Ana Sayfa / Kararlar / Denizli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi Başkanlığı / 2017/412538-4. Bölge Yol ve Kaldırım Yapılması
Bilgi
İKN
2017/412538
Başvuru Sahibi
Ave Proje Taahüt Yapı İnşaat Anonim Şirketi
İdare
Denizli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
4. Bölge Yol ve Kaldırım Yapılması
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Ave Proje Taahüt Yapı İnşaat Anonim Şirketi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Denizli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/412538 İhale Kayıt Numaralı “4. Bölge Yol ve Kaldırım Yapılması” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Denizli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından  
12.09.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “4. Bölge Yol ve Kaldırım  
Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Ave Proje Taahüt Yapı İnşaat Anonim Şirketinin  
11.12.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.12.2017 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 29.12.2017 tarih ve 71805 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
29.12.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/3360 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklamalarında;  
-KGM/6100/3 numaralı iş kaleminin analizinde 03.501/1 poz numaralı kazıcı ve  
yükleyicinin (125 HP-3/4-1 5/8 YD3) bir saatlik ücretinin 112,86 TL olarak belirttiklerini ve  
bu açıklamayı Çevre Şehircilik Bakanlığı’na ait birim fiyatlardan aldıklarını ancak idarenin  
Çevre Şehircilik Bakanlığı’na ait birim fiyatlarda sunulan pozun bulunmadığı ve Kamu İhale  
Genel Tebliği'nin 45.1.13'üncü maddesinde belirtilen belgelerden herhangi biriyle açıklama  
yapılmadığı gerekçesiyle,  
-Y.26.017/032 numaralı iş kaleminin analizinde "Özel Poz 2" poz numaralı beton  
parke taşı döşeme işçiliği (her türlü taşımada, kurumun seriminde ve parke taşının  
döşenmesindeki her türlü işçilik dahil) 1 metrekare ücretinin 3,40 TL olarak alınan fiyat  
teklifiyle açıkladıklarını, fiyat teklifinin ekinde sunmuş oldukları Ek-O.6 satış tutarı tespit  
tutanağında ağırlıklı ortalama birim satış tutarının 4,25 TL olarak belirtildiği ve bu tutarın  
ispatını aynı firmadan ilgili iş için aldıkları proforma faturayı da beyan ederek yaptıklarını  
ancak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.3.8’inci maddesinde göre düzeltilmiş analiz fiyatının  
teklif fiyatının üzerinde olduğu gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının  
mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734  
sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını  
usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına  
kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına  
neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak  
belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve  
genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer  
alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının  
% 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün  
üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi,  
açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde  
(45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini  
oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş  
gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama  
istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen  
analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak  
ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap  
cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için  
miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri  
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri  
(paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği  
analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamasına yer  
verilmiştir.  
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci  
maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı:4. Bölge Yol ve Kaldırım Yapılması  
b) Yatırım proje no'su/kodu:  
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 300.000,00 m2 beton parke taşı döşenmesi ve muhtelif işler  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer: Honaz, Bozkurt, Çardak ilçelerinde idarenin belirleyeceği yerler”  
düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar  
üzerinden alınır.düzenlemesi yer almaktadır.  
12.09.2017 tarihinde yapılan ihalede 20 adet ihale dokümanı satıldığı, 9 isteklinin  
ihaleye teklif verdiği, isteklilerden Umutyol İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif  
mektubunda teklif tutarının yazı ve rakamın aynı olmadığı, Desa İnş. San Tic. Ltd. Şti.nin  
sunduğu iş deneyim belge tutarının yetersiz olduğu, Selcen İnşaat Tic. Ltd. Şti. - Danta San.  
ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklif dosyasında özel ortağa ait iş deneyim belgesinin  
olmadığı gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldıkları,  
İdarece hesaplanan sınır değerin altında teklif sunan tek isteklinin başvuru sahibi Ave  
Proje Taahhüt Yapı İnşaat A.Ş. olduğu, idare tarafından tekliflerine ilişkin aşırı düşük teklif  
açıklaması talep edildiği ve istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun  
bulunmaması nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin sınır değerin  
üzerindeki en düşük teklif sahibi istekli Deveciler Yapı Taahhüt İnş. Nak. San. Tic. Ltd.  
Şti.nin üzerinde bırakıldığı, Mehmet Oktay Yılmaz- Kırmızıtaşlar İnşaat Madencilik San. Tic.  
Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak  
belirlendiği görülmüştür.  
İdarece gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinde teklif fiyatı sınır değerin altında  
kalan başvuru sahibi istekliye 19.10.2017 tarihli aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ile  
“…tekliflerinin sınır değerin altında olduğu, 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ve İdari  
Şartname’nin 33’üncü maddesi uyarınca açıklamalarını 5 iş günü içinde yazılı olarak idareye  
sunmaları…” istenildiği, söz konusu açıklama talep yazısının eklerinde sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi, açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları listesi, açıklama  
istenilmeyecek analiz girdilerinin listesi ve örnek analiz formatının yer aldığı, başvuru  
sahibinin 25.10.2017 tarihinde aşırı düşük teklif açıklamalarını idareye sunduğu görülmüştür.  
04.12.2017 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuru sahibinin aşırı  
düşük teklif açıklamasında KGM/6100/3 numaralı iş kaleminin analizinde yer alan 03.501/1  
poz numaralı “Kazıcı ve yükleyici beko’nun (125 HP-3/4-1 5/8 YD3) 1 saatlik ücreti”nin  
112,86 TL olarak belirtildiğini ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait birim fiyatı  
kullandığını beyan etmesine karşılık anılan bakanlığın birim fiyatlarında sunulan pozun  
bulunmadığını, ayrıca söz konusu analizi Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
maddesinde belirtilen belgelerden herhangi biriyle de açıklamadığını; buna ek olarak,  
Y.26.017/032 poz numaralı iş kaleminin analizinde “Özel Poz 2” poz numaralı “Beton parke  
taşı döşeme işçiliği (her türlü taşımada, kurumun seriminde ve parke taşının döşenmesindeki  
her türlü işçilik dahil) 1 metrekare ücreti”nin 3,40 TL olarak belirtildiğini, fiyat teklifiyle  
açıkladıklarını, fiyat teklifinin ekinde sunmuş oldukları Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağında  
ağırlıklı ortalama birim satış tutarının 4,25 TL olarak belirtildiği ve bu tutarın ispatını aynı  
firmadan ilgili iş için aldıkları proforma faturayı beyan ettiklerini, proforma faturanın hem  
yurtiçi satışlar olarak gösterildiğini hem de aynı firmadan ilgili iş için 4,25 ve 3,40 TL olmak  
üzere iki farklı fiyat almış olduklarını, anılan Tebliğ’in 45.1.8’inci maddesinde belirtilen  
düzeltilmiş analiz fiyatının teklif fiyatın üzerinde olduğunu gerekçe göstererek anılan  
isteklinin teklifinin reddedildiği görülmüştür.  
Yapılan incelemede, başvuru sahibi istekli tarafından açıklama istenilen iki iş  
kaleminden biri olan KGM/6100/3 numaralı “Plent-Miks Temel Yapılması (Kırılmış ve  
Elenmiş Ocak Taşı ile)” iş kaleminin analizinde yer alan 03.501/1 poz numaralı “Ekskavatör  
Beko’nun (125 HP-3/4-1 5/8 YD3) 1 saatlik ücreti” nin aşırı düşük teklif açıklamalarında  
“kazıcı ve yükleyici beko’nun (125 HP-3/4-1 5/8 YD3) bir saatlik ücreti” şeklinde ifade  
edildiği ve 112,86 TL birim fiyat öngörüldüğü, söz konusu fiyatın da Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı’na ait birim fiyatlardan alındığının belirtildiği tespit edilmiştir. İhaleye ait Özel  
Teknik Şartname’de şikâyete konu iş kaleminin açıklamasında “…kazıcı-yükleyici makine ile  
beraber çalışmaları ve karışımın taşıma kamyonlarından kazıyı-yükleyici makineye  
boşaltılması, idarece verilen röper, eksen, enkesit ve kotlara uygun olarak kazıyı-yükleyici  
makine ile serilmesi, meydana gelen hataların el ile düzeltilmesi…” ifadelerinin yer aldığı,  
söz konusu iş için aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında 03.501/1 poz numaralı araç ile  
açıklama yapıldığı ve aracın “kazıcı ve yükleyici beko” olarak ifade edildiği görülmekle  
birlikte Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yayınlanmış birim fiyat tariflerinde ilgili pozun  
“Ekskavatör beko” şeklinde tanımlandığı, dolayısıyla anılan istekli tarafından açıklanan  
pozun “Ekskavatör beko”ya ilişkin olduğunun kabul edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Bununla birlikte, isteklinin aşırı düşük açıklamasında ifade ettiği şekliyle ya da Çevre  
ve Şehircilik Bakanlığı’na ait birim fiyat kitabındaki 03.501/1 poz numaralı “Ekskavatör  
Beko’nun 1 saatlik ücreti (125 HP-3/4-1 5/8 YD3)” nin 112,86 TL olarak açıklandığı, ancak  
söz konusu poza ilişkin Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın 2017 resmi birim fiyatının 136,03 TL  
olduğu tespit edilmiştir. Bu haliyle, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “45.1.5. İsteklilerin iş  
kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları  
veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları  
için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz  
numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları  
durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi  
belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda  
da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını”  
kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste  
halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş  
grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz  
düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.açıklaması kapsamında söz  
konusu pozun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait birim fiyat kitabında kârsız birim fiyatının  
yayınlandığından rayiç niteliğinde değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmış, anılan poz için cari  
yıl birim fiyatından daha düşük bir fiyat teklif eden ve Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde  
belirtilen herhangi bir belge ile açıklama yapmayan isteklinin açıklamasının uygun olmadığı  
tespit edilmiştir.  
Ayrıca, başvuru sahibi istekli tarafından Y.26.017/032 numaralı iş kalemi için yapılan  
açıklamaların idarenin fiyat teklifini değerlendirme dışı bırakma gerekçesi kapsamında  
yapılan incelemede, açıklama istenilen analiz girdilerinden olan “Özel Poz 2” poz numaralı  
“Beton parke taşı döşeme işçiliği (her türlü taşımada, kurumun seriminde ve parke taşının  
döşenmesindeki her türlü işçilik dahil) 1 metrekare ücreti”ne 3,40 TL fiyat öngörüldüğü,  
açıklamanın Şefikoğulları Otomasyon Bilgisayar İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.den  
alınan fiyat teklifiyle yapıldığı, fiyat teklifinin ekinde sunmuş oldukları Ek-O.6 satış tutarı  
tespit tutanağında ağırlıklı ortalama birim satış tutarının 4,25 TL olarak belirtildiği, fiyat  
teklifinin ve Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağının aktarılan Tebliğ açıklamaları uyarınca  
gerekli şekil şartlarını sağladığının görüldüğü, fiyat teklifinde yer alan “Bu fiyat teklifindeki  
birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan  
(12/09/2017) tarih ve (01) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış  
tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi gereğince yapılan hesaplamada  
istekli tarafından sunulan 3,40 TLnin (4,25x0,80=3,40) açıklama yapılan fiyat teklifine  
uygun olduğu görülmüştür. Buna ek olarak, idarenin belirttiği gibi fiyat teklifine eklenen  
proforma faturada aynı firmanın ilgili iş için iki farklı fiyat düzenlediği ve bu bağlamda  
düzeltilmiş analiz fiyatının teklif fiyatından yüksek olacağı hususu değerlendirildiğinde  
başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında söz konusu fiyat  
teklifinin ekinde yer alan belgede “Beton parke taşı döşeme işçiliğinin proforma faturalarının  
listesi” başlığı ile parke taşı döşeme işçiliğine 4,25 TL birim fiyat verildiğini, belge üzerinde  
fiyat teklifini veren firmanın kaşe ve yetkilisinin imzasının yer aldığı ancak meslek  
mensubuna ait kaşe, imza ve mührün ise yer almadığı, herhangi bir tarih ibaresinin de  
bulunmadığı hususları birlikte düşünüldüğünde söz konusu belgenin fiyat teklifi veya söz  
konusu gideri tevsik niteliği taşıyan bir belge olmadığı anlaşılmaktadır.  
Sonuç olarak, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük açıklamalarında Y.26.017/032  
numaralı iş kaleminde yer alan “Özel Poz 2” poz numaralı “beton parke taşı döşeme işçiliği  
(her türlü taşımada, kurumun seriminde ve parke taşının döşenmesindeki her türlü işçilik  
dâhil) 1 metrekare ücreti” ne ilişkin yaptığı açıklamanın aktarılan Tebliğ açıklamalarına  
uygun olduğu, ancak KGM/6100/3 numaralı “Plent-Miks Temel Yapılması (Kırılmış ve  
Elenmiş Ocak Taşı ile)” iş kaleminin analizinde yer alan 03.501/1 poz numaralı “Ekskavatör  
Beko’nun (125 HP-3/4-1 5/8 YD3) 1 saatlik ücreti” ne ilişkin yapılan açıklamanın aktarılan  
Tebliğ açıklamalarına uygun olmadığı anlaşıldığından idarece yapılan değerlendirme dışı  
bırakılma işleminin yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/004  
: 69  
: 24.01.2018  
: 2018/UY.II-296  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.