Ana Sayfa
/
Kararlar
/
TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü
/
2017/423137-Polatlı - Uşak Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı Ve Elektromekanik İşleri
Bilgi
İKN
2017/423137
Başvuru Sahibi
Alsim Alarko San. Tesisleri ve Tic. A. Ş.
İdare
TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Polatlı - Uşak Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı Ve Elektromekanik İşleri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
BAŞVURU SAHİBİ:
Alsim Alarko San. Tesisleri ve Tic. A. Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2017/423137 İhale Kayıt Numaralı “Polatlı - Uşak Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı Ve
Elektromekanik İşleri” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından 14.11.2017 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Polatlı - Uşak Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve Elektromekanik İşleri”
ihalesine ilişkin olarak Alsim Alarko San. Tesisleri ve Tic. A.Ş.nin 30.03.2018 tarihinde
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.04.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru
sahibince 16.04.2018 tarih ve 23111 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.04.2018 tarihli
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/637 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
Bilanço ve gelir tablolarına ilişkin yapılan tüm açıklama ve tespitlerin hatalı olduğu,
Kamu İhale Kanunu, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve sair mevzuat hüküm ve
düzenlemelerine aykırılık teşkil ettiği, teklif dosyası içerisinde, 31.12.2016 tarihinde sona
eren konsolide finansal tablolar ve bağımsız denetim raporunun sunulduğu, kamu ihale
mevzuatının istekli olacak şirketlerin ekonomik ve mali yeterliliğini ölçmek üzere tartışmaya
yol açmayacak şekilde açık ve nesnel düzenlemeler içerdiği, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin 34, 35 ve 36’ncı maddelerinde isteklilerin bu amaçla sunacakları
dokümanların belirtildiği, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci
maddesindeki düzenlemede isteklilerin mali tablolarını tabi olduğu yürürlükteki mevzuata
göre düzenlemekle yükümlü olduğu, kamu ihale mevzuatının bu konuda bir düzenleme
yapmadığı ve yürürlükteki mevzuata atıfta bulunduğu, isteklilerin yürürlükteki Türk Ticaret
Kanunu’nun, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun düzenlediği
Türkiye Muhasebe Standartları’nın ve (ilgili ise) Sermaye Piyasası Kurumunun belirlediği
muhasebe standartlarına göre finansal tablolarını hazırladığı ve bu tablolarını gerektiğinde
kamuoyu ve üçüncü şahıslarla paylaştığı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 398’inci
maddesi kapsamında kendilerinin bağımsız denetime tabi şirketler arasında bulunduğu,
finansal tablolarının Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından
yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartları’na (TMS) göre hazırlandığı, söz konusu cari
mevzuat çerçevesinde mevzuatın zorunlu tuttuğu tüm gerekliliklerin yerine getirildiği ve hatta
halka açık olmayan ancak bağımsız denetime tabi şirketler için ihtiyari tutulmasına rağmen,
finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu’nun 515’inci maddesine uygun olarak şeffaf ve
güvenilir olarak, gerçeği dürüst, aynen ve aslına sadık surette yansıtacak şekilde halka ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
üçüncü taraflara sundukları, bu durumun 2016 yılı Bağımsız Denetim Raporu’nun görüş
sayfasının görüş bölümünde bağımsız denetçi tarafından da açıkça ifade edildiği, hem
Türkiye’deki halka açık şirketlerin hem de uluslararası şirketlerin kendi mevzuatlarının
zorunlu tuttuğu, konsolide finansal tablolarla kamu ihalelerine katıldığı halka açık şirketlerin
ve yabancı şirketlerin konsolide bilançolarının idareler ve Kamu İhale Kurumu nezdinde
kabul gördüğü, kendilerine ilişkin verilen kararın Anayasa’daki eşitlik ilkesine ve kamu
ihalelerinde tüm isteklilere eşit davranma zorunluluğu ilkesine açıkça aykırı olduğu, Yapım
İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 36’ncı maddesinin 1’inci fıkrasında istekliden
talep edilen yürürlükteki mevzuata uygun gelir tablosunun sunulması ve/veya taahhüdü
altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin
parasal tutarını gösteren faturaların sunulması gerektiği, bu maddede de açıkça konsolide
finansal tabloların verilmesine ilişkin bir engelin olmadığı, ayrıca 3’üncü fıkranın (a) ve (b)
bendi düzenlemelerine göre isteklilerin sundukları iş hacmi dokümanları üzerinden tabi
olacakları ciro yeterlilik kriterlerinin ayrı ayrı düzenlenmekte olup şirket cirolarının sadece
taahhüt gelirlerinden oluşamayacağının zımnen kabul edildiği, Yapım İşleri İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği’nin 36’ncı maddesine 25/01/2017 tarihinde ilave edilen 14 no’lu ek
fıkrada tarif edilen toplulaştırma prensibi çerçevesinde isteklinin konsolide finansal tablo
sunmasının teyit edildiği, yıllardır sunulan konsolide finansal tablolarda isteklinin sadece
yönetimine hakim olduğu (karar alma hakkına sahip olduğu) ortak girişim/girişimlerin
konsolide edilerek bu düzenlemeden daha dar kapsamda bir konsolidasyon gerçekleştirildiği,
bilanço ve gelir tablolarına ilişkin idareler ve Kamu İhale Kurumu tarafından verilen hatalı
kararların iptaline ilişkin olarak ilgili istekliler tarafından Ankara İdare Mahkemeleri
huzurunda davaların açılmış olduğu, yapılan yargılamalar neticesinde haksız ve hukuka aykırı
idari işlemlerin iptaline karar verildiği, katıldıkları pek çok ihalede teklif dosyasında
konsolide fınans tablosunun sunulduğu, sunulan aynı gruptaki şirketlerin her birinin mali
durumunın ayrı ayrı ve kolaylıla anlaşılabileceği, konsolide finansal tablosundan tüm bu
bilgiler ışığında sunulan konsolide bilanço ve gelir tablosunun kabul edilmesi gerektiği
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler”
başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde
ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını
gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını
gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci,
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
düzenlenen belgeyi,
sunar.
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleriise kısa vadeli
borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara
yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar
olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal
tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla
ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre
takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin bilançoları için bu hesap
dönemi esas alınır.
(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir
veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur.
Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını
gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye
yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
(8) Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya
bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı
o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge
ile tevsik edilebilir.
(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen
belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.”
hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı
maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan
önceki yıla ait;
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya
bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalardır.
(2) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b)
bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya
isteklinin ise üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki
yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
(3) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c)
bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden,
taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım
işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,
b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerin ön yeterlik aşaması ile
Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik
aşamasında; aday veya isteklinin cirosunun, yaklaşık maliyetin % 25’i ile % 35’i aralığında
idarece belirlenen tutardan, taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen
kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise yaklaşık maliyetin % 15’i ile %
25’i aralığında idarece belirlenen tutardan az olmaması,
gerekir. Yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere
ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.
(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için
sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden
son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal
tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla
ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir
önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması
halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere
son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların
parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına
bakılır.
(6) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen
yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter,
serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi
dairesince onaylı suretleri sunulur.
(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış
iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.
(8) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen
işlerin parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen yapım işi
faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.
(9) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı
hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu için bu hesap dönemi esas alınır.
(10) Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede
düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye
yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin
kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.
(12) Konsorsiyum olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin
kriterlerin, her bir ortak tarafından kendi kısmı için sağlanması zorunludur.
(13) Aday veya isteklinin, ortak girişimin ortağı olarak taahhüdü altında devam eden
yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirdiği yapım işlerinin parasal tutarı, iş
ortaklığındaki hissesi oranında, konsorsiyumda ise taahhüt edilen iş kısmı üzerinden
hesaplanır.
(14) Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi
oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda
aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını
gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” hükmü yer almaktadır
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu işin
a) Adı:Polatlı - Uşak Yüksek Hızlı Tren Projesi Üstyapı ve Elektromekanik İşleri
b) Yatırım proje no'su/kodu:2007.E010130.04.01
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
Polatlı-Uşak Arasında Yüksek Hızlı Tren Demiryolu Hattı
A) İNŞAAT İŞLERİ
A-1 ÜSTYAPI İŞLERİ Hat üst yapı işlerinin (balastsız ve balastlı yol için ray, travers,
balast panel, makas, bağlantı elemanları vb.) yapımı ve işletmeye alınması işlerinin
yapılması,
B) ELEKTROMEKANİK İŞLER: B.1-Elektrifikasyon İşleri B.2-Sinyalizasyon İşleri
B.3 Telekomünikasyon ve Destek Sistemleri İşleri nin tasarım, üretim, montaj,
işletmeye alma, deneme işletmesi ve bakım işleri ile TCDD personelinin eğitimi”
düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin
taşıması gereken kriterler:
7.4.1. İsteklinin teklif ettiği bedelin % 10'undan az olmamak üzere bankalar
nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan
mevduatını gösteren banka referans mektubu sunması zorunludur. Banka referans mektubunun
ilk ilan tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.
Yukarıdaki kriter, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka
referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir.
İş ortaklığında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına
bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir. Konsorsiyumda ise bu belgelerin her bir ortak
tarafından, kendi kısmı için belirlenen yeterlik kriterini sağlayacak şekilde sunulması gerekir.
7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya
eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin,
yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da
bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya
serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi
(Standart Form: KİK024.1/Y)
sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli
borçlardan düşülecektir),
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara
yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan
yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir
veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur.
Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin
sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri
düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların
bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke
mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik
edilebilir.
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.
7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler
İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini
sunması yeterlidir;
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya
bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.
İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, taahhüt altında devam eden yapım
işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif
ettiği bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve
sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin
yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen
yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter,
serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi
dairesince onaylı suretleri sunulur.
Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci
mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen
gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci
tarafından onaylanmış olması gereklidir.
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir
ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.
Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile
birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate
alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren
belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.
14.11.2017 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 11 istekli tarafından teklif verildiği, ihale
komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda Kmb Metro İnş. Altyapı Taah. San.
ve Tic. A. Ş.- Yse Yapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif,
Yapı Merkezi İnşaat ve San. A.Ş.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif
olarak belirlendiği, başvuru sahibi Alsim Alarko San. Tes. ve Tic. A. Ş.nin İdari Şartname’nin
7.4.2’nci ve 7.4.3’üncü maddelerine istinaden tekliflerinde iştiraklerinin ve bağlı ortaklarının
yer aldığı birden fazla şirketin bilançolarının ve gelir tablolarının belirli kurallar çerçevesinde
bir araya getirildiği ve tek bir bilanço ve tek bir gelir tablosu olarak ortaya konulan konsolide
bilanço ve konsolide gelir tablosu sunulduğundan değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, başvuru sahibi Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş.nin
teklif dosyası kapsamında;
- 2016 yılı bilgilerinin yer aldığı SMMM imzalı ve kaşeli Yapım İşleri İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan standart forma uygun bilanço bilgileri tablosu,
- 31 Aralık 2016 tarihinde sona eren hesap dönemine ait bir bağımsız denetim ve
SMMM A.Ş. tarafından düzenlenmiş SMMM imzalı-kaşeli konsolide finansal tablolar ve
bağımsız denetim raporunu sunduğu tespit edilmiş olup, anılan bilanço bilgileri tablosundaki
bilgilerin, konsolide finansal tabloların da yer aldığı bağımsız denetim raporundan aktarılmak
suretiyle oluşturulduğu anlaşılmıştır.
Söz konusu bağımsız denetim raporu kapsamında;
- 2016-2015-2014 yıllarına ilişkin konsolide finansal durum tablosu (bilançolar),
- 2016-2015-2014 yıllarına ilişkin konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir
tablosu,
- 2016-2015-2014 yıllarına ilişkin konsolide öz kaynak değişim tablosu ve konsolide
nakit akış tablosunun yer aldığı anlaşılmıştır.
Söz konusu bağımsız denetim raporunun “konsolide finansal tablolara ilişkin
açıklayıcı notlar” bölümünde “…Bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve müşterek yönetime tabi
ortaklıkları arasında taahhüt, inşaat, gayrimenkul, turizm ve enerji alanlarında faaliyet
gösteren şirketler bulunmaktadır. İlerleyen bölümlerde, Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve
Ticaret A.Ş. ve finansal tabloları konsolidasyona tabi tutulan bağlı ortaklık, iştirak ve
müşterek yönetime tabi ortaklıklarla birlikte “Alsim Alarko Topluluğu/Topluluk” olarak
anılacaktır” açıklaması yer almaktadır. Anılan bölümde ayrıca Alsim Alarko Sanayi Tesisleri
ve Ticaret A.Ş.nin bağlı ortaklıklarının ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarının listesine yer
verildiği tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş.nin teklifi kapsamında
sunduğu bilanço bilgileri tablosundaki bilgilerin, Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret
A.Ş.nin bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve müşterek faaliyetlerine dayalı olarak birden fazla
şirketin hesaplarının belirli kurallar çerçevesinde bir araya getirilerek oluşturulmuş konsolide
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
finansal bilgilere ilişkin bağımsız denetim raporundan aktarıldığı açıktır. Başvuru sahibinin
teklif dosyasında iş hacmini gösterir belge olarak bağımsız denetim raporu kapsamında yer
alan konsolide gelir tablosunu sunduğu anlaşılmaktadır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler”
başlıklı 35’inci maddesinin ikinci fıkrasında aday ve istekliler tarafından bilanço veya eşdeğer
belge olarak “a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını
gösteren bölümleri,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını
gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci,
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak
düzenlenen belge” sunulabileceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı
maddesinin birinci fıkrasında ise “İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin
yapıldığı yıldan önceki yıla ait;
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya
bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalardır.” hükmü bulunmaktadır.
Anılan mevzuat hükümleri ile ihaleye katılan isteklinin teklif dosyası kapsamında
sunduğu bilançonun, bilançonun bölümlerinin, bilanço bilgileri tablosu ile iş hacmini
gösteren belgelerin münferiden istekli adına düzenlenmiş olması gerekmektedir. Anılan
belgelerin bizzat istekli adına düzenlenmiş olması ve münhasıran isteklinin hesaplarına
dayandırılması ile amaçlanan, isteklinin kendisinin ihaledeki ekonomik mali yeterlik için
öngörülen kriterleri sağlayıp sağlamadığının tespitini yapabilmektir. Birden fazla şirketin mali
yapısının birleştirilerek oluşturulan konsolide bilanço ve gelir tablolarında ise hesaplanan
mali yapının hangi şirkete ait olduğunun tespiti mümkün olmayabilir.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde birden fazla şirketin bilançolarının
veya iş hacmini gösteren belgelerinin belirli kurallar çerçevesinde bir araya getirildiği
konsolide bilanço veya iş hacmini gösterir belge sunulabileceğine ilişkin bir hüküm
bulunmamaktadır. İstekliler tarafından sunulacak belgelerin şekil şartlarının ve sağlaması
gereken kriterlerin ayrıntılı bir şekilde düzenlendiği mevzuat metinlerinde, hukuk ve mevzuat
yazım tekniği gereği sunulabilecek belgelerin zikredilmesi ve açıklanması esas olup, bu
çerçevede anılan metinlerde herhangi bir belgenin sunulmayacağına ilişkin düzenleme
bulunmadığından hareketle bir çıkarsama yapmak uygun olmayacaktır. Bu çerçevede, Yapım
İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde konsolide bilanço veya iş hacminin gösterir belge
sunulamayacağına ilişkin bir hüküm olmadığından hareketle konsolide finansal tabloların
ihalelerde sunulabileceği şeklinde bir sonuca ulaşmak mümkün gözükmemektedir.
Öte yandan, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesinin
dördüncü fıkrasında bilançolara ilişkin “Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda
sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde
belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin
sağlanıp sağlanmadığına bakılır.” şeklinde, 36’ncı maddesinin dördüncü fıkrasında ise iş
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
hacmini gösterir belgelere ilişkin “Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan
önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere
birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri
sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp
sağlanmadığına bakılır.” şeklinde hükme yer verilmek suretiyle öngörülen kriterleri bir
önceki yılda sağlayamayan isteklilere son üç yıla kadar olan bilançolarını ve son altı yıla
kadar olan iş hacmini gösterir belgeleri sunma imkanı getirilmiş, ancak öngörülen kriterleri
sağlayamayanların konsolide bilanço veya iş hacmini gösterir belge sunmalarına imkan veren
bir mevzuat düzenlemesi yapılmamıştır.
6102 sayılı Ticaret Kanunu uyarınca bağımsız denetime tabi olacak şirketler Bakanlar
Kurulu kararı ile belirlenmekte olup, bu kapsama giren şirketlerin konsolide finansal tablo
hazırlayacağı anlaşılmakla birlikte, bu durum anılan kapsama giren şirketler adına
münferinden bilanço veya gelir tablosu düzenlenemeyeceği anlamına gelmemektedir. Başka
bir anlatımla, isteklinin konsolide finansal tablo hazırlayacak şirket kapsamında olması,
münhasır olarak bu şirket adına bilanço ve gelir tablosu tanzim edilememesi şeklinde bir
yasak ortaya çıkarmamaktadır. Kaldı ki, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve buna dayanılarak
çıkarılan ikincil mevzuat düzenlemeleri Türk Ticaret Kanunu düzenlemeleri ile
karşılaştırıldığında özel kanun (hüküm) niteliği taşımakta olup, uygulanma noktasında
önceliğe sahiptir.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesinin ikinci fıkrasında
“ilgili mevzuatı uyarınca” ifadesi yer almakta olup, bu ifade metninden de anlaşılacağı üzere
bilanço yayımlatma zorunluluğuna ilişkin bir atıf niteliğindedir. Anılan maddedeki “ilgili
mevzuat” ifadesinden hareketle ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş konsolide bilançoların
kamu ihale mevzuatındaki kurallara tabi olmaksızın ihalelerde sunulabileceği şeklinde bir
sonuca ulaşmak mümkün değildir.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 36’ncı maddesinin on dördüncü
fıkrasında “Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı
ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında
dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya
isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren
belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” hükmü yer almaktadır. Anılan
hükme göre bir isteklinin iş hacmi tutarına, yine bizzat bu isteklinin ortak girişim olarak
gerçekleştirdiği işlerden elde ettiği iş hacmi tutarının eklenmesi söz konusu olmaktadır.
Anılan hükme göre iş hacmi tutarı toplamına esas değerler, iki farklı ticari işletmeye değil,
aynı istekliye ilişkindir. Uygulamada aynı istekliye ilişkin bu tutarların toplanmasından
hareketle konsolidasyon (birleştirme) ifadesi kullanılabilmekte ise de, itirazen şikayete konu
olan konsolide finansal tablolar ile birden fazla şirketin birleştirilmiş mali yapısı ifade
edilmektedir. Dolayısıyla, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 36’ncı
maddesinin on dördüncü fıkrasındaki hüküm öngörülen kriterleri bir ana gruba bağlı birden
fazla şirketin iş hacmi tutarlarının bir araya getirilerek ihalelerde sağlanabileceği anlamına
gelmemektedir.
Başvuru sahibinin sunduğu konsolide finansal bilgilere ilişkin bağımsız denetim
raporunda, Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş.nin müstakilen “Alsim veya ana
ortaklık” olarak isimlendirildiği, anılan bağımsız denetim raporu kapsamında sunulan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2018/027
: 38
: 09.05.2018
: 2018/UY.II-932
bilançolarda “Ana ortaklığa ait özkaynaklar” şeklinde bir hesap grubuna yer verildiği, ancak
anılan bağımsız denetim raporu kapsamında ana ortaklığa, bir başka ifadeyle müstakilen
Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş’ye ilişkin (bilançonun diğer gerekli hesap
grupları ve iş hacmi tutarına ilişkin ) başkaca herhangi bir ayrıştırmanın söz konusu olmadığı
tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş.nin teklifi kapsamında
sunduğu bilanço bilgileri tablosundaki tutarların, birden fazla şirketin hesaplarının belirli
kurallar çerçevesinde bir araya getirilerek oluşturulan konsolide finansal bilgilere dayalı
bağımsız denetim raporundan aktarıldığı, sunulan konsolide finansal bilgilere dayalı bağımsız
denetim raporu içeriğinden Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş.nin münferit bilanço
ve ciro bilgilerinin tespit edilemediği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yukarıda
yapılan açıklama ve değerlendirmeler çerçevesinde uygun olmadığı ve sonuç itibariyle
başvuru sahibinin idare tarafından değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık
bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.