Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü / 2019/242882-Kangal - Çetinkaya Ayr - Divriği Devlet Yolu Km: 42+080-56+670 Arası İkmal ve Yellice Kavşağı(Km:37+550) İle Km:41+690-42+080 Arası Heyelan Islahı Yapım İşi
Bilgi
İKN
2019/242882
Başvuru Sahibi
Okar Madencilik Enerji Turizm İnşaat Mühendislik Makine Nakliye San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Kangal - Çetinkaya Ayr - Divriği Devlet Yolu Km: 42+080-56+670 Arası İkmal ve Yellice Kavşağı(Km:37+550) İle Km:41+690-42+080 Arası Heyelan Islahı Yapım İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Okar Madencilik Enerji Turizm İnşaat Mühendislik Makine Nakliye San. Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/242882 İhale Kayıt Numaralı “Kangal - Çetinkaya Ayr - Divriği Devlet Yolu Km:  
42+080-56+670 Arası İkmal ve Yellice Kavşağı(Km:37+550) İle Km:41+690-42+080 Arası  
Heyelan Islahı Yapım İşi” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü tarafından 12.06.2019 tarihinde  
açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kangal - Çetinkaya Ayr - Divriği Devlet Yolu Km:  
42+080-56+670 Arası İkmal ve Yellice Kavşağı(Km:37+550) İle Km:41+690-42+080 Arası  
Heyelan Islahı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Okar Madencilik Enerji Turizm İnşaat  
Mühendislik Makine Nakliye San. Tic. Ltd. Şti. nin 08.11.2019 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 18.11.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
25.11.2019 tarih ve 50309 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.11.2019 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1492 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi  
istekli tarafından sunulan belgelerin ihaleye katılım ve yeterlik kriterlerini sağlamadığı,  
sunmuş oldukları bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgelerin idari  
şartnamedeki yeterlilik kriterlerini sağlamadığı,  
2) İstekliler tarafından kendi malı olarak sunulan iş makinelerinden kaya delme  
makinesinin kendi malı olmadığı ve kendi malı sayılacak edinim belgelerine sahip olmadığı  
halde SMMM tarafından kendi malı olarak tespit edildiği, makineye ilişkin edinim belgesinin  
ve amortisman kaydının SMMM veya isteklilerden istenerek karar verilmesi gerektiği, ilgili  
makinenin tescile tabi olmasına rağmen noter satışı yapılmadan sadece fatura ile edinildiği,  
tescile tabi iş makinasının noter satışı olmadan fatura ile satışının mümkün olmadığı, bu  
makinenin motor ve şasi numaraları ile ticaret odası makine tescil sisteminden kayıtlarının  
incelenerek karar verilmesi gerektiği,  
3) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasın aşağıdaki  
gerekçelerle mevzuata aykırı olduğu,  
3.1) İstekliler tarafından sunulan analiz girdilerinin girdi miktarları, idare tarafından  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
isteklilere gönderilen analizlerdeki girdi miktarlarından daha düşük alınarak hesaplama  
yapıldığı, bu hesaplamada herhangi bir avantajlı koşul sunulmadan girdi cins ve miktarlarının  
değiştirilmesinin mümkün olmadığı ve açıklamanın reddedilmesi gerektiği,  
3.2) İstekliler tarafından sunulan kendi malı makinalara ilişkin amortisman hesabının  
aşağıdaki gerekçelerle yanlış yapıldığı,  
a) Hesaplamalarda yasal olarak amortisman ömrüne göre hesaplama yapmak yerine  
tespit raporunda amortisman ömrü tamamlanmış makineler şeklinde genel ifadeler  
kullanıldığı, sunulan fatura ve ruhsatlardan yapılan incelemelerde ise fatura ve ruhsat tarihleri  
itibari ile amortisman faydalı ömrünün tamamlanmamış olduğu tespit ile sunulan belgelerin  
uyumsuz olduğu (hesaplamalarda yasal olarak amortisman faydalı ömrü ekskavatör 6 yıl,  
kırma eleme tesisi 15 yıl, yol makineleri (buldozer, greyder, kompresör) 6 yıl olarak alınması  
gerekirken tespit raporunda amortisman ömrü tamamlanmış makineler olarak genel ifadeler  
kullanıldığı, sunulan fatura ve ruhsatların tarihleri dikkate alındığında amortisman faydalı  
ömrünün tamamlanmamış olduğu tespit ile sunulan belgelerin uyumsuz olduğu),  
b) Amortisman hesaplamasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Karayolları Genel  
Müdürlüğü rayiç ve birim fiyatlarındaki amortisman, yedek parça, sermaye faizi sigorta,  
hesaplama oranlarının yanlış yapıldığı,  
c) Kendi malı amortismanı düşürülmüş makinelerin isimleri, kapasiteleri ve özellikleri  
analizlerde istenilen şekliyle bire bir aynı yazılarak kendi malı olduğu ve amortisman ömrünü  
tamamladığının belirtildiği, ancak makinelerin aynı özellik ve kapasitede olduğunun  
belgelendirilmediği,  
d) Amortisman ömrü tamamen sıfır olmayan makinelerin amortisman düşümü  
yapılamayacağından yapılan hesaplamanın yanlış olduğu,  
3.3) İhaleye katılımda yeterlilik kriteri olan ve aynı zamanda işin yapımında kendi  
malı olması istenilen makineler için aşırı düşük açıklamalarında fiyat teklifi alındığı, işin  
yapımında kendi malı şartı olduğuna göre açıklamada da kendi malı makineler veya birim  
fiyatlar üzerinden açıklanması gerektiği, kendi malı olarak edinim bedeli üzerinden yapılan  
açıklamalarda edinim bedelinin sadece amortisman kısmına yazılabileceği yedek parça,  
sermaye faizi sigorta, montaj demontaj kısmı içinse birim fiyat ve rayiçlerin kullanılması  
gerektiğinden açıklamanın reddedilmesi gerektiği,  
3.4) Açıklama istenilen iş kalemi analiz girdisi olan iş makinelerinin fiyat teklifi ile  
açıklanmasının aşağıdaki gerekçeler ile mümkün olmadığı,  
a) İş makinelerinin analizleri incelendiğinde bunların fiyat teklifi ile  
açıklanamayacağı, zira iş makinesini analizindeki diğer kısımların( yedek parça, sermaye faizi  
sigorta, montaj demontaj vb. ) ürün ve hizmet içerdiği, fiyat teklifi alınan firmanın faaliyet  
kapsamı açısından makine ile bu hizmeti birlikte sunmasına imkan bulunmadığı, söz konusu  
fiyat teklifinin hizmeti içerdiği için maliyetler üzerinden açıklanması gerekmekle beraber  
maliyetler üzerinden açıklama yapılabilmesi için fiyat teklifi veren firmanın o ürünün  
üreticisi konumunda olması ve buna ilişkin kapasite raporunun da maliyet tespit tutanağında  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
belirtilmesi gerektiği, dolayısıyla iş makineleri için alınan fiyat tekliflerinin mevzuata uygun  
olmadığı ve fiyat tekliflerine esas olan tespit tutanaklarının meslek mensuplarından istenilerek  
karar verilmesi gerektiği,  
b) İş makinesi için fiyat teklifi veren firmanın iş makinesinin imalatçısı veya yetkili  
satıcısı durumunda olmadığı, kendi kullanımında olan iş makinesinin ihale tarihinden önceki  
dönemde satışını gerçekleştirdiği için fiyat teklifini düzenlediği, defter ve kayıtlarında  
satabileceği başkaca bir iş makinesinin bulunmadığını, bu sebeple üreticisi ve yetkili satıcısı  
olunmayan bir malın satışından bahsedilemeyeceği için fiyat teklifinin uygun olmadığı,  
c) Fiyat teklifi alınan iş makinesinin ikinci el olduğu, iş makinesine ait giderlerin  
(mazot, yedek parça, sigorta) kullanılmamış makineye göre oranlandığı ve fiyatlandırıldığı,  
bu durumun avantaj sağladığı gerekçesiyle açıklamanın mevzuata aykırı olduğu,  
d) Fiyat teklifi alınan makinenin analizde istenilen makinelerle aynı özellik ve  
kapasitede olduğunun belgelendirilmediği,  
e) İş makineleri için alınan fiyat tekliflerinde iş makinesinin fiyatının sadece satış  
bedeline ilişkin olduğu, yapım aşamasında makinenin amortisman, yedek parça, tamir bakım,  
sermaye faizi, sigorta ve nakil, montaj demontaj vb. tüm maliyete karşılık gelmesinin  
mümkün olmadığı, analizde sadece alış bedelinin yansıtılmasının hatalı olduğundan  
açıklamanın reddedilmesi gerektiği,  
3.5) İstekliler tarafından açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifleri ile fiyat teklifine  
dayanak olan ilgili tutanaklar arasında uyumsuzluk olduğu, açıklamaların incelenmesinde  
idarece söz konusu tutanakların meslek mensubundan istenilmediği, tutanakların  
doğruluğunun teyit edilmesi gerektiği, söz konusu tutanaklarda fiyat tekliflerinin ilgili olduğu  
iş kaleminde yer alan işçilik ve diğer giderleri de içeren ayrıntılı açıklamaların yer almadığı,  
alınan fiyat tekliflerinin standart formlara göre düzenlenmediği, fiyat teklifi alınan firmaların  
teklif verdikleri alanda faaliyet göstermediği, aşırı düşük teklif açıklamasının verilebilmesi  
için oluşturulduğu, alınan fiyat tekliflerinin güncel koşullarda alınmasının mümkün olmadığı,  
3.6) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından analizleri tevsik edici belge olarak  
sunduğu fiyat teklifi ve proforma faturaları hazırlayan kişi veya şirketlerin teklif verdikleri  
iştigal alanının faaliyet alanlarında bulunmadığı, söz konusu fiyat teklifi sunan firmalardan  
şirket faaliyet alanlarını gösterir bilgi ve belgelerin talep edilmesi gerektiği, firmaların  
faaliyet konusu içerisinde bulunmayan bir hususta fiyat teklifi veremeyeceği için açıklamanın  
reddedilmesi gerektiği,  
3.7) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından mazot(motorin) için 2019 yılı Çevre ve  
Şehircilik Bakanlığı’nca yayınlanmış rayiç fiyatın kullanıldığı ve yapılan hesaplamanın  
mevzuata aykırı olduğu,  
3.8) Açıklama kapsamında sunulan analizlerde aritmetik hata yapıldığı, bu hatanın  
re’sen düzeltilmesi halinde analiz toplamlarının teklif fiyatlarının üzerinde kalacağı, ayrıca  
aritmetik hata bulunmayan analizlere ait tutarların da teklif fiyatlarının üzerinde olduğu,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
3.9) Aynı cins ve özellikteki analiz girdileri için farklı analiz ve iş kalemlerinde farklı  
fiyatların kullanıldığı,  
3.10) İsteklinin işçilik girdileri için geçerli asgari ücretin 1 saati olan 11,3707 TL/Saat  
yerine 11,37 TL/Saat üzerinden hesaplama yaparak toplam asgari ücreti düşürdüğü ve  
açıklamasında işçilik saat birim fiyatının tespitine dayalı herhangi bir açıklamada  
bulunmadığı,  
3.11) Tüm iş kalemlerindeki nakliye mesafelerini idareye ait yaklaşık maliyete esas  
mesafelerden düşük alarak avantaj sağlamalarına rağmen bu mesafeleri tevsik eden herhangi  
bir bilgi ve belge sunulmadığı,  
3.12) İstekliler tarafından sunulan analizlerde nakliye giderleri için fiyat teklifi  
alındığı, nakliyeye ilişkin imalatların fiyat teklifi alınan firmalarca sürekli aynı tür ve  
miktarlarda girdiler kullanılarak rutin olarak gerçekleştirilen imalatlar niteliğinde olmadığı,  
nakliye girdisinin fiyat teklifi alınarak tevsik edilemeyeceği, ayrıca isteklinin idarenin tüm  
analizlerde nakliye hesaplamalarında kullanılacağını belirttiği K (Taşıma Katsayısı)  
katsayısını belirtmediği, M (Taşıma Mesafesi) ve Y (Özgül Ağırlık) katsayılarını da tevsik  
edilmediği,  
3.13) Açıklama istenilmeyen analiz girdileri için herhangi bir bedel öngörülmediği,  
analizlerde kullanılan Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanmış birim fiyatlar ile  
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanmış birim fiyatların 2019 yılı birim fiyatları  
ile uyumlu olmadığı, herhangi bir gerekçe veya tevsik edici belge kullanılmadan birim  
fiyatların düşürüldüğü,  
3.14) Açıklama istenilen iş kalemlerinin analizlerinde yer alan makine girdilerinin  
maliyetini düşük göstermek için kendi malı olan makinelerinin ya da makine girdileri için  
kiralama teklifi ile açıklama yapıldığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Çevre ve Şehircilik  
Bakanlığı’nın makine analizlerindeki katsayıların (amortisman, yedek parça vb. bileşenlerine  
ayrılmaksızın) kullanılabilmesi için ya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerindeki yeni  
makine güncel rayiç değerinin alınması ya da mevzuattaki belgelendirme yöntemlerine uygun  
olarak belgelendirilen fiyatların kullanılması gerektiği, bu hususa yönelik açıklama  
yapılmadığından açıklamanın reddedilmesi gerektiği,  
3.15) Analiz girdilerinden C30/37 beton harcı girdisi için alınan fiyat teklifinin ekinde  
idareye sunulması zorunlu olan satış tutarı tespit tutanağının sunulmadığı,  
3.16) Analiz girdilerinden “Amonyum Nitrat Fuel-Oil Karşımı” girdisi, “beton çelik  
çubuğu, nervürlü f8-12mm (S420,B420B-C,B500B-C) ve beton çelik çubuğu f14-32 mm  
(S420,B420B-C,B500B-C)” girdisi ve “çam kerestesi 2. sınıf” girdisi için alınan fiyat  
tekliflerinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanaklarının ihale tarihinden bir veya iki önceki  
geçici vergi beyan dönemi verilerine dayalı olarak hazırlanmadığı,  
3.17) Analiz girdilerinden, ekskavatör, konkasör, kompresör için alınan fiyat  
tekliflerinde, iş makinası fiyatının sadece satış bedeline ilişkin olduğu, yapım aşamasında  
makinenin amortisman, sigorta ve nakil, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, montaj ve  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
demontaj vb. tüm maliyete karşılık gelmesinin mümkün olmadığı, söz konusu fiyat  
tekliflerini hazırlayıp onaylayan SMMM’ye ait faaliyet belgesinin tarihi dikkate alındığında  
geçersiz olduğu,  
3.18) İhale İlan’ında, İdari Şartname’de ve Sözleşme Tasarısı’nda beton santralinin  
isteklinin kendi malı olmasının istenildiği, hal böyle iken istekli tarafından hazır beton için  
üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı, bu nedenle söz konusu gider için  
yapılan açıklamanın uygun olmadığı,  
3.19) İstekli tarafından nakliye analiz girdileri için fiyat teklifi alınarak açıklama  
yapıldığı, ancak idarece analiz formatında nakliye poz numarası ile nakliye formüllerine yer  
verildiği, bu şekilde yapılan açıklamanın uygun olmadığı ve değerlendirme dışı bırakılması  
gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci ve 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü  
maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına  
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya  
istekli ile istekli olabileceklerin anılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun  
olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği belirtilmiş ve şikâyet  
ve itirazen şikâyet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru  
yolları olduğu açıkça ifade edilmiş; aynı Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı  
55’inci maddesinde ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla  
idareye şikâyet başvurusu yapılabileceği belirtilmiştir.  
Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde ise  
idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday,  
istekli veya istekli olabileceklerin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği,  
Kurum tarafından itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin  
şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit  
muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceleneceği belirtilmiş “Yargısal  
inceleme” başlıklı 57’nci maddesinde “Şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai  
kararlar Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir ve bu davalar öncelikle  
görülür.hükmüne yer verilmiştir.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in; “İtirazen şikâyet başvuruları”  
başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından  
alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması hallerinde veya  
şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı  
doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.  
(2) Aynı kişi tarafından idareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha  
sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatmaz.”  
hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
(3) (Değişik: 03/05/2011- R.G. 27923/1 md) Şikayet başvurusu üzerine idarece alınan  
kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel  
olduğunu iddia edenler bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak  
doğrudan Kuruma yaparlar.hükmü,  
“Kurum tarafından inceleme” başlıklı 18’inci maddesinde “(1) İtirazen şikâyet  
başvuruları;  
….b) İhale veya ön yeterlik dokümanının verilmesi, başvuruların veya tekliflerin sunulması,  
değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasıyla ilgili olarak ise, başvuru sahibinin  
iddiaları ve idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar ile itiraz edilen  
işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönünden incelenir.  
(2) Eşit muamele ilkesi yönünden yapılacak incelemede; dayanağı bakımından, itiraz  
edilen işlemin diğer aday veya isteklilere ilişkin olarak da Kanun ve ilgili mevzuat  
hükümlerine uygun şekilde gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine bakılır…” hükmü yer  
almaktadır.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in İtirazen şikayet başvurularında süre”  
başlıklı onuncu maddesinin dördüncü fıkrasında “(4) İdareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı  
mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini  
yeniden başlatmaz” hükmü yer almaktadır.  
Başvuruya konu ihaleye ilişkin Ören Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi+ Heltaş  
İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın yaptığı itirazen şikâyet başvurusu üzerine,  
26.09.2019 tarih ve 2019/UY.I-1215 sayılı Kurul kararı ile düzeltici işlem belirlenmesine  
karar verilmiştir.  
26.09.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1215 sayılı Kurul kararına esas başvuru dilekçesinde  
belirtilen altıncı iddianın işbu başvuruya esas dilekçenin birinci iddiasına konu edilen  
“Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacminin İdari Şartname'de belirtilen yeterlik kriterlerini  
sağlamadığı” hususuna ilişkin olduğu, 11’nci iddiasının işbu başvuruya esas dilekçenin ikinci  
iddiasına konu edilen “ Kendi malı olarak sunulan iş makinalarından kaya delme  
makinasının kendi malı olmadığı ve kendi malı sayılacak edinim belgeleri bulunmadığı halde  
SMMM tarafından kendi malı olarak tespit edildiği, bu makinaya ilişkin edinim belgesi ile  
amortisman kaydının SMMM’den veya isteklilerden istenilerek karar verilmesi gerektiği, ilgili  
makine tescile tabi olduğu halde, noter satışı yapılmadan sadece fatura ile edinildiği, tescile  
tabi iş makinasının noter satışı olmadan fatura ile satışının mümkün olmadığı, bu makinanın  
motor ve şasi numaraları ile ticaret odası tescil kayıtlarının incelenerek karar verilmesi  
gerektiği” hususuna ilişkin olduğu tespit edilmiş olup, her iki iddiaya ilişkin olarak,  
26.09.2019 tarih ve 2019/UY.I-1215 Kurul kararının eşit muamele kapsamında yapılan  
incelemede tespit edilen aykırılıklar bahse konu kararının ilgili bölümünde “B) İhalelere  
Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden  
yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki  
değerlendirme aşağıda yapılmıştır...” başlığı altında yer verilmiştir.  
Söz konusu Kurul kararı kapsamında eşit muamele ilkesi yönünden yapılan  
incelemede ne ihale üzerinde bırakılan istekli olan A.Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt  
Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
teklifinde ne de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenen Mehmet Ali Ünal  
İnşaat Taahhüt Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin teklifinde işbu başvuruya  
konu dilekçede belirtilen birinci ve ikinci iddiaları yönünden herhangi bir aykırılık tespiti  
yapılmamıştır. Bu itibarla, birinci ve ikinci iddialara konu edilen hususların daha önce yapılan  
başvuru üzerine alınan 26.09.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1215 sayılı Kurul kararı kapsamında  
Kurum tarafından eşit muamele ilkesi yönünden yapılan inceleme kapsamında incelendiği, bu  
durumda birinci ve ikinci iddiaya konu edilen hususların Kurul kararına itiraz mahiyetinde  
olduğu, bu iddialar yönünden, 4734 sayıl Kanun’un 57’nci maddesi uyarınca ilgili Kurul  
kararına karşı dava yoluna başvurulması gerektiği anlaşıldığından, bu itibarla birinci ve ikinci  
iddiasının reddinin gerektiği sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri (Değişik: 6/2/2014-6518/47 md.)  
değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre  
teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre  
içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları  
yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü bulunmaktadır.  
Kanun’un anılan maddesinden, ihale komisyonunca, yapılan değerlendirme  
neticesinde, ihalede verilen diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı  
düşük olan isteklilerin tespit edileceği ve tespit edilen bu tekliflerin reddedilmeden önce yine  
madde metninde belirtilen usul doğrultusunda teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlere  
ilişkin olarak sorgulamaya tabi tutulacağı, sorgulama sonrasında açıklamaları yeterli  
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği  
anlaşılmaktadır.  
Öte yandan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan  
geçerli teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
45.1.1.1. Sınır değer eşitliğinde yer alan (N), “sınır değer katsayısı”nı temsil etmekte  
olup bu katsayı, 11/06/2011 tarihli ve 27961 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yapım  
İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği”nde yer alan “B-Üstyapı (Bina) İşleri”, “C-Sıhhi Tesisat  
ve Mekanik Tesisat İşleri”, “D-Elektrik İşleri”, “E-Elektronik ve İletişim İşleri” grubundaki  
yapım işleri ile bu işlerle ilgili tamamlama, onarım, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj  
işlerinde (1,00), diğer yapım işlerinde (1,20)’dir. İhale konusu yapım işinin kapsamında farklı  
katsayılara tabi iş kısımlarının bulunması durumunda; sınır değer katsayısı, söz konusu  
kısımlardan toplam yaklaşık maliyeti içindeki ağırlık oranı en fazla olana göre belirlenir.  
45.1.1.2. Gerekli görülmesi durumunda, (45.1.1.1.) maddesi uyarınca belirlenen sınır değer  
katsayıları yerine, işin niteliğine göre;  
a) Mevzuatı uyarınca kendisine yapım işi yaptırma yetkisi verilen bakanlıklar  
tarafından, bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı, ilgili veya ilişkili olan idareleri için,  
b) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, (a) bendinde sayılan idareler dışındaki  
idareler için,  
(1,00)’den küçük, (1,20)’den büyük olmamak üzere (N) sınır değer katsayıları  
belirlenebilir. Ayrıca Bakanlıklar tarafından ön proje üzerinden ihalesi yapılacak olan üst  
yapı işleri için (0,90)’dan küçük, (1,10)’dan büyük olmamak kaydıyla farklı katsayılar  
belirlenmesi de mümkündür. Belirlenen katsayılar, Resmî Gazete’de ilan edilir.  
45.1.1.3. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı, ihale ilanı veya davet mektubu ile  
idari şartnamenin “Diğer hususlar” başlıklı bölümünde belirtilir.  
45.1.1.4. Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerinde ve % 40’ının altındaki teklifler  
dışında tek geçerli teklif bulunması durumunda; “Tort2” değeri tek geçerli teklife eşittir.  
Yaklaşık maliyetin % 40 - % 120 aralığında geçerli teklif bulunmaması durumunda; sınır  
değer yaklaşık maliyetin % 40’ıdır. (45.1.1.) maddesine göre yapılan hesaplama sonucunda  
sınır değerin yaklaşık maliyetin % 40’ının altında çıkması durumunda sınır değer yaklaşık  
maliyetin % 40’ı olarak belirlenir.  
Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “Yapım  
sayfasından erişilebilir.  
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun  
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun  
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir. (Ek cümle: 19.06.2018-30453/m RG/ 7. Md.) Yazıda  
ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek  
girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler  
belirtilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına  
kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına  
neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak  
belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve  
genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama  
yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri  
ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile  
açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale  
dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması  
istenmeyecektir.  
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak  
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş  
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında (Değişik ibare: 16/03/2019-  
30716 R.G./14.md.)veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı  
ekindeverilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş  
kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp,  
anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar  
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde  
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.  
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli  
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı  
koşullar,  
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak  
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.  
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının  
açıklanması gereklidir.  
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak  
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması  
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet  
avantajıaçıklanmalıdır.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş  
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen  
asgari fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun  
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif  
edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine  
meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve  
belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı  
tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.2. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 31. md.)  
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin  
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini  
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.  
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve hizmetlere  
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet  
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması  
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere  
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)  
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve  
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:  
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,  
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)  
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve  
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece  
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın  
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Mülga ibare: 06/02/2018-30324  
R.G./4. md.).  
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,  
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı  
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması  
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte  
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim  
fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında  
olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek  
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,(Ek  
ibare:12/06/2015-29384 R.G./3.md.) SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı  
suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle  
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit  
tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı  
ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,  
stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda  
olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen  
miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama  
yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.  
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın  
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul  
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak  
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.  
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara  
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış  
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.12. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 36. md.)  
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda  
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre  
düzenlenecektir.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının(Ek ibare: 06/02/2018-30324 R.G./5. md.)  
% 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.(Ek cümle: 16/03/2019-  
30716 R.G./15. md.)Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden  
hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate  
alınacaktır.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir.  
45.1.15. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 37. md.)  
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına  
rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece  
ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık  
bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…”  
açıklamaları yer almaktadır.  
İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesinin bulunduğu, söz konusu Şartname’nin  
46’ncı maddesinde sınır değer katsayısının (N) 1,00 olarak belirlendiği görülmüştür.  
Başvuruya konu ihaleye ilişkin olarak daha önce; Proyol İnşaat Ticaret Limited Şirketi  
+ Biroğlu İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda  
bulunulmuş ve söz konusu başvuru üzerine 26.09.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1213 sayılı Kurul  
kararı, Mak İş İnşaat ve Taahhüt Anonim Şirketi + Yazıcıoğlu Yol Yapı İnşaat ve Taahhüt  
Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş ve  
söz konusu başvuru üzerine 26.09.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1214 sayılı Kurul kararı, Ören  
Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi+ Heltaş İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı  
tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş ve söz konusu başvuru üzerine  
26.09.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1215 sayılı Kurul kararı alınmış olup, söz konusu Kurul  
kararında “…İdarece, birim fiyat tariflerinde ve yayımlanmış kamu kurumu birim fiyatlarına  
göre her analiz girdisinin analiz formatında belirtilmesi, analizin karsız tutarının %3’ünün  
altında olan girdilerin açıklama istenilmeyecek analiz girdileri olarak belirlenmesi ve aşırı  
düşük teklif sorgulaması yapılırken her bir iş kalemine yönelik olarak analiz girdilerinin neler  
olduğunu gösteren analiz formatının isteklilere verilmesi ancak bu analiz formatı içerisinde  
analiz girdilerinin açıklanıp açıklanmayacağına ilişkin bir ifadeye yer verilmemesi, idarenin  
her bir iş kalemi için düzenlediği sıralı analiz girdileri tablosu üzerinden açıklama istenilecek  
analiz girdilerini belirlemesi (Bir analiz girdisi herhangi bir iş kalemi içerisinde açıklama  
istenilecek analiz girdisi olarak belirlenmiş ise o analiz girdisinin nihai olarak açıklama  
istenilecek analiz girdisi olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.) ve buna göre düzenleyeceği  
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerini gösteren listeyi sorgulama yazısı ekinde isteklilere  
vermesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasını yenilemesi ve bu aşamadan sonraki  
işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi ve bu aşamadan sonraki  
işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir…” hususuna yer  
verilerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi, bu aşamadan sonraki işlemlerin  
mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilmiştir.  
Söz konusu Kamu İhale Kurul kararları sonrasında, idarece aşırı düşük teklif  
işlemlerinin mevzuata uygun olarak yapılabilmesi için Kurul kararlarında belirtildiği şekilde  
sınır değerin altında kalan ve geçerli teklif sahibi tüm isteklilerden 10.10.2019 tarihli ve E.  
274027 sayılı yazı ile tekliflerinin açıklanması istenilmiş olup, söz konusu yazı ekinde,  
açıklama istenilen iş kalemleri listesi, açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesi ile her bir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
iş kaleminin analiz formatına yer verilmiş, açıklama istenilen isteklilerden sadece ihale  
üzerinde bırakılan istekli tarafından 17.10.2019 tarihinde 261240 sayı ile idare kayıtlarına  
alınan yazı ile açıklamada bulunulmuş olup, idarece söz konusu açıklama uygun bulunarak  
ihalenin bu istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.  
3.1’inci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan analizlerde yer verilen miktarların idarece aşırı düşük sorgulama yazısı ekinde verilen  
analizlerde yer alan miktarlar ile birebir aynı olduğu görülmüş olup, başvuru sahibinin bu  
iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
3.2, 3.3, 3.4, 3.14 ve 3.17’üncü iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idarece verilen analizlerde yer alan  
makineler için 2019 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatları üzerinden açıklama  
yapıldığı, kendi malı makinelerin kullanılmadığı, dolayısıyla anılan istekli tarafından kendi  
malı olmayan makineler için herhangi bir amortisman hesabı yapılmasına gerek bulunmadığı,  
diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında analiz girdisi olarak belirlenen makineler için herhangi bir fiyat teklifi alınmak  
suretiyle açıklama yapılmadığı görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddialarının yerinde  
olmadığı anlaşılmıştır.  
3.5, 3.6, 3.15, 3.16 ve 3.18’inci iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine göre aşırı düşük teklif  
açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik  
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından  
ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış  
tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenmesi gerektiği, tutanakların fiyat teklifinin dayanağı  
olarak düzenleneceği, meslek mensubu tarafından muhafaza edilmesi gerektiği ancak fiyat  
teklifinin ekinde idareye sunulmasına gerek bulunmadığı, ancak idare veya Kurum tarafından  
gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği, diğer taraftan  
fiyat teklifinde Tebliğ’e göre meslek mensubunca yer verilmesi gereken ibareye yer verilerek  
imzalanıp iletişim bilgilerinin de belirtilerek kaşelenmesi ya da mühürlenmesi gerektiği  
anlaşılmaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında 4  
fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinden;  
Nitrotek Pat. Mad. Maden. İnş. Müh. Pet. Gıd. İt. İh. San. Tic. Ltd. Şti.den alınmış  
olan 15.10.2019 tarihli fiyat teklifinin mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu  
ibaresini taşıdığı ve meslek mensubunun iletişim bilgilerini de içerecek şekilde kaşelenerek  
onaylandığı, söz konusu fiyat teklifinde “amonyum nitrat, fuel oil karışımı 1,00 TL/kg”  
ifadelerinin yer aldığı,  
Diğer üç fiyat teklifinin ise Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.den alınan 15.10.2019 tarihli fiyat tekliflerinin mevzuat  
gereğince bulunması gerekli meslek mensubu ibaresini taşıdığı ve meslek mensubunun  
iletişim bilgilerini de içerecek şekilde kaşelenerek onaylandığı, söz konusu fiyat tekliflerinin  
“Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø8-12mm (S420, B420B-C, B500B-C) 2,00 TL/kg”, “Çam  
kerestesi 2. Sınıf 850,00 TL/M3” ve “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton  
harçları (TS EN 206-1 A1) 150,00 TL/M3” girdilerine ilişkin olarak alındığı, ayrıca söz  
konusu fiyat tekliflerinin tamamında “Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü  
tarafından yapılan 2019/242882ihale kayıt numaralı Kangal - Çetinkaya Ayr - Divriği Devlet  
Yolu Km: 42+080-56+670 Arası İkmal ve Yellice Kavşağı(Km:37+550) İle Km:41+690-  
42+080 Arası Heyelan Islahı Yapım İşi ile ilgili teknik şartname hükümleri çerçevesinde,  
KDV hariç, yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen maliyet kalemlerine ilişkin iş başına  
nakliyesi, makine ekipman vb. girdiler dahil teklifimiz belirtilmiştir…” ifadesine yer verildiği,  
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin mevzuat gereğince  
bulunması gerekli meslek mensubu ibaresini taşıdığı ve meslek mensubunun iletişim  
bilgilerini de içerecek şekilde kaşelenerek imzalandığı, fiyat tekliflerinin Tebliğ’e uygun  
olarak sunulduğu, ayrıca söz konusu fiyat teklifine dayanak Ek.O-6 satış tutarı tespit  
tutanaklarının (Meslek Mensubunun faaliyet belgesinin de bu tutanağın eki olduğu dolayısıyla  
ilgili tutanağın istenilmediği durumda faaliyet belgesinin de sunulmasının söz konusu  
olamayacağı) istenilip istenilmemesinin idarenin takdir yetkisi dahilinde olduğu, idare  
tarafından da söz konusu tutanakların istenilmediği, kurum tarafından yapılan incelemede de  
söz konusu fiyat teklifine dayanak Ek.O-6 satış tutarı tespit tutanaklarının istenilmesini  
gerektirecek herhangi bir hususun bulunmadığı, fiyat teklifi veren firmaların faaliyet alanının  
fiyat teklifine konu girdileri kapsadığı, fiyat teklifi üzerinde fiyat teklifi veren firmaya ait  
adres bilgileri ile Türkiye Ticaret Sicil gazetesinde yer alan adres bilgilerinin aynı olduğu,  
alınan fiyat tekliflerinin nakliye dahil alındığı,  
Öte yandan, anılan Tebliğ açıklamaları uyarınca, kamu ihale mevzuatı kapsamında  
gerçekleştirilen yapım işi ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamalarının idarelerce ne şekilde  
değerlendirileceğinin açıkça belirtildiği ve söz konusu analiz girdileri için alınan fiyat  
tekliflerinin hangi şartları taşıması koşuluyla mevzuata uygun olduğuna ilişkin detaylı  
açıklamalara yer verildiği, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin  
Tebliğ’de yer verilen asli unsurları taşıması koşuluyla mevzuata uygun kabul edileceği ve  
fiyat tekliflerine ilişkin herhangi bir kuşku duyulması halinde de idarece meslek  
mensubundan ilgili fiyat teklifine dayanak tutanakların istenebileceği hususları bir arada  
değerlendirildiğinde fiyat teklifindeki tutarın çok düşük olması ve fiyat teklifindeki fiyat ile  
işin gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı hayatın olağan akışına veya ticari gereklere  
aykırılık gibi nedenlerle değerlendirme yapılarak aşırı düşük tekliflerin reddedilmeyeceği  
anlaşılmış olup, bu itibarla iddiaların yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3.7’nci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından analiz girdileri arasında yer alan  
10.160.1026 poz numaralı “Mazot (motorin) girdisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın  
2019 yılı mazot (motorin) birim fiyatı olan 5,62 TL üzerinden açıklama yapıldığı  
görülmüştür. Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış olan mazot fiyatının  
kullanılması halinde EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt bayi fiyatının  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
kullanılmasına gerek bulunmasa da anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında kullanılan mazot girdisine ait Bakanlık birim fiyatının ihale ilan tarihi ile ihale  
tarihi arasında yer alan EPDK bayi satış fiyatının altında olmadığı görülmüş olup başvuru  
sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
3.8’inci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan analizlerde yer verilen miktarların idarece aşırı düşük sorgulama yazısı ekinde verilen  
analizlerde yer alan miktarlar ile birebir aynı olduğu, söz konusu analizlerde aritmetik hata  
yapılmadığı, anılan istekli tarafından her bir analizin toplam tutarı birim fiyat teklif cetveline  
birebir aktarıldığı görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı  
anlaşılmıştır.  
3.9’uncu iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan analizlerde yer verilen aynı cins ve özellikteki analiz girdilerinin tamamı için aynı  
birim fiyatın kullanıldığı görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
3.10’uncu iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16.5’inci  
maddesinde “…16.5.2.1. (Ek: 20/8/2011-28031 R.G./ 8 md.) İşçilik ücreti, yol ve yemek  
bedeli ile bunlar üzerinden alınan prim tutarları gibi işçilik kalemlerini oluşturan maliyet  
unsurlarına ilişkin hesaplama yöntemi, sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında kanunla ve idari  
düzenlemelerle belirlenmiş olup, bu çerçevede 1 TL (Bir Türk Lirası)’nin altındaki tutarlar iki  
ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılmaktadır. Sosyal güvenlik mevzuatındaki  
düzenlemelerin emredici nitelikte olması nedeniyle isteklilerin ilgili mevzuatı gereğince  
yapacakları işçilik hesaplamalarında da anılan yöntemin uygulanması zorunluluğu  
bulunmaktadır. Bu sebeple, hizmet alımı ihalelerinde birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve  
işçi sayısı üzerinden teklif alınan işçilik kalemlerinin birim fiyatları ile birim fiyatla miktarın  
çarpılması sonucu bulunan tutarları, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya  
yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa  
tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.açıklaması yer  
almaktadır.  
Yukarıda yer verilen Tebliğ maddesi uyarınca işçilik kalemlerine ilişkin maliyet  
giderleri için işçilik maliyetlerinin virgülden sonra iki ondalık haneye yuvarlanması gerektiği,  
ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından “… söz konusu ihalenin brüt asgari ücret olan  
2.558,40 TL tutarı dikkate alınmış ve 2.558,40TL/30 saat/7,5saat=11,37 TL/saat…” şeklinde  
saatlik işçilik maliyetinin hesaplandığı, söz konusu tutar olan 11,37 TLnin de aşırı düşük  
teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde yer alan bütün işçilik girdileri için  
kullanıldığı, dolayısıyla anılan istekli tarafından işçilik maliyetinin analizlerde virgülden  
sonra iki ondalık basamaklı sayı şeklinde yazılmış olmasının mevzuata uygun olduğu  
anlaşılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/056  
: 65  
: 26.12.2019  
: 2019/UY.I-1748  
3.11, 3.12 ve 3.19’uncu iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından nakliye girdilerinin, idarece isteklilere  
verilen analiz formatlarında yer alan nakliye formülü ve mesafeler kullanılmak suretiyle  
hesaplandığı, analizlerde yer alan nakliye girdileri için fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama  
yapılmadığı görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
3.13’üncü iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
sunulan analizlerde yer alan açıklanması istenmeyen girdiler içinde tutara yer verildiği,  
analizlerde kullanılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının 2019 yılı birim fiyatları  
olduğu görülmüş olup başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.