Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı
/
2019/715964-Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde 20 Adet Sürücülü Cenaze Nakil Aracının Kiralanması İşi
Bilgi
İKN
2019/715964
Başvuru Sahibi
Ramtem Tem. Taş. İnş. Gıda Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı
İşin Adı
Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde 20 Adet Sürücülü Cenaze Nakil Aracının Kiralanması İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
BAŞVURU SAHİBİ:
Ramtem Tem. Taş. İnş. Gıda Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/715964 İhale Kayıt Numaralı “Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde 20 Adet Sürücülü
Cenaze Nakil Aracının Kiralanması İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 31.01.2020 tarihinde açık ihale
usulü ile gerçekleştirilen “Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde 20 Adet Sürücülü Cenaze Nakil
Aracının Kiralanması İşi” ihalesine ilişkin olarak Ramtem Tem. Taş. İnş. Gıda Teks. San. ve
Tic. Ltd. Şti.nin 27.01.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.01.2020
tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.02.2020 tarih ve 6479 sayı ile Kurum
kayıtlarına alınan tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/250 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergilerinin teklif edilecek fiyata dahil olduğunun
belirtildiği, bu haliyle isteklilerin teklif vermelerinin mümkün olmadığı ayrıca söz konusu
giderlerin sözleşme giderleri ve genel giderler kapsamında olduğu ve farklı bir iş kalemi
olarak nitelendirilemeyeceği,
2) Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde
sözleşmeye aykırılık hallerinin belirtildiği ancak bu aykırılığın ardı ardına veya aralıklı olarak
kaç defa gerçekleştirilmesi durumunda sözleşmenin feshedileceğine ilişkin herhangi bir
bilgiye yer verilmediği, ayrıca Sözleşme Tasarısı’nda yer alan oranlarla Teknik Şartname’de
belirtilen oranların farklı olduğu,
3) 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında
Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 10’uncu maddesinde, idare tarafından sabit
katsayılar ile endekslerin belirlenmediği durumlarda genel endeks üzerinden hesaplama
yapılması gerektiğinin belirtildiği, İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı
maddesinde şoför personeli için fiyat farkı verileceğinin belirtildiği ve hangi endekslerin fiyat
farkında kullanılacağının belirtilmediği, söz konusu ihalede genel endeksler kullanılarak fiyat
farkı hesaplanması gerektiği, ancak idare tarafından sabit katsayıların verildiği dolayısıyla
formül üzerinden de fiyat farkı hesaplanması durumunun oluşabileceği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
4) Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesi
gereğince tahakkukun 30 gün içinde bağlanması, tahakkukun bağlanmasını takip eden 30 gün
içinde de ödeme yapılması gerektiğinin belirtildiği, ancak Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri
ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde bu hususa ilişkin olarak hiçbir bilgiye yer verilmediği,
bu durumun yüklenici tarafından hakediş alınmadan personele peşin maaş ödenmesi sonucunu
doğurabileceği, söz konusu durumun ayrıca banka kredi faizi maliyetine de neden olabileceği
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihalenin “Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde 20 Adet Sürücülü Cenaze
Nakil Aracının Kiralanması” işini ihtiva ettiği, başvuru sahibinin 27.01.2020 tarihinde ihale
dokümanını e-imza ile indirdiği, ihaleye 12 isteklinin teklif verdiği ve ihale komisyonu
kararının henüz alınmadığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında
teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “... 78.30. Personel
çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici
karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya
idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram
ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol
bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren
sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.
b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak
teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.
c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin
yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni
kabul edilir.
ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri,
Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale
konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri,
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş
güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel
güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak
değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri
karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden;
işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise
çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme
giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir. ...” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük
tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “... 79.3.5. Personel
çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu
olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama
yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan maddelerinden, ihale kararına ait
damga vergisi ve sözleşme damga vergisinin “sözleşme giderleri ve genel giderler” içerisinde
yer aldığı, söz konusu giderlerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde
isteklilerce %4 oranında teklif fiyata dahil edileceği, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan
ihalelerde ise söz konusu giderlerin kendi mevzuatları çerçevesinde belirlenerek teklif fiyata
dahil edileceği anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde 20 adet sürücülü Cenaze Nakil Aracının
Kiralanması İşi
b) Miktarı ve türü: 20 (yirmi) adet Sürücülü Cenaze Nakil Aracının Kiralanması
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Şehir İçi ve Şehir Dışı
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
“25.1. ilgili mevzuat gereğince yapılacak teklif edilen toplam fiyat üzerinden alınacak
%05,69 (bindebeşvirgülaltmışdokuz) İhale Kararına ait Damga Vergisi, % 09,48
(bindedokuzvirgülkırksekiz) Sözleşme Damga Vergisi ve Teknik Şartname’de belirtilen tüm
giderler teklif edilecek fiyata dahildir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İş ve Adlandırma” başlıklı 1’inci maddesinde “Söz konusu iş,
Bursa Büyükşehir Belediyesi Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde
20 (yirmi) adet sürücülü Cenaze Nakil Aracının kiralanması işi” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İşin Kapsamı” başlıklı 2’nci maddesinde “İdarenin ön gördüğü
hizmetleri bu şartnamede belirtilen şekil ve şartlara uygun olarak sürücülü ve yakıt hariç tüm
giderleri (sürücü, vergi, sigorta, bakım ve onarım vb.) Yüklenici tarafından karşılanmak
üzere, 20 (yirmi) adet en az 2016 model 4*2 çekişli en az motor hacmi 1600 cc ve en az motor
gücü 120 hp üstü sürücülü Cenaze Nakil Aracını kapsamaktadır.” düzenlemesi yer
almaktadır.
İdare tarafından isteklilere ihale dokümanı kapsamında Standart Form Birim Fiyat
Teklif Mektubu ve eki Standart Form Birim Fiyat Teklif Cetvelinin verildiği, bu çerçevede
Standart Form Birim Fiyat Teklif Cetvelinin aşağıda yer verilen tablo halinde olduğu
görülmüştür.
A1
B2
Sıra İş Kaleminin Adı ve Kısa Birimi Miktarı
No Açıklaması
Teklif
Edilen4
Birim Fiyat
Tutarı
1
Cenaze
Nakil
Aracının adet
1
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
Kiralanması İşi
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
İhale dokümanın incelenmesinden, ihalenin konusunun 20 (yirmi) adet sürücülü
cenaze nakil aracının kiralanması işi olduğu, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan söz
konusu ihalede işin ifasında kullanılacak araçlar ile birlikte 30 sürücü için de fiyat teklifi
verilmesinin istendiği, isteklilerce teklif edilen fiyat üzerinden alınacak ihale kararına ait
damga vergisi (%05,69) ve sözleşme damga vergisinin (%09,48) teklif fiyata dahil
edilmesinin istendiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda, ihale dokümanında ihale kararına ait damga vergisi ve sözleşme damga
vergisinin isteklilerce teklif fiyata dâhil edilmesinin yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri
doğrultusunda tabii olduğu, ihale dokümanı kapsamında verilen standart form birim fiyat
teklif cetvelinde ihale kararına ait damga vergisi ve sözleşme damga vergisine ilişkin ayrı bir
satır açılmadığı, dolayısıyla anılan giderlerin teklif fiyata dahil edilmesi yönündeki
düzenlemenin mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde
olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi”
başlıklı 20’nci maddesinde “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:
a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak
yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen
oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça
belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,
b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil
veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi,
Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin
teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye
edilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki “Hizmet Alımlarına Ait Tip
Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İdare
tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. …26
16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan [bu kısımda özel aykırılık
halleri ayrıca belirtilebilecektir] durumlarda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak
gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere
oran yazılacaktır] tutarında ceza uygulanacaktır. Ancak söz konusu aykırılığın işin niteliği
gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b)
bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir.
Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden yukarıda belirtilen oranda
ceza uygulanacaktır.
16.1.3. Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu
geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmesi durumunda, bu orana
kadar uygulanacak cezanın yanı sıra 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilecektir.
16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın
yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde
ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.
16.3. İhtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde,
ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir
kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci
maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi halinde ise
ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir
kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi,
Aynı Tip Sözleşme’nin 16.1.1’inci maddesine ilişkin 26 numaralı dipnotta ise “Bu
maddede, aşağıdaki bentlerden işin niteliğine uygun olanı idare tarafından belirtilecektir.
(1) Kısmi kabul öngörülmeyen işlerde, madde metni aşağıdaki şekilde
düzenlenecektir:
Yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, en az on gün süreli
yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den
fazla olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Ancak gecikmeden
kaynaklanan aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735
sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın
sözleşme idarece feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli
üzerinden yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.
(2) Kısmi kabul öngörülen işlerde, madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:
Yüklenicinin işin kısmi kabule konu olan kısmını süresinde tamamlamaması
durumunda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için süresinde
tamamlanmayan kısmın bedelinin yüzde [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere oran
yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Ancak gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin
niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci
maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece
feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden
yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.
(3) İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki işlerde, madde metni aşağıdaki
şekilde düzenlenecektir:
İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde,
her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla
olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların [bu kısma
2’den az olmamak üzere asgari aykırılık sayısı yazılacaktır]’den fazla olması halinde ayrıca
4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın
sözleşme idarece feshedilebilecektir. Ancak [bu kısma ağır aykırılık halleri yazılacaktır]
hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin
(b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Hizmet Aksaması ve Cezai Müeyyideler” başlıklı 7’nci
maddesinde “7.1. Kiralık araçlar bakım ve onarım için çalışmadığı günlerde, yüklenici
idareye bilgi vermek suretiyle şartnamede belirtilen niteliklere uygun aracı idare hizmetine
verecek ve hizmetin kesintiye uğramamasını sağlayacaktır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
7.2. Yükleniciye yükümlülüğünü yerine getirmediği takdirde idare, bedeli ilk
hakkedişinden kesilmek üzere yüklenici adına bir araç kiralamaya yetkilidir ayrıca
yüklenicinin bu hareketinden dolayı idare kiraladığı aracın ücretinden başka her gün için üç
yevmiye cezası ilk hakkedişinden kesecektir. İdare, bu durum ayda on günü geçtiği takdirde
hiçbir ihtara gerek duymadan sözleşmesi tek taraflı olarak fes edilerek ve yüklenicinin
teminatı irat kayıt edebilir.
7.3. Yüklenici taahhüt ettiği araçların arıza ve onarımlarında yerine çalıştıracağı araç
ve personel bilgisini idareye derhal vermek zorundadır.
7.4. Araçların bakım-onarım ile ilgili işlemlerinin 2 ( iki ) tam mesai gününü geçmesi
durumunda, yüklenici idarenin talebi üzerine geçici olarak bir araç tahsis edecektir. Aksi
takdirde o günler için araç kirası ödenmeyecek ve her gün için üç yevmiye cezası ilk
istihkakından kesecektir.
a) Arızanın 30 ( otuz ) gün içerisinde giderilmemesi durumunda geçici araç geri
alınarak, aynı marka ve model de, şartnameye uygun bir araç tahsis edecektir.
b) Yıl içerisinde herhangi bir sebeple aracın değiştirilmesi gerektiği takdirde
şartnamede belirlenen şartlarda olmak kaydıyla, idarenin onayı alınarak araç
değiştirilebilecektir.
7.5. Yüklenici çeşitli nedenlerden ( arıza, personel eksikliği, görevden geç dönmesi vs.
) dolayı verilen görevi yerine getiremez ise bu durum bir tutanak ile belirlenir. İşin devamını
sağlamak amacıyla dışarıdan o görev yapılması için araç kiralanır ve kira bedeli yüklenicinin
ilk hak edişinden kesilerek kiralanan araç, kişi veya kuruluşa ödenir.
7.6. Yüklenici personeli idarenin disiplin kurallarına uyacak memur kılık kıyafet
yönetmeliğine riayet edeceklerdir. Bu kurallara uyulmaması halinde birinci sefer ihtar, ikinci
seferde bir yevmiye, üçüncü seferde iki yevmiye ve bundan sonraki disiplinsiz davranışlarında
sözleşme fesih edilerek yüklenici teminatı irat kayıt edebilir.
7.7. İdare, şoförün işe karşı hal ve hareketlerinden memnun kalmadığı takdirde
yükleniciyi yazılı veya sözlü uyarır ve tekrarı halinde sözleşmeyi tek taraflı fes etmeye ve
teminat irat kayıt etmeye yetkilidir.” düzenlemesi,
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı
maddesinde “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. Yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, en az on gün süreli yazılı
ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin Yüzde 0,06 tutarında ceza
kesilecektir. Ancak gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin
mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto
çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilir. Sözleşmenin feshedilmemesi
halinde ise sözleşme bedeli üzerinden yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.
16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan Teknik şartnamede belirtilen
durumlarda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme
bedelinin Yüzde 0,06 tutarında ceza uygulanacaktır. Ancak söz konusu aykırılığın işin niteliği
gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b)
bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir.
Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden yukarıda belirtilen oranda
ceza uygulanacaktır.
16.1.3. Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30'unu
geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin % 30'unu geçmesi durumunda, bu orana
kadar uygulanacak cezanın yanı sıra 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilecektir.
16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın
yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde
ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.
16.3. İhtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde,
ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir
kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci
maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, halinde ise
ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir
kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi
yer almaktadır.
Cezai müeyyidelere ilişkin düzenlemelerin yer aldığı Teknik Şartname ve Sözleşme
Tasarısı’nın ilgili maddeleri incelendiğinde, yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi
durumunda, en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme
bedelinin yüzde 0,06 tutarında ceza kesileceği, bu kapsam dışında kalan ve Teknik
Şartname’de belirtilen her bir aykırılık durumu için de en az on gün süreli yazılı ihtar
yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin yüzde 0,06 tutarında ceza
uygulanacağı anlaşılmaktadır. Bu çerçevede anılan düzenlemelerin birbirini tamamlayıcı
nitelikte olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin Sözleşme Tasarısı’nda yer alan oranlarla
Teknik Şartname’de yer alan oranların birbirinden farklı olduğu yönündeki iddiasının yerinde
olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan Hizmet
Alımları Tip Sözleşmesi’nin 16’ncı maddesinde cezai şartın ne şekilde düzenleneceği hükme
bağlanmıştır. Buna göre, söz konusu madde kapsamında yer alan 16.1.1’inci maddeye ilişkin
26 numaralı dipnotun; birinci fıkrası kısmi kabul öngörülmeyen, ikinci fıkrası kısmi kabul
öngörülen işlerde, işin süresinde ifa edilmemesi halinde kesilecek cezanın, diğer bir ifadeyle
gecikme cezasının ne şekilde düzenleneceği hükme bağlanmış, işin niteliği gereği gecikme
cezasının kesilmesinin mümkün olmadığı hallerde ise uygulanacak diğer yaptırımın ne olduğu
belirtilmiştir. Aynı dipnota ilişkin üç numaralı fıkrada ise, sürekli tekrar eden işlerde, işin
tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmemesi halinde her bir
aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarının sözleşme bedelinin %1’ini
geçmeyecek şekilde oran olarak belirleneceği, bu aykırılıkların asgari aykırılık sayısını aşması
durumunda, öngörülen ceza uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin
(b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği hususu ile
sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısının (iki veya daha
fazla) idarece belirleneceği, ancak ağır aykırılık hallerinde, bu aykırılık halleri maddede
belirtilmek kaydıyla, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi yukarıda öngörülen şekilde
sözleşmenin feshedilebileceği hususuna bu maddede yer verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Tip Sözleşmenin 16’ncı maddesi kapsamında kalan 16.1.2’nci maddesinde ise,
16.1.1’nci maddesinde yer verilen sözleşmeye aykırılık oluşturan haller dışında, idarece ayrı
bir aykırılık halinin öngörülmesi halinde bu aykırılığın bu maddede belirtilmesi gerektiği
düzenlenmiştir. Bu madde kapsamında belirtilen aykırılıklara uygulanacak yaptırım için
belirtilen aykırılığın bir defa gerçekleşmesi yeterli olup, idarece uygulanacak yaptırım için
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
belli bir aykırılık eşiği belirlemesine gerek bulunmamaktadır. 16.1.2’nci madde kapsamında
düzenlenen aykırılık hallerine ilişkin, en az 10 günlük ihtar çekildikten sonra aykırılığın
devam ettiği süre boyunca sözleşme bedelinin % 1’inden fazla olmamak üzere belirlenen
oranda ceza kesilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.
Başvuruya konu ihalenin “Mezarlıklar Şube Müdürlüğünde 20 Adet Sürücülü Cenaze
Nakil Aracının Kiralanması İşi” olduğu, bu haliyle işin özelliği gereği sürekli tekrar eden
nitelikte olduğu anlaşılmıştır. İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve Sözleşmenin
Feshi” başlıklı 16.1.1'inci maddesinde, Tip Sözleşme’nin 16.1.1’inci maddesinin 26 numaralı
dipnotunda yer alan işin özelliği gereği sürekli tekrar eden işlerde yer verilmesi gereken
düzenlemenin olmadığı ve bu kapsamda da asgari aykırılık sayısına yer verilmediği tespit
edilmiştir.
Bu itibarla ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.1’inci maddesinin, Tip Sözleşme’nin
16.1.1’inci maddesinin 26 numaralı dipnotuna aykırı olduğu görüldüğünden başvuru
sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında
Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Endeks veya fiyat belirlenmeyen hizmet
alımlarında fiyat farkı” başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) İhale dokümanında fiyat farkı
verileceği öngörülmesine rağmen idare tarafından sabit katsayılar ile endekslerin
belirlenmediği durumlarda, temel endeks ve güncel endeks olarak, Türkiye İstatistik Kurumu
tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre
Endeks Sonuçları Tablosunun “ÜFE Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı
hesaplanır.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş
için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1.
- Şoför personeller için Asgari Ücret Fiyat Farkı verilecektir
-31/08/2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4734 Kamu İhale
Kanununa göre fiyat farkı verilecektir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Araç Sürücülerinde Aranılacak Özellikler ve Uyulması
Gereken Kurallar” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1 İdare yapacağı iş programı doğrultusunda
30 (otuz) adet Personeli (Şoförü), 36 ay süre ile çalıştıracaktır.
6.2 Şoför personele asgari ücretin % 30 fazlası ücret ödenecektir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Vergi ve Fiyat Farkı Uygulamaları” başlıklı 8’inci maddesinde
“8.1 Yüklenici ihale tarihinden sonra gerek esas taahhüt süresi içinde gerekse geçerli
sebeplerden dolayı uzatılan süre içerisinde taahhüdün tamamen ifasına kadar vergilere zam
yapılması veya yeni vergi konulması fiyatların yükselmesi, taşıma ve işçi ücretlerinin artması
gibi sebeplerle fazla para verilmesi veya süre uzatımı isteğinde bulunmaz.
8.2. Yükleniciye ait 20 adet sürücülü cenaze nakil aracı için akaryakıt fiyat farkı
verilmeyecektir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
8.3 Şoför personeller için Asgari Ücret Fiyat Farkı verilecektir.” düzenlemesi yer
almaktadır.
Doküman düzenlemelerinden başvuruya konu ihalede kiralanacak 20 Adet Cenaze
Nakil Aracı için 30 adet personel (sürücü) istenildiği, söz konusu personel için asgari ücretin
%30 fazlası ücret ödeneceği, araçlara ilişkin olarak akaryakıt için fiyat farkı verilmeyeceği,
personel (sürücü) için ise fiyat farkı verileceği, fiyat farkına ilişkin olarak idare tarafından
herhangi bir endeks belirlemesinin yapılmadığı ve bu hususta 31.08.2013 tarihli ve 28751
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen
Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar Hakkında Karara atıf yapıldığı
anlaşılmıştır.
Anılan karara göre fiyat farkı verileceği öngörülen fakat sabit katsayılar ile
endekslerin belirlenmediği ihalelerde, temel endeks ve güncel endeks olarak Türkiye İstatistik
Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere
Göre Endeks Sonuçları Tablosunun “ÜFE Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı
hesaplanması gerekmektedir.
Bu çerçevede, ihale dokümanı kapsamında fiyat farkına ilişkin olarak herhangi bir
endeks ve sabit katsayı belirlemesi yapılmadığı, dolayısıyla fiyat farkına ilişkin
hesaplamaların Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı
Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun “ÜFE Genel” sütunundaki
sayı esas alınarak yapılacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı
sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşmede yer alması zorunlu
hususlar” başlıklı 7’nci maddesinde, bu Kanun’a göre düzenlenecek olan sözleşmelerde
belirtilmesi zorunlu hususlar hükme bağlanmış olup, ödeme yer ve şartlarının sözleşmede yer
almasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32’nci maddesinde
“Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından
sağlanan ve para ile ödenen tutardır.
Ücret, kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka
hesabına ödenir. Ücret yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre
Türk parası ile ödenebilir.
Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği
iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz.
Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme
süresi bir haftaya kadar indirilebilir.
İş sözleşmelerinin sona ermesinde, işçinin ücreti ile sözleşme ve Kanundan doğan
para ile ölçülmesi mümkün menfaatlerinin tam olarak ödenmesi zorunludur.
Meyhane ve benzeri eğlence yerleri ve perakende mal satan dükkân ve mağazalarda,
buralarda çalışanlar hariç, ücret ödemesi yapılamaz.
Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.” hükmü,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
Aynı Kanun’un “Ücretin gününde ödenmemesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “Ücreti
ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme
borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme
borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak
nitelendirilemez.
Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi
alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Ücretin gününde ödenmemesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “Ücreti
ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme
borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme
borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak
nitelendirilemez.
Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi
alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’inci
maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte
aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda
çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu
sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir
bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az
elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt
yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.
Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle
yükümlüdür.
Bu amaçla yüklenicinin hakediş istemesi üzerine, bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih
(yaklaşık olarak), şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi
işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. İlanın yapıldığı, kontrol
teşkilatının ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit
edilerek bu tutanağın bir kopyası hakedişin ödeme yerine gönderilir.
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri
ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık
tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez.
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret
ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj,
hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin
veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya
bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Aynı
zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesilir ve
tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka
hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
…
Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve yönetici personeli
ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer kopyasını, bordroların düzenlenmesi
tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, kontrol teşkilatına verecek ve bu bordrolarda
teknik ve yönetici personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile
doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir.
Bordrolarda yüklenicinin veya vekilinin imzası bulunacaktır…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme
bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak
verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere
ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde
olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici
tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak
kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine
ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında
olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının
düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan
sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın
yirminci (20.) günü düzenlenir.
...
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir.
Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata
göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı
kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken
vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten
başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir
kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde
de ödeme yapılır...” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Genel Şartlar” başlıklı 10’uncu maddesinde “... 10.11. İdare
yükleniciye hak ediş tutarını ödesin veya ödemesin yüklenici çalıştırdığı sürücülerin bir ay
önceki alacaklarını en geç her ayın 20’sine kadar ödemekle yükümlüdür.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin ”İstekliye Ücretin Ödenmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde “Mali
Hizmetler Dairesi Başkanlığı’nın usul ve yöntemlerine göre ödenir.“ düzenlemesi,
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’ının “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde
“12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel
dahil) Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı'nca ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik
işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
ödenecektir:
Ödemeler her ayın sonunda düzenlenecek hakediş dosyasına göre, Mali Hizmetler
Dairesi Başkanlığı’nın ödeme planı çerçevesinde, muhasebe usul ve esaslarına göre
yapılacaktır
12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini
imkan bulduğu takdirde öder.
12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni
olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve
idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.
Doküman düzenlemelerinden, hakediş ödemelerinin her ayın sonunda düzenlenecek
hakediş dosyasına göre yapılacağı, bu hususta ödeme planının ise Mali Hizmetler Dairesi
Başkanlığı’nın ödeme planı çerçevesinde, muhasebe usul ve esaslarına göre belirleneceği,
idare tarafından hakediş tutarı ödensin veya ödenmesin yüklenici tarafından, sürücülerin bir
ay önceki alacaklarını en geç her ayın 20’sine kadar ödenmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.
İş Kanunu’nun yukarıda yer alan hükümleri ile çalışanların ücretinin en geç ayda bir
ödeneceği, iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresinin bir haftaya kadar
indirilebileceği, ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir sebep dışında
ödenmeyen işçinin, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabileceği, gününde ödenmeyen
ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının uygulanacağı hüküm altına alınmış
olup, söz konusu Kanun hükmünün işçi işveren (yüklenici) ilişkisi içerisinde ücret
ödenmesine ilişkin hukuki durumu ortaya koyduğu görülmektedir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 38’inci maddesinin yukarıda aktarılan
düzenlemeleri ile ise kontrol teşkilatının yüklenici ve/veya alt yüklenicilerin işçilerin
ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay re’sen kontrol etmekle ayrıca bu
konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle yükümlü
olduğu, bu tür alacakların üç (3) aylık tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir
sorumluluk yüklenemeyeceğine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı, dolayısıyla söz konusu
düzenlemeler ile işçi ücretlerinin ödenmesinin sağlanmasına yönelik hukuki sürecin ortaya
konulduğu görülmektedir.
İdarece Sözleşme Tasarısı’nda yapılan düzenlemelerle ise ödemelerin her ay sonunda
düzenlenecek hakediş dosyası üzerinden yapılacağı belirlenmiş olup, söz konusu
düzenlemelerin yüklenici ile idare arasındaki hukuki duruma ilişkin düzenlemeleri ortaya
koyduğu anlaşılmaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde ödemelerin
hangi tarihte yapılacağına ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, ancak Hizmet İşleri Genel
Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde hakediş raporunun imzalandığı tarihten başlamak üzere en
geç sözleşmede yer alan sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir hüküm yok ise 30
gün içinde tahakkuka bağlanması gerektiği belirtilmiştir. Öte yandan Teknik Şartname’de
yapılan başvuruya konu düzenleme ile ihale konusu hizmette çalıştırılacak personele
ödenecek ücretin ödeme gününün tayin edildiği görülmüş olup, yukarıda yer verilen
mevzuatta işçi ücretlerinin ödeme gününün ihale dokümanında belirlenmesini kısıtlayan bir
hüküm bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca işverenin işçisine ücretini geç ödemesinin işin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/009
: 26
: 04.03.2020
: 2020/UH.I-474
gereği gibi yapılmaması kapsamında değerlendirileceği, basiretli bir tacir olarak isteklilerin
işçilerin ücretlerini her ay ödemek zorunda olduğunun bilinciyle ihalelere teklif vermeleri
gerektiği, idarenin hakedişleri ödeme süreci ile işçilerin maaşlarının ödenmesi arasında
doğrudan bir ilişki bulunmadığı ve yukarıda aktarılan Sözleşme Tasarısı, Genel Şartname
düzenlemeleri ve İş Kanunu hükümlerinin bu sürecin farklı konularına ilişkin düzenlemeleri
içerdiği hususları birlikte değerlendirildiğinde, bu hususa ilişkin olarak bahse konu Teknik
Şartname ve Sözleşme Tasarısı düzenlemesinde anılan mevzuat hükümlerine bir aykırılık ve
isteklilerin teklif vermesine engel bir durum bulunmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin
iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.