Bilgi
İKN
2020/449065
Başvuru Sahibi
İlhami AY / Aykar Otomotiv Personel Taşımacılığı
İdare
Sivas İl Sağlık Müdürlüğü
İşin Adı
Araç Kiralama Hizmet Alımı (3.KISIM)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 24
: 16.12.2020
: 2020/UH.I-2052
BAŞVURU SAHİBİ:
İlhami AY / Aykar Otomotiv Personel Taşımacılığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Sivas İl Sağlık Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/449065 İhale Kayıt Numaralı “Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi (3.KISIM)
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Sivas İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 06.10.2020 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak İlhami AY / Aykar
Otomotiv Personel Taşımacılığı’nın 20.11.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,
idarenin 24.11.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.11.2020 tarih ve
53565 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.11.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1869 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece 03.11.2020 tarihinde gönderilen tebligatta
işin kendilerine verildiğinin görüldüğü, kesinleşen ihale kararından sonra ise idarece yaklaşık
maliyet düzenlemesi yapılarak işin farklı isteklilere verildiğinin bildirildiği, ancak 4734 sayılı
Kanuna göre yaklaşık maliyetin ihale yapıldıktan ve karar verildikten sonra tekrar
hesaplanamayacağı iddia edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde
“
Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat
araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve
dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik
ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere
açıklanmaz.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler”
başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu
Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması
yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları
ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 24
: 16.12.2020
: 2020/UH.I-2052
yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde
bulundurularak yeniden hesaplanabilir.
(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık
maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.
(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi
unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli
hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine
konulur.
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır.
Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte
açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.
(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı,
idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık
hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı
danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir.” hükmü,
“Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci
maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu
hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu
amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde
miktar araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki
fiyatlar,
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan
yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması
alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak
oluşturulan fiyatlar,
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık
Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler
indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,
Esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d)
bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası
olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara
yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer
verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve
fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini
yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve
buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki
işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya
benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 24
: 16.12.2020
: 2020/UH.I-2052
kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her
türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri
yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık
maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,
“
“Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde (1)
Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir
cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil
olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.
b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde
düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.
(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin
şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer
unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin
miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde
edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir.
Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı
eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme
giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap
cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale
yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet
tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler
idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan
değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe
uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu
tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü yer
almaktadır.
İdarece alınan 03.11.2020 tarihli ihale komisyonu kararında ihalenin şikayete konu
3’üncü kısmına 10 isteklinin katıldığı, altı isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması
sunmamasından, bir isteklinin teklifinin ise teklif mektubu ve cetvelinin uygun olmaması,
yeterlik bilgileri tablosunda geçici teminata ilişkin satırların doldurulmaması, EKAP üzerinde
e-gtm bilgisine ulaşılamaması, yeterlik bilgileri tablosunun ihalede katılım ve yeterlik
kriterlerine ilişkin satırlarında kriterlere ilişkin bilgi girişinde bulunulmamış olması
sebeplerinden değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin en avantajlı teklifi veren başvuru
sahibi İlhami Ay’ın üzerinde bırakılmasına, ikinci en avantajlı teklif sahibi olarak ise Mevlana
Oto. İşl. Taş. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.nin belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Yine idarece alınan 16.11.2020 tarihli düzeltici ihale komisyonu kararında da itirazlar
üzerine yapılan inceleme sonucunda Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3’üncü maddesi
uyarınca ihalenin 3 ve 5’inci kısımlarında hazırlanmış olan yaklaşık maliyet için yapılan
maliyet araştırması ve çalışmasında reel piyasa koşullarına göre yaklaşık maliyet veren bazı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 24
: 16.12.2020
: 2020/UH.I-2052
firmaların afaki fiyatlarla katılım sağladığının tespit edildiği, bu durumun yaklaşık maliyetin
yüksek çıkmasına sebep olduğu, zira, güncelleme yapılarak değerlendirildiğinde yaklaşık
maliyet için verilen tekliflerin ortalaması ve 24 aylık toplam bedeli alındığında 3’üncü kısmın
yaklaşık maliyetinin 522.560,16 TL olarak belirlendiği ve 3. kısma teklif veren firmaların
sınır değerin altında kalmadığının görüldüğü ihale sürecinde hazırlanan yaklaşık maliyet
üzerinden 3 ve 5’inci kısımlarda aşırı düşük teklif sorgulamasına gidildiği ve bazı firmaların
sorgulamaya cevap vermemesi üzerine bu firmaların değerlendirme dışı bırakıldığı ve buna
göre ekonomik açıdan 1 ve 2’nci firmaların belirlenmesi işleminin ihale için hazırlanan
yaklaşık maliyete göre doğru bir işlem olmasına rağmen güncelleme yapıldığında söz konusu
kısımlarda sınır değerin altında kalan firma olmadığından aşırı düşük teklif sorgulaması
yapılmaksızın ihalenin 3’üncü kısımda en avantajlı teklifi veren Ceylan Tur. Serv. Nak. San.
Tic. Ltd. Şti.’nin üzerinde bırakılmasına ve ikinci en avantajlı teklif olarak ise Ferdi Tur Akar.
Ten. San. Tic. Ltd.Şti.nin belirlenmesine karar verildiği ve söz konusu kararın başvuru
sahibine bildirildiği görülmüştür.
Kesinleşen ihale kararının başvuru sahibine bildirilmesi üzerine başvuru sahibi
tarafından idareye yapılan 17.11.2020 tarihli başvuruda kesinleşen ihaleden sonra yaklaşık
maliyette düzeltme yapılmasının söz konusu olmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin
16.3’üncü maddesi hükümlerinin yaklaşık maliyetin yanlış hesaplanmasıyla ilgili değil
yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifleri ilgilendirdiği, reel piyasa koşullarında kurumun
hazırladığı yaklaşık maliyetin doğru olduğu, aşırı düşük açıklama yapmayan Ceylan Tur ve
Ferdi Tur firmalarının tekliflerinin geçersiz olduğu ve 03.11.2020 tarihinde alınan komisyon
kararının geçerli kabul edilmesi gerektiği yönünde ifadelere yer verilmiştir.
Yine idarece alınan 24.11.2020 tarihli düzeltici ihale komisyonu kararında ise daha
önce alınan düzeltici ihale komisyonu kararında atıfta bulunulan Kamu İhale Genel
Tebliği’nin 16.3’üncü maddesinin sehven yazıldığı aslında Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesine göre işlem yapıldığı belirtilerek ihalenin 3 ve 5’inci
kısımlarında belirtilen alımların en avantajlı birinci isteklilerden satın alınmasına karar
verildiği ve bu durumun isteklilere bildirildiği görülmüştür.
Söz konusu komisyon kararı üzerine başvuru sahibi tarafından idareye 25.11.2020
tarihinde yeniden başvurulduğu, bahse konu yazıda yaklaşık maliyetin ilk ilan veya davet
tarihine kadar güncellenebileceği, ihalenin kesinleşmesinden sonra yaklaşık maliyetle ilgili
düzenleme yapılamayacağı ve 03.11.2020 tarihli komisyon kararının geçerli kabul edilmesi
gerektiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
İdarenin aldığı 27.11.2020 tarihli ihale komisyonu iptal kararında yapılan itirazların
değerlendirilmesi soncunda ihale başlangıç aşamasında hazırlanan yaklaşık maliyetin
düzeltici ihale kararı ile düzeltilemeyeceği ve bu nedenle de ihalenin 3 ve 5’inci kısımlarının
yaklaşık maliyetlerinin tekrar hazırlanarak ileriki bir tarihte ihale edilmek üzerine söz konusu
kısımların iptal edilmesine karar verildiği ve bu durumun isteklilere bildirildiği görülmüştür.
Yapılan incelemede idarece yaklaşık maliyetin piyasadan yapılan fiyat araştırması esas
alınarak hesaplandığı, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda yaklaşık maliyete
ilişkin işlemlerin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 24
: 16.12.2020
: 2020/UH.I-2052
oluşturan unsurlara ilişkin maliyetlerin idarelerce, endeks üzerinden güncelleneceği dikkate
alındığında idarece yapılan yaklaşık maliyet düzeltmesinin bir güncelleme olarak
değerlendirilemeyeceği, söz konusu işlemin ihalenin ilk oturumunda istekliler karşısında
açıklanan yaklaşık maliyet rakamından bağımsız olarak yaklaşık maliyetin yeniden tespit
edilmesine ilişkin bir işlem olduğu bu çerçevede kesinleşen ihale kararının bildirilmesinden
sonra yapılan söz konusu değişikliğin ve bunun neticesi olarak ihale sıralamasının
değişmesinin 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerinden olan saydamlık ve güvenirlik ilkelerine
aykırı olacağı anlaşılmıştır.
Öte yandan isteklilerce verilen teklif fiyatlarının sonradan değiştirilmesi gibi bir
durumun söz konusu olamayacağından hareketle aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacak
isteklilerin tespitine esas sınır değerin hesaplanmasında kullanılan diğer bir parametre olan
yaklaşık maliyetin de tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında değiştirilmesinin uygun
olmayacağı sonucuna ulaşılmış olup, bu durumun istisnası olarak tekliflerin yaklaşık
maliyetin üzerinde olması halinin kabul edilebileceği hususu düşünülecek olsa da şikayete
konu 3’üncü kısım ihalede böyle bir durumun da söz konusu olmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan değerlendirmeler doğrultusunda, idarenin yaklaşık maliyeti yeniden
tespit etmesinin ve sınır değeri bu yaklaşık maliyet rakamını dikkate alarak yeniden
belirlemesinin mevzuata uygun olmadığı ve bu nedenle de başvuruya konu 3.kısım ihalede,
sınır değerin ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyet rakamı esas alınarak tespit edilmesi ve
bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi yönünde
düzeltici işlem belirlenmesi gerektiği tespit edilmiş olsa da idarece söz konusu ihalenin
27.11.2020 tarihinde iptal edildiği ve ihaleye ait bir süreç kalmadığı anlaşıldığından ve ayrıca
başvuru sahibi tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusunun iptal kararına ilişkin
olmamasından şikayetin reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Başvuru sahibinin ihalenin 3’üncü kısmına ilişkin itirazen şikayet başvurusunda
bulunduğu, söz konusu kısma ilişkin yaklaşık maliyetin 796.460,16 TL olduğu dikkate
alındığında, başvuru bedelinin 6.139,00 TL olduğu, ancak başvuru sahibi tarafından yatırılan
başvuru bedelinin ise 18.426,00 TL olduğu ve 12.287,00 TL’nin fazladan ödendiği
anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince
itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iade
edilmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 24
: 16.12.2020
: 2020/UH.I-2052