Ana Sayfa / Kararlar / DSİ 2. Bölge Müdürlüğü / 2018/592965-Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım
Bilgi
İKN
2018/592965
Başvuru Sahibi
Dirgün İnşaat Turizm Doğalgaz Tekstil Gıda Ticaret Limited Şirketi
İdare
DSİ 2. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Dirgün İnşaat Turizm Doğalgaz Tekstil Gıda Ticaret Limited Şirketi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
DSİ 2. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2018/592965 İhale Kayıt Numaralı “Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım”  
İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
DSİ 2. Bölge Müdürlüğü tarafından 21.12.2018 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım” ihalesine ilişkin  
olarak Dirgün İnşaat Turizm Doğalgaz Tekstil Gıda Ticaret Limited Şirketinin 12.04.2019  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.04.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine,  
başvuru sahibince 25.04.2019 tarih ve 17622 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.04.2019  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 08.08.2019 tarihli ve  
2019/MK-263 sayılı Kurul kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/445-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında  
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İdarenin teklif geçerlilik süresi ve geçici teminat geçerlilik sürelerinin uzatılmasına  
yönelik isteklilerden talepte bulunduğu, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak  
belirlenen Msm Altyapı İnş. Enerji Pet. Tic. Maden. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.nin teklif  
geçerlik süresini uzatma beyanının usulüne uygun olmadığı bu nedenle ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif olarak belirlenemeyeceği,  
2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif  
açıklamalarında; membran, geoteknik tekstil, çimento ve kimyasal katkı malzemesi için  
sunulan fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirlenen esaslara aykırı olduğu,  
SMMM beyanı ve maliyet/satış tespit tutanaklarında yer alan ortalama birim fiyatların hatalı  
hesaplandığı, jel dinamit için sunulan fiyat teklifine konu analiz girdisinin birim fiyat  
analizlerindeki jel dinamite karşılık gelmediği, özel markalarla üretilen söz konusu  
patlayıcılar “dinamit” türü patlayıcılar olmadığından fiyat teklifinin uygun olmadığı, motorin  
birim fiyatında lt/ton dönüşümünde hata yapıldığı ve ihale tarihi ile ilan tarihi arasında EPDK  
tarafından ilan edilen birim fiyatlardan düşük birim maliyet öngörüldüğü, Gördes-08 pozunda  
makine girdisinin açıklamasının fiyat teklifi ile yapıldığı, makinenin kullanacağı aksesuarlara  
ilişkin giderlerin söz konusu fiyat teklifine dahil edilmediği, fiyat teklifi alınan firmanın  
teklife konu alanda faaliyet göstermediği, Gördes-05 pozunda makine girdisinin  
açıklamasının fiyat teklifi şeklinde yapıldığı, fiyat teklifiyle amortisman hesabının  
yapılmasının mümkün olmadığı,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
2019/UY.I-287 sayılı Kurul kararı gereği Gördes-10 poz numaralı iş kaleminin  
analizlerinde imalat girdi miktarlarının düşürüldüğü, birim fiyat revizyonunun yaklaşık  
maliyete olan etkisiyle aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş kalemlerinin revize  
edilmediği, geotekstil keçe ve geomembran analiz girdilerinin birimlerinin m2 olarak  
belirtildiği, taşıma formülü ile maliyetin ise TL/ton olarak hesaplanması gerektiği, nakliye  
hesabında malzeme yoğunluklarının hatalı belirlendiği, ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan rayiçlerin güncelliğini yitirdiği,  
idarenin Yüksek Fen Kurulu kararına göre yaklaşık maliyeti güncellendiği, ancak aşırı düşük  
teklif açıklamasında rayiçlerin güncellenmemiş tutarlarının kullanılmasının aşırı düşük  
tekliflerin belirlenmesi ve değerlendirilmesine dair ihale mevzuatındaki sistematiğine aykırı  
olduğu, aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde yer alan analizlerde Gördes-01 pozu  
için nakliye mesafesinin 1000m olarak belirtildiği, ancak söz konusu mesafenin ihale  
dokümanı ekindeki Kaya Ocağı Paftasında verilen mesafe bilgisine aykırı olduğu, Gördes-01  
pozunda beton kaplamasının yapılabilmesi için röpriz, şev tanzimi, temel tabanının  
düzeltilmesi işi için uygulanacak makine ve işçilikler için açıklama istenilmediği, aşırı düşük  
teklif açıklama talep yazısının ekinde yer alan analizlerde Gördes-05 pozu için nakliye  
mesafesinin 500m olarak belirtildiği, ancak Gördes-05 pozunda beton üretiminde kullanılacak  
kumun konkasörden kırılmak üzere üretilmesinin istenildiği, söz konusu imalat için ihale  
dokümanında kaya ocağının yerinin gösterilerek nakliye mesafesinin 2000m olarak  
belirtildiği, ihale dokümanı ekinde verilen kaya ocağı paftasında yer alan mesafe bilgisine  
göre açıklama istenilmesi gerektiği, ayrıca Gördes-05 pozunda kullanılacak agrega için  
konkasörün çalışma saatleri, ocaktan konkasörün kumunun çıkarılması için gerekli olan  
malzeme, işçilik ve kaya ocağı paftasında gösterilen beton üretimi için konkasör kumu  
nakliye mesafesine yönelik açıklama istenilmediği, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan istekli  
tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı ve teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddia edilmekte ve itirazen şikâyet başvurusunun  
Kurumumuzca incelenerek gereğinin yapılması istenmektedir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
Başvuruya konu ihaleye ilişkin 15.05.2019 tarihli ve 2019/UY.I-586 sayılı Kurul  
kararında “…İdarece gönderilen işlem dosyasında adı geçen isteklinin teklif ve geçici teminat  
geçerlilik süresinin uzatılması talebine ilişkin herhangi bir beyanının olmadığı görülmüş,  
konunun teyidi amacıyla idareden bilgi istenmiştir. İdarenin 09.05.2019 tarihli ve 305885  
sayılı cevabi yazısında, “Söz konusu tebligatlara cevaben …Msm Altyapı İnş. Enerji Pet. Tic.  
Maden. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş. tarafından ise İdaremize bir cevap verilmemiştir.”  
ifadelerine yer verildiği, firma tarafından bu hususta idareye herhangi bir cevap verilmediği  
anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, ihale günü olan 21.12.2018 tarihinden itibaren 120 günlük teklif  
geçerlik süresi dolan Msm Altyapı İnş. Enerji Pet. Tic. Maden. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.nin  
idarenin süre uzatım talebini kabul etmediği göz önüne alındığında 02.04.2019 tarihli  
komisyon kararı ile ekonomik açıdan ikinci en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenemeyeceği  
ve başvuru sahibi iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
İş bu kararın, aşağıda yer alan (B) kısmında yapılan tespit ve değerlendirmeler  
sonucunda, ihale üzerinde bırakılan istekli Sarıyıldız Mühendislik İnş. Taahhüt Turizm Gıda  
San. ve Tic. A.Ş. - Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığının teklif geçerlik süresinin usulüne uygun  
uzatılmaması nedeniyle geçerli bir teklifinin bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, bahse  
konu istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi üzerine sunulan açıklamalarının  
uygun olup olmadığının inceleme konusu yapılmasının mümkün olmadığı  
anlaşılmıştır…”hususlarına yer verilerek ihale üzerinde bırakılan (Sarıyıldız Mühendislik İnş.  
Taahhüt Turizm Gıda San. ve Tic. A.Ş. - Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı) isteklinin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönünde karar verilmiştir.  
Anılan karara karşı Sarıyıldız Mühendislik İnş. Taahhüt Turizm Gıda San. ve Tic. A.Ş.  
- Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı tarafından dava açılması ve Ankara 12. İdare Mahkemesinin  
yürütmenin durdurulması kararı üzerine 08.08.2019 tarihli ve 2019/MK-263 sayılı Kurul  
Kararı sayılı Kurul kararında “1) Kamu İhale Kurulunun 15.05.2019 tarihli ve 2019/UY.I-586  
sayılı kararında, 1. iddia kapsamında Sarıyıldız Müh. İnş. Tur. Gıda San. ve Tic. A.Ş. – Dnz  
Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığının teklifine ilişkin yapılan değerlendirmeler ile 2. iddiaya ilişkin  
kısmın iptaline,  
2) Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 2’nci  
iddiasının yeniden incelenmesine” karar verilmiş, iş bu karar anılan Kurul kararının gereğinin  
yerine getirilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Bu kapsamda, 2’nci iddiaya ilişkin olarak yapılan  
incelemeye aşağıda yer verilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan  
yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme  
sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin  
teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “… 45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen  
isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4.İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan  
Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200  
dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı  
birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz  
beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının  
kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel  
gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz  
konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi  
durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.  
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif  
birim fiyat listesi (Örnek)  
Kamu kurum ve kuruluş birim  
Teklif  
fiyatları  
Kar  
ve  
Kar ve  
Teklif  
genel  
gider  
dahil  
birim  
fiyat  
Teklif  
edilen  
birim  
fiyat  
Sıra  
No  
Poz  
No  
genel edilen  
gider kar ve  
hariç genel  
birim gider  
fiyat  
İş kaleminin adı  
Birim fiyatı alınan  
kurum/kuruluş  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
(TL)  
1
16.001 150  
16.002 200  
16.003 250  
dozlu Bayındırlık ve İskan  
97,86  
97,86  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
2
dozlu Bayındırlık ve İskan  
104,00  
105,00  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
3
dozlu Bayındırlık ve İskan  
110,13 88,10  
15,86 103,96  
demirsiz beton  
Bakanlığı  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle  
değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur. açıklaması yer  
almaktadır.  
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler”  
başlıklı 2’inci maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı:Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1986A010110  
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
Gördes Barajı sağ sahilinde geçirimli olan zeminde 450.000 metreküp kazı yapılarak  
60.000 metrekare alanın membranla kaplanması ve üzerine 42.500 metreküp koruyucu beton  
imalatı yapılması  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer:Manisa İli Gölmarmara İlçesi…” düzenlemesi,  
Teklifi sınır değer altında kalan isteklilerden 28.12.2018 tarihinde aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ekinde açıklama istenen iş kalemleri ve açıklama  
istenilmeyen analiz girdileri listesinin yer aldığı, 04.01.2019 tarihinde Öz Er-Ka İnş. Turz.  
Elek. Taah. Tic. ve San. A.Ş. tarafından açıklama istenilen iş kalemlerinin miktarlarının hatalı  
belirlendiğine yönelik idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, başvuru üzerine idarece  
teklifi sınır değer altında kalan isteklilerden 04.01.2019 tarihinde ikinci kez aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ekinde aynı iş kalemleri ve açıklama istenilmeyen  
analiz girdileri listesinin yer aldığı tespit edilmiştir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
Msm Altyapı İnşaat Enerji Petrol Madencilik Nakliyat Gıda Sanayi Ticaret Anonim  
Şirketi tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu neticesinde 27.02.2019 tarih ve  
2019/UY.I-287 sayılı Kurul Kararında “…aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılan  
analizlerin birim fiyat tariflerine uygun şekilde hazırlanmak suretiyle teklifi sınır değerin  
altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi yönünde düzeltici işlem tesis  
edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır…” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük teklif  
açıklamalarının ihale dokümanında yer alan birim fiyat tariflerine uyumlu olarak yeniden  
istenilmesi gerektiği yönünde karar verildiği anlaşılmıştır.  
Teklifi sınır değer altında kalan isteklilerden 13.03.2019 tarihinde 27.02.2019 tarih ve  
2019/UY.I-287 sayılı Kurul Kararı çerçevesinde aşırı düşük teklif açıklaması istendiği,  
açıklaması uygun bulunan Sarıyıldız Mühendislik İnş. Taahhüt Turizm Gıda San. ve Tic. A.Ş.  
- Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği  
tespit edilmiştir.  
Sarıyıldız Mühendislik İnş. Taahhüt Turizm Gıda San. ve Tic. A.Ş. - Dnz Yol Yapı  
A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması iddialarla sınırlı olarak  
incelendiğinde;  
-Aşırı düşük teklif açıklaması istenilen membran, geotekstil keçe, çimento, jel dinamit  
ve mazot(motorin) analiz girdilerine ilişkin açıklamaların fiyat teklifleriyle yapılmadığı,  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim rayiçler kullanılarak açıklandığı  
ve idarece hazırlanan yaklaşık maliyette kullanılan poz numaralarına uygun olduğu, kimyasal  
katkı malzemesinin açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesinde yer aldığı dolayısıyla  
istekli tarafından açıklama yapma zorunluluğunun bulunmadığı anlaşıldığından başvuru  
sahibinin “membran, geotekstil keçe, çimento ve kimyasal katkı malzemesi için sunulan fiyat  
tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirlenen esaslara aykırı olduğu, SMMM beyanı  
ve maliyet/satış tespit tutanaklarında yer alan ortalama birim fiyatların hatalı hesaplandığı,  
jel dinamit için sunulan fiyat teklifine konu analiz girdisinin birim fiyat analizlerindeki jel  
dinamite karşılık gelmediği, özel markalarla üretilen söz konusu patlayıcılar “dinamit” türü  
patlayıcılar olmadığından fiyat teklifinin uygun olmadığı, motorin birim fiyatında lt/ton  
dönüşümünde hata yapıldığı ve ihale tarihi ile ilan tarihi arasında EPDK tarafından ilan  
edilen birim fiyatlardan düşük birim maliyet öngörüldüğü” yönündeki iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-Aşırı düşük teklif açıklaması istenilen Gördes-05 pozunda yer alan makine ekipman  
girdilerinin açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesinde yer aldığı dolayısıyla istekli  
tarafından açıklama yapma zorunluluğunun bulunmadığı, aşırı düşük teklif açıklaması  
istenilen Gördes-08 pozunda yer alan makine ekipman girdisine ilişkin yapılan açıklamaların  
fiyat teklifleriyle yapılmadığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim  
fiyatlar kullanılarak açıklandığı, dolayısıyla başvuru sahibinin “Gördes-08 pozunda makine  
girdisinin açıklamasının fiyat teklifi ile yapıldığı, makinenin kullanacağı aksesuarlara ilişkin  
giderlerin söz konusu fiyat teklifine dahil edilmediği, fiyat teklifi alınan firmanın teklife konu  
alanda faaliyet göstermediği, Gördes-05 pozunda makine girdisinin açıklamasının fiyat teklifi  
şeklinde yapıldığı, fiyat teklifiyle amortisman hesabının yapılmasının mümkün olmadığı”  
yönündeki iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
- Gördes-10 poz numaralı iş kaleminin analizlerinde imalat girdi miktarlarının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
düşürülmediği, birim fiyat tariflerine uygun olarak oluşturulması amacıyla geotekstil keçenin  
malzemesinin serilmesinde oluşacak yalıtımcı ustası girdisinin eklendiği, söz konusu  
değişikliğe göre yaklaşık maliyet revize edildiği, anılan değişikliklere göre aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin “2019/UY.I-287 sayılı Kurul kararı  
gereği Gördes-10 poz numaralı iş kaleminin analizlerinde imalat girdi miktarlarının  
düşürüldüğü, birim fiyat revizyonunun yaklaşık maliyete olan etkisiyle aşırı düşük teklif  
açıklaması istenilen iş kalemlerinin revize edilmediği” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
- Gördes-10 poz numaralı iş kaleminde geomembran ve geotekstil analiz girdilerinin  
birimlerinin m2 olduğu, söz konusu girdilerin taşınmasına ilişkin oluşturulan analiz girdisinin  
biriminin m2 olduğu ve tutarın S=K(0,0007xM+0,01) formülü ile hesaplanması gerektiği  
tespit edilmiştir.  
Nakliye formüllerinde birimin ton ya da m3 olabileceği, idare tarafından nakliye girdi  
biriminin “m²” olarak belirtilmekle birlikte idarece analiz formatında nakliye formülünün  
S=K(0,0007xM+0,01) şeklinde verildiği, idare tarafından kullanılan formülün Karayolları  
Genel Müdürlüğü tarafından ton cinsinden ölçülen (su hariç) malzemelerin beher ton’u için  
yayımlanan nakliye formül ile aynı olduğu, teklifi sınır değerin altında kalan istekli tarafından  
idarece verilen formül kullanılarak açıklama yapıldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin  
geotekstil keçe ve geomembran analiz girdilerinin birimlerinin m2 olarak belirtildiği, taşıma  
formülü ile maliyetin ise TL/ton olarak hesaplanması gerektiği, nakliye hesabında malzeme  
yoğunluklarının hatalı belirlendiği” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
- Mevzuat gereği, yaklaşık maliyetin güncelliğini kaybetmesi halinde idare tarafından  
ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenebileceği ve yaklaşık maliyetin idare tarafından  
Yüksek Fen Kurulu Kararı gerekçe gösterilerek güncellendiği, söz konusu kararda yaklaşık  
maliyetin tamamının güncellenebileceği ancak yaklaşık maliyeti oluşturan rayiçlerin ayrı ayrı  
güncellenmeyeceğinin belirtildiği, kararın tavsiye niteliğinde olduğu, ihale mevzuatı  
gereğince kamu kurum veya kuruluşlarınca ilan edilen fiyatlar üzerinden bir açıklama  
yapıldığı takdirde o yıl için geçerli cari fiyatlar üzerinden açıklama yapılmasının yeterli  
olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin “ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan rayiçlerin güncelliğini yitirdiği, idarenin Yüksek  
Fen Kurulu kararına göre yaklaşık maliyeti güncellendiği, ancak aşırı düşük teklif  
açıklamasında rayiçlerin güncellenmemiş tutarlarının kullanılmasının aşırı düşük tekliflerin  
belirlenmesi ve değerlendirilmesine dair ihale mevzuatındaki sistematiğine aykırı olduğu”  
yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
- Gördes-01 poz numaralı iş kaleminin, birim fiyat tariflerinde “Projelere, teknik  
şartnamelere ve İdarenin talimatına uygun olarak açıkta her türlü zeminde kazı yapılması ve  
taşınması” olarak açıklandığı, birim fiyata dahil olan masraflar arasında “…İdarece  
onaylanan depo alanına boşaltılması…” ifadelerinin yer aldığı tespit edilmiştir.  
İdarece ihale dokümanı ekinde isteklilere kaya ocağı paftasının verildiği, söz konusu  
kaya ocağının Gördes-05 poz numaralı iş kaleminde yer alan betonarme betonu imalatında  
kullanılacak olan agreganın elde edileceği yeri gösterdiği, yapılacak kazı sonrası kazının  
depolanacağı yer ile bağlantılı olmadığı, kaldı ki söz konusu depo sahasının idare tarafından  
belirlenerek, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesinde “…Yazıda ayrıca, ihale  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi  
niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler  
belirtilir.yer alan açıklamaya uygun olarak aşırı düşük açıklaması istenildiği görüldüğünden  
başvuru sahibinin “aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde yer alan analizlerde  
Gördes-01 pozu için nakliye mesafesinin 1000m olarak belirtildiği, ancak söz konusu  
mesafenin ihale dokümanı ekindeki Kaya Ocağı Paftasında verilen mesafe bilgisine aykırı  
olduğu” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı tespit edilmiştir.  
- Gördes-01 poz numaralı iş kaleminin analizlerinde “1m3 açıkta kazı yapılması bedeli  
toplam su çekme, ağaç kesme vs karşılığı %5” analiz girdisine yer verildiği, söz konusu  
duruma ilişkin olarak 27.02.2019 tarih ve 2019/UY.I-287 sayılı Kurul Kararında  
“…Analizlerde birim fiyat tarifleri kapsamında yer alan girdiler için birim fiyat veya iş  
kaleminin fiyatının belli bir oranı olarak belirlenmesi hususunda idarenin takdir yetkisi  
bulunmakla birlikte, GÖRDES-01 poz numaralı “Açıkta Kazı Yapılması” iş kaleminde %5  
olarak belirtilen girdinin açıklama istenirken etkilediği analiz girdi miktarlarının %5  
oranında arttırılması yoluyla açıklamada kullanılması gerektiği, örneğin bahse konu iş  
kaleminde yer alan mazot girdi miktarının 0,3003 kg yerine bu girdi miktarının %5 oranında  
arttırılarak 0,3153 kg şeklinde açıklama istenilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır...”  
karar verildiği, idare tarafından anılan karara istinaden düzeltici işlem belirlenerek teklifi sınır  
değer altında kalan isteklilerden aşırı düşük açıklaması talebinin yenilendiği, aşırı düşük teklif  
açıklaması talep yazısı ekinde yer alan Gördes-01 poz numaralı iş kaleminin analizlerinde  
girdi miktarlarının %5 oranında arttırılması yoluyla röpriz, şev tanzimi, temel tabanının  
düzeltilmesi işleri için de açıklama istenildiği görüldüğünden başvuru sahibinin “Gördes-01  
pozunda beton kaplamasının yapılabilmesi için röpriz, şev tanzimi, temel tabanının  
düzeltilmesi işi için uygulanacak makine ve işçilikler için açıklama istenilmediği” yönündeki  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
-Gördes-05 poz numaralı iş kaleminin analizinde agrega nakline ilişkin analiz  
girdisinde nakliye mesafesinin 500 metre olarak belirtildiği, beton üretimi için kullanılacak  
agreganın çıkartılacağı kaya ocağının ihale dokümanı ekinde yer alan kaya ocağı paftasında  
2000 metre olarak belirtildiği, anılan iş kaleminin birim fiyat tarifinin “Projelere, teknik  
şartnamelere ve İdarenin talimatına uygun olarak, kum ve çakıl, kum-kırmataş veya konkasör  
kumu ve kırmataş ile hazırlanan (her tür ve çeşitte muhtemel katkı maddesi dahil), pompa ile  
veya diğer vasıtalarla dökülen, uygun vasıta, makine ve ekipman kullanılarak yerleştirilen,  
karıştırılan, dövülen, projesinde gösterilen ve İdarece istenilen mukavemette imal edilen C30  
beton sınıfında kap-lama betonu yapılması.” şeklinde yapıldığı, birim fiyata dahil olan  
masrafların “Beton için agreganın ocak ve/veya malzeme ariyet sahalarından veya taşocağı  
işletilerek elde edilen kırmataş ve kırılmak suretiyle elde edilen kumun (konkasör kumu)  
çıkarılması, yıkanması ve uygun evsaftaki malzemelerin taşıtlara yüklenmesi ve taşınması,  
şantiyede boşaltılması…” şeklinde belirtildiği tespit edilmiştir.  
Beton üretimi için kullanılacak agreganın çıkartılacağı kaya ocağının ihale dokümanı  
ekinde yer alan kaya ocağı paftasında 2000 metre olarak belirtilmekle birlikte idarenin  
yaklaşık maliyet hesabında agreganın taşınması öngörülen mesafenin 500 metre olarak  
alındığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesinde yer alan “..Yazıda ayrıca, ihale  
konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi  
niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler  
belirtilir.açıklama gereği aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde yer alan analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
formatında da mesafenin 500 metre olarak alındığı, teklifi sınır değerin altında kalan  
isteklinin anılan mesafeye göre açıklamada bulunduğu, agrega taşınması analiz girdisinin  
açıklama istenilmeyen girdiler arasında yer aldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının  
yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Kaldı ki, nakliye mesafesinin 500 metre yerine 2000 metre olması durumunda da söz  
konusu girdinin açıklama istenilmeyecek girdi niteliğinin değişmediği görülmüştür.  
Gördes-05 poz numaralı iş kaleminin birim fiyat tarifinde beton üretimi için  
kullanılacak agreganın çıkartılması işinde konkasörün kullanılacağına dair net bir ifadenin yer  
almadığı, idare tarafından agreganın çıkartılması ve temini için 08.009 poz numaralı Kum ve  
Çakıl birim fiyatının kullanıldığı, söz konusu birim fiyatın içeriğinde agreganın elde edilmesi  
için kullanılacak makine ekipman ve işçilik rayiçlerinin yer aldığı ve idarenin aşırı düşük  
teklif açıklamasında söz konusu rayiçler üzerinden açıklama talep ettiğinin görüldüğü,  
dolayısıyla başvuru sahibinin “aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde yer alan  
analizlerde Gördes-05 pozu için nakliye mesafesinin 500m olarak belirtildiği, ancak Gördes-  
05 pozunda beton üretiminde kullanılacak kumun konkasörden kırılmak üzere üretilmesinin  
istenildiği, söz konusu imalat için ihale dokümanında kaya ocağının yerinin gösterilerek  
nakliye mesafesinin 2000m olarak belirtildiği, ihale dokümanı ekinde verilen kaya ocağı  
paftasında yer alan mesafe bilgisine göre açıklama istenilmesi gerektiği, ayrıca Gördes-05  
pozunda kullanılacak agrega için konkasörün çalışma saatleri, ocaktan konkasörün kumunun  
çıkarılması için gerekli olan malzeme, işçilik ve kaya ocağı paftasında gösterilen beton  
üretimi için konkasör kumu nakliye mesafesine yönelik açıklama istenilmediği, dolayısıyla  
ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata  
uygun olmadığı” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında  
“itirazen şikayet başvurusunun reddine”  
Kurul çoğunluğunca  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları kapsamında  
yapılan incelemeye göre;  
karar verilmiştir.  
Başvuruya konu ihale DSİ 2. Bölge Müdürlüğü tarafından 21.12.2018 tarihinde  
yapılan “Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım” ihalesi olup, ihalede 58 adet  
ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 35 isteklinin katıldığı, 18.01.2019 tarihli ihale  
komisyonu kararı ile ihalenin Sarıyıldız Mühendislik İnş. Taahhüt Turizm Gıda San. ve Tic.  
A.Ş. - Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Msm Altyapı İnş. Enerji PeTic.  
Maden. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif  
olarak belirlendiği, Msm Altyapı İnş. Enerji PeTic. Maden. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.nin  
itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 27.02.2019 tarih ve 2019/UY.I-287 sayılı Kurul  
Kararı ile “…ihale dokümanı kapsamında bulunan birim fiyat tarifleri ile yaklaşık maliyetin  
tespitinde ve aşırı düşük tekliflerin sorgulanması aşamasında kullanılan analiz formatlarının  
birbirleri ile uyumlu olmadığı, her ikisinde olması gereken malzeme ve işçilik miktarları  
bakımından farklılıklar bulunduğu, bu durumun, tekliflerini ihale dokümanı kapsamında  
bulunan birim fiyat tariflerini dikkate alarak hazırlayan isteklilere etki edeceği, bu etkinin  
teklifi sınır değer üzerinde bulunan istekliler ile teklifi sınır değer altında kalan istekliler için  
aynı olması gerektiği, ancak somut durumda aktarılan tespitler dikkate alındığında birim fiyat  
tariflerine uygun ve uyumlu olmayan analizler kullanılarak açıklama istenilmesinin teklifi  
sınır değerin altında kalan ve bahse konu analizlere dayanarak teklifine açıklama getiren  
istekliler lehine fiyat avantajı oluşturabileceği değerlendirilmiş, aşırı düşük teklif  
açıklamalarında kullanılan analizlerin birim fiyatlar tariflerine uygun şekilde hazırlanmak  
suretiyle teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması  
istenmesi…” yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, anılan karar gereği  
yeniden yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda ihalenin tekrar aşırı düşük  
açıklaması uygun bulunan Sarıyıldız Mühendislik İnş. Taahhüt Turizm Gıda San. ve Tic. A.Ş.  
- Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Dirgün İnş. Turizm  
Doğalgaz Teks. Gıda Tic. Ltd. Şti.nin itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 15.05.2019  
tarih ve 2019/UY.I-586 sayılı Kurul kararı ile Sarıyıldız Mühendislik İnş. Taahhüt Turizm  
Gıda San. ve Tic. A.Ş. - Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı ile Msm Altyapı İnş. Enerji Pet. Tic.  
Maden. Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar  
verildiği, anılan karar gereği 27.05.2019 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Dirgün İnş.  
Turizm Doğalgaz Teks. Gıda Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, Sarıyıldız Mühendislik İnş.  
Taahhüt Turizm Gıda San. ve Tic. A.Ş. - Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığının 15.05.2019 tarih  
ve 2019/UY.I-586 sayılı Kurul kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açtığı  
davada Ankara 12. İdare mahkemesinin 11.07.2019 tarih ve E:2019/1114 sayılı kararı gereği  
Kurulun 08.08.2019 tarih ve 2019/MK-263 sayılı kararı ile “1) Kamu İhale Kurulunun  
15.05.2019 tarihli ve 2019/UY.I-586 sayılı kararında, 1. iddia kapsamında Sarıyıldız Müh.  
İnş. Tur. Gıda San. ve Tic. A.Ş. – Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığının teklifine ilişkin yapılan  
değerlendirmeler ile 2. iddiaya ilişkin kısmın iptaline,  
2) Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 2’nci  
iddiasının yeniden incelenmesine” karar verildiği anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesi gereği  
yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında aşırı düşük teklif sınır değerin altında teklif veren  
isteklilerden açıklanması istenilecek yaklaşık maliyetin %80’ine karşılık gelen iş kalemleri/iş  
gruplarının tespiti için sıralı iş kalemlerinin tespit edilmesi gerekmektedir. Buna göre idarece  
sıralı iş kalemleri listesi aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.  
Güncellenmi  
ş Tutar  
Kümülati Güncellenmem  
Kümülati  
f Oran  
POZ  
Miktar  
Oran  
Oran  
f Oran  
iş Tutar  
GÖRDES-  
05  
GÖRDES- 450.00  
01  
GÖRDES-  
10  
18.440.498,4 46,29  
45,298  
42.500  
46,29096 13.401.525,00  
64,05742 5.143.500,00  
72,9589 3.000.000,00  
80,39052 2.151.500,00  
87,04322 1.926.000,00  
92,77712 1.660.000,00  
97,22786 1.500.000,00  
45,2983  
62,6837  
72,824  
0
1
17,76  
6
3
17,385  
7.077.456,00  
0
5
8,901  
5
10,140  
60.000 3.546.000,00  
2
GÖRDES- 130.00  
7,431  
6
6,652  
7
5,733  
9
7,2722  
2.960.464,00  
2.650.176,00  
2.284.160,00  
80,0962  
86,6063  
92,2172  
97,2873  
98,5156  
99,5297  
99,748  
08  
GÖRDES- 100.00  
09  
GÖRDES- 250.00  
07  
GÖRDES-  
11  
GÖRDES-  
04  
GÖRDES-  
13  
GÖRDES-  
03  
GÖRDES-  
02  
GÖRDES-  
06  
GÖRDES-  
12  
0
5
6,5100  
0
4
5,6109  
0
4
4,450  
7
1,255  
2
5,0701  
60.000 1.773.000,00  
10.000 500.038,40  
2
1,2283  
98,4831  
99,51935  
99,74249  
363.400,00  
300.000,00  
64.600,00  
45.450,00  
24.880,50  
4.220,25  
2
1,0140  
2
0,2183  
5
1,036  
2
0,223  
1
200  
5.000  
5.000  
50  
412.800,00  
88.889,60  
0,1536  
2
62.539,20 0,157 99,89948  
0,085  
99,9016  
34.235,57  
99,98542  
0,0841 99,9857  
9
0,014  
6
0,0142  
100  
6
1
5.807,06  
100  
Y.M  
39.836.064,23  
29.585.075,75  
Başvuruya konu ihalenin yaklaşık maliyeti, Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin  
11’inci maddesi ve Yüksek Fen Kurulu’nun 15.08.2018 tarih ve 2018/31 sayılı kararı  
doğrultusunda ihalenin yaklaşık maliyet bileşeni iş kalemleri/iş gruplarının güncellenmesi  
sonucunda idarece GÖRDES-01, GÖRDES-05, GÖRDES-08 ve GÖRDES-10 iş kalemleri/iş  
gruplarının yaklaşık maliyetin %80’ini oluşturduğu ve bu iş kalemleri/iş gruplarının aşırı  
düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilecek iş kalemleri/iş grupları olarak  
belirlendiği anlaşılmıştır.  
Yukarıda anılan 27.02.2019 tarih ve 2019/UY.I-287 sayılı Kurul Kararı ile ihale  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
dokümanı kapsamında bulunan birim fiyat tarifleri ile yaklaşık maliyetin tespitinde ve aşırı  
düşük tekliflerin sorgulanması aşamasında kullanılan analiz formatlarının birbirleri ile  
uyumlu olmadığı, her ikisinde olması gereken malzeme ve işçilik miktarları bakımından  
farklılıklar bulunduğu, bu durumun tekliflerini ihale dokümanı kapsamında bulunan birim  
fiyat tariflerini dikkate alarak hazırlayan isteklilerin teklif fiyatlarına etki edeceğinden bu  
etkinin teklifi sınır değer üzerinde bulunan istekliler ile teklifi sınır değer altında kalan  
istekliler için aynı olması gerekmektedir. Ancak somut durumda aktarılan tespitler dikkate  
alındığında birim fiyat tariflerine uygun ve uyumlu olmayan analizler kullanılarak açıklama  
istenilmesinin teklifi sınır değerin altında kalan ve bahse konu analizlere dayanarak teklifine  
açıklama getiren istekliler lehine fiyat avantajı oluşturabileceği, bu nedenle aşırı düşük teklif  
açıklamalarında kullanılan analizlerin birim fiyat tariflerine uygun şekilde hazırlanmak  
suretiyle teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması  
istenmesine karar verilmiştir.  
İdarece sıralı iş kalemlerinin tespiti işlemi ihale öncesi işlemler kategorisinde  
olduğundan sıralı iş kalemleri listesinin ihalenin yapıldığı tarihten önceki durum dikkate  
alınarak belirlenmesi gerekmekte olup, söz konusu birim fiyat tarifleri ile analiz formatlarının  
uyumlu hale getirilmesi durumunda yapılacak değişikliklerin güncellenmiş yaklaşık maliyetin  
de altında kaldığı görülmüştür.  
Ancak;  
İdare anılan Kurul kararının gereğinin yerine getirilmesi aşamasında, GÖRDES-10 iş  
kalemi/iş grubu için işçilik giderlerini de içeren yeni bir fiyat analizi hazırlaması ve yeni fiyat  
analizine göre sıralı iş kalemleri listesini yeniden hazırlaması gerekmekte iken yeni bir fiyat  
analizi hazırlamaksızın işçilik giderlerinin de yer aldığı analiz formatı ile aşırı düşük teklif  
açıklamasını yenileyerek Kurul kararının gereğini tam olarak yerine getirmemiştir.  
Güncelleme tablosu ve inceleme kapsamında idarece gönderilen belgeler  
incelendiğinde, yaklaşık maliyetin hesabında somut örnek olarak GÖRDES-10 iş kalemi/iş  
grubunun birim fiyatında, fiyat analizinde belirtilen 42,95 TL esas alındığı, fiyat analizi  
incelendiğinde analiz girdileri arasında yer alması gereken işçilik giderlerine ilişkin girdilere  
yer verilmediği, yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde ise anılan iş kalemi/iş grubu  
için fiyat analizinde belirtilen birim fiyat olarak 42,95 TL yerine 50,00 TL birim fiyatı  
yazıldığı ve yaklaşık maliyetin hesabında bu tutarın güncellenmiş hali olan 59,10 TLnin  
Yüksek Fen  
dikkate alındığı, GÖRDES-10 ve GÖRDES-11 iş kalemleri/iş gruplarının  
Kurulu’nun 15.08.2018 tarih ve 2018/31 sayılı kararı doğrultusunda %18,2 oranında,  
diğer iş kalemleri/iş gruplarının %37,6 oranında güncellendiği görülmüştür.  
Yapılan güncelleme oranı tüm iş kalemi/iş grubu için aynı oranda olmaması  
sebebiyle, yaklaşık maliyetin %80’ine karşılık gelen iş kalemleri/iş gruplarının tespiti  
için sıralı iş kalemlerinin tespitinin güncellenmemiş tutardan yapılması, sınır değerin  
altında kalan firmalar için sorgulamaya esas iş kalemleri/iş gruplarının sayısında  
değişikliğe sebep olunmuştur.  
Yukarıda da belirtildiği üzere GÖRDES-10 iş kalemi/iş grubunun fiyat analizinde  
işçilik giderlerine ilişkin girdiye yer verilmemiştir. Fiyat analizinde üç adet girdiye yer  
verilmiş ve bu girdilerin toplamına %25 oranında yüklenici karı ve genel gider eklenerek  
42,95 rakamına ulaşılmıştır. Anılan iş kalemi/iş grubuna ilişkin analiz formatında işçilik  
olarak yalıtımcı ustası ile düz işçilik giderine de yer verilmesi gerekmektedir. Yaklaşık  
maliyetin hazırlandığı tarihte geçerli saatlik asgari işçiliğe göre fiyat analizinin 8,48 TL’sinin  
işçilik gideri olarak fiyat analizinde yer alması gerekmektedir. Yaklaşık maliyetin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/039  
: 73  
: 23.08.2019  
: 2019/UY.I-1023  
hesaplandığı tarihte anılan iş kalemi/iş grubu için işçilik gideri hariç birim fiyatın 34,47 TL  
olması, idarenin bu iş kalemi/iş grubu için birim fiyatı %18,2 oranında güncellediği dikkate  
alındığında anılan iş kalemi/iş grubunun yaklaşık maliyetinin de bu birim fiyata göre 60.000 x  
34,47 x1,182 = 2.444.612,40 TL olması gerekmektedir.  
Diğer taraftan, GÖRDES-10 iş kalemi/iş grubunun fiyatı 42,95 olarak alınarak  
diğer iş kalemleri gibi %37,6 oranında, GÖRDES-11 kalemi/iş grubunun %18,20  
oranında güncellenmesi halinde veya her iki kaleminde diğer iş kalemleri gibi %37,6  
oranında güncellenmesi durumunda dahi %80 dilimin altında (%79,58) kalınmaktadır.  
Bu itibarla;  
Bu tutara göre aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilecek  
teklifin %80’ini oluşturan kalemlerin tespitinde kullanılacak sıralı iş kalemleri listesinin  
aşağıda tabloda gösterildiği şekilde olması gerekmektedir.  
Güncellenmemiş  
POZ  
Miktar  
Oran  
Kümülatif Oran  
Tutar  
GÖRDES-05  
GÖRDES-01  
GÖRDES-10  
GÖRDES-08  
GÖRDES-09  
42.500  
450.000  
60.000  
130.000  
100.000  
13.401.525,00  
5.143.500,00  
2.444.612,40  
2.151.500,00  
1.926.000,00  
45,2983  
17,3855  
8,2630  
7,27225  
6,51004  
45,2983  
62,6837  
70,9467  
78,21895  
84,72889  
Bu durumda, Kamu İhale Genel Tebliğinin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı maddesi gereği GÖRDES-01, GÖRDES-05, GÖRDES-08 ve GÖRDES-10 iş  
kalemleri/iş gruplarının yaklaşık maliyetin %80’ini oluşturmadığı, buna göre aşırı düşük  
teklif açıklamasının eksik yapıldığı, isteklilerin yaklaşık maliyetin en az %80’inin  
açıklayabilmeleri için GÖRDES-09 iş kalemi/iş grubu için de aşırı düşük teklif açıklaması  
istenilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yukarıda somut örnekte  
tespiti yapılan aykırılıklar ve değerlendirmelerin diğer tüm iş kalemlerinde de yapılarak,  
yaklaşık maliyetin %80’ine karşılık gelen iş kalemleri/iş gruplarının tespitinin  
güncellenmemiş tutarlardan yapılması,  
teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
içerecek şekilde aşırı  
%80’ine karşılık gelen iş kalemleri/iş gruplarını  
yaklaşık maliyetin  
“düzeltici işlem  
düşük teklif sorgulaması kapsamında yeniden açıklama istenilmesi yönünde  
belirlenmesine”  
“itirazen şikayet  
karar verilmesi gerektiğinden Kurul çoğunluğunun  
başvurusunun reddi”  
kararına katılmıyoruz.