Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü
/
2017/434444-Bursa-Karacabey Ayrımı-Orhaneli-Harmancık Yolu Km: 26+572 - 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı
Bilgi
İKN
2017/434444
Başvuru Sahibi
YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
İdare
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Bursa-Karacabey Ayrımı-Orhaneli-Harmancık Yolu Km: 26+572 - 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
BAŞVURU SAHİBİ:
YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2017/434444 İhale Kayıt Numaralı “Bursa-Karacabey Ayrımı-Orhaneli-Harmancık Yolu Km:
26+572 - 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı”
İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 11.10.2017 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen 2017/434444 İhale Kayıt Numaralı “Bursa-Karacabey Ayrımı-Orhaneli-
Harmancık Yolu Km: 26+572 - 83+563 Arası Toprak, Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve
Çeşitli İşler İkmal İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak
Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından 19.12.2018 tarih ve 61255 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan 19.12.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1837 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;
1) Başvuruya konu ihaleye ilişkin olarak alınan 07.11.2018 tarihli ve 2018/UY.I-1930
sayılı Kurul kararının uygulanmasını teminen alınan 07.12.2018 tarihli ihale komisyonu
kararının 10.12.2018 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylandığı, ancak bu kararın
tebliğinden sonra 14.12.2018 tarihinde ihale komisyonu kararı üzerine bütün tekliflerin
reddedilerek ihalenin iptal edildiği, 4734 sayılı Kanun'un 39'ncu maddesi uyarınca ihale
komisyonu kararı üzerine idarenin ihaleyi iptal edebileceği, 40'ıncı maddesi uyarınca ise ihale
komisyonu tarafından alınan gerekçeli kararda ihalenin hangi istekli üzerine hangi
gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenlerine yer verilmesi gerektiği, ihale
yetkilisinin ihale komisyonu karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını
onaylamak veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal etmekle yükümlü olduğu; bu
hükümler çerçevesinde, ihale yetkilisinin ihale komisyonu kararını onaylaması ile birlikte bu
kararın kesinleşen ihale kararı haline geldiği ve ihale komisyonunun görevinin sona erdiği, bu
bakımdan ihale komisyonunun görev ve yetkisinde olmadığı halde, 10.12.2018 tarihli
kesinleşen ihale kararını ortadan kaldırarak ihalenin iptaline karar vermesinin iptal kararının
usul yönünden hukuka aykırı olduğunu gösterdiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
2) Başvuruya konu ihalenin gerçekleştirildiği tarihten bu yana geçen 14 aylık sürede,
şikayet ve itirazen şikayet başvuruları üzerine alınan Kurul ve Mahkeme kararlarını
uygulamak üzere, ikinci en avantajlı teklif sahibi isteklilerin değişmesine ilişkin kararlar da
dahil olmak üzere farklı tarihlerde alınan beş adet ihale komisyonu kararının hiçbirisinde
ihalenin iptaline karar verilmemesine rağmen, idarenin 14 aylık süre zarfında iptal sebebi
olarak görmediği bazı hususları gerekçe göstererek ihaleyi iptal etmesinin 4734 sayılı
Kanun'un temel ilkelerinden olan saydamlık ve güvenirlik ilkelerine açıkça aykırılık teşkil
ettiği; şöyle ki, idare tarafından ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilen ihale dokümanında
işin yapımı esnasında kullanılacağı belirtilen taş ocağının bu işe sehven tahsis edildiği
hususunun, Sözleşme Tasarısı'nda yer alan düzenlemeler uyarınca, idarece yüklenicinin
kullanımına tahsis edileceği belirtilen taş ocağının işin yapımı esnasında kullanılmasının
zorunlu olmaması ve yüklenicinin kendi bulacağı başka bir taş ocağını da kullanmasının
mümkün olması karşısında, gelinen aşama itibariyle ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte
olmadığı; üstyapı imalatlarının metrajlarında değişiklik olacağı hususunun, başvuruya konu
ihalede birim fiyat üzerinden teklif alınması ve 4735 sayılı Kanun'un 24'ncü maddesi uyarınca
yasal sınırlar dahlinde iş artışına gidilerek yaptırılmasının mümkün olması karşısında ihalenin
iptalini gerektirecek nitelikte olmadığı; aynı şeklide, değişen trafik koşulları gereği yeni
kavşakların ve imalatların yapımı hususunun ise, değişen koşullara bağlı olarak ortaya çıkan
zorunlu proje değişikliklerinden kaynaklanan bu tarz imalatların mevcut ihale kapsamında
yaptırılması mümkün olduğu gibi, mevcut proje dışında ortaya çıkan imalatların ise başka bir
ihale kapsamında yaptırılabilmesinin de mümkün olması karşısında ihalenin iptalini
gerektirecek nitelikte olmadığı dikkate alındığında, idare tarafından ileri sürülen iptal
gerekçelerinden hiçbirisi ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte olmadığından idarenin
ihalenin iptali kararının iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin
20.11.2008 tarih ve 5812 sayılı Kanun'un 23’üncü maddesiyle değiştirilen birinci fıkrasında
“İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine
alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan
Kuruma başvuruda bulunulabilir.” hükmü; ikinci fıkrasında ise “İdare tarafından şikayet
veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen
şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü yer almaktadır.
20.11.2008 tarih ve 5812 sayılı Kanun'un 23’üncü maddesiyle yapılan değişikliğin
gerekçesinde ise, “Diğer taraftan Kanunun muhtelif maddeleriyle idareye verilen iptal
yetkisinin itirazen şikayet incelemesine tabi tutulması idareyi ihale yapmaya zorlamak
anlamına geleceğinden ve esasen iptal edilen ihaleden sonra aynı amaçla açılan ihalelerin de
idari başvurulara konu edilmesi zaten mümkün olduğundan, idarenin ihalenin iptali
işlemlerinin itirazen şikayete konu yapılamayacağına yönelik bir düzenleme öngörülmekte
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
ancak idareye yapılan şikayet üzerine Kanunun 54’üncü maddesi uyarınca idarece ihalenin
iptali kararının verilmesi durumunda ise bu kararlara karşı itirazen şikayet başvurusunda
bulunabilmesi düzenlenmektedir.” hususlarına yer verilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen 56’ncı maddesi hükmü, gerekçesi ile
birlikte değerlendirildiğinde, kural olarak ihalenin idare tarafından iptali edilmesi işlemlerine
ilişkin olarak Kuruma inceleme görevi ve yetkisi verilmediği, bu hususta Kurumun görev
alanının şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınan iptal kararları ile sınırlandırıldığı ve söz
konusu iptal işlemlerine karşı yapılacak itirazen şikayet başvurularının ise idarenin iptal
gerekçeleriyle sınırlı şekilde inceleneceğinin hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi tarafından ihale komisyonunun görev ve yetkisinde olmadığı halde,
10.12.2018 tarihli kesinleşen ihale kararını ortadan kaldırarak ihalenin iptaline karar
vermesinin usul yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de, şikayet ve itirazen
şikayet üzerine alınan iptal kararlarına karşı yapılacak itirazen şikayet başvurularının yalnızca
idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı şekilde incelenebileceğine ilişkin Kanun hükmü
karşısında, idare tarafından alınan iptal kararının gerekçesine yönelik olmadığı anlaşılan söz
konusu iddianın görev yönünden reddinin gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihalede, 13.11.2017 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin
başvuru sahibi YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş
Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, söz konusu komisyon kararına yönelik olarak Mau Yapı İnşaat
A.Ş. - Biberci İnşaat Nakliye Petrol San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan
itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 17.01.2018 tarih ve 2018/UY.I-222 sayılı Kamu
İhale Kurulu kararı ile YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş
Ortaklığı, Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Öztaşoğlu Hafriyat Nak. Taah. San. Tic.
Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Açılım İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti., Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve
Tic. A.Ş.-Yazıcıoğlu Nakliyat İnş. A.Ş.- Tanmak Yol Yapı İnşaat San. ve Tic. A.Ş. İş
Ortaklığı, Fernas İnşaat A.Ş.-Özaltın İnşaat Tic. ve San. A.Ş. İş Ortaklığının tekliflerinin
değerlendirme dışı bırakıldığı, bunun üzerine 25.01.2018 tarihinde alınan ihale komisyonu
kararı ile İntekar Yapı Tur. Elk. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı
teklif sahibi olarak belirlendiği ve anılan istekli ile 09.04.2018 tarihinde sözleşme
imzalandığı, ancak anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle YG
Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından açılan
dava sonucunda Ankara 14. İdare Mahkemesinin 13.04.2018 tarih ve E:2018/314,
K:2018/720 sayılı kararına istinaden alınan 31.05.2018 tarih ve 2018/MK-193 sayılı Kamu
İhale Kurulu kararı üzerine, 19.06.2018 tarihinde alınan ihale komisyonu kararı ile YG Yol
Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin yeniden
ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, daha sonraki aşamada
04.10.2018 tarih ve 2018/MK-354 sayılı Kurul kararı üzerine yapılan inceleme neticesinde
07.11.2018 tarih ve 2018/UY.I-1930 sayılı Kurul kararının alındığı ve bu kararın
uygulanmasını teminen alınan 07.12.2018 tarihli ihale komisyon kararı ile ekonomik açıdan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
en avantajlı teklif sahibinin değişmediği, yalnızca ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif
sahibinin değiştiği ve söz konusu ihale komisyonu kararının 10.12.2018 tarihinde ihale
yetkilisince onaylanarak isteklilere tebliğ edildiği, ancak Yol Yapım Başmühendisliğinin
14.12.2018 tarih ve 576890 sayılı yazısı gerekçe gösterilerek ihale komisyonunun yeniden
toplandığı ve 14.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararı ile 4734 sayılı Kanun’un 39’ncu
maddesi uyarınca bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edildiği ve bu kararın da aynı
tarihte ihale yetkilisi tarafından onaylanması üzerine, başvuru sahibi tarafından söz konusu
iptal kararına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusu yapıldığı tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un beşinci maddesinin ilk fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre
yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu
denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli
kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale
komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte
serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare
bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.” hükmü,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…En
düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği ihalelerde, birden
fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik açıdan en avantajlı
teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki unsurlar dikkate
alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır. İhale
komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda
isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli
üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir. İhale yetkilisi,
karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça
belirtmek suretiyle iptal eder. İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi
halinde ise hükümsüz sayılır…” hükmü,
“Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin 20.11.2008 tarih ve
5812 sayılı Kanun'un 23’üncü maddesiyle değiştirilen birinci fıkrasında “İhalenin iptaline
ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen
şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda
bulunulabilir.” hükmü; ikinci fıkrasında ise “İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet
üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise
idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü yer almaktadır.
20.11.2008 tarih ve 5812 sayılı Kanun'un 23’üncü maddesiyle yapılan değişikliğin
gerekçesinde ise, “Diğer taraftan Kanunun muhtelif maddeleriyle idareye verilen iptal
yetkisinin itirazen şikayet incelemesine tabi tutulması idareyi ihale yapmaya zorlamak
anlamına geleceğinden ve esasen iptal edilen ihaleden sonra aynı amaçla açılan ihalelerin de
idari başvurulara konu edilmesi zaten mümkün olduğundan, idarenin ihalenin iptali
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
işlemlerinin itirazen şikayete konu yapılamayacağına yönelik bir düzenleme öngörülmekte
ancak idareye yapılan şikayet üzerine Kanunun 54’üncü maddesi uyarınca idarece ihalenin
iptali kararının verilmesi durumunda ise bu kararlara karşı itirazen şikayet başvurusunda
bulunabilmesi düzenlenmektedir.” hususlarına yer verilmiştir.
İhale komisyonu tarafından ihalenin iptaline gerekçe gösterilen Yol Yapım
Başmühendisliğinin 14.12.2018 tarih ve 576890 sayılı yazısında “Bölge Müdürlüğümüz
tarafından 11.10.2017 tarihinde ihalesi yapılan (Bursa- Karacabey)Ayr.-Orhaneli-Harmancık
Yolu Km:26+572-83+563 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapılan, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler
İkmal İnşaatı İşi ihalesi, yapılan itirazlar nedeniyle uzun zaman geçmesine rağmen halen
sonuçlandırılamamıştır.
İhale kapsamında iş kapsamındaki imalatlarda kullanılmak üzere Kapıkaya Taş
ocağının kullanılması öngörülmüştür, ihale tarihinden sonra Kapıkaya Taş Ocağının ÇED ve
GSM Belgelerinin alınması için gerekli çalışmalara başlanmıştır. Ancak Taşınmazlar
Başmühendisliğinin ilgi (a) yazısında ÇED ve GSM başvurusu için taş ocağındaki mülkiyet
izinlerinin alınması gerektiği, ancak Taş Ocağının sınırları dâhilinde yer alan mülkiyeti
şahıslara ait parsel sahiplerine ulaşılamadığından, başvuru yapılamadığı belirtilmiştir.
Yapılan arşiv incelemesinde önceki iş kapsamında da Kapıkaya Taş ocağının tahsis edildiği
ancak yüklenici firmanın da talebi üzerine ocak ayna yükseldiğinin fazla olması, üstyapı
imalatlarında kullanılabilecek malzeme rezervinin düşük olması ve ocak işletmesinin iş
güvenliği bakımından tehlikeli olacağı gerekçeleri ile Bölge Müdürlüğümüzün 15.10.2015
tarih ve 34041 sayılı Oluru ile Kapıkaya Taş Ocağı iptal edilerek ocak değişikliği yapılmıştır,
Kapıkaya taş ocağı bu ihale kapsamında yukarıdaki hususlar dikkate alınmadan sehven tahsis
edilmiştir.
Araştırma ve Geliştirme Başmühendisliğinin ilgi (b) yazısı ekinde alınan esnek üstyapı
raporunun güncellenmesi, üstyapı imalatlarının metrajında değişiklik meydana getirmiştir.
Etüt Proje ve Çevre Başmühendisliğinin ilgi (c) yazısında ihale aşamasında onaylı
projesinde hemzemin olan Harmancık Kavşağının trafik güvenliği can ve mal emniyeti
açısından farklı seviyeli olarak projelendirildiği bildirilmiştir. Farklı seviyeli olarak yeniden
projelendirilen Harmancık Kavşağının da ihale kapsamında yapılması gerekmektedir. Önceki
iş kapsamında Orhaneli Şehir geçişindeki kavşaklar kamulaştırma yapılamadığından geçici
kavşak düzenlemesi olarak sığınma cepli olarak teşkil edilmiştir. Ancak geçen süreçte, bu
kesimin şehir geçişi olması, dönüşlerde transit trafik ile yaşanan kesişmeler sonucu risk
oluşturduğu görülmüştür. İhale aşamasında öngörülmeyen Orhaneli Şehir geçişindeki
kavşakların dönel kavşak olarak bu ihale kapsamında acil olarak yapılması gerekmektedir.
(Bursa-Karacabey)Ayr.-Orhaneli-Harmancık Yolu Km:26+572-83+563 Arası Toprak
İşleri, Sanat Yapılan, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi ihale sürecinde yukarıda
bahsedilen hususlar nedeniyle işin keşfine esas metrajlarında ve nakliye mesafelerinde
değişiklikler olmuştur. Nakliye mesafeleri ile metrajın değişmesi yaklaşık maliyeti, fiyat
farkına katsayıların ve aşırı düşük savunmasına esas analiz girdilerini değiştirmektedir. Teklif
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
fiyat cetveli ile arazide yapılacak imalatların birbiri ile farklılık göstermesi iş programını da
etkileyecektir. Bütün bu nedenlerle işin projesine ve arazide yapılacak imalatlara uygun
olarak tamamlanabilmesi, kaynakların daha doğru ve verimli kullanılabilmesi amacıyla işin
yapımı sırasında yüklenici ile doğacak ihtilaflar da göz önünde bulundurularak ihalenin iptal
edilerek doğru metraj ve analiz girdileri ile ihale edilmesi gerekmektedir.” hususlarına yer
verildiği tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda yer verilen hükümlerinden, Kanun’un
beşinci maddesinde belirtilen temel ilkelere uygun olmayan durumların tespiti halinde,
ihalede verilmiş tüm teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme hususunda idareye takdir yetkisi
tanındığı görülmekte, ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet
gerekleri ile sınırlı olduğu, dolayısıyla idarelerin ihalenin iptaline dair aldığı kararların
gerekçelerinin, ihale sürecine devam edilmesi durumunda idare veya istekliler bakımından
Kanunun temel ilkelerine aykırı durumların ortaya çıkacağını somut şekilde ortaya koyması
gerektiği anlaşılmaktadır.
4734 sayılı Kanun’un 56’ncı maddesinin metninden ve gerekçesinden anlaşılacağı
üzere, kural olarak ihalenin idarece iptali işlemlerine yönelik itirazen şikayet başvurusu yolu
kapatılırken, bu nitelikteki işlemlerden yalnızca şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınan iptal
kararlarına karşı başvuru yolunun açık bırakılma nedenlerinden birisinin, idarelere verilen
iptal yetkisinin itirazen şikayet başvuruları üzerine alınan Kurul kararlarını uygulamaktan
kaçınmak amacıyla kullanılmasının önüne geçmek olduğu dikkate alındığında, idare
tarafından başvuruya konu ihalenin iptal edilmesine yönelik olarak kullanılan yetkinin süreç
içerisinde alınan Kurul kararlarını uygulamamak amacıyla kullanılmadığı anlaşıldığından,
ihalenin iptaline ilişkin alınan kararda bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
İdare tarafından ihalenin iptaline ilişkin olarak ortaya konulan gerekçeler bir bütün
olarak değerlendirildiğinde, ihalenin yapılmasından bu yana yapılan şikayet ve itirazen
şikayet başvuruları üzerine alınan Kurul kararları ve Kurul kararlarının dava konusu edilmesi
üzerine alınan Mahkeme kararları nedeniyle 14 aylık bir süre geçmesine rağmen işin
yapımına başlanamadığı, ihalenin iptal edilmesine kadar gelen süreçte iki kez ekonomik
açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin, üç kez de ekonomik açıdan ikinci en avantajlı teklif
sahibi isteklinin değişmesine ilişkin ihale komisyonu kararı alındığı, söz konusu ihale
komisyonu kararlarının Kurul kararları ve Kurul kararlarının dava konusu edilmesi üzerine
alınan Mahkeme kararlarını uygulamak amacıyla alındığı, bu bakımdan ihale sürecinin
idarenin elinde olmayan nedenlerle uzaması karşısında idarenin Kanun’un temel ilkelerinden
olan saydamlık ve güvenirlik ilkelerine aykırı hareket ettiğinin ileri sürülemeyeceği; diğer
taraftan ihalenin yapılmasından bu yana geçen 14 aylık süre içerisinde, işin yapımına esas
projelerin değişen ihtiyaçlar, trafik yoğunluğu ve çevre koşulları nedeniyle güncellenmesinin
kaçınılmaz olduğu ve bu durumun ihale komisyonu kararında somut şekilde ortaya konulduğu
dikkate alındığında, gelinen aşamada ihale sürecine devam edilmesinin ihtiyaçların uygun
şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine aykırılık
teşkil edeceği gerekçesiyle başvuruya konu ihalenin iptal edilmesinde hukuka aykırılık
bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında Kurul
çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası kapsamında iptal
gerekçesiyle sınırlı yapılan incelemeye göre;
Başvuruya konu ihale Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 11.10.2017 tarihinde
yapılan “Bursa-Karacabey Ayrımı-Orhaneli-Harmancık Yolu Km: 26+572 - 83+563 Arası Toprak,
Sanat Yapıları, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı Yapım İşi” olup, ihalede 109 adet ihale
dokümanı satın alındığı, ihaleye 51 isteklinin katıldığı, 13.11.2017 tarihli ihale komisyonu kararı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
ile ihalenin başvuru sahibi YG Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. - Orak Altyapı San. ve Tic. A.Ş. İş
Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, söz konusu komisyon kararına yönelik olarak idareye ve Kuruma
yapılan şikayet ve itirazen şikayet başvuruları ve Kurulun almış olduğu kararların yargıya
taşınması nedeniyle ihalenin yapıldığı tarihten bu yana 14 aylık sürede ihalenin
sonuçlandırılamadığı,
İhale kapsamında iş kapsamındaki imalatlarda kullanılmak üzere Kapıkaya Taş ocağının
kullanılmasının öngörüldüğü, ihale tarihinden sonra Kapıkaya Taş Ocağının ÇED ve GSM
Belgelerinin alınması için gerekli çalışmalara başlandığı, ÇED ve GSM başvurusu için taş
ocağındaki mülkiyet izinlerinin alınması gerektiği, ancak Taş Ocağının sınırları dâhilinde yer alan
mülkiyeti şahıslara ait parsel sahiplerine ulaşılamadığından başvurunun yapılamadığı, yapılan
arşiv incelemesinde önceki iş kapsamında da Kapıkaya Taş ocağının tahsis edildiği ancak
yüklenici firmanın da talebi üzerine ocak ayna yükseldiğinin fazla olması, üstyapı imalatlarında
kullanılabilecek malzeme rezervinin düşük olması ve ocak işletmesinin iş güvenliği bakımından
tehlikeli olacağı gerekçeleri ile Bölge Müdürlüğünün oluru ile Kapıkaya Taş Ocağının iptal
edilerek ocak değişikliği yapıldığı, Kapıkaya taş ocağının bu ihale kapsamında yukarıdaki hususlar
dikkate alınmadan sehven tahsis edildiği,
Araştırma ve Geliştirme Başmühendisliğinin esnek üstyapı raporunun güncellenmesinin,
üstyapı imalatlarının metrajında değişiklik meydana getirdiği,
Etüt Proje ve Çevre Başmühendisliğince, ihale aşamasında onaylı projesinde hemzemin
olan Harmancık Kavşağının trafik güvenliği can ve mal emniyeti açısından farklı seviyeli olarak
projelendirildiğinin bildirildiği, farklı seviyeli olarak yeniden projelendirilen Harmancık
Kavşağının da ihale kapsamında yapılması gerektiği, önceki iş kapsamında Orhaneli Şehir
geçişindeki kavşaklar kamulaştırma yapılamadığından geçici kavşak düzenlemesi olarak sığınma
cepli olarak teşkil edildiği, ancak geçen süreçte bu kesimin şehir geçişi olması, dönüşlerde transit
trafik ile yaşanan kesişmeler sonucu risk oluşturduğunun görüldüğü, ihale aşamasında
öngörülmeyen Orhaneli Şehir geçişindeki kavşakların dönel kavşak olarak bu ihale kapsamında
acil olarak yapılması gerektiği,
(Bursa-Karacabey)Ayr.-Orhaneli-Harmancık Yolu Km:26+572-83+563 Arası Toprak
İşleri, Sanat Yapılan, Üstyapı (BSK) ve Çeşitli İşler İkmal İnşaatı İşi ihale sürecinde işin keşfine
esas metrajlarında ve nakliye mesafelerinde değişiklikler olduğu, nakliye mesafeleri ile metrajın
değişmesinin yaklaşık maliyeti, fiyat farkına esas katsayıların ve aşırı düşük savunmasına esas
analiz girdilerini değiştirdiği, teklif fiyat cetveli ile arazide yapılacak imalatların birbiri ile farklılık
göstermesinin iş programını da etkileyeceği, bu nedenlerle işin projesine ve arazide yapılacak
imalatlara uygun olarak tamamlanabilmesi, kaynakların daha doğru ve verimli kullanılabilmesi
amacıyla işin yapımı sırasında yüklenici ile doğacak ihtilaflar da göz önünde bulundurularak
ihalenin iptal edilerek doğru metraj ve analiz girdileri ile ihale edilmesi gerektiği gerekçeleriyle
4734 sayılı Kanun’un 39’ncu maddesi uyarınca bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptaline
karar verildiği anlaşılmıştır.
Yapılan inceleme sonucunda Kurul çoğunluğunca, ihalenin yapılmasından bu yana yapılan
şikayet ve itirazen şikayet başvuruları üzerine alınan Kurul kararları ve Kurul kararlarının dava
konusu edilmesi üzerine alınan Mahkeme kararları nedeniyle 14 aylık bir süre geçmesine rağmen
işin yapımına başlanamadığı, ihalenin iptal edilmesine kadar gelen süreçte iki kez ekonomik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin, üç kez de ekonomik açıdan ikinci en avantajlı teklif
sahibi isteklinin değişmesine ilişkin ihale komisyonu kararı alındığı, söz konusu ihale komisyonu
kararlarının Kurul kararları ve Kurul kararlarının dava konusu edilmesi üzerine alınan Mahkeme
kararlarını uygulamak amacıyla alındığı, bu bakımdan ihale sürecinin idarenin elinde olmayan
nedenlerle uzaması karşısında idarenin Kanun’un temel ilkelerinden olan saydamlık ve güvenirlik
ilkelerine aykırı hareket ettiğinin ileri sürülemeyeceği; diğer taraftan ihalenin yapılmasından bu
yana geçen 14 aylık süre içerisinde, işin yapımına esas projelerin değişen ihtiyaçlar, trafik
yoğunluğu ve çevre koşulları nedeniyle güncellenmesinin kaçınılmaz olduğu ve bu durumun ihale
komisyonu kararında somut şekilde ortaya konulduğu dikkate alındığında, gelinen aşamada ihale
sürecine devam edilmesinin ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların
verimli kullanılması ilkelerine aykırılık teşkil edeceği gerekçesiyle başvuruya konu ihalenin iptal
edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığına karar verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5, 39 ve 40’ıncı maddelerinde yer alan hükümlerden,
ihale komisyonlarının bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme yetkisine sahip oldukları, söz
konusu işlem nedeniyle her hangi bir yükümlülük altına girmeyecekleri, anılan kararın ihale
yetkilisi tarafından en geç beş iş günü içerisinde onaylanması gerektiği ifade edilmiş olup, ihaleyi
iptal etme yetkisinin sınırsız olmadığı ve Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler
çerçevesinde kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlandırıldığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan anılan Kanun’un 39’uncu maddesinin gerekçesinde yer alan “Tekliflerin
yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla
birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun
olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir
aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde
ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadesinden idarelerin,
ihaleye verilen tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre
çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması ya da Kanunun
temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından
önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye ihaleyi iptal etme yetkisi
verilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna
göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu
denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli
kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
4735 saylı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek
ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “Mal ve hizmet alımlarıyla
yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması
halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün
olmaması,
Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %
10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri
sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir…” hükmü yer almaktadır. Aynı
düzenlemeye Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave
işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 21’inci maddesinde de yer verilmiştir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Projelerin uygulanması” başlıklı 12’nci maddesinde
ise “…(4) İdare, sözleşme konusu işlerle ilgili proje v.b. teknik belgelerde, değişiklik yapılmaksızın
işin tamamlanmasının fiilen imkansız olduğu hallerde, işin sözleşmede belirtilen niteliğine uygun
bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli değişiklikleri yapmaya yetkilidir. Yüklenici,
işlerin devamı sırasında gerekli görülecek bu değişikliklere uygun olarak işe devam etmek
zorundadır. Proje değişiklikleri, ilk projeye göre hazırlanmış malzemenin terk edilmesini veya
değiştirilmesini veya başka yerde kullanılmasını gerektirirse, bu yüzden doğacak fazla işçilik ve
giderleri idare yükleniciye öder. Proje değişiklikleri işin süresini etkileyecek nitelikte ise
yüklenicinin bu husustaki süre talebi de idare tarafından dikkate alınır…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısının “Ocakların Temini” başlıklı 33.2’nci maddesinde; “1) İhale
dokümanı eki çalışma itinererinde; taş ocağı, ariyet ocağı, kum-çakıl ocağı, su temin yeri ve depo
yeri ile ilgili çalışma itinererinde idare tarafından verilecektir hükmü varsa, yükleniciye tahsisi
yapılacaktır. Ancak; herhangi bir nedenle yüklenici idarenin ocaklarını, depo yerini reddederse
veya idare itinererde gösterilen ocakları, depo yerini yükleniciye teslim edemezse veya idarenin
göstereceği ocaktaki malzemenin şartname kriterlerinde bir değişiklik olursa, yüklenici kendi
bulacağı ocağı -şartname kriterlerini sağlaması koşuluyla- ve depo yerini kullanabilecektir.
Yüklenici kendi bulacağı ocakları veya depo yerini kullanması halinde; sözleşmede ocaklarla ve
depo yeri ile ilgili belirtilen durumda değişiklik olması halinde teklif birim fiyatta (fiyat eksiltmesi
veya arttırılması) değişiklik yapılmayacaktır.
2) Depo yerinin ilgili mevzuatı gereğince sağlanması gereken bütün fiziki koşullar
yüklenici tarafından oluşturulacaktır. Depo yerlerinin kullanımı ile ilgili her türlü izin ve mülkiyet
haklarından doğan hukuki ve cezai sorumluluk yükleniciye aittir.
3) Herhangi bir nedenle yüklenici idarenin ocaklarını kullanmayı talep ederse, idare
tarafından uygun görülmek kaydı ile Maden Kanununa göre bütün sorumluluğu yükleniciye ait
olmak üzere, Karayolları Teknik Şartnamesine uygun olarak kullanılabilecektir. Yeni ocakların
ruhsat vb. izin işlemleri idare adına yüklenici tarafından takip edilecek ve harçlar vb. giderler
yüklenici tarafından karşılanacaktır. Sözleşmede ocaklarla ilgili belirtilen durumda değişiklik
olması halinde, teklif birim fiyatta değişiklik (fiyat eksiltmesi veya arttırılması) yapılmayacaktır.
4) Şantiye, plent sahası, beton santralı kurulacak alanlar yüklenici tarafından temin
edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Her bir iptal gerekçesinin ihalenin iptaline gerekçe olup olmayacağının değerlendirilmesi,
iptal gerekçeleriyle sınırlı incelemede iptal gerekçelerinin somut bir şekilde bilgi ve belgeye dayalı
olarak ortaya konulup konulmadığı ve bu iptal gerekçelerinin hukuka uygun olup olmadığının
gerekçelendirilmesi gerekmektedir. İhalenin iptali gerekçelerinin ayrı ayrı değerlendirilmesi
sonucunda aşağıdaki tespit ve değerlendirmelere ulaşılmıştır.
Sözleşme tasarısında yer alan düzenlemeler uyarınca, idarece yüklenicinin kullanımına
tahsis edileceği belirtilen taş ocağının işin yapımı esnasında kullanılmasının zorunlu olmadığı ve
yüklenicinin kendi bulacağı başka bir taş ocağını da kullanmasının mümkün olduğu dikkate
alındığında, Kapıkaya taş ocağı iptal edilerek ocak değişikliği yapılması ve bu ocağın sehven
tahsis edilmesi gerekçesinin bir iptal gerekçesi olamayacağı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/003
: 26
: 09.01.2019
: 2019/UY.I-39
Metraj değişikliği ve Harmancık kavşağının farklı seviyeli kavşak olarak projelendirildiği,
Orhaneli şehir geçişindeki kavşakların dönel kavşak olarak bu ihale kapsamında acil olarak
yapılması gerektiği gerekçelerinde yer alan bu yeni imalatların proje değişikliği ve iş artışı
kapsamında yapılması mümkün olduğundan 4735 saylı Kanun’un 24’üncü maddesi gereğince
ihalenin iptaline gerekçe olamayacağı, ayrıca idarece, fazladan yapılacak bu imalatların %20 iş
artış oranını geçtiğine yönelik bir tespit ve değerlendirmesi olmadığı da dikkate alındığında, metraj
değişikliği ve kavşaklara ilişkin yapılacak değişikliğin bir iptal gerekçesi olamayacağı, kaldı ki bu
iş için sonradan çıkılacak ihalede işin daha pahalıya yaptırılmasının da gözardı edilemeyeceği,
İdarenin hangi nakliye mesafeleri ile hangi metrajların değiştiğini belirtmediği, bunlarda
değişiklik olsa bile proje değişikliği ve iş artışıyla bu ihale kapsamında yapılmasının mümkün
olduğu,
Başvuruya konu ihalenin 11.10.2017 tarihinde yapıldığı, idareye şikayet, Kuruma itirazen
şikayet başvuru süreçlerinin ve bu süreçte alınan Kurul kararlarına karşı yargı sürecinin
tamamlandığı, bu aşamada ihale üzerinde bırakılacak istekli ile sözleşme yapma aşamasına
gelindiği, ihalenin iptal edilerek işin yeniden ihale edilmesi halinde mevcut ihale konusu işte
verilen teklif fiyatlarının bir daha elde edilemeyeceği ve işin daha yüksek bir bedelle ihale
edilmesinin kuvvetle muhtemel olduğu, ayrıca işin yeniden ihale edilmesinin yeni bir ihale süreci
başlatacağı, bu durumun kaynakların verimli kullanılması ilkesiyle ihtiyacın zamanında
karşılanması ilkesiyle bağdaşmayacağı, mevcut durumda bütün aşamalarıyla tamamlanmış olan
ihalenin sözleşmeye bağlanmasının tekrar yapılacak ihalede doğabilecek benzer sorunları da
ortadan kaldıracağı, yukarıda anılan mevzuat düzenlemeleri gereği tespiti yapılan eksikliklerin
sözleşmenin yürütümü aşamasında gerek iş artışı kapsamında, gerekse işin sözleşmesinde
belirtilen niteliğine uygun bir şekilde proje değişiklikleri ile yükleniciye yaptırılabileceği dikkate
alındığında, ihalenin iptalinin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan ihtiyaçların uygun
şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine aykırılık teşkil
edeceği, aksine ihalenin iptal edilerek yeniden ihaleye çıkılmasının ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkesinin sağlanmasına engel teşkil
edeceği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yukarıda tespiti yapılan
aykırılıklar ve değerlendirmeler doğrultusunda ihalenin iptali kararının iptal edilmesine karar
verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun
reddine” niteliğindeki kararına katılmıyoruz.