Ana Sayfa / Kararlar / Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı / 2019/269175-630000 Öğün Malzemeli Yemek Alımı
Bilgi
İKN
2019/269175
Başvuru Sahibi
Tur-Av Yem. Tem. Gıd. Müh. Den.ve Dan. Hiz. İnş. Nak. Hay. Bes. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı
İşin Adı
630000 Öğün Malzemeli Yemek Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Tur-Av Yem. Tem. Gıd. Müh. Den.ve Dan. Hiz. İnş. Nak. Hay. Bes. ve Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/269175 İhale Kayıt Numaralı “630000 Öğün Malzemeli Yemek Alımı” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı  
tarafından 11.07.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “630000 Öğün Malzemeli  
Yemek Alımı” ihalesine ilişkin olarak Tur-Av Yem. Tem. Gıd. Müh. Den.ve Dan. Hiz. İnş.  
Nak. Hay. Bes. ve Tic. Ltd. Şti.nin 05.08.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 06.08.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.08.2019 tarih ve  
33778 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.08.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/886 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1)İhale uhdesinde bırakılan isteklinin teklif dosyasında sunmuş olduğu belgelerin İdari  
Şartname’nin 7.7’nci maddesinde belirtilen belgelerin sunuluş şekline aykırı olarak  
sunulduğu,  
2) Anılan istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata  
bulunduğu ve birim fiyat teklif mektubundaki rakam ile yazının farklı olduğu,  
3) Anılan istekli tarafından sunulan geçici teminat mektubunun standart forma uygun  
düzenlenmediği ve İdari Şartname’de geçici teminat mektubu için belirlenmiş şartları  
sağlamadığı,  
4) Anılan istekli adına ihaleye teklif veren vekil adına düzenlenmiş vekaletname ve  
imza sirkülerinin teklif dosyasında sunulmadığı, eğer sunuldu ise söz konusu belgelerin  
asıllarının yahut noter onaylı suretlerinin sunulmadığı, ayrıca söz konusu vekilin EKAP’a  
kaydettirilmemiş olduğu,  
5)Söz konusu istekli tarafından sunulan işletme kayıt belgesinin herhangi bir mutfak  
bulunmadan alınmış olduğu ve söz konusu belge üzerindeki faaliyet konularının ihale konusu  
işi kapsamadığı, ayrıca söz konusu işletme kayıt belgesinde yer alan adres ile Ticaret Sicil  
Gazetesinde bulunan adresin farklı olduğu,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
6) Anılan istekli tarafından sunulan bilanço ve eşdeğer belgelerin İdari Şartname’de  
belirlenen şartları sağlamadığı,  
7) Anılan istekli tarafından sunulan gelir tablosunun ve eşdeğer belgelerin eksik  
sunulduğu ve İdari Şartname’de belirlenen şartları sağlamadığı,  
8) Söz konusu istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin İdari Şartname’de  
belirlenen şartları sağlamadığı ve EKAP’a kaydedilmemiş olduğu,  
9) Söz konusu istekli tarafından tüzel kişiliğin son durumunu göstermek üzere sunulan  
belgelerin isteklinin pay defteriyle uyumlu olmadığı,  
10) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı  
şöyle ki;  
a) Ek- H.4 Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’nin “ Açıklama Yöntemi ”  
kısmında ekli belgelerin kaçıncı sayfada olduklarının açıkça yazılmadığı, ayrıca aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamındaki tevsik edici belgelerdeki birim fiyatlarla, ana çiğ girdi  
listesinde bulunan birim fiyatların birbiriyle uyumlu olmadığı,  
b) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında toplam tutar ve toplam maliyetler  
üzerinden açıklama yapıldığı,  
c) Aşırı düşük teklif açıklamasında Teknik Şartname’ye aykırı olarak öğretim dönemi  
içinde ve dışında çalışacak personellerin ayrılmadığı ve yapılan hesaplamaların asgari işçilik  
maliyetini karşılamadığı,  
d) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında söz konusu ihalede çalışacak personele ait  
yol ve yemek giderlerine ilişkin bir açıklama yapılmadığı, bu giderler için yapılan  
açıklamaların mevzuata uygun olmadığı,  
e) İhale konusu işte çalıştırılacak personele ait giyim giderlerinin, “yardımcı girdiler”  
başlığında değerlendirmesi gerekirken “İşçilik Giderleri” kısmına dahil edildiği, mevzuata  
aykırı olarak yapılan bu yanlış hesaplama ile işçilik giderinin toplam teklif tutarına oranının  
ve dolayısıyla da işçilik oranının değiştirildiği, bu hesaplama neticesinde Ek- H.4 Malzemeli  
Yemek Sunumu Hesap Cetvelindeki işçilik giderlerinin yanlış hesaplandığı,  
f) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında 79.2.2’nci maddede yer alan diğer  
yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılması fiilen mümkün olduğu halde, anılan istekli  
tarafından ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat  
tekliflerinin kullanıldığı,  
g) Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin üzerinde TÜRMOB kaşesinin  
bulunmadığı, söz konusu fiyat tekliflerini veren üçüncü kişilere ait imza sirkülerinin  
sunulmadığı ve fiyat tekliflerinin düzenleyen meslek mensuplarına ait oda faaliyet  
belgelerinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
h) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kullanılan kamu kurum ve kuruluşları  
tarafından yayınlanan birim fiyatları gösteren belgelerde bu fiyatların geçerli olduğu tarih  
aralığı bilgisine yer verilmediği,  
ı) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kullanılan toptancı hali fiyatlarının ihale  
tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde belirlenen fiyatlar olması  
gerekirken anılan istekli tarafından kullanılan toptancı hali fiyatlarının bu şartı sağlamadığı,  
j) Anılan istekli tarafından düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağının hatalı  
düzenlendiği zira yalnızca kişi başına düşen gramajlar üzerinden hesaplama yapıldığı, söz  
konusu tutanağa göre son veya bir önceki geçici beyanname döneminde üretilen/alımı ve  
satımı yapılan mal miktarının ihale konusu işte kullanılacak mal miktarının yarısı kadar  
olmadığı, tutanağın her sayfasının meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalanmadığı,  
tutanağın ilk sayfasında yer alan meslek mensubu bilgileriyle ilgili meslek mensubunun  
kaşesinde yer alan bilgilerin birbirinden farklı olduğu, tutanakta anılan isteklinin hangi  
malların üreticisi hangi malların satıcısı olduğuna ilişkin bir sınıflandırma yapılmadığı, ayrıca  
tutanağın ekinde ilgili meslek mensubunun faaliyet belgesine yer verilmediği verilmiş olsa  
dahi söz konusu belgenin geçerlilik süresinin dolmuş olduğu, tutanağa sayı ve tarih  
verilmediği,  
k) Anılan istekli tarafından, 250 cc’lik kapalı pet bardak suya ilişkin yapılan  
açıklamada kullanılan maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarında (Ek-O.7) mevzuat gereği 3  
aylık dönem içerisinde en az 315.000,00 adet alış/satış yapılmış olması gerektiği ancak anılan  
istekli tarafından sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.7) bu şartın yerine  
getirilmediği,  
l) Örnek menüde yer alan yemeklerin gramajlarında etlerin dana but, dana döş, dana  
tranç ve dana kemiksiz olarak belirlendiği ancak anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük  
teklif açıklamalarında maliyeti düşürmek için dana eti, dana eti kemiksiz vb. etlerin  
fiyatlarının kullanıldığı iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d)  
bendinde, itirazen şikâyet dilekçelerinde başvurunun konusunun, sebeplerinin ve dayandığı  
delillerin belirtilmesi gerektiği, aynı maddenin onuncu fıkrasında da, başvurunun şekil  
kurallarına uygun olmaması halinde başvurunun reddine karar verileceği hüküm altına  
alınmıştır.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinde  
başvurularda aranacak şekil unsurları düzenlenmiş, Yönetmelik’in 8’inci maddesinin (ç)  
bendinde de, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendi  
yinelenmiş, başvuru dilekçelerinde başvurunun konusunun, sebeplerinin ve dayandığı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
delillerin belirtilmesi gerektiği hüküm altına alınırken, İhalelere Yönelik Başvurular  
Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinin son fıkrasında “Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci  
fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru  
dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların  
dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi  
gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu  
belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi  
halinde, Yönetmeliğin 8’inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin  
sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.”  
açıklamasına yer verilmiş olduğu,  
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri dikkate alındığında itirazen şikâyet  
dilekçesinde yer verilen istekli tarafından ihale dosyasında sunulan belgelerin İdari  
Şartname’nin 7.7’nci maddesinde belirtilen belgelerin sunuluş şekline aykırı olarak sunulduğu  
hususunun somut dayanaktan uzak genel hukuki aykırılık ifadelerini içerdiği, hangi belgelerin  
iddiaya konu olduğunun anlaşılmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının soyut iddia  
niteliğinde olduğu anlaşıldığından, söz konusu iddianın yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının  
şekli” başlıklı 53’üncü maddesinde “1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde  
yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.  
(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:  
a) Yazılı olması.  
b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.  
c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.  
ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.  
d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de  
faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.  
e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış  
olması.  
(3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların  
tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.  
...  
(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve  
teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir  
eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif  
mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara  
başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı  
bırakılır.hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki  
bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 56’ncı maddesinde “(7) Birim fiyat teklif  
cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim fiyat teklif cetvellerinde  
aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
hükmü bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: 630000 öğün malzemeli yemek alımı  
b) Miktarı ve türü:  
630.000 öğün yemek  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi tüm mutfak ve yemekhaneleri  
Bolu  
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.düzenlemesi bulunmaktadır.  
Buna göre yapılan incelemede anılan istekli tarafından 6.237.000,00 TL bedel içeren  
birim fiyat teklif mektubunun sunulduğu, söz konusu teklif mektubunun kamu ihale  
mevzuatınca taşıması gereken özellikleri haiz olduğu ve teklif edilen bedelin rakam ve yazı  
ile birbirine uygun olarak açıkça yazıldığı,  
Aynı istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif cetveli üzerinden yapılan incelemede  
söz konusu teklif cetvelinde aritmetik hata bulunmadığı görüldüğünden başvuru sahibi  
isteklinin bu iddiası yerinde bulunmamıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Teminat mektupları” başlıklı 35’nci maddesinde  
“Bu Kanun kapsamında verilecek teminat mektuplarının kapsam ve şeklini tespite Kamu  
İhale Kurumu yetkilidir.  
32’nci maddeye göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla  
süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin  
uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır. Kesin teminat  
mektuplarının süresi ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından  
belirlenir.  
İlgili mevzuatına aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez.”  
hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teminatlar” başlıklı 55’nci  
maddesinde “(1) İhalelerde, teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere, istekli  
tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır.  
...  
(3) Kanunun 34 üncü maddesindeki değerler teminat olarak kabul edilir.  
(4) İstekli veya yüklenici tarafından, teminat olarak banka teminat mektubu verilmesi  
halinde, bu teminat mektuplarının kapsam ve şeklinin, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan  
standart formlara uygun olması zorunludur. Standart formlara uygun olarak düzenlenmemiş  
teminat mektupları geçerli kabul edilmez. İstekli tarafından sunulacak geçici teminatın  
Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak  
alınması durumunda, mektuba kuruluş tarafından verilen ayırt edici numaranın  
sunulmayacak belgeler tablosunda belirtilmesi yeterlidir.  
(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden  
itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.  
...  
(7) İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam teminat miktarı, ortaklık oranına  
veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın ortaklardan  
biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Ancak ortaklardan herhangi biri tarafından Kanun  
kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işlerden elde  
edilen iş deneyiminin kullanılması durumunda, belgeyi kullanan ortak tarafından ilgisine göre  
iş ortaklıklarındaki hissesi oranında veya konsorsiyumlarda işin uzmanlık gerektiren  
kısımlarına verilen teklif tutarının toplam teklif tutarına karşılık gelen oranda geçici ve kesin  
teminat verilmesi zorunludur.  
...  
(9) Gerek görüldüğünde teminat mektuplarının ilgili bankanın genel müdürlüğünden  
veya şubesinden teyidi idarelerce yapılabilir. Yapılan teyitlerde, bankanın en az iki yetkilisinin  
imzasının bulunması gerekir.hükmü bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif  
ettikleri bedelin % 3'ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat  
vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3'ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi  
değerlendirme dışı bırakılır.  
26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık  
oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın  
ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir.  
26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi  
belirtilmelidir. Bu tarih, 07.11.2019 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından  
belirlenir.  
26.4. Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, istenilen  
katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesiyle İdare tarafından değerlendirme dışı  
bırakılacaktır.düzenlemesi bulunmaktadır.  
Anılan istekli tarafından sunulan teklif bedelinin 6.237.000,00 TL olduğu, buna göre  
Şartname düzenlemeleri kapsamında söz konusu istekli tarafından sunulması gereken asgari  
geçici teminat tutarının 187.110,00 TL olduğu görülmüştür.  
Yapılan incelemede anılan istekli tarafından, “Türkiye Garanti Bankası A.Ş. Batman  
Şubesi” tarafından 08.07.2019 tarihinde düzenlenmiş “310.000,00 TL” bedel içeren geçici  
teminat mektubunun sunulduğu, söz konusu geçici teminat mektubunun geçerlilik süresinin  
“30.12.2019” tarihine kadar olacak şekilde belirlendiği görülmüştür.  
Bu doğrultuda anılan geçici teminat mektubunun, İdari Şartname’de belirlenen şartları  
sağladığı ve aynı Şartname’nin ekinde verilen Geçici Teminat Mektubu Standart Formuna  
uygun olduğu görüldüğünden başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:  
...  
e) Vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya  
ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi,” düzenlemesi  
bulunmaktadır.  
Söz konusu düzenlemeden vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına  
düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza  
beyannamesinin teklif dosyasında sunulmasının bir yeterlik kriteri olarak düzenlendiği  
görülmüştür.  
Yapılan incelemede, anılan istekli tarafından söz konusu ihaleye vekil aracılığıyla  
teklif verilmediği anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “İsteklilerin ihale tarihi itibariyle geçerliliğini yitirmemiş 5996  
Sayılı Kanun gereğince düzenlenen İşletme Kayıt Belgesini vermeleri zorunludur.”  
düzenlemesi bulunmaktadır.  
İnceleme konusu ihale dokümanında ve kamu ihale mevzuatında, işletme kayıt  
belgesinde belirtilen adres ile isteklilere ilişkin yayımlanan Ticaret Sicili Gazetesinde yer alan  
adresin ve teklif zarfında belirtilen adresin aynı olması gerektiğine yönelik herhangi bir  
düzenlemenin bulunmadığı, Ticaret Sicil Gazetesinde belirtilen adres ile işletme adresinin  
aynı/farklı olabileceği anlaşıldığı, kaldı ki yapılan incelemede anılan istekli tarafından  
sunulan işletme kayıt belgesinde yer alan şirket adresi ile aynı istekli tarafından sunulan  
Ticaret Sicil Gazetesindeki adresin aynı olduğunun görüldüğü,  
İşletmenin faaliyet konusunun “Depo, Gıda Satış ve Diğer Perakende Faaliyet  
Gösteren İşletmeler” olarak belirlendiği, ayrıca idarece Şartname düzenlemeleri kapsamında  
isteklilerce sunulacak işletme kayıt belgesinin faaliyet konusuna ilişkin bir düzenleme  
yapılmadığı dikkate alındığında başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:  
İdari Şartname’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4’üncü maddesinde “7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı  
yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu  
kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya  
serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi  
(Standart Form: KİK025.1/H)sunmaları gerekmektedir.  
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
(bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara  
yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait  
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden  
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir  
veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur.  
Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin  
sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri  
düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya  
bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı  
o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge  
ile tevsik edilebilir.  
Serbest meslek erbabı tarafından sunulan, ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve  
onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, son yıla ait  
toplam gelirin toplam gidere oranının veya son iki yıla ait gelir ve giderlerin parasal  
tutarlarının ortalaması üzerinden bulunacak oranın en az (1,25) olması şartı aranır. Serbest  
meslek kazanç defteri özetinin serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması gerekir.  
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı  
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.düzenlemesi  
bulunmaktadır.  
Yapılan incelemede anılan istekli tarafından, SMMM tarafından düzenlenmiş ve 2018  
yılına ilişkin bilgileri içeren bilanço bilgileri tablosunun ve 2018 yılı bilançosunun sunulduğu,  
söz konusu bilanço üzerinden yapılan incelemede cari oranın 1,98, öz kaynak oranının 0,16,  
kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0 olduğu, bu haliyle anılan isteklinin  
İdari Şartname’de bilanço için belirlenen şartları sağladığı görüldüğünden başvuru sahibi  
isteklinin bu iddiası yerinde bulunmamıştır.  
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş hacmini gösteren belgeler”  
başlıklı 36’ncı maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde;  
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,  
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgenin,  
istenilmesi zorunludur.  
her ikisinin de idarelerce  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
(2) Aday veya isteklinin birinci fıkrada belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir.  
Serbest meslek erbabının iş hacmi serbest meslek kazanç defteri özeti ile belgelendirilir.  
(3) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya  
serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.  
(4) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış  
iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.”  
hükmü bulunmaktadır.  
İdari Şartname’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4’üncü maddesinde “7.4.3. İstekli tarafından;  
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,  
b) Taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen  
hizmet işlerinin parasal tutarını gösteren ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş  
faturaların,  
birinin sunulması yeterlidir.  
Taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin  
parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen işlerden elde edilen  
gelirlerin toplamı dikkate alınır.  
Toplam cironun teklif edilen bedelin % 25'inden, taahhüt altında devam eden işlerin  
gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının ise teklif edilen bedelin %  
15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere  
ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.  
Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu  
takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp  
sağlanmadığına bakılır.  
Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci  
mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen  
gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci  
tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak  
tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak  
olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak  
toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi tutarı  
kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif  
kapsamında sunulması gerekmektedir.düzenlemesi bulunmaktadır.  
Yapılan incelemede söz konusu istekli tarafından sunulan teklifin 6.237.000,00 TL  
olduğu, buna göre anılan istekli tarafından sunulması gereken asgari toplam ciro tutarının  
1.559.250,00 TL olduğu anlaşılmıştır.  
Söz konusu istekli tarafından 2018 yılına ait gelir tablosunun sunulduğu, söz konusu  
gelir tablosu üzerinde yapılan incelemede toplam ciro tutarının 22.105.891,88 TL olduğu, bu  
haliyle istekli tarafından sunulan gelir tablosunun İdari Şartname’de belirlenen şartları  
sağladığı görüldüğünden başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasını ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün  
deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek  
bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;  
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet  
alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya  
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye  
doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini  
gösteren belgeleri, sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 40'den az  
olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini  
gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda  
belirtilmiştir:  
Malzemeli yemek pişirme, servisi ve sonrası hizmetler benzer iş olarak kabul  
edilecektir.düzenlemesi bulunmaktadır.  
Yapılan incelemede söz konusu istekli tarafından sunulan teklifin 6.237.000,00 TL  
olduğu, buna göre anılan istekli tarafından sunulması gereken asgari iş deneyim tutarının  
2.494.800,00 TL olduğu anlaşılmıştır.  
Söz konusu isteklinin iş deneyiminin tevsiki için “TP Batman Bölge Müdürlüğüne  
bağlı tabldot yemekhanesinin yemek ve servis hizmetleri ile Kristal Park’ın aşçılık, garsonluk,  
servis ve servis sonrası hizmetleri ile alakart yemek hizmetlerinin yürütülmesi” işine ilişkin  
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü Batman Bölge Müdürlüğü tarafından  
düzenlenmiş sözleşme tarihi 03.08.2016, kabul tarihi 14.08.2018, belge tutarı 7.452.261,08  
TL olan iş bitirme belgesinin sunulduğu,  
Söz konusu iş bitirme belgesine konu olan işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu  
işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: TP Batman Bölge Müdürlüğüne bağlı Tabldot Yemekhanesinin yemek ve  
servis hizmetleri ile Kristal Park’ın aşçılık, garsonluk, servis ve servis sonrası hizmetleri ile  
alakart yemek hizmetlerinin yürütülmesi işidir  
b) Miktarı ve türü:  
24 ay süreyle 54 personelle yaklaşık 168.000 adet seçmesiz malzemeli yemek yapma,  
yemek servisi ve servis sonrası diğer genel hizmetlerinin yürütülmesi işleri hizmet alımı  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: Türkiye Petrolleri Bölge Müdürlüğü, Merkez Sosyal  
Tesisleri/Batman  
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.düzenlemesi bulunmaktadır.  
Bu kapsamda yapılan inceleme neticesinde, söz konusu iş deneyim belgesine konu  
olan işin mezkur ihale konusu iş ve benzer iş tanımına uygun olduğu mevcut iş deneyim  
belgesinin, güncellenmeden dahi mevcut haliyle istenen iş deneyim tutarının tamamını  
karşıladığı ve yapılan incelemede ilgili iş deneyim belgesinin EKAP kaydının bulunduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Asgari sayı” başlıklı 338’inci maddesinde “(1)  
Anonim şirketin kurulabilmesi için pay sahibi olan bir veya daha fazla kurucunun varlığı  
şarttır. 330 uncu madde hükmü saklıdır.  
(2) Pay sahibi sayısı bire düşerse, durum, bu sonucu doğuran işlem tarihinden  
itibaren yedi gün içinde yönetim kuruluna yazılı olarak bildirilir. Yönetim kurulu bildirimi  
aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde, şirketin tek pay sahipli bir anonim şirket  
olduğunu tescil ve ilan ettirir. Ayrıca, hem şirketin tek pay sahipli olarak kurulması hem de  
payların tek kişide toplanması hâlinde tek pay sahibinin adı, yerleşim yeri ve vatandaşlığı da  
tescil ve ilan edilir. Aksi hâlde doğacak zarardan, bildirimde bulunmayan pay sahibi ve tescil  
ve ilanı yaptırmayan yönetim kurulu sorumludur.  
(3) Şirket, tek pay sahibi olacak şekilde kendi payını iktisap edemez;  
ettiremez.” hükmü,  
Anılan Kanun’un “Hamiline yazılı pay senetlerinin devri” başlıklı 489’uncu  
maddesinde “(1) Hamiline yazılı pay senetlerinin devri, şirket ve üçüncü kişiler hakkında,  
ancak zilyetliğin geçirilmesiyle hüküm ifade eder.hükmü,  
“Nama yazılı payların ve pay senetlerinin devrinde ilke” başlıklı 490’ıncı maddesinde  
“(1) Kanunda veya esas sözleşmede aksi öngörülmedikçe, nama yazılı paylar, herhangi bir  
sınırlandırmaya bağlı olmaksızın devredilebilirler.  
(2) Hukuki işlemle devir, ciro edilmiş nama yazılı pay senedinin zilyetliğinin devralana  
geçirilmesiyle yapılabilir.hükmü,  
“II-Esas sözleşmeyle sınırlama, 1. İlkeler” başlıklı 492’nci maddesinde “(1) Esas  
sözleşme, nama yazılı payların ancak şirketin onayıyla devredilebileceğini öngörebilir...”  
hükmü,  
“III-Pay defteri, 1. Kayıt” başlıklı 499’uncu maddesinde “(1) Şirket, senede  
bağlanmamış pay ve nama yazılı pay senedi sahipleriyle, intifa hakkı sahiplerini, ad, soyad,  
unvan ve adresleriyle, pay defterine kaydeder.  
(2) Payın usulüne uygun olarak devredildiği veya üzerinde intifa hakkı kurulduğu  
ispat edilmediği sürece, devralan ve intifa hakkı sahibi pay defterine yazılamaz.  
(3) Şirket, kaydın yapıldığını pay senedine işaret eder.  
(4) Şirketle ilişkilerde, sadece pay defterinde kayıtlı bulunan kimse pay sahibi ve intifa  
hakkı sahibi olarak kabul edilir…” hükmü yer almaktadır.  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki  
faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı  
38’inci maddesinde “(1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,  
a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,  
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,  
teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibarıyla  
mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup,  
ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri  
4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan  
düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.hükmü bulunmaktadır.  
Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler  
ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için  
aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:  
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.” düzenlemesi bulunmaktadır.  
Yukarıda aktarılan ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri gereği  
ihalelere katılacak tüzel kişi istekliler tarafından ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri  
veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir  
belgelerin teklif kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu, Türk Ticaret Kanunu’nun  
yukarıda yer verilen ilgili hükümleri uyarınca ise anonim şirketlerde tek ortak kalmadığı  
sürece pay devrine ilişkin işlemlerde tescil zorunluluğu bulunmadığı, pay devir işlemleri için  
şirketçe onaylandıktan sonra pay defterine kaydedilmesinin gerektiği ve sadece pay defterine  
kayıtlı kişilerin pay sahibi olarak kabul edilebileceği, diğer bir ifadeyle anonim şirketlerde tek  
ortak kalmadığı sürece pay devrinin ticaret siciline tescilinin veya ilanının zorunlu olduğuna  
ilişkin anılan Kanun’da herhangi bir hüküm yer almadığı anlaşılmaktadır.  
Bu minvalde yapılan değerlendirmede, ihale uhdesinde kalan isteklinin bir anonim  
şirket olması sebebiyle, şirketin son durumuna ilişkin bilgilerin ticaret sicil gazetelerinden  
elde edilemeyeceği, bu kapsamda ilgili tüzel kişinin son durumuna ilişkin nihai  
değerlendirmeyi yapabilmek için pay defterine ihtiyaç duyulduğu ve bu kapsamda ilgili  
istekliden temin edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Kurumumuz tarafından Danış Kur. Hiz. İnş. Yem. Hiz. Tem. Gıd. San. ve Tic. A.Ş.den  
28.08.2019 tarihli ve E.2019/15707 sayılı yazı ile, başvuruya konu ihalenin gerçekleştirilme  
tarihi olan 11.07.2019 tarihi itibariyle tüzel kişiliğin ortakları ve ortaklık oranlarını gösteren  
pay defterinin tamamının meslek mensubu (SMMM/YMM) veya noter onaylı suretinin  
gönderilmesi talep edilmiştir.  
Yapılan incelemede, söz konusu yazının 02.09.2019 tarihinde anılan istekliye teslim  
edildiği, anılan istekli tarafından pay defterine ait 2 sayfanın faks yoluyla Kurumumuza  
gönderildiği bununla birlikte karar tarihi itibariyle Kurumumuzca muhataba verilen üç günlük  
sürenin dolduğu ancak bu süre içerisinde istenilen belgenin aslının yahut meslek mensubu  
veya noter onaylı örneğinin gönderilmediği anlaşılmıştır. Bu bağlamda, Danış Kur. Hiz. İnş.  
Yem. Hiz. Tem. Gıd. San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin geçerliği dosya kapsamında yer alan  
belgelerde de tespit edilemediğinden, teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
sonucuna ulaşılmıştır.  
10) Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit  
veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c)  
ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan  
hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin  
kullanılması zorunludur.  
(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.  
a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile  
yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.  
b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.  
c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar  
listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.  
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık  
maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.  
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;  
SD: Sınır değeri,  
YM: Yaklaşık maliyeti,  
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu  
anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten  
yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,  
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne  
uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık  
maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,  
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını  
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak  
üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre  
Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal  
ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu  
kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri  
veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle  
yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi  
hariç) geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan  
Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren  
toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın  
herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler  
için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç)  
geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.8. İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan  
Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu  
tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal  
bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı  
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre  
hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan  
ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel  
kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin  
bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci  
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat  
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek–H.4)  
hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık;  
işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut,  
mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri  
(ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal  
gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale  
dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü  
düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar  
arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği  
orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri  
(doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama  
giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör  
muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler”  
başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç,  
bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla  
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan  
diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının  
anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve  
işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve  
işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam  
miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara  
öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif  
ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını  
kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.  
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dâhil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.açıklaması yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi bulunmaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; malzemeli yemek hizmet  
alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik  
şartnamelerde asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılacağı, bu menülerde yer alan  
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının ihale dokümanında belirtileceği; teklifi aşırı  
düşük bulunan istekliler tarafından öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider”  
oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinin (Ek–H.4) hazırlanarak  
açıklama kapsamında sunulması, söz konusu açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için ise  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
“(Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’ten çok olmaması gerektiği, oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’ten çok olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ana girdi ibaresi kapsamında; kırmızı  
et, beyaz et, balık, işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi), kuru gıdalar  
(pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi), sebze, meyve, toz şeker, süt, yoğurt,  
ayran, yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı), kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin,  
yumurta, reçel, bal gibi), pet su ve ekmeğin açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate  
alınacağı, isteklilerin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi  
için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri,  
ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri  
ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi  
unsurların “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirileceği ve anılan unsurlar için açıklama  
sunulmasının gerekmediği anlaşılmaktadır.  
Bu kapsamda başvuru sahibi isteklinin iddiaları doğrultusunda yapılan inceleme  
doğrultusunda;  
a) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
kullanılan birim fiyatların tevsiki için kullanılan belgeleri ve bu belgelerin ekli belgelerde  
kaçıncı sayfada olduğunun yazıldığı,  
Söz konusu belgeler üzerinden yapılan incelemede, ana çiğ girdi listesindeki nohut ve  
siyah zeytin girdilerinin fiyatlarının tevsiki için Gaziantep Ticaret Borsası 2018 yılı Ağustos  
ayına ait bültenin kullanıldığının ve bu girdilere ait fiyat bilgilerinin anılan bültenin sırasıyla  
6’ncı ve 16’ncı sayfasında bulunduğunun belirtildiği, ancak yapılan incelemede söz konusu  
sayfaların aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan ilgili bültende yer almadığı  
görülmüştür.  
Yine ana çiğ girdi listesindeki patlıcan girdisinin fiyatının tevsiki için Erzurum Ticaret  
Borsası 2018 yılı Eylül ayına ait bültenin kullanıldığının ve bu girdiye ait fiyat bilgisinin  
anılan bültenin 4’üncü sayfasında bulunduğunun belirtildiği ancak yapılan incelemede söz  
konusu sayfanın aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan ilgili bültende yer almadığı  
görülmüştür.  
Bu bilgiler ışığında söz konusu girdilere ait fiyatların tevsikinin yapılmamış olduğu  
sonucuna varıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmuştur.  
b) Yapılan incelemede ihale uhdesinde kalan isteklinin, idarece aşırı düşük teklif  
sorgulamasının ekinde verilen örnek menü kullanılarak birim maliyetler üzerinden açıklama  
yaptığı, yine işçilik maliyeti için birim maliyet hesaplaması yaptığı görüldüğünden başvuru  
sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
c) Anılan isteklinin işçilik hesaplamaları için KİK işçilik hesaplama modülünü  
kullandığı ve idarece Teknik Şartname’de personel için belirlenmiş düzenlemelere uygun bir  
açıklama sunulduğu, ayrıca aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında öğretim dönemi içinde  
ve dışında çalışacak personellerin ayrıldığı ve açıklamaların buna göre yapıldığı  
görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
d) Teknik Şartname’nin 71’inci maddesinde “Çalıştırılan personelin, işyerine geliş  
gidişlerinde servis kullanılacak ve bu servislerin işi aksatmayacak şekilde temininden  
yüklenici sorumlu olacaktır. Servis sözleşmesi ilk hak edişle birlikte idareye bildirilecek ve her  
ay servise ait ödeme faturaları hak edişle beraber idareye ibraz edilecektir. Ayrıca çalışan tüm  
personelin yemek ihtiyacı günlük servise sunulan menüden karşılanacaktır.düzenlemesi  
bulunmaktadır.  
İhale uhdesinde kalan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, ihale  
konusu işte çalışacak personelin yol gideri maliyetinin tevsiki için üçüncü kişilerden alınmış  
fiyat teklifinin kullanıldığı,  
Personelin yemek maliyeti için ise, istekli tarafından ihale konusu işte çalışacak  
personele ait toplam öğün miktarına ve bu öğünler için öngörülen birim maliyete ve toplam  
maliyete aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer verildiği, Teknik Şartname düzenlemesi  
kapsamında personelin yemek ihtiyacının günlük servise sunulan menüden karışlanacağının  
anlaşıldığı, dolayısıyla söz konusu maliyetin istekli tarafından bir öğün için belirlenen birim  
maliyet ile açıklandığı anlaşıldığından başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde  
bulunmamıştır.  
e) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında personele  
ait giyim giderlerine işçilik giderleri arasında yer verilmediği görüldüğünden başvuru sahibi  
isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
f) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, ana çiğ  
girdi maliyetlerinin tevsiki için üçüncü kişilerden alınmış fiyat teklifi kullanılmadığı  
görüldüğünden başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
g) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, ihale  
konusu işte çalışacak personelin servis gideri için ilgili üçüncü kişiden fiyat teklifi alındığı,  
fiyat teklifinin üzerinde TÜRMOB kaşesinin bulunduğu, fiyat teklifinin ekinde fiyat teklifini  
veren üçüncü kişiye ait imza sirkülerinin ve fiyat teklifini düzenleyen meslek mensubunun  
oda faaliyet belgesinin sunulmadığı ancak üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin ekinde  
fiyat teklifini veren üçüncü kişiye ait imza sirkülerinin ve fiyat teklifini düzenleyen meslek  
mensubunun oda faaliyet belgesinin sunulması zorunluluğu bulunmadığından başvuru sahibi  
isteklinin bu iddiası yerinde bulunmamıştır.  
h) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında çeşitli  
illerin Ticaret Borsalarına ait fiyat bültenlerinin kullanıldığı ve söz konusu bültenlerin  
üzerinde tarih bilgisi yer aldığı görüldüğünden başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde  
bulunmamıştır.  
ı) Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında toptancı  
hali fiyatlarının kullanılmadığı görüldüğünden başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde  
bulunmamıştır.  
j) Anılan istekli tarafından sunulan EK-0.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
üzerinden yapılan incelemede, söz konusu tutanakta örnek menülerdeki girdiler için toplam  
öğün miktarı üzerinden hesaplama yapıldığı tutanağın her sayfasının meslek mensubu  
tarafından kaşelenip imzalandığı, tutanağın ilk sayfasında yer alan meslek mensubu  
bilgileriyle ilgili meslek mensubunun kaşesinde yer alan bilgilerin birbiriyle aynı olduğu,  
tutanağın ekinde meslek mensubunun faaliyet belgesine yer verildiği ve söz konusu belgenin  
açıklama tarihi itibarıyla geçerli olduğu, tutanakta tarih ve sayı bilgisine yer verildiği, yine  
tutanaktaki mallar için tek bir tablo düzenlenmediği söz konusu malların her biri için İlk  
Madde ve Malzeme/Yarı Mamuller-Üretim veya Ticari Mallar Hesaplarının kullanılarak  
açıklama yapıldığı,  
Başvuru sahibinin EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarında yer alan ve son  
veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde üretilen/alımı ve satımı yapılan mal  
miktarlarının, ihale konusu işte kullanılması gereken mal miktarının en az yarısını  
kapsamadığı yönündeki iddiasının incelenmesi neticesinde ise;  
Başvuru sahibinin idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet başvuruları  
incelendiğinde, başvuru sahibinin iddialarının, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından  
sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan Ek-O.7 belgesi ile ihale  
dokümanının baştan sona yeniden incelenmesine ilişkin olduğu ve somut mevzuata aykırılık  
iddialarından ziyade, EK-O.7 belgesinin varsayımlara dayalı olarak mevzuata aykırılığının  
ileri sürüldüğü anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde, şikâyet  
ve itirazen şikâyet başvuru dilekçelerinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı  
delillerin belirtilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. İhalelere Yönelik Başvurular  
Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde de aynı hükme yer  
verilmiştir. Diğer taraftan, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci  
maddesinin sekizinci fıkrasında, anılan Yönetmelik hükmü gereğince, başvuruda bulunulan  
hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte  
gösterilmesi gerektiği yönünde bir açıklama yapılmıştır.  
Bu çerçevede, başvuru sahibi tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu EK-O.7 belgesinin mevzuata aykırı olarak  
sunulduğu iddia edilmekle birlikte, söz konusu iddiaların somut delillere dayandırılmadığı ve  
bu bakımdan ileri sürülen iddiaların somut nitelikte olmadığı, söz konusu belgeye ilişkin ihale  
komisyonu tarafından yapılan değerlendirmelerin baştan sona yeniden yapılmasının talep  
edildiği, Kurum tarafından ihale sürecindeki işlem ve eylemlere ilişkin yapılacak incelemenin  
başvuru sahibinin iddia konusu ettiği hususlara ve idarenin bu yöndeki beyanlarına yönelik  
olduğu, uyuşmazlıklarda idari denetim yetkisi bu yönde bulunan Kurumun ihale  
komisyonlarının yerine geçip, re’sen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan  
sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, başvuru sahibinin iddialarının somut bir hukuka aykırılık gerekçesine  
veya delillere dayanmadığı, dolayısıyla soyut nitelikte olduğu anlaşıldığından başvuru  
sahibinin söz konusu iddiası uygun bulunmamıştır.  
k) Anılan istekli tarafından, 250 cc’lik kapalı pet bardak suya ilişkin yapılan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
açıklamada kullanılan maliyet/satış tutarı tespit tutanağında 250 cc’lik kapalı pet bardak su  
için tutanakta belirlenmiş toplam miktarın 327.100,00 adet olduğu, bu sayının isteklinin iddia  
ettiği 315.000,00 adet sayısından daha yüksek olduğu görüldüğünden başvuru sahibi  
isteklinin bu iddiası yerinde bulunmamıştır.  
l) Aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan iki haftalık örnek menüdeki bazı  
yemeklerde dana eti, dana tranç, dana döş ve dana eti kemiksiz olmak üzere dört tür dana eti  
girdisine yer verildiği, anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, örnek  
menüdeki yemekler için Teknik Şartname’de belirlenen gramaj listesindeki dana eti türlerini  
ve bu dana eti türleri için belirlediği fiyatları kullandığı görüldüğünden başvuru sahibi  
isteklinin iddiası yerinde bulunmamıştır.  
Netice itibarıyla ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarına  
yönelik başvuru sahibinin 10’uncu iddiasının (a) bendinde belirtilen iddiaları yerinde  
bulunduğundan, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının  
reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci  
fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin  
inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.  
Başvuru sahibinin 9’uncu iddiası kapsamında yapılan incelemede, yukarıda aktarılan  
ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri gereği ihalelere katılacak tüzel kişi  
istekliler tarafından ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel  
kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir belgelerin teklif kapsamında  
sunulmasının zorunlu olduğu, Türk Ticaret Kanunu’nun yukarıda yer verilen ilgili hükümleri  
uyarınca ise anonim şirketlerde tek ortak kalmadığı sürece pay devrine ilişkin işlemlerde  
tescil zorunluluğu bulunmadığı, pay devir işlemleri için şirketçe onaylandıktan sonra pay  
defterine kaydedilmesinin gerektiği ve sadece pay defterine kayıtlı kişilerin pay sahibi olarak  
kabul edilebileceği, diğer bir ifadeyle anonim şirketlerde tek ortak kalmadığı sürece pay  
devrinin ticaret siciline tescilinin veya ilanının zorunlu olduğuna ilişkin anılan Kanun’da  
herhangi bir hüküm yer almadığı anlaşılmaktadır.  
Bu minvalde yapılan değerlendirmede, ihaleye teklif veren Ziyafet Top. Yem. San.  
Tic. A.Ş.nin bir anonim şirket olması sebebiyle, şirketin son durumuna ilişkin bilgilerin  
ticaret sicil gazetelerinden elde edilemeyeceği, bu kapsamda ilgili tüzel kişinin son durumuna  
ilişkin nihai değerlendirmeyi yapabilmek için pay defterine ihtiyaç duyulduğu ve bu  
kapsamda ilgili istekliden temin edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.  
Kurumumuz tarafından Ziyafet Top. Yem. San. Tic. A.Ş.den 28.08.2019 tarihli ve  
E.2019/15706 sayılı yazı ile başvuruya konu ihalenin gerçekleştirilme tarihi olan 11.07.2019  
tarihi itibariyle tüzel kişiliğin ortakları ve ortaklık oranlarını gösteren pay defterinin  
tamamının meslek mensubu (SMMM/YMM) veya noter onaylı suretinin gönderilmesi talep  
edilmiştir.  
Yapılan incelemede, söz konusu yazının 31.08.2019 tarihinde anılan istekliye teslim  
edildiği, bununla birlikte karar tarihi itibariyle Kurumumuzca muhataba verilen üç günlük  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/043  
: 41  
: 18.09.2019  
: 2019/UH.I-1165  
sürenin dolduğu ancak bu süre içerisinde istenilen belgenin gönderilmediği anlaşılmıştır. Bu  
bağlamda, Ziyafet Top. Yem. San. Tic. A.Ş.nin teklifinin geçerliği dosya kapsamında yer alan  
belgelerde de tespit edilemediğinden, teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği  
sonucuna ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Danış Kur. Hiz. İnş. Yem. Hiz.  
Tem. Gıd. San. ve Tic. A.Ş.nin ve Ziyafet Top. Yem. San. Tic. A.Ş.nin tekliflerinin  
değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak  
yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.