Ana Sayfa / Kararlar / Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü / 2019/135266-Kömürhan Tüneli Elektrik ve Elektromekanik İşleri (Enerji Temini, Havalandırma, Aydınlatma, Haberleşme, Yangın, Scada ve Diğer Kontrol Sistemlerine İlişkin Elektrik ve Elektromekanik vs) ve Kömürhan Köprüsü Dekoratif Aydınlatma İşlerinin Yapılması
Bilgi
İKN
2019/135266
Başvuru Sahibi
Ziver Petrol A.Ş.
İdare
Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü
İşin Adı
Kömürhan Tüneli Elektrik ve Elektromekanik İşleri (Enerji Temini, Havalandırma, Aydınlatma, Haberleşme, Yangın, Scada ve Diğer Kontrol Sistemlerine İlişkin Elektrik ve Elektromekanik vs) ve Kömürhan Köprüsü Dekoratif Aydınlatma İşlerinin Yapılması
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Ziver Petrol A.Ş.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/135266 İhale Kayıt Numaralı “Kömürhan Tüneli Elektrik ve Elektromekanik İşleri  
(Enerji Temini, Havalandırma, Aydınlatma, Haberleşme, Yangın, Scada ve Diğer Kontrol  
Sistemlerine İlişkin Elektrik ve Elektromekanik vs) ve Kömürhan Köprüsü Dekoratif  
Aydınlatma İşlerinin Yapılması” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü tarafından 29.04.2019 tarihinde açık ihale usulü ile  
gerçekleştirilen “Kömürhan Tüneli Elektrik ve Elektromekanik İşleri (Enerji Temini,  
Havalandırma, Aydınlatma, Haberleşme, Yangın, Scada ve Diğer Kontrol Sistemlerine İlişkin  
Elektrik ve Elektromekanik vs) ve Kömürhan Köprüsü Dekoratif Aydınlatma İşlerinin  
Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Ziver Petrol A.Ş. nin 10.06.2019 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 12.06.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
20.06.2019 tarih ve 25087 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.06.2019 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/636 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan Kırtur Turizm İnşaat Taahhüt Elekt. San. ve Tic. Ltd.  
Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;  
a) İsteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu analizler ile bu  
analizlere dayanak teşkil eden fiyat tekliflerinin ihale dokümanında yer alan analiz formatına,  
birim fiyat tariflerine, idarenin tanımladığı yapım şartlarına ve teknik şartnamelere uygun  
olmadığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı olduğu, işin yerine  
getirilmesindeki avantajlı koşullar ve işin özgünlüğü hususlarında açıklamanın yapılmadığı,  
analizlerde yer almayan nakliye giderleri için herhangi bir açıklama yapılmadığı, idare  
tarafından analizlerde belirtilmeyen nakliye giderinin firmalar için avantajlı koşul  
yaratabileceği,  
b) Aşırı düşük teklif açıklamalarında yer alan iş kalemleri ve iş kalemlerini oluşturan  
analiz girdilerini açıklamak için aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulması gereken  
kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatlar ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  
tarafından yayımlanan rayiçlerle ilgili listenin anılan istekli tarafından sunulmadığı, bu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5’inci maddesine aykırı olduğu,  
c) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde aritmetik hata  
yapıldığı, bu hatanın resen düzeltilmesi sonucunda aşırı düşük teklif açıklamasında anılan  
istekli tarafından sunulan analiz toplamlarına, söz konusu istekli tarafından belirlenen kar ve  
genel giderlerin eklenmesiyle ihalede verilen teklif fiyatın üzerine çıkıldığı,  
Aritmetik hata bulunmayan analizlerde dahi analiz toplamlarının ihalede verilen teklif  
fiyatın üzerinde olduğu, bu durumun ilgili istekli tarafından işin yapılamayacağını ortaya  
koyduğu, teklif fiyatının üzerinde savunma verilmesi nedeniyle anılan isteklinin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,  
d) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamındaki motorin fiyatına yönelik olarak  
EPDK’nın il bazında ve günlük yayımlanan ve ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında geçerli  
olan fiyatların altında teklif verildiğinden Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü  
maddesine göre aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi gerektiği, ayrıca motorin  
fiyatının hesabında anılan Tebliğ maddesine 16.03.2019 tarihinde eklenen “Motorin veya  
benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası  
Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.düzenlemesinin dikkate  
alınmadığı,  
e) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat teklifleri ile bu fiyat  
tekliflerine dayanak olan tutanaklar arasında uyumsuzluk olduğu, anılan tutanakların  
doğruluğunun teyit edilmesi gerektiği, söz konusu tutanaklarda fiyat tekliflerinin ilgili olduğu  
iş kalemlerinde yer alan işçilik gideri için fiyat teklifi alınamayacağı halde fiyat teklifi  
alındığı, diğer girdileri de içeren ayrıntılı açıklamaların yer almadığı, alınan diğer fiyat  
tekliflerinin Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 belgelerine göre düzenlenmediği, fiyat teklifi  
alınan firmaların faaliyet alanlarının teklif verdikleri alanla ilişkili olmadığı, öngörülen  
bedellerin güncel bedeller olmadığı, idare tarafından ilgili tutanakların meslek mensubundan  
istenilmediği, dolayısıyla söz konusu tutanakların meslek mensubundan istenerek karar  
verilmesi gerektiği,  
f) Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu fiyat teklifleri ve  
proforma faturaları hazırlayan kişilerin teklif verdikleri alanda faaliyet göstermediklerinden  
açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine göre uygun kabul  
edilmemesi gerektiği,  
g) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin son veya bir  
önceki beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği, ayrıca tutanakların esaslı  
unsurları içermediği,  
h) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama istenilen makinalar için fiyat  
teklifi sunulduğu fakat amortisman girdisinin fiyat teklifiyle açıklanabileceğine dair mevzuat  
hükmü bulunmadığı, söz konusu fiyat tekliflerinde tamir, bakım, yedek parça, sermaye faizi,  
sigorta, nakil, montaj ve demontaj kısımlarıyla alakalı bir belirlemenin yapılmadığı, fiyat  
teklifine konu malların “152 Mamul Mallar” hesabında kayıtlı olması gerektiği halde 152  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
nolu mamul mallar hesabında kayıtlı olmayan mallar için fiyat teklifi verilmesinin Kamu  
İhale Genel Tebliğ’ine aykırı olduğu, ilgili tutanakların fiyat teklifi veren firmaların  
beyannamelerini düzenlemeye yetkili meslek mensuplarınca Kamu İhale Genel Tebliği’ne  
uygun düzenlenmediği,  
i) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin nakliye  
giderlerini kapsamadığı ve nakliye giderlerinin ayrıca da tevsik edilmediği,  
j) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama istenmeyen kalem olsa dahi  
işçilik girdileri için bedel öngörülmesi gerektiği,  
k) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analiz girdilerindeki miktarlar  
idare tarafından gönderilen analizlerdeki miktarlardan daha düşük belirlenerek hesap  
yapıldığı,  
l) Anılan istekli tarafından idarece verilen analiz formatının değiştirildiği, bu durumun  
mevzuata aykırı olduğu,  
m) Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu fiyat  
tekliflerini onaylayan meslek mensubunun yetkili olmadığı, bu nedenle tam tasdik  
sözleşmelerinin sunulması gerektiği,  
2) Teklif dosyasında sunulan belgelerin ve aşırı düşük teklif açıklaması ekindeki  
belgelerin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “belgelerin sunuluş şekli”  
başlıklı düzenlemesine aykırı olduğu, aslı gibidir onayı yapılmadan fotokopi olarak  
sunulduğu,  
3) Sunulan bilanço bilgileri tablosundaki bilanço rasyolarının yanlış hesaplandığı,  
yasal süresi içerisinde verilmiş olan son beyannameye göre değil, düzeltilmiş beyannameye  
göre hesaplama yapıldığı, kısa vadeli banka borçlarında tüm mali borçların değerlendirilmesi  
gerekirken ilgili belgelerde eksik ve hatalı hesaplama yapıldığı iddialarına yer verilmiştir.  
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar  
tespit edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı  
45’inci maddesinde ““…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı  
maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan  
geçerli teklifler tespit edildikten sonra;  
Yaklaşık maliyetin % 120sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate  
alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları  
analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil  
analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.  
...  
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları  
istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı  
aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların  
belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede;  
teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit  
edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;  
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin  
olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri  
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz  
sunulması istenmeyecektir.  
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;  
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine  
göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler,  
inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi  
cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,  
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin  
de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi  
durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması  
gerekmektedir.  
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği  
gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da  
düzenlenebilir.  
Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş  
kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.  
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş  
kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş  
kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının  
gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi  
gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine  
ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş  
kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.  
...  
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı  
iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
kalemleri/grupları belirlenir.  
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80  
oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının  
aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları  
olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama  
yapılmayacaktır.  
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş  
kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri  
listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu  
tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.  
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden  
açıklama yapılması istenilmeyecektir.  
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması  
nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının  
kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan  
itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi  
belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmeyecektir.  
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde  
yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz  
toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki  
oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.  
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa  
dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden  
(45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili  
yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de  
belirtecektir.  
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde  
(45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini  
oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir…” açıklaması,  
Şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı  
2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin  
a) Adı: Kömürhan Tüneli Elektrik ve Elektromekanik İşleri (Enerji Temini,  
Havalandırma, Aydınlatma, Haberleşme, Yangın, Scada ve Diğer Kontrol Sistemlerine İlişkin  
Elektrik ve Elektromekanik vs) ve Kömürhan Köprüsü Dekoratif Aydınlatma İşlerinin  
Yapılması  
b) Yatırım proje no'su/kodu:1993E040860 - 2019E040240  
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 2400x2 m uzunlukta Tünel Aydınlatma ve Elektromekanik  
Dekoratif Aydınlatma İşi  
Toplam 479 adet iş kalemi  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
ç) Yapılacağı yer: Malatya- Elazığ Devlet Yolu Kömürhan Tüneli  
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  
“25.1. İsteklinin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her  
türlü vergi, resim, harç, yapı kullanım izin belgesi giderleri ve benzeri giderler ile ulaşım,  
nakliye ve her türlü sigorta giderleri teklif fiyatına dahildir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir  
hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”  
düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değeri hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhalede  
uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1…” düzenlemesi yer almaktadır.  
30.05.2019 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre, açık ihale usulüyle  
yapılan şikâyete konu ihalede 33 adet doküman indirildiği, ihaleye teklif veren 11 isteklinin  
olduğu, Kırtur Turizm İnşaat Taahhüt Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin sınır değerin  
altında kaldığı ve idare tarafından anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklamalarının  
istenildiği, Kırtur Turizm İnşaat Taahhüt Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı  
düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun bulunduğu, Bozduman Elektrik San. Tic. Ltd. Şti.  
ve Arkela San. Tic. Ltd. Şti.nin iş deneyim belgesi ve banka referans mektubu sunmadıkları  
gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Ek-Pet İnş. San. Taah. ve Tic. Ltd. Şti.nin iş  
deneyim belgesinin benzer iş tanımına uymadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı,  
Makro Anadolu San. Tic. Ltd. Şti.nin sunulan bazı belgelerinin “belgelerin sunuluş şekline”  
uygun düzenlenmediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Kırtur Turizm  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
İnşaat Taahhüt Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en  
avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Ziver Petrol A.Ş.nin belirlendiği görülmüştür.  
Sınır değer tutarının altında teklif verdiği tespit edilen Kırtur Turizm İnşaat Taahhüt  
Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye gönderilen 10.05.2019 tarihli aşırı düşük teklif sorgulaması  
hakkındaki yazıda “Bölge Müdürlüğümüzce 29/04/2019 tarihinde ihalesi yapılan  
2019/135266 İKN'li “Kömürhan Tünel Elektrik ve Elektromekanik İşleri (Enerji Temini,  
Havalandırma, Aydınlatma, Haberleşme, Yangın, Scada ve Diğer Kontrol Sistemlerine İlişkin  
Elektrik ve Elektromekanik vs) ve Kömürhan Köprüsü Dekoratif Aydınlatma İşlerinin  
Yapılması işi”ihalesi için İhale komisyonuna vermiş olduğunuz teklif mektubundaki fiyat,  
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 38. maddesine göre aşırı düşük olarak tespit edilmiştir.  
Ekteki teklif mektubu cetvelinde belirtilen;  
İş kalemlerinin;  
- Yapım yönteminin ekonomikliği,  
- Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
- Teklif edilen işin özgünlüğü,  
Hususlarında gerekli her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile  
yüklenici karı ve genel masrafları, belgelere dayalı olarak açıklanması gerekmektedir. Kamu  
İhale Genel Tebliği. 45. maddesine istinaden yapacağınız Analizleri ve Analizlere dayanak  
teşkil eden bilgi ve belgeleri (proforma faturalar, teklif alma yazıları) bu yazının tarafınıza  
tebliğ tarihinden itibaren 5 (Beş) iş günü içerisinde idaremize sunmanız gerekmektedir…”  
ifadelerine yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi (inşaat, mekanik ve  
elektrik kalemleri için), sıralı analiz girdileri listesi ve tabloları, açıklama istenilmeyen analiz  
girdileri listeleri, açıklama istenilen analiz girdileri listeleri ve analiz formatlarının verildiği  
görülmüştür.  
Yapılan incelemede, ihale konusu işin toplamda 479 iş kaleminden oluştuğu, idarenin  
bu kalemlerden 68 iş kalemi için açıklama istediği, bu iş kalemlerinden 15.018/5BY ve  
15.420.1101 no’lu pozların inşaat iş kalemleri, diğer pozların tesisat (elektrik, mekanik) iş  
kalemleri olduğu görülmüştür.  
Mevzuatın yukarıya aktarılan hükümleri gereğince ihale dokümanında aşırı düşük  
teklif sorgulaması yapılacağına ilişkin düzenleme yapılan ihaleler için idarece öncelikle  
geçerli teklifler ve yaklaşık maliyet esas alınarak sınır değerin hesaplanması ve sınır değerin  
altında teklif sunan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerekmektedir. Bu  
kapsamda idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık  
maliyetin %80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, sıralı listeye göre,  
tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş  
kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş  
kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi  
gerekmektedir. Ayrıca idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar  
ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz  
girdilerinin tespit edilmesi, tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya  
altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının  
kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
da; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan  
analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama  
istenilmemesi gerekmektedir.  
Yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamaları uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarınca  
yayınlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri ile idarece tasarlanan ve birden  
fazla iş kalemlerini ihtiva eden iş kalemlerinin analiz formatlarının aşırı düşük sorgulama  
sürecinde isteklilere verilmesi gerektiği, bu kapsamda özel tesisat pozlarına ilişkin malzeme  
ve montaj şeklinde belirtilen analiz formatlarına, özel inşaat iş kalemlerine ilişkin analiz  
formatlarına yer verildiği, ayrıca Özel-212 (Tünel Bakım ve İşletme Giderleri) iş kalemine  
yönelik olarak analiz girdilerinin neler olduğunu gösteren analiz formatı ve 13 adet  
yardımcı/alt analiz formatının bahse konu istekliye verildiği, söz konusu iş kalemleri ve alt  
analizler incelendiğinde; analizlerin birçok malzeme, işçilik, makina gibi girdilerden  
oluştuğu, idare tarafından aktarılan Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesi açıklamaları  
doğrultusunda açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin tespit edilmesi gerekirken,  
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin usulüne uygun belirlenmediğinin anlaşıldığı, şöyle  
ki idare tarafından istekliye gönderilen açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinde  
yalnızca “su” girdisinin bulunduğu, ancak yapılan inceleme neticesinde kimi iş kalemlerinde  
(örneğin Özel-212 ve 15.420.1101) aktarılan Tebliğ açıklamalarına uygun bir biçimde  
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin tespit edilmediği görülmüştür.  
Diğer taraftan idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması yapılırken açıklanması  
istenilen iş kalemlerine ilişkin verilen birçok analiz formatında mevzuata aykırı olarak iş  
kalemi girdilerinde birim fiyatlara yer verildiği de görülmüştür.  
Bu çerçevede, idarece mevzuata uygun olarak yapılmayan söz konusu aşırı düşük  
teklif sorgulamasına istinaden yapılacak olan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun  
olup olmadığına ilişkin olarak sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde  
olamayacağı anlaşılmış olup, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıklar göz önüne alınarak,  
1) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerinden, nitelik ve nicelik olarak kamu kurum  
ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile birebir uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş  
kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemlerine  
(paçal iş kalemi) ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, makine amortismanı,  
mazot, makine ve diğer malzeme girdileri vb.) kadar ayrıştırılması,  
2) Paçal/özel iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin  
miktar ve tutarlarının anılan poz miktarları dikkate alınarak toplanması (örneğin aynı iş  
kalemi analizi içerisinde yer alan işçilikle ilgili düz işçi girdilerinin söz konusu poz birim  
miktarı dikkate alınarak toplanması), farklı poz numarasına sahip girdilerinin ise ayrı ayrı  
gösterilmesi,  
3) Yukarıdaki işlemlerden sonra anılan Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesine göre  
açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,  
4) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı  
değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için  
açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer  
alıyorsa ve eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz  
konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde söz konusu mazot girdisi için  
açıklama istenilmesi),  
5) Açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir  
açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması gerektiği sonucuna  
ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece yapılan aşırı düşük teklif  
sorgulama işleminin yukarıda bahsedilen hususlara uygun şekilde tekrar yapılması ve bu  
aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin  
birinci fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak  
kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden  
adayların, isteklilerin ve istekli olabileceklerin, bu Kanun’da belirtilen şekil ve usul  
kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği  
hükmüne yer verilmiş, ilgili maddenin dilekçelerde yer alacak hususları sayan dördüncü  
fıkrasının (d) bendinde, başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmesi  
gerektiğine değinilmiştir.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları”  
başlıklı 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde dilekçelerde başvurunun konusu,  
sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmesinin zorunlu olduğu düzenlenmiş, “Ön inceleme  
konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde de Kuruma  
yapılan başvuruların öncelikle incelenmesi gereken hususlarının neler olduğu düzenlenmiş ve  
birinci fıkrasının (ı) bendinde “Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilip  
belirtilmediği” hususunun da başvurunun incelenmesinde dikkate alınacağı hükme  
bağlanmıştır.  
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında  
aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin sekizinci fıkrasında “Yönetmeliğin 8  
inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı  
delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda  
bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile  
birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka  
aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara  
yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun  
reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
gerekmektedir.açıklamasına yer verilmiştir.  
Diğer taraftan, Kamu İhale Kurumunun görev ve yetkileri 4734 sayılı Kamu İhale  
Kanunu ile belirlenmiş olup, bu görevler arasında ihale komisyonunun yerine geçip tüm  
yeterlik değerlendirmesini idare adına yapma görevi yer almamaktadır.  
Herhangi bir belge adı veya yeterlik kriteri açıkça belirtilmeksizin yalnızca soru  
mahiyeti taşıyan ya da sunulması gereken belgelerin yeniden incelenmesi ve/veya  
değerlendirilmesi talebini veya genel nitelikli hukuka aykırılık ifadelerini içeren  
başvurularda, Kurum tarafından ihale sürecindeki işlem ve eylemlere ilişkin yapılacak  
inceleme başvuru sahibinin iddia konusu ettiği hususlara ve idarenin bu yöndeki beyanlarına  
hasredilmiş olması ve uyuşmazlıklarda idari denetim yetkisi bu yönde bulunan Kurumun  
ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri  
baştan sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmaması sebebiyle, ihale komisyonunun görev  
ve  
yetkisi  
dâhilinde  
incelediği  
hususların  
Kurum  
tarafından  
yeniden  
incelenmesi/değerlendirilmesi talebini içeren söz konusu başvuruların, 4734 sayılı Kanun ve  
ikincil mevzuata uygun bir başvuru olarak nitelendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.  
Bu çerçevede, anılan istekliler tarafından teklif dosyasında sunulan hangi belgenin,  
hangi gerekçeyle İdari Şartname’nin 7.7’nci maddesine aykırı olduğunun belirtilmediği,  
başvurunun genel nitelikli hukuka aykırılık iddiası içerdiği, iddianın bu haliyle tüm belgelerin  
anılan madde kapsamında yeniden incelenmesi sonucunu doğurduğu belirlenmiştir.  
Dolayısıyla söz konusu iddianın 4734 sayılı Kanun ve ikincil mevzuata uygun olmadığı,  
başvurunun sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmediği dilekçe üzerine Kurumun ihale  
komisyonu yerine geçip, resen bir inceleme yapamayacağı ve sunulan belgeleri baştan sona  
yeniden inceleme yetkisinin bulunmadığı anlaşılmış olup, anılan iddianın yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler”  
başlıklı 35’inci maddesinde “…(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını  
gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci,  
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak  
düzenlenen belgeyi,  
sunar.  
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleriise kısa vadeli  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara  
yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar  
olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal  
tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla  
ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik  
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın  
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen  
belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren  
belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinde “…10.1.3. Aday veya isteklilerce sunulan Bilanço  
Bilgileri Tablosu’nun, ilgili uygulama yönetmeliğinin ekinde yer alan “Bilanço Bilgileri  
Tablosu Standard Formu” na uygun olarak ve anılan formda yapılan açıklamalar dikkate  
alınmak suretiyle düzenlenmesi gerekmektedir. Bu Tablonun, ihalenin ilk ilan veya davet  
tarihinden önce de düzenlenmesi mümkündür…” açıklaması,  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.4.. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin  
taşıması gereken kriterler:  
7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya  
eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin,  
yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da  
bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya  
serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi  
(Standart Form: KİK024.1/Y)  
sunmaları gerekmektedir.  
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara  
yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan  
yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait  
belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik  
kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın  
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının  
ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir  
veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur.  
Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin  
sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri  
düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların  
bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke  
mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik  
edilebilir.  
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı  
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur…” düzenlemesi yer  
almaktadır.  
İhale üzerinde bırakılan Kırtur Turizm İnşaat Taahhüt Elekt. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin  
meslek mensubu tarafından düzenlenen bilanço bilgileri tablosu ve ekinde aynı meslek  
mensubu tarafından onaylanan kurumlar vergisi beyannamesi eki bilançoyu sunduğu, söz  
konusu belgelerdeki verilerin birbirleriyle uyumlu olduğu, söz konusu tablonun standart  
forma uygun olduğu, 2017 yılına ait bilanço bilgileri tablosunda cari oranın (1,1476),  
özkaynak oranının (0,1765) ve kısa vadeli banka borçlarının özkaynaklara oranının (0,4145)  
olduğu görülmüştür.  
Yapılan incelemede, bilanço bilgileri tablosu ve ayrıntılı bilançoda yer alan veriler  
esas alındığında, 2017 yılı bilanço oranlarının doğru hesaplandığı ve İdari Şartname’de  
öngörülen asgari kriterleri sağladığı ve yasal süresi içerisinde verilmiş olan beyannameye  
göre düzenlendiği tespit edilmiştir.  
Açıklanan nedenlerle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
ulaşılmıştır.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2019/035  
: 40  
: 18.07.2019  
: 2019/UY.II-828  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece yapılan aşırı düşük teklif  
sorgulama işleminin yukarıda bahsedilen hususlara uygun şekilde tekrar yapılması ve bu  
aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi  
gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici  
işlem belirlenmesine,  
Oybirliği ile karar verildi.