Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı
/
2018/185590-Silvan Tüneli İkmali
Bilgi
İKN
2018/185590
Başvuru Sahibi
Kafkas Yol Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi - Caba İnş. Enr. Tur. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi
İdare
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı
İşin Adı
Silvan Tüneli İkmali
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
BAŞVURU SAHİBİ:
Kafkas Yol Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi - Caba İnş. Enr. Tur. San. ve Tic.
A.Ş. Ortak Girişimi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/185590 İhale Kayıt Numaralı “Silvan Tüneli İkmali” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından
05.09.2018 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen “Silvan Tüneli
İkmali” ihalesine ilişkin olarak Kafkas Yol Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi -
Caba İnş. Enr. Tur. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişiminin 07.01.2019 tarihinde yaptığı şikâyet
başvurusunun, idarenin 11.01.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
18.01.2019 tarih ve 2801 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.01.2019 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/100 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan Simtay İnş. A.Ş - Pramid Yapı Yol En. İnş. A.Ş İş
Ortaklığının sunduğu Birim Fiyat Teklif Cetveli’nin, STİ-10 poz numaralı iş kaleminde
136,50 TL aritmetik hata bulunduğunun idarece tespit edildiği ve Kamu İhale Genel
Tebliği’nin 16.5.3’üncü maddesi uyarınca söz konusu aritmetik hatanın ihale komisyonu
tarafından re’sen düzeltildiği, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 37’nci maddesinde birim
fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağı
hüküm altına alınmış olup, anılan Kanun kapsamında yapılan ihalelerde isteklilerin
tekliflerinin ihale tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre değerlendirilmesi
gerektiği, ihale tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nde, birim fiyat teklif
cetvelinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen tekliflerin re’sen düzeltilebilmesine ilişkin
bir hüküm bulunmadığı, idarece alınan kararda söz konusu düzenlemenin ihale tarihinde
yürürlükte olmadığı kabul edilmekte ve Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararının
uygulanmasının zorunlu olduğu gerekçesiyle Birim Fiyat Teklif Cetveli’nde düzeltme
yapıldığının belirtildiği, ancak ihaleyi yapan idarenin yargı kararının uygulanması
gerekçesiyle Birim Fiyat Teklif Cetveli’nde re’sen düzeltme yapmasının hukuka aykırı
olduğu, ihale (son teklif verme) tarihinde anılan Tebliğin 16.5.3’üncü maddesi yürürlükte
olmadığından anılan düzenlemenin geçmişe etkili olacak şekilde itirazen şikâyete konu
ihalede uygulanmasının hukuka aykırılık teşkil ettiği, kaldı ki ihale üzerinde bırakılan
isteklinin Birim Fiyat Teklif Cetveli’nde yer alan hatanın yazılımdan kaynaklanan yuvarlama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
nedeniyle oluşan bir hesaplama hatası değil doğrudan aritmetik bir hata olduğu,
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı
olduğu,
a) Açıklama kapsamında sunulan analizin, idarece verilen analiz formatına, birim fiyat
tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye aykırı olduğu,
isteklinin analiz girdilerini ve miktarlarını değiştirdiği, bazı analiz girdilerine ise hiç yer
vermediği,
b) Açıklama istenmeyen analiz girdilerine 0,01 TL ve daha az fiyat teklif edilmesi
nedeniyle bazı analiz girdilerinin tutarlarının 0,00 TL olarak hesaplandığı, bu durumun söz
konusu analiz girdileri için fiyat öngörülmediği anlamına geldiği,
c) Analizde aritmetik hata yapılmış olup, yuvarlamadan ve aritmetik hatalardan
kaynaklanan hesaplama hatalarının düzeltilmesi durumunda, düzeltilmiş analiz fiyatının
teklif edilen birim fiyatın üzerinde kaldığı,
d) İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamasında yer alan analiz girdileri için,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının cari yıl (2018) rayiç fiyatlarının altında fiyatlar teklif
edildiği, ayrıca yapılan açıklamada hukuka aykırı şekilde cari yıl birim fiyat listesinde yer
almayan ancak geçmiş yıllarda birim fiyatı yayımlanmış olan pozlara ilişkin rayiç fiyatlar
kullanıldığı, dolayısıyla söz konusu analiz girdileri için kullanılan fiyatların Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesine uygun olmadığı ve 45.1.13’üncü maddesine göre
belgelendirilmediği,
e) Analizlerdeki işçilik bedellerinin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu
maddesine aykırı olarak 2018 yılı için yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında
belirlendiği,
f) Açıklama kapsamında esas alınan motorin fiyatının EPDK’nin il bazında günlük
yayımlanan ve ilan/davet ile ihale tarihi (ihale tarihi hariç) arasında geçerli olan akaryakıt
fiyatlarının %90’ının altında olduğu ve mazotun litre’den kg’ye dönüşümünde yoğunluğun
0,820-0,845 kg/lt olarak belirlenmediği,
g) Açıklama kapsamında, para birimi olarak Euro ve Dolar cinsinden belirlenmiş olan
fiyatların Türk Lirası’na çevrilmesinde ihale ilan tarihi ile ihale tarihi (ihale tarihi hariç)
arasında geçerli olan TCMB tarafından belirlenmiş döviz kurları esas alınarak hesaplama
yapılması gerekirken, farklı tarihlere ilişkin kurlar esas alındığı,
h) Açıklama istenen analiz formatında, nakliye girdilerinin poz numarası ve taşıma
formülü verilmiş olduğundan, açıklamaların verilen formüle göre yapılması gerektiği halde
bazı nakliye girdilerinin fiyat teklifi ile açıklanmasının mevzuata aykırılık teşkil ettiği,
nakliye mesafelerinin yaklaşık maliyette idarece tespit edilen mesafelerden daha düşük
alınmasına rağmen belgelendirilmek suretiyle açıklanmadığı, ayrıca formül ile açıklanan
nakliye birim fiyatlarında m3/ton dönüşümlerinin hatalı yapıldığı ve “K” taşıma katsayısı
2018 yılı için belirlenen rakamdan daha düşük alındığı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
i) Analiz girdilerine ait fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre fiyat
teklifine konu alanda faaliyette bulunan firmalardan alınmadığı, fiyat tekliflerinin Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesi gereğince gerekli ibareler yazılmak suretiyle ilgili
meslek mensubu tarafından imzalanmadığı gibi söz konusu belgelerde meslek mensubu kaşesi
ile fiyat teklifini veren kişiye ait imza ve kaşenin de eksik olduğu, fiyat tekliflerini tevsik
etmek için sunulan tutanakların geçici vergi beyanname dönemlerinin hatalı şekilde
belirlendiği ve ilgili tutanakların fiyat teklifi veren firmaların beyannamelerini düzenlemeye
yetkili meslek mensuplarınca Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun düzenlenmediği, fiyat
tekliflerinin dayanağı olan maliyet/satış tutan tespit tutanakları ile fiyat teklifleri arasında
içerdikleri bilgiler bakımından tutarsızlık bulunduğu, tutanaklardaki hesaplamalarda hatalar
yapılmış
olup,
satışlara
dayalı
açıklamalar
için
ağırlıklı
ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olması, maliyete dayalı açıklamalar için ise
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmaması koşullarının gerçekleşmediği,
j) Analizlerde yer alan iş makinelerinin ve araçların birim fiyatlarında ÇŞB rayiç
fiyatlarının
kullanılmadığı ve fiyat teklifi alındığı, amortisman girdisinin fiyat teklifi ile
açıklanabilmesine
izin
veren mevzuat hükmü bulunmadığından söz konusu makineler ve araçlar için yapılan
açıklamaların bu yönüyle mevzuata uygun olmadığı,
k) Analizlerde yer alan iş makinelerinin ve araçların birim fiyatlarının, bu makine ve
araçların isteklinin kendi malı olduğu gerekçesiyle amortisman giderine ilişkin maliyetin
düşürülmesi suretiyle hesaplandığı halde söz konusu iş makinelerinin ve araçlarının
isteklinin kendi malı olduğunu göstermek üzere ruhsat, demirbaş veya amortisman
defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest
muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu sunulmadığı, amortisman süresini
tevsik eden yasal belgelere açıklama kapsamında yer verilmediği, amortisman süresi sona
ermemiş olan makine ve araçlar için amortisman hesaplanmadığı, makine ve araçların resmi
rayiçlerinde asgari güç ve kapasite değerleri ile teknik özelliklerine yer verilmesi nedeniyle,
fiyat teklifi alınarak ya da kendi malı makine ve araçlarla yapılan açıklamalarda, söz konusu
asgari güç, teknik özellik ve kapasite değerlerinin sağlandığının belgelendirilmesi gerektiği
halde bu belgelendirmenin yapılmadığı, ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığının makine ve
ekipmanlar için aldığı fiyat tekliflerinin, amortisman dışında kalan gider kalemlerini
karşılamadığı, fiyat teklifi almak suretiyle makinelere ilişkin yapılan açıklamaların
mevzuata uygun olmadığı,
l) Tünel delme makinelerinin, çalışacakları projeye göre üretimi yapılan iş makineleri
olup seri üretim ile imal edilmediği ve ÇŞB tarafından rayiç fiyatı yayımlanmadığı, tünel
delme makinesinin ihale dokümanı kapsamındaki Silvan Tüneli İkmali TBM Tüneli Yapısal
Tasarım Raporu’nda belirlenen kriterlere ve “Silvan Tüneli İkmali Gazlı Ortamda Çalışan
Tünel Delme Makinası (TDM) ve Tünel Segman (Segment) Kaplama Teknik Şartnamesi”ne
göre projelendirilip imal edilmesi gerektiği, TDM ve yardımcı elemanlarına (ataşman)
ilişkin fiyat teklifi alınabilmesi için, makinenin çalışacağı zeminin jeolojik özellikleri ve
proje karakteristikleri dikkate alınarak öncelikle üretici tarafından projeye özel “teknik
teklif” hazırlanması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin TDM için aldığı fiyat
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
teklifi kapsamında teknik teklif bulunmadığı, TDM’nin ve yardımcı elemanlarının (geri
sistemler, pasa nakliye sistemleri, elektriksel sistemler, kılavuz sistemi, havalandırma
sistemi, emniyet sistemi, yangın kontrol ve gaz dedektör sistemi vs.) ihale dokümanında
belirlenen teknik özellikleri sağladığını gösteren açıklamalar yer almadığı ve yardımcı
elemanların teklife dahil olup olmadığının belirtilmediği, TDM ve yardımcı elemanları seri
üretimi yapılmayan iş makinesi ve ekipmanları olup, alınan fiyat tekliflerinin satış tutarı
tespit tutanağına dayalı olarak hazırlanmasının mümkün olmadığı, ihale üzerinde bırakılan
isteklinin sunduğu fiyat teklifini veren firmanın son veya bir önceki geçici vergi beyanname
döneminde, ihale konusu iş kapsamında kullanılacak olan TDM satışının bulunmadığı,
idarece şikayet başvurusu üzerine verilen kararda, tüm fiyat tekliflerinin yurt içinden
alındığının belirtildiği, ancak söz konusu makinenin daha önce Türkiye’de kurulu herhangi
bir firma tarafından üretimi ve satışının yapılmadığı, dolayısıyla yurt içinden bu makineye
ait maliyete veya satışlara dayalı bir fiyat teklifi verilmesinin olanaksız olduğu, ihale
üzerinde bırakılan isteklinin TDM için aldığı fiyat teklifinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin
45.1.13.1’inci maddesine uygun olmadığı, TDM için sunulan fiyat teklifinin söz konusu
alanda faaliyette bulunan firmadan alınmadığı, bu fiyat teklifinin Kamu ihale Genel
Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesi gereğince gerekli ibareler yazılmak suretiyle ilgili
meslek mensubu tarafından imzalanmadığı gibi söz konusu belgelerde meslek mensubu
kaşesi ile fiyat teklifini veren kişiye ait imza ve kaşenin de eksik olduğu, fiyat teklifini
tevsik etmek için sunulan tutanaktaki geçici vergi beyanname döneminin hatalı belirlendiği
ve ilgili tutanağın fiyat teklifi veren firmanın beyannamelerini düzenlemeye yetkili meslek
mensuplarınca Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun şekilde düzenlenmediği, fiyat
tekliflerinin dayanağı olan maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile fiyat teklifleri arasında,
içerdikleri bilgiler bakımından tutarsızlık bulunduğu, tutanaklardaki hesaplamalarda da
hatalar yapıldığı, satışlara dayalı açıklamalar için ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %
80’inin altında olması, maliyete dayalı açıklamalar için ise ortalama/toplam birim maliyet
tutarının altında olmaması koşullarının gerçekleşmediği, isteklinin sunduğu fiyat teklifinde
TDM’nin iş yerine nakli ile çalışmaya hazır hale getirilmesine ilişkin maliyetlere yer
verilmediği,
m) Açıklama istenen STİ-01 iş kaleminin analizi ve birim fiyat tarifi uyarınca; tünel
kaplama segmanlarının, beton üretimi, dökümü, kalıp, işçilik, makine, istif, kür vb. segman
üretimine dair tüm işlerin baştan sona yapıldığı tesiste (segman üretim fabrikası) imal
edilmesi gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin tüm bu hususları içerecek şekilde
analiz oluşturmadığı ve söz konusu girdilere açıklamasında yer vermediği, segman üretimi
yapılacak fabrikanın, idarenin onaylayacağı bir firma tarafından yine idarenin onaylayacağı
uygulama projesine göre yapılacağı, söz konusu fabrikanın ihale konusu işe özgü olarak
kurulması gerekmekte olup bu nedenle “fabrika kurulmasına ilişkin” fiyat teklifinin “satış
tutarı tespit tutanağı” dayanak alınarak açıklanmasının mümkün olmadığı, ihale üzerinde
bırakılan isteklinin segman fabrikası için almış olduğu fiyat teklifi maliyet tespit tutanağı
dayanak alınarak hazırlanmamış olduğundan yapmış olduğu açıklamanın uygun olmadığı,
fabrikanın fiyat teklifi alınarak açıklanabilmesi için; fabrikanın kurulumuna ilişkin tüm girdi
(mamul/mal, işçilik, diğer) maliyetlerinin belirtildiği maliyete dayalı tespit tutanağı
düzenlenmesi ve bu tutanakta toplam birim maliyetin hesaplanması gerektiği, “fabrika
kurulması” bir hizmet olup, mamul/mal olmadığından fiyat teklifi veren firmanın muhasebe
kayıtlarından, ağırlıklı ortalama birim maliyet hesaplanarak maliyet tespit tutanağına dayalı
fiyat teklifi alınmasının da mümkün olmadığı, segment üretim fabrikası ile ilgili aşırı düşük
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde yer alan
düzenlemelere uygun şekilde yapılmadığı,
n) Açıklanması istenen iş kalemi kapsamında kullanılması öngörülen elektrik enerjisi
için teklif edilen bedelin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesine uygun
şekilde belgelendirilmek suretiyle açıklanmadığı,
o) Analiz formatında çimento ve demirin işyerine nakli için açıklama yapılması
istendiği halde aşırı düşük teklif sahibi istekli tarafından mevzuata uygun şekilde
açıklanmadığı, çimento ve demir girdileri için “nakliye dâhil” fiyat teklifi alınmasının
mümkün olmadığı, zira fiyat teklifi alınan kişinin taşıma bedelleri içeren yevmiye defteri
kayıtları olsa bile farklı mesafelere taşıma bedelleri içeren yevmiye defter kayıtlarından
hareketle fiyat teklifine esas ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinin mümkün
bulunmadığı,
p) TDM ve açıklanması istenen diğer girdiler için aşırı düşük teklif açıklaması
kapsamında sunulan belgeler ve fiyat tekliflerinin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinde yer alan belgelerin sunuluş şekline ilişkin
düzenlemelere aykırılık teşkil ettiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif
açıklaması kapsamında sunduğu yurt dışından elde edilmiş resmi belgelerde anılan
Yönetmelik’in (a) bendinde öngörülen apostil tasdik şerhinin bulunmadığı, belge üzerinde
belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzalayanın ve
varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyit işleminin yapılmadığı,
(b) bendi uyarınca belgenin düzenlendiği ülke ile Türkiye arasında söz konusu belgelerin
tasdikine ilişkin özel anlaşma veya sözleşme hükümlerine uyulmadığı ya da anılan ülkeler
arasında konuyla ilgili özel bir anlaşma veya sözleşme bulunmadığı halde anılan
Yönetmelikte yer alan tasdik işlemi yapılmaksızın belgelerin sunulduğu, anılan isteklinin
açıklaması kapsamında yer alan ve resmi nitelik taşımayan belgeler için (c) bendinde
öngörülen tasdik işleminin gerek yetkili merciler ve gerekse tasdik sıralaması ile içerik
bakımından anılan bent hükümlerine aykın şekilde gerçekleştirildiği, teselsülen yapılması
gereken tasdik işlemlerindeki teyit unsurlarına ilişkin eksiklik ve hataların (ç) bendine uygun
olarak düzeltilmediği, (d) bendinde düzenlenen tasdik işleminin gerek yetkili merciler ve
gerekse tasdik makamı ile içerik bakımından anılan bent hükümlerine aykırı şekilde
yapıldığı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklaması kapsamında sunulan
belgelerin tercüme edilmesi ve bu tercümelerin tasdiki işlemlerinin Yönetmelik’in 31’inci
maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendine uygun şekilde gerçekleştirilmediği,
r) İhale üzerinde bırakılan isteklinin, açıklanması gereken girdiler için teklif ettiği
fiyatın idarece o girdi için belirlenen yaklaşık maliyet tutarından fazla olduğu gerekçesiyle
belgelendirme suretiyle açıklama yapmamasının 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ile
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesine aykırı olduğu,
s) İhale komisyonu kararında, aşırı düşük teklif açıklaması istenen isteklinin,
20.11.2018 tarihinde idareye verdiği dilekçe ile idarenin hazırladığı analizlere ilişkin bazı
sorular yönelttiği, bu soruların ihale komisyonunca cevaplandırılarak istekliye ek süre
verildiği, 4734 sayılı Kanun’a ve ilgili mevzuatına göre, sadece ihale dokümanına yönelik
olarak idareden açıklama istenmesi mümkün olduğundan, isteklilerin aşırı düşük tekliflerin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
sorgulanması aşamasında idareden açıklama istemeleri ve idarenin de bu doğrultuda açıklama
yaparak ek süre vermesinin hukuken mümkün bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı
30’uncu maddesinde “…Teklif mektubu ve geçici teminat da dahil olmak üzere ihaleye
katılabilme şartı olarak istenilen bütün belgeler bir zarfa konulur. Zarfın üzerine isteklinin
adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve
ihaleyi yapan idarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır
ve mühürlenir.
Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının
tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile
birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve
teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış
olması zorunludur. Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif
verilebileceğine dair hüküm bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak
sunulur…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde
“…Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale
komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla
tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif
zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan
zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır
bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının
usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici
teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve
yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca
imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan
belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen
değerlendirilmek üzere oturum kapatılır…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde
“…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile
geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını
değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece
belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici
teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı
değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup
olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir.
Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik
hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü yer almaktadır.
25.01.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nde
Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 3’üncü maddesinde “Aynı Tebliğin 16.5.2.1 inci
maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
‘16.5.3. Elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers,
LibreOffice Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve
toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama
farklılıkları, toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az olması ve ihalenin
sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla aritmetik hata olarak
kabul edilmeyecek ve bu farklılıklar isteklinin teklif cetvelinde yazılı birim fiyatlar esas
alınarak ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilecektir. Yapılan bu düzeltme sonucu
bulunan tutar, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik değerlendirmesine esas
nihai teklif fiyatı olarak kabul edilecektir.’” açıklamasına yer verilmek suretiyle iddia konusu
maddenin Tebliğ’e eklendiği,
Danıştay Onüçüncü Dairesinin 29.11.2017 tarihli ve E:2017/464 sayılı yürütmenin
durdurulması isteminin kısmen kabulü kararı üzerine 31.03.2018 tarihinde Resmi Gazete’de
yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 1’inci
maddesinde “22/8/2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale
Genel Tebliğinin 16.5.3 numaralı maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.” açıklamasına yer
verilerek ilgili maddenin yürürlükten kaldırıldığı,
Kamu İhale Kurumu’nun itirazı üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun
05.07.2018 tarihli ve YD İtiraz No: 2018/141 sayılı itirazın kısmen kabulüyle Kamu İhale
Genel Tebliği’ne eklenen 16.5.3 maddesinin yürütmesinin durdurulması kararının
kaldırılması kararı sonrası 20.11.2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale
Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’de “Madde 1- 22/8/2009 tarihli ve
27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinin 16.5.3 üncü maddesi
aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir. ‘16.5.3.Elektronik araçlar yardımıyla tablolama
programları (MS Excel, Numbers, LibreOffice Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan
teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar
nedeniyle oluşan hesaplama farklılıkları, toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az
olması ve ihalenin sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla
aritmetik hata olarak kabul edilmeyecek ve bu farklılıklar isteklinin teklif cetvelinde yazılı
birim fiyatlar esas alınarak ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilecektir. Yapılan bu
düzeltme sonucu bulunan tutar, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik
değerlendirmesine esas nihai teklif fiyatı olarak kabul edilecektir.
Madde 2 – Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.’” açıklamasına yer verilerek
ilgili Tebliğ açıklamasının yeniden yürürlüğe girdiği anlaşılmaktadır.
Anılan Tebliğ’de yer alan yürürlük maddesi incelendiğinde; Kamu İhale Genel
Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği
hükmüne yer verildiği, bu çerçevede ilgili maddelerin başlamış ve devam eden ihalelere
uygulanmayacağına ilişkin herhangi bir açıklama bulunmadığı dikkate alındığında yayımı
tarihinde yürürlüğe girdiği anlaşılan Tebliğ’in 16.5.3’üncü maddesinin başvuru konusu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
ihalenin teklif değerlendirme aşamasında uygulanması gerektiği anlaşılmaktadır.
İhale konusu işe ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde 10 adet iş kalemi bulunduğu, ihale
üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan Birim Fiyat Teklif Cetveli’nde 10’uncu sırada
yer alan “200 mm Çaplı Drenaj Borusu ile Drenaj Yapılması” iş kalemi için miktar ve birim
fiyatın çarpımı sonucu istekli tarafından 220.000,00 TL tutara ulaşılması gerekirken
219.863,50 TL tutarına ulaşıldığı, bahse konu iş kaleminin aşırı düşük teklif sorgulamasına
konu iş kalemi olmadığı tespit edilmiştir.
Başvuruya konu ihalede istekli tarafından teklif edilen tutarın 842.241.323,50 TL
olduğu, bahse konu hesaplama farklılığının ise 136,50 TL olduğu, söz konusu hesaplama
farklılığının isteklinin teklifinin binde 0,000162’sine karşılık geldiği, dolayısıyla hesaplama
farklılığının toplam teklif fiyatının binde birinden az olduğu anlaşılmıştır.
Ayrıca, istekli tarafından teklif edilen tutarın 842.241.323,50 TL olduğu, ihale
komisyonu kararına göre ekonomik açıdan en avantajlı teklifin idarece re’sen düzeltilerek
842.241.460,00 TL olarak belirlendiği ve isteklinin fiyat ile fiyat dışı unsurlar
değerlendirilmek suretiyle ulaşılan toplam puanının 92,00 olduğu, ihalede ekonomik açıdan
en avantajlı ikinci teklifin 1.052.767.229,52 TL olduğu ve bu isteklinin fiyat ile fiyat dışı
unsurlar değerlendirilmek suretiyle ulaşılan toplam puanının 87,75 olduğu, her iki teklif
arasında 210.525.906,02 TL fark bulunduğu hususu dikkate alındığında, bahse konu 136,50
TL hesaplama farklılığının ihalenin sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasını
değiştirmediği anlaşılmıştır.
Teklif değerlendirme aşamasında yürürlükte olduğu ve uygulanması gerektiği anlaşılan
Tebliğ’in yukarıya aktarılan 16.5.3’üncü maddesinde yer alan açıklamalar çerçevesinde
hesaplama farklılığının toplam teklif fiyatının binde birinden az olduğu ve ihalenin
sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasını değiştirmediği hususları bir arada
değerlendirildiğinde, idarece hesaplama farklılığının re’sen düzeltilmesinde mevzuata
aykırılık bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı
sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 39’uncu
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”
hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
45’inci maddesinde “45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım
şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını
istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme,
boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz
girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de
tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda,
yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması
gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da
düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri
(özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri
(paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği
analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca
yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve
söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını
kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek
açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider
içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek
birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider”
tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde
de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu
kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları
için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz
numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere
ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi
tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb.
iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme
ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer
alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
…
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit
edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları
açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere
dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat
tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari
fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları
açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen
mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek
suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi
ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara
ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya
malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan
fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu
değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine
ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması
yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi
alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan
veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife
konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı
(Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup,
meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye
verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar
meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi
gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu
değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın
ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki
bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler
veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir
önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir
önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin
birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas
alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar
geçerli kabul edilmeyecektir.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine
uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan
veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek
suretiyle reddedilecektir...” açıklaması yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale
komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme
göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak
ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.
Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada
bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli
teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında
olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar
üzerinden alınır. ” düzenlemesi yer almaktadır.
İhalede teklifi aşırı düşük olduğu tespit edilen Simtay İnşaat Anonim Şirketi-Pramid
Yapı Yol Enerji İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığından 16.11.2018 tarihinde aşırı düşük teklif
açıklaması istenildiği, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde açıklama istenen iş kalemleri
listesi, açıklama istenilen iş kalemi analiz girdileri listesi ve açıklama istenmeyen analiz
girdileri listesine yer verildiği, bu kapsamda “STİ-01” poz numaralı “Tünel Delme Makinesi
(TDM) Kullanılarak İç Çapı 10,00 m, Dış Çapı 10,80 m ve Kazı Çapı 11,20 m Olan Tünel
Kazısı ve Beton Kaplaması Yapılması” iş kalemine ilişkin açıklama istenildiği, anılan iş
kalemi analiz girdileri ile analiz girdileri kapsamında yer alan yardımcı analizlere sorgulama
yazısı kapsamında yer verildiği tespit edilmiştir.
28.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararında Simtay İnşaat Anonim Şirketi-Pramid
Yapı Yol Enerji İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığının sunduğu aşırı düşük teklif
açıklamalarının mevzuata uygun olduğu değerlendirilerek ihalenin anılan istekli üzerinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
bırakıldığı tespit edilmiştir.
Simtay İnşaat Anonim Şirketi-Pramid Yapı Yol Enerji İnşaat Anonim Şirketi İş
Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde,
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında
“Aşırı düşük savunma hukuku” başlıklı açıklama yazısına yer verildiği, bahse konu yazıda
açıklama hakkında genel bilgilere yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemi ile
açıklama istenilmeyen iş kalemlerine ilişkin öngörülen maliyetleri gösterir hesap cetveli
bulunduğu, söz konusu cetvelde istekli tarafından öngörülen maliyet ile kâr ve genel giderlere
de yer verildiği, yine açıklama kapsamında “Açıklama istenen analiz girdileri” başlıklı listeye
yer verildiği, anılan listede rayici kullanılan kamu kurum ve kuruluşları bilgisine, hangi analiz
girdilerine ilişkin fiyat teklifi sunulduğu bilgisine ve saatlik asgari ücret bilgisine yer
verildiği, ayrıca “Açıklama istenmeyen analiz girdileri” listesine, 1 saatlik işçi çalışma
süresine göre işçilik çalışma saat ücret hesabına, kullanılan rayiçler ve pozlar listesine,
açıklama istenilecek iş kalemleri kapsamındaki açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz
girdileri listesine açıklama kapsamında yer verildiği anlaşılmıştır.
İstekli tarafından idarece sorgulama yazısı kapsamında kendilerine verilen analiz
formatlarının kullanıldığı, bu kapsamda “STİ-01” poz numaralı “Tünel Delme Makinesi
(TDM) Kullanılarak İç Çapı 10,00 m, Dış Çapı 10,80 m ve Kazı Çapı 11,20 m Olan Tünel
Kazısı ve Beton Kaplaması Yapılması” iş kalemi kapsamında yer alan 6 adet analiz girdisi
için birim fiyatlar öngörüldüğü, bahse konu analiz girdilerinin her biri için yine sorgulama
yazısında yer alan yardımcı analiz formatlarının kullanıldığı, bu bağlamda bazı yardımcı
analizlerde öngörülen fiyatları açıklamak amacıyla fiyat teklifleri sunulduğu, işçilik yardımcı
analiz girdisi için 2018 yılı saatlik asgari ücretin öngörüldüğü, bazı yardımcı analizlerde ise
alt yardımcı analizlerin kullanıldığı, yine bazı yardımcı analizlerde ise kamu kurum ve
kuruluşları rayiç fiyatlarının kullanıldığı tespit edilmiştir.
a) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında
idarece sorgulama yazısı kapsamında verilen analiz formatlarının kullanıldığı, isteklinin
açıklaması kapsamında sunduğu analizlerin idarece verilen analiz formatlarına uygun şekilde
düzenlendiği, istekli tarafından sunulan üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine konu analiz
girdisi adlarının, analiz formatlarında yer alan analiz girdi adlarıyla uyumlu olduğu, ayrıca
analiz girdisinin teknik özelliklerini gösterir bilgi ve belgeye açıklama kapsamında yer verme
zorunluluğu bulunmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde yer
alan analiz formatlarında analiz girdi miktarlarına da yer verildiği, istekli tarafından yapılan
açıklamada yer alan girdi miktarlarının idarece verilen analiz girdi miktarlarıyla uyumlu
olduğu tespit edilmiştir. Bu çerçevede başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
b) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama istenilen iş kalemine ilişkin
analizlerin sunulduğu anlaşılmıştır. İstekli tarafından sunulan analizlerde, aşırı düşük teklif
sorgulama yazısında belirtilen açıklama istenilmeyen analiz girdilerine ilişkin ayrıca analiz
sunulmadığı, bununla birlikte bahse konu analiz girdilerin tamamında en az 0,01 TL olmak
üzere bedel öngörüldüğü, herhangi bir analiz girdisi için 0,00 TL (sıfır) bedel öngörülmediği,
bu bağlamda başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
c) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş kalemi, analiz girdisi, yardımcı analiz
ve alt yardımcı analiz olmak üzere toplam 29 farklı analizin açıklama kapsamında sunulduğu,
anılan analizler incelendiğinde herhangi bir hesap hatası bulunmadığı tespit edilmiş olup
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
d) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 04.112, 04.252 ve 04.616/A poz numaralı
3 farklı analiz girdisine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2018 yılı rayiçlerinin
kullanıldığı, bu hususun açıklama kapsamında belirtildiği, anılan rayiçlerin 2018 yılı rayiç
fiyatlarının altında olmadığı, ayrıca 3 analiz girdisinin de Çevre ve Şehircilik Bakanlığının
yayımladığı 2018 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları Kitabı’nda yer aldığı anlaşılmıştır. Bu
bağlamda, başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
e) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması
kapsamındaki analizlerde işçilik girdileri için 2018 yılı saatlik asgari ücret olan 9,02 TL
bedel öngörüldüğü, dolayısıyla Tebliğ’in 45.1.9’uncu maddesine aykırılık bulunmadığı ve
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
f) Aşırı düşük teklif sorgulama yazısı incelendiğinde, motorin girdisinin açıklama
istenilmeyen analiz girdileri arasında yer aldığı, istekli tarafından motorin girdisine ilişkin
bedel öngörülmekle birlikte bu bedele ilişkin açıklama sunulmadığı, bu durumda Tebliğ’in
yukarıya aktarılan 45.1.13.14’üncü maddesine aykırılıktan söz edilemeyeceği anlaşılmış
olup, açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin bedeline ilişkin başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
g) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında
yer alan fiyat teklifi vb. belgelerde sadece Türk Lirası üzerinden bedel öngörüldüğü,
analizlerde Euro veya Dolar para birimi üzerinden herhangi bir açıklama yer almadığı,
dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
h) Aşırı düşük teklif sorgulama yazısı kapsamında “07.005/SEG”, “TBM-004”,
“07.006/BENT” poz numaralı nakliye analiz girdilerine ilişkin nakliye analiz formatına ve
analiz formatında nakliye formülü ve değerlerine yer verildiği, açıklama istenilmeyen analiz
girdisi olup olmadığı bilgisine 16.11.2018 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazısında yer
verilmemekle birlikte istekli tarafından yapılan ek bilgi talebine idare tarafından verilen
27.11.2018 tarihli cevapta “07.005/SEG”, “TBM-004”, “07.006/BENT” poz numaralı nakliye
analiz girdilerinin açıklama istenilmeyen analiz girdileri arasında gösterildiği, açıklama
istenilmemesine rağmen istekli tarafından sorgulama yazı ekinde yer alan nakliye analiz
formatına uygun şekilde açıklama yapıldığı, bu bağlamda başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
i) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan, “Tünel açma makinesi (TBM)”
analiz girdisine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerine meslek mensubu
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre
tarafımca düzenlenerek onaylanan (03/12/2108) tarih ve (YMM2485/2018-ÖZEL-115) sayılı
maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle
meslek mensubu tarafından kaşelenip mühürlenerek imzalandığı, benzer şekilde “Segmen
Fabrikası (Tüm ekipmanları)” analiz girdisine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter
ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (29/11/2108) tarih ve (001) sayılı
maliyet tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.”
ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle meslek mensubu
tarafından kaşelenip imzalandığı tespit edilmiştir.
İstekli tarafından açıklama kapsamında sunulan üçüncü kişilerden alınan her iki fiyat
teklifinin de Tebliğ’in yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesine uygun şekilde
düzenlendiği, aynı Tebliğ’de maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının meslek mensubu
tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği ve gerekli
görülmesi halinde idare tarafından bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği
açıklamalarına yer verildiği, ihaleyi yapan idarece anılan tutanakların meslek mensubundan
istenilmesinin gerekli görülmediği anlaşılmıştır.
Bu bağlamda, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayanak maliyet/satış tutarı
tespit tutanaklarına ilişkin idarece yapılan işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı tespit
edilmiş olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
j) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında
“Tünel açma makinesi (TBM)” ve “Segmen Fabrikası (Tüm ekipmanları)” analiz girdilerine
ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, “Tünel açma makinesi (TBM)”
ve “Segmen Fabrikası (Tüm ekipmanları)”’na ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından
yayımlanmış rayiç bulunmadığı, dolayısıyla anılan analiz girdileri için öngörülen fiyatları
tevsiken kamu kurum ve kuruluşları rayiçleri kullanma imkânı bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca, kendi malı olma şartı aranmayan başvuruya konu ihalede ihale üzerinde
bırakılan isteklinin “Tünel açma makinesi (TBM)” ve “Segmen Fabrikası (Tüm ekipmanları)”
makinaları için öngördüğü fiyatları, makinaların istekli mülkiyetinde olmaması nedeniyle
amortisman bedeli üzerinden açıklama zorunluluğu bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda istekli tarafından ihale konu işe özgü üretim gerektiren “Tünel açma
makinesi (TBM)” ve “Segmen Fabrikası (Tüm ekipmanları)” için öngörülen fiyatları tevsiken
üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifiyle açıklama yapılmasında mevzuata aykırılık
bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
k) İstekli tarafından idareye sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında “Teklif birim
fiyatlı iş kalemlerine yönelik teklif bedelimizi oluşturan bileşenlere ilişkin fiyatlarımız
açıklama istenilen ve istenilmeyen iş kalemleri de dahil olmak üzere, ihale dokümanındaki
(Birim fiyat tarifleri, teknik şartname, genel teknik şartname, DSİ genelge ve şartnameleri,
idari şartname, kesin projeler, sözleşme kapsamındaki diğer hususlar v.b.) hükümleri esas
alınarak oluşturulmuş ve söz konusu işin yapılabilirliğini ortaya koyan ..teklifimize
ulaşılmıştır.” ibarelerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Yukarıya aktarılan Tebliğ açıklamaları incelendiğinde, istekliler tarafından öngörülen
fiyatların hangi şekillerde açıklanacağı hususlarına yer verilmiş olup açıklama kapsamında
işin yürütümü aşamasında kullanılması öngörülen makine, ekipman, teçhizatların teknik
özelliklerini gösterir belgelere de açıklama kapsamında yer verileceği yönünde herhangi bir
açıklama bulunmadığı anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
Ayrıca, istekli tarafından makine ve araçların kendi malı olduğu gerekçesiyle
amortisman giderine ilişkin maliyetin düşürülmesi yönünde bir yönteme açıklamada yer
verilmediği, açıklama kapsamında herhangi bir amortisman hesabı yapılmadığı tespit
edilmiştir.
Bu bağlamda, istekli tarafından yapılan açıklamanın idarece verilen analiz
formatlarına uygun şekilde düzenlendiği, istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan ve
üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine konu analiz girdisi adlarının, analiz formatlarında
yer alan analiz girdi adlarıyla uyumlu olduğu, bunun dışında analiz girdisinin teknik
özelliklerini gösterir bilgi ve belgeye de açıklama kapsamında yer verilme zorunluluğu
bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bu bağlamda, istekli tarafından yapılan açıklamanın teknik özellikler yönüyle
Tebliğ’in yukarıya aktarılan açıklamalarını karşıladığı, açıklama kapsamında teknik
özellikleri gösterir belge sunma zorunluluğu bulunmadığı, ayrıca istekli tarafından makine ve
araçların kendi malı olduğu yönünde herhangi bir açıklama yapılmadığı, dolayısıyla iddianın
yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
l) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında
“Tünel açma makinesi (TBM)” analiz girdisine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat
teklifinin sunulduğu, fiyat teklifi üzerinde “2018/185590 İKN’li ‘Silvan Tüneli İkmali’ yapım
işi ihalesinin iş ortaklığının üzerinde kalması durumunda, iş kapsamında ihtiyacınız olan
aşağıdaki tabloda belirtilen makineyi proje birim fiyat tariflerine ve teknik şartnamesine
uygun ve her türlü nakliye dahil (şantiyede teslim) olacak şekilde aşağıda belirtilen teklif
birim fiyattan KDV hariç olarak vermeyi taahhüt ederiz.” ibaresine yer verildiği, makineye
ilişkin açıklamada “Tünel Açma Makinesi (TBM)” ibaresine yer verildiği tespit edilmiştir.
Tebliğ’de yer alan aşırı düşük tekliflere ilişkin açıklamalarda, isteklilerin kamu kurum
ve kuruluşları birim fiyatlarının yanı sıra üçüncü kişilerden alınmış fiyat tekliflerini de
öngördükleri fiyatı tevsiken kullanabilecekleri anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, fiyat
teklifine dayanak herhangi bir belgeye açıklama kapsamında yer verme zorunluluğu
bulunmadığı, idarece gerekli görülmesi halinde mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı
(Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) meslek mensubundan istenebileceği
anlaşılmaktadır. Diğer taraftan meslek mensubunun üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi
üzerindeki beyan ile Ek-O.5 ve Ek-O.6 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan
sorumlu olduğu anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan, “Tünel açma makinesi (TBM)”
analiz girdisine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerine meslek mensubu
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre
tarafımca düzenlenerek onaylanan (03/12/2108) tarih ve (YMM2485/2018-ÖZEL-115) sayılı
maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını
beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle
meslek mensubu tarafından kaşelenip mühürlenerek imzalandığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, fiyat teklifi ekinde fiyat teklifini veren firmaya ait faaliyet belgesine yer
verildiği, faaliyet belgesinde faaliyet konusu olarak “Her türlü makinaların ve yedek
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
parçalarının imalatı ve montajı” ibaresine yer verildiği, firmaya ilişkin bilgilerin yer aldığı
ticaret sicil gazetesi üzerinde “Şirketin amaç ve konuları aşağıdaki gibidir. A-) Her türlü
makinaların montajını, imalatını, revizyonlarını, alımını, satımını yapmak…” ibaresine yer
verildiği, bu çerçevede fiyat teklifini hazırlayan firmanın söz konusu alanda faaliyette
bulunduğu sonucuna varılmıştır.
İstekli tarafından açıklama kapsamında sunulan üçüncü kişiden alınan fiyat teklifinin
Tebliğ’in yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesine uygun şekilde düzenlendiği, aynı
Tebliğ’de maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının meslek mensubu tarafından muhafaza
edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği ve gerekli görülmesi halinde idare
tarafından bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği açıklamalarına yer verildiği,
bu bağlamda idarece anılan tutanakların meslek mensubundan istenilmesinin gerekli
görülmediği, meslek mensubunun üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile
Ek-O.5 ve Ek-O.6 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu olduğu hususu
da dikkate alındığında idarece yapılan işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, fiyat teklifine konu alıma ilişkin açıklamanın, idarece aşırı düşük teklif sorgulaması
kapsamında isteklilere verilen analiz formatında yer alan analiz girdi adıyla uyumlu olduğu,
fiyat teklifine ek herhangi bir belge sunma zorunluluğu bulunmadığı, fiyat teklifini hazırlayan
firma tarafından fiyat teklifi üzerinde makineyi proje birim fiyat tariflerine ve Teknik
Şartnamesi’ne uygun ve her türlü nakliye dahil (şantiyede teslim) olacak şekilde
hazırlayacakları beyanına yer verildiği hususu da dikkate alındığında, tünel delme
makinesinin özgünlüğü nedeniyle buna uygun fiyat teklifi sunulması gerektiği yönündeki
iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bununla birlikte, fiyat teklifini hazırlayan firmanın söz konusu alanda faaliyette
bulunduğu, tünel delme makinesinin yurtiçinde üretiminin bulunup bulunmadığı hususunda
ihale işlem dosyası üzerinden tespit yapılamayacağı, mevzuata uygun şekilde sunulan fiyat
teklifinin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı hususları bir arada
değerlendirildiğinde, tünel delme makinesine ilişkin iddiaların yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
m) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında
“Segmen Fabrikası (Tüm ekipmanları)” analiz girdisine ilişkin üçüncü kişilerden alınan
fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifi üzerinde “2018/185590 İKN’li ‘Silvan Tüneli İkmali’
yapım işi ihalesinin iş ortaklığınız üzerinde kalması durumunda, iş kapsamında ihtiyacınız
olan aşağıdaki tabloda belirtilen inşaat imalat iş kalemine ait malzemeyi proje birim fiyat
tariflerine ve teknik şartnamesine uygun ve her türlü nakliye dahil (şantiyede teslim) olacak
şekilde aşağıda belirtilen teklif birim fiyattan KDV hariç olarak vermeyi taahhüt ederiz.”
ibaresine yer verildiği, makineye ilişkin açıklamada “Segmen fabrikası (Tüm ekipmanları)”
ibaresine yer verildiği tespit edilmiştir.
“Segmen Fabrikası (Tüm ekipmanları)” analiz girdisine ilişkin üçüncü kişilerden
alınan fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın,
mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (29/11/2108)
tarih ve (001) sayılı maliyet tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında
olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek
suretiyle meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalandığı tespit edilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
Ayrıca, fiyat teklifi ekinde fiyat teklifini veren firmaya ait faaliyet belgesine yer
verildiği, faaliyet belgesinde NACE kodunun “25.11.06- İnşaat ve inşaatçıların parçları için
metal çatı ya da iskeletlerin imalatı (kuleler, direkler, destekler, köprüler vb.) (kepenk ve
yangın merdiveni ile prefabrik yapılar hariç)” ibaresine yer verildiği, firmaya ilişkin
bilgilerin yer aldığı ticaret sicil gazetesi üzerinde “Şirketin amaç ve konusu başlıca şunlardır.
a-) …tünel beton kaplama çelik kalıp imalat ve montajı, pano tipi inşaat kalıpları imalatları,
tünel içi çelik iksa imalatı ve montajı.
…d. Şirket konuları ile ilgili her türlü tesisat, teçhizat, vasıta, menkul ve gayrimenkul
mallar... yeniden mal ve inşa edebilir.. ” ibaresine yer verildiği, bu çerçevede fiyat teklifini
hazırlayan firmanın söz konusu alanda faaliyette bulunduğu sonucuna varılmıştır.
İstekli tarafından açıklama kapsamında sunulan üçüncü kişiden alınan fiyat teklifinin
Tebliğ’in yukarıya aktarılan 45.1.13.1’inci maddesine uygun şekilde düzenlendiği, aynı
Tebliğ’de maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının meslek mensubu tarafından muhafaza
edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği ve gerekli görülmesi halinde idare
tarafından bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği açıklamalarına yer verildiği,
bu bağlamda idarece anılan tutanakların meslek mensubundan istenilmesinin gerekli
görülmediği, idarece yapılan işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca,
fiyat teklifine konu alıma ilişkin açıklamanın, idarece aşırı düşük teklif sorgulaması
kapsamında isteklilere verilen analiz formatında yer alan analiz girdi adıyla uyumlu olduğu,
fiyat teklifine ek herhangi bir belge sunma zorunluluğu bulunmadığı, fiyat teklifini hazırlayan
firma tarafından fiyat teklifi üzerinde malzemeyi proje birim fiyat tariflerine ve Teknik
Şartnamesi’ne uygun ve her türlü nakliye dahil (şantiyede teslim) olacak şekilde
hazırlayacakları beyanına yer verildiği hususu da dikkate alındığında seğmen fabrikası fiyat
teklifine ilişkin iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
n) Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında idarece hazırlanan analiz formatlarının
bazılarında 04.112 poz numaralı “Elektrik enerjisi” analiz girdisinin yer aldığı, ihale
üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama kapsamında sunulan analizlerde analiz
formatlarına uygun olacak şekilde 04.112 poz numaralı “Elektrik enerjisi” analiz girdisine
yer verildiği, bahse konu girdi için istekli tarafından 0,36 TL birim fiyat öngörüldüğü ve
girdiye ilişkin “ÇSB 2018 Rayiç Fiyatları” açıklamasına yer verildiği, 0,36 TL birim fiyatın
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2018 yılı rayici olduğu, ayrıca istekli
tarafından açıklama istenen analiz girdileri listesi oluşturulduğu ve bu listede “Elektrik
enerjisi” analiz girdisi için öngörülen birim fiyat ile bu fiyatın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiç olduğunu gösterir bilgiye ve söz konusu rayiçlerin
poz numarasına yer verildiği anlaşılmıştır. Bu bağlamda, istekli tarafından öngörülen söz
konusu fiyatı açıklamak için ayrıca belge sunma zorunluluğu bulunmadığı anlaşılmış olup
anılan girdiye ilişkin yapılan açıklamada Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü
maddesine aykırılık bulunmadığı ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
varılmıştır.
o) Aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında idarece hazırlanan analiz formatlarından
TBM-002 poz numaralı analiz girdisi kapsamında 04.252 poz numaralı “Beton çelik çubuğu
düz 14-50 mm (S220)” yardımcı analizinin yer aldığı, ihale üzerinde bırakılan istekli
tarafından açıklama kapsamında sunulan analizde analiz formatına uygun olarak 04.252 poz
numaralı “Beton çelik çubuğu düz 14-50 mm (S220)” analiz girdisine yer verildiği, analiz
dipnotunda demir nakli için DSİ Demir Nakli pozu hesap formülünün kullanıldığı, Silvan-
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
İskenderun Demir Çelik Fabrikası mesafesi 590 km olarak belirlenmek suretiyle hesap
formülü kullanılarak nakliye tutarının 0,184 TL olarak hesaplandığı, istekli tarafından
04.252 poz numaralı “Beton çelik çubuğu düz 14-50 mm (S220)” analiz girdisi için nakliye
dahil olarak 2,43 TL birim fiyat öngörüldüğü ve girdiye ilişkin “ÇSB 2018 Rayiç Fiyatları”
kullanıldığı açıklamasına yer verildiği tespit edilmiştir. 04.252 poz numaralı “Beton çelik
çubuğu düz 14-50 mm (S220)” yardımcı analizi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
tarafından yayımlanan 2018 yılı rayicinin 2,25 TL olduğu dikkate alındığında, açıklama
kapsamında demir nakline ilişkin ayrıca fiyat öngörüldüğü anlaşılmıştır. Ayrıca, çimento
girdisinin açıklama istenmeyen analiz girdileri arasında yer aldığı, dolayısıyla söz konusu
girdi için açıklama sunma zorunluluğu bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu bağlamda, başvuru
sahibinin çimento ve demir nakline ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
p) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması
incelendiğinde, açıklama kapsamında yabancı ülkede düzenlenmiş herhangi bir belgeye yer
verilmediği, bu bağlamda Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci
maddesinin üçüncü fıkrasına aykırılıktan söz edilemeyeceği anlaşılmış olup, başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
r) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması
incelendiğinde, istekli tarafından bazı yardımcı analizlerde öngörülen fiyatları açıklamak
amacıyla fiyat teklifleri sunulduğu, işçilik yardımcı analiz girdisi için 2018 yılı saatlik asgari
ücretin öngörüldüğü, bazı yardımcı analizlerde ise alt yardımcı analizlerin kullanıldığı, bazı
yardımcı analizlerde ise kamu kurum ve kuruluşları rayiç fiyatlarının kullanıldığı, bu haliyle
açıklanması istenilen analiz girdilerinin belgelendirildiği tespit edilmiştir. Tebliğ’in
45.1.13’üncü maddesi incelendiğinde isteklinin açıklanması gereken girdiler için teklif ettiği
fiyatın idarece o girdi için belirlenen yaklaşık maliyet tutarından fazla olamayacağı yönünde
herhangi bir açıklamanın bulunmadığı, ayrıca isteklilerin yaklaşık maliyete dayanak teşkil
eden analiz girdisi birim fiyatları bilgisine sahip olmadığı hususu da dikkate alındığında
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
s) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale dokümanında değişiklik veya açıklama
yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde “…
Ayrıca, istekliler tekliflerini hazırlarken ihale dokümanında açıklanmasına ihtiyaç
duyulan hususlarla ilgili olarak son teklif verme gününden yirmi gün öncesine kadar yazılı
olarak açıklama talep edebilir. Bu talebin idarece uygun görülmesi halinde yapılacak
açıklama, bu tarihe kadar ihale dokümanı alan bütün isteklilere son teklif verme gününden on
gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde ve açıklama talebinde bulunan
istekli belirtilmeksizin yazılı olarak gönderilir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık
maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce,
belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile
ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”
hükmü yer almaktadır.
İhalede teklifi aşırı düşük olduğu tespit edilen Simtay İnşaat Anonim Şirketi-Pramid
Yapı Yol Enerji İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığı’ndan 16.11.2018 tarihinde aşırı düşük
teklif açıklaması istenildiği, istekli tarafından idareye gönderilen 20.11.2018 tarihli “Aşırı
düşük sorgulama bilgi ve belge hukuku” konulu yazıda “1- Açıklama istenen STİ-01 iş
kaleminin TBM-006 pozunun tanımında (Gayrimelhuz İşler (Yol Yapımı, E.N.H. Yapımı
vs.)(BM-001,TBM002,TBM-003.TBM-004 ve TBM005 pozlarının toplamının % 5 i))
ifadesinde belirtilen pozların birim fiyatının mı % 5 veya STİ-01 iş kaleminin analizinde
bulunan bu pozların imalatlarının mı % 5 olduğu anlaşılamadığından TBM-006 pozunun
analizinde ek bilgi ve belgeye ihtiyaç duyulduğu,
2- SLVN-ÖBF007 pozu Tünel açma makinası (TBM) ile ilgili açıklamasını yaparken
aldığımız fiyat tekliflerinde satış fiyatının Euro bazlı olmasından dolayı TL'ye çevirirken
almamız gereken kur fiyatının tarihinin hangi tarih olması gerektiği,
3- Analizlerde nakliye kalemi olarak açıklama istenen pozların açıklama istenen ve
istenmeyen iş kalemleri içerisinde belirtilip belirtilmeyeceği hususunda ek bilgi ve belgeye
ihtiyaç duyulduğu” ifadelerine yer verilmek suretiyle ek bilgi talebinde bulunulduğu, buna
istinaden idare tarafından verilen 27.11.2018 tarihli cevapta, “Açıklama talebinde iletilen
soruların cevapları ise aşağıdaki gibidir: …Yukarıdaki cevaplara göre yapılacak
çalışmalarınızın ek süre gerektirmesi sebebiyle aşırı düşük teklif açıklamanızın en geç
10.12.2018 Pazartesi saat 17:00’ye kadar İdaremize sunulması hususunda…” ifadelerine yer
verildiği anlaşılmıştır.
Kanun’un yukarıya aktarılan 29’uncu maddesinde isteklilerin tekliflerini hazırlarken
ihale dokümanında açıklanmasına ihtiyaç duyduğu hususlar bulunması halinde son teklif
verme gününden yirmi gün öncesine kadar yazılı olarak açıklama talep edebileceği, uygun
görülmesi halinde idarece açıklama yapılabileceği, ihale dokümanı alan bütün isteklilere son
teklif verme gününden on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde
gönderileceği anlaşılmaktadır. Anılan Kanun hükmünün herhangi bir istekliye avantaj
sağlamayacak şekilde isteklilerin daha sağlıklı teklif hazırlamasına imkân tanınmasına
yönelik olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan, Kanun’un yukarıya aktarılan 38’inci maddesi ve
kamu ihale mevzuatında aşırı düşük teklif sorgulama aşamasında isteklilerin idareye soru
yöneltmesini engelleyecek herhangi bir mevzuat hükmü bulunmadığı anlaşılmaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2019/008
: 32
: 14.02.2019
: 2019/UY.II-244
Ayrıca, isteklinin ek bilgi talep yazısında yer alan 3 soruya konu iş kalemi ve analiz
girdilerine ilişkin analiz formatlarına aşırı düşük teklif sorgulama yazısı kapsamında yer
verildiği, istekli tarafından yöneltilen sorulara idare tarafından verilen cevap yazısında farklı
analiz formatlarına yer verilmediği, halihazırda yer alan analiz formatlarına ilişkin açıklama
getirildiği anlaşılmaktadır. İstekliler tarafından tekliflerin ihale tarihine kadar verildiği hususu
dikkate alındığında, aşırı düşük teklif sorgulama aşamasında isteklinin bilgi talebinin idarece
karşılanmasında isteklilerin eşit koşullarda teklif vermelerine herhangi bir etkisinin
bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, isteklinin aşırı düşük teklif
sorgulaması kapsamında idareden ek bilgi talebinde bulunmasında, ayrıca idare tarafından
bilgi talebine olumlu yanıt verilmesi ve açıklama sunulması için istekliye ek süre
verilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.