Ana Sayfa / Kararlar / Falez Çevre Yönetim Danış. Turz. İnş. San.ve Tic. A.Ş. / 2019/567697-2020 Yılı 12 Aylık Personel Servisi Hizmeti (5. Kısım)
Bilgi
İKN
2019/567697
Başvuru Sahibi
Öz Atalay Cam Hed. Eşya Çiçek Kırt. ve Konf. Paz. ve Dağ. İth. İhr. Taş. Rek. ve Dan. Hiz. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Falez Çevre Yönetim Danış. Turz. İnş. San.ve Tic. A.Ş.
İşin Adı
2020 Yılı 12 Aylık Personel Servisi Hizmeti (5. Kısım)
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Öz Atalay Cam Hed. Eşya Çiçek Kırt. ve Konf. Paz. ve Dağ. İth. İhr. Taş. Rek. ve Dan. Hiz.  
Tur. San. Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Falez Çevre Yönetim Danış. Turz. İnş. San.ve Tic. A.Ş.,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/567697 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı 12 Aylık Personel Servisi Hizmeti (5. Kısım)”  
İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Falez Çevre Yönetim Danış. Turz. İnşaat San. ve Tic. A.Ş. tarafından 20.12.2019  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı 12 Aylık Personel Servisi Hizmeti (5.  
Kısım)” ihalesine ilişkin olarak Öz Atalay Cam Hed. Eşya Çiçek Kırt. ve Konf. Paz. ve Dağ.  
İth. İhr. Taş. Rek. ve Dan. Hiz. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin 13.01.2020 tarihinde yaptığı şikâyet  
başvurusunun, idarenin 17.01.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
27.01.2020 tarih ve 4396 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.01.2020 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/185 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale üzerinde bırakılan istekli olan Reşide Tuğba Çıtır’ın sunmuş olduğu iş  
deneyim belgesinin EKAP kaydının olmadığı, özel sektöre gerçekleştirilen bir işe ait iş  
deneyim belgesi sunulmuşsa bu belgenin tek bir sözleşme ait olmadığı, kesilen faturaların  
ilgili mevzuat çerçevesinde tarihlendirilmediği, ödemelerinin gününde yapılmadığı,  
sözleşmenin birim fiyatları içermediği, faturaların mali müşavirce onaylı olmadığı,  
2) Reşide Tuğba Çıtır’ın teklif dosyası kapsamında sunduğu bilanço ve gelir  
tablosunun İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesine uygun olmadığı, adı geçen isteklinin  
sunmuş olduğu bilanço ve gelir tablolarının bağlı bulunduğu Vergi Dairesi’nden kontrol  
edilmesi ve gerekli incelemelerin tekrar yapılıp Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun hale  
getirilmesi gerektiği,  
3) 5’inci kısmın yaklaşık maliyet tutarının diğer kısımlardaki aynı işlere göre düşük  
olduğu, bu sebeple yaklaşık maliyet tutarının güncellenerek kendi tekliflerinin ekonomik  
açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi gerektiği,  
4) Şikayete konu ihalenin 5’inci kısmının aşırı düşük açıklaması uygun bulunan  
Reşide Tuğba Çıtır üzerinde bırakıldığı, adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının  
uygun olmadığı şöyle ki;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
a) Sigorta giderlerine ilişkin sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge  
müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklemediği, alınan sigorta teklifinin işin süresini  
kapsamadığı, ibraz edilen sigorta poliçelerinin evrak asılları olmadığı ve tüm sigorta giderleri  
için araçların trafik, ferdi kaza koltuk, kasko poliçe değerlerinin 8 araç için ayrı ayrı  
belirlenmediği,  
b) MTV, muayene, egzoz emisyon ölçüm giderleri için işin yapılacağı 2020 yılı artış  
oranlarının öngörülmediği,  
c) Personel giderleri açıklamasında İşçilik Hesaplama Modülünün kullanmadığı,  
sürücülerin maliyet hesaplamasında işin süresini kapsayacak şekilde maliyetlerin  
hesaplanmadığı,  
d) Üçüncü kişilerden alınmış olan lastik ve bakım onarım fiyat tekliflerinin Kamu  
İhale Tebliği’nin 79.2.2.l’inci maddesine uygun olmadığı, adı geçen isteklinin özmalı olan  
araçların amortisman hesaplamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun yapılmadığı,  
kiralama yöntemiyle edinilen araçların tüm giderlerinin (bakım onarım giderleri, şoför,  
maliyetleri, trafik sigortası, kasko sigortası, ferdi kaza sigortası, fenni muayene masrafı v.b.  
giderler, araç lastik masrafları, akaryakıt giderleri) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu  
maddesinde belirtilen şekil ve usulde açıklanmadığı,  
e) Araç akaryakıt giderlerinin EPDK sayfasındaki verilerden alınmadığı, yine araç  
akaryakıt giderleri için her bir araç türü için ayrı ayrı yetkili servislerden akaryakıt tüketim  
değerlerinin alınmadığı,  
f) Verilen açıklamada yükleniciye ait olan sözleşme giderlerine (vergi resim harç  
ulaşım ve bu giderlerin tamamına) yer verilmediği,  
g) İdarece istenen maliyet bileşenleri “diğer veya vb.” şeklinde istendiğinden bütün  
gider kalemlerinin baz alınarak aşırı düşük teklif açıklaması yapılması gerektiği fakat bütün  
maliyet bileşenleri ile ilgili açıklama yapılmadığı,  
h) İşin yapılacağı 2020 yılı için gösterilen tüm maliyetlerin TÜİK tarafından açıklanan  
Aralık ayına ait Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak  
suretiyle güncellenmediği iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler”  
başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde;  
teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde  
bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere  
ilişkin olarak;  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri  
tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,  
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme  
bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye  
doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleriyle ilgili iş deneyimini  
gösteren belgelerin,  
c) Yapımla ilgili hizmet işleri dahil hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilecek  
danışmanlık hizmetlerinde, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 38  
inci maddesinde düzenlenen iş deneyimini gösteren belgelerin,  
istenilmesi zorunludur.  
(2) İlk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında kabul işlemleri  
tamamlanan hizmet işleri, ilgisine göre birinci fıkranın (a) veya (b) bendi kapsamında  
değerlendirilir.  
(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;  
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f)  
bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50si aralığında idarece  
belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,  
b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve  
(e) bentlerine göre yapılan ihalelerde, yaklaşık maliyetin %25’i ile % 50si aralığında,  
idarece belirlenecek parasal tutardan az olmamak üzere,  
ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren  
belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir…” hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini  
gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1)  
Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve  
kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim  
belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde  
aşağıdaki esaslar uygulanır:  
(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde;  
sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun  
ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli  
mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest  
meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest  
muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise  
bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal  
Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen  
belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu  
belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim  
belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz...  
(c) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve  
kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de  
bu tutarı doğrulaması şartıyla işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş  
tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca  
sözleşme tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.  
(ç) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda, tarafların işin bu  
şekilde tamamlandığı hususunda anlaştığını gösterir belgenin iş deneyimini gösteren diğer  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
belgelerle birlikte sunulması zorunludur.  
(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet  
tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini  
gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan  
veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede  
kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler  
kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak  
dikkate alınır.  
(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi  
belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını  
gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir.  
(f) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde varsa fiyat farkları ile KDV  
hariç olarak belirlenen tutarlar dikkate alınır...” hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.  
İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: 2020 Yılı 12 Aylık Personel Servisi Hizmeti  
b) Miktarı ve türü:  
Personel servis Aracı Min. (19+1) MİNİBÜS (252 Gün X 34 Araç = 8.568 GünxAdet )  
(16+1) MİNİBÜS (252 Gün X 19 Araç = 4.788 Gün x Adet )  
(19+1) MİNİBÜS (366 Gün X 8 Araç = 2.928 Gün x Adet )  
(9+1) MİNİBÜS (366 Gün X 3 Araç = 1.098 Gün x Adet )  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: Antalya” düzenlemesi yer almaktadır.  
Şikâyete konu ihalenin 01.01.2020-31.12.2020 tarihleri arasında personel taşıma  
servis hizmeti alımı işi olduğu, idare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen  
belgelerin incelenmesi neticesinde, itirazen şikâyete konu ihaleye 6 isteklinin katıldığı,  
ihalenin 5’inci kısmının Reşide Tuğba Çıtır üzerinde bırakıldığı görülmüştür.  
İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgelerin incelenmesi  
neticesinde anılan isteklinin iş deneyimini tevsik etmek için özel sektöre gerçekleştirdiği işin  
sözleşme ve faturalarını sunduğu görülmüştür.  
İş deneyimini tevsik etmek için özel sektöre gerçekleştirdiği işin sözleşmesinin  
“Personel Taşımacılığı Sözleşmesi” adı altında Global Grup Doğalgaz Tem. İlaç. Bil. Ağaç.  
San. Taah. Tic. A.Ş. ile Reşide Tuğba Çıtır arasında imzalandığı görülmüş olup sözleşmede  
birim fiyatlarının yer aldığı tespit edilmiştir.  
Sözleşmeyle birlikte 2017 yılına ait 12 adet fatura sunulduğu, sunulan faturaların  
tamamının tarihlendirildiği ve söz konusu faturaların tamamında SMMM kaşesinin ve  
imzasının yer aldığı görülmüştür.  
Açıklanan sebeplerden dolayı başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale komisyonunun kurulması ve  
çalışma esasları” başlıklı 19’uncu maddesinde “…(6) İhale komisyonu, teklif veya başvuru  
kapsamında yer alan belgelerin doğruluğunu teyit için gerekli gördüğü belge ve bilgileri  
isteyebilir. Komisyon tarafından bu doğrultuda yapılan talepler, ilgililerce ivedilikle yerine  
getirilir.hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yılsonu  
bilançosu veya eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yılsonu  
bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler,  
yılsonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da  
bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci  
mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi sunmaları  
gerekmektedir.  
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa  
yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi  
gerekir.  
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait  
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden  
yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest  
muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı  
ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye  
yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların  
bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke  
mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik  
edilebilir.  
Serbest meslek erbabı tarafından sunulan, ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve  
onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, son yıla ait  
toplam gelirin toplam gidere oranının veya son iki yıla ait gelir ve giderlerin parasal  
tutarlarının ortalaması üzerinden bulunacak oranın en az (1,25) olması şartı aranır. Serbest  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya  
da vergi dairesince onaylı olması gerekir.  
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı  
ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.düzenlemesi yer  
almaktadır.  
Reşide Tuğba Çıtır’ın teklif dosyası kapsamında ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin  
olarak bilanço bilgileri tablosu ile ayrıntılı bilanço ve ayrıntılı gelir tablosunun yer aldığı  
2018 yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesini sunduğu görülmüştür.  
Anılan isteklinin sunduğu bilanço bilgileri tablosunda cari oranın 1,49, öz kaynak  
oranının 0,31 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,29 olduğu tespit  
edilmiştir. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin teklif dosyası kapsamında sunulan belgelerde  
TÜRMOB kaşesi ile SMMM kaşesinin ve imzasının yer aldığı tespit edilmiştir. Adı geçen  
isteklinin İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde yer alan kriterleri sağladığı görülmüş olup  
ayrıca söz konusu belgelerin araştırılmasını gerektirir bir husus tespit edilmediğinden başvuru  
sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde  
“Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat  
araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve  
dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik  
ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere  
açıklanmaz.” hükmü,  
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı  
maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik  
açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.  
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte  
işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat  
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat  
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu  
unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir…  
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar.  
Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve  
hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir…  
İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan  
istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere  
katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek  
zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.hükmü,  
Anılan Kanun’un “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı  
44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin  
teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra  
geçici teminat iade edilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek  
kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare,  
ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi  
kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme  
imzalayabilir…  
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması  
durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.”  
hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin  
hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler,  
yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş  
kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare  
tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar  
araştırması da yapılabilir.  
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;  
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,  
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer  
işlerdeki fiyatlar,  
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,  
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan  
yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması  
alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak  
oluşturulan fiyatlar,  
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık  
Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler  
indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,  
Esas alınır.  
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d)  
bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası  
olmaksızın kullanabilirler.  
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara  
yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer  
verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve  
fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini  
yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve  
buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.  
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki  
işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya  
benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör  
kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her  
türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri  
yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece resen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık  
maliyet hesap cetvelinde gösterilir.hükmü,  
Anılan Yönetmelik’in “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 65’inci  
maddesinde “(1) Yapılan değerlendirme sonucu ihale ekonomik açıdan en avantajlı teklifi  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
veren isteklinin üzerinde bırakılır ve ihale komisyonunca alınan gerekçeli karar ihale  
yetkilisinin onayına sunulur.  
(2) İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce idare, ihale üzerinde kalan  
istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere  
katılmaktan yasaklı olup olmadığını Kurumdan teyit ederek buna ilişkin belgeyi ihale  
kararına eklemek zorundadır. Her iki isteklinin de yasaklı olduğunun anlaşılması durumunda  
ihale yetkilisince ihale kararı onaylanamaz ve ihale iptal edilir.  
(3) İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını  
onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder…” hükmü yer almaktadır.  
Şikayete konu ihalede yaklaşık maliyet belirlenirken piyasa fiyat araştırmalarının esas  
alındığı, 6 farklı piyasa fiyatının ortalaması alınarak yaklaşık maliyetin oluşturulduğu  
görülmüştür. Fiyat teklifi alınan kişilerden ihalenin 6 kısmı için ayrı ayrı fiyat teklifi alındığı  
ve bu fiyatların ortalamaları alınarak her bir kısmın yaklaşık maliyetin oluşturulduğu, ihalenin  
5’inci kısmının yaklaşık maliyeti hesaplanırken de aynı işlemin yapıldığı görülmüştür.  
4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen 40 ve 44’üncü maddesi ile Hizmet Alımı  
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 65’inci maddesi hükümlerine bakıldığında, ihale  
komisyonuna ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifi belirleme zorunluluğu getirilmediği,  
bu hususun idarelerin takdirinde olduğu, bu sebeple başvuru sahibinin “yaklaşık maliyet  
tutarının güncellenerek kendi tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak  
belirlenmesi” gerektiği iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde  
“İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin  
tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri  
reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit  
ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük  
teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri  
değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.  
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve  
dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar  
çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.  
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak  
tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte  
önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale  
komisyonu;  
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın  
sonuçlandırır.  
c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama  
istenmeksizin reddedilir.  
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit  
veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c)  
ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan  
hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin  
kullanılması zorunludur.  
(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.  
a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile  
yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.  
b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına  
kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.  
c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar  
listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.  
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık  
maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.  
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;  
SD: Sınır değeri,  
YM: Yaklaşık maliyeti,  
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten  
yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,  
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne  
uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık  
maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,  
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını  
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak  
üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre  
Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri  
kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin  
mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen  
ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması  
halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında  
olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu  
tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre  
tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki  
ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin  
yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi  
gerekmektedir.  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.  
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden  
alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
değildir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir.  
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal  
ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu  
kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri  
veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle  
yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi  
arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur…  
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili  
mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine  
sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler  
için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli  
olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç)  
geçerli olması zorunludur.  
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi  
oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı  
mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya  
beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük  
teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile  
açıklama yapılabilir.  
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında  
olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu  
işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.  
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  
80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun  
kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece  
kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına  
gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter,  
YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.  
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle  
yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe  
kullanılmak suretiyle de yapılabilir…  
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve  
emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin  
doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya  
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”  
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici  
vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci  
fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat  
tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas  
alınır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi  
beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile  
yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.  
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen  
tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir…  
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il  
bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar  
geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt  
cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri  
dikkate alınacaktır.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.2. 79.2.2’nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama  
yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi  
belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde  
düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.  
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr)  
adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde  
tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik  
maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.  
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif  
sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta  
acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer  
alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini  
gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge  
müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını  
taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri  
tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta  
giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir.  
Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin  
bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık  
değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır  
değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca  
hesaplanan tutar üzerinden alınır.düzenlemesi yer almaktadır.  
İhaleyi gerçekleştiren idare tarafından 23.12.2019 tarihinde ihalenin 5’inci kısmı için  
teklifi sınır değerin altında kalan Reşide Tuğba Çıtır’dan “Komisyonumuzca yapılan  
değerlendirme sonucu 2019/567697 İKN’li ihalenin 5. kısma ait teklifinizin sınır değerin  
altında olduğu tespit edilmiş ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesi ve İdari  
Şartname madde 33 gereği teklifinize aşağıdaki hususlar doğrultusunda tebligatın tarafınıza  
ulaşmasını takip eden 3 (Üç) takvim günü içerisinde 27.12.2019 saat 12:00’a kadar açıklama  
getirmeniz gerekmektedir. Açıklamaya esas hususlar:  
*Araç amortisman giderleri,  
*Şoför maliyetleri,  
*Trafik sigortası, Kasko sigortası Ferdi kaza sigortası, Fenni Muayene masrafı ve  
benzer giderler,  
*Araç lastik masrafları,  
*Akaryakıt giderleri olup yukarıda belirtilen tarihe kadar açıklamanızın idaremize  
ulaşması gerekmektedir. Aksi takdirde teklifinizin ilgili kısımlar için değerlendirme dışı  
bırakılacağı hususunu bilgilerinize rica ederiz.” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük teklif  
açıklaması sunması istenmiştir.  
a) İhalenin 5’inci kısmı üzerinde bırakılan Reşide Tuğba Çıtır’ın aşırı düşük teklif  
açıklamasında sigorta giderlerini tevsik etmek için Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi  
adına Tsunami Sigorta Aracılık Hizmetleri tarafından hazırlanan 3 adet “Birleşik Kasko  
Sigorta Teklifi (Genişletilmiş Kasko)” ve 2 adet “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali  
Sorumluluk Sigorta Teklifi”ni sunduğu, sunulan kasko ve sigorta teklifinin 26.12.2019-  
26.12.2020 tarihleri arasını kapsadığı, söz konusu fiyat teklifine sigorta şirketinin genel  
müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmediği görülmüştür.  
Söz konusu sigorta tekliflerinin 2019 model Volkswagen Crafter Servis 16+1 ELWB  
177 Comfortline araçları için alındığı fakat Reşide Tuğba Çıtır’ın ihale konusu işte kiralık  
araçlar kullanılacağını belirttiği, ihale konusu işte kullanılacak olan kiralık araçların  
markalarının ve modellerinin belirtilmediği, sigorta giderini tevsik etmek için alınan belge ile  
ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen kiralık araçlar arasında bağ kurulamadığından  
yapılan açıklamanın uygun olmadığı anlaşılmıştır.  
İhalenin şikâyete konu 5’inci kısmında 8 araç kullanılacağının belirtildiği, fakat adı  
geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunduğu “Açıklamaya Esas Hususlar”  
başlıklı belgenin “C) Trafik Sigortası, Kasko Sigortası, Ferdi Kaza Sigortası, Fenni Muayane  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
Masrafı vb. Giderler” başlığı altında yapılan hesaplamada aşırı düşük teklif açıklamasının 3  
araç üzerinden yapıldığı tespit edilmiştir.  
Açıklanan sebeplerden dolayı başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde  
olduğu sonucuna varılmıştır.  
b) İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında MTV, muayene ve  
egzoz emisyon ölçüm giderleri için açıklama istenilmediği bu sebeple başvuru sahibinin söz  
konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
c) İhale konusu işin 12 aylık personel servisi hizmeti işi olduğu, söz konusu işin  
personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir iş olduğu dolayısıyla personel giderlerinin  
açıklanmasında İşçilik Hesaplama Modülünün kullanmasının zorunlu olmadığı, bu sebeple  
başvuru sahibinin İşçilik Hesaplama Modülünün kullanılmadığı yönündeki iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Sürücü maliyetlerinin hesaplamasında 2020 yılı saatlik asgari ücretin kullanıldığı ve  
sürenin 366 gün olarak hesaplandığı görülmüş olup başvuru sahibinin sürücü maliyetlerinin  
işin süresini kapsamadığı yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
d) İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında bakım onarım  
giderleri için açıklama istenilmediği, bu sebeple başvuru sahibinin söz konusu iddiasının  
yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Reşide Tuğba Çıtır’ın aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında lastik giderini tevsik  
etmek için Ant-Las Antalya Lastik ve Petr. Ür. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından  
düzenlenen 24.12.2019 tarihli, adı geçen şirketin kaşesinin yer aldığı belge, Tutumlar Lastik  
Satış Tamir Servis Ayşe Tutum tarafından hazırlanan 24.12.2019 tarihli, adı geçen şirketin  
kaşesinin yer aldığı belge ve çeşitli marka ve modeldeki lastiklerin fiyatlarının yer aldığı  
herhangi bir kaşenin ya da imzanın yer almadığı bir belge sunduğu görülmüştür.  
Ant-Las Antalya Lastik ve Petr. Ür. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen  
24.12.2019 tarihli belgede “Metem Turizm Taşımacılık Reşide Tuğba Çıtır  
Firmanızın ihtiyacı olan lastikleri %25 iskonto ile temin etmektedir.  
Bilgilerinize sunulur” ifadelerinin yer aldığı,  
Tutumlar Lastik Satış Tamir Servis Ayşe Tutum tarafından düzenlenen 24.12.2019  
tarihli belgede “Reşide Tuğba Çıtır Metem Turizm Taşımacılık firmasına firmamız Tutumlar  
Lastik tarafından perakende satış liste fiyatları üzerinden alacak olduğu lastiklere %20  
indirim uygulanacaktır.ifadelerinin yer aldığı tespit edilmiştir.  
Söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında lastik giderini tevsik etmek için  
sunduğu her iki fiyat teklifinde de herhangi bir fiyatın yazmadığı görülmüştür. Adı geçen  
isteklinin lastik giderini tevsik etmek için sunduğu söz konusu belgelerin fiyat tevsiki için  
kullanılabilir nitelikte bir belge olmadığı, bu sebeple aşırı düşük teklif açıklamasının bu  
yönüyle de uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
Diğer yandan anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında özmalı olan araçlar ile  
açıklama yapmadığı tespit edilmiştir.  
Yukarıda açıklanan sebeplerden dolayı başvuru sahibi isteklinin söz konusu iddiasının  
yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.  
e) Araç akaryakıt giderleri açıklaması için EPDK’nın sayfasındaki verilerin  
alınmasının zorunlu olmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.7’nci maddesine göre  
akaryakıt fiyatlarının EPDK tarafından yayımlanan fiyatların % 90’ının altında olmaması  
gerektiği belirtilmektedir.  
Reşide Tuğba Çıtır’ın aşırı düşük teklif açıklamasında akaryakıt tüketimini tevsik  
etmek için Volkswagen Yeni Crafter 2.0 TDI 177 hp servis aracına ait “yakıt ekonomisi  
etiketi” sunduğu görülmüştür. Fakat adı geçen isteklinin ihale konusu işte kullanacağı araçları  
kiralayacağını belirttiği anlaşılmaktadır.  
Adı geçen isteklinin söz konusu kiralık araçlara ilişkin Kırçar Taşımacılık Öğrenci  
Personel ve Turizm Taşımacılığı firmasından fiyat teklifi aldığı, söz konusu fiyat teklifinde  
“2011-2012-2013 model 19+1 3 adet aracımı günlük 192 TL+ KDV fiyatla Metem Turizm  
Taşımacılık Reşide Tuğba Çıtır’a… sürücüsüz olarak kiralama yapılmasına ilişkin tekliftir.”  
ifadelerine yer verildiği görülmüştür.  
İhale konusu işte kullanılacak olan kiralık araçların markalarının ve modellerinin  
belirtilmediği, akaryakıt tüketimini tevsik amaçlı sunulan belgenin Volkswagen Yeni Crafter  
2.0 TDI 177 hp servis aracına ait olduğu, bu sebeple akaryakıt tüketimini tevsik amaçlı  
sunulan belge ile kiralamaya konu araçlar arasında bağ kurulamadığından yapılan  
açıklamanın uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  
f) İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında sözleşme giderleri  
(vergi, resim, harç, ulaşım ve bu giderlerin tamamı) için açıklama istenilmediği bu sebeple  
başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
g) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.1’inci maddesinde aşırı düşük tekliflere yönelik  
açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli  
teklif bileşenlerinin açıklanmasının isteneceği belirtilmektedir. İdarece gönderilen aşırı düşük  
teklif açıklaması talep yazısında araç amortisman giderleri, şoför maliyetleri, trafik sigortası,  
kasko sigortası ferdi kaza sigortası, fenni muayene masrafı ve benzer giderler, araç lastik  
masrafları ve akaryakıt giderlerinin açıklanmasının istendiği görülmüş olup, bütün maliyet  
bileşenleri ile ilgili açıklama yapılması gibi bir zorunluluğun bulunmadığı, bu sebeple  
başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
h) Kamu ihale mevzuatında aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin tüm maliyetlerin  
TÜİK tarafından açıklanan Aralık ayına ait Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık  
değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenmesi gerektiği yönünde bir zorunluluğun  
bulunmadığı, bu sebeple başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/008  
: 66  
: 26.02.2020  
: 2020/UH.I-448  
Diğer yandan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet  
başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında  
“…Kısmi teklife açık ihalelerde ise tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere  
ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya  
konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından  
başvuru sahibine iade edilir.açıklaması bulunmaktadır.  
Başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyet başvuru bedeli olarak toplamda 17.163,00  
TL yatırıldığı, şikâyete konu edilen kısım bakımından 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi  
gereğince şikâyet bedeli olarak yatırılması gereken tutarın 5.719,00 TL olduğu  
anlaşıldığından, Kurum hesaplarına fazladan yatırılan 11.444,00 TLnin yazılı talebi halinde  
başvuru sahibine iade edilmesi gerektiği tespit edilmiştir.  
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle  
giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Reşide Tuğba Çıtır’ın teklifinin  
reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden  
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince  
düzeltici işlem belirlenmesine,  
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,  
Oybirliği ile karar verildi.