Ana Sayfa / Kararlar / Tarım ve Orman Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı / 2019/205792-Manisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Yeni Hizmet Binası Yapım İşi
Bilgi
İKN
2019/205792
Başvuru Sahibi
Elitaş İnş. Oto. ve Oto Kira. Tem. İşç. Hiz. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Zübeyiroğlu Oto. Tem. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İdare
Tarım ve Orman Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Manisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Yeni Hizmet Binası Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Elitaş İnş. Oto. ve Oto Kira. Tem. İşç. Hiz. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Zübeyiroğlu Oto. Tem. İnş.  
Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Tarım ve Orman Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/205792 İhale Kayıt Numaralı “Manisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Yeni Hizmet  
Binası Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Tarım ve Orman Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından  
11.06.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Manisa İl Tarım ve Orman  
Müdürlüğü Yeni Hizmet Binası Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Elitaş İnş. Oto. ve Oto  
Kira. Tem. İşç. Hiz. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Zübeyiroğlu Oto. Tem. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti.  
İş Ortaklığının 07.08.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.08.2019 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.08.2019 tarih ve 35460 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 26.08.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/963 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle;  
1) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;  
a) Hesap cetvellerinde iş kalemi miktarlarının eksik olarak belirtildiği, iş kalemleri  
için öngörülen miktarlar ile teklif edilen birim fiyatların çarpımlarında aritmetik hata  
yapıldığı,  
b) Özel.0807, Özel.0604, Özel.0502, Özel.0401, Özel.0102 ve Özel.Yp-01 gibi özel ve  
paçal iş kalemlerine ilişkin olarak belirtilen bazı analiz girdisi miktarlarının idarece belirtilen  
miktarlardan farklı olduğu,  
c) Analizlerde aritmetik hata yapıldığı,  
ç) Analizlerde kullanılan fiyatların cari yıla ilişkin olmadığı,  
d) Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin meslek mensubu kapsamında  
tanımlanmayan serbest muhasebeciler tarafından düzenlendiği, anılan fiyat tekliflerinin Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine uygun olmadığı,  
e) İşçilik maliyetine ilişkin olarak yapılan açıklamalarda cari yıl için geçerli olan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
asgari işçilik ücretinin kullanılmadığı,  
f) Mekanik ve sıhhi tesisat iş kalemlerine ilişkin olarak sunulan fiyat tekliflerinde  
malzeme, işçilik, nakliye, yakıt, montaj vb. girdilerin ayrı ayrı gösterilmemesinin Kamu İhale  
Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesine aykırılık teşkil ettiği,  
g) Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin dayanağı olarak düzenlenen tutanakların  
meslek mensubu kapsamında tanımlanmayan serbest muhasebeciler tarafından düzenlendiği,  
ğ) Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde belirtilen birim fiyatların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olmadığı,  
h) Sözleşme ve damga vergisi, KİK payı vb. için, teklif edilen bedelin % 4 - % 5’i  
oranında gider öngörülmesi gerektiği, ancak bahse konu istekliler tarafından teklif bedeli  
hesaplanırken anılan giderlerin göz önünde bulundurulmadığı,  
ı) 192.214 poz numaralı iş kalemine ilişkin olarak 2019 yılı birim fiyatının  
yayımlanmadığı, bu nedenle ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı  
ikinci teklif sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kamu kurum ve  
kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatların kullanılamayacağı, bu nedenle anılan iş kalemine  
ilişkin olarak üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, ancak söz konusu fiyat  
tekliflerinde belirtilen kazanların idarenin talep ettiği kalori miktarına sahip olmadığı,  
2) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
istekli tarafından teklif dosyasında sunulan belgelerin uygun olmadığı, şöyle ki;  
a) Söz konusu istekliler tarafından teklif dosyasında, tüzel kişiliğin son durumuna  
ilişkin olarak ortakları, ortaklık yapısını, ortaklık oranlarını, üyeleri ve kurucuları ile tüzel  
kişiliğin yönetimindeki görevlilerini gösterir belgelerin sunulmadığı, sunulan belgelerde tüzel  
kişiliğin ortaklarına ilişkin olarak T.C. kimlik numarası gibi bilgilerin belirtilmediği,  
b) Bahse konu istekliler tarafından teklif dosyasında sunulan iş deneyim belgelerinin  
benzer işe uygun olmayan kısımlarının ayrıştırılması halinde, belge tutarlarının İdari  
Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde istenilen şartı sağlamadığının görüleceği,  
c) Söz konusu istekliler tarafından teklif dosyasında sunulan ekonomik ve mali  
yeterliğe ilişkin belgelerin, meslek mensubu kapsamında tanımlanmayan serbest  
muhasebeciler tarafından düzenlenmesinin uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1. 45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı  
maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan  
geçerli teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur:  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme  
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair  
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere  
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece  
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları  
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar  
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde0 belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,  
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak (45.1.13) maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajı açıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stokunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b.dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt  
cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen  
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili  
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu  
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir…” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin altında teklif sunduğu tespit  
edilen 9 istekliye aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı gönderildiği ve 24.06.2019 tarihinde  
söz konusu isteklilere EKAP üzerinden tebligatın yapıldığı, bahse konu yazı ekinde açıklama  
istenecek iş kalemleri/grupları listesine, sıralı analiz girdileri tablosuna, özel iş kalemleri ile  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
paçal iş kalemleri için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği  
analiz formatlarına ve açıklama istenmeyecek analiz girdileri listesine yer verildiği, bu  
kapsamda 38’i tesisat iş kalemi, 54’ü inşaat iş kalemi olmak üzere toplam 92 adet iş  
kaleminin açıklama istenecek iş kalemi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.  
a) Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan yapım işi ihalelerinde; iş kapsamındaki  
imalat miktarları idare tarafından istekli olabileceklere verilmemekte; ihale dokümanı  
kapsamında yer alan projeler, mahal listeleri, özel ve genel teknik şartnameler vb.  
dokümanlar üzerinden idarece ve istekliler tarafından metrajlar ayrı ayrı hesaplanmaktadır.  
İhale konusu iş kapsamındaki imalatların niteliği, projenin karmaşıklığı ve büyüklüğü, metraj  
hesabı yapan kişilerin kabulleri gibi unsurlar nedeniyle isteklilerce belirlenen miktarların  
idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenmemektedir. Bununla birlikte, idarece  
hesaplanan metrajlar ile istekliler tarafından hesaplanan metrajlar arasındaki farklılıkların  
makul ve kabul edilebilir mertebelerde olması ve açıklama istenen iş kalemlerinin tamamı  
üzerinden sağlanan fiyat avantajının, ihaleye teklif veren diğer isteklilerin teklif bedellerine  
göre sıralamada değişikliğe sebep olup olmadığı, diğer bir ifade ile kendileri lehine bir  
avantaj sağlayıp sağlamadığı hususunun da dikkate alınması gerekmektedir.  
- İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan bilgi ve belgeler incelendiğinde; açıklama istenen 92 iş kalemine ilişkin miktar, birim  
fiyat ve toplam tutarlar ile açıklama istenmeyen iş kalemlerinin toplam tutarının gösterildiği  
hesap cetvelinin sunulduğu görülmüş olup, söz konusu hesap cetvelinde belirtilen metraj  
miktarları ile yaklaşık maliyet hesabında idare tarafından öngörülen metraj miktarlarının  
karşılaştırılması neticesinde;  
Açıklama istenen 92 iş kaleminden 51 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama  
sonucunda istekli tarafından öngörülen metrajın idarece hesaplanan metrajdan yüksek olduğu,  
14 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli  
tarafından öngörülen metrajdan yüksek olduğu ve söz konusu iş kalemlerinde istekli lehine  
oluşan metraj farkının %10’dan az olduğu, 27 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama  
sonucunda ise istekli tarafından öngörülen metraj ile idarece hesaplanan metrajın birebir aynı  
olduğu, dolayısıyla metraj farkı değerlendirmesi sonucunda iş kalemlerinin büyük  
çoğunluğunda istekli aleyhine metraj farkının oluştuğu belirlenmiştir. İhale üzerinde bırakılan  
istekli tarafından anılan 92 iş kalemi için teklif edilen birim fiyatlar ile yukarıda yer verilen  
tabloda belirtilen metraj farklarının çarpılması sonucunda; bahse konu isteklinin aleyhine  
olmak üzere 232.213,66 TL tutar farkı oluştuğu, diğer bir anlatımla, istekli tarafından  
idarenin öngördüğü metrajlar esas alınarak teklif verildiği takdirde, teklif bedelinin  
232.213,66 TL daha düşük olacağı, söz konusu istekli tarafından iş kalemleri için öngörülen  
miktarlar ile teklif edilen birim fiyatların çarpımlarında aritmetik hata yapılmadığı tespit  
edildiğinden başvuru sahibinin anılan istekliye yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
- Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulan bilgi ve belgeler incelendiğinde ise açıklama istenen 92 iş  
kalemine ilişkin miktar, birim fiyat ve toplam tutarlar ile açıklama istenmeyen iş kalemlerinin  
toplam tutarının gösterildiği hesap cetvelinin sunulduğu görülmüş olup, söz konusu hesap  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
cetvelinde belirtilen metraj miktarları ile yaklaşık maliyet hesabında idare tarafından  
öngörülen metraj miktarlarının karşılaştırılması neticesinde;  
Açıklama istenen 92 iş kaleminden 66 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama  
sonucunda istekli tarafından öngörülen metrajın idarece hesaplanan metrajdan yüksek olduğu,  
yalnızca 280-1204 poz numaralı iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece  
hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metrajdan yüksek olduğu ve söz konusu iş  
kaleminde istekli lehine oluşan metraj farkının %10’dan fazla olduğu, 25 iş kalemine ilişkin  
yapılan hesaplama sonucunda ise istekli tarafından öngörülen metraj ile idarece hesaplanan  
metrajın birebir aynı olduğu, dolayısıyla metraj farkı değerlendirmesi sonucunda iş  
kalemlerinin büyük çoğunluğunda istekli aleyhine metraj farkının oluştuğu belirlenmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından anılan 92 iş kalemi için teklif edilen birim fiyatlar  
ile yukarıda yer verilen tabloda belirtilen metraj farklarının çarpılması sonucunda; bahse konu  
isteklinin aleyhine olmak üzere 1.595.033,731 TL tutar farkı oluştuğu, diğer bir anlatımla,  
istekli tarafından idarenin öngördüğü metrajlar esas alınarak teklif verildiği takdirde, teklif  
bedelinin 1.595.033,731 TL daha düşük olacağı, ayrıca söz konusu istekli tarafından iş  
kalemleri için öngörülen miktarlar ile teklif edilen birim fiyatların çarpımlarında aritmetik  
hata yapılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan istekliye yönelik iddiasının da  
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
b) İhale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin altında teklif verdiği tespit  
edilen 9 istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının ekinde açıklama  
istenecek iş kalemleri/grupları listesine ve özel iş kalemleri ile paçal iş kalemleri için bu iş  
kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarına yer  
verildiği anlaşılmıştır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında özel ve paçal iş kalemlerine ilişkin  
olarak sunulan analizlerde belirtilen girdi miktarlarının, idare tarafından aşırı düşük teklif  
açıklama talebi yazısı ekinde gönderilen analiz formatlarında belirtilen miktarlar ile uyumlu  
olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
c ve ç) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama istenen 92 iş kaleminden 32  
adedine, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından ise 48 adedine  
ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında analiz sunulduğu, bahse konu  
analizlerde aritmetik hata yapılmadığı ve analizlerde kullanılan fiyatların cari yıla ilişkin  
olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
d) İhale üzerinde bırakılan ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli  
tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin, teklife konu  
alanda faaliyet gösteren firmalardan alındığı, fiyat tekliflerinin üzerine SMMM tarafından  
mevzuat uyarınca bulunması gereken ibarenin yazıldığı, imzalandığı ve iletişim bilgileri de  
belirtilmek suretiyle kaşelendiği görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
e) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde belirtilen  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
işçilik ücretlerinin, ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücret olan 11,37 TLnin  
(2.558,40 TL / 30 gün / 7,5 saat) altında olmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
f) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, inşaat iş kalemleri/iş grupları  
dışında yer alan iş kalemlerine ilişkin olarak sunulan proforma fatura ve fiyat tekliflerinin  
idare tarafından düzenlenen analiz formatlarına uygun olduğu anlaşıldığından başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
g ve ğ) Kamu ihale mevzuatı uyarınca istekliler tarafından teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için fiyat  
tekliflerinin dayanağı olarak maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenleneceği ve meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği, tutanakların son  
veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi gerektiği, söz  
konusu tutanakların istekliler tarafından fiyat teklifinin ekinde idareye sunulmayacağı, ancak  
idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan  
istenebileceği, inceleme konusu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması sürecinde bahse konu  
tespit tutanaklarına gerek görülmediğinden idarece istenmediği ve istekli tarafından da  
açıklamaları kapsamında sunulmadığı anlaşılmış olup, söz konusu tutanakların Kurum  
tarafından istenilmesini gerektirecek herhangi bir aykırılık tespit edilmediğinden başvuru  
sahibinin bahse konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
h) Kamu ihale mevzuatında, aşırı düşük teklif açıklaması istenen yapım işi  
ihalelerinde idareler tarafından sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen isteklilerden  
yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin açıklama  
sunmalarının talep edilmesi gerektiği, kalan % 20’lik kısım için istekliler tarafından açıklama  
sunulmasının zorunlu olmadığı belirtilmiş olup, bahse konu mevzuatta sözleşme ve damga  
vergisi, KİK payı vb. giderler için istekliler tarafından teklif edilen bedelin belirli bir oranında  
kâr ve genel gider öngörülmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm veya açıklama  
bulunmadığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
ı) - İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan ve hangi kamu kurum ve kuruluşun birim fiyatlarının kullanıldığının belirtildiği  
listede “192-214” poz numaralı ve “102.000 kcal/h duvara asılabilen gaz yakıtlı yoğuşmalı  
kazanlar doğalgaz veya lpg yakıtlı” tanımlı iş kalemine ilişkin olarak Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığının 2019 yılına ilişkin yayımlamış olduğu birim fiyatın kullanıldığı ifade edilse de,  
anılan iş kalemine Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2019 yılına ilişkin olarak yayımlanan  
birim fiyat listesinde yer verilmediği, bahse konu birim fiyat listesinde eski poz numarası  
“192-200”, yeni poz numarası “25.214.1010” olan ve “duvara asılabilen gaz yakıtlı  
yoğuşmalı kazanlar doğalgaz ve/veya lp yakıtlı, 115 kw - 129,9 kw arası” tanımlı iş kalemine  
yer verildiği görülmüştür (102.000kcal/h=118,63 kw).  
Açıklama istenen “192-214” poz numaralı iş kalemine ilişkin olarak ihale  
dokümanında yapılan poz tarifi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2018 yılına ilişkin olarak  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
yayımlanan birim fiyat listesinde “192-200” poz numaralı iş kalemi için yapılan poz tarifinin  
aynı olduğu, dolayısıyla açıklama istenen iş kalemlerinden olan “192-214” poz numaralı iş  
kalemi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımlamış olduğu 2019 yılı birim fiyat  
listesinde yer alan, eski poz numarası “192-200” olan “25.214.1010” poz numaralı iş  
kaleminin birim fiyatının kullanılabileceği, kaldı ki bahse konu istekli tarafından söz konusu  
birim fiyattan daha yüksek bir fiyat teklif edildiği anlaşıldığından başvuru sahibi anılan  
istekliye yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
- Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulan yazıda, “192-214” poz numaralı iş kalemi için Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatın kullanıldığının belirtildiği, ancak söz  
konusu istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan ve hangi kamu  
kurum ve kuruluşunun birim fiyatının kullandığının belirtildiği listede bahse konu iş kalemine  
yer verilmediği, bu kapsamda aynı Tebliğ’de yer alan “İş kalemleri/grupları için, kamu  
kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla  
birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş  
kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur” açıklaması uyarınca idarenin isteklilere  
göndermiş olduğu analiz formatına uygun olarak analiz sunulduğu, söz konusu istekli  
tarafından analizde belirtilen birim fiyatın, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımlamış  
olduğu 2019 yılı birim fiyat listesinde yer alan, eski poz numarası “192-200” olan  
“25.214.1010” poz numaralı iş kaleminin birim fiyatından yüksek olduğu anlaşıldığından  
başvuru sahibinin anılan istekliye yönelik iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
a) Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki  
faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı  
38’inci maddesinde “(1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,  
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,  
teklif kapsamında sunulması zorunludur…” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu  
gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif  
dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu  
hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları”  
ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre adı, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi  
kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin  
yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi  
imzalayanlar da dâhil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler  
anlaşılır.açıklaması,  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan  
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:  
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;  
2)Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya  
kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret  
Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu  
bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren  
belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri…” düzenlemesi yer almaktadır.  
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan  
düzenlemelerden; istekliler tarafından teklif dosyasında tüzel kişi olmaları halinde, tüzel  
kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten  
son durumu gösterir ticaret sicili gazetesi/gazetelerinin veya bu hususları gösteren belgelerin  
sunulmasının zorunlu olduğu, söz konusu gazete veya belgelerde tüzel kişiliğin ortaklarının  
ilgisine göre adı, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile  
ortaklık oranlarının (halka arz edilen hisseler hariç) belirtilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.  
Tüzel kişiliğin son durumunu gösterir belgeler kapsamında;  
- İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyasında 01.10.2018 tarihli ve 9671  
sayılı Ticaret Sicili Gazetesinin sunulduğu, söz konusu gazetede ortakların adı/soyadı ve hisse  
oranı bilgilerine yer verildiği, bahse konu istekli tarafından teklif dosyasında sunulan 2018  
yılı kurumlar vergisi beyannamesinde ise ortakların T.C. kimlik numarası bilgilerinin  
bulunduğu,  
- Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından teklif dosyasında  
25.03.2016 tarihli ve 9040 sayılı Ticaret Sicili Gazetesinin sunulduğu, söz konusu gazetede  
ortakların adı/soyadı, hisse oranı ve T.C. kimlik numarası bilgilerine yer verildiği  
görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
b) Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü  
maddesinde “…Esaslı unsur: Proje bütünlüğü çerçevesinde yapının amacı ile işlevi ve/veya  
gerçekleştirilen toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımı göz  
önünde bulundurularak belirlenen ana iş grubunu…ifade eder.hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde  
“…(2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde  
değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale  
konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı  
değerlendirilir...” hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı: Manisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Yeni Hizmet Binası Yapım İşi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
c) Miktarı ve türü: 1 Adet Yapım İşi (Bodrum + Zemin + 2 Kat), 1 Adet Yapım İşi  
(Bodrum + Zemin + 2 Kat)…” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan  
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:  
7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken  
kriterler:  
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir  
sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;  
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif  
edilen bedelin % 80'inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek  
sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.  
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer  
ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20'sini sağlaması  
zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve  
yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten  
elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin  
birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz…  
7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler: (B ÜST YAPI) (BİNA) İŞLERİ  
III.GRUP:BİNA İŞLERİ  
7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İnşaat mühendisi veya mimar…” düzenlemesi,  
Yapım İşleri Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.8’inci maddesinde “İş deneyim belgesine  
konu işin esaslı unsurunun belirlenmesinde, işin yapım amacı ile işlevinin ve/veya yapılan  
toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımının göz önünde  
bulundurulması gerekmektedir.  
Örneğin, yapılan iş tutarının %30’unun AI grubuna giren köprü işleri, %30’unun AII  
grubuna giren tünel işleri ve %40’ının AVI grubuna giren demiryolu işleri olan bir demiryolu  
yapım işinde, projenin amacı ve işlevinin canlı ve cansız varlıkların bir yerden bir yere nakli  
için gerekli olan demiryolunun yapılması olduğundan, esaslı unsur “AVI Grup: Demiryolu  
İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak belirlenebilecektir.  
Yine, gerçekleştirilen iş tutarının %70’inin AII grubuna giren tünel işleri, %15’inin AVI  
grubuna giren demiryolu işleri ve %15’inin BIII grubuna giren istasyon binası yapım işleri  
olan bir metro hattı yapım işinde esaslı unsur, projenin amaç ve işlevinin canlı ve cansız  
varlıkların bir yerden bir yere nakli için gerekli olan demiryolu yapılması olduğundan “AVI  
Grup: Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak veya yapılan iş tutarı içerisinde sahip  
olduğu oranının büyüklüğünden dolayı “AII Grup: Tünel İşleri” olarak belirlenebilecektir.  
İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin  
olmaması halinde ise, sadece ihale konusu işe veya benzer işe uygun nitelikteki işler  
değerlendirmeye alınır. Örneğin, esaslı unsuru AVIII Grup: Barajlar olan ve kapsamında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
santral binası, ulaşım yolları, derivasyon ve enerji tünelleri inşası da bulunan bir projeye ait  
iş deneyim belgesinin AII grubuna giren bir tünel yapımı ihalesine sunulması halinde,  
derivasyon ve enerji tünelleri yapımına ilişkin tutar belge tutarından ayrıştırılmak suretiyle  
değerlendirmeye alınacaktır.açıklaması yer almaktadır.  
Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin eki olan “Yapım İşlerinde Benzer İş  
Grupları Listesi”nin BIII. Grubu işlere ilişkin kısmı ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:  
(B) ÜSTYAPI (BİNA) İŞLERİ  
I. GRUP: BİNA İŞLERİ  
II. GRUP: BİNA İŞLERİ  
1.  
1.  
Taşınmaz kültür varlıklarının  
Askeri tesis ve binalar (20.000 m2 ve  
restorasyon işleri  
üstü yapı inşaat alanı)  
2.  
Taşınmaz kültür varlıklarının  
2.  
inşaat alanı)  
3. Havaalanı terminal binaları (25.000  
Hastaneler (20.000 m2 ve üstü yapı  
rekonstrüksiyon işleri  
3.  
Taşınmaz kültür varlıklarının  
fonksiyon değiştirme işleri  
m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
4.  
inşaat alanı)  
5.  
inşaat alanı)  
6.  
İbadethaneler (5.000 m2 ve üstü yapı  
İdari binalar (25.000 m2 ve üstü yapı  
Kapalı spor salonları (5.000 ve üstü  
seyirci kapasiteli)  
7.  
Kültür ve kongre merkezleri (20.000  
m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
8.  
Müze ve konser salonları (20.000 m2  
ve üstü yapı inşaat alanı)  
9.  
Stadyum, hipodrom ve veledromlar  
(en az 20.000’i kapalı olmak üzere toplam 25.000 ve  
üstü seyirci kapasiteli)  
10.  
kompleksleri (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
11. Toplu konut işleri (sosyal donatısı ile  
birlikte 50.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
Ticaret ve alışveriş merkez ve  
12.  
Tren gar ve istasyonları ile liman  
binaları (20.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
13.  
Uluslararası  
fuar  
merkez  
ve  
kompleksleri (en az 20.000 m2 si kapalı sergileme  
alanı olmak üzere toplam yapı inşaat alanı 25.000 m2  
ve üstü)  
14.  
Üniversite ve eğitim binaları (25.000  
m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
15.  
Yüksek yapılar (30 kat üzeri ve 25.000  
m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
16.  
(5) ve üzeri yıldızlı oteller ve 1. sınıf  
tatil köyleri (25.000 m2 ve üstü yapı inşaat alanı)  
III. GRUP: BİNA İŞLERİ  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
1.  
2.  
BII. Grup işler  
BI. ve BII. Grubu işlerin  
dışındaki bina işleri  
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan  
düzenlemelerden; istekliler tarafından, teklif edilen bedelin % 80'inden az olmamak üzere  
ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin  
teklif dosyasında sunulmasının zorunlu olduğu, iş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş  
deneyim tutarının en az % 80'ini, diğer ortakların her birinin ise istenen iş deneyim tutarının  
en az % 20’sini sağlaması gerektiği, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık  
oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının  
gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer  
ortakların söz konusu oranları sağlaması koşulunun aranmayacağı, iş deneyimini gösteren  
belgelerdeki ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarlarının  
değerlendirmeye alınmayacağı, ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale  
konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamının  
değerlendirileceği, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun belirlenmesinde ise işin  
yapım amacı ile işlevinin ve/veya yapılan toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait  
tutarların dağılımının göz önünde bulundurulması gerektiği, benzer iş olarak Yapım İşlerinde  
Benzer İş Grupları Tebliği’nde belirtilen BIII. grubu işler ile inşaat mühendisliği veya  
mimarlık diplomalarının kabul edileceği anlaşılmış olup, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları  
Tebliği’nde BIII. grubu işler; BII. grup işler ile BI. ve BII. grubu işlerin dışındaki bina işleri  
olarak belirtilmiştir.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyasında sunulan yüklenici iş  
bitirme belgesinde “İşin adı ve varsa ihale kayıt numarası: Şuhut İmam Hatip Lise Ortaokul  
ve Yurt Yapım İşi…” ifadelerine, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli  
tarafından teklif dosyasında sunulan yüklenici iş bitirme belgesinde ise ““İşin adı ve varsa  
ihale kayıt numarası: Daşoğuz vilayetinde 10 hektar modern cam sera kompleksi yapılması,  
uygulanan YaTekniği: Betonarme ve Çelik Yapı (BII)” ifadelerine yer verildiği görülmüş  
olup, bu kapsamda bahse konu belgelerin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde  
belirtilen BIII. grubu işe ilişkin olarak düzenlendiği, dolayısıyla anılan belgenin  
ayrıştırılmasına gerek olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
c) İdari Şartname’nin İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik  
kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu  
belgelerin taşıması gereken kriterler:  
7.4.1. İsteklinin teklif ettiği bedelin % 10'undan az olmamak üzere bankalar  
nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan  
mevduatını gösteren banka referans mektubu sunması zorunludur. Banka referans mektubunun  
ilk ilan tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.  
7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya  
eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin,  
yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da  
bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya  
serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi  
(Standart Form: KİK024.1/Y)  
sunmaları gerekmektedir.  
7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler  
İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini  
sunması yeterlidir;  
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,  
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya  
bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar…” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyasında sunulan kurumlar vergisi  
beyannamesi ile bilanço bilgileri tablosunun, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
istekli tarafından ise teklif dosyasında sunulan gelir tablosu ile bilanço bilgileri tablosunun  
serbest muhasebeci mali müşavir tarafından kaşelendiği görüldüğünden başvuru sahibinin  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci  
fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin  
inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.  
1) Başvuru sahibinin 1(b) iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme:  
İhale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen  
9 istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının ekinde açıklama istenecek iş  
kalemleri/grupları listesine ve özel iş kalemleri ile paçal iş kalemleri için bu iş kalemlerinde  
,
bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarına yer verildiği bu  
kapsamda Özel.0502 poz numaralı iş kalemine ilişkin olarak düzenlenen analiz formatının;  
Girdi No  
04.031  
04.530  
04.479  
04.481  
01.210  
01.507/1  
01.503  
01.010  
01.507  
Girdi Tanımı  
Birimi Miktar  
Su  
M3  
KG  
M2  
KG  
SA  
0,0025  
0,1  
Silikon esaslı 800 serisi macun  
Sıva filesi (145 ile 160 g/m2 alkaliye dayanımlı)  
Isı yalıtım levha sıvası  
Yalıtımcı usta yardımcısı  
Birinci sınıf usta yardımcısı  
Çırak  
1,1  
5
0,35  
0,8  
SA  
SA  
1,25  
0,95  
1
Yalıtımcı ustası  
SA  
Birinci sınıf usta  
SA  
04.743/04A 12,5 mm kalınlıkta lifler ile güçlendirilmiş alçı levhalar (ts  
M2  
1,1  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
en 15283-1 gm-fh1r) her iki yüzü cam elyaf şilte kaplı  
Brüt beton, sıvalı veya eski boyalı yüzeylere, astar  
Y.25.004/04 uygulanarak silikon esaslı su bazlı boya yapılması (dış  
cephe)  
M2  
1
04.292/10  
04.714  
01.018  
01.008  
01.501  
40*40*2.0 mm kare ve dikdörtgen kesitli çelik boru  
Alüminyum profiller  
MT  
KG  
SA  
3,71  
2,3  
Sıcak demirci ustası  
2,45  
3
Doğramacı ustası  
SA  
Düz işçi (inşaat işçisi)  
SA  
4,55  
Özel.0604 poz numaralı iş kalemine ilişkin olarak düzenlenen analiz formatının;  
Girdi No  
01.501  
Girdi Tanımı  
Birimi Miktar  
Düz işçi (inşaat işçisi)  
Doğramacı ustası  
SA  
SA  
SA  
0,5  
1
01.008  
03.589/3(Y)  
Ahşap doğrama imalat atelyesinin 1 saatlik ücreti  
0,05  
Isıl işlem görmüş (185-212 C) I. Sınıf İroko Kereste (TSE  
CEN/ TS 15679)  
04.170/23  
M3  
KG  
0,0126  
14,099  
Paslanmaz Çelik Merdiven Korkuluğu ve Küpeştesi  
Yapılması  
MSB.805/A-Y  
Özel.0807 poz numaralı iş kalemine ilişkin olarak düzenlenen analiz formatının;  
Girdi No  
Girdi Tanımı  
Düz işçi (inşaat işçisi)  
Alüminyum ustası  
Birimi Miktar  
01.501  
01.032  
SA  
SA  
0,5  
0,5  
3.00 mm boyalı alüminyum düz levha (en aw 3003-  
almn1cu)  
04.715/B3D  
KG  
1,265  
MSB.689/A-A poz numaralı paçal iş kalemine ilişkin olarak düzenlenen analiz  
formatının;  
Girdi No  
04.031  
Girdi Tanımı  
Su  
Birimi Miktar  
M3  
M3  
M3  
SA  
0,01  
0,001  
0,03  
2,5  
10.021(Y)  
600 dozlu çimento şerbeti  
10.009(Y) 400 kg çimento dozlu harç yapılması  
01.501 Düz işçi (inşaat işçisi)  
04.426/2G Bazalt taşı plaklar 3x30xserbest boy  
01.005 Mermer kaplama ustası  
M2  
SA  
1,05  
3,5  
şeklinde belirlendiği görülmüştür.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
Elitaş İnş. Oto. ve Oto Kira. Tem. İşç. Hiz. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Zübeyiroğlu Oto.  
Tem. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında söz konusu iş kalemlerine ilişkin olarak sunulan analizler ise aşağıdaki  
şekildedir:  
Poz No  
Girdiler  
Ölçü Miktar  
Özel.0502 Malzeme + Nakliye + İşçilik/Teklif M2  
1
Poz No  
Girdiler  
Ölçü Miktar  
Özel.0604 Malzeme + Nakliye + İşçilik/Teklif MT  
1
Poz No  
Girdiler  
Ölçü Miktar  
kg  
Özel.0807 Malzeme + Nakliye + İşçilik/Teklif  
1
Poz No (MSB.689/A-A) Ölçü Miktar  
04.426  
10.009(Y)  
10.021(Y)  
04.031  
M2  
M3  
M3  
M3  
SA  
1,05  
0,03  
0,001  
0,01  
2
01.005  
01.501  
SA  
2,5  
Yukarı aktarılan tespitler çerçevesinde; bahse konu istekli tarafından aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında Özel.0502, Özel.0604, Özel.0807 poz numaralı iş kalemlerine ilişkin  
olarak sunulan analizlerin, idare tarafından düzenlenerek aşırı düşük teklif açıklama talebi  
yazısı ekinde isteklilere gönderilen analiz formatlarına uygun olmadığı, ayrıca MSB.689/A-A  
poz numaralı paçal iş kalemi için “01.005” poz numaralı analiz girdisi miktarının idare  
tarafından düzenlenen analiz formatında “3,5 saat” olarak belirlenmiş olmasına rağmen, söz  
konusu istekli tarafından anılan miktarın “2 saat” olarak belirtildiği görüldüğünden söz  
konusu isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2(a) iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme:  
İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemelerden; MSİ Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş.  
- Gökalp Proj. Müş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından teklif dosyasında tüzel kişiliklerin son  
durumuna ilişkin olarak ortakların adı/soyadı ve hisse oranlarını gösteren belgeler  
kapsamında pilot ortak MSİ Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş. için 23.05.2016 tarih ve 9080 sayılı  
Ticaret Sicili Gazetesinin sunulduğu, bahse konu istekli tarafından teklif dosyasında sunulan  
imza sirkülerinde ise ortakların T.C. kimlik numarası bilgisine yer verildiği görülmüştür.  
Diğer taraftan söz konusu istekli tarafından teklif dosyasında, özel ortak Gökalp Proj.  
Müş. A.Ş.ye ilişkin olarak son durumu gösterir ticaret sicil gazetesi veya pay defteri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
sunulmadığından söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği  
sonucuna ulaşılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 2(b) iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme:  
İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemelerden; MSİ Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş.  
- Gökalp Proj. Müş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından teklif dosyasında özel ortak Gökalp Proj.  
Müş. A.Ş.nin iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunulan yüklenici iş bitirme belgesinde  
…İşin adı ve varsa ihale kayıt numarası: Kiğı Barajı ve HES İnşaatı  
Uygulanan yapı tekniği: Kil Çekirdekli Kaya Dolgu Tipinde Gövde Dolgusu,  
Derivasyon ve Dipsavak Tünelleri, Enerji Tüneli, Enjeksiyon Tünel ve Galerileri, Dolusavak  
Yapısı, Su Alma Yapısı, Hidroelektrik Santral Binası, Şalt Sahası, Cebri Boru İmalatı, Baraj  
Ulaşım Yolları, Malzeme Nakliye Yolları, Köy Ulaşım Yolları ve Sanat Yapıları, Köprü  
İnşaatı, Güvenlik Tesisleri İnşaatı  
Belge Tutarı: 21.850.554,08 TRY…” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, bahse  
konu ifadelerden iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun, hem projenin amaç ve  
işlevinin baraj/hidroelektrik santral yapılması olması nedeniyle hem de yapılan iş tutarı  
içerisinde sahip olduğu oranın büyüklüğünden dolayı “AXIII Grup: Hidroelektrik Enerji  
Santralleri” ve/veya “AVIII Grup: Barajlar” olduğu anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede yapılan değerlendirmede; anılan iş deneyim belgesine konu işin esaslı  
unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin olmadığı ancak iş deneyim belgesinde  
belirtilen işin, ihale konusu iş veya benzer iş tanımına uygun olan “güvenlik tesisleri inşaatı”  
gibi işleri de kapsadığı, bu nedenle idare tarafından söz konusu iş deneyim belgesini  
düzenleyen idare ile yazışma yapılması ve iş deneyim belge tutarından ihale konusu iş veya  
benzer iş tanımına uygun olmayan işlere ilişkin tutarın çıkarılması suretiyle bahse konu  
isteklinin iş deneyim tutarının yeniden hesaplanması gerektiği anlaşılmış olsa da yapılacak  
yazışmalar çerçevesinde ulaşılacak olan tespitler ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve  
ikinci teklif sıralamasını değiştirmeyeceğinden usul ekonomisi gereğince gelinen aşamada  
bahse konu iddiaya ilişkin olarak iş deneyim belgesinin ayrıştırılmasına gerek olmadığı  
sonucuna ulaşılmıştır.  
MSİ Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Gökalp Proj. Müş. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından teklif  
dosyasında pilot ortak MSİ Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin iş deneyimini tevsik etmek  
amacıyla sunulan yüklenici iş bitirme belgesinin incelenmesi neticesinde ise; bahse konu  
belgede “…İşin adı ve varsa ihale kayıt numarası: Pendik İlçesi Şeyhli Mh. (Cambaztepe  
Mevkii) 5507 Ada 1, 2, 3, 4 Parseller, 5509 Ada 1, 2, 3, 4 Parseller, 5510 Ada 1, 2, 3, 4  
Parseller ve 5511 Ada 1, 2, 3, 4, 5 Parseller Üzerinde Konut + Ada İçi Altyapı + Çevre  
Düzenlemesi İnşaatı  
Uygulanan yapı tekniği: Betonarme Tünel Kalıp + Ada İçi Altyapı + Çevre  
Düzenleme  
Belge Tutarı: 26.325.000,00 YTL…” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, söz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
konusu ifadelerden iş deneyim belgesinin kapsamında ihale konusu iş veya benzer iş tanımına  
uygun olmayan “ada içi altyapı, çevre düzenlemesi inşaatı” işlerinin de yer aldığı tespit  
edilmiştir.  
Bu kapsamda yapılan değerlendirmede; söz konusu iş deneyim belgesinde ihale  
konusu iş veya benzer iş kapsamında gerçekleşen iş tutarının tespiti için idare tarafından  
araştırma yapılması gerektiği anlaşılmış olsa da yapılacak yazışmalar çerçevesinde ulaşılacak  
olan tespitler ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sıralamasını  
değiştirmeyeceğinden usul ekonomisi gereğince gelinen aşamada bahse konu iddiaya ilişkin  
olarak iş deneyim belgesinin ayrıştırılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.  
Bunun yanında, geçerli teklif sahibi Elitaş İnş. Oto. ve Oto Kira. Tem. İşç. Hiz. Tic. ve  
San. Ltd. Şti. - Zübeyiroğlu Oto. Tem. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin  
reddedilmesi ve MSİ Ener. İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Gökalp Proj. Müş. A.Ş. İş Ortaklığının  
teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesi gerekmekteyse  
de ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi sıralaması değişmeyeceğinden  
herhangi bir işlem yapmaya gerek olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oyçokluğu ile karar verildi.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
KARŞI OY  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi  
“itirazen şikayet başvurusunun reddine”  
neticesinde Kurulca  
karar verilmiştir.  
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları kapsamında  
Kurulun diğer iddialara ilişkin verdiği karara katılmakla birlikte başvuru sahibinin 1’inci  
iddiasının (f) alt bendi kapsamında yapılan incelemeye göre;  
Başvuruya konu ihale Tarım ve Orman Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi lığı  
tarafından 11.06.2019 tarihinde yapılan “Manisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Yeni Hizmet  
Binası Yapım İşi” ihalesi olup, 67 adet ihale dokümanı satın alınan ihaleye 37 isteklinin  
katıldığı, teklifi sınır değerin altında olan 9 istekliden aşırı düşük teklif sorgulaması  
kapsamında açıklama istenildiği, açıklama istem yazısı ekinde açıklama istenecek iş  
kalemleri/grupları listesine, sıralı analiz girdileri tablosuna, özel iş kalemleri ile paçal iş  
kalemleri için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz  
formatlarına ve açıklama istenmeyecek analiz girdileri listesine yer verildiği, bu kapsamda  
38’i tesisat iş kalemi, 54’ü inşaat iş kalemi olmak üzere toplam 92 adet iş kaleminin açıklama  
istenecek iş kalemi olarak belirlendiği, 6 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklamasında  
bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması  
uygun bulunan Disan İnş. Taah. Tur. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. Bemak Yapı Tem. Tur. Gıda.  
Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, Koçoğlu Mek. Tes. İnş. Çev. Tek. San. ve Tic.  
Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, başvuru  
sahibi Elitaş İnş. Oto. ve Oto Kira. Tem. İşç. Hiz. Tic. ve San. Ltd. Şti. - Zübeyiroğlu Oto.  
Tem. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı dahil diğer bütün isteklilerin tekliflerinin geçerli  
teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve  
aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, aşırı düşük sınır değerin nasıl tespit  
edileceği, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılıp yapılmayacağı, yapılması öngörülmüşse  
açıklamanın nasıl istenileceği, açıklamanın nasıl yapılacağı ve yapılan açıklamanın nasıl  
değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.  
Anılan maddelerde yer alan düzenlemelere uygun şekilde İdari Şartname’nin “Sınır  
değer” başlıklı 33’üncü maddesinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük  
teklif açıklaması isteneceği düzenlenmiştir.  
Başvuru sahibi birinci iddiasının (f) alt bendinde, mekanik ve sıhhi tesisat iş  
kalemlerine ilişkin olarak sunulan fiyat tekliflerinde malzeme, işçilik, nakliye, yakıt, montaj  
vb. girdilerin ayrı ayrı gösterilmemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesine  
aykırılık teşkil ettiğini iddia etmektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/044  
: 56  
: 26.09.2019  
: 2019/UY.I-1228  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesinde “İstekliler tarafından, inşaat iş  
kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat,  
havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz  
sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı  
gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.açıklaması yer almaktadır.  
İdarenin aşırı düşük teklif istem yazısı ekinde yer alan belgeler incelendiğinde,  
mekanik ve sıhhi tesisat iş kalemlerine ilişkin analiz formatlarının bazılarında malzeme ve  
montaj bedeli girdilerine, bazılarında ise sadece malzeme bedeli girdisine yer verildiği, ihale  
üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin de bu  
iş kalemleri için idarece verilen analiz formatına uygun açıklamada bulunduğu görülmüştür.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesinde yer alan “İstekliler tarafından,  
inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek  
tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz  
sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı  
gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.açıklamasından, mekanik ve sıhhi  
tesisat iş kalemleri için analiz formatı hazırlanmışsa her bir iş kalemi için idarece  
hazırlanacak analiz formatında malzeme, montaj (işçilik) bedelini içerecek şekilde ayrı ayrı  
gösterilmesi, aşırı düşük teklif açıklaması yapacak isteklilerin ise üçüncü kişilerden alacakları  
fiyat teklifi ile açıklama yapmaları halinde fiyat teklifinde malzeme ve montaj bedelinin ayrı  
ayrı gösterilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.  
Bu durumda idarenin mekanik ve sıhhi tesisat iş kalemleri için hazırladıkları analiz  
formatlarının bazılarında sadece malzeme bedeline yer vermesi, ayrıca montaj bedeline yer  
vermemesi, bu iş kalemleri için de isteklilerin sadece malzeme bedeli ile açıklamada  
bulunmaları Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesine aykırı bulunmuştur.  
Bu nedenle, teklif sınır değerin altında kalan 6 isteklinin de açıklamada bulunmadığı  
dikkate alındığında, idarece mekanik ve sıhhi tesisat iş kalemlerinin tamamı için analiz  
formatlarında analiz gidilerinin malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı içerecek şekilde  
yeniden düzenlenmesi ve isteklilerden yeni analiz formatına uygun şekilde aşırı düşük teklif  
sorgulaması kapsamından yeniden açıklama istenilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede başvuru sahibinin birinci iddiasının  
(f) alt bendi kapsamında yukarıda tespiti yapılan aykırılıklar ve değerlendirmeler  
“düzeltici işlem  
doğrultusunda aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması yönünde  
belirlenmesine” “iitirazen şikayet  
karar verilmesi gerektiği düşüncemle Kurulun  
başvurusunun reddine”  
kararına katılmıyorum.