Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Türkiye Taş Kömürü Kurumu Genel Müdürlüğü Satınalma Dairesi Başkanlığı
/
2018/487892-Türkiye Taşkömürü Kurumu Personellerine Düzenlenecek Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası Hizmet Alımı
Bilgi
İKN
2018/487892
Başvuru Sahibi
Zonguldak İlke Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş.
İdare
Türkiye Taş Kömürü Kurumu Genel Müdürlüğü Satınalma Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Türkiye Taşkömürü Kurumu Personellerine Düzenlenecek Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası Hizmet Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
BAŞVURU SAHİBİ:
Zonguldak İlke Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Türkiye Taş Kömürü Kurumu Genel Müdürlüğü Satınalma Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/487892 İhale Kayıt Numaralı “Türkiye Taşkömürü Kurumu Personellerine
Düzenlenecek Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Türkiye Taş Kömürü Kurumu Genel Müdürlüğü Satınalma Dairesi Başkanlığı
tarafından 12.11.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen Türkiye Taşkömürü
Kurumu Personellerine Düzenlenecek Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası Hizmet Alımı” ihalesine
ilişkin olarak Zonguldak İlke Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş.nin 24.12.2018 tarihinde
yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.12.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru
sahibince 11.01.2019 tarih ve 1714 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.01.2019 tarihli
dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/62 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan istekli IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. nin
ihaleye Genel Müdürlük olarak değil, Zonguldak Şubesi olarak iştirak ettiği; teklif zarfında
"IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. Zonguldak"ibaresinin yer aldığı, teklif mektubunun
şube yetkilisi tarafından kaşelenerek imzalandığı ve teklif zarfı içerisinde şubeye ait
belgelerin sunulduğu, ancak İdari Şartname'nin 47.2'nci maddesinde yer alan "İhaleye Sigorta
Şirketlerinin Genel Müdürlükleri veya Genel Müdürlüklerin ihaleye girmeye tam ve tek olarak
yetkili kıldığı Bölge müdürlükleri, acenteler ve sigorta brokerliği yetki belgesiyle
katılabileceklerdir." düzenlemesi uyarınca şubelerin ihaleye teklif veremeyecekleri, bu
bakımdan IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. nin teklifinin değerlendirme dışı
bırakılması gerektiği, diğer taraftan Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. şubeleri tarafından
verilen tekliflerin genel müdürlük adına verilen teklif olarak değil, ayrı ve bağımsız teklifler
şeklinde ele alınarak bu teklifler değerlendirme dışı bırakılırken ihaleye şube olarak teklif
verdiği açık olan IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı
bırakılmamasının hukuka aykırı olduğu,
2) İhale üzerinde bırakılan istekli IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. nin
tekliflerin eşit olması durumunda ilave bir puan alabilmek için ihale tarihinden bir yıl önce
Zonguldak'ta şube açtığı ve ihaleye bu şube adına iştirak ettiği, öte yandan şirket tüzel
kişiliğinin yeterlik belgeleri olmaksızın ihaleye katılması mümkün olmadığından teklif zarfı
içerisinde hem şirket tüzel kişiliğine, hem de Zonguldak şubesine ait yeterlik belgelerinin
sunulduğu, bu durumun 4734 sayılı Kanun'un 17'nci maddesinin (b) bendi uyarınca "ihale
kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak" kapsamında değerlendirilerek adı geçen
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve hakkında yasaklama işlemlerinin
başlatılması gerektiği,
3) İhale üzerinde bırakılan istekli IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş.
tarafından iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunulan belgelerin, Hizmet Alımı İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği’nin 47’nci maddesi uyarınca iş deneyim belgesi düzenlenmeyen
hallerde iş deneyiminin belgelendirilmesine ilişkin esaslara uygun olarak sunulmadığı
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname'nin 47.2'nci maddesinde "İhaleye Sigorta Şirketlerinin Genel
Müdürlükleri veya Genel Müdürlüklerin ihaleye girmeye tam ve tek olarak yetkili kıldığı
Bölge müdürlükleri, acenteler ve sigorta brokerliği yetki belgesiyle katılabileceklerdir."
düzenlemesi yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. adına
verilen teklifin, ticaret siciline 11.10.2017 tarihinde tescil edilen IMC Sigorta ve Reasürans
Brokerliği A.Ş. Zonguldak Şubesi tarafından verildiği, teklif zarfında ve teklif mektubunda
IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. Zonguldak Şubesine ait kaşenin kullanıldığı ve
teklif mektubunun da Zonguldak Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından düzenlenen 07.11.2018
tarihli “ticaret sicil tasdiknamesi”nde münferiden temsile yetkili şube müdürü olduğu
belirtilen Muhittin Yurt tarafından imzalandığı tespit edilmiştir. IMC Sigorta ve Reasürans
Brokerliği A.Ş.nin faaliyet belgelerinden sigorta brokeri olarak faaliyet gösterdiği ve
başvuruya konu ihaleye kendi adına değil, Türk Nippon Sigorta A.Ş. adına teklif verdiği
anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş.nin başvuruya
konu ihaleye Zonguldak Şubesi aracılığıyla teklif vermesinin İdari Şartname'nin yukarıda yer
verilen 47.2'nci maddesine aykırılık teşkil ettiği ileri sürülmektedir.
Başvuruya konu uyuşmazlığın çözümü için, ticaret hukukunda şubenin tanımı ve
merkez ile şube arasındaki ilişkinin ortaya konulması gerekmektedir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 40’ıncı maddesinde “(3) Merkezi Türkiye’de
bulunan ticari işletmelerin şubeleri de bulundukları yerin ticaret siciline tescil ve ilan olunur.
Ticaret unvanına ve imza örneklerine ilişkin birinci ve ikinci fıkra hükümleri bu işletmelere de
uygulanır. Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça merkezin bağlı olduğu sicile geçirilen
kayıtlar şubenin bağlı bulunduğu sicile de tescil olunur. Ancak, bu hususta şubenin bulunduğu
yer sicil müdürlüğünün ayrı bir inceleme zorunluluğu yoktur.” hükmü,
“Şubeler” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Her şube, kendi merkezinin ticaret
unvanını, şube olduğunu belirterek kullanmak zorundadır. Bu unvana şube ile ilgili ekler
yapılabilir.
(2) 41 ve 45 inci maddeler şubenin ticaret unvanı hakkında da uygulanır.
(3) Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret
unvanında, merkezin ve şubenin bulunduğu yerlerin ve şube olduğunun gösterilmesi şarttır.”
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
hükmü,
5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nun
“Odalara kayıt zorunluluğu” başlıklı 9’uncu maddesinde “Ticaret siciline kayıtlı tacirler ve 5
inci maddeye göre sanayici ve deniz taciri sıfatını haiz tüm gerçek ve tüzel kişiler ile bunların
şubeleri ve fabrikaları, bulundukları yerdeki odaya kaydolmak zorundadırlar. Meslek
gruplarına göre yapılacak üye kayıtları, elektronik ortamda Bakanlık ve Birlik bünyesinde
düzenlenen ortak veri tabanında güncel olarak tutulur.
Bir merkeze bağlı olduğu halde, ister merkezin bulunduğu odanın, ister başka odanın
çalışma alanı içinde olan müstakil sermayesi ve müstakil muhasebesi bulunan ve/veya
muhasebesi merkezde tutulduğu ve müstakil sermayesi bulunmadığı halde kendi başına sınaî
faaliyet ve ticarî muamele yapan yerler ve satış mağazaları bu Kanunun uygulanması
bakımından şube sayılır.” hükmü,
Ticaret Sicili Yönetmeliği’nin “Şube tanımı” başlıklı 118’inci maddesinde “(1) Bir
ticari işletmeye bağlı olup ister merkezinin bulunduğu sicil çevresi içerisinde isterse başka bir
sicil çevresi içinde olsun, bağımsız sermayesi veya muhasebesi bulunup bulunmadığına
bakılmaksızın kendi başına sınai veya ticari faaliyetin yürütüldüğü yerler ve satış mağazaları
şubedir.” hükmü bulunmaktadır.
Şubenin tanımı ve unsurları Türk Ticaret Kanunu’nda yer almamaktadır. Ancak 5174
sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nda yer verilen şube
tanımından ve doktrinde yapılan şube tanımlarından hareketle şube, bir merkeze bağlı olarak
hareket eden ve merkezden ayrı bir tüzel kişiliği bulunmayan, ister merkezin bulunduğu
odanın, ister başka odanın çalışma alanı içinde olan müstakil sermayesi ve müstakil
muhasebesi bulunan ve/veya muhasebesi merkezde tutulduğu ve müstakil sermayesi
bulunmadığı halde merkezle aynı veya benzer konularda kendi başına sınaî ve ticari faaliyet
yürüten yerler şeklinde tanımlanabilir.
Yukarıda yapılan şube tanımından hareketle, merkezden ayrı bir tüzel kişiliği
bulunmayan, merkez tarafından yetkilendirilecek kişi/kişiler tarafından sevk ve idare edilen
ve merkezin tanımış olduğu yetki çerçevesi ile sınırlı olmak üzere ticari faaliyette bulunabilen
şubelerin, İdari Şartname'nin 47.2'nci maddesi uyarınca ayrı bir tüzel kişiliği bulunan acente
ve sigorta brokerlerinin “yetki belgesi” ile ihaleye teklif verebildikleri bir durumda, merkeze
ait yeterlik belgelerini kullanarak merkez adına ihaleye teklif verebileceklerinin evleviyetle
kabul edilmesi gerekmektedir.
İdari Şartname'nin 47.2'nci maddesinde yer alan düzenlemede anlatım bozukluğu
bulunmakla birlikte, madde metninden başvuruya konu ihaleye sigorta şirketlerinin bizzat
veya ihaleye girmeye tam ve tek yetkili kılınan bölge müdürlüklerinin, acentelerin ve sigorta
brokerliği şirketlerinin “yetki belgesi” ile katılabilecekleri anlaşılmaktadır. Söz konusu madde
metninin, kaleme alınış şekli itibariyle, ihaleye katılabilecek gerçek/tüzel kişileri
sınırlamaktan ziyade, ihaleye teklif verecek isteklilere yönelik olarak ihaleye katılım
hususunda tam ve tek yetkili olma kriteri getirmeyi amaçladığı anlaşılmaktadır. İdari
Şartname'nin anılan maddesinin bu şekilde anlaşılmasının yukarıda yer verilen “şube”
tanımına ve şube ile merkez ilişkisine daha uygun olacağı da açıktır. Bu bakımdan, İdari
Şartname'nin 47.2'nci maddesi uyarınca, başvuruya konu ihaleye şubeler tarafından teklif
verilemeyeceğine yönelik olarak başvuru sahibi tarafından ileri sürülen iddianın hukuki
dayanağının bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
Diğer taraftan, başvuru sahibi tarafından Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. şubeleri
tarafından verilen tekliflerin genel müdürlük adına verilen teklif olarak değil, ayrı ve
bağımsız teklifler şeklinde ele alınarak bu teklifler değerlendirme dışı bırakılırken ihaleye
şube olarak teklif verdiği açık olan IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş.nin teklifinin
değerlendirme dışı bırakılmamasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de, Türkiye
Vakıflar Bankası T.A.O. şubelerinin ihaleye şube olarak teklif verdikleri gerekçesiyle değil,
Türkiye Vakıflar Bankası Genel Müdürlüğünün birden fazla şubeye ihaleye katılım yetkisi
verdiği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldıkları anlaşıldığından başvuru sahibinin aksi
yöndeki iddiası yerinde bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 17’nci
maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:
a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle
veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.
b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde
bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.
c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs
etmek.
d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi
veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla
teklif vermek.
e)11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.
Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü
Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tekliflerin eşit olması” başlıklı
63’ncü maddesinde “(1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin sadece fiyat esasına göre
belirlendiği ihalelerde, birden fazla istekli tarafından teklif edilen fiyatın en düşük fiyat
olması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla aşağıda
belirtilen fiyat dışı unsurlar esas alınarak değerlendirme yapılır. Bu çerçevede isteklilere;
a) İsteklinin ve tüzel kişiliğinin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait iş deneyim
belgesi kullanılmış ise bu ortağının, ilan veya davet tarihinden geriye doğru son iki yıl içinde
4735 sayılı Kanun kapsamında sözleşme imzalamamış olması veya imzaladığı sözleşmelerin
toplam bedelinin ihale konusu işin yaklaşık maliyetinden daha düşük olması durumunda 2
puan, yaklaşık maliyet tutarı ile yaklaşık maliyetin iki katı arasında olması durumunda 1
puan,
b) İsteklinin ticari merkezinin ilan veya davet tarihinden geriye doğru en az bir yıldır
ihaleyi yapan idarenin bulunduğu ilin mülki idari sınırları içindeki ticaret ve/veya sanayi
odasına ya da ilgili meslek odasına kayıtlı bulunması durumunda 1 puan verilir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Birinci iddia kapsamında yapılan tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, ihale
üzerinde bırakılan istekli IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. Zonguldak Şubesi’nin
merkeze ait yeterlik belgelerini kullanarak merkez adına ihaleye teklif vermesinde mevzuata
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
aykırılık bulunmadığı, ayrıca başvuruya konu ihalenin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin 63’ncü maddesi uyarınca ihale üzerinde bırakılan istekliye ticari merkezinin
Zonguldak sınırları içinde bulunmadığı gerekçesiyle bir puan verilmeden sonuçlandırıldığı
anlaşıldığından, başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin hem şirket tüzel
kişiliğine, hem de Zonguldak şubesine ait yeterlik belgelerini sunarak "ihale kararını
etkileyecek davranışlarda"bulunduğu ve bu nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak
hakkında yasaklama işlemlerinin başlatılması gerektiği yönündeki iddiası yerinde
bulunmamıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim belgesi
düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak
kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi
düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye
dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen
işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde;
sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun
ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, serbest
muhasebeci, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı
suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali
müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel
çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel
çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve
idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş
deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede
belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate
alınamaz.
(c) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve
kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de
bu tutarı doğrulaması şartıyla işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş
tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca
sözleşme tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.
(ç) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda, tarafların işin bu
şekilde tamamlandığı hususunda anlaştığını gösterir belgenin iş deneyimini gösteren diğer
belgelerle birlikte sunulması zorunludur.
(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet
tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini
gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan
veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede
kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler
kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak
dikkate alınır.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
başlıklı 7’nci maddesinde “7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
Personelin maden ile ilgili faaliyetleri icrası esnasında oluşabilecek her türlü rizikolara karşı
sigorta işleri ve kaza, yangın, sağlık, hayat vs. diğer her türlü sigortalama işleridir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli IMC Sigorta ve Reasürans Brokerliği A.Ş. tarafından iş
deneyimini tevsik etmek amacıyla, konusu Krea İçerik Hiz. ve Prodüksiyon A.Ş. personeline
Allianz Sigorta A.Ş. tarafından özel sağlık sigortası yapılması olan ve IMC Sigorta ve
Reasürans Brokerliği A.Ş. tarafından 31.12.2015 tarihinde üretilen 4.413.763,20 TL bedelli
sigorta poliçesinin ve söz konusu poliçe kapsamında tahsilat borcu bulunmadığına dair
Allianz Sigorta A.Ş. tarafından düzenlenen 18.10.2018 tarihli belgenin sunulduğu tespit
edilmiştir.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda yer verilen 47’nci
maddesi uyarınca, personel çalıştırılmayan işlere ilişkin olarak iş deneyim belgesi
düzenlenmeyen hallerde iş deneyiminin belgelendirilmesinde, sözleşme ve bu sözleşmenin
uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde
düzenlenen fatura örneklerinin sunulması gerekli ve yeterli olmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1401’nci maddesinde “Sigorta Sözleşmesi”
“Sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan
tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hâlinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç
kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir
para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir.” şeklinde
tanımlanmıştır.
Anılan Kanun’un “Sigorta poliçesi verme yükümlülüğü” başlıklı 1424’üncü
maddesinde “Sigortacı; sigorta sözleşmesi kendisi veya acentesi tarafından yapılmışsa,
sözleşmenin yapılmasından itibaren yirmidört saat, diğer hâllerde onbeş gün içinde,
yetkililerce imzalanmış bir poliçeyi sigorta ettirene vermekle yükümlüdür. Sigortacı poliçenin
geç verilmesinden doğan zarardan sorumludur.
(2) Sigorta ettiren poliçesini kaybederse, gideri kendisine ait olmak üzere, yeni bir
poliçe verilmesini sigortacıdan isteyebilir.
(3) Poliçenin verilmediği hâllerde, sözleşmenin ispatı genel hükümlere tabidir.”
hükmü,
“İçerik” başlıklı 1425’nci maddesinde “(1) Sigorta poliçesi, tarafların haklarını,
temerrüde ilişkin hükümler ile genel ve varsa özel şartları içerir, rahat ve kolay okunacak
biçimde düzenlenir.
(2) Poliçenin ve zeyilnâmenin eklerinin içeriği teklifnameden veya kararlaştırılan
hükümlerden farklıysa, anılan belgelerde yer alıp teklifnameden değişik olan ve sigorta
ettirenin, sigortalının ve lehtarın aleyhine öngörülmüş bulunan hükümler geçersizdir.
(3) Kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça, genel şartlarda sigorta ettirenin,
sigortalının veya lehtarın lehine olan bir değişiklik hemen ve doğrudan uygulanır. Ancak, bu
değişiklik ek prim alınmasını gerektiriyorsa, sigortacı değişiklikten itibaren sekiz gün içinde
prim farkı isteyebilir. İstenilen prim farkının sekiz gün içinde kabul edilmemesi hâlinde
sözleşme eski genel şartlarla devam eder.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca bir sigorta hukuku terimi olarak
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
“poliçe”; sigorta sözleşmesini temsilen sigortacı tarafından sigorta ettirene verilen ve
tarafların haklarını, temerrüde ilişkin hükümleri, genel ve varsa özel şartları içeren yasal
belge olarak tanımlanabilir. Uygulamada bir sigorta poliçesinde genel olarak, sigortacıyı ve
sigortalıyı tanımlayıcı bilgiler, sigorta konusuna ilişkin açıklamalar, teminatın kapsamı,
sigorta bedeli, sözleşmenin süresi, prim miktarı, poliçenin düzenlenme tarihi, tarafların borç
ve yükümlülükleri gibi bilgiler bulunmaktadır.
Bu çerçevede, sigorta poliçesinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin
yukarıda yer verilen 47’nci maddesi uyarınca, iş deneyim belgesi düzenlenmeyen hallerde iş
deneyiminin belgelendirilmesinde sunulması gereken “sözleşme” olarak kabul edilebileceği
sonucuna varılmıştır.
Vergi Usul Kanunu’nun “Fatura kullanma mecburiyeti” başlıklı 232’nci maddesinde
“Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak
mecburiyetinde olan çiftçiler:
1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2. Serbest meslek erbabına;
3. Kazançları basit usulde tesbit olunan tüccarlara;
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5. Vergiden muaf esnafa.
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlara da fatura istemek
ve almak mecburiyetindedirler.” hükmü,
“Yetki” başlıklı mükerrer 257’nci maddesinde “1-Mükellef ve meslek grupları
itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter
ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve
belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik
yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya
dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve
ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, bu Kanuna göre tutulacak defter ve
düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya, … yetkilidir.”
hükmü,
07.09.1995 tarih ve 22397 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “243 Sıra No'lu Vergi
Usul Kanunu Genel Tebliği’nde, “Bilindiği üzere, Vergi Usul Kanunu'nun 227’nci
maddesinde, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü
şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait kayıtların tevsikin mecburi olduğu hükme
bağlanmış; aynı kanunun 229-242’nci maddelerinde de, bu Kanuna göre düzenlenmesi ve
alınması gereken fatura ve fatura yerine geçen vesikalar, serbest meslek makbuzu, ücretlere
ait kayıt ve vesikalar ile diğer evrak ve vesikalara ait hükümlere yer verilmiştir.
Diğer taraftan, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tutulan veya düzenlenen defter ve
belgelere ilaveten, muhtelif sektörlerde faaliyet gösteren mükelleflerle ilgili diğer mevzuatta
da bu mükelleflerce tutulması veya düzenlenmesi gereken defter veya belgelere ilişkin
düzenlemeler ve bu konuda muhtelif kamu idarelerine düzenleme yapma yetkisi tanıyan
hükümler yer almaktadır. Bunun sonucunda mükellefler bazı durumlarda aynı amaca hizmet
eden birden fazla belge düzenlemek zorunda kalmaktadır.
Bu konuda Bakanlığımıza vaki müracaatların değerlendirilmesi sonucunda, Vergi
Usul Kanununun mükerrer 257’nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak
mükerrer belge düzenleme mecburiyetinin yarattığı külfetleri azaltmak amacıyla bankalar,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
sigorta şirketleri ve acenteleri, sermaye piyasası aracı kurumları ile ikrazatçılıkla
uğraşanların faaliyetleri sırasında düzenleyecekleri belgelerle ilgili olarak aşağıdaki
düzenlemeler yapılmıştır.
…..
B) Sigorta Şirketleri İle Acenteleri Tarafından Düzenlenecek Belgeler:
Sigorta şirketleri tarafından düzenlenen sigorta poliçeleri (ek belgeler "zeyilnameler"
dahil) Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu belgeler kapsamına alınmış olup,
sigorta şirketleri bu poliçeler ve ek belgelere (zeyilnameler) konu işlemlere ait tutarlar için
ayrıca fatura düzenlemeyeceklerdir.
Sigorta Poliçelerinin düzenlenmesinde aşağıda belirlenen esaslara uyulması
zorunludur.
1-Sigorta poliçeleri en az iki örnek olarak düzenlenecek ve ikiden fazla örnek olarak
düzenlendiği takdirde her birinin kaçıncı örnek olduğu belirtilecektir.
2-Poliçelerde Sigorta Murakabe Kanunu ve bununla ilgili yönetmelikler ile Türk
Ticaret Kanunu uyarınca bulunması gerekli bilgilere ilave olarak, sigorta şirketinin kurumlar
vergisi yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesi ve vergi numarası ile poliçe seri ve sıra
numarasının da bulunması zorunludur.
3-Sigorta poliçelerinin basımı için önceden izin alınması, anlaşmalı matbaalara
bastırılması veya notere tasdik ettirilmesi zorunlu olmayıp, sigorta şirketleri (Ocak-Haziran)
ve (Temmuz-Aralık) olmak üzere 6'ar aylık dönemler itibariyle bastırdıkları sigorta
poliçelerinin seri ve sıra numaraları ile bunlardan poliçe düzenleme, yetkisine sahip
acentelere gönderilenlere ilişkin bilgileri müfredatlı olarak, her dönemin bitimini izleyen ayın
son günü mesai bitimine kadar kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi
dairelerine taahhütlü olarak gönderecekler veya elden teslim edeceklerdir.
4-Sigorta acente ve prodüktörleri tarafından sigorta şirketlerine sağlanan hizmetler
nedeniyle ödenen komisyon bedelleri ise sigorta şirketleri tarafından düzenlenecek "Sigorta
Komisyon Gider Belgesi"ne istinaden kayıtlara alınacaktır.
Acenteler ve prodüktörler bu bedeller için ayrıca fatura düzenlemeyecekler ve bu
bedelleri sigorta şirketleri tarafından kendilerine verilecek sigorta komisyon gider belgesine
istinaden hasılat kaydedeceklerdir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Vergi Usul Kanunu’nun 232’nci maddesine göre, tacirlerin her türlü mal ve hizmet
satış ve alımlarını fatura ile belgelendirmeleri gerekmekle birlikte, Hazine ve Maliye
Bakanlığı anılan Kanun’un mükerrer 257’nci maddesinin kendisine verdiği yetkiye
dayanarak, mükerrer belge düzenlenmesini önlemek ve mükerrer belge düzenleme
mecburiyetinin yarattığı külfetleri azaltmak amacıyla fatura düzenleme zorunluluğunu bazı
mükellef ve işlemler için kaldırabilmektedir. Nitekim Bakanlık, 243 Sıra No'lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliği ile sigorta şirketleri için fatura düzenleme zorunluluğunu kaldırmıştır.
Bu bakımdan, sigorta şirketleri tarafından anılan Tebliğ’de belirtilen şartlara uygun olarak
düzenlenen sigorta poliçelerinin fatura yerine geçeceği anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, sigorta poliçesinin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin
yukarıda yer verilen 47’nci maddesi uyarınca, iş deneyim belgesi düzenlenmeyen hallerde iş
deneyiminin belgelendirilmesinde sunulması gereken “Vergi Usul Kanunu’nun ilgili
hükümleri çerçevesinde düzenlenen fatura örneği” olarak kabul edilebileceği sonucuna
varılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından poliçelerin geçerli olabilmesi ve fatura hükmünde
sayılabilmesi için ödeme makbuzları ve dekontlarının da tanzim edilmiş olması gerektiği ileri
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/007
: 42
: 06.02.2019
: 2019/UH.I-209
sürülmekte ise de, yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca sigorta poliçelerinin geçerli
olabilmesi ve fatura hükmünde sayılabilmesi için ödeme belgelerinin de düzenlenmesine
ilişkin bir zorunluluk bulunmadığı, ayrıca Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin
yukarıda yer verilen 47’nci maddesinde yer alan iş deneyim belgesi düzenlenmeyen hallerde
iş deneyiminin belgelendirilmesine ilişkin esaslar yönünden, sözleşmenin uygulanması
aşamasına ilişkin ödeme belgelerinin sunulması gerekmediğinden başvuru sahibinin iddiası
yerinde bulunmamıştır.
Sonuç olarak, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsik etmek
amacıyla sunulan belgeler Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda yer
verilen 47’nci maddesi çerçevesinde değerlendirildiğinde, söz konusu belgelerin iş deneyim
belgesi düzenlenmeyen hallerde iş deneyiminin belgelendirilmesine ilişkin esaslara uygun
olarak sunuldukları tespit edildiğinden başvuru sahibinin aksi yöndeki iddiaları yerinde
bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.