Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü
/
2017/316297-Ankara - Çankırı 2X3 Bölünmüş Yolu Km:(0+000 - 17+000) Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Farklı Seviyeli Kavşaklar, Üstyapı ve Bsk Yapımı ve Km:17+000 - 69+ 000 Arası İkmal İşi
Bilgi
İKN
2017/316297
Başvuru Sahibi
Mau Yapı İnşaat Anonim Şirketi - Mehmet Ali Ünal İnşaat Taah. Mad. San. Ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı VEKİLİ: Av. Ali Yüksel ÖZMEN
İdare
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Ankara - Çankırı 2X3 Bölünmüş Yolu Km:(0+000 - 17+000) Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Farklı Seviyeli Kavşaklar, Üstyapı ve Bsk Yapımı ve Km:17+000 - 69+ 000 Arası İkmal İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
BAŞVURU SAHİBİ:
Mau Yapı İnşaat Anonim Şirketi - Mehmet Ali Ünal İnşaat Taah. Mad. San. Ve Tic. A.Ş. İş
Ortaklığı,
VEKİLİ:
Av. Ali Yüksel ÖZMEN,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2017/316297 İhale Kayıt Numaralı “Ankara - Çankırı 2X3 Bölünmüş Yolu Km:(0+000 -
17+000) Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Farklı Seviyeli Kavşaklar, Üstyapı ve Bsk
Yapımı ve Km:17+000 - 69+ 000 Arası İkmal İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 01.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Ankara - Çankırı 2X3 Bölünmüş Yolu Km:(0+000 - 17+000) Arası Toprak
İşleri, Sanat Yapıları, Farklı Seviyeli Kavşaklar, Üstyapı Ve Bsk Yapımı Ve Km:17+000 - 69+
000 Arası İkmal İşi” ihalesine ilişkin olarak Mau Yapı İnşaat Anonim Şirketi - Mehmet Ali
Ünal İnşaat Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 01.12.2017 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 14.12.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
25.12.2017 tarih ve 71054 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.12.2017 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 20.12.2018 tarihli ve 2018/MK-409 sayılı Kurul
kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2017/3328-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında
yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun
görülmemesine yönelik gerekçelerinin yerinde olmadığı şöyle ki;
1) İdarece “K.5 ve K.7 poz numaralı iş kalemleri içerisinde açıklama istenilmeyen
analiz girdileri olarak belirlenen "Demir nakli F= Kx(0,0007xM+0,01)”, analiz girdisinin,
K20 poz numaralı iş kalemi içerisinde yer alan "Şerit nakli F=Kx (0,007xM+0,01", S5 poz
numaralı iş kalemi içerisinde yer alan "Karabük'ten demir nakli F= Kx(0,0007xM+0,01)”,
S12 iş kalemi içerisinde yer alan "Drenaj boruları nakli F= Kx(0,0007xM+0,01)”, ve S18 iş
kalemi içerisinde yer alan "Çimento nakli F= Kx (0,0007xM+0,01)” açıklama istenilmeyen ve
işin süresi boyunca kullanılacak söz konusu rayiçlere ilişkin ilişkin moment değerinin 0
alınması durumunda dahi söz konusu iş kalemlerine ilişkin teklif edilen 0,01 TL tutarların
2,45 TL'sından düşük bir tutar olmasının mümkün olmadığı ve söz konusu iş kalemlerinin
açıklama istenilmeyen iş kalemleri olsa dahi imalat aşamasında yapılmayacağı anlamına
gelmediği, ayrıca söz konusu pozlara ilişkin açıklama istenilmediği ancak söz konusu
tutarların hayatın olağan akışına aykırı olduğu” yönünde gerekçelerle, anılan gerekçeler
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
kapsamında belirtilen rayiçlere ilişkin sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamalarının
uygun görülmediği ancak, söz konusu rayiçlere ilişkin sundukları açıklamaların idarenin
analiz formatına uygun olduğu, açıklama istenilmeyen bir analiz girdisine yönelik olarak
idarece bir takım formül hesaplamalarına dayandırılarak açıklama istenilmeyecek bir analiz
girdisi için minimum bir değer belirlenmesinin kamu ihale mevzuatında açıklanmadığı,
idarece söz konusu iş kalemleri için hem açıklama istenilmeyeceğinin belirtilip hem de
açıklamaların sorgulanmasının Kamu İhale Genel Tebliği'ne aykırı olduğu,
2) Sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamasında, idarece S10 poz numaralı iş
kalemi içerisinde yer alan, "07.006/K-Çim (Çimento nakli F=Kx(0,0007xM+0,01) rayicine
19,60 TL fiyat teklifi sundukları, ancak S18 poz numaralı iş kaleminin analizinde açıklama
istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlenen aynı iş kalemi için 0,01 TL fiyat teklif edildiği
yönünde tespitlere yer verilerek aynı iş kalemine farklı tutarların teklif edilmesinin uygun
görülmediği ve söz konusu teklif fiyatının hayatın olağan akışına aykırı olduğunun
belirtildiği, ancak idarece şikayet başvuruları üzerine söz konusu açıklamanın uygun
görülmesi nedeniyle ayrıca bir açıklamada bulunmadıkları,
3) “03.001 poz numarası ile Ekskavatör ve dragline tipi makineler 100 Hp (1Yd3) ve
03.004 poz numarası ile Ekskavatör ve Dragline Tipi Makineler 210 Hp (21/2 Yd3) analiz
girdilerine ilişkin sundukları fiyat teklifi ve eki maliyet tespit tutanaklarına yönelik olarak
idarece yapılan değerlendirmeler neticesinde “Söz konusu iş kalemlerine ilişkin sunulan
maliyet tutarı tespit tutanaklarında (EK-O-5) geçici vergi beyanname dönemlerinin 2017/1
geçici vergi beyanname dönemi olarak belirtildiği ancak defter tasdik tarihinin 2016 yılı
olması nedeniyle belirtilen söz konusu vergi beyanname döneminin uygun olmadığı, şikayet
dilekçesi ekinde sunulan sehven yapılan hatayı gösteren ilgili meslek mensubunun yazısı ile
sehven hata yapıldığı belirtilerek defter tasdik tarihi ve sayı bilgisinde değişiklik yapıldığı
ancak söz konusu belgelere ilişkin sunulan belgelerin Kamu İhale Kanunu’nun 37 ve 38’inci
maddeleri uyarınca bilgi eksikliği kapsamında değerlendirilemeyeceği” yönünde gerekçelerle
anılan iş makinelerine ilişkin sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun
görülmediği ancak;
- Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45'inci maddesinde satış tutarı tespit tutanaklarının
(Ek.O-6) ve maliyet tespit tutanaklarının (Ek.O-5) idare veya Kurum tarafından ilgili meslek
mensubundan aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında değil, daha sonra talep
edileceğinin açık bir şekilde ifade edildiği, sunulan fiyat teklifini tevsik etmek gayesi ile idare
veya Kurum aşırı düşük tekliflerin değerlendirme süreci sonrasında, ilgili meslek
mensubundan bilgi talep edebileceği, idareye şikayet başvurularına cevaben yapılan
açıklamada ise satış tutarı tespit tutanaklarının veya maliyet tespit tutanaklarının, idare veya
Kurum tarafından savunma sonrası talep edilebilecek bir belge olmadığının belirtildiği, İş
Ortaklığı olarak 09.10.2017 tarihinde sunmuş oldukları açıklamaya ilişkin herhangi bir
değişiklik ya da düzeltme yapılmadığı, İş Ortaklığı yetkililerince kaşelenerek imzalanan
açıklamanın idarenin iddiasının aksine hiçbir şekilde değiştirilmediği, İş Ortaklığının sunmuş
olduğu açıklamayı değiştirmesi için herhangi bir sebep bulunmadığı, mevzuat gereği savunma
sonrası talep edilecek ilgili tutanakların, idarenin veya Kurumun sorgulamasına tabi
olmayacağının iddia edilmesinin mevzuata aykırı olduğu, bu tutanakların idare veya Kurum
tarafından talep edilmesi ile ilgili bir zorunluluğunda Kamu İhale Genel Tebliği'nde
açıklanmadığı, anılan Tebliğ uyarınca aşırı düşük teklif açıklamalarında sunulan fiyat
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
tekliflerinin fiyat teklifini veren firmanın muhasebe kayıtları ile ilgili sorumluluğunu ilgili
meslek mensubuna yüklediği, idare veya Kurum tarafından gerek görülmesi halinde sadece
bu ilgili meslek mensubuna başvurulabileceği ve ilgili meslek mensubundan bilgi ve belge
talep edilebileceği, mevzuat gereği sonradan verilmesi gereken tespit tutanaklarının gayesinin
verilen fiyat tekliflerindeki rakamların tevsiki için olduğu, ilgili tutanakların idare tarafından
talep edileceği gibi Kurum tarafından da talep edilebileceği, Kurum tarafından böyle bir talep
gelmesi halinde ilgili meslek mensubu daha önce tutanakları istekli İş Ortaklığına veya ilgili
idareye sunmuş olsa dahi tekrar Kurum’a sunacağı, söz konusu teklif tutanaklarının sadece bir
kez idare tarafından aşırı düşük teklif savunması ile birlikte istenebileceğine dair bir hükmün
bulunmadığı, sonuç olarak ilgili tutanakların sadece aşırı düşük teklif sorgulamaları
sonrasında istenebilecek belgeler olduğu, eksik bilgi ve belgelerin tamamlatılması hususunun
ise, açıklamanın esasını değiştirmemek kaydıyla talep edilmesinin mümkün olduğu, mevzuat
gereği idare veya Kurum'un talebi halinde sunulabilen maliyet ve satış tutarı tespit
tutanaklarının taraflarına ait aşırı düşük teklif açıklamasında herhangi bir eksiklik oluşturacak
nitelikte olmadığı, sonuç olarak sundukları fiyat teklifinin ve geçici vergi beyanname
dönemlerinin kamu ihale mevzuatına uygun olduğu, idareye sunulmuş olan tespit
tutanaklarının ilgili iş kalemlerine ait fiyatları tevsik etmediğine dair idarenin bir itirazının
bulunmadığı, fakat idarece meslek mensubunca sunulan bu belgeler ile taraflarınca hazırlanan
aşırı düşük teklif açıklamalarının değiştiğinin belirtildiği, aşırı düşük teklif açıklamalarında
herhangi bir değişikliğin söz konusu olmadığı, meslek mensubu tarafından İş Ortaklığına
verilen ve İş Ortaklığı aşırı düşük teklif açıklaması ile birlikte idareye sunulan ilk
tutanaklarda geçici vergi beyanname döneminin 2017 yılı 1. Dönemi olarak belirtildiği, fakat
envanter defterinde defter tarihi ve numarasının uyumlu olmadığının ifade edildiği, idarenin
bu husustaki görüşü üzerine meslek mensubunca idareye sunulan bilgiler ile sunulan fiyat
teklifinin 2017 yılı 1. dönemine ait olduğunun kesinlik kazandığı ayrıca sunulan fiyatın
EK.O-5 maliyet tutarı tespit tutanağındaki ortalama birim maliyetin altında olmadığının ispat
edildiği, sonuç olarak idarece envanter defter tasdik tarihi ve numarasının Tebliğ açıklamaları
uyarınca sorgulanması gereken bir husus olmadığı, açıklanan nedenlerle sunulan fiyat
teklifinin mevzuata uygun olduğu,
4) Ayrıca idarece aynı iş kalemlerine yönelik sunmuş oldukları fiyat tekliflerinin
alındığı firmaya yönelik yapılan değerlendirmede, anılan firmaya ait 20.04.2017 tarihli ve
6792 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yer alan bilgiler uyarınca, anılan firmanın
teklife konu alanda faaliyet göstermediği tespit edilerek fiyat tekliflerinin bu yönüyle de
uygun görülmediği, ancak söz konusu firma bilgilerini gösteren 03.01.1984 tarihli ve 916
sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde anılan firmanın faaliyet konuları arasında iş
makinelerinin alım ve satımına ilişkin hususların yer aldığı ve 20.04.2017 tarihli ve 6792
sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yapılan değişikliğin, firmanın fiyat teklifinde yer alan
faaliyet konusu dışında, farklı faaliyet konularının değişikliğinin yapılmasına yönelik olduğu,
5) Diğer taraftan aynı fiyat tekliflerinin eki maliyet tespit tutanaklarına ilişkin idarece
yapılan değerlendirmelerde, anılan fiyat tekliflerine konu malın 152 numaralı mamul mallar
hesabında kayıtlı olması gerekirken söz konusu tutanaklarda bu hususun belirtilmediğinin de
açıklamalarının uygun bulunmamasına ilişkin gerekçeler arasında sayıldığı, ancak
düzenlenecek tutanaklarda bu hususların anılan bölümde belirtilmesine yönelik bir
zorunluluğun bulunmadığı ve taraflarınca teklif edilen malın ilgili firmanın 153 numaralı
ticari mallar hesabında bulunduğu, bu nedenle söz konusu kısımda düzenlemenin yapıldığı bu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
nedenle idarece teklife konu malın maliyet tespit tutanaklarının 152 numaralı kısmında
düzenlenmesi gerektiğine yönelik gerekçelerinin de yerinde olmadığı,
6) İdarece, “Baştaş Çimento San. A.Ş’den aldıkları fiyat teklifinde yer alan ilgili
meslek mensubunun iletişim adresinin, bu fiyat teklifinin dayanağı olarak sundukları satış
tutarı tespit tutanağının eki faaliyet belgesinde yer alan iletişim bilgisi ile uyumlu olmadığı”
yönünde gerekçesiyle, söz konusu fiyat teklifinin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45'inci
maddesinde yer alan açıklamalara aykırı görüldüğü, ayrıca “Anılan fiyat teklifine konu satış
tutarı tespit tutanağında ilgili meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin mevcut olduğu kaşe
ve mührün bulunmadığı da tespit edilerek bu hususunda Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde yer alan hükümlere
aykırı olduğu”nun kabul edildiği, ancak ilgili meslek mensubunun iki ayrı ofisinin
bulunduğu, söz konusu meslek mensubuna ilişkin iletişim adresi ile herhangi bir odaya kayıtlı
olması açısından bir sınırlamanın söz konusu olmadığı, bu hususa ilişkin ilgili meslek
mensubunun yazısının ekte sunulduğu, diğer taraftan söz konusu fiyat teklifinin istenen şekil
şartlarını taşıdığı ayrıca idarece alınan kesinleşen ihale kararında söz konusu gerekçelerin
Tebliğ açıklamalarının hangi maddelerine aykırı olduğuna yönelik bir ifadesinin de
bulunmadığı ve bu hususunda Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.16'ncı maddesinde yer alan
açıklamalara aykırı olduğu, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.16’ncı maddesinde yer
alan açıklamalar uyarınca, idarenin İş Ortaklıklarının aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu
İhale Genel Tebliği’nin hangi maddelerine aykırı görüldüğünün gerekçeleri ile birlikte
kesinleşen ihale kararında bildirilmesinin gerektiği, ihale komisyonu kararında ve şikayet
başvurusu üzerine idarece alınan kararda aşırı düşük teklif açıklamalarının anılan Tebliğ’in
hangi maddelerine aykırı olduğu hususunda gerekçeli bir açıklamanın yapılmadığı,
7) İdarece “Taş ve bazalt malzemelerinin nakliye hesaplamalarına esas alınan esas taş
ocağının tevsikine ilişkin ilgili belgelerin sunulmadığı ve bazalt malzemesinin sağlanmasına
yönelik ilgili firmalar adına alınan yazılardaki imzalara ilişkin imza sirkülerinin mevcut
olmadığı, diğer taraftan yazılarla birlikte sunulan ruhsatın fotokopi olduğu ve Yapım İşleri
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 31/1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca belgelerin aslı
veya aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış örneklerinin sunulmasının zorunlu
olduğu, bu nedenle fotokopi olarak sunulan belgelere itibar edilemeyeceği, ayrıca ilgili
firmalardan alınan diğer adi yazı niteliğindeki belgelerin kanıtlayıcı belgeler olarak dikkate
alınamayacağı, ayrıca taş ocağına esas firmalara ait rödövans sözleşmesinin sunulduğu
görülse de sözleşmenin ilk üç sayfasının imzasız ve kaşesiz olduğu, dördüncü sayfasının ise
imzalı ve fotokopi olduğu” yönünde gerekçelerle taş imalatlarına esas taş ocağı ve ilgili
malzemelere ilişkin açıklamaların uygun görülmediği, ancak aşırı düşük teklif açıklamaları
kapsamında, nakliye mesafelerinin tevsiki açısından itinerer ve bazı dokümanları idareye
sundukları, ayrıca aşırı düşük teklif açıklamalarında sunulması gereken belgelerde, ihaleye
katılımda yeterlik kriteri olarak sunulacak belgelerde aranan kriterler uyarınca değerlendirme
yapılmasının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, ayrıca sözleşmenin yürütülmesine ilişkin
belgelerin açıklama kapsamında uygunluğunun aranmasının da emsal Mahkeme kararlarına
aykırı olduğu, ayrıca idarece aşırı düşük teklif açıklama yazısı kapsamında tevsik edici
mahiyette yardımcı analiz ve malzeme ocaklarına ilişkin bilgilerin istenilmediği ve mevzuat
gereğince açıklama kapsamında bu belgeleri sunmalarına yönelik bir zorunluluklarının
bulunmadığı, açıklanan nedenlerle idarenin gerekçelerinin emsal kararlara ve mevzuata aykırı
olduğu,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
8) İdarece aşırı düşük teklif açıklama yazısı ekinde düzenlenen analiz formatlarında,
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri olarak belirlenen muhtelif iş makilerine ilişkin teklif
ettikleri “0,01 TL” teklif tutarlarının, “Her ne kadar söz konusu iş kalemlerinin açıklama
istenilmeyecek iş kalemleri olsa da, söz konusu imalatlarında imalat aşamasında yapılacağı
ve işin yapılabilmesine imkan tanınması açısından fiyatların makul seviyede olması gerektiği”
yönünde gerekçelerle uygun görülmediği, ancak idarece hem anılan analiz girdilerinin
açıklama istenilmeyen analiz girdileri olarak belirtildiği hem de mevzuata aykırı olarak teklif
fiyatlarının açıklanmasının arandığı, idarece yapılan değerlendirmelerin mevzuat hükümleri
ve Tebliğ açıklamalarına bütünüyle aykırı olduğu,
9) İdarece, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında S18 poz numaralı iş kaleminin
tevsiki amacıyla sundukları fiyat teklifi ve dayanağı satış tutarı tespit tutanağına ilişkin
yapılan değerlendirmede; Söz konusu fiyat teklifinin dayanağı olarak sundukları satış tutarı
tespit tutanağının hangi fiyat teklifine ilişkin olduğunun açıkça belirtilmediği” yönünde
gerekçe ile söz konusu iş kalemine ilişkin açıklamanın uygun görülmediği, idarece şikâyet
başvurularına verilen cevapta bu hususa ilişkin değerlendirme yapılmadığı, ilgili tutanakta
fiyat teklifinde yer alan satış tutarı tespit tutanağına ilişkin tarih ve sayı bilgisinin yer aldığı
ve fiyat teklifinin hangi hususa ilişkin olduğuna yönelik bir çelişkinin bulunmadığı, açıklanan
nedenlerle İş Ortaklıklarına ait aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmesi gerektiği ve
tekliflerinin yaklaşık 30.000.000 TL daha yüksek bir tutara ihale edilmesinin kamu zararı
oluşturacağı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
Başvuruya konu ihale sürecinde, başvuru sahibi istekli Mau Yapı İnş.A.Ş. - Mehmet
Ali Ünal İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından yapılan itirazen şikayet
başvurusu üzerine Kurulca alınan 24.01.2018 tarihli ve 2018/UY.I-259 sayılı karar ile “4734
sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet
başvurusunun reddine” karar verildiği görülmüştür.
Anılan kurul kararına yönelik olarak Ankara 5. İdare Mahkemesinin 30.04.2018 tarihli
ve E:2018/524, K:2018/1067 sayılı kararına ilişkin yapılan temyiz incelemesi sonucunda
alınan Danıştay Onüçüncü Dairesinin 28.09.2018 tarihli ve E:2018/2133, K:2018/2649 sayılı
kararına ilişkin olarak, 20.12.2018 tarihli ve 2018/MK-409 sayılı Kurul kararının alındığı ve
söz konusu kararda “…1- Kamu İhale Kurulunun 24.01.2018 tarihli ve 2018/UY.I-259 sayılı
kararının, 3, 4, 5 ve 7’nci iddialarına ilişkin yapılan değerlendirme kısımlarının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin
3, 4 ve 5’inci iddialarının esasının yeniden incelenmesine…” karar verilmiş olup, başvuru
sahibinin 3, 4 ve 5’inci iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’inci
maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması
ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı
olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında
değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile
geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını
değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece
belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici
teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı
değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini
belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup
olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir.
Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik
hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği
yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden
önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği
bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik
olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen mal, hizmet veya
yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı
düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen
veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci
maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen
en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün
isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya
uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi
uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli
teklifler tespit edildikten sonra
…
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun
36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun
sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.45.1.2. Sınır değerin
altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş
kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın
niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre
verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama
yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden
açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama
istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır.
Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği…(Ek-
Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de
tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda,
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli
tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı
koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan
yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının
açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet
avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen
asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması
yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar
meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi
gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu
değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında
günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle
stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit
tutanağı”nın sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama
birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu
belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az
olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun
olarak açıklama yapılması gereklidir.
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın
alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin
tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul
Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak
imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara
ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış
faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas
alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda
belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre
düzenlenecektir.
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul
edilmeyecektir.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek
suretiyle reddedilecektir.
…
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen
teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili
madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu
da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.
…
4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar
çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.” açıklamaları,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu işin a) Adı: ) Adı:Ankara - Çankırı 2x3 Bölünmüş Yolu Km:(0+000 - 17+000)
Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Farklı Seviyeli Kavşaklar, Üstyapı Ve Bsk Yapımı Ve
Km:17+000 - 69+ 000 Arası İkmal İşi...” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme
göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak
ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli
görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale
komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir…” düzenlemesi yer
almaktadır.
Başvuru sahibinin 3, 4 ve 5’inci iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede:
Başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde sunmuş olduğu açıklamalara ilişkin aşağıda
yer verilen hususlar tespit edilmiştir:
Başvuru sahibi İş Ortaklığının anılan iddiaları kapsamında ifade ettiği analiz
girdilerine yönelik sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının, idarece “Söz konusu iş
kalemlerine ilişkin olarak sunulan fiyat tekliflerinde, fiyat teklifi alınan firmanın faaliyet
alanında ilgili hizmetin yer almadığı, fiyat teklifinin dayanağı olarak sunulan maliyet tutarı
tespit tutanağında belirtilen envanter defteri bilgileri uyarınca, geçici vergi beyanname
döneminin tevsikinin uygun olmadığı, şikayet dilekçesi ekinde yeniden düzenlenen
tutanakların aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında Kamu İhale Kanunu’nun 37 ve
38’inci maddelerinde yer alan hükümler uyarınca tamamlatılamayacağı, ve ilgili iş
makinelerine ilişkin maliyetlerin, fiyat tekliflerinin dayanağı olarak sunulan maliyet tutarı
tespit tutanaklarında 152 numaralı hesapta oluşan maliyetlere ilişkin kısımda
düzenlenmemesinin mevzuata aykırı olduğu” yönünde gerekçelerle uygun görülmediği
anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede;
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması
kapsamında,
Uyuşmazlığa konu;
“Ekskavatör ve Dragline tipi Makineler 100 HP (1 Yd3)” analiz girdisi için teklif
edilen 55.000 TL tutarı tevsik etmek üzere, satıcı firma olarak Dikiciler İnşaat Madencilik
San. ve Tic. A.Ş. kaşe ve imza bilgisine yer verilen fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu
fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın mükellefin yasal defter ve belgelerine
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 21/09/2017 tarih ve 1 sayılı maliyet tespit
tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim”
ibaresinin yer aldığı,
Söz konusu fiyat teklifinin dayanağına ilişkin olarak sunulan maliyet tutarı tespit
tutanağı (Ek-O.5) incelendiğinde ise, söz konusu tutanağın üçüncü bölümünde “İsteklinin
tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri;
Tasdik
Defterin Cinsi
Tasdik Makamı
Tarih
No
Yevmiye
E-defter
Envanter Defteri
Konya 13. noter
16.12.2015
35691
Geçici Vergi Beyanname Dönemi
(2017) (1) Dönem
“ bilgilerinin yer aldığı, ayrıca aracın tanımını ve tutarını gösteren bilgilerin, anılan maliyet
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
tutarı tespit tutanağının (Ek-O.5) 153 numaralı bölümünde düzenlendiği ve 152 numaralı
kısımda ise herhangi bir bilgiye yer verilmediği görülmüştür.
“Ekskavatör ve Dragline tipi Makineler 210 HP (21/2 Yd3)” analiz girdisi için teklif
edilen 60.000,00 TL tutarı tevsik etmek üzere, satıcı firma olarak Dikiciler İnşaat Madencilik
San. ve Tic. A.Ş. kaşe ve imza bilgisine yer verilen fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu
fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın mükellefin yasal defter ve belgelerine
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 22/09/2017 tarih ve 1 sayılı maliyet tespit
tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim”
ibaresinin yer aldığı,
Söz konusu fiyat teklifinin dayanağına ilişkin olarak sunulan maliyet tutarı tespit
tutanağı (Ek-O.5) incelendiğinde ise, söz konusu tutanağın üçüncü bölümünde “İsteklinin
tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri;
Tasdik
Defterin Cinsi
Tasdik Makamı
Tarih
No
Yevmiye
E-defter
Envanter Defteri
Konya 13. noter
16.12.2015
35691
Geçici Vergi Beyanname Dönemi
(2017) (1) Dönem
”bilgilerinin yer aldığı, ayrıca aracın tanımını ve tutarını gösteren bilgilerin, anılan
maliyet tutarı tespit tutanağının (Ek-O.5) 153 numaralı bölümünde düzenlendiği ve 152
numaralı kısımda ise herhangi bir bilgiye yer verilmediği görülmüştür.
Diğer taraftan anılan fiyat tekliflerinin ve tutanakların ilgili meslek mensubu
tarafından iletişim bilgilerine de yer verilerek imza ve kaşe altına alındığı görülmüştür.
Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Defterlerin tasdiki” başlıklı 10’uncu bölümünün
220’nci maddesinde “Aşağıda yazılı defterlerin bu bölümdeki esaslara göre tasdik ettirilmesi
mecburidir:…1. Yevmiye ve envanter defterleri…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Tasdik zamanı” başlıklı 221’inci maddesinde “Bu kanunda yazılı
defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye
mecburdurlar:
1. Ötedenberi işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son
ayda; 2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterin kullanılacağı
hesap döneminden önce gelen son ayda…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.11’inci maddesinde “Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7
ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin
olarak düzenlenmesi zorunludur…” açıklaması yer almaktadır.
Aynı Tebliğ ekinde yer alan “Ek-O.5 Maliyet Tespit Tutanağı” standart formunun
3’üncü bölümünde yer alan tablonun aşağıda belirtilen şekilde olduğu görülmüştür.
“Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
Tasdik
Defterin Cinsi
Tasdik Makamı
Tarih
No
Yevmiye / İşletme Defteri
Envanter Defteri
Geçici Vergi Beyanname Dönemi
(……) Yılı
(……) Dönemi
”
Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından sunulan
aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, anılan analiz girdilerinin tevsiki amacıyla fiyat
tekliflerine ve bu fiyat tekliflerinin dayanağı ilgili maliyet tutarı tespit tutanaklarına yer
verildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından fiyat tekliflerinin dayanağı olarak sunulan
maliyet tespit tutanaklarında, geçici vergi beyanname döneminin 2017/1 olarak, tespit yapılan
geçici vergi beyanname dönemine ait envanter defterinin ise, 16.12.2015 tarihli ve 35691
numara ile tasdikli envanter defteri olduğunun belirtildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve Tebliğ açıklamaları ile tespitler uyarınca
yapılan değerlendirmede;
Anılan maliyet tutarı tespit tutanaklarında, yasal defter tasdik bilgileri kapsamında
düzenlenen envanter defteri bilgilerinin, söz konusu tutanakların esaslı unsurları arasında
olduğu ve söz konusu envanter defteri bilgilerinin aynı belgede belirtilen geçici vergi
beyanname dönemini tevsik edici nitelikte olmadığı ve sunulan fiyat tekliflerinin dayanaktan
yoksun olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi”
başlıklı 37’nci maddesinde teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla,
belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden eksik
bilgilerin tamamlanmasının yazılı olarak isteneceği hüküm altına alınmakla birlikte, bilgi
eksikliklerinin tamamlatılmasının ancak bu eksikliklerin teklif kapsamında sunulan belgelerde
ve teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması halinde mümkün olduğu anlaşılmıştır.
Başvuru sahibince tamamlatılması talep edilen eksikliklerin, teklif kapsamında
sunulan belgelerde değil, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerde mevcut
olduğu, ayrıca söz konusu eksikliklerin belgenin geçerliliğini doğrudan etkileyen esaslı
unsurlar olduğu göz önüne alındığında, bu eksikliklerin belgelerin geçerliliğini doğrudan
etkileyen eksiklikler olduğu, bu nedenle eksikliklerin tamamlatılmasının veya şikayet
dilekçesi ekinde yer verilen düzeltilmiş bir tutanağın idarece dikkate alınmasının kamu ihale
mevzuatına uygun olmayacağı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, idarece başvuru sahibi İş Ortaklığının sunmuş olduğu aşırı
düşük teklif açıklamasının bu yönüyle uygun görülmemesine yönelik tesis edilen işlemin
yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:
Kamu İhale Genel Tebliği ekinde yer alan Maliyet Tutarı Tespit Tutanağına ilişkin yer
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
alan (Ek-0.5) standart form incelendiğinde, mükellefin fiyat teklifine konu mamulün veya
fiyat teklifine konu hizmet kapsamındaki mamulün üreticisi olması durumunda, fiyat teklifine
konu mamule veya fiyat teklifine konu hizmet kapsamındaki mamule ilişkin, ilgili geçici
vergi beyanname dönemindeki bilgilerin anılan tutanakta yer alan 152 numaralı mamuller
hesabında düzenleneceği,
Mükellefin fiyat teklifine konu malın veya fiyat teklifine konu hizmet kapsamındaki
malın üreticisi olmaması durumunda ise, fiyat teklifine konu mal veya fiyat teklifine konu
hizmet kapsamındaki mala ilişkin, söz konusu tutanakta ilgili geçici vergi beyanname
dönemindeki 153 Ticari Mallar Hesabında bulunan kayıtlara ilişkin bilgilerin belirtileceği
anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, fiyat teklifine konu ürün maliyetinin tevsikinin
ilgili meslek mensubunun tespiti neticesinde belirlenmesi gerektiği ve söz konusu iş
makinelerinin fiyat teklifinin dayanağının, söz konusu iş makinelerinin yalnızca üretim
maliyetleri doğrultusunda tespit edilmesine ve bu doğrultuda düzenlenmesine yönelik bir
zorunluluğun bulunmadığı, kaldı idarenin gerekçelerinde, neden anılan iş makinelerinin fiyat
teklifi alınan firmanın üretim maliyetlerine yönelik olması gerektiğini veya söz konusu iş
makinelerinin edinim bedellerinin sunulan söz konusu fiyat teklifleri ile açıklanamayacağını
gösteren somut bir tespitin dahi bulunmadığı görüldüğünden idarece tesis edilen işlemin
kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede:
Kamu ihale mevzuatı uyarınca, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu
alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerektiği anlaşılmıştır.
Anılan fiyat tekliflerinde, iş makinelerine yönelik belirtilen poz numaraları da dikkate
alındığında, bu fiyat tekliflerinin söz konusu iş makinelerinin satış maliyetine yönelik olarak
düzenlendiği değerlendirilmiş olup, söz konusu faaliyetin, fiyat tekliflerinin alındığı firmanın
faaliyet konuları arasında bulunması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Söz konusu analiz girdilerine yönelik fiyat teklifi alınan firmaya ait değerlendirmesi
yapılan 03.01.1984 tarihli ve 916 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 916’ncı sayfasında,
anılan firmaya ait şirket ana sözleşmesinin “Maksat ve mevzuu” başlıklı 3’üncü maddesinin
1-b) bölümünde “Şirketin faaliyet konuları arasında iş makinesi alım satımı bilgisinin yer
aldığı görülmüştür.
Diğer taraftan idarece dikkate alınan ve şirketin yeni şekline yer verilen 20.04.2007
tarihli ve 6792 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 366’ncı sayfasında belirtilen hususun,
anılan şirketin ana sözleşmesinin “Maksat ve mevzuu” başlıklı 3’üncü maddesinin c)
bölümünde yer alan kısmının tadiline yönelik olduğu ve söz konusu Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesinde ifade edilen değişikliğin şirketin iş makinesi alım satım faaliyetinin değişikliğine
yönelik olmadığı görüldüğünden, idarece tesis edilen işlemin kamu ihale mevzuatına aykırı
olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/004
: 27
: 16.01.2019
: 2019/UY.I-70
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.