Ana Sayfa / Kararlar / DSİ 2. Bölge Müdürlüğü / 2018/592965-Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım
Bilgi
İKN
2018/592965
Başvuru Sahibi
Msm Altyapı İnşaat Enerji Petrol Madencilik Nakliyat Gıda Sanayi Ticaret Anonim Şirketi
İdare
DSİ 2. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Msm Altyapı İnşaat Enerji Petrol Madencilik Nakliyat Gıda Sanayi Ticaret Anonim Şirketi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
DSİ 2. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2018/592965 İhale Kayıt Numaralı “Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım”  
İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
DSİ 2. Bölge Müdürlüğü tarafından 21.12.2018 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım” ihalesine ilişkin  
olarak Msm Altyapı İnşaat Enerji Petrol Madencilik Nakliyat Gıda Sanayi Ticaret Anonim  
Şirketinin 24.01.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.01.2019 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.02.2019 tarih ve 5842 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 07.02.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/169 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece 28.12.2018 günü, yaklaşık maliyetin  
%80’lik kısmına tekabül eden GÖRDES-01, GÖRDES-05, GÖRDES-08 ve GÖRDES-10 poz  
numaralı iş gruplarına ilişkin olarak teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük  
teklif açıklaması istenildiği, idare tarafından belirlenen iş gruplarının toplam tutarının, Çevre  
ve Şehircilik Bakanlığı ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü birim fiyatları dikkate alınarak  
hesaplanması durumunda yaklaşık maliyetin %80’ini oluşturduğu, ancak anılan iş  
gruplarından malzeme, makine, işçilik ve nakliyelere ilişkin analiz miktarları azaltılarak  
04.01.2019 tarihinde ikinci kez aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, analiz miktarlarının  
düşürülmesi sebebiyle anılan iş gruplarının toplam tutarının yaklaşık maliyete oranının %58’e  
düştüğü, dolayısıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nde öngörülen %80 oranına ulaşılamadığı ve  
açıklama istenmesi gereken iş kalemlerinden bazıları için açıklama istenilmediği,  
-Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesi gereği, analizlerdeki işçilik girdi  
tutarları analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olsa dahi, bunların açıklama  
istenilmeyecek girdiler arasında yer alamayacağı, GÖRDES-01, GÖRDES-08 ve GÖRDES-  
10 iş kalemlerinde olması gerekenden düşük işçilik miktarları üzerinden açıklama istendiği ve  
işlemin uygun olmadığı, GÖRDES-10 “HDPE Esaslı Geomembran + Çift Kat Geotekstil  
Kaplama Yapılması” iş kaleminde geotekstil keçenin temel girdi olarak kabul edildiği, ancak  
işçilik miktarına ilişkin açıklama istenilmesi gerekirken bunun yapılmadığı,  
-Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin dokuzuncu maddesinin (d) fıkrası ile Kamu  
İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2. ve 45.1.2.3. ve Sözleşme Tasarısı’nın 8.2.1’inci  
maddelerinin idare tarafından dikkate alınmadığı ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
temel ilkelerine aykırı davranıldığı, şöyle ki;  
a- GÖRDES-01 poz numaralı “Açıkta Kazı Yapılması” iş grubuna ilişkin birim fiyat  
tarifi gereği kaplama betonu yapılmadan önce röpriz, şev düzeltilmesi ve güzergahtaki  
ağaçların kesilmesi imalatlarının yapılması gerektiği, dolayısıyla söz konusu iş kaleminin  
içerisinde B-15.040, B-15.041, B-15.326, B-15.327, B-15.380, B-15.381 ve 14D./1-2 birim  
fiyatlarının bulunması gerektiği, ancak idare tarafından yalnızca B-15.301, B-15.306 ve B-  
15.310 birim fiyat analizleri üzerinden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği,  
b-GÖRDES-08 poz numaralı “Açıkta Ankraj ve Kaya Bulonu Yapılması” iş kaleminin  
birim fiyat tariflerinde kaya bulonu imalatında zorunlu olarak taşıma plakalarının, kamaların,  
genleşme ankarjlarının, tesviye plakalarının, somunların ve rondelaların kullanılacağının  
belirtildiği, ancak idare tarafından söz konusu girdilere yönelik açıklama istenilmediği,  
c-GÖRDES-05 poz numaralı “Kaplama Betonu Yapılması (C30)” iş grubunun birim  
fiyat tarifinde “Beton-Betonarme üretimi için kırılmak suretiyle elde edilen kumun (konkasör  
kumu) çıkarılması yıkanması” ifadelerine yer verildiği, kaya ocağı paftasında ocağının  
gösterildiği, nakliye mesafesinin 2000 metre olarak belirtildiği ve Sözleşme Tasarısı’nın  
23.4’üncü maddesinde idarenin konkasör çalıştırılmasını öngördüğü ancak konkasörün  
çalışma saatleri ve ocaktan konkasör kumunun çıkarılması için gerekli makine ve işçiliğe  
ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması istenilmediği, yapılacak olan beton kaplamanın  
amacının baraj rezervuarından su kaçaklarının önlenmesi olduğu, beton kaplamanın anolar  
halinde yapılacağı, söz konusu anoların birleşim yerlerinin pvc conta, mastik asfalt ve derz  
dolgusuyla kapatılarak sızdırmazlığın sağlanacağı ancak birim fiyat tarifine göre kullanılması  
gereken mastik asfalt, derz dolgu malzemesi ve işçiliğe yönelik açıklama istenilmediği,  
d-GÖRDES-10 poz numaralı “HDPE Esaslı Geomembran + Çift Kat Geotekstil  
Kaplama Yapılması” iş grubunun birim fiyat tarifinde geotekstil keçenin çift kat yapılacağının  
belirtildiği, proje ve birim fiyat tarifi gereği keçe miktarının (1,1x2=)2,2 m2 olduğu, ancak  
idarenin aşırı düşük teklif açıklama talebinde keçe miktarının (1,0x2=) 2m2 olarak  
belirtildiği, işlemin Kamu İhale Kanun’unun beşinci maddesine aykırı olduğu,  
-İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının  
uygun olmadığı şöyle ki;  
-İdarenin, Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin 11’inci maddesinin üçüncü  
fıkrasına göre yaklaşık maliyeti güncellediği, sınır değerin altında teklif veren ve aşırı düşük  
teklif açıklamasında bulunan isteklilerin, açıklamalarında Bakanlığın rayiçlerini kullanmaları  
durumunda, bahse konu tekliflere ilişkin olarak TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi ve Değişim  
Oranına göre açıklamada kullanılan rayiçlerin güncellenmesinin idarece talep edilmesi  
gerektiği,  
-Açıklama istenilmeyen girdiler de dahil olmak üzere her bir girdi miktarı ile rayiç  
fiyatların çarpım sonucunun sıfır olamayacağı, dolayısıyla maliyet toplamının iki haneye  
yuvarlanarak kâr ve genel gider eklenmesi gerektiği,  
-Açıklamada kullanılan kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış rayiçlerin sıralı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
liste halinde sunulmadığı,  
-Açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifleri ve ilgili meslek mensubu tarafından  
düzenlenmiş tutanakların ihalenin yapıldığı tarihten önceki son geçici beyanname döneminde  
hazırlanmadığı, fiyat teklifinin tarihi ile meslek mensubunca düzenlenen tutanağın tarihinin  
aynı olup olmadığı ve tutanaklar ve fiyat teklifleri arasında uyumsuzluk olup olmadığının  
tekrar değerlendirilmesi gerektiği, değerlendirme sonucunda gerçeğe aykırı beyan tespit  
edilmesi durumunda söz konusu belgelerin mükellef veya isteklinin bağlı olduğu vergi  
dairesine gönderilmesi ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirimde  
bulunulması gerektiği,  
-TÜPRAŞ’ın resmi internet sitesinde yayınlamış olduğu motorin yoğunluğunun  
820/845 kg/m3 arasında olduğu ve EPDK tarafından Manisa ilinde işin ilan ve ihale tarihi  
arasında geçerli olan akaryakıt bayii günlük motorin pompa fiyatları incelendiğinde,  
açıklamada kullanılması gereken motorin fiyatının KDV hariç 5,33 TL/kg olduğu, ancak  
idarenin şikâyete cevap yazısında mazot girdisinin 5,01 TL/kg olarak alındığının belirtildiği,  
-Yüklenici firmaların gerçekleştirdikleri faaliyetlerden belli bir kazanç elde etmeyi  
amaçladığı, aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak idare tarafından verilen rayiçlerde  
yüklenici kar ve genel giderler kalemi bulunmadığından firmaların belli oranda kâr  
öngörmeleri gerektiği, ayrıca rayiçlerde bulunmayan stopaj, damga vergisi, KİK payı, ihale  
kararı, all risk, muhtasar, SGK primi işveren payı ve işsizlik sigortası payının da yüklenici  
tarafından ödeneceği, söz konusu hususa ilişkin Yüksek Fen Kurulun kararına göre yüklenici  
kârı hariç genel giderlerin %15 olarak alınması gerektiği, oysaki idarece bu oranın dikkate  
alınmadığı iddia edilmekte ve itirazen şikâyet başvurusunun Kurumumuzca incelenerek  
gereğinin yapılması istenmektedir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
İhale komisyonunun 18.01.2019 tarihli kararı incelendiğinde; ihaleye 35 isteklinin  
katıldığı, Özşa Yapı San. Tic. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin tutarının asgari  
tutarı sağlamadığı ve ortaklık durum belgesinde yer alan tarihin hatalı olduğu, Kıbrıs İnş.  
Taahhüt Madencilik Enerji San. ve Tic. A.Ş - As-Yol Yapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı ile  
Hidrokar İnş. ve Tic. A.Ş. - Üçer İnş. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının tekliflerinin özel ortaklar  
tarafından iş deneyim belgesi sunulmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece  
hesaplanan sınır değerin altında kalan on istekliden açıklama istenildiği, yedi isteklinin  
açıklama sunmadığı, Öz Er-Ka İnş. Turz. Elek. Taah. Tic. ve San. A.Ş. ile Mek Grup İnş.  
Nakliyat Madencilik San. ve Tic. A.Ş. - Turkay Yapı İnş. Nakliyat Hafriyat Gıda Turizm  
Enerji San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük açıklamalarının uygun  
bulunmayarak teklifin reddedildiği, Sarıyıldız Mühendislik İnş. Taahhüt Turizm Gıda San. ve  
Tic. A.Ş. - Dnz Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan açıklamanın uygun bulunarak  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif, başvuru sahibi Msm Altyapı İnş. Enerji PeTic. Maden.  
Nak. Gıda San. Tic. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği  
anlaşılmıştır.  
Teklifi sınır değer altında kalan isteklilerden 28.12.2018 tarihinde aşırı düşük teklif  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ekinde açıklama istenecek iş kalemleri ve açıklama  
istenilmeyen analiz girdileri listesinin yer aldığı, 04.01.2019 tarihinde Öz Er-Ka İnş. Turz.  
Elek. Taah. Tic. ve San. A.Ş. tarafından açıklama istenilen iş kalemlerinin miktarlarının hatalı  
belirlendiğine yönelik idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, başvuru üzerine idarece  
teklifi sınır değer altında kalan isteklilerden 04.01.2019 tarihinde ikinci kez aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ekinde aynı iş kalemleri ve açıklama istenilmeyen  
analiz girdileri listesinin yer aldığı tespit edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde  
yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde  
“38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık  
maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının  
büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş  
kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz  
girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz  
girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay  
belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek  
biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması  
dikkate alınmayacaktır.açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci  
maddesinde “… 45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi  
uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
Tort1 : Geçerli tekliflerin (Tn) aritmetik ortalaması (Tort1  
: Geçerli tekliflerin standart sapması (σ =  
=
)
σ
)
Aritmetik ortalamadan standart sapma çıkartılır ve eklenir.  
Tort1- σ  
Tort1+ σ  
Aritmetik ortalama değerinin standart sapma kadar aşağısı ve standart sapma kadar  
yukarısı arasında kalan bölgede yer alan tekliflerin tekrar ortalaması alınmak suretiyle, ikinci  
aritmetik ortalama bulunur.  
Ti  
: Standart sapma aralığında kalan teklifler : { Ti: (Tort1- σ ≤ Ti ≤ Tort1+ σ)}  
Tort2 : Standart sapma aralığında kalan tekliflerin (Ti) aritmetik ortalaması (Tort2  
=
)
Hesaplanan ikinci aritmetik ortalama yaklaşık maliyete bölünmek suretiyle (C) değeri  
elde edilir.  
C
: Tort2/YM  
(C) değeri aşağıdaki eşitliklerin ilgili olanında yerine konularak (K) değeri bulunur.  
C < 0,60 →  
0,60 ≤ C ≤ 1,00 →  
C > 1,00 →  
Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur:  
SD (Sınır değer) =  
45.1.1.4. Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerinde ve % 40’ının altındaki teklifler  
dışında tek geçerli teklif bulunması durumunda; “Tort2” değeri tek geçerli teklife eşittir.  
Yaklaşık maliyetin % 40 - % 120 aralığında geçerli teklif bulunmaması durumunda; sınır  
değer yaklaşık maliyetin % 40’ıdır. (45.1.1.) maddesine göre yapılan hesaplama sonucunda  
sınır değerin yaklaşık maliyetin % 40’ının altında çıkması durumunda sınır değer yaklaşık  
maliyetin % 40’ı olarak belirlenir.  
Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan  
Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun (www.kik.gov.tr)  
internet sayfasından erişilebilir.  
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun  
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun  
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.  
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik  
bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu  
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az  
olmamak üzere makul bir süre verilir.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
45.1.4.İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.açıklaması,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu işin  
a) Adı:Gördes Barajı Sağ Sahil Zemin İyileştirilmesi 2 Kısım  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1986A010110  
c) Miktarı (fiziki) ve türü:  
Gördes Barajı sağ sahilinde geçirimli olan zeminde 450.000 metreküp kazı yapılarak  
60.000 metrekare alanın membranla kaplanması ve üzerine 42.500 metreküp koruyucu beton  
imalatı yapılması  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer: Manisa İli Gölmarmara İlçesi…” düzenlemesi,  
İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar  
üzerinden alınır.” düzenlemesi,  
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmenin ekleri” başlıklı 8’inci maddesinde “…8.2.1. İhale  
dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması aşağıdaki gibidir  
1-Yapım İşleri Genel Şartnamesi  
2-İdari Şartname,  
3-Sözleşme Tasarısı,  
4-Birim Fiyat Tarifleri ve Cetveli,  
5-Mahal Listesi,  
6-Özel Teknik Şartname,  
7-Genel Teknik Şartname,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
8-Ön / Kesin Projeler,  
9-Açıklamalar (varsa),  
10-Diğer Ekler…” düzenlemesi yer almaktadır.  
Başvuru dilekçesinde iddia konusu yapılan hususlara ilişkin değerlendirmeler  
aşağıdaki gibidir:  
Şikâyete konu ihalenin yaklaşık maliyetinin, Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin  
11’inci maddesi ve Yüksek Fen Kurulu’nun 15.08.2018 tarih ve 2018/31 sayılı kararı  
doğrultusunda güncellendiği, güncellenen yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/gruplarının belirlendiği,  
Güncellenmiş  
Tutar  
Kümülatif Güncellenmemiş  
Oran Tutar  
Kümülatif  
Oran  
POZ  
Miktar  
Oran  
Oran  
GÖRDES-05 42.500 18.440.498,40 46,291 46,29096 13.401.525,00 45,2983 45,2983  
GÖRDES-01 450.000 7.077.456,00 17,766 64,05742  
GÖRDES-10 60.000 3.546.000,00 8,9015 72,9589  
GÖRDES-08 130.000 2.960.464,00 7,4316 80,39052  
GÖRDES-09 100.000 2.650.176,00 6,6527 87,04322  
GÖRDES-07 250.000 2.284.160,00 5,7339 92,77712  
GÖRDES-11 60.000 1.773.000,00 4,4507 97,22786  
5.143.500,00  
3.000.000,00  
2.151.500,00  
1.926.000,00  
1.660.000,00  
1.500.000,00  
363.400,00  
300.000,00  
64.600,00  
17,3855 62,6837  
10,1402 72,824  
7,27225 80,0962  
6,51004 86,6063  
5,61094 92,2172  
5,07012 97,2873  
1,22832 98,5156  
1,01402 99,5297  
0,21835 99,748  
0,15362 99,9016  
0,0841 99,9857  
GÖRDES-04 10.000  
GÖRDES-13 200  
500.038,40 1,2552 98,4831  
412.800,00 1,0362 99,51935  
GÖRDES-03 5.000  
GÖRDES-02 5.000  
88.889,60  
62.539,20  
34.235,57  
5.807,06  
0,2231 99,74249  
0,157 99,89948  
0,0859 99,98542  
45.450,00  
GÖRDES-06  
GÖRDES-12  
Y.M  
50  
1
24.880,50  
0,0146  
39.836.064,23  
100  
4.220,25  
0,01426  
100  
29.585.075,75  
Yaklaşık maliyetin güncellenmesinin aşırı düşük teklif açıklama istenecek iş  
kalemlerinin sıralamasını değiştirmediği ve yaklaşık maliyetin %80’ini oluşturan GÖRDES-  
01, GÖRDES-05, GÖRDES-08 ve GÖRDES-10 iş gruplarına yönelik teklifi sınır değerin  
altında kalan isteklilerden açıklama talebinde bulunulduğu anlaşılmış, başvuru sahibinin bu  
husustaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
GÖRDES-10 poz numaralı “HDPE Esaslı Geomembran + Çift Kat Geotekstil  
Kaplama Yapılması” iş kaleminin birim fiyat tariflerinden 1 m2 imalat için iki kat geotekstil  
keçe kaplaması yapılacağının anlaşıldığı dolayısıyla 1 m2 alana 2 m2 geotekstil keçe  
kullanılacağı, 2,2 m2 olması gerektiğine yönelik iddianın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesinde, aşırı düşük teklif sorgulama  
yazısı kapsamında isteklilere gönderilen analizlerdeki işçilik girdilerinin tutarlarının analiz  
toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer  
alamayacağı yönünde açıklama bulunmaktadır. Mevcut analizlere göre hiçbir iş kaleminde  
işçilik girdisi açıklama istenilmeyecek girdi olarak belirlenmediğinden başvuru sahibinin  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından birim fiyat tarifleri ile idarece istenilen analizler  
kıyaslandığında malzeme ve işçilik girdilerinin açıklamayı kolaylaştırıcı şekilde eksik olarak  
istendiği iddia edilmektedir.  
Öncelikle idarece gönderilen belgeler incelendiğinde yaklaşık maliyete esas analizler  
dikkate alınmak suretiyle açıklama istenildiği, bu yönüyle analiz girdi miktarları  
karşılaştırıldığında uyumsuzluk bulunmadığı görülmektedir. Ancak iddiaya konu edilen diğer  
hususlar bakımından değerlendirme yapılabilmesini teminen ve birim fiyat tarifleri ile  
analizlerin karşılaştırılmasını mümkün kılabilmek adına aşağıdaki tespitler yapılmıştır.  
GÖRDES-10 iş kaleminin birim fiyat tariflerinde “…İşverenin talimatına uygun  
olarak, Geotekstil (400 gr/m2) + 2 mm Geomembran (HDPE) + Geotekstil (400 gr/m2) yer  
sergisinin üretimi/temini ve iş yerine taşınması İdarece onaylanmış proje ve detaylarına göre  
döşenmesi, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, her türlü malzeme ve  
zayiatı, işçilik araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m² fiyatı...”  
ifadelerine yer verilmiş, söz konusu düzenlemelerden anılan iş kaleminde geotekstil keçenin  
serilmesi işinin de yer aldığı anlaşılmış, ancak idare tarafından analiz formatlarında geotekstil  
keçenin malzeme girdisine yönelik açıklama talep edilirken oluşacak işçilik ile ilgili herhangi  
bir açıklama talebinde bulunulmadığı,  
GÖRDES-01 poz numaralı “Açıkta Kazı Yapılması” iş kaleminin birim fiyat  
tariflerinde “…her koşulda imalat yapılacak zemin üzerindeki ağaçların ve fundalıkların  
kesilmesi, bitkisel toprağın, köklerin yeniden sürmeyecek şekilde ayıklanması, artıklarının  
temizlenmesi ve çürüyebilen organik maddelerin ve daha alttaki gevşek kısımların sıyrılarak  
temizlenmesi, sökülen ağaçların Orman İdaresi’ne veya mal sahibine teslimine kadar  
muhafazası için istif yerinde yapılan her türlü işçilik, kazının kuruda yapılabilmesi için drenaj  
sağlanması, çıkan suyun boşaltılması…” ifadelerine yer verildiği, idarece hazırlanan analiz  
formatlarında ise söz konusu iş kalemlerine yönelik olarak “1m3 açıkta kazı yapılması bedeli  
toplam su çekme, ağaç kesme vs. karşılığı %5” şeklinde açıklama istenildiği,  
GÖRDES-08 poz numaralı “Açıkta Ankraj ve Kaya Bulonu Yapılması” iş kaleminin  
birim fiyat tariflerinde “…her uzunlukta ankraj demirlerinin ve kaya bulonlarının ve  
aksesuarlarının (taşıma plakları, kamalar, genleşme ankrajları, tesviye plakaları, somun ve  
rondelalar vb.) temin edilmesi, işyerine taşınması, iş için gerekli katkı maddelerinin (sıvı veya  
toz) temin edilmesi iş yerine taşınması, yerine konuluncaya kadar her türlü taşıma, yükleme  
ve boşaltma işlerinin yapılması, projelerine göre bükülüp hazırlanması… Proje boyutlarına  
göre yerine konulmadan önce (plaka, somun vb.) aksesuarları dahil tartılarak bulunan ağırlık  
üzerinden (kg) yapılacaktır…” ifadelerine yer verildiği, idarece hazırlanan analiz  
formatlarında ise taşıma plakları, kamalar, genleşme ankrajları, tesviye plakaları, somun ve  
rondelalar gibi malzeme girdilerine yer verilmediği,  
GÖRDES-05 poz numaralı “Kaplama Betonu Yapılması (C30)” iş kaleminin birim  
fiyat tariflerinde “Projelere, teknik şartnamelere ve İdarenin talimatına uygun olarak, kum ve  
çakıl, kum-kırmataş veya konkasör kumu ve kırmataş ile hazırlanan (her tür ve çeşitte  
muhtemel katkı maddesi dahil), pompa ile veya diğer vasıtalarla dökülen, uygun vasıta,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
makine ve ekipman kullanılarak yerleştirilen, karıştırılan, dövülen, projesinde gösterilen ve  
İdarece istenilen mukavemette imal edilen C30 beton sınıfında kap-lama betonu yapılması…”  
ifadelerine yer verildiği, ayrıca birim fiyat tariflerinin Notlar kısmında “…7) Kaplama  
betonunun imalatı projesinde belirtildiği şekilde anolar halinde dökülecek olup bu imalat  
aşamasında kullanılacak olan kalıp ve derz dolgu maliyetleri teklif birim fiyata dahildir.  
8) Mastik asfalt ve bitüm emdirilmiş keçe imalatları birim fiyatlara dâhildir….”  
ifadelerine yer verildiği, idarece hazırlanan analiz formatlarında ise pvc conta, mastik asfalt  
ve derz dolgusuna ilişkin malzeme girdilerine yer verilmediği tespit edilmiştir.  
GÖRDES-08 poz numaralı “Açıkta Ankraj ve Kaya Bulonu Yapılması” iş kalemi  
analizinde B-D.305 poz numaralı “Ankraj demiri konulması” birim fiyatının kullanıldığı,  
ilgili birim fiyat analizinde ise demir malzeme girdisinin yer aldığı ve söz konusu iş  
kaleminin kg olarak ödemesinin yapılacağı, başvuru sahibi tarafından analizlerde yer  
verilmediği iddia edilen malzemelerin (taşıma plakları, kamalar, genleşme ankrajları, tesviye  
plakaları, somun ve rondelalar vb.), analizde yer almadığının söylenemeyeceği dikkate  
alındığında iddianın bu kısmının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Analizlerde birim fiyat tarifleri kapsamında yer alan girdiler için birim fiyat veya iş  
kaleminin fiyatının belli bir oranı olarak belirlenmesi hususunda idarenin takdir yetkisi  
bulunmakla birlikte, GÖRDES-01 poz numaralı “Açıkta Kazı Yapılması” iş kaleminde %5  
olarak belirtilen girdinin açıklama istenirken etkilediği analiz girdi miktarlarının %5 oranında  
arttırılması yoluyla açıklamada kullanılması gerektiği, örneğin bahse konu iş kaleminde yer  
alan mazot girdi miktarının 0,3003 kg yerine bu girdi miktarının %5 oranında arttırılarak  
0,3153 kg şeklinde açıklama istenilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır.  
Yukarıda yapılan tespitler ışığında, ihale dokümanı kapsamında bulunan birim fiyat  
tarifleri ile yaklaşık maliyetin tespitinde ve aşırı düşük tekliflerin sorgulanması aşamasında  
kullanılan analiz formatlarının birbirleri ile uyumlu olmadığı, her ikisinde olması gereken  
malzeme ve işçilik miktarları bakımından farklılıklar bulunduğu, bu durumun, tekliflerini  
ihale dokümanı kapsamında bulunan birim fiyat tariflerini dikkate alarak hazırlayan  
isteklilere etki edeceği, bu etkinin teklifi sınır değer üzerinde bulunan istekliler ile teklifi sınır  
değer altında kalan istekliler için aynı olması gerektiği, ancak somut durumda aktarılan  
tespitler dikkate alındığında birim fiyat tariflerine uygun ve uyumlu olmayan analizler  
kullanılarak açıklama istenilmesinin teklifi sınır değerin altında kalan ve bahse konu  
analizlere dayanarak teklifine açıklama getiren istekliler lehine fiyat avantajı oluşturabileceği  
değerlendirilmiş, aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılan analizlerin birim fiyatlar  
tariflerine uygun şekilde hazırlanmak suretiyle teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi yönünde düzeltici işlem tesis edilmesi gerektiği  
sonucuna varılmıştır.  
Öte yandan, analiz formatlarının birim fiyat tarifleri ile uyumlu hale getirilmesine  
yönelik idari işlemlerin, yaklaşık maliyette muhtemel değişiklikler anlamına geleceği de  
idarece dikkate alınması gereken bir diğer husustur.  
Yukarıda tespit edilen aykırılıkların, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan  
aşırı düşük teklif açıklamalarının sıhhatini etkileyecek olması ve birim fiyat tarifleri ile analiz  
formatlarının uyumlu hale getirilmesi yönünde düzeltici işlem öngörülmesi sonucuna  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/010  
: 11  
: 27.02.2019  
: 2019/UY.I-287  
ulaşıldığından, başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı  
düşük teklif açıklamalarına yönelik iddialarının inceleme konusu edilmesinin mümkün  
olmadığı anlaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklamalarında  
kullanılan analizlerin birim fiyatlar tariflerine uygun şekilde hazırlanmak suretiyle teklifi sınır  
değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenmesi yönünde düzeltici  
işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.