Ana Sayfa / Kararlar / Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı / 2018/185590-Silvan Tüneli İkmali
Bilgi
İKN
2018/185590
Başvuru Sahibi
Bergiz İnşaat Anonim Şirketi-Farsel İnş. Tic. A.Ş. Ortak Girişimi
İdare
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Silvan Tüneli İkmali
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Bergiz İnşaat Anonim Şirketi-Farsel İnş. Tic. A.Ş. Ortak Girişimi,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2018/185590 İhale Kayıt Numaralı “Silvan Tüneli İkmali” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından  
05.09.2018 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen “Silvan Tüneli  
İkmali” ihalesine ilişkin olarak Bergiz İnşaat Anonim Şirketi-Farsel İnş. Tic. A.Ş. Ortak  
Girişiminin 07.01.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.09.2019 tarihli  
yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.01.2019 tarih ve 2793 sayı ile Kurum  
kayıtlarına alınan 18.01.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/99 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin Birim Fiyat Teklif Cetveli’nde idarece tespit  
edilen aritmetik hatanın 136,50 TLden fazla olduğu, bahse konu aritmetik hatanın toplam  
teklif bedelinin binde birinden fazla olduğu, İdari Şartname’nin 31.5’inci maddesi  
çerçevesinde isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
2) Aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş kalemlerinin analizlerinin “paçal analiz”  
niteliğinde olduğu ve bu iş kalemi analizlerinin ihale dokümanı kapsamında bütün isteklilere  
verilmediği, ihalenin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak sonuçlandırılmasının mevzuata  
aykırı olduğu,  
3) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı  
olduğu,  
a) İsteklinin gerçekle ilgisi olmayan belgelerle teklifinin açıklama yoluna gittiği,  
ekipman teknik özellikleri ve sayısının yetersiz olduğu, aynı anda aynı nitelikte birden fazla  
makine ile yapılması gereken kazı, dolgu gibi imalatların teknik özellik güç ve kapasite  
yönüyle uygunluğu belgelenmemiş bir adet makine ile gerçekleştirileceği yönündeki  
açıklamanın gerçekçi olmadığı,  
b) Birim fiyat analizlerinde amortisman değeri sıfır olan makine ve ekipman için  
herhangi bir maliyet öngörülmemesinin ticari hayatın olağan akışına aykırı olduğu, kendi  
malı makinenin muhasebe kayıtlarına göre hesabının da hatalı olduğu,  
c) Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının teklif verme tarihinden önceki geçici vergi  
beyan döneminde düzenlenmiş faturalar esas alınarak hesaplanması gerekirken ön yeterlik  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
başvuru tarihi veya ihale tarihine göre belirlendiği ve idarece teyidinin yapılması gerektiği,  
meslek mensubu ile mükellef arasında tam tasdik sözleşmesinin bulunmadığı, maliyet/satış  
tutarı tespit tutanaklarında defter tasdik bilgilerine yer verilmemesi nedeniyle açıklamanın  
reddedilmesi gerektiği,  
d) Nakliye maliyetlerinin taşıma formülleri ile açıklanması gerekirken fiyat teklifi ile  
açıklanmasının mevzuata aykırı olduğu,  
4) Yabancı ülkede düzenlenen iş deneyim belgelerinin teklif kapsamında sunulduğu,  
bahse konu belgelerdeki bilgilerin abartılı olduğu ve gerçek olmadığı, yabancı ülke düzeyinde  
araştırılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı  
30’uncu maddesinde “…Teklif mektubu ve geçici teminat da dahil olmak üzere ihaleye  
katılabilme şartı olarak istenilen bütün belgeler bir zarfa konulur. Zarfın üzerine isteklinin  
adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve  
ihaleyi yapan idarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır  
ve mühürlenir.  
Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının  
tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile  
birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve  
teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış  
olması zorunludur. Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif  
verilebileceğine dair hüküm bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak  
sunulur…” hükmü,  
Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde  
“…Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale  
komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla  
tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif  
zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan  
zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır  
bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.  
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının  
usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici  
teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve  
yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca  
imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan  
belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen  
değerlendirilmek üzere oturum kapatılır…” hükmü,  
Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde  
“…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen  
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını  
değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece  
belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.  
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici  
teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve  
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı  
değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini  
belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup  
olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir.  
Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik  
hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü yer almaktadır.  
25.01.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nde  
Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 3’üncü maddesinde “Aynı Tebliğin 16.5.2.1 inci  
maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.  
‘16.5.3. Elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers,  
LibreOffice Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve  
toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama  
farklılıkları, toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az olması ve ihalenin  
sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla aritmetik hata olarak  
kabul edilmeyecek ve bu farklılıklar isteklinin teklif cetvelinde yazılı birim fiyatlar esas  
alınarak ihale komisyonu tarafından resen düzeltilecektir. Yapılan bu düzeltme sonucu  
bulunan tutar, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik değerlendirmesine esas  
nihai teklif fiyatı olarak kabul edilecektir.’” açıklamasına yer verilmek suretiyle iddia konusu  
maddenin Tebliğ’e eklendiği,  
Danıştay Onüçüncü Dairesinin 29.11.2017 tarihli ve E:2017/464 sayılı yürütmenin  
durdurulması isteminin kısmen kabulü kararı üzerine 31.03.2018 tarihinde Resmi Gazete’de  
yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 1’inci  
maddesinde “22/8/2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale  
Genel Tebliğinin 16.5.3 numaralı maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.açıklamasına yer  
verilerek ilgili maddenin yürürlükten kaldırıldığı,  
Kamu İhale Kurumu’nun itirazı üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun  
05.07.2018 tarihli ve YD İtiraz No: 2018/141 sayılı itirazın kısmen kabulüyle Kamu İhale  
Genel Tebliği’ne eklenen 16.5.3 maddesinin yürütmesinin durdurulması kararının  
kaldırılmasına kararı sonrası 20.11.2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale  
Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’de “Madde 1- 22/8/2009 tarihli ve  
27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinin 16.5.3 üncü maddesi  
aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir. 16.5.3.Elektronik araçlar yardımıyla tablolama  
programları (MS Excel, Numbers, LibreOffice Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan  
teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar  
nedeniyle oluşan hesaplama farklılıkları, toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az  
olması ve ihalenin sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla  
aritmetik hata olarak kabul edilmeyecek ve bu farklılıklar isteklinin teklif cetvelinde yazılı  
birim fiyatlar esas alınarak ihale komisyonu tarafından resen düzeltilecektir. Yapılan bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
düzeltme sonucu bulunan tutar, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik  
değerlendirmesine esas nihai teklif fiyatı olarak kabul edilecektir.  
Madde 2 – Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.’” açıklamasına yer verilerek  
ilgili Tebliğ açıklamasının yeniden yürürlüğe girdiği anlaşılmaktadır.  
Anılan Tebliğ’de yer alan yürürlük maddesi incelendiğinde; Kamu İhale Genel  
Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği  
hükmüne yer verildiği, bu çerçevede ilgili maddelerin başlamış ve devam eden ihalelere  
uygulanmayacağına ilişkin herhangi bir açıklama bulunmadığı dikkate alındığında yayımı  
tarihinde yürürlüğe girdiği anlaşılan Tebliğ’in 16.5.3’üncü maddesinin başvuru konusu  
ihalenin teklif değerlendirme aşamasında uygulanması gerektiği anlaşılmaktadır.  
İhale konusu işe ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde 10 adet iş kalemi bulunduğu, ihale  
üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan Birim Fiyat Teklif Cetveli’nde 10’uncu sırada  
yer alan “200 mm Çaplı Drenaj Borusu ile Drenaj Yapılması” iş kalemi için miktar ve birim  
fiyatın çarpımı sonucu istekli tarafından 220.000,00 TL tutara ulaşılması gerekirken  
219.863,50 TL tutarına ulaşıldığı, bahse konu iş kaleminin aşırı düşük teklif sorgulamasına  
konu iş kalemi olmadığı tespit edilmiştir.  
Başvuruya konu ihalede istekli tarafından teklif edilen tutarın 842.241.323,50 TL  
olduğu, bahse konu hesaplama farklılığının ise 136,50 TL olduğu, söz konusu hesaplama  
farklılığının isteklinin teklifinin binde 0,000162’sine karşılık geldiği, dolayısıyla hesaplama  
farklılığının toplam teklif fiyatının binde birinden az olduğu anlaşılmıştır.  
Ayrıca, istekli tarafından teklif edilen tutarın 842.241.323,50 TL olduğu, ihale  
komisyonu kararına göre ekonomik açıdan en avantajlı teklifin idarece re’sen düzeltilerek  
842.241.460,00 TL olarak belirlendiği ve isteklinin fiyat ile fiyat dışı unsurlar  
değerlendirilmek suretiyle ulaşılan toplam puanının 92,00 olduğu, ihalede ekonomik açıdan  
en avantajlı ikinci teklifin 1.052.767.229,52 TL olduğu ve bu isteklinin fiyat ile fiyat dışı  
unsurlar değerlendirilmek suretiyle ulaşılan toplam puanının 87,75 olduğu, her iki teklif  
arasında 210.525.906,02 TL fark bulunduğu hususu dikkate alındığında, bahse konu 136,50  
TL hesaplama farklılığının ihalenin sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasını  
değiştirmediği anlaşılmıştır.  
Teklif değerlendirme aşamasında yürürlükte olduğu ve uygulanması gerektiği anlaşılan  
Tebliğ’in yukarıya aktarılan 16.5.3’üncü maddesinde yer alan açıklamalar çerçevesinde  
hesaplama farklılığının toplam teklif fiyatının binde birinden az olduğu ve ihalenin  
sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasını değiştirmediği hususları bir arada  
değerlendirildiğinde, idarece hesaplama farklılığının re’sen düzeltilmesinde mevzuata  
aykırılık bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale  
sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara  
uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla  
şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci  
maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı  
iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken  
tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde  
beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi  
yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan  
tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik  
başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.  
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri  
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar  
yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce  
sonuçlandırılması esastır…” hükmü,  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı  
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya  
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden  
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan  
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.  
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci  
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya  
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.hükmü yer almaktadır.  
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasının ihale dokümanına ilişkin olduğu, bu nedenle,  
şikâyetçinin şikâyet konusu işlemi fark etmesi veya öğrenmesi gereken tarih olan 30.04.2018  
tarihini izleyen 10 (on) gün içinde 10.05.2018 Perşembe günü mesai bitimine kadar idareye  
şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süreyi geçirdikten sonra 07.01.2019 tarihinde  
idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmış olup, söz konusu başvurunun süresinde  
olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla iddianın süre yönünden reddi gerektiği sonucuna  
varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde “45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım  
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını  
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,  
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz  
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı  
düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz  
formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz  
formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve  
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını  
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek  
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider  
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek  
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve  
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”  
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde  
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu  
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları  
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.  
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz  
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere  
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.  
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi  
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.  
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme  
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.  
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer  
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.  
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları  
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere  
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.  
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;  
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,  
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,  
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat  
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,  
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari  
fiyatlar,  
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,  
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,  
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.  
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları  
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.  
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen  
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek  
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi  
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara  
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin  
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya  
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu  
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine  
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması  
yeterlidir.  
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi  
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan  
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife  
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı  
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,  
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye  
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar  
meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın  
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki  
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler  
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.  
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir  
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin  
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı  
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir.  
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine  
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan  
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek  
suretiyle reddedilecektir...” açıklaması yer almaktadır.  
İhaleye ait İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale  
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme  
göre sınır değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.  
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada  
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli  
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında  
olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar  
üzerinden alınır. ” düzenlemesi yer almaktadır.  
İhalede teklifi aşırı düşük olduğu tespit edilen Simtay İnşaat Anonim Şirketi-Pramid  
YaYol Enerji İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığından 16.11.2018 tarihinde aşırı düşük teklif  
açıklaması istenildiği, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde açıklama istenen iş kalemleri  
listesi, açıklama istenilen iş kalemi analiz girdileri listesi ve açıklama istenmeyen analiz  
girdileri listesine yer verildiği, bu kapsamda “STİ-01” poz numaralıTünel Delme Makinesi  
(TDM) Kullanılarak İç Çapı 10,00 m, Dış Çapı 10,80 m ve Kazı Çapı 11,20 m Olan Tünel  
Kazısı ve Beton Kaplaması Yapılmasıiş kalemine ilişkin açıklama istenildiği, anılan iş  
kalemi analiz girdileri ile analiz girdileri kapsamında yer alan yardımcı analizlere sorgulama  
yazısı kapsamında yer verildiği tespit edilmiştir.  
28.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararında Simtay İnşaat Anonim Şirketi-Pramid  
YaYol Enerji İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığının sunduğu aşırı düşük teklif  
açıklamalarının mevzuata uygun olduğu değerlendirilerek ihalenin anılan istekli üzerinde  
bırakıldığı tespit edilmiştir.  
Simtay İnşaat Anonim Şirketi-Pramid YaYol Enerji İnşaat Anonim Şirketi İş  
Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde,  
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
“Aşırı düşük savunma hukuku” başlıklı açıklama yazısına yer verildiği, bahse konu yazıda  
açıklama hakkında genel bilgilere yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemi ile  
açıklama istenilmeyen iş kalemlerine ilişkin öngörülen maliyetleri gösterir hesap cetveli  
bulunduğu, söz konusu cetvelde istekli tarafından öngörülen maliyet ile kâr ve genel giderlere  
de yer verildiği, yine açıklama kapsamında “Açıklama istenen analiz girdileri” başlıklı listeye  
yer verildiği, anılan listede rayici kullanılan kamu kurum ve kuruluşları bilgisine, hangi analiz  
girdilerine ilişkin fiyat teklifi sunulduğu bilgisine ve saatlik asgari ücret bilgisine yer  
verildiği, ayrıca “Açıklama istenmeyen analiz girdileri” listesine, 1 saatlik işçi çalışma  
süresine göre işçilik çalışma saat ücret hesabına, kullanılan rayiçler ve pozlar listesine,  
açıklama istenilecek iş kalemleri kapsamındaki açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz  
girdileri listesine açıklama kapsamında yer verildiği anlaşılmıştır.  
İdare tarafından kendilerine verilen analiz formatlarının istekli tarafından açıklama  
kapsamında kullanıldığı, bu kapsamda “STİ-01” poz numaralı Tünel Delme Makinesi  
(TDM) Kullanılarak İç Çapı 10,00 m, Dış Çapı 10,80 m ve Kazı Çapı 11,20 m Olan Tünel  
Kazısı ve Beton Kaplaması Yapılmasıiş kalemi kapsamında yer alan 6 adet analiz girdisi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
için birim fiyatlar öngörüldüğü, bahse konu analiz girdilerinin her biri için yine sorgulama  
yazısında yer alan yardımcı analiz formatlarının kullanıldığı, bu bağlamda bazı yardımcı  
analizlerde öngörülen fiyatları açıklamak amacıyla fiyat teklifleri sunulduğu, işçilik yardımcı  
analiz girdisi için 2018 yılı saatlik asgari ücretin öngörüldüğü, bazı yardımcı analizlerde ise  
alt yardımcı analizlerin kullanıldığı, yine bazı yardımcı analizlerde ise kamu kurum ve  
kuruluşları rayiç fiyatlarının kullanıldığı tespit edilmiştir.  
a) İstekli tarafından idareye sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında Teklif birim  
fiyatlı iş kalemlerine yönelik teklif bedelimizi oluşturan bileşenlere ilişkin fiyatlarımız  
açıklama istenilen ve istenilmeyen iş kalemleri de dahil olmak üzere, ihale dokümanındaki  
(Birim fiyat tarifleri, teknik şartname, genel teknik şartname, DSİ genelge ve şartnameleri,  
idari şartname, kesin projeler, sözleşöe kapsamındaki diğer hususlar v.b.) hükümleri esas  
alınarak oluşturulmuş ve söz konusu işin yapılabilirliğini ortaya koyan ..teklifimize  
ulaşılmıştır.ibarelerine yer verildiği tespit edilmiştir.  
Yukarıya aktarılan Tebliğ açıklamaları incelendiğinde, istekliler tarafından öngörülen  
fiyatların hangi şekillerde açıklanacağı hususlarına yer verilmiş olup açıklama kapsamında  
işin yürütümü aşamasında kullanılması öngörülen makine, ekipman, teçhizatların teknik  
özelliklerini gösterir belgelere de açıklama kapsamında yer verileceği yönünde herhangi bir  
açıklama bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Bu bağlamda, istekli tarafından yapılan açıklamanın idarece verilen analiz  
formatlarına uygun şekilde düzenlendiği, istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan ve  
üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine konu analiz girdisi adlarının, analiz formatlarında  
yer alan analiz girdi adlarıyla uyumlu olduğu, bunun dışında analiz girdisinin teknik  
özelliklerini gösterir bilgi ve belgeye de açıklama kapsamında yer verilme zorunluluğu  
bulunmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde yer alan analiz  
formatlarında analiz girdi miktarlarına da yer verildiği, istekli tarafından yapılan açıklamada  
yer alan girdi miktarlarının idarece verilen analiz girdi miktarlarıyla uyumlu olduğu tespit  
edilmiştir.  
İstekli tarafından yapılan açıklamanın miktar ve teknik özellikler yönüyle Tebliğ’in  
yukarıya aktarılan açıklamalarını karşıladığı, dolayısıyla işin yürütümü için kullanılacak araç  
ve ekipman sayısı ile teknik özelliklerinin yetersiz olduğu yönündeki iddianın yerinde  
olmadığı anlaşılmıştır.  
b) İstekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde,  
açıklama istenilen iş kalemi ve bu iş kalemi kapsamında yer alan analiz girdileri ve yardımcı  
analizlerde herhangi bir araç, makine ve ekipman için 0,00 TL (sıfır) maliyet öngörülmediği,  
ayrıca açıklama kapsamında amortisman değerinin sıfır alındığı yönünde herhangi bir  
açıklama bulunmadığı tespit edilmiş olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
c) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan, “Tünel açma makinesi (TBM)”  
analiz girdisine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (03/12/2108) tarih ve (YMM2485/2018-ÖZEL-115) sayılı  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını  
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
meslek mensubu tarafından kaşelenip mühürlenerek imzalandığı, benzer şekilde “Segmen  
Fabrikası (Tüm ekipmanları)” analiz girdisine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi  
üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter  
ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (29/11/2108) tarih ve (001) sayılı  
maliyet tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.”  
ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle meslek mensubu  
tarafından kaşelenip imzalandığı tespit edilmiştir.  
İstekli tarafından açıklama kapsamında sunulan üçüncü kişilerden alınan her iki fiyat  
teklifinin de Tebliğ’in yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesine uygun şekilde  
düzenlendiği, aynı Tebliğ’de maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının meslek mensubu  
tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği ve gerekli  
görülmesi halinde idare tarafından bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği  
açıklamalarına yer verildiği, bu bağlamda idarece anılan tutanakların meslek mensubundan  
istenilmesinin gerekli görülmediği, benzer şekilde istekli ile meslek mensubu arasında tam  
tasdik sözleşmesinin açıklama kapsamında sunulması gerektiği yönünde herhangi bir  
açıklamaya Tebliğ’de yer verilmediği, meslek mensubunun üçüncü kişilerden alınan fiyat  
teklifi üzerindeki beyanı ile Ek-O.5 ve Ek-O.6 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumlu olduğu hususu da dikkate alındığında idarece yapılan işlemde  
mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.  
Bu bağlamda, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayanak maliyet/satış tutarı  
tespit tutanakları ve tam tasdik sözleşmesine ilişkin idarece yapılan işlemde mevzuata  
aykırılık bulunmadığı tespit edilmiş olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
d) Aşırı düşük teklif sorgulama yazısı kapsamında “07.005/SEG”, “TBM-004”,  
“07.006/BENT” poz numaralı nakliye analiz girdilerine ilişkin nakliye analiz formatına ve  
analiz formatında nakliye formülü ve değerlerine yer verildiği açıklama istenilmeyen analiz  
girdisi olup olmadığı bilgisine 16.11.2018 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazısında yer  
verilmemekle birlikte istekli tarafından yapılan ek bilgi talebine idare tarafından verilen  
27.11.2018 tarihli cevapta “07.005/SEG”, “TBM-004”, “07.006/BENT” poz numaralı nakliye  
analiz girdilerinin açıklama istenilmeyen analiz girdileri arasında gösterildiği anlaşılmakla  
birlikte idarece nakliye analiz formatına ve analiz formatında nakliye formülü ve değerlerine  
yer verildiği, açıklama istenilmemesine rağmen istekli tarafından sorgulama yazı ekinde yer  
alan nakliye analiz formatına uygun şekilde açıklama yapıldığı, bu bağlamda başvuru  
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Simtay İnşaat Anonim Şirketi-Pramid YaYol Enerji İnşaat Anonim Şirketi İş  
Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının yukarıda aktarılan Kamu İhale  
Tebliği’nin açıklamalarına uygun olduğu, dolayısıyla itirazen şikayet sahibinin aşırı düşük  
teklif açıklamalarına ilişkin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı  
31’inci maddesinde “Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri  
tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı  
ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki  
şekilde yapılır:  
a) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf  
ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler,  
“apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye  
Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır. Apostil tasdik işleminden,  
belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve  
varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.  
Belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve  
varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun; düzenlendiği ülkedeki yetkili  
diğer mercilerce teselsülen tasdik edilmiş olması ve apostil tasdik şerhinin tasdik silsilesindeki  
bir önceki merciye ilişkin olması halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul  
edilecektir.  
b) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza,  
mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme  
bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya  
sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.  
c) (a) veya (b) bendi kapsamında sunulmayan belgeler ise aşağıdaki yöntemlerden biri  
ile tasdik edilmelidir:  
1) Belge, doğrudan düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı ya da düzenlendiği  
ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdikini müteakip o ülkenin Dışişleri Bakanlığı tarafından  
tasdik edildikten sonra o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından tasdik  
edilmelidir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde ise tasdik işlemi bu  
ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılır.  
Düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdiki ile belgenin düzenlendiği ülke Dışişleri  
Bakanlığı tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan  
kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı  
olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tasdik işleminden ise;  
imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun  
teyidi işlemi anlaşılır.  
2) Belge, sırasıyla düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye  
Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Düzenlendiği ülkenin  
Türkiye’deki temsilciliğinin tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun,  
belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya  
damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri  
Bakanlığı tasdik işleminden ise; imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya  
damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.  
ç) Teselsülen yapılan tasdik işlemlerinde teyit edilecek unsurlara ilişkin eksikliklerin  
veya hataların sonraki merciler tarafından tasdik kapsamında giderilmesi veya düzeltilmesi  
halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul edilir.  
d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye  
Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Bu tasdik işleminden belgedeki  
imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun  
teyidi işlemi anlaşılır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.  
f) İdare, tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik  
şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir.  
(4) Başvuru veya teklif kapsamında sunulacak belgelerin tercümeleri ve bu  
tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:  
a) Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti  
kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar  
tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye’deki  
yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu  
tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.  
b) Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin  
tercümeleri ile bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:  
1) Tercümelerin tasdik işleminden, tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası  
ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi  
anlaşılır.  
2) Belgelerin tercümelerinin, düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından  
yapılmış olması ve tercümesinde “apostil tasdik şerhi” taşıması halinde, bu tercümelerde  
başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin “apostil tasdik şerhi” taşımaması  
durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili  
Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin  
Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik  
edilmelidir.  
3) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza,  
mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme  
bulunduğu takdirde, belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme  
hükümlerine göre yaptırılabilir.  
4) Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen  
belgelerin tercümelerinin, o ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olmakla birlikte,  
“apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise; söz konusu tercümedeki imza ve varsa  
üzerindeki mühür veya damganın, sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle  
ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki  
temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gereklidir.  
(5) Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli  
tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise, bu  
tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. …” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 8’inci maddesinde  
“…8.5. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddesinde,  
yabancı ülkelerde düzenlenen belgelerin “apostil tasdik şerhi” taşıması, “apostil tasdik  
şerhi” taşımayan belgelerin ise o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya  
sırasıyla o ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı  
tarafından tasdik edilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Bu kapsama giren belgelerin;  
düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerce belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi  
imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı  
ile aynı olduğunun teselsülen tasdik edilmiş olması ve apostil tasdik şerhinin veya o ülkedeki  
Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tasdikinin ya da Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı  
tasdikinin bir önceki merciye ilişkin olması halinde de usulüne uygun olarak sunulduğu kabul  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
edilecektir.…” açıklaması,  
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik  
kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…  
7.4.4. Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından  
düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin  
Türkiye'deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi:  
7.4.4.1. Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine  
taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi  
belgeler, "apostil tasdik şerhi" taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya  
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır. Apostil tasdik işleminden,  
belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve  
varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.  
Belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve  
varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun; düzenlendiği ülkedeki yetkili  
diğer mercilerce teselsülen tasdik edilmiş olması ve apostil tasdik şerhinin tasdik silsilesindeki  
bir önceki merciye ilişkin olması halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul  
edilecektir.  
7.4.4.2. Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki  
imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya  
sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma  
veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.  
7.4.4.3. 7.4.4.1 veya 7.4.4.2 nci madde kapsamında sunulmayan belgeler ise aşağıdaki  
yöntemlerden biri ile tasdik edilmelidir:  
1) Belge, doğrudan düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı ya da düzenlendiği  
ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdikini müteakip o ülkenin Dışişleri Bakanlığı tarafından  
tasdik edildikten sonra o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından tasdik  
edilmelidir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde ise tasdik işlemi bu  
ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılır.  
Düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdiki ile belgenin düzenlendiği ülke Dışişleri  
Bakanlığı tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan  
kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı  
olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tasdik işleminden ise;  
imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun  
teyidi işlemi anlaşılır.  
2) Belge, sırasıyla düzenlendiği ülkenin Türkiye'deki temsilciliği ile Türkiye  
Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Düzenlendiği ülkenin  
Türkiye'deki temsilciliğinin tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun,  
belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya  
damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri  
Bakanlığı tasdik işleminden ise; imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya  
damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.  
7.4.4.4. Teselsülen yapılan tasdik işlemlerinde teyit edilecek unsurlara ilişkin  
eksikliklerin veya hataların sonraki merciler tarafından tasdik kapsamında giderilmesi veya  
düzeltilmesi halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul edilir.  
7.4.4.5. Yabancı ülkenin Türkiye'deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler,  
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Bu tasdik işleminden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/008  
: 31  
: 14.02.2019  
: 2019/UY.II-243  
belgedeki imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı  
olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.  
7.4.5.1. Yerli istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin  
tercümelerinin yaptırılması ve tercümelerinin tasdik işlemi, aşağıdaki şekilde yapılır.  
7.4.5.1.1. Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti  
kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar  
tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye'deki  
yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu  
tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.…”  
düzenlemesi bulunmaktadır.  
İstekli tarafından iş deneyimi tevsiken dört farklı iş deneyim belgesi sunulduğu, bu  
belgelerden ikisinin yabancı ülkede düzenlenen iş deneyim belgesi olduğu anlaşılmıştır.  
İş deneyim belgeleri incelendiğinde, belgelerin anılan Yönetmelik’in yukarıya  
aktarılan 31’inci maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.5’inci maddesinde yer alan  
belgelerin sunuluş şekillerine ilişkin hükümlerine ve İdari Şartname’nin 7.4.4. ve 7.4.5’inci  
maddelerine uygun olduğu tespit edilmiş olup, itirazen şikâyet dilekçesinde iş deneyim  
belgelerindeki bilgilerin gerçek olmadığı, abartılı ve gerçek olmayan bilgiler olduğu iddia  
edilmekte ise de başvuru kapsamında bu hususa ilişkin somut belge ve delil sunulmadığı  
anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.