Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü / 2018/218841-Tavşanlı-Emet Devlet Yolu Km: 26+560 - 51+750 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı (Bsk) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi
Bilgi
İKN
2018/218841
Başvuru Sahibi
Rsm Mad. En. İnş. ve Tur. İth. A.Ş.-Miroğlu İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Tavşanlı-Emet Devlet Yolu Km: 26+560 - 51+750 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı (Bsk) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Rsm Mad. En. İnş. ve Tur. İth. A.Ş.-Miroğlu İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2018/218841 İhale Kayıt Numaralı “Tavşanlı-Emet Devlet Yolu Km: 26+560 - 51+750 Arası  
Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı (Bsk) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 12.06.2018 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Tavşanlı - Emet Devlet Yolu Km: 26+560 - 51+750 Arası Toprak İşleri,  
Sanat Yapıları, Üstyapı (Bsk) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi” ihalesine ilişkin olarak Rsm  
Mad. En. İnş. ve Tur. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.- Miroğlu İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş  
Ortaklığının 20.11.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.11.2018 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.11.2018 tarih ve 57368 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 27.11.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1727 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş Ortaklığı ve Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş.  
İş Ortaklığının sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamaların aşağıdaki gerekçeler  
nedeniyle uygun olmadığı;  
1) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler, fiyat teklifleri ile teklif  
tutanakları ve bu belgelerin eki olan belgelerin sunuluş şekline aykırı olarak “aslı gibidir”  
onayı yetkisi olmayan kişilerce onaylandığı veya “aslı gibidir” onayı yapılmadan fotokopi  
olarak sunulduğu,  
Sunulan fiyat tekliflerinin eki satış tutarı tespit tutanaklarındaki geçici vergi  
beyanname dönemleri ile yasal defter kayıt tarihleri arasında uyumsuzluklar ve çelişkiler  
bulunduğu, ileri tarihli defter kayıt tarihinden geri tarihte tespit yapılmasının imkanı  
bulunmadığı, satış tutarı tespit tutanağındaki yevmiye/işletme defteri tarihinin ihale tarihinden  
sonraki bir tarih olduğu, satış tutarı tespit döneminin 2018/1. Dönem olduğu halde tespiti  
yapılan defterin kayıt tarihinin daha ileriki bir tarih olmasının imkansız olduğu, başka bir  
ifadeyle henüz kayıtlı olmayan bir defterden tespit yapıldığı ve beyanın gerçeği yansıtmadığı,  
gerekirse bu çelişkilerin ortadan kaldırılması için satış tutarı tespit tutanağı ile bu tutanağa ek  
defter bilgi ve kayıtlarının istenerek irdelenmesi gerektiği,  
2) İstekliler tarafından sunulan kalker taş ocağına ilişkin sözleşme imzalanan sahaların  
kullanılabileceği beyan edilerek, bu ocaklara ilişkin belgelerin aşırı düşük teklif açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
kapsamında sunulduğu, sahaların kullanımı, beton santrali, mekanik plenti ve asfalt plentinin  
bu sahaya kurulabileceğine dair taahhütname sunarak taşıma mesafelerinin yakınlaştırıldığı ve  
avantajlı koşul oluşturulduğu,  
Taahhütname ile kullanılacağı belirtilen ocaklarla ilgili aşırı düşük teklif  
açıklamasında tevsik edici belge olarak sunulan ruhsat bilgilerinden de anlaşıldığı gibi taş  
ocağı olarak kullanılacak alanın Maden Kanunu kapsamında verilen 2. Grup Kalker maden  
grubu kapsamında olduğu, maden sahalarından üretimi yapılan madenlerin her bir biriminin  
Maden Kanunu’nda belirtilen hükümler çerçevesinde devlet hakkı ödemesine tabi olduğu,  
fakat aynı maden sahaları için kamu kurum ve kuruluşlarına düzenlenen hammadde üretim  
izin belgeleri için herhangi bir devlet hakkı ödemesi bulunmadığı,  
3213 sayılı Maden Kanunu’nun “Devlet Hakkı ve Özel İdare Payı” başlıklı 14’üncü  
maddesi ve Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 93647369 sayılı komisyon  
raporunda bazalt mıcır ocak başı satış bedeli ile kalker mıcır ocak başı satış bedellerinin  
belirlendiği, buradan hareketle ocak başı satış bedelinin %4’ünün devlet hakkı olarak her yıl  
ortalama 10*0,04=0,40 TL/Ton olarak belirlenerek Maden İşleri Genel Müdürlüğü’ne  
ödenmesi gerektiği, hal böyleyken maden sahalarını kullanmayla ilgili hiç bir bedel  
öngörülmemesinin ve analizlere devlet hakkı maliyet bileşeni olarak eklenmemesinin  
mevzuata aykırı olduğu,  
3) Açıklama istenilen ekskavatör ve dragline tipi makinalar 100 HP ve 210 HP(1 Yd3  
ve 2 1/2 Yd3), Konkasör, Paletli delgi makinası, Titreşimli silindir iş makinalarının  
bedellerine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının kullanılmadığı, kendi malı  
olduğu tespiti ile amortisman bedellerinin düşülerek hesaplandığı, bu şekilde yapılan  
amortisman hesaplamasının hatalı olduğu, KGM ve ÇŞB tarafından yayımlanmış olan poz  
numaraları ile bu pozlara ilişkin formüllerin hatalı olduğu, bazı makinaların kalan net  
değerinin ise sıfır olmadığı halde yapılan tespitle amortisman ömrünün tamamlanmış olarak  
belirtildiği, bu haliyle yapılan amortisman hesaplamasının mevzuata aykırı olduğu,  
03.030 Konkasör’ün Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2017 yılı rayiçlerinde karşılığının  
olmadığı ve bedelinin yayımlanmadığı, rayiçlerde olmayan analiz girdisi için farklı tevsik  
edici belge sunulmadığı, ayrıca amortisman hesaplamalarında da hiçbir tevsik edici belge  
kullanılmadan rayiç bedellerinden düşük alındığı,  
Ayrıca aşırı düşük teklif açıklama kapsamında sunulan makinaların özelliklerinin  
açıklama istenilen analiz girdilerindeki makinaların özelliklerinden farklı olduğu,  
4) İhale dokümanında idarece mesafeye de yer vererek kullanılacağı belirtilen Çöğürlü  
(Günlüce) taş ocağı yerine kendi belirledikleri ve taahhütname aldıkları özel ocağı  
kullanacaklarını beyan ederek nakliye mesafelerini bu ocağa göre değiştirerek avantajlı  
durum elde ettikleri,  
Taş ocağına ilişkin sunulan kapasite raporunun, işin bünyesinde bulunan toplamda  
911.742,00 ton malzeme ihtiyacını karşılayabilecek nitelik ve özellikte olmadığı, işin  
süresinin 900 gün olduğu dikkate alındığında ocağın 900/365=2,46 yıl,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
911.742,00/2,46=370.626 ton yıllık kapasiteyi karşılayamayacağı,  
5) İstekliler tarafından ARYT-KAZI “Her Cins ve Klastaki Zeminde Ocak Ariyet  
Kazısı Yapılması ve Kullanılması (Taşıma Dahil)” iş kaleminde açıklama istenilen analiz  
girdisi olan “Ariyet ocağından getirilecek kazının taşınması” analiz girdisindeki mesafenin  
idare tarafından yapılan hesaplamayla uyumlu olmadığı, ariyet ocağını ve ariyet ocağından  
getirilecek kazının taşınması mesafesini tevsik edici hiçbir belge sunulmadan mesafenin  
düşürüldüğü, yalnızca isteklilerce imzalanan krokilerle yapılan gösterimlerin kabulünün  
mümkün olmadığı gibi bu bilgilerin doğruluğunun da teyide muhtaç olduğu, ariyet (dolgu)  
malzemesi alınacak sahaların Maden Kanunu kapsamında ruhsat ve izne tabi olduğu,  
dolayısıyla herhangi bir ruhsat, izin, taahhüt içermeyen ocakların varlığının ve kabulünün  
mümkün olamayacağı, istekliler tarafından yapılan taşıma mesafeleri hesaplamalarının  
herhangi bir bilgi ve belgeye dayalı olmadan oluşturulduğu,  
6) İstekliler tarafından Tİ-KAZI “Her Cins ve Klastaki Yarma, Heyelan Eden Zemin  
ile Dolgu Altlarındaki Her Cins Zayıf (Bitkisel Toprak vs.) ve Oynak (Batak ve Balçık)  
Zeminlerin Kazılması ve Nakli” iş kaleminde açıklama istenilen analiz girdisi olan “Yarma  
kazılarının taşınması” ile “Depoya gidecek kazının taşınması” analiz girdilerinde mesafelerin  
idare tarafından yapılan hesaplamayla uyumlu olmadığı, depo yerlerinin ve depoya gidecek  
kazının taşınması mesafesini tevsik edici hiçbir belge sunulmadan mesafenin düşürüldüğü,  
yalnızca isteklilerce imzalanan krokilerle yapılan gösterimlerin kabulünün mümkün olmadığı  
gibi bu bilgilerin doğruluğunun da teyide muhtaç olduğu, dolayısıyla herhangi bir ruhsat, izin,  
taahhüt içermeyen depo yerlerinin varlığının ve kabulünün mümkün olmadığı, kazılardan  
çıkarılan malzemelerin gelişigüzel izin alınmayan yerlere dökülemeyeceğinin de kabulü ile  
yapılan hesaplamalarda depo yerlerini tevsik edici belge sunulmadığından aşırı düşük teklif  
açıklamalarının reddedilmesi gerektiği, ayrıca “Yarma kazılarının nakli” analiz girdisinin  
yapılan kazıların dolguya nakledilmesi olduğu ve idarece proje ve brükner üzerinden yapılan  
hesaplamaya göre belirlendiğinden bu mesafenin düşürülmesinin mümkün olmadığı,  
7) İstekliler tarafından SY-KAZI “Her Derinlikte, Her Cins ve Klastaki Zeminde  
(Heyelan Etmiş Saha Dahil) Kuruda veya Su Altında Her Türlü Sanat Yapısı Kazısı  
Yapılması(Kazının Depoya Nakli Dahil)” iş kaleminde açıklama istenilen analiz girdisi olan  
“Sanat yapısı kazısı nakli” analiz girdisinde mesafenin idare tarafından yapılan hesaplamayla  
uyumlu olmadığı, depo yerlerinin ve dolayısıyla sanat yapısı kazısı nakli mesafesini tevsik  
edici hiçbir belge sunulmadan mesafenin düşürüldüğü, yalnızca isteklilerce imzalanan  
krokilerle yapılan gösterimlerin kabulünün mümkün olmadığı gibi bu bilgilerin doğruluğunun  
da teyide muhtaç olduğu, dolayısıyla herhangi bir ruhsat, izin, taahhüt içermeyen depo  
yerlerinin varlığının ve kabulünün mümkün olamayacağı, kazılardan çıkarılan malzemelerin  
gelişi güzel izin alınmayan yerlere dökülemeyeceğinin de kabulü ile yapılan hesaplamalarda  
depo yerlerini tevsik edici belge sunulmadığından aşırı düşük açıklamalarının reddedilmesi  
gerektiği,  
8) İstekliler tarafından BK-KAZI İş Kalemi nolu “Asfalt Kazıma Makinesi ile Her  
Cins Bitümlü Karışım Kaplamalarının Kazılması (Taşıma Dahil)” pozuna ilişkin açıklama  
istenilen analiz girdisi olan “Depoya gidecek kazının taşınması” analiz girdisinde mesafenin  
idare tarafından yapılan hesaplamayla uyumlu olmadığı, buna rağmen depo yerlerinin ve  
dolayısıyla depoya gidecek kazının taşınması mesafesini tevsik edici hiçbir belge sunulmadan  
mesafenin düşürüldüğü, asfalt kazıma malzemesinin ekonomik değeri olan ve idarece  
istenilen alanlara depolanmasının gerektiği de hesaplandığında sadece isteklilerce imzalanan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
krokilerle yapılan gösterimlerin kabulünün mümkün olmadığı gibi bu bilgilerin doğruluğunun  
da teyide muhtaç olduğu, dolayısıyla herhangi bir ruhsat, izin, taahhüt içermeyen depo  
yerlerinin varlığının kabulünün mümkün olamayacağı, kazılardan çıkarılan malzemelerin  
gelişi güzel izin alınmayan yerlere dökülemeyeceğinin de kabulü ile yapılan hesaplamalarda  
depo yerlerini tevsik edici belge sunulmadığından aşırı düşük açıklamalarının reddedilmesi  
gerektiği,  
9) İdare tarafından verilen açıklama istenilen iş kalemleri ve açıklama istenilmeyen  
analiz girdileri için bir bedel öngörülmesi gerektiği, ancak isteklilerin işçilik girdileri dahil  
bazı analiz giderleri için 0,00 TL bedel öngördüğü, ayrıca sunulan analizlerde teklif edilen  
bedel ile miktar çarpımlarının hatalı ve eksik olarak hesaplandığı, örneğin: ARYT-KAZI iş  
kalemi analiz girdilerinden “Ariyet ocağından getirilecek kazının taşınması” analiz girdisi  
birim fiyatı 6,38 TL olarak belirlenmiş ve miktarı 1 iken toplam tutarda 6,38 TL den daha  
düşük bir bedel hesap edildiği, anılan nedenlerle isteklilerin aşırı düşük tekliflerinin reddi  
gerektiği,  
10) OKRK-H2-W3-A nolu iş kaleminde açıklama istenilen analiz girdisi olan  
KGM/A-3 Atölye veya Fabrika bedeli için istekliler tarafından herhangi bir tevsik edici belge  
sunulmadan KGM birim fiyatı olduğu gerekçesine dayandırılarak açıklama yapıldığı, oysaki  
KGM tarafından KGM/A-3 atölye veya fabrika bedeli şeklinde yayımlanmış bir poz veya  
birim fiyat bulunmadığı, açıklama istenilen analiz girdisi olan atölye veya fabrika bedeli için  
fiyat teklifi veya başka bir tevsik edici belge de sunulmadığından aşırı düşük açıklamalarının  
reddi gerektiği, kamu ihale mevzuatına göre kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış  
birim fiyatların kullanılması halinde tevsik edici belge sunulmasına gerek olmadığı  
dolayısıyla herhangi bir kamu kurumu tarafından birim fiyatı yayımlanmayan KGM/A-3  
atölye veya fabrika bedelinin kamu kurumu birim fiyatı olduğu gerekçesi ile başka bir tevsik  
edici belge sunulmadığından yapılan açıklamaların reddedilmesi gerektiği iddialarına yer  
verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin  
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. (Ek cümle: 19.06.2018-30453/m RG/ 7. Md.) Yazıda  
ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek  
girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler  
belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
Teklif  
fiyatları  
Kar  
ve  
Kar ve  
Teklif  
genel  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
Sıra  
No  
Poz  
No  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç genel  
birim gider  
fiyat  
İş kaleminin adı  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
16.002 200  
16.003 250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
97,86  
97,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
2
dozlu Bayındırlık ve İskan  
104,00  
105,00  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
3
dozlu Bayındırlık ve İskan  
110,13 88,10  
15,86 103,96  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır…” hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı: Tavşanlı - Emet Devlet Yolu Km: 26+560 - 51+750 Arası Toprak İşleri, Sanat  
Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1986E040380 -2018E040280  
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
25,19 Km.lik yolun Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üst Yapı (BSK) İşleri ve Çeşitli İşleri  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
ç) Yapılacağı yer:Tavşanlı - Emet Devlet Yolu Km: 26+560 - 51+750 Arası  
d) Bu bent boş bırakılmıştır.düzenlemesi,  
İdari Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1.  
İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale  
üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim  
fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme  
imzalanacaktır.düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır. düzenlemesi yer almaktadır.  
İnceleme konusu ihalenin; Tavşanlı - Emet Devlet Yolu Km: 26+560 - 51+750 Arası  
Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşine ilişkin olarak  
gerçekleştirildiği, 117 adet ihale dokümanı satın alınan söz konusu ihalenin 12.06.2018  
tarihinde açık ihale usulü ile ve birim fiyat teklif üzerinden fiyat teklifi alınmak suretiyle  
yapıldığı, ihaleye 54 isteklinin katıldığı, 4 isteklinin teklifinin yeterlik belgeleriyle ilgili  
olarak değerlendirme dışı bırakıldığı, teklif tutarı ihale komisyonunca hesaplanan sınır  
değerin altında kalan 20 istekliden 21.06.2018 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması  
talebinde bulunulduğu, 18 isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, aşırı düşük teklif  
açıklaması sunan 2 isteklinin açıklamalarının uygun bulunduğu, buna göre Farsel İnş. A.Ş.-  
Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş Ortaklığı teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, başvuru sahibi  
Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif sahibi olarak belirlendiği,  
Başvuru sahibinin itirazen şikayeti üzerine 19.08.2018 tarih ve 2018/UY.II-1704 sayılı  
Kurul Kararı ile “…Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin  
düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece açıklama  
istenilen iş kalemlerinin analiz formatlarında ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı  
vb.) ilişkin ve açıklama istenecek girdi niteliğinde olan mesafe bilgilerine de yer verilerek  
aşırı düşük teklif yazısı ekinde gönderilmesi…” gerekçesiyle teklif fiyatı sınır değerin altında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi yönünde düzeltici işlem  
tesis edildiği,  
Bunun üzerine idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının anılan kurul kararı gereği  
nakliyelere ilişkin mesafe bilgilerinin de verilmek suretiyle 28.09.2018 ve 01.11.2018 tarihli  
yazılar ile yenilenerek tekrar talep edildiği ve aynı tarihlerde söz konusu isteklilere EKAP  
üzerinden tebligatın yapıldığı görülmüştür.  
Aşırı düşük teklif açıklama talebi konulu söz konusu yazıların ekinde açıklama  
istenilecek iş kalemleri listesi, açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine ve mesafe  
bilgilerinin belirtildiği analiz formatlarına yer verildiği, bu kapsamda 15 adet iş kaleminin  
açıklama istenecek iş kalemi olarak, 36 adet analiz girdisinin ise açıklama istenilmeyen analiz  
,
girdisi olarak belirlendiği aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklamalarının  
uygun bulunduğu ve 12.11.2018 tarihli komisyon kararı ile Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş.  
A.Ş. İş Ortaklığı teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, başvuru sahibi Danış Yapı  
A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
Teklifi sınır değerin üzerinde olan başvuru sahibinin, aşırı düşük teklif açıklama sunan  
isteklilerin açıklamalarının uygun olmadığı yönündeki iddiaları incelendiğinde;  
Başvuru sahibinin birinci iddiası bağlamında ihale üzerinde bırakılan Farsel İnş. A.Ş.-  
Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş Ortaklığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Danış  
Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif kapsamında sundukları  
açıklamalar incelendiğinde, açıklama kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin dayanağı olan  
satış tutarı tespit tutanaklarında herhangi bir uyumsuzluk bulunmadığı tespit edilmiştir.  
Ayrıca teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklama  
kapsamında sunmuş oldukları ihaleye özgü olarak hazırlanan belgelerin Yapım İşleri İhaleleri  
Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesine uygun olarak asıllarının sunulduğu  
görüldüğünden başvuru sahibinin bu husustaki iddiaları yerinde görülmemiştir.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
3213 sayılı Maden Kanunu ’nun “Devlet hakkı ve özel idare payı” başlıklı 14’üncü  
maddesinde “Devlet hakkı, ocaktan çıkarılan madenin ocak başındaki fiyatından alınır.  
Üretilen madenin hammadde olarak kullanılması veya satılması hâlinde, aynı pazar  
ortamında madenin işletmelerdeki tüvenan olarak ocak başı satışında uygulanan fiyat, ocak  
başı satış fiyatıdır. Madenlerden alınan Devlet hakkına esas olan emsal ocak başı satış fiyatı,  
bölgeler de dikkate alınarak her madene ait ayrı ayrı ve uygulandığı yıl için belirlenerek  
Genel Müdürlükçe ilan edilir. Ocak başı satış bedeli, ilan edilen emsal fiyattan daha düşük  
olamaz. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.  
Tüvenan madenin, herhangi bir zenginleştirme işlemine tabi tutulduktan veya bir prosesten  
geçirildikten sonra satış fiyatının oluştuğu durumlarda, ocak başı satış fiyatı, madenin ocakta  
üretiminden ilk satışının yapıldığı aşamaya kadar oluşan nakliye, zenginleştirme ve varsa  
farklı prosese ait kullanılan tesis ve ekipmanın amortismanı dahil giderler çıkarılarak oluşan  
fiyattır.  
Devlet hakkı;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
a) I. Grup (a) bendi madenlerin valilik veya il özel idaresince belirlenen ve ilan edilen  
boyutlandırılmış ve/veya yıkanmış piyasa satış fiyatı üzerinden %4 oranında,  
b) I. Grup (b) bendi madenlerden %4 oranında,  
c) II. Grup (a) ve (c) bendi madenlerden %4 (Kaba inşaat, baraj, gölet, liman gibi  
yapılarda kullanılan tüvenan hammadde dışında bu maddedeki Devlet hakkı boyutlandırılmış  
fiyat üzerinden alınır.) oranında,  
ç) II. Grup (b) bendi madenlerde doğal taşın özelliklerine ve bulunduğu bölgeye göre  
ocakta oluşan piyasa satış fiyatı üzerinden %4 oranında,  
d) III. Grup kaynak tuzlarından %1 oranında, bu grubun diğer madenlerinden %5  
oranında,  
e) IV. Grup madenlerden; altın, gümüş, platin, bakır, kurşun, çinko, krom, alüminyum  
ve uranyum oksit madenlerinden ekli (3) sayılı tabloda belirtilen oranlarda, uranyum oksit  
dışındaki radyoaktif mineraller ve diğer radyoaktif maddelerden %8 oranında, diğerlerinden  
ise %2 oranında,  
f) V. Grup madenlerden %4 oranında,  
alınır.  
Ruhsat sahibi tarafından beyan edilen ocak başı satış fiyatı Bakanlık tarafından  
denetlenir ve eksik beyanlar tamamlattırılır. İşletme izni olan maden ruhsatlarından her yıl en  
az ruhsat taban bedeli kadar Devlet hakkı alınır. Ancak, kaynak tuzlalarında alınacak Devlet  
hakkında bu şart aranmaz.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yol, köprü, baraj, gölet, liman gibi projelerin inşasında  
kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretimi için Bakanlıkça ilgili kamu kurum ve  
kuruluşlarına izin verilir. Üretim yapılacak yerlerde ruhsatlı alanlar var ise kamu yatırımının  
ihtiyacı olan üretim madencilik faaliyetlerine engel olmayacak ve kaynak kaybına yol  
açmayacak şekilde yapılır. Bu izinler çerçevesinde yapılacak üretimden Devlet hakkı alınmaz  
ve izinler proje süresini aşamaz.” hükümleri yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan Kanun hükmünden, kamu kurum ve kuruluşlarınca yol, köprü,  
baraj, gölet, liman gibi projelerin inşasında kullanılacak yapı ve inşaat ham maddelerinin  
üretimi için Bakanlıkça ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına izin verileceği, bu izinler  
çerçevesinde yapılacak üretimden devlet hakkı alınmayacağı ve izinlerin proje süresini  
aşmayacağı anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Yapılan incelemede, Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş Ortaklığı ve Danış Yapı  
A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu  
analizlerde, ekskavatör ve dragline tipi makinalar 100 HP ve 210 HP(1 Yd3 ve 2 ½ Yd3),  
konkasör, paletli delgi makinası, titreşimli silindir iş makinalarının kendi malı araçlar olarak  
tevsik edildiği, söz konusu araçların özelliklerinin idarenin düzenlendiği analiz girdilerindeki  
özelliklerle uyumlu olduğu ve söz konusu iş makinalarına ilişkin amortisman gideri için  
belirlenen oranı 0 “sıfır” aldığı, bir başka ifade ile sadece yedek parça-tamir bakım-sermaye  
faizi sigorta-nakil montaj demontaj oranları toplamı üzerinden orantılanmak suretiyle bir  
hesaplama yaptığı tespit edilmiştir.  
Sonuç olarak, Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş Ortaklığı ve Danış Yapı A.Ş.-  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından söz konusu araçlara ilişkin yapılan analizlerde  
ekskavatör, konkasör, paletli delgi makinası, titreşimli silindir için Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğü 2018 rayiçlerinin kullanıldığı ve kendi malı olan  
araçların amortisman maliyeti hesaplamasında ise SMMM raporunda belirtilen amortisman  
süresinin sona ermiş olması dolayısıyla sağladıkları avantajını kullanmalarının tevsik  
açısından bir aykırılık oluşturmadığı anlaşılmıştır.  
Bu itibarla, başvuru sahibinin söz konusu iddiası yerinde bulunmamıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33’üncü maddesinde “…Ocak  
Sahaları ve Depo Yerleri  
Madde 33.2- 1) İhale dokümanı eki çalışma itinererinde; taş  
ocağı, ariyet ocağı, kum-çakıl ocağı, su temin yeri ve depo yeri ile ilgili çalışma itinererinde  
idare tarafından verilecektir hükmü varsa, yükleniciye tahsisi yapılacaktır. Ancak; herhangi  
bir nedenle yüklenici idarenin ocaklarını, depo yerini reddederse veya idare itinererde  
gösterilen ocakları, depo yerini yükleniciye teslim edemezse veya idarenin göstereceği  
ocaktaki malzemenin şartname kriterlerinde bir değişiklik olursa, yüklenici kendi bulacağı  
ocağı -şartname kriterlerini sağlaması koşuluyla- ve depo yerini kullanabilecektir. Yüklenici  
kendi bulacağı ocakları veya depo yerini kullanması halinde; sözleşmede ocaklarla ve depo  
yeri ile ilgili belirtilen durumda değişiklik olması halinde teklif birim fiyatta (fiyat eksiltmesi  
veya arttırılması) değişiklik yapılmayacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.  
Anılan düzenlemede, taş ocağının idare tarafından verileceğinin anlaşıldığı, keza bu  
hususa idare tarafından verilen itinererde de yer verildiği, idare tarafından gösterilen ocağın  
Çöğürlü (Günlüce) Taş Ocağı olduğu (M:16,925 KM), söz konusu ocağa ilişkin mesafenin  
aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında belirtildiği görülmekte birlikte, yukarıda yer  
verilen düzenlemeden yüklenicinin herhangi bir nedenle idarenin ocağını kabul etmemesi  
durumunda kendi bulacağı ocağı kullanabileceği anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş Ortaklığının aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamında (Örn: 9 nolu OİSSİZTD iş kalemi içerisindeki) Taş Nakli  
girdisi için yaptığı hesaplama ve açıklama kapsamında sunduğu itinerer incelendiğinde,  
idarenin verdiği ocaktan farklı bir taş ocağı kullanacağı, dolayısıyla M (mesafe) değerini  
14,650 km olarak aldığı, bu kapsamda söz konusu taş ocağının kullanılacağına ilişkin  
taahhütname, ruhsat, işletme izin belgesi, ÇED belgesi ve kapasite raporu belgesinin de  
sunulduğu tespit edilmiştir.  
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş.  
İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Taş Nakli girdisi için yaptığı  
hesaplama ve açıklama kapsamında sunduğu itinerer incelendiğinde, idarenin verdiği ocaktan  
farklı bir taş ocağı kullanacağı, dolayısıyla M değerini 14,200 km olarak aldığı, bu kapsamda  
söz konusu taş ocağının kullanılacağına ilişkin taahhütname, ruhsat, işletme izin belgesi, ÇED  
belgesi ve kapasite raporu belgesinin de sunulduğu tespit edilmiştir.  
Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde, anılan hususlara ilişkin olarak sunulan  
açıklamaların uygun olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
Ayrıca, başvuru sahibi tarafından işin süresi boyunca kullanılacak taş ocaklarının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
kapasitesinin yetersiz kalacağı iddia edilmekte ise de, idarece bu hususa ilişkin bir yeterlik  
kriterinin düzenlenmemiş olduğu, sözleşmenin yürütülmesi esnasında taş ocaklarıyla ilgili  
olarak kapasite/ürünün uygunsuzluğu gibi hususlarının oluşması halinde idarece gösterilen taş  
ocağı ya da yüklenici tarafından bulunacak başka bir taş ocağı da kullanılabileceği  
anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
ARYT-KAZI “Her Cins ve Klastaki Zeminde Ocak Ariyet Kazısı Yapılması ve  
Kullanılması (Taşıma Dahil)” iş kaleminde yer alan “Ariyet ocağından getirilecek kazının  
taşınması” analiz girdisine ilişkin olarak idare tarafından belirlenen mesafenin 6,76 km  
olduğu ve bu mesafe bilgisine aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında da yer verildiği  
görülmüştür.  
Anılan girdiye ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş.  
A.Ş. İş Ortaklığı tarafından 5.600 m, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Danış  
Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından ise 6.000 m mesafe öngörüldüğü, diğer  
bir ifadeyle aşırı düşük teklif talep yazısında, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci  
maddesi uyarınca, idare tarafından mesafe bilgileri verilmiş olmasına karşın anılan  
isteklilerce bu değerin altında belirleme yapıldığı tespit edilmiştir.  
19.06.2018 tarihi öncesinde idarelerce nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas  
aldıkları mesafelerin aşırı düşük teklif talep yazısında belirtilmesine dair bir düzenleme  
bulunmazken, 19.06.2018 tarihinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesine  
“…Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve  
açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas  
alınan mesafeler belirtilir…” açıklaması eklenmiş, böylece idarelerin ihale konusu işe özgü  
alanlara dair yaklaşık maliyet hesabında esas aldıkları nakliye mesafelerini aşırı düşük teklif  
açıklama talep yazısında belirtmeleri zorunlu hale gelmiştir. Bu şartlar altında, idarelerin aşırı  
düşük teklif talep yazısında verdiği mesafelerden daha düşük mesafe belirleyen isteklilerin  
açıklamalarında kullandıkları mesafeleri hukuken kabul edilebilir nitelikteki tevsik edici  
belgelere dayandırması gerekmektedir.  
Anılan isteklilerce idarece sorgulama yazısında açıkça belirtilen mesafenin altında  
belirledikleri mesafeleri göstermek üzere yalnızca itinererin sunulduğu, itinererin isteklilerce  
hazırlanan ve isteklilerin açıklamalarında esas aldıkları mesafelere ilişkin bir hesaplama  
yönteminden ibaret olduğu, istekliler tarafından itinererde belirtilen mesafeyi tevsik etmek  
üzere destekleyici başka belgenin de sunulmadığı, bu çerçevede itinererin tek başına mesafeyi  
tevsik edici ve hukuken kabul edilebilir nitelikte görülemeyeceği, bu durumda beyan edilen  
mesafelerin varsayımsal olarak sunulduğunun kabul edilmesi gerektiği, ayrıca bu şekilde  
yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygunluk denetiminin ve seçilen teknik  
çözümün/avantajlı koşulun uygulanabilirliğinin tespitinin mümkün olamayacağı hususları bir  
arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.  
6) Başvuru sahibinin 6’ıncı iddiasına ilişkin olarak:  
Tİ-KAZI “Her Cins ve Klastaki Yarma, Heyelan Eden Zemin ile Dolgu Altlarındaki  
Her Cins Zayıf (Bitkisel Toprak vs.) ve Oynak (Batak ve Balçık) Zeminlerin Kazılması ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
Nakli” iş kaleminde yer alan “Yarma kazılarının taşınması” ile “Depoya gidecek kazının  
taşınması” analiz girdilerine ilişkin olarak idare tarafından belirlenen mesafenin 1,2 ve 3 km  
olduğu görülmüştür.  
Anılan girdilere ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş.  
A.Ş. İş Ortaklığı tarafından öngörülen mesafenin idarece belirlenen mesafelerle uyumlu  
olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş.  
İş Ortaklığı tarafından ise “Yarma kazılarının taşınması” analiz girdisine ilişkin belirlenen  
mesafenin idare tarafından belirlenen mesafe ile uyumlu olduğu, ancak “Depoya gidecek  
kazının taşınması” analiz girdisine ilişkin belirlenen mesafenin (1.550 m) mesafe  
öngörüldüğü, daha açık anlatımla aşırı düşük teklif talep yazısında, Kamu İhale Genel  
Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesi uyarısınca, idare tarafından mesafe bilgileri verilmiş olmasına  
karşın anılan istekli tarafından bu değerin altında belirleme yapıldığı tespit edilmiştir.  
19.06.2018 tarihi öncesinde idarelerce nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas  
aldıkları mesafelerin aşırı düşük teklif talep yazısında belirtilmesine dair bir düzenleme  
bulunmazken, 19.06.2018 tarihinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesine  
“…Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve  
açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas  
alınan mesafeler belirtilir…” açıklaması eklenmiş, böylece idarelerin ihale konusu işe özgü  
alanlara dair yaklaşık maliyet hesabında esas aldıkları nakliye mesafelerini aşırı düşük teklif  
açıklama talep yazısında belirtmeleri zorunlu hale gelmiştir. Bu şartlar altında, idarelerin aşırı  
düşük teklif talep yazısında verdiği mesafelerden daha düşük mesafe belirleyen isteklilerin  
açıklamalarında kullandıkları mesafeleri hukuken kabul edilebilir nitelikteki tevsik edici  
belgelere dayandırması gerekmektedir.  
Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından idarenin sorgulama  
yazısında açıkça belirttiği mesafenin altında belirlenen değeri göstermek üzere yalnızca  
itinererin sunulduğu, itinererin isteklilerce hazırlanan ve isteklinin açıklamasında esas aldığı  
mesafeye ilişkin bir hesaplama yönteminden ibaret olduğu, istekli tarafından itinererde  
belirtilen mesafeyi tevsik etmek üzere destekleyici başka bir belgenin de sunulmadığı, bu  
çerçevede itinererin tek başına mesafeyi tevsik edici ve hukuken kabul edilebilir nitelikte  
görülemeyeceği, bu durumda beyan edilen mesafenin varsayımsal olarak sunulduğunun kabul  
edilmesi gerektiği, ayrıca bu şekilde yapılan aşırı düşük teklif açıklamanın uygunluk  
denetiminin ve seçilen teknik çözümün/avantajlı koşulun uygulanabilirliğinin tespitinin  
mümkün olamayacağı hususları bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin iddiası  
anılan istekli yönünden yerinde görülmüştür.  
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş Ortaklığı ve Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş.  
İş Ortaklığının aşırı düşük açıklaması kapsamında SY-KAZI isimli “Her Derinlikte, Her Cins  
ve Klastaki Zeminde (Heyelan Etmiş Saha Dahil) Kuruda veya Su Altında Her Türlü Sanat  
Yapısı Kazısı Yapılması(Kazının Depoya Nakli Dahil)” iş kalemi içerisindeki “Sanat yapısı  
kazısı nakli” analiz girdilerine ilişkin yapılan analizler incelendiğinde: “Sanat yapısı kazısı  
nakli” analiz girdisi mesafesinin idare tarafından belirlenen mesafeyle uyumlu olduğu (2 km)  
tespit edilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:  
BK-KAZI “Asfalt Kazıma Makinesi ile Her Cins Bitümlü Karışım Kaplamalarının  
Kazılması (Taşıma Dahil)” iş kalemi içerisindeki “Depoya gidecek kazının taşınması” analiz  
girdisine ilişkin olarak idare tarafından belirlenen mesafenin 2 km olduğu görülmüştür.  
Anılan girdiye ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş.  
A.Ş. İş Ortaklığı tarafından öngörülen mesafenin idarece belirlenen mesafelerle uyumlu  
olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş  
Ortaklığı tarafından ise 1.900 m mesafe öngörüldüğü, aşırı düşük teklif talep yazısında, Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesi uyarısınca, idare tarafından mesafe bilgisi  
verilmiş olmasına karşın anılan istekli tarafından bu değerin altında belirleme yapıldığı tespit  
edilmiştir.  
19.06.2018 tarihi öncesinde idarelerce nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas  
aldıkları mesafelerin aşırı düşük teklif talep yazısında belirtilmesine dair bir düzenleme  
bulunmazken, 19.06.2018 tarihinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesine  
“…Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve  
açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas  
alınan mesafeler belirtilir…” açıklaması eklenmiş, böylece idarelerin ihale konusu işe özgü  
alanlara dair yaklaşık maliyet hesabında esas aldıkları nakliye mesafelerini aşırı düşük teklif  
açıklama talep yazısında belirtmeleri zorunlu hale gelmiştir. Bu şartlar altında, idarelerin aşırı  
düşük teklif talep yazısında verdiği mesafelerden daha düşük mesafe belirleyen isteklilerin  
açıklamalarında kullandıkları mesafeleri hukuken kabul edilebilir nitelikteki tevsik edici  
belgelere dayandırması gerekmektedir.  
Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından idarenin sorgulama  
yazısında açıkça belirttiği mesafenin altında belirlenen değeri göstermek üzere yalnızca  
itinererin sunulduğu, itinererin isteklilerce hazırlanan ve isteklinin açıklamasında esas aldığı  
mesafeye ilişkin bir hesaplama yönteminden ibaret olduğu, istekli tarafından itinererde  
belirtilen mesafeyi tevsik etmek üzere destekleyici başka bir belgenin de sunulmadığı, bu  
çerçevede itinererin tek başına mesafeyi tevsik edici ve hukuken kabul edilebilir nitelikte  
görülemeyeceği, bu durumda beyan edilen mesafenin varsayımsal olarak sunulduğunun kabul  
edilmesi gerektiği, ayrıca bu şekilde yapılan aşırı düşük teklif açıklamanın uygunluk  
denetiminin ve seçilen teknik çözümün/avantajlı koşulun uygulanabilirliğinin tespitinin  
mümkün olamayacağı hususları bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin iddiası  
anılan istekli yönünden yerinde görülmüştür.  
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
İdare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı incelendiğinde, analiz  
girdi tablolarında 15 adet iş kalemine ait açıklama yapılmasının istenildiği, söz konusu iş  
kalemlerinde 36 adet açıklama yapılması istenilmeyecek analiz girdisinin belirlendiği  
görülmüştür.  
Başvuru sahibinin “…isteklilerce sunulan analizlerde teklif edilen bedel ile miktar  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
çarpımlarının hatalı ve eksik olarak hesaplandığışeklindeki iddiasının genel nitelikli  
hukuka aykırılık ifadelerini içerdiği ve dolaylı olarak aşırı düşük teklif açıklamasının baştan  
sona tamamen yeniden incelenmesi ve değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmış olup,  
Kurumun ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde  
işlemleri baştan sona yeniden inceleme yetkisi bulunmadığından anılan iddialara ilişkin  
olarak 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince  
başvurunun şekil yönünden reddedilmesinin uygun olduğu düşünülmektedir.  
Başvuru sahibinin iddiasında somut olarak belirttiği ARYT-KAZI iş kalemi analiz  
girdilerinden “Ariyet ocağından getirilecek kazının taşınması” analiz girdisi birim fiyatının  
yanlış hesaplandığı hususu incelendiğinde, anılan isteklilerce ARYT-KAZI iş kalemi analiz  
girdilerinden “Ariyet ocağından getirilecek kazının taşınması” analiz girdisine ilişkin olarak  
yapılan açıklamalarda birim fiyat tespitinin ise, söz konusu kaleme ilişkin idarece hazırlanan  
analiz formatlarında yer verilen formüle göre yapıldığı tespit edilmiştir.  
Ayrıca aşırı düşük teklif açıklama sunan Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş  
Ortaklığı ve Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığının yapmış olduğu aşırı düşük  
teklif açıklamaları incelendiğinde, anılan istekliler tarafından gerek açıklama istenilecek iş  
kalemleri gerekse de açıklama istenilmeyecek analiz girdilerine ilişkin olarak açıklama ekinde  
sunulan analiz ve alt analizlerde her bir analiz girdisi için 0,00 TLnin üzerinde birim fiyat  
öngörüldüğü, işçilik kalemlerine ilişkin olarak ise 9,02 TL birim fiyat öngörüldüğü tespit  
edilmiş olup, ihale tarihi (12.06.2018) itibariyle saatlik asgari ücretin 9,02 TL (aylık brüt  
asgari ücret 2029,50 TL/gün/30 gün/ 7,5 saat= 9,02 TL/saat) olduğu ve isteklilerin sunduğu  
analizlerde işçilik girdileri için öngörülen bedelin 2018 yılı saatlik asgari ücretin altında  
olmadığı görülmüştür.  
10) Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
Yapılan incelemede, idarece EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif talep  
açıklama yazısında açıklama istenen 10’uncu kalem olarak belirlenen OKRK-H2-W3-A: H2  
Engelleme Düzeyine Sahip Otokorkuluk Sistemi Yapılması ve Montajı (İndirme Bölgeleri ve  
Geçiş Elemanları Dahil) (Tek Taraflı, Minimum H2-W3-A Sınıfı) (Malzeme ve Nakliye  
Bedeli Dahil) iş kalemi analizinde yer alan KGM/A-3: Atölye veya Fabrika Bedeli  
(15.000.000 USD) (TCMB 31 Aralık Döviz Alış Kuru ile TLye çevrilir) analiz girdisi bedeli  
idare tarafından zaten verilmiş ve açıklama sunan isteklilerin o tarihteki döviz kuru üzerinden  
hesaplamalarına (açıklamalarına) dahil edecekleri anlaşılmıştır. Bu kapsamda ihale üzerinde  
kalan Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş. A.Ş. İş Ortaklığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
teklif olarak belirlenen Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığının 56.578.500,00 TL  
birim fiyat teklif vererek idare tarafından verilen formata uygun olarak hesaplama yapıldığı  
tespit edildiğinden, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Farsel İnş. A.Ş.-Kayaoğlu İnş.  
A.Ş. İş Ortaklığı ve Danış Yapı A.Ş.-Dikiciler İnş. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin reddedilmesi  
ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/070  
: 32  
: 27.12.2018  
: 2018/UY.II-2102  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem tesis edilmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.