Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Etimesgut Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğü
/
2020/316538-01/10/2020-30/09/2023 Tarihleri Arasında Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle Süpürülmesi Amacıyla Araç Kiralama İşi
Bilgi
İKN
2020/316538
Başvuru Sahibi
Çevtem Tem. İnş. Nak. Tur. Güv. Sis. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Etimesgut Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğü
İşin Adı
01/10/2020-30/09/2023 Tarihleri Arasında Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle Süpürülmesi Amacıyla Araç Kiralama İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
BAŞVURU SAHİBİ:
Çevtem Tem. İnş. Nak. Tur. Güv. Sis. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Etimesgut Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/316538 İhale Kayıt Numaralı “01/10/2020-30/09/2023 Tarihleri Arasında
Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak Meydan ve
Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle Süpürülmesi Amacıyla Araç Kiralama İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Etimesgut Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 04.08.2020
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “01/10/2020-30/09/2023 Tarihleri Arasında
Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak Meydan ve
Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle Süpürülmesi Amacıyla Araç Kiralama İşi” ihalesine
ilişkin olarak Çevtem Tem. İnş. Nak. Tur. Güv. Sis. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.07.2020
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması
üzerine, başvuru sahibince 28.07.2020 tarih ve 33852 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan
28.07.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1186 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale konusu işin dört mali yılı kapsadığı, dolayısıyla İdari Şartname’de yeterlik
kriteri olarak toplam cironun teklif edilen bedelin % 10’undan, hizmet işleri ile ilgili cironun
teklif edilen bedelin % 6’sından ve iş deneyim tutarının teklif edilen bedelin yüzde %
20’sinden az olmaması gerektiği yönünde düzenleme yapılması gerekirken, bahse konu
oranların sırasıyla %15, %9 ve % 30 olarak belirlendiği,
2) İdari Şartname’de ve ihale ilanında istekliler tarafından teklif edilen tüm araçların
en az 2019 model olması gerektiği şeklinde yapılan düzenlemenin rekabeti engellediği,
3) Teknik Şartname’de “en az 15+1,5 m3 sıkıştırmalı çöp kamyonu” ve “en az 15+1,5
m3 vinçli sıkıştırmalı çöp kamyonu” için belirtilen “en az 243 kw gücünde” ifadelerinin
yalnızca Ford Cargo 1833 model aracı işaret ettiği, anılan durumun Hizmet Alımı İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesine aykırılık teşkil ettiği,
4) Araç kiralama hizmet alımı ihalelerinde kalite yönetim sistem belgesi ve çevre
yönetim sistem belgesinin istekliler tarafından teklif dosyasında sunulmasının
istenemeyeceği, ayrıca yeterlik kriteri olarak belirlenen TSE 12652 araç kiralama hizmet
yeterlik belgesinin sadece otomobil ve hafif ticari araçlara ilişkin olarak düzenlenebildiği,
dolayısıyla bahse konu belgenin ihale konusu iş kapsamında bulunan 38 adet ağır ticari araca
ilişkin olarak düzenlenmesinin mümkün olmadığı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
5) Birim fiyat teklif cetvelinin hatalı olarak düzenlendiği, şöyle ki; araçların kiralama
bedellerine ilişkin olarak açılan satırlarda miktarlar araç sayısına göre belirlenirken, araçların
akaryakıt bedellerine ilişkin olarak açılan satırlarda miktarların gündüz ve gece vardiyasında
araçların toplam çalıştırılma sayısına göre belirlendiği, örneğin birim fiyat teklif cetvelinde 17
adet “en az 15+1,5 m3 sıkıştırmalı çöp kamyonu”nun kiralama bedeline ilişkin olarak açılan
satırda miktarın araç sayısı ile işin süresinin çarpılması neticesinde (17x1095=18615) elde
edildiği, aynı araçların akaryakıt bedeline ilişkin açılan satırda ise miktarın, söz konusu
araçların gündüz 17 ve gece 16 adet olmak üzere çalıştırılacağı göz önünde bulundurularak
araçların toplam çalıştırılma sayısı ile işin süresinin çarpılması sonucunda (33x1095=36135)
elde edildiği, ancak 17 aracın akaryakıt, yedek parça ve tamir bakım gideri ile 33 aracın
akaryakıt, yedek parça ve tamir bakım giderinin aynı olamayacağı, dolayısıyla İdari
Şartname’de “amortisman, yedek parça, tamir, bakım, sigorta ve araçlarla ilgili genel
giderlerin teklif birim fiyata, birim fiyat teklif cetvelinde belirtildiği şekilde dâhil edilmesi
gerektiği” yönünde yapılan düzenlemeye uygun olarak teklif verilebilmesi için araçların
akaryakıt bedeline ilişkin olarak açılan satırlardaki miktarlar ile aynı miktarları belirtmek
üzere araçların yedek parça ve tamir bakım bedelleri için ayrı satırlar açılması gerektiği,
6) Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde; kullanıcı hatasından kaynaklanan trafik
cezası, araç arızası ve trafik kazası bedellerinin yüklenici tarafından ödeneceğinin, idarenin
uygun görmesi durumunda ise bahse konu bedellerin yükleniciye iade edileceğinin
belirtildiği, şoför vb.nin idare tarafından temin edileceği söz konusu ihalede anılan giderlerin
yükleniciye iade edilmesi hususunun idarenin takdirine bırakılması yönünde yapılan Şartname
düzenlemesinin uygun olmadığı,
7) Sözleşme Tasarısı’nda hakediş ödemelerinin hangi süre içerisinde ödeneceğine
ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmadığı, anılan hususun Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’ne aykırılık teşkil ettiği,
8) Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde, yüklenicinin araçlara ilişkin sigorta ve
muayene vb. işlemlerini geciktirdiği her gün için sözleşme bedelinin yüz binde biri oranında
para cezası ödeyeceğinin belirtildiği, öte yandan aynı maddede bahse konu aykırılık bir defa
gerçekleşmiş olsa dahi sözleşmenin feshedileceğinin ifade edildiği, anılan düzenlemelerin
birbiriyle çeliştiği, ayrıca bahse konu maddede ağır aykırılık hallerinin neler olduğunun ve
hangi aykırılık hallerinin kaç defa tekrar edilmeleri durumunda sözleşmenin feshedileceğinin
açık bir şekilde belirtilmediği, söz konusu maddenin, Hizmet Alımlarına Ait Tip
Sözleşme’nin 16.1.1’inci maddesine ait dipnota uygun olarak yeniden düzenlenmesi gerektiği
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde
uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “…(9) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara
yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin ihalelerinde, iş hacmi ile iş deneyimine ilişkin
belgelerde aranılacak oranlar, Yönetmeliğin 36 ve 39 uncu madde hükümlerine göre
belirlenir.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
Söz konusu Yönetmelik’in “İş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde
“…(6) İş hacmini gösteren belgelere ilişkin kriterler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c)
bentlerine göre yapılan ihalelerde, toplam cironun teklif edilen bedelin % 25’inden, hizmet
işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin % 15’inden az olmaması gerekir.
…
(7) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin,
açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre ihale edilmesi
halinde, iş hacmine ilişkin oranların, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli
işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla süreli işlerde ise 2/5’i alınarak hesaplanan oranlar yeterlik
kriteri olarak belirlenir…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde
“…(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f)
bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50’si aralığında idarece
belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,
…
ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren
belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir.
(4) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin,
açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre ihale
edilmesi halinde, iş deneyimine ilişkin oranlar üçüncü fıkranın (a) bendine göre belirlenen
oranın, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla
süreli işlerde 2/5’i alınarak hesaplanır ve bu oranlar yeterlik kriteri olarak öngörülür…”
hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yıllara yaygın hizmet alımlarında yeterlik” başlıklı
71’inci maddesinde “71.1. İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak
gerçekleştirilecek işlerin ihalelerinde; iş hacmini gösteren belgeler ile iş deneyimini gösteren
belgelerde aranacak yeterlik kriterlerinin belirlenmesinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi
gerekmektedir:
71.1.1. Açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre
yapılan ihalelerde; iş hacmine ilişkin olarak Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin
36 ncı maddesinin altıncı fıkrasında belirlenen oranların;
…
2) İki yıldan fazla süreli işlerde (üç yıl dâhil) 3/5’i,
(Toplam ciro için % 15, hizmet işleri gelirleri için % 9)
…
alınarak yeterlik kriteri belirlenecektir.
…
71.1.3. Açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine
göre yapılan ihalelerde; iş deneyimine ilişkin olarak Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliğinin 39 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirlenen oranların;
…
2) İki yıldan fazla süreli işlerde (üç yıl dâhil) 3/5’i (% 15-30),
…
alınarak hesaplanan bu alt ve üst oranlar dâhilinde idarece tespit edilecek bir oran
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
yeterlik kriteri olarak belirlenecektir…” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; açık ihale usulüyle
gerçekleştirilen ve üç yıl süreli olan hizmet alımı ihalelerinde istekliler tarafından teklif
dosyasında iş hacmini gösteren belgelerin sunulmasının istenilmesi durumunda, toplam
cironun, teklif edilen bedelin % 15’inden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen
bedelin % 9’undan az olmaması gerektiği yönünde İdari Şartname’de düzenleme yapılması
gerektiği, iş deneyimini gösteren belgelerin istenilmesi durumunda ise iş deneyimine ilişkin
istenen oranın teklif edilen bedelin % 15’i ile % 30’u arasında kalmak şartıyla idare
tarafından tespit edileceği anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 01/10/2020-30/09/2023 tarihleri arasında Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde
Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle
Süpürülmesi amacıyla Araç Kiralama İşi…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
7.4.3. İstekli tarafından;
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgeler,
birinin sunulması yeterlidir.
…
Toplam cironun teklif edilen bedelin % 15'inden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise
teklif edilen bedelin % 9'undan az olmaması gerekir.
…
7.5.1…İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 30'den az olmamak üzere, ihale
konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya
teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; inceleme konusu ihalenin 36
ay (üç yıl) süreli olduğu, gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilen söz konusu ihaleye ait
İdari Şartname’de isteklilerin toplam cirosunun teklif edilen bedelin % 15’inden, hizmet işleri
ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin % 9’undan az olmaması gerektiği yönünde
düzenleme yapıldığı, iş deneyimine ilişkin olarak belirlenen oranın da (% 30) mevzuatta
belirlenen alt ve üst sınırlar dâhilinde olduğu (teklif edilen bedelin % 15’i ile % 30’u
arasında), dolayısıyla idare tarafından iş hacmine ve iş deneyimine ilişkin olarak belirlenen
oranların mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
Hizmet Alımı Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve
kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen
makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine,
teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin
niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait
olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak
belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik
olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya
teklif kapsamında sunulması zorunludur.
(2) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat,
demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir…” hükmü
yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; ihalelerde işin yapılması için gerekli
görülen araçların isteklilerin kendi malı olmasının istenilmemesinin esas olduğu, ancak işin
niteliğinin gerektirdiği hallerde idarenin takdir yetkisini kullanarak istekliye ait olmasını
gerekli gördüğü araçları yeterlik kriteri olarak belirleyebileceği, öte yandan idarenin bu takdir
yetkisinin sınırsız olmadığı ve Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen rekabet, güvenilirlik,
ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması
ilkeleri ile sınırlandığı anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 01/10/2020-30/09/2023 tarihleri arasında Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde
Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle
Süpürülmesi Amacıyla Araç Kiralama İşi
b) Miktarı ve türü: Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde Çöplerin Toplanması, Nakli,
Cadde, Sokak, Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle Süpürülmesi Amacıyla Şoför
ve Personel Hariç Olmak Üzere Araç Kiralama İşi
17 adet en az 15+1,5 m3, 1 adet en az 8+1 m3, 10 adet en az 15+1,5 m3 vinçli çöp
kamyonu, 6 adet (en az 6 m3) vakumlu yol süpürme aracı, 2 adet (en az 8 m3) vakumlu yol
süpürme aracı, 1 adet (en az 5 m3) açık kasa kamyon, 4 adet çift kabin kamyonet, 1 adet
mobil jet tip konteyner yıkama aracı, 2 adet 19+1 minibüs ve 3 adet binek (bölge kontrol)
araç (en az 1500 cc motor gücüne sahip, dizel ve otomatik) şoför ve personel hariç olmak
üzere araç kiralama işi…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
7.5.2. “En az 15+1,5 m3” sıkıştırmalı 2019 model ve üzeri 2 adet çöp kamyonu, “en
az 15+1,5 m3” sıkıştırmalı vinçli 2019 model ve üzeri 1 adet çöp kamyonu, 1 adet “en az 6
m3” 2019 model ve üzeri vakumlu yol süpürme aracı, 1 adet “en az 8 m3” 2019 model ve
üzeri vakumlu yol süpürme aracı, 1 adet 2019 model ve üzeri mobil jet tip konteyner yıkama
aracının; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit
tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu, serbest muhasebeci mali müşavir raporu veya
serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilmesi gerekmektedir…” düzenlemesi yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
Teknik Şartname’nin “İşin süresi” başlıklı 2’nci maddesinde “İşin süresi 01/10/2020-
30/09/2023 tarihleri arasındadır.” düzenlemesi,
Söz konusu Şartname’nin “Araç - gereç özellikleri” başlıklı 5’inci maddesinde ise
ihale konusu iş kapsamında kiralanacak olan 47 aracın teknik özelliklerine yer verilmiş, 6
adet aracın isteklilerin kendi malı olması ve 47 aracın tamamının 2019 model ve üzeri olması
gerektiği belirtilmiştir.
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; idare tarafından ihale konusu iş
kapsamında kiralanacak olan 47 araçtan 6 adedinin isteklilerin kendi malı olmasının yeterlik
kriteri olarak belirlendiği, bahse konu araçlar dâhil olmak üzere kiralanacak araçların
tamamının 2019 model ve üzeri olması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla şikayete konu ihalede, ihale ilan tarihinin 30.06.2020 olduğu, ihalenin
04.08.2020 tarihinde gerçekleştirildiği ve ihale konusu işin süresinin 01/10/2020-30/09/2023
tarihleri arasında olmak üzere üç yıl olduğu dikkate alındığında, idare tarafından ihale konusu
iş kapsamında kiralanacak olan araçların en az 2019 model olarak istenilebileceği, idarece
araçlara ilişkin düzenlemelerin ihale konusu işin kapsamı ve niteliği dikkate alınarak
yapıldığı, bu hususun idarenin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, idarece
işin süresi kapsamı ve ihtiyacına uygun makul bir model yılının belirlenmesinin yeterli
olacağı, ayrıca idareler tarafından makine, araç ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması
şartının yeterlik kriteri olarak belirlenebileceği, ancak kendi malı olma şartı için tespit edilen
sayının, oranın ve araçlara ilişkin özelliklerin rekabeti engellemeyecek şekilde belirlenmesi
gerektiği, bu bağlamda incelemeye konu ihalede kiralanacak olan ve en az 2019 model olması
istenen 47 adet araçtan 6 adedinin kendi malı olması gerektiği yönünde yapılan düzenlemenin
rekabeti engeller nitelikte değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının
yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’inci maddesinde “…İhale konusu mal
veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan
teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği
sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için
fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu
sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilmeyecektir. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya
teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi"ifadesine yer
verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Temel ilkeler” başlıklı 4’üncü
maddesinde “(1) İdareler, yapacakları ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Bahse konu Yönetmelik’in “Teknik şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin
teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına
dâhil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği
sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için
fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.
(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara
uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin
belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi"ifadesine yer verilmek şartıyla
marka veya model belirtilebilir…” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; ihale konusu alımlara ilişkin teknik
kriterlere ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verileceği, belirlenecek
teknik kriterlerin rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat
eşitliği sağlaması gerektiği, teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik
standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemelerin yapılacağı ve teknik özellikler ile
tanımlamalara yer verileceği, ancak bu şartnamelerde belli bir marka, model, patent, menşei,
kaynak veya ürün belirtilmemesi, belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve
tanımlamalara yer verilmemesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Teknik Şartname’nin “Araç-Gereç Özellikleri” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. İhale
kapsamında kullanılacak araçlar
Yüklenici bahse konu hizmet alımı işini iş bu şartname ve İdari Şartname hükümlerine
göre eksiksiz olarak yerine getirebilmek için hizmet şantiyesinde işin başlangıcından bitimine
kadar aşağıda belirtilen sayıda ve teknik donanıma sahip 47 adet aracı hazır
bulunduracaktır.” düzenlemesi ile aşağıdaki tabloya yer verilmiştir:
ARAÇ CİNSİ
TEKNİK ÖZELLİKLER
MODEL YILI
2019 model ve üzeri
en az 15+1,5 m3 sıkıştırmalı en az 243 kw gücünde…
çöp kamyonu
en az 15+1,5 m3 vinçli en az 243 kw gücünde…
sıkıştırmalı çöp kamyonu
2019 model ve üzeri
…
…
…
Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilebilmesi amacıyla akademik bir kuruluştan
iddia konusu hususlarda teknik görüş alınması gerekmektedir. Ancak başvuru sahibinin 4 ve
6’ncı iddialarına ilişkin yapılan inceleme neticesinde bahse konu iddia yerinde bulunarak
ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varıldığından ve istenilecek teknik görüş
çerçevesinde yapılacak değerlendirmelerin ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucunu
değiştirmeyeceği anlaşıldığından, usul ekonomisi gereğince gelinen aşamada teknik görüş
istenilmesine gerek olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde
“İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin
belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:
…
b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;
…
3) İsteklinin üretim ve/veya imalat kapasitesine, araştırma-geliştirme faaliyetlerine ve
kaliteyi sağlamasına yönelik belgeler,
…
İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden
hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön
yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Kalite ve standarda ilişkin
belgeler” başlıklı 42’nci maddesinde “İşin niteliği göz önünde bulundurularak ön yeterlik
şartnamesi ve idari şartnamede; kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi,
hizmet yeterlilik belgesine…ilişkin düzenleme yapılabilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 74’üncü
maddesinde “74.5. Hizmet alımı ihalelerinde kalite yönetim sistem belgesi ve/veya çevre
yönetim sistem belgesinin istenip istenmeyeceği, 74.7. maddesindeki açıklama ve aşağıdaki
esaslara uygun olarak idarelerce belirlenecektir.
74.5.1. İdarelerin kendi hizmet binalarında veya diğer görev sahalarında
gerçekleştirilen hizmet alımı ihaleleri (örneğin; temizlik, özel güvenlik, hasta ve ziyaretçi
yönlendirme, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi, yemek hazırlama ve dağıtım
hizmetleri gibi) ile personel/ öğrenci taşıma hizmetleri ve araç kiralama hizmet alımı
ihalelerinde kalite yönetim sistem belgesi istenmeyecektir.
74.5.2. İdarelerin kendi hizmet binalarında veya diğer görev sahalarında
gerçekleştirilen hizmetler (örneğin; temizlik, özel güvenlik, hasta ve ziyaretçi yönlendirme,
veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi, yemek hazırlama ve dağıtım hizmetleri gibi) ile
niteliği gereği çevre yönetim sistem belgesi istenmesi uygun olmayan hizmet alımı
ihalelerinde (personel ve öğrenci taşıma hizmetleri, araç kiralama, mesleki eğitim, toplantı ve
organizasyon hizmetleri gibi) çevre yönetim sistem belgesi istenmeyecektir.
74.6. Hizmet yeterlilik belgesinin kuruluş yapısı, planlama faaliyetleri ve
sorumluluklar göz önünde bulundurulduğunda; idarelerin kendi hizmet binalarında
gerçekleştirilen hizmetler (idarelerin hizmet binalarında, servislerce gerçekleştirilecek
montaj, bakım ve onarım hizmetleri hariç) ile niteliği gereği hizmet yeterlilik belgesi istenmesi
uygun olmayan (personel ve öğrenci taşıma hizmetleri, araç kiralama, mesleki eğitim,
toplantı ve organizasyon hizmetleri gibi) ihalelerde bu belge istenmeyecektir…” açıklaması
yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; hizmet alımı ihalelerinde,
ihale konusu işin niteliğine göre kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi,
hizmet yeterlilik belgesinin yeterlik kriteri olarak belirlenebileceği, ancak araç kiralama
hizmet alımı ihalelerinde bahse konu belgelerin idareler tarafından istenmemesi gerektiği
anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 01/10/2020-30/09/2023 tarihleri arasında Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde
Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle
Süpürülmesi Amacıyla Araç Kiralama İşi
b) Miktarı ve türü: Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde Çöplerin Toplanması, Nakli,
Cadde, Sokak, Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle Süpürülmesi Amacıyla Şoför
ve Personel Hariç Olmak Üzere Araç Kiralama İşi
17 adet en az 15+1,5 m3, 1 adet en az 8+1 m3, 10 adet en az 15+1,5 m3 vinçli çöp
kamyonu, 6 adet (en az 6 m3) vakumlu yol süpürme aracı, 2 adet (en az 8 m3) vakumlu yol
süpürme aracı, 1 adet (en az 5 m3) açık kasa kamyon, 4 adet çift kabin kamyonet, 1 adet
mobil jet tip konteyner yıkama aracı, 2 adet 19+1 minibüs ve 3 adet binek (bölge kontrol)
araç (en az 1500 cc motor gücüne sahip, dizel ve otomatik) şoför ve personel hariç olmak
üzere araç kiralama işi…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
7.5.3. Kalite Yönetim Sistem Belgesi ISO 9001, Çevre Yönetim Sistem Belgesi 14001
ve TSE 12652 Araç Kiralama Hizmet Yeterlilik Belgesi…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; inceleme konusu ihalenin
Etimesgut ilçesi sınırları dâhilindeki çöplerin toplanması, nakli, cadde, sokak meydan ve
pazar yerlerinin makinelerle süpürülmesi amacıyla şoför ve personel hariç olmak üzere araç
kiralanması işine ilişkin olarak düzenlendiği; bahse konu ihalede Kalite Yönetim Sistem
Belgesi ISO 9001, Çevre Yönetim Sistem Belgesi 14001 ve TSE 12652 Araç Kiralama
Hizmet Yeterlilik Belgesinin idare tarafından yeterlik kriteri olarak belirlendiği
anlaşılmaktadır.
Kamu ihale mevzuatında idareler tarafından belirlenebilecek yeterlik kriterlerinin
neler olduğu tespit edilmiş olup, söz konusu kriterlerin verimliliği ve fonksiyonelliği
sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için
fırsat eşitliği sağlaması gerekmektedir. Mevzuatta belirlenen kriterler haricinde bir yeterlik
kriterine yer verilmesi 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun rekabet, güvenirlik, ihtiyaçların
uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine
aykırılık teşkil edecektir.
Tüm bu tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde; inceleme konusu ihalenin Etimesgut
ilçesi sınırları dâhilindeki çöplerin toplanması, nakli, cadde, sokak meydan ve pazar
yerlerinin makinelerle süpürülmesi amacıyla şoför ve personel hariç olmak üzere araç
kiralanması işine ilişkin olarak düzenlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 74.5’inci maddesi
uyarınca araç kiralama hizmet alımı ihalelerinde kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
sistem belgesi ve hizmet yeterlik belgesinin istenmemesi gerektiği hususları göz önünde
bulundurulduğunda, idare tarafından söz konusu belgelerin yeterlik kriteri olarak
belirlenmesinin uygun olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
“…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. 17 adet en az 15+1,5 m3 sıkıştırmalı çöp kamyonu, 10 adet en az 15+1,5 m3 vinçli
sıkıştırmalı çöp kamyonu 1 adet 8+1 m3 sıkıştırmalı çöp kamyonu, 6 adet en az 6 m3 vakumlu
yol süpürme aracı, 2 adet en az 8 m3 vakumlu yol süpürme aracı, 1 adet 5 m3 hacimli açık
kasa kamyon, 4 adet çift kabin kamyonet, 1 adet mobil jet tip konteyner yıkama aracı, 2 adet
19+1 kişilik minibüse ait amortisman, yedek parça, tamir, bakım, yakıt, sigorta ve araçlarla
ilgili genel giderler yükleniciye ait olup teklif birim fiyata, birim fiyat teklif cetvelinde
gösterildiği şekilde dâhil edilecektir. 3 adet binek araca "yakıt hariç olmak üzere"amortisman
yedek parça tamir bakım sigorta ve araçlarla ilgili genel giderler yükleniciye ait olmak üzere
teklif birim fiyata, birim fiyat teklif cetvelinde gösterildiği şekilde dâhil edilecektir.
İhaleye ait Sözleşme giderleri ve genel gider maliyetleri (Sözleşme damga vergisi,
ihale karar pulu ve KİK payı) teklif edilen fiyatın %1.567'si oranında hesap edilerek teklif
birim fiyata dâhil edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “İhale kapsamında kullanılacak araçlar” başlıklı 5.1’inci
maddesinde aşağıdaki tabloya yer verilmiştir:
ARAÇ CİNSİ
TEKNİK
MODEL YILI
VARDİYADAKİ
ARAÇ SAYISI
ÖZELLİKLER
En az 243 kw
gücünde, yüklü 2019 model ve
ağırlığı en az
18.000 kg
taşıma
ÇALIŞMA SAYISI
en az 15+1,5 m3
sıkıştırmalı çöp
kamyonu
gece: 17
gündüz: 16
17 adet
(2 adedi kendi
malı)
üzeri
kapasiteli
En az 243 kw
gücünde, yüklü 2019 model ve
ağırlığı en az
18.000 kg
taşıma
en az 15+1,5 m3
sıkıştırmalı vinçli
çöp kamyonu
gece: 10
gündüz: 4
10 adet
(1 adedi kendi
malı)
üzeri
kapasiteli
En az 140 kw
gücünde, yüklü 2019 model ve
ağırlığı en az
9500 kg taşıma
kapasiteli
en az 8+1 m3
sıkıştırmalı çöp
kamyonu
üzeri
gece: 1
gece: 1
1 adet
En az 155 kw
gücünde, yüklü
ağırlığı en az
16.000 kg
en az 6 m3
vakumlu yol
6 adet
(1 adedi kendi
2019 model ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
süpürme aracı
taşıma
üzeri
gündüz: 6
malı)
kapasiteli, en az
1500 litre su
tankı ve üst
motoru, en az 70
kw gücünde
En az 140 kw
gücünde, yüklü 2019 model ve
en az 5 m3 açık
gece: 1
kasa kamyonet
ağırlığı en az
10.000 kg
taşıma
üzeri
gündüz: 1
1 adet
4 adet
kapasiteli
En az 125 kw
7 kişilik çift kabin gücünde, yüklü 2019 model ve
gece: 4
gündüz: 4
kamyonet
ağırlığı en az
3.500 kg, 7
koltuklu
üzeri
kamyonet
En az 125 kw
gücünde, Euro 6
motor, klimalı
araç
Mobil yıkama
ekipmanı, en az
68 hp motor ve
1500 devir/dk
gücünde olacak.
500 bar basınç
mobil jet tip
sıcak-soğuk
konteyner
en az 2019
yıkama aracı
gücünde, 1 ton model ve üzeri
su kapasiteli,
sıcak ve soğuk
yıkama
gündüz: 1
1 adet
(kendi malı)
yapabilen kanal
açma özellikli
olacak
En az 243 kw
gücünde, yüklü
ağırlığı en az
18.000 kg
taşıma
kapasiteli, plc
kontrol sistemli,
en az 8 m3
vakumlu yol
süpürme aracı
2 adet
(1 adedi kendi
malı)
2019 model ve
üzeri
gündüz: 2
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
tork
konventerlü, üst
motoru en az 98
kw gücünde
olacak
En az 125 kw
minibüs
(19+1 kişilik)
gücünde, Euro 6 2019 model ve
gece: 2
gündüz: 2
2 adet
3 adet
motor, klimalı
üzeri
En az 1500 cc
silindir hacmine
sahip, klimalı,
dizel, otomatik
vites 1 adeti D
segment, 2 adeti
C segment
binek araç
2019 model ve
üzeri
gündüz: 3
olmak üzere
binek araç
İhale dokümanın eki olan birim fiyat teklif cetveli ise aşağıdaki şekilde
düzenlenmiştir:
A
B
Sıra
No
1
İş Kaleminin Adı ve Kısa
Açıklaması
Birimi
Miktarı
Teklif Edilen
Birim Fiyat
Tutarı
en az 15+1,5 m3 sıkıştırmalı çöp adet x 18.615
kamyonu günlük kiralama bedeli gün
2
en az 15+1,5 m3 vinçli
adet x 10.950
sıkıştırmalı çöp kamyonu günlük gün
kiralama bedeli
3
4
5
6
7
8
9
en az 8+1 m3 sıkıştırmalı çöp
kamyonu günlük kiralama bedeli gün
en az 8 m3 vakumlu yol süpürme adet x 1.560
aracı günlük kiralama bedeli
en az 6 m3 vakumlu yol süpürme adet x 4.680
aracı günlük kiralama bedeli
en az 5 m3 açık kasa kamyonet
günlük kiralama bedeli
7 kişilik çift kabin kamyonet
günlük kiralama bedeli
minibüs (19+1 kişilik) günlük
kiralama bedeli
binek araç (en az 1500 cc motor adet x 108
adet x 1.095
gün
gün
adet x 1.095
gün
adet x 4.380
gün
adet x 2.190
gün
gücüne sahip, dizel otomatik
araç) aylık kiralama bedeli
ay
10 mobil jet tip sıcak-soğuk
konteyner yıkama aracı günlük
adet x 800
gün
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
kiralama bedeli
11 en az 15+1,5 m3 sıkıştırmalı çöp adet x 36.135
kamyonu günlük akaryakıt bedeli gün
12 en az 15+1,5 m3 vinçli
adet x 15.330
sıkıştırmalı çöp kamyonu günlük gün
akaryakıt bedeli
13 en az 8+1 m3 sıkıştırmalı çöp
adet x 1.095
kamyonu günlük akaryakıt bedeli gün
14 en az 8 m3 vakumlu yol süpürme adet x 1.560
aracı günlük akaryakıt bedeli
gün
15 en az 6 m3 vakumlu yol süpürme adet x 5.460
aracı günlük akaryakıt bedeli
16 en az 5 m3 açık kasa kamyonet
günlük akaryakıt bedeli
gün
adet x 2.190
gün
17 7 kişilik çift kabin kamyonet
günlük akaryakıt bedeli
adet x 8.760
gün
18 minibüs (19+1 kişilik) günlük
akaryakıt bedeli
adet x 4.380
gün
19 mobil jet tip sıcak-soğuk
konteyner yıkama aracı günlük
akaryakıt bedeli
adet x 800
gün
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden, kiralanacak araçlara ilişkin
amortisman, yedek parça, tamir, bakım, yakıt (3 adet binek araç hariç), sigorta giderlerinin
istekliler tarafından teklif fiyata dâhil edilmesi gerektiği, bu kapsamda birim fiyat teklif
cetvelinde her bir aracın kiralama bedeli ile akaryakıt bedeline ilişkin olarak ayrı satır
açıldığı, araçların amortisman, yedek parça, tamir, bakım ve sigorta giderlerine ilişkin olarak
ise ayrıca bir satır açılmadığı anlaşılmakla birlikte, bahse konu giderlerin ihale dokümanı
düzenlemeleri çerçevesinde teklif fiyata yansıtılmasının mümkün olduğu, bu kapsamda söz
konusu giderlere ilişkin olarak ayrıca bir satır açılmamasının istekliler tarafından teklif fiyatı
oluşturulmasına engel teşkil etmediği tespit edilmiştir.
Birim fiyat teklif cetvelinde “miktar” sütununun, araçların kiralama bedellerine ilişkin
olarak açılan satırlarda araç sayısı ile işin süresinin (1095 gün) çarpılması neticesinde
belirlendiği, aynı araçların akaryakıt bedellerine ilişkin olarak satırlarda ise bir aracın bir gün
içindeki vardiya sayısı ile işin süresinin çarpılması sonucunda belirlendiği tespit edilmiş olup,
bu kapsamda akaryakıt bedeline ilişkin yapılan miktar hesaplamalarında araç sayılarının göz
önünde bulundurulmamasının uygun olmadığı anlaşılsa da isteklilerin vardiya sayılarını, araç
sayılarını ve araçların alacakları mesafeleri göz önünde bulundurarak tekliflerini
oluşturabilecekleri, bahse konu eksikliğin istekliler tarafından teklif fiyatının doğru bir
şekilde hesaplanmasına engel teşkil edebilir nitelikte olmadığı anlaşıldığından başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu hizmetin;
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
a) Adı: 01/10/2020-30/09/2023 tarihleri arasında Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde
Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle
Süpürülmesi Amacıyla Araç Kiralama İşi
b) Miktarı ve türü: Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde Çöplerin Toplanması, Nakli,
Cadde, Sokak, Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle Süpürülmesi Amacıyla Şoför
ve Personel Hariç Olmak Üzere Araç Kiralama İşi
17 adet en az 15+1,5 m3, 1 adet en az 8+1 m3, 10 adet en az 15+1,5 m3 vinçli çöp
kamyonu, 6 adet (en az 6 m3) vakumlu yol süpürme aracı, 2 adet (en az 8 m3) vakumlu yol
süpürme aracı, 1 adet (en az 5 m3) açık kasa kamyon, 4 adet çift kabin kamyonet, 1 adet
mobil jet tip konteyner yıkama aracı, 2 adet 19+1 minibüs ve 3 adet binek (bölge kontrol)
araç (en az 1500 cc motor gücüne sahip, dizel ve otomatik) şoför ve personel hariç olmak
üzere araç kiralama işi…” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Araçlarla ilgili mükellefiyetler” bölümünde “8- İhale
kapsamında çalıştırılacak araçların İdarenin sevk ve idaresinde kullanılmasına yönelik şoför,
operatör, işçi vb. insan kaynağı ihtiyacı İdare tarafından sağlanacaktır.
9- Kullanıcı hatasından kaynaklanan trafik cezaları yüklenici tarafından resmi tebligat
tarihinden itibaren en geç bir hafta içinde ödemesi yapılarak, idareye yazı ile bildirilecektir.
Bildirimin yapılmasından sonra idarenin uygun görmesi durumunda, yansıtma faturası
kesilerek fatura karşılığında ödemesi yükleniciye yapılacaktır. Kullanıcı hatasından
kaynaklanan araç arızaları ve trafik kazalarının yüklenici tarafından tespitleri yaptırılarak;
kaza raporu, olay yeri fotoğrafları, kullanıcı ifadeleri vb. evrakları dosya halinde idareye
sunulacaktır. İdarenin de uygun görmesi durumunda, yansıtma faturası kesilerek fatura
karşılığında ödemesi yükleniciye yapılacaktır. Belirtilen süreler içerisinde bildirim
yapılmaması halinde anılan kalem giderlerine ilişkin olarak yüklenici hiçbir hak talep
edemeyecek ve yükleniciye herhangi bir ödeme yapılmayacaktır…” düzenlemesi yer
almaktadır.
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; inceleme konusu ihalenin
çöplerin toplanması, nakli, cadde, sokak meydan ve pazar yerlerinin makinelerle süpürülmesi
amacıyla şoför ve personel hariç olmak üzere araç kiralanması işine ilişkin olarak
düzenlendiği ve araçların kullanılması için gereken şoför, operatör, işçi vb. insan kaynağı
ihtiyacının idare tarafından karşılanacağı anlaşılmış olup, Sözleşme Tasarısı’nda, kullanıcı
hatasından kaynaklanan araç arızaları, trafik kazaları ve trafik cezası ödemelerinin yüklenici
tarafından yapılarak idareye bildirileceği, bildirimin yapılmasından sonra idarenin uygun
görmesi halinde fatura tutarının idare tarafından yükleniciye ödeneceği yönünde yapılan
düzenlemenin, kendi hatasından kaynaklanmayan giderlerin yüklenici tarafından ödenmesine
neden olabileceği, bahse konu giderlerin yükleniciye geri ödenmesi hususunda idareye takdir
yetkisi tanınmasının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci
maddesinde yer alan güvenirlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci
maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara
ilişkin bedel dâhil….ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri
saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:…”
düzenlemesi, bahse konu düzenlemeye ait 22 numaralı dipnotta ise “Ödeme planı ve şartları,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
Genel Şartname’nin “Hakedişler ve Ödeme” başlıklı Yedinci Bölümünde birim fiyat/götürü
bedel sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde işin niteliğine göre İdarece
belirlenecektir.” ifadeleri yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde
“…Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir…
…
Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere
en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz
gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.”
düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmenin ekleri” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1. İhale
dokümanı, bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olup, İdareyi ve Yükleniciyi bağlar. Ancak,
sözleşme hükümleri ile ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki
veya farklılık olması halinde, ihale dokümanında yer alan hükümler esas alınır.
8.2. İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması aşağıdaki gibidir:
1) Hizmet İşleri Genel Şartnamesi,
2) İdari Şartname,
3) Sözleşme Tasarısı,
4) Birim fiyat tarifleri (varsa),
5) Özel Teknik Şartname (varsa),
6) Teknik Şartname,
7) Açıklamalar (varsa)…” düzenlemesi,
“Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler
nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dâhil) Etimesgut Belediye Başkanlığı
Mali Hizmetler Müdürlüğünce ve Genel Şartname’nin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin
hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Yüklenicinin yazılı başvurusunu müteakip aylık olarak her ayın bitiminde, biten ay için
hakediş düzenlenerek ödemesi yapılacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan düzenlemelerden; toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşmelere
bağlanan hizmet işlerine ilişkin Sözleşme Tasarılarında; hakediş raporlarının tahakkuka
bağlandığı tarihten başlamak üzere otuz gün içinde yükleniciye ödeneceği yönünde
düzenleme yapılması gerektiği anlaşılmış olup, inceleme konusu ihaleye ait Sözleşme
Tasarısı’nda bahse konu hususa ilişkin olarak herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği
görülmüş olmakla birlikte, Sözleşme Tasarısı’nın 8’nci maddesi uyarınca Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’nin ve Sözleşme Tasarısı’nın ihale dokümanını oluşturan belgeler arasında
olduğu, istekliler tarafından teklif fiyatı oluşturulurken Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ve
Sözleşme Tasarısı arasında herhangi bir çelişki veya farklılık olması durumunda Hizmet İşleri
Genel Şartnamesi’nde yer alan düzenlemelerin göz önünde bulundurulması gerektiği ifade
edildiğinden, yükleniciye yapılacak hakediş ödemelerinin hangi süre içerisinde
gerçekleştirileceği hususunda Hizmet İşleri Genel Şartnamesi düzenlemelerinin dikkate
alınması gerektiği, Sözleşme Tasarısı’nda bulunan söz konusu eksikliğin istekliler tarafından
teklif fiyatı oluşturulmasına engel teşkil etmediği, başvuru sahibinin iddiasının yerinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı
16’ncı maddesine ait 16.1.1’inci alt maddeye ilişkin dipnotta “(3) İşin özelliği gereği sürekli
tekrar eden nitelikteki işlerde, madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:
İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde,
her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla
olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların [bu kısma
2’den az olmamak üzere asgari aykırılık sayısı yazılacaktır]’den fazla olması halinde ayrıca
4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın
sözleşme idarece feshedilebilecektir. Ancak [bu kısma ağır aykırılık halleri yazılacaktır]
hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin
(b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir.”
ifadeleri,
16.1.2’nci maddesinde “16.1.2. 16.1.1’inci maddede belirtilen haller dışında kalan
[bu kısımda özel aykırılık halleri ayrıca belirtilebilecektir] durumlarda en az on gün süreli
yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den
fazla olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza uygulanacaktır. Ancak söz konusu
aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun
20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece
feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden
,
yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.” ifadeleri
Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde
“16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi
halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin onbinde 0,0001
tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların 5'ten fazla olması halinde ayrıca 4735 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme
feshedilebilecektir. Ancak “1-Yüklenici çalıştıracağı her aracın sigorta ve muayenelerini
yaptırmak zorundadır. Sigorta ve muayene vb. işlemler için gecikilen her gün için sözleşme
bedelinin %0,001'i oranında (yüz binde bir) para cezası uygulanacaktır” hallerinde, aykırılık
bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre
protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir.
16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan
1- Yüklenicinin çalıştırdığı araçlardan mekanik ya da çöp alma haznelerinde arıza
oluşması durumunda arızayı derhal gidermekle yükümlüdür. Arızanın giderilemediği
durumlarda ihale şartlarına haiz başka bir araçla değiştirilecektir. Yükümlülüğün yerine
getirilmediği her gün için sözleşme bedelinin %0,001 (yüzbinde biri) oranında cezai işlem
uygulanacaktır.
2- Her türlü araç eksikliğinden dolayı her defasında toplam sözleşme bedelinin
%0,001(yüzbinde bir) i oranında para cezası uygulanacaktır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
durumlarda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için
sözleşme bedelinin onbinde 0,0001 tutarında ceza uygulanacaktır. Ancak söz konusu
aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun
20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece
feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden
yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; özelliği gereği sürekli tekrar eden işlerde,
işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir
aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin % 1’inden fazla olmamak üzere
idarece belirlenen oranda ceza kesileceği, bu aykırılıkların idarece belirlenen sayıda tekrarı
durumunda protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idare tarafından
feshedilebileceği, idarece belirlenen ağır aykırılık hallerinde de aykırılık bir defa
gerçekleşmiş olsa dahi protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idare tarafından
feshedilebileceği, ayrıca tüm bu aykırılık hallerinin dışında kalan ve idarece belirlenecek özel
aykırılık hallerinin gerçekleşmesi durumunda sözleşme bedelinin % 1’inden fazla olmamak
üzere idarece belirlenen oranda ceza kesileceği ve söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği
giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme
idarece feshedilebileceği anlaşılmaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nda; işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak
gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme
bedelinin on binde biri tutarında ceza kesileceği ve bu aykırılıkların beşten fazla olması
halinde protesto çekmeye gerek kalmaksızın idare tarafından sözleşme feshedilebileceği
yönünde düzenleme yapıldığı, araçlardan mekanik ya da çöp alma haznelerinde arıza
oluşması durumunda arızanın derhal giderilmemesi durumu ile araç eksikliği durumunun
idarece özel aykırılık hali olarak belirlendiği, bahse konu aykırılıkların giderilmesinde
gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin on binde biri oranında ceza
uygulanacağının ve söz konusu özel aykırılıkların işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün
olmaması halinde sözleşmenin idarece feshedilebileceğinin belirtildiği, bu kapsamda anılan
düzenlemelerde hangi aykırılık hallerinin kaçar defa tekrar edilmeleri durumunda
sözleşmenin feshedileceğinin belirtildiği,
Anılan Sözleşme Tasarısı’nda, yüklenicinin çalıştıracağı araçların sigorta ve
muayenelerini yaptırmaması durumunun ise ağır aykırılık hali olarak belirlendiği, bu
kapsamda bahse konu aykırılığın bir defa gerçekleşmiş olması durumunda dahi protesto
çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği, ayrıca sigorta ve muayene
işlemleri için gecikilen her gün için sözleşme bedelinin yüz binde biri oranında para cezası
uygulanacağı yönünde düzenleme yapıldığı görülmüş olup, söz konusu aykırılığın bir defa
gerçekleşmesi durumunda sözleşmenin idare tarafından feshedilmesi hususunda idareye takdir
yetkisi tanındığı, dolayısıyla bahse konu düzenlemelerin birbiriyle ve Hizmet Alımlarına Ait
Tip Sözleşme’de yer alan düzenlemelerle çelişmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
EK GEREKÇE
İnceleme konusu ihalede,
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde belirttiği, ihale dokümanının
mevzuata uygun olmadığı yönündeki iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurulca
ihalenin iptaline”
“
karar verilmiştir.
Anılan kararda, başvuru sahibinin 4 ve 6’ncı iddialarına ilişkin yapılan inceleme
neticesinde bahse konu iddialar yerinde bulunarak ihalenin iptal edilmesi gerektiği kanaatine
varıldığı, ancak başvuru sahibinin ikinci iddiası kapsamında, idareler tarafından makine, araç
ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması şartının yeterlik kriteri olarak belirlenebileceği,
ancak kendi malı olma şartı için tespit edilen sayının, oranın ve araçlara ilişkin özelliklerin
rekabeti engellemeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği, bu bağlamda incelemeye konu
ihalede kiralanacak olan 47 adet araçtan 6 adedinin kendi malı olması gerektiği yönünde
yapılan düzenlemenin rekabeti engeller nitelikte değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından
başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı ifade edilmektedir.
Yapılan incelemede, uyuşmazlık konusu ihalenin “01/10/2020-30/09/2023 Tarihleri
Arasında Etimesgut İlçesi Sınırları Dâhilinde Çöplerin Toplanması, Nakli, Cadde, Sokak
Meydan ve Pazar Yerlerinin Makine Marifetiyle Süpürülmesi Amacıyla Araç Kiralama İşi”
olduğu, iddia konusu edilen, İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler
ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde ihale konusu hizmet işinin yerine
getirilmesinde gerekli olan araçlara ve iş makinelerine yönelik olarak,
“…
7.5.2. “En az 15+1,5 m3” sıkıştırmalı 2019 model ve üzeri 2 adet çöp kamyonu, “en az
15+1,5 m3” sıkıştırmalı vinçli 2019 model ve üzeri 1 adet çöp kamyonu, 1 adet “en az 6 m3”
2019 model ve üzeri vakumlu yol süpürme aracı, 1 adet “en az 8 m3” 2019 model ve üzeri
vakumlu yol süpürme aracı, 1 adet 2019 model ve üzeri vakumlu yol süpürme aracı ının;
ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da
yeminli mali müşavir raporu, serbest muhasebeci mali müşavir raporu veya serbest
muhasebeci raporu ile tevsik edilmesi gerekmektedir.
…” şeklinde düzenlemeye verildiği, söz konusu düzenlemeden 6 adet aracın isteklinin
kendi malı olmasının istendiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm
altına alınmıştır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41 inci maddesinde yer alan
hükümler ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddeleri gereğince, kullanılması
öngörülen makine ve ekipmanın kendi malı olması şartının aranmaması esas olmakla birlikte,
işin niteliği gereği kendi malı olması istenen makine ve ekipmana ilişkin yeterlik kriteri
belirlenebileceği, ancak idarelerin aynı zamanda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel
İlkeler” başlıklı 5’inci maddesi gereği ihalede rekabet ve kaynakların verimli kullanılmasının
sağlanması konusunda da sorumlu oldukları, bu nedenle söz konusu yetkinin ihaleye katılımı
ve rekabeti engelleyici sonuç doğuracak şekilde kullanılmaması gerekmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/036
: 32
: 19.08.2020
: 2020/UH.I-1415
Bu itibarla, ihale konusu iş göz önüne alındığında, idarece ihale konusu işin yerine
getirilmesinde kullanılacak ve isteklinin kendi malı olması istenen, değişik kapasiteye sahip
çöp kamyonu, vakumlu yol süpürme aracı ve vakumlu yol süpürme aracı gibi araçların, anılan
yönetmelikte belirtilen “işin niteliği gereği” şeklindeki istisna kapsamında
değerlendirilemeyeceği, bu araçların kiralanması durumunda ihale konusu işin yerine
getirilmesinde bir sorun yaşanmayacağı açıktır.
Bu şekilde sözleşme aşamasında tedarik edilebilecek araçların yeterlilik kriteri olarak
kendi malı olarak istenmesi ihaleye katılım aşamasında bünyesinde bu makine ve ekipmanın
tamamı veya bir kısmı olmayan ancak ihaleden sonra bu makine ve ekipmanı tedarik
edebilecek firmaların ihaleye katılmalarını önlemektedir. İhale üzerinde kalan yükleniciler, bu
ekipmanları sözleşme sürecinde temin edemediği durumlarda ihale mevzuatı gereğince ceza,
fesih, yasaklama ve teminatın gelir kaydedilmesi gibi bir takım yaptırımlara maruz
kalacaklardır. Böylelikle firmalar ihaleden sonra temin edilebilecek makine ve ekipmanı
ihaleden önce gereksiz yere bünyesinde bulundurma zorunluluğunda olmayacaktır. Ayrıca işin
niteliğinin gerekli olmadığı bu tür ihalelerde makine ve ekipmanın kendi malı olarak
istenmesi ülkemizde gereksiz bir araç parkının oluşmasına yol açacağı, basiretli tacir olarak
ihaleye katılacak isteklilerin kendi malı olması istenilen makine ve ekipman için edinim
bedellerini teklif fiyatlarına yansıtacakları, bunun da ihalede isteklilerin teklif fiyatlarını ister
istemez artıracağı, dolayısıyla ihalede kaynak israfına neden olacağı, bu durumun da 4734
sayılı Kamu İhale kanununun 5.maddesinde belirtilen temel ilkelerden kaynakların verimli
kullanılması ilkesini de zedeleyeceği değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalenin iptaline ilişkin kararın gerekçeleri
arasında “ihale konusu işin yerine getirilmesinde kullanılacak araçların bir kısmının kendi
malı olması gerektiği şeklindeki düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu” hususunun da yer
alması gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca alınan ihalenin iptali kararına
katılıyorum.