Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Kadıköy Belediye Başkanlığı Destek ve Tedarik Hizmetleri Müdürlüğü
/
2020/302032-01/09/2020 - 31/12/2022 Tarihleri Arası 28 Ay Süreyle Sürücüsüz Araç Kiralama
Bilgi
İKN
2020/302032
Başvuru Sahibi
Halil ÇALIK
İdare
Kadıköy Belediye Başkanlığı Destek ve Tedarik Hizmetleri Müdürlüğü
İşin Adı
01/09/2020 - 31/12/2022 Tarihleri Arası 28 Ay Süreyle Sürücüsüz Araç Kiralama
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/037
: 10
: 26.08.2020
: 2020/UH.I-1425
BAŞVURU SAHİBİ:
Halil ÇALIK,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kadıköy Belediye Başkanlığı Destek ve Tedarik Hizmetleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/302032 İhale Kayıt Numaralı “01/09/2020 - 31/12/2022 Tarihleri Arası 28 Ay Süreyle
Sürücüsüz Araç Kiralama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kadıköy Belediye Başkanlığı Destek ve Tedarik Hizmetleri Müdürlüğü tarafından
23.07.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “01/09/2020 - 31/12/2022 Tarihleri
Arası 28 Ay Süreyle Sürücüsüz Araç Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Halil Çalık’ın
17.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.07.2020 tarihli yazısı ile reddi
üzerine, başvuru sahibince 04.08.2020 tarih ve 34249 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan aynı
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1200 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale dokümanında bazı araçlar için kendi malı olma şartı getirilmesinin rekabeti
engellediği ve kamu zararına neden olacağı,
2) Araçlar için getirilen 2019-2020 model olma ve belli bir kilometrenin üzerinde
olmaması gerektiği yönündeki düzenleme ile araçların İstanbul trafiğine kayıtlı olması
gerektiği yönündeki düzenlemenin rekabeti engellediği ve mevzuata aykırı olduğu,
3) Araçlarda aranan teknik özelliklerinin (yakıt tüketimi, bagaj hacmi vb.) belli bir
marka ve modele işaret ettiği,
4) İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinde B2/D2 ve K1 belgelerinin istenmesinin
mevzuata aykırı olduğu,
5) Teknik Şartname’nin 10.1’inci maddesinin mevzuata aykırı olduğu,
6) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesindeki ferdi kaza koltuk sigortasına ilişkin
teminat limitlerine dokümanda yer verilmemesinin mevzuata aykırı olduğu,
7) Sözleşme Tasarısı’nın 12.1’inci maddesinde hakediş ve ödeme sürelerine ilişkin bilgi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/037
: 10
: 26.08.2020
: 2020/UH.I-1425
verilmemesinin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesine aykırı olduğu,
8) Şikâyete cevabın ihale tarihinden önceki gün mesai bitiminden sonra verildiği,
idarenin şikâyete ilişkin değerlendirmesini bilemedikleri için ihaleye teklif sunamadıkları,
4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi gereği ihalenin iptal edilmesi gerektiği,
9) Yaklaşık maliyetin piyasa rayicinin üzerinde belirlendiği ve ihaleye tek geçerli teklif
sunulduğu, kamu yararının ihalenin iptalini gerektirdiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhale İlanı’nın ikinci maddesinde işin “37 adet çeşitli tür ve özellikte sürücüsüz araç
kiralama hizmeti” olarak tanımlandığı, 4.1.1.3’üncü maddesinde de;
“3) Aşağıda belitrilen araçlar yüklenicinin kendi malı olarak istenmekte olup aşağıda
kendi malını olduğunu teşvik edici belgeleri teklif zarfı içinde sunmak zorundadır:
2 adet 2. Grup Binek Araç,
1 adet 3. Grup Binek Araç,
2 adet Midibüs 29+1,
1 adet Panelvan,
1 adet Hidrolik Platformlu Sepetli Araç 24 mt” şeklinde düzenleme yapıldığı
görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 54’üncü maddesinde
“Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu
işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen
günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer
hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye
yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik
veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise
dokümanın satın alındığı tarihte başlar.” hükmü yer almaktadır. İhale İlanı’nın 23.06.2020
günü yayımlandığı, kendi malı olma şartına ilişkin şikâyet başvurusunun ise 17.07.2020
tarihinde yapıldığı dikkate alındığında, başvurunun süresinde olmadığı anlaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Teknik Şartname’de “4.2. 1. Grup binek araçlar ilk teslimatta 2020 model ve en
fazla 25.000 km’de, 2. ve 3. Grup binek araçlar 2020 model ve en fazla 10.000 km’de, 4.
Grup binek araçlar (Hafif Ticari Kombi Tipi) en az 2019 model ve en fazla 15.000 km’de,
panelvan en az 2020 model ve en fazla 10.000 km’de, midibüsler en az 2019 model ve en
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/037
: 10
: 26.08.2020
: 2020/UH.I-1425
fazla 12.000 km’de, minibüsler ise en az 2016 model ve en fazla 80.000 km’de olacak şekilde
araç verilecektir. Hidrolik Platformlu Sepetli Araçlar en az 2014 model olacaktır…
…
4.8.Teslim edilecek tüm araçlar İstanbul trafiğine kayıtlı 34 plakalı olacaktır.”
şeklinde düzenleme yapıldığı görülmüş, binek araçlar için; karartılmış arka camlar, ısıtmalı
ön ve arka koltuklar, otomatik park asistanı, en az 7” dokunmatik tablet ekran, elektronik park
freni gibi özellikler arandığı tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal
veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik
şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım
işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi
tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre
hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale
dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler,
verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar
içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Özetle, idarelere ihalede aranan şartları belirlemede takdir yetkisi tanınmış, yetkinin
sınırı da rekabet ve fırsat eşitliğinin sağlanması olarak çizilmiştir.
Öncelikle, 23.06.2020 tarihinde ilana çıkılan 01.09.2020 tarihinde hizmet sunumuna
başlanması öngörülen bir araç kiralama ihalesinde araçlar için “en az” ifadesine yer verilerek
2020 model ve belli bir kilometre altında olma şartının getirilmesinin katılımı daralttığı aşikar
olup, nihai amacı kamu yararının sağlanması olan düzenlemenin gerekçesinin idarece açık ve
net bir şekilde ortaya konmuş olması gerekmektedir.
Bu bağlamda, başvuru sahibinin şikâyetine verilen cevapta “İstenilen 24 adet binek
aracın 28 ay süreyle havuz sisteminde sürekli kullanılacağı düşünüldüğünde model yılı ve km
sınırı şartı konulması idarece zaruri görülmüştür. Gelir İdaresi Başkanlığının yayınladığı
amortisman oranları tablosuna göre binek araçlar için 5 yıllık bir faydalı ömür belirtilmiş
olup idarece bu sürenin altında bir rakam belirlenebilmesi mümkündür.” ifadelerine yer
verilmiş, ihale işlem dosyasında idare ihtiyacına ilişkin gerekçe de “Kadıköy Belediyesine
bağlı müdürlüklerde hizmetlerin daha verimli şekilde yürütülebilmesi, Belediye bünyesindeki
araç ihtiyacının tümünün tek elden yürütülmesi, zaman, yakıt, iş gücü ve her türlü kaynak
israfının önlenmesi ve hizmetlerde birimler arası koordinasyonun sağlanması amacıyla hizmet
aracı olarak havuz esasına göre çalışmak üzere çeşitli tip ve modellerde Sürücüsüz Hizmet
Aracı Kiralama hizmeti alınması düşünülmektedir.” şeklinde belirlenmiştir.
İhale dokümanında, ihale konusu araçların özel bir ihtiyacın karşılanması amacıyla
kiralandığına ilişkin bir bilgi bulunmamakta olup, idare beyanlarında da araçların 2019/2020
model ve belli bir kilometreyi geçmemiş olmasına ilişkin belli bir gerekçenin ortaya
konmadığı görülmektedir. İdare gerekçesinde ‘faydalı ömür’ kriterine yer verilmiş olup,
anılan kriterin belli km. şartını açıklamaktan uzak olduğu anlaşılmaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/037
: 10
: 26.08.2020
: 2020/UH.I-1425
Kaldı ki, hizmetin aksamadan yürütülmesi ve kaynak israfının önlenmesi amacıyla
Teknik Şartname’de araçların tamir ve bakım dahil tüm masraflarının yükleniciye ait olduğu,
hizmetin ifası için yeterli görülmeyen veya kullanılamaz hale gelen araçların derhal yenisi ile
değiştirileceği yönünde düzenlemeler yapıldığı görülmüştür.
Aynı şekilde, şartname gereği tüm ülke çapında kullanılması öngörülen araçlar için
“İstanbul trafiğine kayıtlı 34 plakalı olacaktır” şartının getirilmesine ilişkin idarece herhangi
bir gerekçe öne sürülmediği görülmüştür.
İstekli olabilecek sıfatını haiz sekiz gerçek/tüzel kişinin aynı hususta idareye şikâyette
bulunması ve ihaleye tek teklif sunulmuş olması da dikkate alındığında, şikâyete konu
kriterlerin rekabeti daralttığı ve kamu yararını gözetmediği anlaşılmış, başvuru sahibinin bu
husustaki iddialarının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3, 4, 5, 6 ve 7’nci iddialarına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle
bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia
eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına
uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvurunun şekil unsurları”
başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda
belirtilen hususlar hariç, şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikâyet
başvurusuna konu edilemez.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Başvuru üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 15’inci maddesinde
“ (1) Kuruma yapılan başvurular, öncelikle 16 ncı madde çerçevesinde incelenir.
(2) İdareye başvuruda bulunulması gerekirken doğrudan Kuruma yapılan başvurular
ile idareye başvurulmuş olmakla birlikte Kurumun haberdar edilmesine yönelik başvurular
veya idarenin on günlük karar alma süresi beklenilmeden yapılan başvurular ihaleyi yapan
idareye gönderilir.” hükmü yer almaktadır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak
işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “(2) İdareye şikâyet başvurusunda
bulunulmadan veya idareye yapılan şikâyet başvurusu hakkında idarece bir karar alınmadan
ve on günlük karar verme süresi beklenilmeden doğrudan Kuruma itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulması halinde, Yönetmeliğin 15 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince
bu başvurular ilgili idareye gönderilir. Ayrıca, başvuru sahibine de bilgi verilir. İdareye
yapılan şikâyet başvurusundan farklı bir konu ile Kuruma yapılan başvurularda şikâyet
süresinin henüz dolmadığı hallerde, itirazen şikâyet konusuna ilişkin idarenin cevabının
alınmamış olması nedeniyle bu başvurular da ilgili idareye gönderilir. İdareye başvuru
konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/037
: 10
: 26.08.2020
: 2020/UH.I-1425
şikâyet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate
alınmaz.” açıklaması bulunmaktadır.
Başvuru sahibinin idareye yapmış olduğu 17.07.2020 tarihli şikâyet başvurusu
incelendiğinde, Kurum’a sunmuş olduğu dilekçede yer alan 3,4,5,6 ve 7’nci iddialara idareye
yapılan şikâyet başvurusunda yer vermediği görülmüştür.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde, idareye şikâyet başvurusunda yer
verilmeyen söz konusu iddiaların itirazen şikâyet kapsamında değerlendirilmesi mümkün
olmadığından bahse konu iddiaların şekil yönünden reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca ihale dokümanına yönelik söz konusu iddiaların ilk olarak 17.07.2020 tarihinde
Kurum’a yapılan itirazen şikâyet başvurusuna konu edildiği, İhalelere Yönelik Başvurular
Hakkında Yönetmelik’in 15.2’nci maddesine göre idareye şikâyete konu edilmeyen iddialar
bakımından başvurunun idareye gönderilmesi gerekmekle birlikte, başvuru sahibinin ihale
dokümanını 17.07.2020 tarihinde indirdiği ve ihale dokümanına yönelik aykırılık iddialarına
ilişkin hususların 10 gün içinde ve her halükarda ihale tarihinden üç iş günü öncesinde olmak
üzere en geç 17.07.2020 tarihinde idareye şikâyete konu edilebileceği, Kurum’a yapılan
itirazen şikâyet başvuru tarihi itibarı ile idareye şikâyet konusu edilmeyen iddialar yönünden
anılan Yönetmelik maddesine göre işlem yapılması halinde söz konusu iddialara yönelik
başvurunun süresinde yapılmadığı sonucunun ortaya çıkacağı anlaşılmış olduğundan iddialar
süre yönünden de uygun bulunmamıştır.
Sonuç olarak, başvuru sahibinin 17.07.2020 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda
bulunduğu, ancak bahse konu iddialara şikâyet başvurusunda yer verilmediği anlaşılmış,
başvuru sahibinin iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci
maddesinin onuncu fıkrasında yer alan düzenleme gereği şekil yönünden reddedilmesi
gerektiği tespit edilmiştir. B2/D2 ve K1 belgelerinin istenmesinin mevzuata aykırı olduğu
yönündeki iddianın da buna ek olarak, birinci iddia konusu hususta yapılan değerlendirme
kapsamında süre yönünden reddi gerektiği anlaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 Kanun’un 55’inci maddesinde “İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin
şikâyetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden
üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son
başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır…
İdare, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli
bir karar alır…” hükmü yer almakta olup, maddenin lafzından ihale dokümanına yönelik
şikâyet başvurularının ihale tarihinden önce sonuçlandırılması hususunda idareler için bir
yükümlülük öngörülmediği anlaşılmakta, bahse konu normun disipliner bir nitelik taşıdığı
değerlendirilmektedir.
Kaldı ki başvuru sahibinin şikâyetine ilişkin idare cevabının ihale tarihi olan
23.07.2020 tarihinden bir gün öncesinde başvuru sahibine EKAP üzerinden tebliğ edildiği
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/037
: 10
: 26.08.2020
: 2020/UH.I-1425
görülmüş, iddianın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenlerin,
Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet
başvurusunda bulunabilecekleri belirtilmiş, anılan kurallara uygun olmayan başvuruların ise
reddedileceği hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanun’un 53’üncü maddesine dayanılarak yayınlanmış olan İhalelere Yönelik
Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru ehliyeti” başlıklı beşinci maddesinde ise
“İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara
uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;
a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik
ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler
ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
…
c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve
ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,
hakkında başvuruda bulunabilir.” düzenlemesine yer verilmiş, 16’ncı ve 17’nci
maddelerde ise Kuruma yapılan başvuruların ehliyet yönünden öncelikle inceleneceği ve
uygun olmayan başvuruların reddedileceği hususu düzenlenmiştir.
Başvuru sahibinin ihaleye teklif sunmadığı, dolayısıyla istekli sıfatını haiz olmadığı ve
yaklaşık maliyet ve tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin olarak şikâyet ehliyetinin
bulunmadığı anlaşılmış, başvurunun reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Kaldı ki, yaklaşık maliyetin beş farklı firmadan fiyat teklifi alınmak suretiyle
oluşturulduğu, bunun da 4734 sayılı Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı dokuzuncu
maddesinin “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece,
her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet
belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.” şeklindeki hükmüne
aykırılık teşkil etmediği sonucuna varılmıştır.
İhalede rekabetin sağlanmaması ve tek teklif sunulmuş olmasına ilişkin
değerlendirmeye ise ikinci iddia konusu hususa ilişkin incelemede yer verilmiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/037
: 10
: 26.08.2020
: 2020/UH.I-1425
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.