Ana Sayfa / Kararlar / Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı / 2017/384572-YYÜ Erciş İşletme Fakültesi Binası ve Çevre Düzenlemesi
Bilgi
İKN
2017/384572
Başvuru Sahibi
Köymen İnşaat Enerji San. Tic. A.Ş.
İdare
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
İşin Adı
YYÜ Erciş İşletme Fakültesi Binası ve Çevre Düzenlemesi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Köymen İnşaat Enerji San. Tic. A.Ş.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2017/384572 İhale Kayıt Numaralı “YYÜ Erciş İşletme Fakültesi Binası ve Çevre  
Düzenlemesi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından  
08.09.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “YYÜ Erciş İşletme Fakültesi Binası  
ve Çevre Düzenlemesi” ihalesine ilişkin olarak Köymen İnşaat Enerji San. Tic. A.Ş.nin  
10.11.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.11.2017 tarihli yazısı ile reddi  
üzerine, başvuru sahibince 29.11.2017 tarih ve 65478 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  
29.11.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2017/3022 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Umut İnşaat Mimarlık  
Nakliye Medikal Gıda Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifi kapsamında sunulan;  
a) Teklif zarflarının kapatılan yeri ve teklif mektubunun şirketi temsile yetkili olarak  
gösterilen ve belgeleri sunulan kişi tarafından imzalanmadığı,  
b) İş deneyiminin tevsiki için sunulan iş deneyim belgelerinin ilk ilan tarihinden  
geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlere ait olmadığı ve İdari  
Şartname’nin 7.5’inci maddesinde istenen asgari iş deneyim oranını karşılamadığı, ayrıca söz  
konusu belgelerin ihale konusu iş veya benzer işe ait olmadığı ve mevzuata aykırı  
düzenlenmiş belge olduğu,  
2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen istekli tarafından  
sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik olarak;  
a) Açıklama istenen iş kalemlerine yönelik kamu kurumlarınca yayımlanmış iş  
kalemlerinin birim fiyatlarına dair analiz ve alt analizlerde yer alan işçilik, malzeme, makine  
ve teçhizat girdi miktarlarının iş kalemlerine dair kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş  
kalemleri analizlerinde belirlenen girdi miktarlarından daha düşük olduğu,  
Söz konusu istekli tarafından sunulan açıklama dosyasında açıklama istenilen 49 iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
kaleminden bazıları için belirlenen miktarların idare tarafından belirlenen miktarlardan düşük  
olduğu, bazı kalemlerde ise daha yüksek belirlendiği,  
Açıklama istenilen 49 iş kalemi göz önüne alındığında idare tarafından belirlenen  
metrajlar ile isteklinin sunduğu metrajlar arasındaki farkların isteklilerin teklif birim fiyatları  
ile çarpılması sonucunda bulunacak olan toplam fark tutarının isteklinin lehine fiyat avantajı  
sağladığı, bu durumun hem istekli tarafından öngörülemeyecek zararlara yol açacağı, hem de  
isteklinin teklif sıralamasını değiştireceği, adı geçen isteklinin metraj farklılığının makul  
kabul edilebilecek düzeyde olmadığı,  
b) Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait analizlerde düz işçi  
ücretlerinin yürürlükte olan asgari ücretten daha düşük gösterildiği, nitelikli işçilikleri tarif  
eden usta, formen ve usta yardımcı ücretlerinin de Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca  
belirlenmiş rayiç bedellerinden daha düşük olduğu, vasıfsız bir işçi maliyetinin öngörüldüğü,  
analizin içeriği ile belirlenmiş olan imalatın yapımı için gerekli olan nitelikli iş gücü  
maliyetinin birim maliyetlerde düşürülmek sureti ile imalat tekniğine uygun yapılması  
şartının sağlanmadığı,  
c) Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait analiz girdilerine ilişkin  
olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan rayiçlerin kullanılmış olduğu  
ancak rayiçlerin poz numaraları belirtilmek suretiyle liste halinde sunulmadığı,  
d) Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait malzeme girdilerine  
yönelik üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin ve özel poz numaralı iş kalemleri için  
alınan fiyat tekliflerinin ve proforma faturalar üzerinde Kamu İhale Genel Tebliği  
45.1.13’üncü maddesi gereği yazılması gereken meslek mensubu ibarelerinin eksik yazıldığı,  
ayrıca bu belgelerde ilgili meslek mensubu onayının (iletişim bilgilerini gösteren meslek  
mensubu kaşesi, imza) da bulunmadığı,  
Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.13’üncü maddesi hükümleri gereğince üçüncü  
kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması  
gerektiği, istekli tarafından özel poz numaralı inşaat ve tesisat iş kalemleri ve kamu  
kuruluşlarınca birim fiyatları yayımlanan iş kalemleri analiz girdileri için alınan fiyat  
tekliflerini veren firmaların teklif verdiği imalata dair ticari faaliyette bulunmadığı, firma  
faaliyet alanları incelendiğinde teklife konu alanda faaliyet göstermediklerinin tespit  
edileceği,  
e) Açıklama istenen iş kalemlerinden bir kısmı için kullanılan Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı tarafından yayımlanan kâr ve genel gider içermeyen  
birim fiyatların istekli tarafından daha düşük gösterildiği ve Tebliğ’e aykırı açıklama  
yapıldığı,  
f) Açıklama kapsamında sunulan hesap cetvelindeki fiyatlarla, kamu kuruluşları  
fiyatları kullanılarak oluşturulan ve açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin düzenlenen  
fiyatlara dair tablodaki fiyatların birbirleri ile uyumlu olmadığı, ölçü birimleri ile ölçü  
miktarları ve tariflerinin, kullanılan pozlardaki ölçü birimleri ile tezatlık oluşturduğu, hesap  
cetvelindeki birim fiyatların fiyat teklifi ve proforma faturalardaki birim fiyatlar ile aynı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
olmadığı,  
g) Tesisat iş kalemlerinde malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilmediği, özel  
tesisat iş kalemlerini tevsik edici proforma fatura ve fiyat tekliflerinde ayrıştırma (malzeme-  
montaj şeklinde) yapılmadığı,  
h) İdarece yaklaşık maliyette nakliye hesaplamasının yapılmış olduğu, ancak istekli  
tarafından nakliye analizleri düzenlenmeden ve nakliye hesaplamaları yapılmadan inşaat iş  
kalemlerine ait analizlerin düzenlendiği, analizlerdeki nakliye girdisine dair açıklama  
yapılmadan sadece malzeme ve işçilik girdileri kullanılan bir analizle birim fiyat  
oluşturulmasının mevzuata aykırı olduğu, analizlerde olmayan nakliye girdilerinin istekli  
tarafından yapılan açıklamada birim maliyetleri düşürmek sureti ile avantaj sağlanmasına  
sebep olduğu iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İncelemeye konu ihalenin Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire  
Başkanlığı tarafından YYÜ Erciş İşletme Fakültesi Binası ve Çevre Düzenlemesi İşi olduğu  
ve ihalenin açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, ihalede 22 adet ihale dokümanı satın  
alındığı/indirildiği, 08.09.2017 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 14 adet teklifin verildiği,  
01.12.2017 tarihli ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi  
olarak Umut İnşaat Mimarlık Mühendislik Nakliye Medikal Gıda Taahhüt Sanayi ve Ticaret  
Limited Şirketinin belirlendiği, başvuru sahibi Köymen İnşaat Enerji Sanayi Ticaret Anonim  
Şirketinin ise ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği  
görülmüştür.  
- (a)’da yer alan iddiaya yönelik olarak;  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı  
30’uncu maddesinde “Teklif mektubu ve geçici teminat da dahil olmak üzere ihaleye  
katılabilme şartı olarak istenilen bütün belgeler bir zarfa konulur. Zarfın üzerine isteklinin  
adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve  
ihaleyi yapan idarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır  
ve mühürlenir.  
Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının  
tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile  
birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve  
teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış  
olması zorunludur.  
Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif  
verilebileceğine dair hüküm bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak  
sunulur…” hükmü,  
Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde  
…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen  
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını  
değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece  
belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.  
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici  
teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve  
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı  
değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini  
belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup  
olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir.  
Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik  
hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmüne,  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının  
şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “…  
(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:  
e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış  
olması.  
(3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı  
tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.  
(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve  
teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir  
eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif  
mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara  
başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı  
bırakılır.” hükmü yer almaktadır.  
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden teklif mektubunun yetkili kişilerce  
imzalanmış olması, teklif zarfının yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanmış ve  
mühürlenmiş olması gerektiği anlaşılmaktadır.  
İhalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Umut İnşaat  
Mimarlık Mühendislik Nakliye Medikal Gıda Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin,  
Van 4. Noterliği tarafından düzenlenen 007889 no’lu ve 16/05/2017 tarihli imza sirkülerinde  
30.07.2008 tarih ve 7116 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi dayanak gösterilerek, C.Erip’in tek  
başına süresiz olarak şirketi temsil ve ilzama yetkili kılındığı ve şirket ünvanı altında  
kullanılacak olan imzasına yer verildiği görülmüştür.  
Yapılan incelemede anılan istekli tarafından sunulan teklif mektubunun ve teklif  
zarfının kapatılan yerinin imzalandığı, söz konusu imzaların ise imza sirkülerinde yer verilen  
imza ile uyumlu olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.  
-(b)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
taşıması gereken kriterler:  
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir  
sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;  
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde,  
ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en  
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,  
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan  
tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en  
az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az %  
80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son  
onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması  
zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80'inden az olmamak üzere, ihale konusu  
iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması  
gerekir.  
7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:  
Yapım işlerinde benzer iş gurupları tebliğinde yer alan benzer işlere dair B III GURUBU işler  
iş deneyim olarak değerlendirilecektir...” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler”  
başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu  
veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya  
benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.  
(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;  
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü  
yapılan,  
b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü  
yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya  
davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme  
bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,  
ç)Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya  
davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme  
bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde;ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,  
d)Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye  
doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,  
işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler sunulur.  
(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği  
tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul  
edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir.hükmü yer almaktadır.  
Aktarılan İdari Şartname düzenlemelerinden, isteklinin, yurt içinde veya yurt dışında  
kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş  
veya benzer işlere ilişkin olarak, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici  
kabulü yapılmış olmak kaydıyla, istekli tarafından teklif edilen bedelin %80'inden az  
olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini  
gösteren belgelerin sunulması gerektiği ve ihalede benzer iş olarak B III Gurubu işlerin  
belirlendiği anlaşılmaktadır.  
İhalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Umut İnşaat  
Mimarlık Mühendislik Nakliye Medikal Gıda Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi  
tarafından teklifi kapsamında sunulan iş deneyim belgesinin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen alt yüklenici iş bitirme belgesi olduğu,  
belgenin 02.08.2016 tarih ve 57267040-755.07.03.17747 sayılı olduğu, belgeye esas işin  
geçici kabul tarihinin 03.11.2015 olduğu ve belge tutarının 14.250.000,00 TL olduğu, belgeye  
konu işin “Van Erciş 600 Kişilik Öğrenci Yurdu İnşaatı” olduğu, belgenin standart forma  
uygun düzenlendiği ve Bakan a. Genel Müdür V. tarafından imzalandığı görülmüştür.  
Aktarılan tespitler doğrultusunda anılan istekli tarafından sunulan iş deneyim  
belgesinin benzer işe uygun olduğu, güncellenmemiş belge tutarının dahî teklif edilen bedelin  
üzerinde olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister.  
İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate  
alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale  
komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan  
isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde  
yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi yer almaktadır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı  
açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda,  
açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri  
reddedilir.hükmü yer almaktadır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli  
sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca  
teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili  
ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir.  
Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli  
olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.  
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun  
analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit  
edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları  
analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli  
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında  
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)  
45.1.13.6.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.”  
açıklamaları yer almaktadır.  
-(a)’da yer alan iddiaya yönelik olarak;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında, idarece açıklama  
istenen iş kalemlerinin analiz formatlarına uygun olarak kamu kurum kuruluş birim fiyatları  
ve fiyat teklifleri ile açıklama yapıldığı, söz konusu analizlerde açıklama istenen analiz  
girdilerinin miktarlarının o girdilerin birim fiyat analizlerinde yer alan miktarları ile uyumlu  
olduğu, her bir iş kalemine ilişkin birim fiyat analizleri ve alt analizlerde açıklama  
istenmeyen girdiler için de bedel öngörüldüğü, işçilik ücretlerinde ise usta, yardımcı usta, düz  
işçi vb. ayırımı yapılmadan ihale tarihinde geçerli olan saatlik asgari ücret olan 7,90 TL/saat  
bedelinin öngörüldüğü anlaşılmıştır.  
İdarece, aşırı düşük teklif olarak belirlenen istekliye EKAP üzerinden gönderilen  
26.09.2017 tarihli yazı ile tekliflerinin aşırı düşük bulunduğu ifade edilerek bahse konu yazı  
ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri  
belirlenmiş olup toplam 49 iş kalemi için açıklama istenildiği anlaşılmıştır.  
Açıklama istenilen iş kalemleri için idarenin yaklaşık maliyete esas miktarları ile  
isteklinin bu kalemlere ilişkin miktarları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.  
İstekli  
Lehine  
İstekli  
Birim  
İş  
İstekli  
Miktarı  
İdarenin  
İsteklinin Teklif  
Lehine İş Farkı  
Sıra  
No  
1
2
3
4
5
6
7
Belirlediği Belirlediği Fiyatı  
Miktarı Yüzdesi Fiyat Farkı  
İş Kalemi No  
089-921  
1020-137  
105-614  
192-408  
23.243/19  
27.528/2  
27.530/2  
727-545  
782-100  
844-130  
İş Miktarı  
52  
İş Miktarı (TL)  
Farkı  
0
(%)  
(TL)  
0,00  
0,00  
0,00  
0,00  
58,37  
52  
656,73  
0,00  
0,00  
0,00  
0,00  
0,06  
2
2
13159,3 0  
1
2
1
2
27991,3 0  
45402,4 0  
1867,25  
7875,04  
7875,04  
1760  
4268  
10  
1866,13  
9633  
9633  
1760  
4500  
10  
52,12  
6,57  
12,78  
17,63  
6,96  
1,12  
-1757,96 -22,32 -11.549,80  
-1757,96 -22,32 -22.466,73  
8
9
0
-232  
0
0,00  
-5,44  
0,00  
0,00  
0,00  
-6,25  
0,00  
-1.614,72  
0,00  
0,00  
0,00  
10  
11  
12  
13  
14  
15  
16  
17  
18  
19  
20  
21  
22  
2678  
890-816  
900-3153  
EÖF-54  
1
1
16  
1
1
17  
26796,5 0  
86602,4 0  
2523,5 -1  
-2.523,50  
İnş.Cph.01  
İnş. Kl. 01  
İns.Kp.01  
MSB.922/A  
MTÖ-20  
Y.15.001/2B  
Y. 15.140/02  
Y. 16 050/02  
Y. 16.050/04  
1253  
200  
1
1623  
200  
1
99,91  
200,85  
465560 0  
-370  
-29,53 -36.966,70  
0
0,00  
0,00  
0,00  
0,00  
179,93  
1
15831,05  
1603,35  
513,16  
210,49  
192  
2
11102  
2025  
541  
1439  
221,58 -12,072 -6,71  
29355  
3,27  
20,74  
98,04  
-2.674,91  
-1  
4729,052 29,87  
-421,65 -26,30 -8.745,02  
-27,843 -5,43 -2.729,73  
-100,00 -29.355,00  
15.464,00  
103,78 -1228,51 -583,65 -127.494,87  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
23  
Y. 16.050/05  
Y. 16.050/06  
Y.18.110/20C06 1977,97  
Y 18 110/20C08 1282,13  
Y. 19.057/007  
Y.21.001/03  
Y21.050/C11  
Y.21.051/C11  
Y.21.051/C13  
Y.23.010  
793,10  
3.171,47  
810  
114,08 -16,9  
125,41 -387,53 -12,22 -48.600,14  
-2,13  
-1.927,95  
24  
25  
26  
27  
28  
29  
30  
31  
32  
33  
34  
35  
36  
37  
38  
39  
3559  
2320  
1288  
2816  
27,02  
37,82  
24,48  
27,94  
3,52  
-342,03 -17,29 -9.241,65  
-5,875  
-604  
-0,46  
-27,31 -14.785,92  
0,53 1.928,78  
-222,19  
2212  
13.072,03 13003  
69,033  
12818,45  
3421,90  
11420,90  
23,54  
195,66  
203,17  
12,16  
4254,10  
7875,04  
2875,90  
6725  
18777  
3018  
11190  
36  
133  
244  
-5958,55 -46,48 -20.974,10  
5,48  
4,48  
403,9  
230,9  
11,80  
2,02  
2.213,37  
1.034,43  
2384,19 -12,463 -52,95 -29.714,16  
2068,34 62,655 32,02 129.591,84  
2034,77 -40,835 -20,10 -83.089,83  
3683,12 0,157 1,29 578,25  
Y.23.014  
Y.23.015  
Y.23.101  
12  
Y.23.244/F  
Y.25.003/16  
Y.26.015/001  
Y.26.017/032  
Y.26.020/002A-  
ANALİZ2  
Y.26.020/002A  
Y.26.020/022B-  
ANALİZ  
Y.26.020/103A  
Y 26.020/121A-  
ANALİZ  
Y 27.501/08  
Y.27.581  
11190  
9632  
2510  
8150  
17,81  
8,37  
-6935,9 -163,04 -123.528,34  
-1756,96 -22,31 -14.705,76  
50,19  
27,67  
365,9  
-1425  
12,72  
-21,19 -39.429,75  
18.364,52  
40  
41  
2088,25  
297,74  
2186  
1990  
120,87 -97,75  
92,73 -1692,26 -568,37 -156.923,27  
-4,68  
-11.815,04  
42  
43  
896,38  
491,47  
915  
600  
119,15 -18,62  
107,84 -108,533 -22,08 -11.704,20  
-2,08  
-2.218,57  
44  
45  
46  
325  
2895,09  
3424,04  
408  
3109  
3329  
104,47 -83  
-25,54 -8.671,01  
12,83  
9,76  
-213,914 -7,39 -2.744,52  
95,04  
2,78  
927,59  
Y.28.645/C52-  
ANALİZ2  
YLT.01  
47  
48  
49  
444,97  
2508,07  
2883  
530  
2132  
3540  
125,31 -85,033 -19,11 -10.655,49  
15,77  
27,5  
376,07  
-657  
14,99  
-22,79 -18.067,50  
-679.048,58  
5.930,62  
YLT.02  
Yukarıda yer verilen tabloda görüleceği üzere açıklama istenen 49 adet iş kaleminden  
bazılarında isteklinin metrajlarının idarenin metrajlarından düşük, bazılarında idarenin  
metrajlarından yüksek, bazılarında da idarenin metrajlarıyla örtüşen metrajların hesaplandığı  
belirlenmiştir.  
Bununla birlikte, isteklinin metrajı ile idarenin metrajı arasındaki farklar ile isteklinin  
birim fiyatları çarpıldığında, toplam 679.048,58 TLlik isteklinin aleyhine bir farkın ortaya  
çıktığı, diğer bir anlatımla istekli tarafından idarenin öngördüğü metrajlar esas alınarak teklif  
verildiği takdirde, teklif bedelinin 679.048,58 TL daha düşük olacağı tespit edilmiştir.  
İhale konusu yapım işi, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale  
edilmiş olup, bu tür ihalelerde idarece iş kapsamındaki imalat miktarları istekli olabileceklere  
verilmemekte, bunun yerine katılımcıların ihale dokümanı kapsamında verilen uygulama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
projeleri ve mahal listelerini kullanarak imalat miktarlarını hesaplamaları gerekmektedir.  
İhale konusu iş kapsamında yer alan imalatlara ait miktarların (metrajların) hesaplanması işi,  
işe ait projeler üzerinden birçok ölçüm/sayım yapılmasını ve bu ölçümler neticesinde elde  
edilen rakamlarla matematiksel işlem yapılmasını gerektirmektedir. Bu nedenle, iki farklı  
kişinin aynı iş kalemine dair metraj hesaplaması çoğu zaman birbiri ile örtüşmemektedir. Bu  
durum, ölçme yönteminden ve hassasiyetinden veya ölçme sonrası yapılan matematiksel  
işlemler neticesinde elde edilen miktarlar üzerinde yapılan yuvarlamalardan ya da makul  
karşılanabilir hesap hatalarından kaynaklanabilir. Bununla birlikte, metraj hesaplamalarındaki  
farklılıkların da makul ve kabul edilebilir seviyelerde olması, işin yapılabilirliğini olumsuz  
yönde etkilememesi gerekmektedir.  
Öte yandan anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunan en düşük teklif sahibi  
olduğu göz önüne alındığında, metraj değerlendirmesi sonucunda isteklinin aleyhine çıkan  
679.048,58 TL farkın isteklinin teklif tutarından çıkarılması halinde, bu durumun isteklilerin  
teklif sıralamasını yukarı yönlü olacak şekilde değiştirmeyeceği anlaşıldığından başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-(b)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde, iş kalemleri/gruplarına ait  
analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının ihale tarihinde  
yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamayacağı belirtilmiş, bu hususta usta, usta  
yardımcısı vb. bir ayırım yapılmadığı anlaşılmıştır. Bu açıdan bakıldığında, ihale üzerine  
bırakılan isteklinin açıklamaları kapsamında analiz formatlarında açıklama istenilen girdiler  
içerisinde yer alan işçilik girdileri için ihale tarihinde geçerli olan saatlik asgari ücret olan  
7,90 TL/saat bedelini öngördüğü belirlendiğinden bu husustaki iddia yerinde görülmemiştir.  
-(c)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5’inci maddesinde, isteklilerin iş kalemleri/iş  
grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu  
fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi  
kamu kurum ve kuruluşun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da  
yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda  
analiz düzenlemelerinin zorunlu olmadığı belirtilmiştir.  
Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel  
gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave  
ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarının ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemelerinin zorunlu olmadığı, bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için anılan Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarının da  
gerekmediği belirtilmiştir.  
İstekli tarafından sunulan açıklamalarda, açıklama istenen her bir iş kalemi için analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
formatlarına uygun olarak açıklama sunulduğu, söz konusu açıklamalarda temel girdiler  
(rayiçler) için kullanılan birim fiyatların ve miktarların ayrı ayrı belirtildiği, bunların ayrı bir  
liste halinde sunulmasının gerekmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiası  
yerinde görülmemiştir.  
-(d)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;  
Aşırı düşük teklif açıklamasına esas olmak üzere istekli tarafından “MTÖ-20,  
İNŞ.KL.01, İNŞ.KP.01, İNŞ.CPH.01, 04.042/05, EÖF-54, 04.042/02, 04.042/06, Özel Poz ve  
04.042/02” poz nolu 10 adet iş kalemi/girdi için fiyat teklifi alındığı görülmüştür.  
Söz konusu tekliflerin anılan Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesinde belirtilen “Bu fiyat  
teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek  
onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama  
birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibarelerine yer verilerek  
imzalandığı, meslek mensubu tarafından kendi kaşesi ve TÜRMOB kaşesi ile kaşelendiği,  
fiyat teklifi alınanların ilgili alanda faaliyet gösterdikleri, söz konusu fiyat tekliflerinin  
mevzuata uygun olarak tevsik edildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-(e)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;  
Yapılan incelemede istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında açıklama istenen  
iş kalemleri/gruplarının birim fiyat analizlerine uygun olarak açıklandığı, söz konusu  
analizlerde idare tarafından açıklanması istenilen iş kalemlerinin fiyatlarının tevsik edilmesi  
gerektiği, açıklanması istenmeyen iş kalemlerinin içerisinde yer alan analizlere yer verilmesi  
ve söz konusu girdiler için bir bedel öngörülmesinin yeterli olduğu, istekli tarafından  
açıklanması istenmeyen analiz girdileri için bedel öngörüldüğü ve açıklamalarının mevzuata  
uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
-(f)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;  
Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamındaki hesap  
cetvelleri ile açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin analizlerde kullanılan birim fiyatların,  
anılan iş kalemlerine ilişkin birim fiyat analizlerindeki miktarların kamu kurum ve kuruluş  
birim fiyatları ve fiyat tekliflerinde yer alan fiyatlar, miktarlar ve birimler ile uyumlu olduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.  
-(g)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;  
Aktarılan Tebliğ açıklamalarına göre istekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş  
grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör,  
asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş  
kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilerek açıklama  
yapılmasının kabul edileceği belirtilmiştir.  
Anılan istekli tarafından sunulan analizlerde ve fiyat tekliflerinde malzeme ve montaj  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2018/007  
: 49  
: 07.02.2018  
: 2018/UY.II-370  
bedellerinin ayrı ayrı gösterilmek suretiyle tevsik edildiği belirlendiğinden başvuru sahibinin  
bu iddiası yerinde görülmemiştir.  
-(h) ’de yer alan iddiaya yönelik olarak;  
İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenen iş kalemleri/iş  
gruplarına ve açıklama istenmeyen analiz girdilerine yer verildiği, nakliye giderine ilişkin  
olarak herhangi bir belirleme yapılmadığı, dolayısıyla anılan isteklinin nakliye giderini tevsik  
etmesine gerek bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiası yerinde  
görülmemiştir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.