Ana Sayfa / Kararlar / Altınözü İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü / 2019/395226-2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında Taşımalı Eğitim Kapsamına Alınan İmam Hatip Ortaokulu ve Ortaöğretim Öğrencilerine Öğle Yemeği Verilmesi
Bilgi
İKN
2019/395226
Başvuru Sahibi
Asum Yemek A.Ş.
İdare
Altınözü İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
İşin Adı
2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında Taşımalı Eğitim Kapsamına Alınan İmam Hatip Ortaokulu ve Ortaöğretim Öğrencilerine Öğle Yemeği Verilmesi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Asum Yemek A.Ş.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Altınözü İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/395226 İhale Kayıt Numaralı “2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında Taşımalı Eğitim  
Kapsamına Alınan İmam Hatip Ortaokulu ve Ortaöğretim Öğrencilerine Öğle Yemeği  
Verilmesi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Altınözü İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 23.09.2019 tarihinde açık ihale usulü  
ile gerçekleştirilen “2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında Taşımalı Eğitim Kapsamına Alınan  
İmam Hatip Ortaokulu ve Ortaöğretim Öğrencilerine Öğle Yemeği Verilmesi” ihalesine  
ilişkin olarak Asum Yemek A. Ş.nin 22.10.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,  
idarenin 01.11.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.11.2019 tarih ve  
47325 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.11.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet  
başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1397 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Altınözü İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından  
yapılan “2019-2020 eğitim öğretim yılında taşımalı eğitim kapsamına alınan imam hatip  
ortaokulu ve ortaöğretim öğrencilerine öğle yemeği verilmesi” ihalesiyle ilgili 15.10.2019  
tarihli ihale komisyonu kararında Asum Yemek A.Ş.den aşırı düşük teklif açıklaması  
yapılması istenildiği ve açıklamalarının ihale dokümanı ve mevzuata uygun olmadığı  
gerekçesiyle tekliflerinin reddedildiği, ancak gerekçelerin yerinde olmadığı, zira  
1) İhale komisyonu kararında yaptıkları açıklamada kemikli et fiyatlarının kullanıldığı  
ve isteklilere gönderilen örnek yemek listesinde belirtilen yemeklere kemiksiz et  
kullanılacağının belirtildiği, kemiksiz et kullanılarak yapılacak açıklamada ana girdi ve işçilik  
giderleri toplam oranının mevzuatta belirtilen aralığın dışına çıkarak sonuca etki ettiğinin  
belirtildiği,  
Teknik Şartname’de ve gönderilen “Aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu tebligat  
ekinde yer alan yemek listesinde sığır/dana etinin kemiksiz olması gerektiğine dair bir ibare  
bulunmadığı hatta Teknik Şartname’nin “Yemek Yapımında Kullanılacak Malzemelerin  
Evsafı” başlıklı 6’ncı maddesinde kemik oranının en fazla %20 olabileceğinin belirtildiği,  
Açıklamada kullanılan Ankara Ticaret Borsası günlük bültenlerinde fiyatların kemikli  
etlere ait olduğuna dair bir ibare bulunmadığı,  
Kullanılması gereken et miktarlarının kemiksiz ağırlık olması gerektiğine dair bir  
ibare bulunmadığı ve et dışındaki diğer malzemelerde de fire ve/veya kullanılmaz kısımların  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
olduğu,  
Yemek listesinde kıyma kullanılan yemekler bulunduğu, bu yemeklerde kullanılan et  
gramajlarının kemiksiz olduğu varsayıldığında bu miktarların elde edileceği kemikli et  
miktarlarının hesaplanması gerektiği, Teknik Şartname’de kemik oranının maksimum %20  
olarak belirtildiği, kemikli etin %80’inin kemiksiz et olduğu, kemikli etin kemiksiz et  
olduğunda kaç gram olduğuyla ilgili hesaplama yapıldığında çiğ girdiyi 0,2 puan arttırarak  
oransal olarak 0,73 değerine ulaşıldığı, işçilik oranı olan 0,21 eklendiğinde toplam oranın  
0,94 olduğu ve bu oranında mevzuatta belirtilen sınırlar dâhilinde olduğu,  
2) İşçilik maliyeti hesaplama tablosunda Teknik Şartname’nin 5.d maddesinde yapılan  
düzenlemeye göre diyetisyen uzmanı çalıştırılmasıyla ilgili açıklama yapılmadığının iddia  
edildiği,  
Gönderilen “Aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu tebligat ekinde işçilik maliyeti  
için diyetisyen uzmanı çalıştırılması gerekliliğinin belirtilmediği, sadece “gıda işletmesi  
üretiminin nevine göre personel çalıştırmak zorunda oldukları personel” ibaresinin  
kullanıldığı,  
Teknik Şartname’nin diğer hususlar başlıklı 5.d maddesinde yer alan “Gıda  
Mühendisi, Diyetisyen Uzmanı ile eğitim görmüş, Ustalık Belgesi bulunan personel”  
ifadesinde virgüllerin konumu, “ile” bağlacının kullanımından doğan anlamda gıda mühendisi  
ve diyetisyen uzmanı tarafından eğitim almış olan personeli ifade etmek için kullanıldığı,  
ilgili maddenin çalıştırılacak personelin eğitimiyle ilgili olduğu, 5.e maddesinin de bunu  
destekler nitelikte olduğu ve sadece gıda mühendisiyle ilgili belge sunulmasının istendiği,  
ayrıca söz konusu ibarede “ve” kelimesi bulunmadığından gıda mühendisi ve diyetisyen  
uzmanının birlikte çalıştırılması gerektiğinin anlaşılmadığı,  
Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Ek-1’de “Hazır yemek,  
tabldot yemek ve meze üreten işyerleri için çalıştırılacak personel; Gıda mühendisi, ziraat  
mühendisi (gıda ve süt bölümü), kimya mühendisi, kimyager, diyetisyen, ev ekonomisi  
yüksekokulu beslenme bölümü, veteriner hekim” olarak belirlendiği, gıda mühendisi ve  
diyetisyenlik mesleğinin aynı kategoride yer aldığı ve aynı görev yetkinliğine sahip olduğu,  
söz konusu iş için gıda mühendisi çalıştırılacağı öngörülerek işçilik maliyeti açıklamasında  
yer verildiği,  
İşçilik açıklamasında servis ve temizlik elemanı dışındaki, gıda mühendisi, aşçı, aşçı  
yardımcısı ve şoförlerin maliyetlerinin tam zamanlı olarak belirtildiği, bu personellerin  
mesailerinin tamamını ihale konusu iş için harcamayacağı, bu nedenle öngörülen maliyette  
daha fazla personel çalıştırılabileceği,  
İşçilik giderleri açıklamasında gıda mühendisinin maliyetinin asgari ücretin %100  
fazlası (iki katı) olarak hesaplandığı, aynı işçilik gideriyle asgari ücretle bir gıda mühendisi ve  
bir diyetisyen istihdam edebileceği, dolayısıyla işçilik giderleri ile ilgili sunmuş oldukları  
açıklamanın söz konusu işi yerine getirebilmek için yeterli olduğu,  
Açıklamaya asgari ücret üzerinden günlük iki saat çalışacak kısmi zamanlı diyetisyen  
ile ilgili işçilik gideri eklense dahi işçilik oranının değişmeyerek 0,21 olarak sabit kalacağı, bu  
durumda işçilik giderleri ile ilgili sunmuş oldukları açıklamanın geçersiz kabul edilemeyeceği  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Başvuru konusu ihalenin 23.09.2019 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihaleye 5  
isteklinin katıldığı, 16.10.2019 tarihli ihale komisyonu kararından, idarece yapılan  
değerlendirme neticesinde 1.429.876,80 TL teklif bedeli ile Tanrıverdi Gıda Tem. Elk. İnş.  
Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, 1.680.225,60 TL  
teklif bedeli ile Oray Temizlik Yemekçilik Gıda Otomotiv Turizm İnşaat İthalat San. ve Tic.  
Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği  
anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra  
Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) (Değişik: 12/06/2015-29384 R.G./4. md.) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme  
işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü  
ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit  
edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli  
olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) (Değişik: 12/06/2015-29384 R.G./4. md.) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci  
maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde,  
ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2.2. İstekliler aşırı  
düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin  
18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar  
Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve  
ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen  
ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle (Değişik ibare: 25/01/2017-  
29959 R.G./13. md.) “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında  
sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için (Değişik ibare: 25/01/2017-29959 R.G./13.  
md.) “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
(Değişik cümle: 25/01/2017-29959 R.G./13. md.) Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi  
kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma  
gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz  
şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı  
malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak  
unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi  
niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama  
yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur.  
Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta  
giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme  
giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.)  
gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama  
sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde (Değişik ibare:  
25/01/2017-29959 R.G./13. md.) “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif  
Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TLsinin ana çiğ girdi ile  
işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması  
gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden,  
bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, (Değişik ibare: 25/01/2017-29959 R.G./13. md.)  
kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi);  
sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri  
kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile  
açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden  
alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
(Ek fıkra: 25/01/2017-29959 R.G./13. md.) Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece  
iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama  
yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri  
birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır.  
Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim  
fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu  
menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama  
uygun kabul edilecektir…” açıklamaları yer almaktadır.  
Aktarılan mevzuat hükümleri ve açıklamalarından, malzemeli yemek hizmet alımı  
ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Teknik  
Şartname’de asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesinin yapılacağı ve bu menüde yer alan  
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtileceği, bu ihalelerde, teklifi aşırı düşük  
bulunan isteklinin öncelikle ana girdi, işçilik ve yardımcı gider oranlarının belirtildiği  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli’nin hazırlayarak açıklama kapsamında sunması  
gerektiği, söz konusu ana girdi ibaresi kapsamında kırmızı et, beyaz et, balık, kuru gıdalar,  
kahvaltı malzemeleri vb. açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınacağı anlaşılmıştır.  
İnceleme konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı  
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılında Taşımalı Eğitim Kapsamına Alınan İmam  
Hatip Ortaokulu Ve Ortaöğretim Öğrencilerine Öğle Yemeği Verilmesi  
b) Miktarı ve türü: Altınözü İlçesinde taşımalı eğitim kapsamına alınan 2832 imam  
hatip ortaokulu ve ortaöğretim öğrencisine 170 iş günü öğle yemeği verilmesi işi  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: Altınözü İlçesine Bağlı Yerleşim Birimleri ve Taşıma Merkezi Olarak  
Belirlenen Okullar …” düzenlemesi,  
Teknik Şartname’nin “Yemek Yapımında Kullanılacak Malzemelerin Evsafı” başlıklı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
6’ncı maddesinde “Kahvaltı, normal yemekler T.C Milli Eğitim Bakanlığının ortaöğretim  
öğrencileri için belirlemiş olduğu gıda ve gramajlara göre Yüklenicinin hazırlayacağı  
yemekler ve içeceklerde İdare tarafından hazırlanan teknik şartnameye uygun olarak 1. sınıf  
kaliteli, TSE standartlarına uygun Tarım Bakanlığınca izinli üretilmiş malzemeler  
kullanacaktır.  
Taşıma merkezi okullarda yemek hizmetini verecek Yüklenicinin yemekleri hazırlarken  
dikkate alacağı gramajlar çıkartılacak aşağıda verilmiştir. Ancak bu listede olmayan  
yemekler idare tarafından menüye yazıldığı takdirde Yüklenici tarafından itiraz edilmeden  
yapılacaktır. Gramajlarına yer verilmemiş, yer verilmekle beraber kullanılacak malzeme  
çeşidi olarak eksik verilmiş yemeklerin yapılmasında T.C Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık  
Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yayınlamış olduğu “Tam Gün Okullara Yönelik Olarak  
Geliştirilen Menü Modelleri ve Örnek Öğle Listeleri Yemeği” adlı yayında yer verilen  
gramajlar temel alınacaktır. Bu yayında yer almayan malzemelerin ve yemeklerin  
yapılmasında ise benzer yemeklerde kullanılan gramajlar esas alınacaktır.  
SIĞIR /DANA ETİ  
Gövde etlerde baş, deri harap ve düz eklemlerinin altındaki ayak kısımları, solunum ve  
sindirim organları, kalp ve dalak iç ve çöz yağları ile sidik kesesi ve döllenme organları ve  
bağlanım noktasından itibaren kuyruk bulunmayacaktır. Böbrek çevresindeki yağlar kabul  
edilmeyecektir.  
Gıda maddeleri mevzuatının 138.maddesine göre uygun kesilmiş olacaktır. 2678 sayılı  
Kanun kapsamına giren firmalar mezbaha mühründen muaftır.  
Etler kesilip yüzüldükten sonra ve normal şartlarda en az 6 saat bekletildikten sonra veya  
soğuk hava deposunda en az 24 saat dinlendirildikten sonra tazeliğini ve kokusunu muhafaza  
ederek kuruma ulaştıracaktır.  
Etlilik ile ilgili özellikler:  
Gövde dolgun, tıkız ve derindir.  
Sokum geniş ve dolgundur.  
Butlar dolgun ve yuvarlaktır.  
But profili dış bükeydir.  
Antrikot kabarık yoğun ve dolgundur.  
Omuz kabarık ve dolgundur.  
Kalite ile ilgili özellikler:  
Et lifleri ince ve kesik yüzeyleri taneleri çok sık olacaktır.  
Kesik yüzeyi kabarık görünüşlüdür.  
Etin kıvamı sıkı ve elastiki  
Etin rengi ortama göre açık pembe ve kırmızıya kadar  
Omuz sivrileri, göğüs kemiği ve kuyruk ile haya kemiği kalem yeri iyice  
kemikleşmemiş, kemik başları, ışıltılı beyaz ve gri renkte olmalıdır.  
kemik iliği koyu renktedir.  
Etlerde hiçbir hastalık belirtisi görülmeyecektir.  
Etler tekniğine göre taze olarak verilecektir.  
Donmuş ve ithal malı etler kabul edilmeyecektir.  
Etler yumuşamış, nemli, küflü ve ekşimsi kokulu yapışkan parlak kırmızı kalay renkte  
olmayacaktır.  
Gövde eti 36 aylık ve daha küçük yaştaki sığır hayvanlarının tam veya yarım  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
gövdesidir.  
.
Yemek listesinin durumuna göre but ağırlıklı et istenebilir. Kemik oranı % 20’yi  
geçmeyecektir.düzenlemesi yer almaktadır.  
İdarece 24.09.2019 tarihinde düzenlenen “Ön Değerlendirme Tutanağı” isimli belgede  
bir isteklinin teklif zarfının üzerinde ticaret unvanı ile tebligata esas açık adresi bulunmaması  
nedeniyle zarfın açılmadan iade edilmesine, dört isteklinin teklifinin ise yapılan hesaplamalar  
doğrultusunda sınır değerin altında kalması nedeniyle aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi  
tutulmasına karar verildiği görülmüştür.  
Bu karar üzerine idarenin başvuru sahibi olan Asum Yemek A.Ş’ye gönderdiği  
24.09.2019 tarih ve E.17980287 sayılı yazıda “..Bahse konu fiyat teklif bileşenlerine ilişkin  
maliyetlerin ekte gönderilen iki haftalık yemek menüsü doğrultusunda adı geçen kanun ve  
tebliğde belirtilen hükümler çerçevesinde değerlendirilmesine esas yazılı açıklamanızın en  
geç 30/09/2019 pazartesi mesai bitimine kadar Müdürlüğümüze gönderilmesi..” ifadeleriyle  
aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiştir.  
Yine idarece alınan 16.10.2019 tarihli ihale komisyonu kararında ise altı tekliften beş  
tanesinin belgelerinin uygun olduğu, aşırı düşük teklif kapsamında kabul edilen başvuru  
sahibi ile birlikte bir isteklinin de aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmediği, iki  
isteklinin açıklamalarının ise uygun ve yeterli görülerek ihalenin en avantajlı teklifi sunan  
Tanrıverdi Gıda San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakılmasına, ikinci en avantajlı teklif sahibinin  
ise Orya tem. Yemek. Gıda Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği görülmüştür.  
Alınan ihale komisyonu kararında başvuru sahibinin “Ek-H.4 cetvelinde düzenlenen  
dana eti ve sığır etinin Ankara Ticaret Borsası günlük bültenlerinden (01.01.2019-17.06.2019  
tarihleri arası oluşan ortalama fiyatlar) alınan fiyatlar ile yapıldığı, ortalama değeri alınan  
et fiyatlarının kemikli et fiyatları olan 25.3710, sığır eti fiyatlarının 21,1378 TL fiyatlar  
olduğu, borsanın günlük fiyat bülteninde kemiksiz etler için ayrıca fiyat belirtildiği, isteklilere  
gönderilen örnek yemek menüsünde belirtilen yemeklere kullanılacak etlerin kemiksiz et  
olduğu, aynı borsada oluşan kemiksiz et fiyatlarının yapılan açıklamada kullanılması  
durumunda belirtilen ana girdi ve işçilik giderleri toplam oranının Kamu İhale Genel  
tebliğinin 79.2.6 maddesinde belirtilen oran olan 0,80 az, 095’den çok olamaz  
düzenlemesinde belirtilen üst sınırını geçerek sonuca etki ettiği hesaplandığından, ayrıca  
işçilik maliyeti hesaplama tablosunda Teknik şartnamenin 5-d maddesinde yapılan Yüklenici  
tarafından yemeklerin hazırlanmasında Gıda Mühendisi, diyetisyen uzmanı ile eğitim görmüş  
ustalık belgesi bulunan personel çalıştırılacak, dağıtımda görevli olan personelin ise besin  
zehirlenmeleri ve hijyen konularında bilgilendirilmesi sağlanacaktır.düzenlemesinde yer  
verilen Diyetisyen Uzmanı çalıştırılması ile ilgili herhangi bir açıklama yapılmadığı  
görüldüğünden...” gerekçeleriyle açıklamasının uygun görülmediği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından 30.09.019 tarihli aşırı düşük teklif açıklama yazısı ekinde  
yemek listesi ve malzemeler çizelgesi, toplam malzeme hesabı çizelgesi, malzemeleri yemek  
sunumu hesap cetveli, Ticaret Borsası fiyat bültenleri, un-ekmek raporu, işçilik giderleri  
tablosu ve EKAP işçilik hesaplama modülü çıktılarının sunulduğu görülmüştür.  
Söz konusu düzenlemeler ve idarenin talebi doğrultusunda başvuru sahibi tarafından  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
yapılan açıklamaların şikayete konu husus açısından incelenmesinde, başvuru sahibince  
hazırlanan “Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli” nde dana etinin ve sığır etinin birim  
fiyatının Ankara Ticaret Borsası”ndan alındığı, dana etinin ortalama fiyatının 25,3710 TL  
sığır etinin fiyatının ise ortalama 21,1378 TL olduğu görülmüştür.  
İdarece başvuru sahibinin sığır eti ve dana eti için kullanmış olduğu ortalama birim  
fiyatların kemikli et fiyatları olduğu, aynı bültende kemiksiz etler için de ayrıca fiyat  
belirtildiği ve başvuru sahibinin bu kabulünün ana girdi ve işçilik giderleri toplam oranını  
olumsuz yönde etkilediği belirtilmiştir.  
Yapılan incelemede Teknik Şartname’de yer verilen yemeklerde kullanılacak et girdisinin  
nasıl olması gerektiğine ilişkin düzenlemelere bakıldığında, sığır/dana etinin gövde listenin  
durumuna göre but ağırlıklı şekilde olacağı, gövde etlerde baş, deri harap ve düz eklemleri  
altındaki ayak kısımları, solunum ve sindirim organları, kalp ve dalak iç ve çöz yağları ile  
sidik kesesi ve döllenme organları ve bağlanım noktasından itibaren kuyruk bulunmayacağı,  
böbrek çevresindeki yağların kabul edilmeyeceği, kemik oranının %20’yi geçmeyeceği, diğer  
yandan etlerin muhteviyatına ilişkin malzemeli yemek sunumu hesap cetveli ile malzemeleri  
içeren yemek listesinde “sığır/dana eti” belirlemelerinin yer aldığı, ancak kemikli et/kemiksiz  
et gibi bir ayrımın yapılmadığı,  
Başvuru sahibi istekliye ait sığır/dana etine ilişkin birim fiyatın tevsikinde Ankara Ticaret  
Borsası Bülteninde yer alan ortalama birim fiyatların kullanıldığı (dana eti 25,3710 TL, sığır  
eti 21,1378 TL), bunun yanı sıra dana eti gövde, dana but, dana kemiksiz but ve dana eti  
kemiksiz cinsine ait ayrı bir sınıflandırmanın da aynı bültende bulunduğu tespit edilmiştir.  
Netice itibariyle, yukarıda belirtilen iddia konusu yemeklerde kullanılacak sığır eti ya da  
dana eti girdilerine ilişkin Teknik Şartname’de kemik oranının %20’yi geçmeyeceği şeklinde  
düzenleme yapıldığı ve söz konusu yemeklerde kullanılacak et girdilerinin salt kemiksiz  
olacağına yönelik düzenlemenin yer almadığı, ayrıca yemeklere ilişkin Teknik Şartname’deki  
gramaj tablosunda da dana eti ya da sığır etinin kemiksiz olacağı şeklinde bir düzenlemenin  
olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olduğu sonucuna  
varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında  
teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.1.4. (Ek madde:  
06/02/2018-30324 R.G./6. md.) Niteliği gereği süreklilik arz etme koşulu dışında diğer  
koşulları taşıyan ve ihale edilmesi mümkün olan hizmet alımlarında, teklifler ile aşırı düşük  
tekliflerin hazırlanması ve değerlendirilmesinde bu Tebliğin personel çalıştırılmasına dayalı  
hizmet alımı ihaleleri için öngördüğü düzenlemeler (asgari işçilik maliyeti ile sözleşme  
giderleri ve genel giderlerin hesabı, sınır değer tespiti, işçilik hesaplama modülünün kullanım  
zorunluluğu vb.) aynen uygulanır.  
78.2. (Mülga: 12/06/2015-29384 R.G./5. md.)  
78.3. (Değişik: 12/06/2015-29384 R.G./6. md.) Personel çalıştırılmasına dayalı  
olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını  
idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dâhil giderler arasında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.  
78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale  
tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.  
78.7. (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 28.md.; Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./41.  
md.) İdarelerce yaptırılacak işin niteliği dikkate alınarak, çalıştırılacak personel için brüt  
asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası ücret belirlenebilecek; ancak “brüt  
asgari ücretin işverene maliyetinin (%) fazlası” şeklinde bir belirleme yapılmayacaktır.  
Tekliflerin eşit şartlarda değerlendirilmesi amacıyla, istekliler tarafından yaşlılık aylığı veya  
emekli aylığı bağlanmış olan personel çalıştırılacağı belirtilmiş olsa dahi işveren paylarının  
hesabında bu hususlar dikkate alınmaz.  
78.29. (Ek:07/06/2014-29023 R.G./48. md.) Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet  
alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dâhil toplam asgari işçilik maliyetinin  
altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu  
gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır...” açıklamaları,  
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her türlü  
ulaşım, sigorta, vergi (KDV hariç) ve benzeri giderler ile resim, harç ve personel giderleri  
teklif fiyata dahildir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir  
hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her  
türlü ulaşım, sigorta, vergi (KDV hariç) ve benzeri giderler ile resim, harç giderleri, personel  
ücretleri ve personel çalıştırma ve yemek üretiminde kullanılacak malzeme giderleri teklif  
fiyata dahildir.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir…”  
düzenlemesi,  
Teknik Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 5’inci maddesinde “…d) Yüklenici  
tarafından, Yemeklerin hazırlanmasında Gıda Mühendisi, Diyetisyen Uzmanı ile eğitim  
görmüş, Ustalık Belgesi bulunan personel çalıştırılacak, dağıtımında görevli olan personelin  
ise besin zehirlenmeleri ve hijyen konularında bilgilendirilmesi sağlanacaktır.  
e) Şirket bünyesinde kalite kontrolden sorumlu, en az iki yıl S.G.K.’lı çalıştırılmış 1  
(bir) Gıda Mühendisinin deneyim süresini gösteren mezuniyete ilişkin belgeyi sözleşme  
yapılırken idareye sunmak zorundadır.  
f) İşi üstlenen yüklenici, yapacağı işin tehlike sınıfı ve çalıştıracağı eleman sayısına  
uygun olacak şekilde, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre İş Sağlığı ve  
Güvenliği hizmetlerini aldığına dair Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının İSG-KÂTİP  
modülü üzerinden işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı için düzenlenen sözleşme örneğini  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
sözleşme esnasında idareye sunması gerekmektedir. (Bu sözleşme E-DEVLET üzerindeki İSG-  
KATİP programı üzerinden yapılıp çıktısı alacaktır. Hem İş Güvenliği uzmanı için hem de iş  
yeri hekimi için ayrı ayrı sözleşme çıkartılacak.)  
g)Sözleşme ve teknik şartnameye aykırılık hallerinin tespit edilmesi durumunda  
(sözleşmenin feshedilmesini gerektiren durumlar hariç) her seferinde sözleşme bedelinin binde  
beşi oranında para cezası uygulanarak hak edişinden kesilir.düzenlemelerine yer  
verilmiştir.  
Söz konusu düzenlemeler doğrultusunda başvuru sahibi tarafından yapılan  
açıklamanın şikayete konu husus açısından incelenmesinde, isteklice hazırlanan aşırı düşük  
teklif açıklamasında KİK İşçilik Hesaplama Modülü’nün kullanıldığı, işçilik hesaplama  
tablosunda birim fiyat kısmında 2019 yılı için asgari ücret tutarı baz alınarak ve 2020 yılı için  
ise %20 asgari ücret artışı öngörülmek suretiyle değerlendirme yapıldığı, ihale konu işte  
çalışacak personel sayısının belirlenirken 1 gıda mühendisi, 1 aşçı, 1 aşçı yardımcısı, 2 şoför  
ve 17 kısmi zamanlı servis ve temizlik elemanı öngörüldüğü ancak Teknik Şartname’nin  
“Diğer Hususlar” başlıklı bölümünün 5(d) bendinde yer alan “Yüklenici tarafından,  
Yemeklerin hazırlanmasında Gıda Mühendisi, Diyetisyen Uzmanı ile eğitim görmüş, Ustalık  
Belgesi bulunan personel çalıştırılacak, dağıtımında görevli olan personelin ise besin  
zehirlenmeleri ve hijyen konularında bilgilendirilmesi sağlanacaktır.düzenlemesine uygun  
olarak diyetisyen uzmanının işçilik hesabında dikkate alınmadığı bu itibarla da aşırı düşük  
teklif açıklamasının eksik işçilik hesaplayarak yapıldığı anlaşıldığından, açıklamanın bu  
yönüyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Öte yandan idarece teklifi aşırı düşük bulunan başvuru sahibine gönderilen açıklama  
yazısında teklif oluşturan maliyet bileşenlerinin açıklanmasının istendiği ve söz konusu yazı  
ekinde de aşırı düşük teklif sorgulamasında kullanılacak iki haftalık örnek menüye yer  
verildiği ve anılan belgenin altında belirtilen notta ise “Gıda işletmelerinden üretimin nev’ine  
göre çalıştırmak zorunda oldukları personel giderleri …” şeklinde ifade bulunduğu görülmüş  
olup, Teknik Şartname’nin şikayete konu 5(d) maddesinde de buna uygun olarak yemeklerin  
hazırlanmasında gıda mühendisi, diyetisyen uzmanı ile eğitim görmüş ve ustalık belgesi  
bulunan personelin çalıştırılacağı hususu düzenlenmiştir.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde malzemeli yemek hizmet alımı  
ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede  
asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesinin yapılacağı ve teklifi aşırı düşük bulunan  
isteklilerin öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği  
Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklamaları kapsamında  
sunacağı düzenlemesinden hareketle anılan Teknik Şartname maddesindeki düzenlemede gıda  
mühendisinin yanı sıra diyetisyen uzmanının da çalıştırılacağı açık ve anlaşılır olduğundan,  
başvuru sahibince sağlıklı işçilik hesabının yapılabilmesi açısından diyetisyen uzmanının  
maliyetini de hesaplamalarına dahil etmesi gerektiği düşüncesiyle, aynı işçilik gideriyle gıda  
mühendisinin yanı sıra bir diyetisyenin de istihdam edilebileceği, ayrıca açıklamaya asgari  
ücret üzerinden günlük iki saat çalışacak kısmi zamanlı diyetisyen ile ilgili işçilik gideri  
eklense dahi işçilik oranının değişmeyerek 0,21 olarak sabit kalacağı gibi bir kabulün  
mevzuata uygun olmayacağı anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/052  
: 59  
: 28.11.2019  
: 2019/UH.I-1557  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.