiyeye nakliye maliyeti öngörülmeden yapılan açıklamanın Kamu  
İhale Genel Tebliğinin 45’inci maddesine uygun bir açıklama olmadığı,  
c) İstekliler tarafından yapılan açıklamalarda açıklama istenilen iş kalemlerinin  
maliyeti açıklanmaya çalışılmış birim fiyat bazında ve dolayısıyla açıklama istenilen iş  
kalemleri bazında teklif bedeli üzerinden yatırılması gereken Kik payı, damga vergisi ve karar  
pulu bedeli için yeterli miktarda genel gider öngörülmediği,  
d) İsteklilerin açıklama yaparken fiyatlarını tutturabilmek için analiz girdi miktarlarını  
idarece verilen miktara aykırı olarak değiştirdiği, aşırı düşük teklif açıklamasının sadece  
fiyatın açıklanması değil, 4734 sayılı Kanunun 38’inci maddesi anlamında işin yapım tekniği  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
ile sahip olunan avantajlı koşulların da açıklanması zorunlu kılındığı, idare tarafından verilen  
analizlerdeki girdi miktarının işin yapımına dair sahip olunan avantajlı koşullar ortaya  
konulmadan azaltılması Kamu ihale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine aykırılık  
oluşturduğu,  
e) Akaryakıt birim fiyatı için EPDK fiyatlarından ve rayiçten daha düşük fiyat  
gösterildiği, motorin yoğunluğunun 0.820 ile 0.845 kg/lt aralığında alınmadığı, alınması  
halinde bu fiyatlarla açıklama yapılamayacağı,  
f) Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde teklif alınan üçüncü kişinin/kuruluşun  
teklife konu alanda faaliyet göstermediği veya teklifinin ekinde teklife konu alanda faaliyet  
gösterdiğine ilişkin faaliyet belgesi ve üretmekte olduğu ürüne ait kişi/kuruluş adına alınmış  
TSE tarafından düzenlenmiş ilgili belgenin bulunmadığı, fiyat teklifleri alınan, kendi ürettiği,  
aldığı ve sattığı ya da stoklarında bulunan ürünler ile isteklilerin 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yaptığı ve idarece kabul edildiği  
duruma ilişkin için tespit tutanakları veya fatura örneklerinin ekinde ilgili Teknik Şartname'ye  
uygun olduğunu gösterir TSE belgelerinin sunulmadığı, söz konusu fiyat tekliflerinde meslek  
mensubu tarafından Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesine göre yazılması gereken ibareler ve  
meslek mensubunun kaşe/mühür ve imzası bulunmadığı,  
g) Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca (ÇŞB) yayımlanan birim fiyat analizlerinde  
(ÇŞBBF) kullanılan makine katsayıları; amortisman, yedek parça, tamir-bakım, sermaye  
faizi, sigorta, depolama ve diğer resmi giderler ile nakil, montaj, demontaj gibi girdilerden  
oluştuğu, analizlerde bir çok bileşenden oluşan makine katsayısının çarpanı olan (A)’nın  
“yeni makinenin satın alma bedeli” olduğu ve kullanım ömrü, amortisman süresi, yedek parça  
ve tamir bakım ücreti gibi bileşenlerin değerlerinin de bu kabul üzerine yeni makinenin bedeli  
üzerinden hesaplandığı dikkate alındığında; amortisman süresi, yedek parça ve tamir bakım  
ücreti gibi bileşenlerin tümünde ÇŞB makine analizlerindeki katsayıların aynen  
kullanılabilmesi için (A) değerinin sadece yeni makinenin satın alma bedeli olması zorunlu  
olduğu, isteklilerin kendi malı makinelerinin kullanılması halinde;  
makinenin  
kendi malı olan  
yaşı, kalan kullanım ömrü, amortisman defterindeki değeri veya yeni alınmışsa satın alma  
değeri gibi veriler kullanılarak makine formülündeki amortisman girdisinin mevcut duruma  
özgü olarak hesaplanması ve kullanılan makinelerin analizde belirtilen makinelerle aynı  
teknik özelliklere sahip olduğu belgelendirilmesi gerektiği, ÇŞB'nın makine analizlerindeki  
katsayıların (amortisman, yedek parça vd. bileşenlerine ayrılmaksızın) kullanılabilmesi için  
ya ÇŞB rayiçlerindeki yeni makine güncel rayiç değerinin alınması ya da Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.3.’üncü maddesindeki belgelendirme yöntemlerine uygun olarak  
belgelendirilen fiyatların kullanılması gerektiği, aksi halde kullanılmış makine için, makine  
zati bedeline bağlı olarak makinenin zati bedeli, amortisman süresi, kalan kullanım ömrü gibi  
parametreler tespit edilerek yeniden hesaplanması gerektiği, ÇŞB makine analizlerindeki  
hesap yöntemine göre isteklinin kendi malı olan kullanılmış ya da yeni araçların analizlerde  
kullanılması mümkün olmakla birlikte yeni araç için belirlenen katsayıların kullanım  
ömrünün bir kısmın tamamlamış araçlar için kullanılamayacağı da açık olup idarece ÇŞB  
analizlerine göre sözleşme süreci yürüten ve ÇŞB'na bağlı yatırımcı kuruluş olması hasebiyle  
analizlerin hesap yöntemine dair yeterli bilgi ve donanımda personele de sahip olduğu halde  
makine analizleri ekonomik ömrünün önemli bir kısmını tamamlamış olan araçların temin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
bedeline göre hesaplayarak hatalı analiz sunan ihale üzerinde bırakılan açıklamalarının  
reddedilmesi gerekirken uygun görülmesi hukuka aykırı olduğu iddia edilmektedir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde  
38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır...” açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci  
maddesinde “…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı  
Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne  
uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir…” açıklaması,  
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci  
maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı:Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı  
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 25.277,45 m çelik boru hattının ve üzerindeki sanat  
yapılarının yapılması. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer: Kayseri İli Develi İlçesi…” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden şikâyet konusu ihaleye ilişkin işin,  
“Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı Yapımı” işi olduğu, şikâyete  
konu ihaleye ilişkin ihale dokümanının 90 kişi tarafından indirildiği, ihalenin 28.12.2017  
tarihinde açık ihale usulü ile birim fiyat teklif alınmak suretiyle yapıldığı, ihaleye 55  
isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca 20.02.2018 tarihli kesinleşen ihale komisyonu  
kararında 16 isteklinin çeşitli gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldıkları, sınır değerin ilk  
oturumda uygun bulunan 53 teklif dikkate alınarak 58.693.479,74 TL olarak hesaplandığı, 6  
istekliden teklifi sınır değerin altında kaldığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklama  
talebinde bulunulduğu, söz konusu isteklilerden üçünün aşırı düşük teklif açıklama talebine  
cevap vermediği gerekçesiyle değerlendirme tekliflerin reddedildiği, diğer üç isteklinin  
yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunduğu, yapılan puanlama  
sonucunda HLS İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. - Özcan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, Asmet Yapı Tur. Taah. ve Tic. A. Ş.nin de  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.  
Söz konusu komisyon kararı üzerine Kurum’a yapılan itirazen şikayet başvuruları  
neticesinde alınan 10.04.2018 tarihli ve 2018/UY.II-744, 2018/UY.II-745, 2018/UY.II-746  
sayılı Kurul kararlarında “…Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile  
birlikte temel girdilerin (malzeme, makine, işçilik, nakliye ve diğer) cins ve miktarlarının  
gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer  
altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve  
bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği  
sonucuna varılmıştır…” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük teklif sorgulama işleminin  
yeniden yapılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine kararı verilmiştir.  
Bu kararlar neticesinde idare tarafından aşırı düşük teklif sahibi olarak belirlenen  
isteklilere EKAP üzerinden gönderilen 07.05.2018 tarihli yazı paçal iş kalemlerinin en alt  
girdilerine kadar ayrıştırıldığı belirtilerek aşırı düşük teklif açıklamasının tekrar istenildiği  
görülmüştür. Ancak söz konusu isteklilere gönderilen 11.05.2018 ve 14.05.2018 tarihli yazılar  
ile 01 ve 04 no’lu iş kalemlerine ilişkin analiz girdilerinin düzeltilerek açıklamanın yeniden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
istenildiği görülmüştür.  
Aşırı düşük teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerin sunmuş olduğu açıklamalara  
göre yapılan yeni değerlendirme neticesinde HLS İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. - Özcan İnş. San.  
ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, Asmet Yapı Tur.  
Taah. ve Tic. A. Ş.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği  
görülmüştür.  
Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme  
neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif  
olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden, yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü  
oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak istenilmesi gerektiği,  
İdarece açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına göre oluşturulan “sıralı  
analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne  
eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, söz konusu analiz girdilerine  
ilişkin olarak isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri hariç),  
bahsi geçen hususa ilişkin olarak da açıklama isteme yazılarında, açıklanması istenilmeyecek  
olan analiz girdilerine yer verileceği,  
İsteklilerce teklifleri kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlanacak  
analizlerde ise, açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil analizlerini oluşturan  
tüm girdilerin gösterileceği, isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak tespit edilerek  
kendilerinden açıklama istenilmesi durumunda yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin  
idarece verilen analiz formatlarına uygun olması gerektiği, aksi takdirde ihale dokümanı  
kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına  
veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan açıklamaları sunan isteklilerin tekliflerinin  
reddedileceği anlaşılmıştır.  
İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgelerden,  
- 01 no’lu “2540 mm Dış Çapında 20 mm Et Kalınlığında 16 Atm Basınç Dayanımlı  
Çelik Boruların Döşenmesi, Özel Parçaların Temini ve Döşenmesi”,  
- 02 no’lu “Boru Hendek Kazısı Yapılması”,  
- 04 no’lu “Borularda Gömlek Tabakası Dolgusu Yapılması“,  
- 07 no’lu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere Hazırlanan Her Basınç ve  
Sınıfta Beton ve/veya Betonarme Betonu Yapılması (Çimento Hariç)”,  
- 08 no’lu “Her Türlü Beton Ve Betonarme Betonu Bünyesine Giren Çimento”,  
- 09 no’lu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere Hazırlanan Her Çaptaki  
S420 Nervürlü Betonarme Demirlerinin Bükülmesi ve Yerine Konması”,  
- 10 no’lu “Kazı Yapılması, Kazının Depo veya Dolguya konması”,  
- 40 no’lu “Km: 3+250,59 daki Basınç Kırıcıdaki Her Türlü Çelik Boru İmalatlarının  
Yapılması”,  
- 41 no’lu “Km: 3+250,59 daki Basınç Kırıcıdaki Her Türlü Vana, Pislik Tutucu,  
Manometre, Drenaj pompası ve Montaj-Demontaj Parçalarının Temini ve Yerine  
Yerleştirilmesi” olmak üzere 9 adet iş kaleminin açıklanması istenen iş kalemleri olarak  
belirlendiği, söz konusu iş kalemlerinin paçal iş kalemi niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
10.04.2018 tarihli ve 2018/UY.II-744, 2018/UY.II-745, 2018/UY.II-746 sayılı Kurul  
kararları neticesinde yenilen aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında teklif fiyatı sınır  
değerin altında kalan isteklilerden 07.05.2018 tarihli yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması  
talep edildiği, bahsi geçen yazılarda “…İdaremizce 28.12.2017 tarihinde ihalesi yapılan  
"Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı Yapım İşi" nde; Kamu İhale  
Kurulunun 10.04.2018 tarih ve 2018/UY.II-744, 2018/UY.II-745 ve 2018/UY.II-746 nolu  
kararlarında özetle; açıklanması istenilen özel pozlara ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının kararda belirtildiği şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif  
yazısı ekinde isteklilere gönderilmek suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan  
isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale  
işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu  
nedenle İdaremizce, teklif fiyatı sınır değerin altında olan geçerli teklif sahibi isteklilerden  
yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesine karar verilmiştir.  
28.12.2017 tarihinde ihalesi yapılan "Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim  
Hattı İnşaatı Yapım İşi" ne vermiş olduğunuz teklifiniz, işe ait İdari Şartnamenin ilgili  
hükümlerine uygun olarak İhale Komisyonunca değerlendirilmiştir. Teklif fiyatınız, işe ait  
İdari Şartnamenin "Sınır Değer" başlıklı 33 üncü maddesi ve 29.06.2017 tarihli ve 30109  
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliğinin "Sınır  
Değer Tespiti ve Aşırı Düşük Teklifler" başlıklı 45 inci maddesine göre incelenmiş olup,  
yaklaşık maliyete ve geçerli tekliflere göre aşırı düşük teklif olduğu tespit edilmiştir.  
Bu nedenle, Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 inci maddesinin birinci bendi  
kapsamında İdaremizce hazırlanan "sıralı iş kalemleri listesi" kullanılarak tespit edilen ve  
yaklaşık maliyetin %80'lik kısmına giren ve yazımız ekinde verilen tabloda yer alan toplam 9  
(dokuz) adet iş kaleminin analizlerinde yer alan girdi maliyetlerinin (açıklama istenmeyen  
girdi maliyetleri hariç), işe ait İdari Şartnamenin 33 üncü maddesinin ikinci bendine ve  
29.06.2017 tarihli ve 30109 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İhale  
Genel Tebliğinin "Aşırı Düşük Teklif Değerlendirilmesi" başlıklı 45 inci maddesi ve alt  
bentleri ile ilgili diğer madde hükümlerine göre ihale dökümanında ve yazımız ekinde verilen  
analiz formatına uygun olarak açıklanması ve belgelendirilmesi gerekmektedir. Ancak,  
sunulacak analizlerde, tüm girdilerin (açıklama istenilmeyen analiz girdileri de dahil)  
gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu iş kalemlerinin, açıklanması istenen ve istenmeyen  
girdilerini içeren analizleri yazımız ekinde yer almaktadır.  
Konuyla ilgili olarak sunulacak tüm belgelerin, İdari Şartnamenin "Belgelerin  
Sunuluş Şekli" başlıklı 7 inci maddesinin yedinci bendine uygun olarak, bu yazının tarafınıza  
tebliği tarihinden itibaren 10 (on) gün içerisinde İdaremize sunmanız gerekmektedir…”  
ifadelerine yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi, açıklama  
istenilmeyen analiz girdileri, açıklama istenilen iş kalemlerine yer verildiği görülmüştür.  
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının a, b, c, d, e, f, g ve h bölümlerine ilişkin olarak  
yapılan incelemede;  
İnceleme konusu ihalede, ihale komisyonunca alınan 20.02.2018 tarihli karara göre  
teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama  
yazısına isteklilerce verilen açıklamalara göre HLS İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. - Özcan İnş. San.  
ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, Asmet Yapı Tur.  
Taah. ve Tic. A. Ş.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği,  
yapılan itirazen şikayet başvurusu neticesinde alınan Kurul kararına göre, idarece iş kalemini  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
oluşturan temel girdilere indirgenmeksizin açıklama istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinin  
belirlenmesi şeklinde yapıldığı, bu yöntemin anılan Tebliğ’in 45’inci maddesinde yer alan  
açıklamalara uygun olmadığı belirtilerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden  
yapılmasına karar verildiği görülmüştür.  
Daha sonraki süreçte idarece, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında isteklilere  
gönderilen yazıda, ilk durumda paçal iş kalemi olarak açıklanması istenen iş kalemlerinin en  
temel bileşenlerine kadar indirgenerek işçilik, malzeme, nakliye ve makine başlıkları altında  
aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının toplandığı, farklı poz numaralarına  
sahip girdilerin ayrı ayrı gösterildiği, açıklanması istenmeyen analiz girdilerinin liste halinde  
belirlendiği, birden fazla pozda bulunan bir girdinin, herhangi bir pozda analiz toplamının  
%3’ünün üstünde yer alarak açıklama istenilecek girdi olması durumunda diğer pozda analiz  
toplamının %3’üne eşit veya altında olmasına bakılmaksızın açıklama istenilecek analiz  
girdisi olarak tespit edildiği, işçilik içeren tüm alt iş kalemlerine ait işçiliklerin toplanarak ana  
analize aktarıldığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (i) bölümüne ilişkin olarak yapılan incelemede;  
41 no’lu iş kalemine ilişkin olarak idarece açıklanması istenen analiz girdilerinin  
“Relief Hızlı Boşaltma Vanası 0500 mm, PN 16”,” Montaj - Demontaj Parçası 01000 mm, PN  
25”,” El kumandalı kelebek vana 01000 mm, PN 25”,” Pislik Tutucu 01000 mm, PN 25,  
GGG40”, ”Basınç Düşürücü Vana 01000 mm, PN 25, GGG40” olarak belirlendiği, söz  
konusu iş kaleminin birim fiyat tarifinin “…Projelere, şartnamelere, standartlara göre imal  
edilmiş yukarda listede belirtilen mekanik aksamın muayene ve kabul testleri yapılmış ve  
bütün teferruatı ile birlikte satın alınması, taşıtlara yüklenmesi, konulacağı yere kadar  
taşınması, taşıtlardan boşaltılması, konulacağı yere indirilmesi, proje ve şartnamesine göre  
yerine yerleştirilmesi, boru ve diğer mekanik aksam bağlantılarının yapılması, giriş basıncına  
göre projedeki çıkış basınç değerlerinin ayarlanması, emniyet vanası olarak kullanılan relief  
(hızlı boşaltım) vananın sistemi koruyacak basınç ayarının yapılarak emniyetli boşaltım  
sisteminin test edilmesi, bağlantı için gerekli galvanizli cıvata, galvanizli vida ve galvanizli  
rondela, conta vesaire parçaları ve nakliyesi, her türlü yatay ve düşey taşımalar dahil  
yerleştirilmesi, drenaj ve tahliyelerinin yapılması, her türlü malzemenin bedeli ve nakliyesi,  
her türlü işçilik, malzeme, donanım, ekipman, yükleme, taşıma, boşaltma, iş makineleri, her  
türlü kaynak makineleri, amortisman, faiz, bakım ve onarım, enerji, su v.s. gibi giderler ve  
şantiye mobilizasyonu, iş zorlukları, itina zammı, randıman düşüklükleri ile yüklenici karı ve  
genel giderler karşılığı dahil…” şeklinde olduğu, bahse konu tarif içerisinde nakliye ve işçilik  
gibi kalemlere yer verildiği, ilgili analiz girdilerinin malzeme+montaj gerektirir nitelikte  
olduğu, söz konusu giderlerin açıklanması istenen analiz girdileri içerisinde yer almadığı,  
aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin söz konusu giderleri de dikkate alarak birim  
fiyat tarifindeki açıklamalar çerçevesinde teklif fiyatlarını oluşturdukları göz önüne  
alındığında, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 8’inci maddesinde  
…8.4. İhale dokümanında istenen ve serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali  
müşavir tarafından düzenlenerek ya da onaylanarak başvuru veya teklif kapsamında idareye  
sunulan belgelerde, 15/11/2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Serbest  
Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları  
Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılması gerekmektedir.”  
açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci  
maddesinde “…45.1.5. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 24.md.) İsteklilerin iş kalemleri/iş  
grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu  
fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi  
kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da  
yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda  
analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi  
belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda  
da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını”  
kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste  
halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş  
grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz  
düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde  
belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
Teklif  
fiyatları  
Kar  
ve  
Kar ve  
Teklif  
genel  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
Sıra  
No  
Poz  
No  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç genel  
birim gider  
fiyat  
İş kaleminin adı  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
16.002 200  
16.003 250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
97,86  
97,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
2
dozlu Bayındırlık ve İskan  
104,00  
105,00  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
3
dozlu Bayındırlık ve İskan  
110,13 88,10  
15,86 103,96  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
...  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
...  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.açıklamaları yer  
almaktadır.  
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının (a) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
09 no’lu iş kalemi için idarece belirlenen açıklanması istenen analiz girdilerinin  
“Beton çelik çubuğu, nervürlü”, “Soğuk demirci ustası”, “Soğuk demirci usta yardımcısı”,  
“Düz işçi” ve “Betonarme demiri nakli” olduğu, idarece malzeme nakli için girdiye yer  
verildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin de nakliye giderini idarece verilen  
analiz girdisine göre açıkladıkları, dolayısıyla nakliye maliyetinin de teklif fiyatına dahil  
edildiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının (b) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
İdarece aşırı düşük teklif sahibi olarak belirlenen isteklilere gönderilen aşırı düşük  
teklif açıklama yazısı ekinde yer alan 01, 02, 04, 07, 08, 09, 10 ve 40 no’lu iş kalemlerinin alt  
analizlerinde nakliye girdisine yer verildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin de  
söz konusu girdiyi göz önünde bulundurarak açıklama sundukları görülmüştür.  
İdarece 41 no’lu iş kalemine ilişkin olarak açıklanması istenilen analiz girdilerinin  
“Relief Hızlı Boşaltma Vanası 0500 mm, PN 16”,” Montaj - Demontaj Parçası 01000 mm, PN  
25”,” El kumandalı kelebek vana 01000 mm, PN 25”,” Pislik Tutucu 01000 mm, PN 25,  
GGG40”,” Basınç Düşürücü Vana 01000 mm, PN 25, GGG40” olarak belirlendiği,  
Asmet Yapı Tur. Taah. ve Tic. A. Ş.nin ve Cihan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Seza İnş.  
San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının nakliye girdisi için kamu kurum ve kuruluşlarınca (İller  
Bankası Birim Fiyatları) yayınlanan birim fiyatı kullanarak açıklama yapıldığı,  
Ancak, ihale üzerinde bırakılan HLS İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. - Özcan İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ve Cihan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Seza İnş. San. ve Tic. Ltd.  
Şti. İş Ortaklığının bahse konu analiz girdileri için Doğuş Vana firmasından teklif alarak  
açıklama yapılığı, söz konusu malzemeler için alınan fiyat teklifinde malzemelerin nakline  
ilişkin herhangi bir ibarenin bulunmadığı, nakliye gideri için herhangi bir açıklamanın  
yapılmadığı görülmüş olup, yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı  
düşünülmektedir.  
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının (c) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
İdarece aşırı düşük teklif sahibi olarak belirlenen isteklilere gönderilen aşırı düşük  
teklif açıklama yazısı ekinde yer alan, aşırı düşük teklif bileşenlerinin,  
- 01 no’lu “2540 mm Dış Çapında 20 mm Et Kalınlığında 16 Atm Basınç Dayanımlı  
Çelik Boruların Döşenmesi, Özel Parçaların Temini ve Döşenmesi”,  
- 02 no’lu “Boru Hendek Kazısı Yapılması”,  
- 04 no’lu “Borularda Gömlek Tabakası Dolgusu Yapılması“,  
- 07 no’lu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere Hazırlanan Her Basınç ve  
Sınıfta Beton ve/veya Betonarme Betonu Yapılması (Çimento Hariç)”,  
- 08 no’lu “Her Türlü Beton Ve Betonarme Betonu Bünyesine Giren Çimento”,  
- 09 no’lu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere Hazırlanan Her Çaptaki  
S420 Nervürlü Betonarme Demirlerinin Bükülmesi ve Yerine Konması”,  
- 10 no’lu “Kazı Yapılması, Kazının Depo veya Dolguya konması”,  
- 40 no’lu “Km: 3+250,59 daki Basınç Kırıcıdaki Her Türlü Çelik Boru İmalatlarının  
Yapılması”,  
- 41 no’lu “Km: 3+250,59 daki Basınç Kırıcıdaki Her Türlü Vana, Pislik Tutucu,  
Manometre, Drenaj pompası ve Montaj-Demontaj Parçalarının Temini ve Yerine  
Yerleştirilmesi” olmak üzere 9 adet iş kaleminin açıklanması istenen iş kalemleri olarak  
belirlendiği ve söz konusu kalemler için açıklama yapılmasının talep edildiği, karar pulu,  
damga vergisi ve KİK payı gibi giderler için yapılacak olan masrafların açıklama istenilecek  
kalemler arasında bulunmadığı ve ayrıca istekliler tarafından söz konusu masraflar için kar ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
genel giderler kapsamında bir bedel öngörüldüğü de göz önüne alındığında başvuru sahibinin  
iddiası yerinde bulunmamıştır.  
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının (d) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
İdarece teklifi fiyatı aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilere gönderilen aşırı  
düşük teklif açıklama yazısı ekinde yer alan analiz tablolarında 01 no’lu iş kalemine dair  
işçilik girdilerinin “Borucu usta yardımcısı” için 1,80 saat, “Kaynakçı yardımcısı” için 1,80  
saat, “Kaynakçı usta” için 1,80 saat, “Tecritci ustası” için 4,009 saat, “Borucu ustası” için  
12,679821 saat ve “Düz işçi” için 29,497114 saat olarak belirlendiği görülmüştür.  
İhale üzerinde bırakılan istekli HLS İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. - Özcan İnş. San. ve Tic.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığının söz konusu girdilere ilişkin Kayseri TMMOB Makine Mühendisleri  
Odası’ndan alınan teknik raporda belirtilen işçilik saat miktarlarının kullanıldığı, bu  
miktarların “Tecritci ustası” için 2,00 saat, “Borucu ustası” için 5,00 saat ve “Düz işçi” için  
11,00 saat olarak açıklamada bulunarak idarece belirlenen analiz girdi miktarlarını  
değiştirildiği,  
07 no’lu iş kalemi için idarece işçilik giderlerinin “Formen” için 0,00684 saat, “Yağcı”  
için 0,081210 saat, “Lağımcı (ateşleme ustası)” için 0,160313 saat, “Operatör makinist” için  
0,214862 saat, “Makinist” için 0,889290 saat, “Erbab işçi” için 1,353750 saat, “ Betoncu  
ustası” için 1,45 saat, “Düz işçi” için ise 11,568125 olarak belirlendiği, ancak ihale üzerinde  
bırakılan isteklinin, söz konusu girdilerle birlikte nakliye girdileri altında yer alan “Beton  
nakli” ve “Kum çakıl nakli” girdilerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ait 16.Y.050/14 pozu  
içerisinde yer aldığını belirterek bu girdiler için analiz tablosunda herhangi bir birim fiyata  
yer verilmediği,  
İdarece belirlenen 07 no’lu iş kalemi analiz girdileri içerisinde yer alan kapsül, jel  
dinamit, mazot, v.s. girdiler için herhangi bir maliyet öngörmeyerek, Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığına ait 16.Y.050/14 pozu ile açıklama yapıldığı, ancak söz konusu pozun analiz  
girdileri içerisinde, kapsül, jel dinamit, mazot, v.s. gibi giderlerin yer almadığı farklı bir iş  
kalemine ait maliyet hesabını içeren açıklamanın sunulduğu,  
40 no’lu iş kalemi için idarece işçilik giderlerinin “Formen” için 0,020 saat,  
“Kaynakçı ustası” için 0,20 saat, “Düz işçi” için 0,45 saat ve “Sıcak demirci ustası” için 0,45  
saat olarak belirlendiği görülmüştür.  
Ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin söz konusu girdilere ilişkin Kayseri TMMOB  
Makine Mühendisleri Odası’ndan alınan teknik raporda belirtilen işçilik saat miktarlarının  
kullandığı, bu miktarların “Kaynakçı ustası” için 0,15 saat, “Düz işçi” için 0,15 saat ve “Sıcak  
demirci ustası” için 0,10 saat olarak açıklama sunulduğu göz önüne alındığında, söz konusu iş  
ortaklığının teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
İnceleme konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak  
belirlenen Asmet Yapı Tur. Taah. ve Tic. A. Ş.nin 7 no’lu iş kalemi için idarece 0,979729 kg  
olarak belirlenen “Mazot” girdisinin miktarını 0,448020 kg, 0,214862 saat olarak belirlenen  
“Operatör makinist” girdisinin miktarını 0,06 saat, 1,45 saat olarak belirlenen “Betoncu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
ustası” girdisinin miktarını 0,15 saat, 11,568125 saat olarak belirlenen ”Düz işçi” girdisinin  
miktarını 1,176 saat olarak kullanıldığı,  
“Kum (tuvenan agregadan elenmiş, yıkanmış ve en az iki tane sınıfı karıştırılarak  
hazırlanmış)”, “Formen”, “Yağcı”, “Lağımcı”, “Makinist”, “Erbab işçi”, “Beton nakli” ve  
“Kum çakıl nakli” için herhangi bir fiyat öngörülmediği,  
Söz konusu istekli Asmet Yapı Tur. Taah. ve Tic. A. Ş.nin, 40 no’lu iş kaleminde yer  
alan işçilik giderlerine ilişkin olarak “Formen” için 0,015 saat, “Kaynakçı ustası” için 0,2140  
saat, “Düz işçi” için 0,30 saat ve “Sıcak demirci ustası” için 0,21 saat olarak belirlediği,  
İdarece 40 no’lu iş kalemine ilişkin olarak verilen analiz tablosunda malzeme, işçilik,  
makine ve nakliyeler başlığı altında açıklanması istenen girdilerin belirtildiği, Cihan İnş. San.  
ve Tic. Ltd. Şti. - Seza İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından söz konusu iş  
kalemine ilişkin yapılan açıklamanın “25.017 Demir imalatın iki kat sülyen ve pasa karşı  
dayanıklı özel marka boya ile iki kat boyanması”, “Basınç kırıcı/Ö Km:3+250,59 daki basınç  
kırıcıdaki her türlü çelik boru imalatlarının yapılması” ve “B-07.D/2 Demir nakli” başlığı  
altında yapıldığı, dolayısıyla idarece verilen analiz formatından farklı yeni bir özel bir analiz  
formatının oluşturulduğu, istekli tarafından oluşturulan analiz girdileri içerisinde idarece  
belirlenen analiz girdi miktarlarının kullanılmadan açıklama yapılmaya çalışıldığı anlaşılmış  
olup, yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının bu haliyle uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Bu çerçevede söz konusu iş kalemlerinin açıklamasında kullanılan analiz miktarlarının  
düşürüldüğü, aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekliler tarafından fiyat teklifi ekinde  
sunulan analizdeki işçilik, malzeme ve nakliye girdilerindeki birim miktarları ile idarenin  
analiz formatında yer alan birim miktarların uyumlu olmadığı, dolayısıyla söz konusu  
istekliler tarafından idarenin analiz formatına uygun analiz sunulmadığı anlaşıldığından  
başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının (e) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
Aşırı düşük teklif açıklamaları idarece uygun bulunan isteklilerin aşırı düşük teklif  
açıklamalarında mazot girdisini tevsik etmek amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından yayınlanan birim fiyatı kullandığı, söz konusu birim fiyatın 2017 yılı için  
belirlenen 4,55 TL/kg’den düşük olarak sunulmadığı görülmüş olup, başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının (f) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
İhale üzerinde bırakılan istekli HLS İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. - Özcan İnş. San. ve Tic.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığının 02 no’lu iş kaleminde “Kazı nakli” analiz girdisi, 04 no’lu iş  
kaleminde “Kum-çakıl nakli” analiz girdisi, 08 no’lu iş kaleminde “Portland çimentosu  
(dökme) (TS EN 197-1 CEM I 42,5 R)” ve “ Çimento nakli” analiz girdisi, 09 no’lu iş  
kaleminde “Beton çelik çubuğu, nervürlü” ve “Beton demiri nakli” analiz girdisi, 10 no’lu iş  
kaleminde “Kazı nakli” analiz girdisi ve 41 no’lu iş kaleminde de “Relief Hızlı Boşaltma  
Vanası 0500 mm, PN 16”, ”Montaj - Demontaj Parçası 01000 mm, PN 25”, ”El kumandalı  
kelebek vana 01000 mm, PN 25”, ”Pislik Tutucu 01000 mm, PN 25, GGG40”, ”Basınç  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
Düşürücü Vana 01000 mm, PN 25, GGG40” analiz girdileri, montajı, gerekli malzemeleri ve  
diğer giderler için fiyat teklifi alındığı,  
İhalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Asmet Yapı  
Tur. Taah. ve Tic. A. Ş.nin 02 no’lu iş kaleminde “Kazı nakli” analiz girdisi, 04 no’lu iş  
kaleminde “Kum-çakıl nakli” analiz girdisi, 10 no’lu iş kaleminde “Kazı nakli” analiz girdisi,  
40 no’lu iş kaleminde “Düz siyah saç (2,50 mm)” analiz girdisi ve 41 no’lu iş kaleminde de  
“Relief Hızlı Boşaltma Vanası 0500 mm, PN 16”,” Montaj - Demontaj Parçası 01000 mm, PN  
25”,” El kumandalı kelebek vana 01000 mm, PN 25”,” Pislik Tutucu 01000 mm, PN 25,  
GGG40” ve ” Basınç Düşürücü Vana 01000 mm, PN 25, GGG40” analiz girdileri için fiyat  
teklifi alındığı,  
Aşırı düşük teklif açıklaması sunan Cihan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Seza İnş. San. ve  
Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 02 no’lu iş kaleminde “Kazı nakli” analiz girdisi, 04 no’lu iş  
kaleminde “Kum-çakıl nakli” analiz girdisi, 07 no’lu iş kaleminde “Beton nakli” ve “Kum –  
çakıl nakli” analiz girdileri için, 10 no’lu iş kaleminde “Kazı nakli” analiz girdisi ve 41 no’lu  
iş kaleminde de “Relief Hızlı Boşaltma Vanası 0500 mm, PN 16”,” Montaj - Demontaj  
Parçası 01000 mm, PN 25”,” El kumandalı kelebek vana 01000 mm, PN 25”,” Pislik Tutucu  
01000 mm, PN 25, GGG40” ve ” Basınç Düşürücü Vana 01000 mm, PN 25, GGG40” analiz  
girdileri için fiyat teklifi alındığı görülmüştür.  
Şikayete konu isteklilerin almış olduğu fiyat tekliflerine ilişkin olarak, fiyat teklifini  
veren firmaların teklife konu alanda faaliyet gösterdikleri, bu hususun fiyat teklifinde yer alan  
ticaret ünvanı/işletme adı bilgilerinden ve ilgili Ticaret Sicil Gazetesi’nden anlaşıldığı, söz  
konusu fiyat tekliflerine Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre meslek mensubu tarafından  
yazılması gereken ibarelerin yazıldığı, meslek mensuplarının kaşe ve imzalarının bulunduğu,  
fiyat teklifini düzenleyen kişilerin meslek mensubu olduğu, alınan malzemelere ilişkin olarak  
TSE belgelerinin açılma kapsamında sunulmasına dair bir düzenlemenin bulunmadığı  
anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının (g) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;  
İdare tarafından teklif fiyatı aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilere gönderilen  
aşırı düşük teklif açıklama yazısı dahilinde, açıklanması istenen iş kalemlerinin analizlerinde  
yer alan makine giderleri için herhangi bir düzenleme yapmadığı, isteklilerin söz girdileri  
kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan birim fiyatları kullanarak ya da üçüncü kişilerden  
fiyat teklifi almak suretiyle açıklama yapabilecekleri, yapılan açıklamalarda başvuru sahibinin  
iddiası kapsamında yer alan hesap yöntemlerinin dikkate alınmasına yönelik bir düzenleme  
olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, HLS İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. -  
Özcan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının, Asmet Yapı Tur. Taah. ve Tic. A. Ş.nin ve  
Cihan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Seza İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tekliflerinin  
reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/047  
: 21  
: 16.08.2018  
: 2018/UY.II-1558  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.