Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü
/
2019/170651-Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması
Bilgi
İKN
2019/170651
Başvuru Sahibi
Heltaş İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
BAŞVURU SAHİBİ:
Heltaş İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/170651 İhale Kayıt Numaralı “Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması”
İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 13.05.2019 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması” ihalesine ilişkin
olarak Heltaş İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 29.07.2019 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 06.08.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
09.08.2019 tarih ve 33560 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.08.2019 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/868 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun
bulunmama gerekçelerinin yerinde olmadığı, şöyle ki;
a) KGM/16.122/K-H-P poz numaralı “Hendeklerin betonla kaplanması (Orta refüj ve
yama hendeği) (C 30-37 hazır beton harcı ile) (İşyerine taşınmış sıkıştırılmış beton)” iş
kaleminin analiz girdisi olan “C30/37 beton harcı” girdisi için Hanyol Mad. İnş. Taah. San. ve
Tic. A.Ş. firmasından fiyat teklifi alındığı, söz konusu firmanın Ankara il sınırları dahilinde iş
yapan bir firma olduğu, betonun işyerine ulaşmasına kadar geçen süre içerisinde yapısını
değiştireceği ve özelliğini kaybederek beklenen şartları karşılamayacağı dolayısıyla iş yerine
uygulanmasının mümkün olmayacağı, diğer yandan anılan firmanın 2018 yılında herhangi bir
hazır beton satışının olmadığı, 2019 yılında ise çok düşük miktarda olduğunun anlaşıldığı,
işin gerçekleştirileceği yere firmanın mesafesinin 400 km civarında olduğu dikkate
alındığında alınan fiyat teklifinin malzemenin taşınması için gerekli olan nakliye fiyatını bile
karşılamadığı gerekçeleri ile açıklamanın uygun bulunmadığı, ancak aşırı düşük teklif
açıklamasının temel mantığının malzemenin temin yerinin ve şeklinin kesin sonuç doğuracak
şekilde tespiti olmadığı, verilen teklif ile işin yapılabilirliğinin mevzuata uygun belgelerle
ortaya konulmasının amaçlandığı, idarece açıklama istenirken temin yöntemine bağlı olarak
herhangi bir hususun açıklanmasının değil, varsa nakliye dahil yerinde teslim fiyatının
açıklanmasının istenildiği, bu gerekçe ile açıklamalarının uygun bulunmayarak tekliflerinin
reddinin yerinde olmadığı, anılan analiz girdisi için üçüncü kişiden alınan fiyat teklifi ile
yapılan açıklamanın mevzuata uygun olduğu, idarenin ilgili firmanın düşük miktarda satış
yapmış olmasına ilişkin gerekçesi açısından ise, EK-O.6 formunun ait olduğu dönem
açısından satış miktarı konusunda mevzuatta bir düzenleme bulunmadığı, anılan gerekçenin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
de yerinde olmadığı,
b) İdarenin “işçilik için 11,38 rakamını kullandığı ve bunun için savunmasında işçilik
saat birim fiyatının tespitine dayalı herhangi bir açıklamanın bulunmadığı görülmüştür.”
şeklindeki uygun bulmama gerekçesinin de yerinde olmadığı, açıklamalar kapsamında saatlik
asgari ücretin kullanılmasının yeterli olduğu,
c) İdarenin “S30/37 beton harcı, SBS, ELYAF ve ANFO pozları için alınan fiyat
tekliflerini onaylayan meslek mensupları ile teklif veren firmalar arasında imzalanmış olması
gereken sözleşmelerin aşırı düşük savunma ekinde olmadığı görülmüştür. Ayrıca, fiyat teklifi
veren firmaların bu iş için faaliyet alanlarında olduğuna dair tevsik edici belgenin yine
savunma ekinde bulunmadığı tespit edilmiş olup teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına
karar verilmiştir.” şeklindeki ret gerekçelerinin de uygun olmadığı, mevzuatta aşırı düşük
teklif açıklamalarının nasıl yapılacağının ve sunulması gereken belgelerin açıkça belirtildiği,
anılan girdiler için mevzuata uygun düzenlenmiş, tüm şekil şartlarını taşıyan, teklif veren
firma ve meslek mensubu tarafından kaşeli ve imzalı olarak fiyat tekliflerinin idareye
sunulduğu, idarece teklifleri onaylayan meslek mensuplarından teklife esas tutanakların
istenildiği, tutanakların ve faaliyet belgesi ile noter onaylı imza sirkülerinin sunulduğu, buna
rağmen mevzuat gereği sunulmasına gerek bulunmayan, meslek mensuplarından talep
edilmeyen firma ile meslek mensubu arasında yapılan sözleşme ile fiyat teklifini veren
firmanın faaliyet alanı ile ilgili belgelerin sunulmadığı yönünde tesis edilen işlemin mevzuata
aykırı olduğu, idarenin gerek duyduğu durumda araştırma yapabileceği ancak sunulma
zorunluluğu bulunmayan bir belge sebebiyle teklifin reddinin mümkün olmadığı,
İdarece yukarıda aktarılan gerekçeler ile aşırı düşük teklif savunmasının uygun
görülmeyerek tekliflerinin reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 13.05.2019 tarihinde açık ihale usulü ve
birim fiyat teklif almak suretiyle gerçekleştirilen “Bozüyük – Bilecik -Mekece Yolu Onarım
İşi Yapılması” ihalesine ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci
maddesinde “Madde 2 - İhale konusu işe ilişkin bilgiler
2.1. İhale konusu işin
a) Adı:Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması
b) Yatırım proje no'su/kodu:1997E040130 - 1996E040160
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
10+845 ile 85+820 arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri ve Çeşitli İşler
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer:Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu” düzenlemesi yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin
% 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu
çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az
olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair
yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş
kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama
yapılmayacaktır.
…
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de
belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
Örnek:
Yaklaşık maliyeti 100.000 TL olan bir ihalede; ihale komisyonu, (38.1) maddesine
göre idarece oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ni kullanarak yaklaşık maliyete
oranlarının kümülatif toplamı % 80 den küçük olan (0,6888) 8, 9 ve 10 nolu iş
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 4
nolu iş kalemi/grubunu açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları olarak belirleyecektir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz
sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak
hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri
için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş
kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere
yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece
niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları
kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar
45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar
esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde
belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda,
istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı
koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak
suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması
durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının
açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak
avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması
durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet
avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş
fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen
asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun
olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması
yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar
meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi
gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu
değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin
açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini
kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan
bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere
ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet
ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması
yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere
ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve
hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi
arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek:
Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl,
kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve
kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın
belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği,
aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik
sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından
ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı
(EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması
ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte
kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek
bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter YMM,
SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.11. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 35. md.) Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-
O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin
olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin
tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine
göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale
usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek
suretiyle reddedilecektir...” açıklamaları yer almaktadır.
İhale komisyonu tarafından 12.06.2019 tarihinde tutanak altına alınan sınır değerin
hesaplanmasına ilişkin karar ile, 73.921.021,05 ₺ tutarın altında teklif vermiş olan 28
istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesine karar verildiği, başvuru sahibi istekliye
EKAP üzerinden tebliğ edilen sorgulama yazısında “Bölge Müdürlüğümüzce 13.05.2019
tarihinde ihalesi yapılan 2019/170651 İhale Kayıt Nolu " Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu
Onarım İşi Yapılması "işinde 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 37 nci maddesine göre
tekliflerin değerlendirilmesi neticesinde; 4734 Sayılı Kamu Ġhale Kanunu'nun 38. maddesine
istinaden, teklifinizin aşırı düşük teklif sınır değerinin altında olduğu tespit edilmiştir.
Düzenlenen analizler, açıklaması istenilmeyen analiz girdileri ve analiz formatı Ek'te yer
almaktadır. Bu duruma göre; a- Yapım yönteminin ekonomik olması, b- Seçilen teknik
çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşulları,
c- Teklif edilen işin özgünlüğü hususlarını açıklayarak, ihale dokumanı kapsamında verilen
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
pozların analiz formatına uygun analizleri ve analizlerinize dayanak teşkil eden bilgi ve
belgeler ile proforma faturalar, teklif alma yazıları ve yardımcı analizlerin verilmesi
gerekmektedir.
Söz konusu aşırı düşük sorgusuna vereceğiniz cevabın, bu mektubun EKAP üzerinden
bildirilmesi halinde bildirim tarihi tarafınıza tebliğ tarihinden sonraki 5 (beş) iş günü içinde
ihale komisyonuna bildirilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Söz konusu sorgulama yazısı ekinde; 7 iş kalemine ilişkin analiz formatına, açıklama
istenilmeyecek analiz girdileri listesine ve analiz formatı örneğine yer verilmiştir.
Başvuru sahibi Heltaş İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ilgili olarak; 18.07.2019
tarihli ihale komisyonu kararında “…aşırı düşük savunmasında açıklaması istenilen
KGM/16.122/K-H-P pozunun alt analizi olan ‘C30/37 beton harcı’ pozu için Hanyol Mad.
İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. firmasından fiyat teklifi alındığı görülmüştür. Fiyat teklifi alınan
firmanın Ankara ili sınırları dahilinde iş yapan bir firma olduğu, betonun iş yerine
ulaşmasına kadar geçen süre içerisinde yapısını değiştireceği ve özelliğini kaybederek
beklenen şartları karşılamayacağı, Karayolu Teknik Şartnamesi’nin ‘Yaş Karışım
Hazırlanması’ başlıklı 308.07.04.01 nolu kısmında suyla çimentonun ilk temasından itibaren
120 dk içerisinde betonun uygulama yerine yerleştirilmesi gerektiği aksi takdirde betonun
işlenebilirliği ve teknik özelliklerini kaybedeceği, ayrıca her ne kadar katkı maddeleri
bulunuyor olsa da betonun hem teknik hem bilimsel olarak yapısını bozmadan bu mesafedeki
iş yerine uygulanmasının mümkün olmayacağı anlaşılmıştır. Yine ilgili firmanın 2018 yılında
herhangi bir hazır beton satışının olmadığı, 2019 yılında ise 10 m3 gibi çok düşük bir
miktarda satış yaptığı Ek-O6 formundan anlaşılmaktadır. Hazır betonun Ankara’dan işin
yapılacağı yer olan Bozüyük – Bilecik – Mekece yoluna olan ortalama uzaklığının Mort: 400
km
civarında
olduğu
düşünüldüğünde;
(K:330),
(M:400)
F=K*(0,0007*M+0,01)*2,4(yoğunluk) = 229,68 gibi bir nakliye bedeli hesaplanmaktadır.
Alınan fiyat teklifinin malzemenin taşınması için gerekli olan nakliye fiyatını bile
karşılamadığı görülmüştür.
İşçilik için 11,38 rakamını kullandığı ve bunun için savunmasında işçilik saat birim
fiyatının tespitine dayalı herhangi bir açıklamanın bulunmadığı görülmüştür.
C30/37 beton harcı, SBS, ELYAF ve ANFO pozları için alınan fiyat tekliflerini
onaylayan meslek mensupları ile teklifi veren firmalar arasında imzalanmış olması gereken
sözleşmelerin aşırı düşük savunma ekinde olmadığı görülmüştür. Ayrıca, fiyat teklifi veren
firmaların bu işin faaliyet alanlarında olduğuna dair tevsik edici belgenin yine savunma
ekinde bulunmadığı tespit edilmiş olup teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına karar
verilmiştir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
a) İsteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında KGM/16.122/K-H-P poz
numaralı “Hendeklerin betonla kaplanması (Orta refüj ve yama hendeği) (C 30-37 hazır beton
harcı ile) (İşyerine taşınmış sıkıştırılmış beton)” iş kaleminin analiz girdisi olan “C30/37
beton harcı” girdisi için anılan iş kalemine ilişkin analizde 105,00 ₺ birim fiyat öngörüldüğü,
söz konusu birim fiyatı tevsik etmek üzere Hanyol Madencilik İnşaat Taah. San. ve Tic. A.Ş.
tarafından 12.06.2019 tarihinde düzenlenen 105,00 ₺ birim fiyatlı fiyat teklifinin sunulduğu,
söz konusu fiyat teklifinde “…’Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması’na ait
nakliye dahil işyeri teslim KDV hariç fiyatımızdır.
… Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 04.042/06 rayiç nolu poza ilişkin teknik şartnameye
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
ve tarife uygun.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
İdare tarafından, söz konusu fiyat teklifine dayanak tutanakların ilgili meslek
mensubundan “…Hali hazırda tarafınızca muhafaza edilen Hanyol Madencilik İnşaat Taah.
San. ve Tic. A.Ş. firması tarafından ‘ C30/37 beton harcı, Hazır Beton Harçları (TS EN 206-
1)’ pozu için verilen fiyat teklifine dayanak olan satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6)’nın 4
(Dört) iş günü içerisinde idaremize hitaben üst yazı ile birlikte iletilmesi gerekmektedir.”
ifadelerine yer verilen yazı ile 03.07.2019 tarihinde istenildiği, meslek mensubunca anılan
tutanak ve eki faaliyet belgesi ile imza sirkülerinin idareye gönderildiği belirlenmiştir.
İdarece alınan komisyon kararı incelendiğinde, söz konusu fiyat tekliflerinde yer alan
birim fiyatların, beton fiyatı açısından fiyat teklifi alınan firmanın merkezi ile işin yapılacağı
yer arasındaki 400 km’lik mesafe için nakliye formülü vasıtasıyla hesaplanan nakliye giderini
bile karşılamadığı ve anılan mesafeden betonun yapısını değiştirmeden iş yerine
uygulanamayacağı belirtilerek ‘gerçekçi olmaması’ gerekçesiyle açıklamaların uygun
bulunmadığı anlaşılmıştır.
İdarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde gönderilen analizler içerisinde;
KGM/16.122/K-H-P poz numaralı “Hendeklerin betonla kaplanması (Orta refüj ve yama
hendeği) (C 30-37 hazır beton harcı ile) (İşyerine taşınmış sıkıştırılmış beton)” iş kaleminin
analizi incelendiğinde; alt analiz girdisi olarak “04.042/06 [10.130.1506]” poz numarası ile
“C30/37 Beton Harcı, Hazır Beton Harçları (TS En 206-1)” isimli analiz girdisine m3 birimi
ile yer verildiği, anılan iş kalemine ilişkin birim fiyat tarifinin ihale dokümanında “Projesine
göre ve KTŞ’nin ilgili kısmındaki esaslar ve şartlar dahilinde, ve İdarece verilecek talimata
uygun olarak, C 30/37 hazır beton harcı ile orta refüj ve yarma hendeklerinin betonla
kaplanması.
Birim Fiyata Dahil Olan Masraflar :
Gerekli suyun iş başında temini, hendek yapılacak zeminin düzeltilmesi, sulanması ve
sıkıştırılması, istenilen yüzey özelliğine sahip kalıp ve kaplama malzemelerinin iş başında
temini, kalıbın ve her türlü takviyenin yapılması, İdarenin onayladığı beton karışım dizayn
raporu doğrultusunda hazırlanan C 30/37 hazır betonun iş başında temini, betonun; inşaat
yerindeki her türlü yüklenmesi, yatay ve düşey taşınması, boşaltılması, numune alınması,
serilmesi, sıkıştırılması, su veya gerektiğinde her türlü kür malzemesi kullanılarak kürünün
yapılması, sıcaktan ve soğuktan korunması, laboratuvar hizmetleri, kalıp ve takviyelerinin
sökülmesi, su içinde çalışma güçlüğü ile aşağıda “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar”
başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için gerekli olan her
türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile yüklenici karı ve genel masraflar.
Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar :
Birim fiyata dahil olmayan masraf yoktur.
Ölçü :
Uygulama projesi boyutları üzerinden hesaplanan m3 cinsinden hacmidir.
Ödeme :
Birim Fiyat Teklif Cetvelinde Poz KGM/16.122/K-H-P deki “Hendeklerin betonla
kaplanması (Orta refüj ve yarma hendeği) (C 30-37 hazır beton harcı ile) (İşyerine taşınmış
sıkıştırılmış beton)” m3 birim fiyatı üzerinden yapılır.
Not:
Dökülmüş betonda teknik bakımdan kabulünde sakınca olmayan boyut noksanlıkları
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
var ise bunlardan doğan hacim, projeye göre hesaplanan hacimden çıkartılır.” şeklinde
yapıldığı, analiz kapsamında nakliyeye ilişkin özel bir düzenlemeye yer verilmediği
görülmüştür.
Uyuşmazlık konusu fiyat teklifinde “…Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi
Yapılması’ne ait nakliye dahil işyeri teslim KDV hariç fiyatımızdır.
…Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 04.02/06 rayiç no’lu poza ilişkin teknik şartname ve
tarife uygun” ifadesinin yer aldığı ve anılan beton girdisi için sunulan fiyat teklifinde yer alan
fiyatın geçerliliğinin, nakliye formülü vasıtasıyla yapılan hesaplama ile değerlendirilerek
ihale komisyonu kararında yer aldığı şekliyle “Alınan fiyat teklifinin malzemenin taşınması
için gerekli olan nakliye fiyatını bile karşılamadığı görülmüştür.” gerekçesiyle gerçekçi
görülmemesinin kamu ihale mevzuatı açısından imkanı bulunmamaktadır. Ayrıca, açıklama
istenilecek girdi niteliğinde bulunmayan nakliyeler açısından nakliye formülünün kullanılarak
birim fiyatın değerlendirilmesinin mevzuata uymayacağı da açıktır. Dolayısıyla idarece
isteklinin açıklamalarının C30/37 beton girdisi için alınan fiyat teklifinin gerçekçi olmadığı
gerekçesiyle uygun bulunmamasının mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, idare tarafından fiyat teklifini düzenleyen firma ile işin yapılacağı yer
arasında teklife konu betonun teknik olarak taşınamayacağından hareketle aşırı düşük teklif
açıklamasının uygun bulunmadığı görülmüştür.
Karayolu Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonun
Taşınması” başlıklı kısmında “…Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle
betonun boşaltma işlemi, çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda
(çimento ilk priz süresini geçmemesi kaydıyla) tamamlanmalıdır.
Herhangi bir karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınan katı kıvamındaki taze
beton ise çimento ve suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine
boşaltılmalıdır…” açıklamaları yer almaktadır.
Yapılan incelemede, idarece fiyat teklifi veren firmanın adresi (Ankara) ile ihale
konusu işin yapılacağı (Bilecik) arasındaki karayolu ulaşım mesafesinin ortalama 400 km
olarak tespit edildiği, yüklü kamyonların kız kapasiteleri ve kanunen belirlenen hız limitleri
çerçevesinde bahse konu mesafenin Karayolu Teknik Şartname’sinde düzenlenen süreden çok
daha uzun sürede gerçekleştirilebileceği anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan Karayolu Teknik Şartnamesi’nde yer alan açıklamalar uyarınca
diğer inşaat malzemelerinden farklı olarak beton harcının niteliği gereği yaklaşık 2 saat
süreyle teknik vasıflarını koruyabilen bir malzeme türü olduğu, dolayısıyla en geç bu süre
içerisinde iş yerine teslimin gerektiği, her ne kadar ihale mevzuatında fiyat tekliflerinin işin
gerçekleştirileceği yere yakın yerden alınma zorunluğu bulunmamakta ise de söz konusu
zaman aralığı içerisinde fiyat teklifinin alındığı yerden (Ankara) işin yapım yerine (Bilecik)
teknik özellikleri bozulmadan naklinin yapılabilmesinin teknik olarak mümkün bulunmadığı,
beton harcının sınırsız mesafe ve sınırsız sürede teslim edilebilecek bir emtia cinsi olmadığı
ve başvuru sahibi tarafından anılan hususta teknik bir çözüm de sunulmadığı dikkate
alındığında, sunulan fiyat teklifinin idarece bu gerekçe ile yeterli bulunmamasının mevzuata
aykırılık teşkil etmediği, dolayısıyla başvuru sahibinin anılan husustaki iddiasının yerinde
olmadığı sonucuna varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
Aksi takdirde fen ve sanat kurallarına uygun imalat yapma yükümlülüğü bulunan
yüklenicinin, bu yükümlülüğünü dikkate almaksızın aşırı düşük teklifinin değerlendirilmesine
yol açabileceği, bu durumun ise aşırı düşük teklif sorgulaması uygulaması ile hedeflenen
amacın yerine getirilmesine mani olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
b) İdarece isteklinin açıklamalarının uygun görülmeme gerekçelerinden “İşçilik için
11,38 rakamını kullandığı ve bunun için savunmasında işçilik saat birim fiyatının tespitine
dayalı herhangi bir açıklamanın bulunmadığı görülmüştür.” gerekçesi açısından yapılan
incelemede ise; söz konusu işin ilan tarihinin 15.04.2019, ihale tarihinin ise 13.05.2019
olduğu, buna göre isteklilerin tekliflerini hazırlarken 2019 yılı için belirlenen saatlik asgari
ücreti dikkate alması gerektiği, anılan istekli tarafından sunulan analizlerde saatlik asgari
işçilik ücretine ilişkin olarak öngörülen 11,38 ₺ birim fiyatın, ihale tarihinin içerisinde
bulunduğu 2019 yılı için belirlenen saatlik asgari ücretin (11,37 TL) altında olmadığı,
dolayısıyla anılan rakamın nasıl hesaplandığı hususunun açıklamaların değerlendirilmesi
açısından öneme sahip olmadığı, isteklinin işçilik girdilerine ilişkin açıklamalarının mevzuata
uygun olduğu anlaşıldığından, idarenin açıklamaları işçilik rakamının nasıl hesaplandığına
ilişkin açıklamanın bulunmaması gerekçesiyle uygun bulmamasının yerinde olmadığı
anlaşılmıştır.
c) İdarece, istekli tarafından C30/37 beton harcı, SBS, ELYAF ve ANFO analiz
girdileri için alınan fiyat teklifleri açısından, teklifi veren firmalar ile onaylayan meslek
mensupları arasında imzalanmış olması gereken sözleşmelerin savunma içerisinde yer
almadığı gerekçesi ile açıklamaların uygun görülmediği belirlenmiştir.
Kamu ihale mevzuatı çerçevesinde isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları
kapsamında sunacağı belgeler ve bu belgelerin sunuluş şekline yönelik hükümler
çerçevesinde, fiyat teklifleri ile açıklama yapılması halinde, fiyat teklifini veren kişiyle tam
tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu
tarafından ilgisine göre maliyet/satış tutarı tespit tutanağının düzenleneceğinin hüküm altına
alındığı, ancak tedarikçi firma ile fiyat teklifinde imzası bulunan meslek mensubuna ilişkin
tam tasdik sözleşmesinin açıklama kapsamında sunulmasına gerek bulunmadığı, 3568 sayılı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen
meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin, hukuka uygunluk karinesinden
yararlanacağı, aksine bilgi, bulgu veya ciddi şüphe durumunda daha detaylı incelemenin
idarenin takdirinde olduğu, idarece meslek mensuplarına tutanakların gönderilmesi için
yazılan yazılar neticesinde dört fiyat teklifini onaylayan meslek mensuplarınca tutanakların ve
eki imza sirkülerleri ile faaliyet belgelerinin gönderildiği, tutanakların ekleri arasında tam
tasdik sözleşmelerinin yer almadığı dolayısıyla tutanak ekinde gönderilmesine gerek
bulunmayan belgelere dayanılarak açıklamaların uygun görülmeme işleminin mevzuata
uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, idarece isteklinin fiyat teklifi aldığı firmaların fiyat teklifine konu
girdiler açısından faaliyet alanlarının uygun olduğunu tevsik edici belgelerin
sunulmadığından açıklamaların uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.
İstekli tarafından uyuşmazlık konusu C30/37 beton harcı girdisi için Hanyol Mad. İnş.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
Taah. San. ve Tic. A.Ş..den, Anfo (Amonyum nitrat, Fuel-oil karışımı, kapsüle duyarsız)
girdisi için Şenbay Patlayıcı Maddeler Nakliyesi San. Tic. A.Ş. firmasından, SBS – Modifiye
edici katkı malzemesi ile elyaf analiz girdisi için İstanbul Teknik Asfalt Teknolojileri Tic.
Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı görülmüştür. Kamu ihale mevzuatı uyarınca fiyat tekliflerinin
teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olmakla birlikte, aşırı düşük
teklif açıklamaları kapsamında fiyat teklifini veren firmaların faaliyet alanlarının tevsiki
amacıyla bir belge sunulmasına gerek bulunmamaktadır. Yine de idareler tarafından faaliyet
alanları ile ilgili şüphe bulunması durumunda gerekli araştırmanın yapılabilmesi mümkün
olmakla birlikte, uyuşmazlığa konu olayda, idarece isteklinin açıklamalarının faaliyet
alanlarına ilişkin belgelerin sunulmamış olması gerekçesiyle uygun bulunmadığı görülmüş,
idarenin gerekçesinin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Kaldı ki,
söz konusu dört fiyat teklifini sunan firmaların ticaret sicil gazeteleri incelendiğinde,
firmaların tekliflere konu alanlarda faaliyet gösterdikleri belirlenmiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında
“itirazen şikayet başvurusunun reddine”
Kurul çoğunluğunca
karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği (b) ve (c) iddiaları
kapsamında yapılan inceleme sonucunda alınan karara katılmakla birlikte, iddiasının (a) kısmı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
kapsamında yapılan incelemeye göre;
Başvuruya konu ihale Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 13.05.2019
tarihinde yapılan “Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması” ihalesi olup, ihalede
117 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 69 isteklinin katıldığı, 4 isteklinin teklifinin
belgeleri uygun olmadığı, 23 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı,
başvuru sahibi Heltaş İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. dahil 5 isteklinin aşırı düşük teklif
açıklaması uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin teklifi sınır
değerin üzerinde geçerli ilk teklif sahibi B.Ergünler Yol Yapı İnş. Taah. Mad Nak. San. ve
Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, Tanmak Yol Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Atlıhan İnş. Tur.
Mad. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı
ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci
maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Sınır değer ve aşırı düşük
teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve
aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, aşırı düşük sınır değerin nasıl tespit
edileceği, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılıp yapılmayacağı, yapılması öngörülmüşse
açıklamanın nasıl istenileceği, açıklamanın nasıl yapılacağı ve yapılan açıklamanın nasıl
değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.
Anılan maddelerde yer alan düzenlemelere uygun şekilde İdari Şartname’nin “Sınır
değer” başlıklı 33’üncü maddesinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük
teklif açıklaması isteneceği düzenlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği
açıklanmıştır. Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu belgeler
incelendiğinde, KGM/16.122/K-H-P poz numaralı “Hendeklerin betonla kaplanması (Orta
refüj ve yama hendeği) (C 30-37 hazır beton harcı ile) (İşyerine taşınmış sıkıştırılmış beton)”
iş kaleminin analiz girdisi olan “C30/37 beton harcı” girdisi için anılan iş kalemine ilişkin
analizde 105,00 ₺ birim fiyat öngörüldüğü, söz konusu birim fiyatı tevsik etmek üzere Hanyol
Madencilik İnşaat Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından 12.06.2019 tarihinde düzenlenen 105,00
₺ birim fiyatlı fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde “…’Bozüyük-Bilecik-
Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması’na ait nakliye dahil işyeri teslim KDV hariç fiyatımızdır.
… Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 04.042/06 rayiç nolu poza ilişkin teknik şartnameye
ve tarife uygun.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
İdare tarafından, söz konusu fiyat teklifine dayanak tutanakların ilgili meslek
mensubundan “…Hali hazırda tarafınızca muhafaza edilen Hanyol Madencilik İnşaat Taah.
San. ve Tic. A.Ş. firması tarafından ‘ C30/37 beton harcı, Hazır Beton Harçları (TS EN 206-
1)’ pozu için verilen fiyat teklifine dayanak olan satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6)’nın 4
(Dört) iş günü içerisinde idaremize hitaben üst yazı ile birlikte iletilmesi gerekmektedir.”
ifadelerine yer verilen yazı ile 03.07.2019 tarihinde istenildiği, meslek mensubunca anılan
tutanak ve eki faaliyet belgesi ile imza sirkülerinin idareye gönderildiği belirlenmiştir.
İdarece alınan komisyon kararı incelendiğinde, söz konusu fiyat tekliflerinde yer alan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
birim fiyatların, beton fiyatı açısından fiyat teklifi alınan firmanın merkezi ile işin yapılacağı
yer arasındaki 400 km’lik mesafe için nakliye formülü vasıtasıyla hesaplanan nakliye giderini
bile karşılamadığı ve anılan mesafeden betonun yapısını değiştirmeden iş yerine
uygulanamayacağı belirtilerek ‘gerçekçi olmaması’ gerekçesiyle açıklamaların uygun
bulunmadığı anlaşılmıştır.
Kurul çoğunluğunca başvuru sahibinin KGM/16.122/K-H-P poz numaralı
“Hendeklerin betonla kaplanması (Orta refüj ve yama hendeği) (C 30-37 hazır beton harcı ile)
(İşyerine taşınmış sıkıştırılmış beton)” iş kaleminin analiz girdisi olan “C30/37 beton harcı”
girdisi için yapmış olduğu açıklama, Karayolu Teknik Şartnamesi’nde yer alan açıklamalar
uyarınca beton harcının niteliği gereği yaklaşık 2 saat süreyle teknik vasıflarını koruyabilen
bir malzeme türü olduğu, dolayısıyla en geç bu süre içerisinde iş yerine teslimin gerektiği, her
ne kadar ihale mevzuatında fiyat tekliflerinin işin gerçekleştirileceği yere yakın yerden alınma
zorunluğu bulunmamakta ise de söz konusu zaman aralığı içerisinde fiyat teklifinin alındığı
yerden (Ankara) işi yapım yerine (Bilecik) teknik özellikleri bozulmadan naklinin
yapılabilmesinin teknik olarak mümkün bulunmadığı, beton harcının sınırsız mesafe ve
sınırsız sürede teslim edilebilecek bir emtia cinsi olmadığı ve başvuru sahibi tarafından anılan
hususta teknik bir çözüm de sunulmadığı gerekçesiyle uygun bulunmamıştır.
İdarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde gönderilen analizler içerisinde;
KGM/16.122/K-H-P poz numaralı “Hendeklerin betonla kaplanması (Orta refüj ve yama
hendeği) (C 30-37 hazır beton harcı ile) (İşyerine taşınmış sıkıştırılmış beton)” iş kaleminin
analizi incelendiğinde; alt analiz girdisi olarak “04.042/06 [10.130.1506]” poz numarası ile
“C30/37 Beton Harcı, Hazır Beton Harçları (TS En 206-1)” isimli analiz girdisine m3 birimi
ile yer verildiği, söz konusu girdiye ilişkin bir nakliye kaleminin analizde yer almadığı, anılan
iş kalemine ilişkin birim fiyat tarifinin ihale dokümanında “Projesine göre ve KTŞ’nin ilgili
kısmındaki esaslar ve şartlar dahilinde, ve İdarece verilecek talimata uygun olarak, C 30/37
hazır beton harcı ile orta refüj ve yarma hendeklerinin betonla kaplanması.
Birim Fiyata Dahil Olan Masraflar :
Gerekli suyun iş başında temini, hendek yapılacak zeminin düzeltilmesi, sulanması ve
sıkıştırılması, istenilen yüzey özelliğine sahip kalıp ve kaplama malzemelerinin iş başında
temini, kalıbın ve her türlü takviyenin yapılması, İdarenin onayladığı beton karışım dizayn
raporu doğrultusunda hazırlanan C 30/37 hazır betonun iş başında temini, betonun; inşaat
yerindeki her türlü yüklenmesi, yatay ve düşey taşınması, boşaltılması, numune alınması,
serilmesi, sıkıştırılması, su veya gerektiğinde her türlü kür malzemesi kullanılarak kürünün
yapılması, sıcaktan ve soğuktan korunması, laboratuvar hizmetleri, kalıp ve takviyelerinin
sökülmesi, su içinde çalışma güçlüğü ile aşağıda “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar”
başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için gerekli olan her
türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile yüklenici karı ve genel masraflar.
Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar :
Birim fiyata dahil olmayan masraf yoktur.
Ölçü :
Uygulama projesi boyutları üzerinden hesaplanan m3 cinsinden hacmidir.
Ödeme :
Birim Fiyat Teklif Cetvelinde Poz KGM/16.122/K-H-P deki “Hendeklerin betonla
kaplanması (Orta refüj ve yarma hendeği) (C 30-37 hazır beton harcı ile) (İşyerine taşınmış
sıkıştırılmış beton)” m3 birim fiyatı üzerinden yapılır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
Not:
Dökülmüş betonda teknik bakımdan kabulünde sakınca olmayan boyut noksanlıkları
var ise bunlardan doğan hacim, projeye göre hesaplanan hacimden çıkartılır.” şeklinde
yapıldığı, analiz kapsamında nakliyeye ilişkin özel bir düzenlemeye yer verilmediği
görülmüştür.
Uyuşmazlık konusu fiyat teklifinde “…Bozüyük-Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi
Yapılması’ne ait nakliye dahil işyeri teslim KDV hariç fiyatımızdır.
…Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 04.02/06 rayiç no’lu poza ilişkin teknik şartname ve
tarife uygun” ifadesinin yer aldığı ve fiyat teklifinde yer alan fiyatın geçerliliğinin, nakliye
formülü vasıtasıyla yapılan hesaplama ile değerlendirilerek ihale komisyonu kararında yer
aldığı şekliyle “Alınan fiyat teklifinin nakliyeler ile birlikte işin yerine uygulanması işlemini
karşılayacak gerçeklikte olmadığı anlaşılmıştır “ gerekçesiyle gerçekçi görülmemesinin kamu
ihale mevzuatı açısından uygun bulunması imkanı bulunmamaktadır. Ek olarak, idarece
betonun yapısının belirtilen mesafede taşınması neticesinde bozulacağı gerekçesinin öne
sürülebilmesi için, teklife konu ürünün fiyat teklifini veren firmanın adresinde üretilip
nakledilmesi gerekmektedir, ancak bu bilgiyi teyit edecek bir bilgiye fiyat teklifinde yer
verilmediği, teklifi veren firmanın işin yapılacağı yer çevresinde teklife konu ürünü temin
ederek iş yerine teslim edebileceği, dolayısıyla ürünün nakliyesine ilişkin bir
değerlendirmenin inceleme konusu fiyat teklifi üzerinden yapılamayacağı kanaatine
varılmıştır. Ayrıca, açıklama istenilecek girdi niteliğinde bulunmayan nakliyeler açısından
nakliye formülü kullanılarak birim fiyatın değerlendirilmesinin mevzuata uymayacağı da
açıktır. Dolayısıyla idarece isteklinin açıklamalarının C30/37 beton girdisi için alınan fiyat
teklifinin gerçekçi olmadığı gerekçesiyle uygun bulunmamasının mevzuata aykırı olduğu
kanaatine varılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde yer alan açıklamalar, aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş
kalemlerinin teklif edilen fiyatlar üzerinden nasıl gerçekleştirilebileceğinin belgelerle
tevsikine (ispatına) yöneliktir. Anılan madde açıklamalarında ve kamu ihale mevzuatında,
açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin işin
yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınacağını zorunlu kılan bir düzenleme yer
almadığı gibi açıklanması istenilen iş kalemine ilişkin malzemenin sözleşmenin yürütümü
(işin yapımı) aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin edilmesini zorunlu kılan bir
düzenleme de yer almamaktadır. Yukarıda da belirtildiği üzere açıklanması istenilen iş kalemi
için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi sadece o iş kaleminin teklif edilen fiyata
yapılabilirliğinin tevsikine yönelik olup, fiyat teklifi veren firmadan temin edileceği anlamına
gelmemektedir. Tebliğin 45’inci maddesi dikkate alındığında, fiyat teklifleri işin yapılacağı
yerde faaliyet gösteren firmalardan alınabileceği gibi işin yapılacağı yer haricinde faaliyet
gösteren firmalardan da alınabilecek olup bu hususu sınırlayan bir mevzuat düzenlemesi de
bulunmamaktadır.
Kararda yer alan yaklaşım kabul edilirse, hazır beton harcına ilişkin fiyat teklifinin
sadece işin yapılacağı yerdeki firmalardan alınmasının zorunlu olduğu sonucunu doğurur ki,
mevzuat açısından bunu kabule imkan bulunmamaktadır.
Ayrıca fiyat teklifinde ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerde
söz konusu malzemenin işin yapımı aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/043
: 55
: 18.09.2019
: 2019/UY.II-1176
edileceğine yönelik istekli tarafından herhangi bir beyanda ya da taahhütte bulunulmamışsa,
bu malzemenin işin yapımı aşamasında başka bir firmadan da temin edilebileceği ve bu
hususu engelleyen bir mevzuat düzenlemesinin bulunmadığı, ayrıca malzemenin teknik
özelliklerine uygun olarak teslim edilmesinin de sözleşme gereği zorunlu olduğu dikkate
alındığında, aşırı düşük teklif açıklaması aşamasında uyuşmazlığa konu malzemeye ilişkin
olmak üzere kullanılacak malzemenin teknik özelliklerinin uygun olup olmadığının
sözleşmenin yürütümü (işin yapımı), kontrol, muayene ve kabul aşamasında
değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yukarıda yapılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde, kamu ihale mevzuatında
açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin işin
yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınacağını zorunlu kılan bir düzenleme
olmadığı gibi açıklanması istenen iş kalemine ilişkin malzemenin sözleşmenin yürütümü (işin
yapımı) aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin edilmesini zorunlu kılan bir
düzenlemenin de yer almadığı, söz konusu malzemenin işin yapımı aşamasında fiyat teklifi
alınan firmadan temin edileceğine yönelik istekli tarafından herhangi bir beyanda ve taahhütte
bulunulmadığı, malzemenin teknik özelliklerinin uygun olup olmadığının sözleşmenin
yürütümü (işin yapımı), kontrol, muayene ve kabul aşamasında değerlendirilmesi gerektiği,
başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması istenen KGM/16.122/K-H-P poz numaralı
“Hendeklerin betonla kaplanması (Orta refüj ve yama hendeği) (C 30-37 hazır beton harcı ile)
(İşyerine taşınmış sıkıştırılmış beton)” iş kalemi içinde yer alan “C30/37 beton harcı” analiz
girdisine ilişkin yapmış olduğu açıklamada, uyuşmazlık konusu fiyat teklifinde “…Bozüyük-
Bilecik-Mekece Yolu Onarım İşi Yapılması’ne ait nakliye dahil işyeri teslim KDV hariç
fiyatımızdır.
…Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 04.02/06 rayiç no’lu poza ilişkin teknik şartname ve
tarife uygun” ifadesine yer verildiği, bu haliyle yapılan açıklamanın ihale mevzuatına uygun
olduğu, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının Kurul çoğunluğunca iddiasının (a)
kısmı bakımından uygun bulunmamasında mevzuata uyarlık bulunmadığı anlaşıldığından,
başvuru sahibinin iddiasının (a) kısmında yer verdiği hususun değerlendirme dışı bırakma
gerekçesi olamayacağı değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; incelemeye konu ihalede başvuru sahibinin iddiasının (a)
kısmına ilişkin olarak yapılan inceleme sonucunda, yukarıda yapılan tespit ve
değerlendirmeler doğrultusunda, başvuru sahibi Heltaş İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd.
“düzeltici işlem belirlenmesine”
verilmesi gerektiği düşüncemizle, Kurul çoğunluğunca alınan
Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması yönünde
karar
“itirazen şikayet
başvurusunun reddi kararına”
katılmıyoruz.