Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Balıkesir Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü
/
2020/23102-Balıkesir Huzurevi Mutfağında 338.000 Öğün, Çocuk Destek Merkezine Taşımalı Olarak 16.430 Öğün ve Kadın Konuk Evine Taşımalı Olarak 43.780 Öğün Mamul Yemek ve Servisi Hizmeti Alımı
Bilgi
İKN
2020/23102
Başvuru Sahibi
Ak-Öz-Şah Gıda Mad. Teks. Konf. Tem. Hiz. İha. Kom. Orm. Ürn. ve Amb. San. Tic. Ltd. Şti.
İdare
Balıkesir Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü
İşin Adı
Balıkesir Huzurevi Mutfağında 338.000 Öğün, Çocuk Destek Merkezine Taşımalı Olarak 16.430 Öğün ve Kadın Konuk Evine Taşımalı Olarak 43.780 Öğün Mamul Yemek ve Servisi Hizmeti Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
BAŞVURU SAHİBİ:
Ak-Öz-Şah Gıda Mad. Teks. Konf. Tem. Hiz. İha. Kom. Orm. Ürn. ve Amb. San. Tic. Ltd.
Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Balıkesir Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/23102 İhale Kayıt Numaralı “Balıkesir Huzurevi Mutfağında 338.000 Öğün, Çocuk
Destek Merkezine Taşımalı Olarak 16.430 Öğün ve Kadın Konuk Evine Taşımalı Olarak
43.780 Öğün Mamul Yemek ve Servisi Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Balıkesir Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 21.02.2020
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Balıkesir Huzurevi Mutfağında 338.000 Öğün,
Çocuk Destek Merkezine Taşımalı Olarak 16.430 Öğün ve Kadın Konuk Evine Taşımalı
Olarak 43.780 Öğün Mamul Yemek ve Servisi Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Ak-Öz-
Şah Gıda Mad. Teks. Konf. Tem. Hiz. İha. Kom. Orm. Ürn. ve Amb. San. Tic. Ltd. Şti.nin
17.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.02.2020 tarihli yazısı ile reddi
üzerine, başvuru sahibince 28.02.2020 tarih ve 10741 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan
26.02.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/409 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde ve Sözleşme Tasarısı’nın 14’üncü
maddesinde fiyat farkı hesaplanmayacağının belirtildiği; ihale dokümanından ihalenin 1’inci
kısmında 13 personelin tam zamanlı olarak çalışacağının anlaşıldığı; bu itibarla Kamu İhale
Genel Tebliği’nin 81.1’inci maddesindeki, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan işlerde
fiyat farkı verilmesini gerektiren her iki şartın da bahse konu kısım bakımından mevcut
olduğu ve bu durumun fiyat farkı hesaplanmasını gerektirdiği; bu doğrultuda söz konusu
düzenlemelerin mevzuata aykırı olduğu; idarece şikâyet üzerinde alınan kararda sözleşme
süresinin 2020 malî yılı içinde kaldığının ve 2020 yılına ait asgari ücretin tespit edilmiş
olduğunun belirtildiği, ancak yalnızca asgari ücretin değil kısa vadeli sigorta kolları prim
oranındaki değişikliklerin de fiyat farkının konusu olduğu,
2) İhalenin 1’inci kısmı bakımından birim fiyat teklif cetvelinde “ara öğün” ile “diyet
ara öğün” için ayrı satır bulunduğu, ancak örnek menüde söz konusu öğünlerin birbirinin
aynısı şekilde belirlendiği, ihale dokümanında “diyet ara öğün”lerin diyetisyen tarafından
belirleneceğinin düzenlendiği, dolayısıyla “ara öğün” ve “diyet ara öğün” içeriklerinin farklı
olması gerektiği, ihale dokümanında “diyet ara öğün”e ilişkin örnek menüye, girdi
içeriklerine ve miktarlarına yer verilmediği, yine “diyet ara öğün” açısından girdi içerik ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
miktarlarının “ara öğün”e ilişkin girdi içerik ve miktarları esas alınarak belirleneceğinin de
düzenlenmediği, bu durumun tekliflerin sağlıklı şekilde hazırlanmasına engel teşkil ettiği, öte
yandan idarece şikâyet üzerinde alınan kararda, talep edildiği takdirde aylık uygulama
menüsü örneği ile diyetisyence hazırlanmış ve idare ile hâlihazırda işi yürüten yüklenici
tarafından onaylanmış aylık çizelgelerin verileceğinin ifade edildiği, bu doğrultuda
halihazırda işi yürüten yükleniciye avantaj sağlandığı, ihale dokümanı kapsamında yer
verilmesi gereken menülerin talep eden kişilere verilmesinin 4734 sayılı Kanun’un temel
ilkelerine aykırı olduğu,
3) İhalenin 1’inci, 2’nci ve 3’üncü kısımlarına ilişkin Teknik Şartnameler’in “Yemek
Çeşitleri ve Öğün Sayıları” başlıklı bölümlerinin 6’ncı maddesinde, sahurlarda içecek hariç
1’inci kısım için 5, 2’nci ve 3’üncü kısım için 6 çeşit verileceğinin, iftarlarda ise pide, hurma,
zeytin, peynir, bal ve tereyağı verileceğinin düzenlendiği, ancak bahse konu 5 ve 6’ncı
çeşitlerin türünün belirtilmediği, ihale konusu işin süresinin 9 ay olduğu göz önüne
alındığında 1 ay verilecek olan ve türü belirlenmemiş olan 5 ve 6’ncı çeşitler nedeniyle
tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulamayacağı, iftar ve sahur için birim fiyat teklif cetvelinde
ayrı satır açılması gerektiği, idarece şikâyet üzerinde alınan kararda talep edilmesi halinde
iftar ve sahura ilişkin bilgi verileceğinin ifade edildiği, ihale dokümanı kapsamında yer
verilmesi gereken bu bilgilerin talep eden kişilere verilmesinin 4734 sayılı Kanun’un temel
ilkelerine aykırı olduğu,
4) İhalenin 1’inci, 2’nci ve 3’üncü kısımlarına ilişkin Teknik Şartnameler’in “Genel
Hususlar” başlıklı bölümlerinin 21’inci maddesinde, Gıda ve Gıda ile Temas Eden Madde ve
Malzemeleri Üreten İş Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni İşlemleri ile
Sorumlu Yönetici İstihdamı Hakkında Yönetmelik’in 29’uncu maddesine yer verilerek, bu
maddeye uyulacağının düzenlendiği, ancak söz konusu Yönetmelik’in Gıda Hijyeni
Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırıldığı, mevzuata aykırı bu düzenlemenin istekliler açısından
tereddütlere sebebiyet vereceği ve tekliflerin sağlıklı şekilde hazırlanmasına engel teşkil
ettiği,
5) Teknik Şartname’de tüm menülerde ve yemek tariflerinde diyetisyenin isteği
doğrultusunda değişiklik yapılabileceği, değişiklik yapma hakkının saklı olduğu şeklinde
düzenleme bulunduğu, bu düzenlemenin tekliflerin sağlıklı şekilde hazırlanmasına engel
teşkil ettiği,
6) İhalenin 1’inci kısmına ilişkin Teknik Şartname çerçevesinde günde iki defa “ara
öğün” servis edileceği, ancak örnek menüde bir adet “ara öğün” menüsüne yer verildiği, bu
itibarla örnek menünün eksik olduğu ve tekliflerin sağlıklı şekilde hazırlanmasına engel teşkil
ettiği,
7) İhalenin 1’inci kısmına ilişkin Teknik Şartname çerçevesinde günde üç defa “diyet
ara öğün” servis edileceği, ancak yemek dağıtım tablosuna göre “diyet yaşlı ara öğün”ün bir
defa dağıtılacağı, bu itibarla “diyet yaşlı ara öğün” sayısı bakımından çelişki ortaya çıktığı,
yine örnek menüde üç adet “diyet ara öğün” menüsü bulunması gerekirken bahse konu
menüye hiç yer verilmediği, bu itibarla örnek menünün eksik olduğu ve tekliflerin sağlıklı
şekilde hazırlanmasına engel teşkil ettiği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
8) Örnek menüde yoğurda yer verildiği, ancak gıda rasyon çizelgesinde “poşet yoğurt”
ve “yoğurt” için gramajlara ayrı ayrı yer verildiği, örnek menüdeki yoğurdun hangisi
olduğunun anlaşılmadığı, öte yandan idarece şikâyet üzerine alınan kararda, talep edildiği
takdirde yemeklerde açık yoğurt servis edildiği bilgisinin verileceğinin belirtildiği, bu
durumun da 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırı olduğu,
9) Gıda Malzemeleri Teknik Şartnamesi’nde pastacılık yağına ilişkin olarak en fazla
10 gün önce üretilmiş olma şartının getirildiği, bunun hayatın olağan akışı içerisinde
uygulanabilir olmadığı, özel üretim yaptırılmadığı sürece 10 gün öncesinde üretilmiş
pastacılık yağının piyasadan temin edilmesinin imkânsız olduğu, bu durumun Hizmet Alımı
İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesinin birinci fıkrasına aykırı olduğu,
idarece şikâyet üzerine alınan kararda idare mutfağında kremalı türde pasta pişirilmediği
belirtilmiş olmakla birlikte, örnek menüde bulunan damla çikolatalı kurabiye yapımında
pastacılık yağı kullanıldığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş
için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacaktır. Ancak, mücbir
sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek
suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak
fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemelerine,
Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı
14’üncü maddesinde “14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde,
sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa
gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde
bulunamaz.
14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılacak işler için fiyat farkı hesaplanmayacaktır.
Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre
uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar
dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır.
14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme
imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Dolayısıyla idarece ihale dokümanı oluşturulurken fiyat farkı hesaplanmasının
öngörülmediği anlaşılmaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde işe başlama tarihinin
01.04.2020, işi bitirme tarihinin 31.12.2020 olduğu belirtilmiş,
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
“…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
25.3.1.
…
1. KISIM Huzurevi Y.B.R. Mrk. Müdl. Yemeklerin kuruluşta pişirildiği ve bu hizmetin
sunulması işiyle ilgili olarak aylık (26) gün üzerinden fiilen çalışan personelin tüm mesaisini
kuruluşta geçirdiği hallerde, hizmetin sunulmasıyla görevli; (2) aşçı, (2) aşçı yardımcısı, (5)
servis elemanı, (4) bulaşıkçı olmak üzere toplam 13 (On Üç) personelin; işçilik giderleri [(işçi
ücreti, sigorta prim giderleri, yemek, her bir işçi için Aylık 26 gün üzerinden günlük (6-Altı)
TL üzerinden yol parası verilecek bordroda gösterilecek, giyim, ulusal bayram ve genel tatil
günlerinde çalışma (1 işçi için 14,5 gün toplam 188,5 gün)] teklif fiyata dâhildir.
…
2. KISIM Kadın Konukevi Müdl. Yemeklerin yüklenici mutfağında pişirildiği ve bu
hizmetin sunulması işiyle ilgili olarak aylık (26) gün üzerinden fiilen çalışan personelin tüm
mesaisini kuruluşta geçirdiği hallerde, hizmetin sunulmasıyla görevli; (1-Bir) servis/dağıtıcı
elemanı personelinin; işçilik giderleri [(işçi ücreti, sigorta prim giderleri, yemek, her bir işçi
için Aylık 26 gün üzerinden günlük (6-Altı) TL üzerinden yol parası verilecek bordroda
gösterilecek, giyim, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma (1 işçi için 14,5 gün ]
teklif fiyata dâhildir.
…
3. KISIM Çocuk Destek Mrk. Müdl. Yemeklerin yüklenici mutfağında pişirildiği ve bu
hizmetin sunulması işiyle ilgili olarak aylık (26) gün üzerinden fiilen çalışan personelin tüm
mesaisini kuruluşta geçirdiği hallerde, hizmetin sunulmasıyla görevli; (1-Bir) servis/dağıtıcı
elemanı personelinin; işçilik giderleri [(işçi ücreti, sigorta prim giderleri, yemek, her bir işçi
için Aylık 26 gün üzerinden günlük (6-Altı) TL üzerinden yol parası verilecek bordroda
gösterilecek, giyim, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma (1 işçi için 14,5 gün ]
teklif fiyata dâhildir.
…
Tüm Kısımlar için
Kuruluş mutfağında ve servis işinde çalışacak personele Teknik Şartnamelerde cinsi ve
miktarı belirtilen yazılı olan giyecek ayni olarak verilecektir.
Yüklenici Firma, kuruluşta çalıştıracağı her personel için ayrı bir dosya tutacak,
aşağıda belirtilen belgeler her zaman dosyada hazır bulundurulacaktır.
• Nüfuz cüzdanı sureti (tasdikli), • Savcılıktan alınmış iyi hal kağıdı, • İkametgah
belgesi, •SGK işe giriş belgesi ve sigorta kağıdı, • Sağlık raporu ( Bulaşıcı hastalığının
olmadığına dair olacaktır), • Firma elemanı olduğuna dair kimlik kartı, (• Diploma,
bonservis, ustalık veya kalfalık belgesi vb. 1 Kısım Huzurevi için)
…
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
Bu iş için; iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı % (2) dir.”
düzenlemelerine yer verilmiştir.
Bu kapsamda başvuru konusu ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve bu
personelin haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı görülmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci
maddesinde “81.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel
çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği
ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi
gerekmektedir.” açıklamalarına,
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında
Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinin
üçüncü fıkrasında “(3) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma
saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin
düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.” hükmüne,
Aynı Esaslar’ın “İşçilik maliyetlerindeki değişiklik” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1)
İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının
idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye
göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti
arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.
(2) İhale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari
ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında
fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunur ve fiyat farkı, bu
maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanır. Ulusal bayram ve genel
tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas
alınarak fiyat farkı hesaplanır.
(3) Uygulama ayına ilişkin aylık ücret bordrosunda belirtilen kısa vadeli sigorta
kolları prim oranı ile idari şartnamede idarece öngörülen kısa vadeli sigorta kolları prim
oranı arasında farklılık olması halinde, bu değişiklik fiyat farkı hesabında dikkate alınır.”
hükümlerine yer verilmiştir.
Öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun
“Prim oranları ve devlet katkısı” başlıklı 81’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde,
kısa vadeli sigorta kolları prim oranı (İdari Şartname’de de düzenlendiği şekilde) %2 olarak
belirlenmiş olmakla birlikte, bu oranın %1,5’e düşürülmesine ya da %2,5’e artırılmasına
Cumhurbaşkanı’nın yetkili olduğunun hüküm altına alınmış, yukarıda alıntılanan Esaslar’ın
6’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında da fiyat farkı hesabında kısa vadeli sigorta kolları prim
oranındaki değişikliğin dikkate alınacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; başvuru konusu ihale dokümanında haftalık çalışma saatinin tamamını
idarede kullanacak personel sayısının belirlendiği; kısa vadeli sigorta kolları prim oranının da
personel ücretinin bir unsuru olduğu; bu itibarla, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde,
personel ücretine ilişkin değişiklik olması durumunda uygulanmak üzere işçilik maliyetlerine
ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerektiği; bu nedenlerle
ilgili düzenlemelerin mevzuata aykırı olduğu ve ihalenin iddiaya konu edilen 1’inci kısmının
iptalini gerektirdiği neticesine ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde
ihalenin 1’inci kısmında 37.500 adet “diyet ara öğün”, 90.000 adet “ara öğün”ün teklif fiyata
dâhil olduğu belirtilmiş, standart form birim fiyat teklif cetvelinde de aynı miktarlarda “yaşlı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
diyet ara öğün” ve “yaşlı ara öğün” adlı iş kalemlerine yer verilmiştir.
İhalenin 1’inci kısmına ilişkin Teknik Şartname’nin “İşin Tanımı” başlıklı 2’nci
maddesinin “A- Yemek Çeşitleri ve Öğün Sayıları” başlıklı bölümünde; örnek yemek çeşitleri
tablosuna yer verilmiş, tabloda “ara öğün” kapsamında verilebilecek çeşitler gösterilmiş, “ara
öğün”lerin bu çeşitlerden veya Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden en az bir tanesinin
seçilerek oluşturulacağı, “diyet ara öğün”lerin diyetisyen tarafından belirleneceği
düzenlenmiş, ayrıca 14 günlük örnek menüye yer verilerek, bu menü kapsamında “ara
öğün/diyet ara öğün” başlığı altında söz konusu öğünlere ilişkin tek bir liste gösterilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2.6. Malzemeli yemek
hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik
şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan
yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.
…
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve
işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve
işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam
miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara
öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif
ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını
kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir…” açıklamalarına
yer verilmiştir.
Dolayısıyla, malzemeli yemek hizmeti alımı ihalelerinde örnek menüye aşırı düşük
tekliflerin açıklanması ve açıklamaların idarelerce değerlendirilmesinde kullanılmak üzere
teknik şartnamelerde yer verildiği, isteklilerce teklif oluşturulurken örnek menüden
faydalanılması mümkün olmakla beraber, esas olanın ihale dokümanının bütünü dikkate
alınarak teklif oluşturulması olduğu ifade edilebilir.
Bu kapsamda ihale dokümanının bütünü göz önünde bulundurulduğunda; Gıda
Malzemeleri Özellikleri ve Gıda Rasyonu başlıklı dokümanda, “kısır” içeriğinde bulunan
domates/biber salçası bakımından diyetler için tuzsuz salça alınabileceği, süt ve yoğurdun
ihtiyaca göre “light” olarak temin edileceği, meyve çeşitlerinden elma bakımından diyet
uygulanan kişilere yönelik farklı gramajlarda elma istenileceği gibi “ara öğün”lerde verilecek
ürünlere yönelik düzenlemelere yer verildiği; dolayısıyla “diyet ara öğün”lerde verilecek
ürünlerin, “ara öğün”lerde verilecek ürünlerin diyetlerde kullanılabilecek türevleri olduğunun,
“diyet ara öğün”lerin ihale dokümanında yer verilen listeler ve ürün özellikleri dikkate
alınarak diyetisyen tarafından belirleneceğinin anlaşıldığı; netice itibarıyla tekliflerin sağlıklı
şekilde oluşturulmasına engel bir durum bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhalenin 1, 2 ve 3’üncü kısımlarına ilişkin Teknik Şartnameler’in “Genel Hususlar”
başlıklı 3’üncü maddesinin 18’inci alt maddesinde “Ramazan ayında nöbet tutan personel ve
kurum bakımından faydalanan kişiler için iftar ve sahur yemeği verilecektir.” düzenlemesine,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
Aynı Şartnameler’in “İşin Tanımı” başlıklı 2’nci maddesinin “A- Yemek Çeşitleri ve
Öğün Sayıları” başlıklı bölümünün 6’ncı maddesinde “Ramazan ayında iftarlarda Pide,
Hurma, Zeytin, Peynir, Bal-Tereyağ firma tarafından ek ücret talep edilmeksizin verilecektir.
Sahurlarda içecek hariç 5 (6) çeşit verilecektir. Normal yemek saatlerinin dışına denk gelen
iftar ve sahur vakitlerinde firma kuruluşta personel bulunduracaktır.” düzenlemesine yer
verilmiştir.
Öte yandan, birim fiyat teklif cetvelinde iftar ve sahura yönelik bir iş kalemine yer
verilmediği görülmektedir.
Yukarıda yer verilen hususlar çerçevesinde; Ramazan ayı boyunca iftarda verilecek
ilave ürünlerin, iftar zamanının Teknik Şartnameler’de belirtilen akşam yemeği saatine denk
gelip gelmemesi durumuna göre, akşam yemeğinde veya ayrıca servis edilecek iftar
yemeğinde verileceği; Ramazan ayı boyunca sahur vaktinde ise içecek hariç 1’inci kısımda
beş, 2 ve 3’üncü kısımlarda altı çeşit yemek/ürün servis edileceği; oruç ibadetini yerine
getirecek kişi sayısına göre verilecek olan iftar ve sahur yemeği miktarının önceden
bilinemeyeceği, bu miktarın sözleşmenin uygulanması aşamasında belirlenebileceği; bu
kapsamda ihale konusu işin kaçınılmaz bir getirisi olan bu makul seviyelerdeki belirsizliğin,
ticari hayatın bir gereği olarak çeşitli öngörülerde bulunulması ve makul ölçüde riskler
alınması sınırları içerisinde yer aldığı; kaldı ki İdari Şartname’nin “İşin yapılacağı yerin
görülmesi” başlıklı 12’nci maddesindeki teklifi hazırlamak için gerekli bilgilerin temin
edilmesi sorumluluğu kapsamında ilgililerce idareden daha önceki yıllara ilişkin iftar ve sahur
yemeği miktarlarının ve menülerinin talep edilebileceği ve bu doğrultuda sağlıklı öngörülerde
bulunulabileceği; bu nedenlerle başvuru sahibinin üçüncü iddiasının yerinde olmadığı
neticesine ulaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhalenin 1, 2 ve 3’üncü kısımlarına ilişkin Teknik Şartnameler’in “Genel Hususlar”
başlıklı 3’üncü maddesinin 21’inci alt maddesinde “Firma 27/8/2004 tarih ve 25566 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Gıda ve Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeleri Üreten İş
Yerlerinin Çalışma İzni ve Gıda Sicili ve Üretim İzni İşlemleri ile Sorumlu Yönetici İstihdamı
Hakkında Yönetmeliğin 18/06/2007 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan değişik 29 uncu
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen “Gıda üreten ve altmış beygir gücünün
üzerinde motor gücü bulunan veya on ve üzerinde işçi çalıştıran veya su ürünlerini işleyen
veya hazır yemek üreten iş yerleri veya yemek fabrikaları veya her türlü gıda katkı karışımları
üreten iş yerlerinde; en az dört yıllık lisans eğitimi almış ziraat, gıda, kimya mühendisleri,
veteriner hekimler, kimyagerler, su ürünleri mühendisleri, balıkçılık teknolojisi mühendisleri
ve biyologlar ile gıda bilimi konusunda en az yüksek lisans yapmış diğer meslek gruplarına
mensup kişilerin eğitim dallarına ve üretimin niteliğine göre sorumlu yönetici olarak istihdam
edilmeleri her bir iş yeri için zorunludur. En az dört yıllık lisans eğitimi almış Beslenme ve
Diyetetik Bölümü mezunları yemek fabrikasında her bir iş yeri için sorumlu yönetici olarak
istihdam edilebilirler."hükmüne uymak zorundadır.(Gıda üretim izin belgesi veya buna yönelik
işletme kayıt belgesi sunan isteklilerin, belgeyi veren kurumca bu şartı sağladıkları kabul
edilmektedir.)” düzenlemesine,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”
başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan
belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
h) İstekliler; İhale tarihi itibarıyla geçerlilik süresini doldurmamış Gıda Üretim İzin
Belgesi veya İşletme Kayıt Belgesi'ni teklif zarfı ile birlikte sunacaklardır…” düzenlemesine
yer verilmiştir.
Teknik Şartnameler’de yer verilen düzenlemeye konu Yönetmelik’in Gıda Hijyeni
Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırıldığı tespit edilmiştir.
Bu çerçevede, 21’inci madde ile yürürlükten kaldırılmış adı geçen Yönetmelik’e
uyulması zorunluluğunu getirilmiş olmakla birlikte, maddede gıda üretim izin belgesi veya
işletme kayıt belgesini söz konusu Yönetmelik’teki şartı sağlayan işletmelerin alabildiğinin de
belirtildiği, İdari Şartname’nin alıntılanan düzenlemeleriyle ise gıda üretim izin belgesi veya
işletme kayıt belgesinin ihaleye katılımda sunulmasının istenildiği; bu kapsamda idarece
sözleşmenin uygulanması aşamasında uyulması gerekecek kuralların hatırlatılmasına yönelik
düzenleme yapıldığı ve ilgili kurala uyulduğunu gösterdiği bu düzenlemede belirtilen
belgelerin ihaleye katılımda sunulması şartının ayrıca getirildiği; söz konusu kural
yürürlükten kaldırıldığında yüklenicinin bu kurala uyması zorunluluğunun zaten
bulunmayacağı; idarece sözleşmenin uygulanması aşamasında mevzuata uygun şekilde işin
yürütülmesinin istenildiği ve ilgililerce yürürlükteki mevzuata uygun şekilde işlerin
gerçekleştirilmesinin ihale dokümanından bağımsız her daim bir zorunluluk olduğu; netice
itibarıyla doğrudan ihale konusu işe yönelik değil genel bir yükümlülük içeren bahse konu
düzenlemede belirtilen Yönetmelik’in yürürlükten kaldırılmış olmasının herhangi bir tereddüt
oluşturmadığı ve tekliflerin sağlıklı şekilde hazırlanmasına engel teşkil etmediği; bu
nedenlerle iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhalenin 1, 2 ve 3’üncü kısımlarına ilişkin Teknik Şartnameler’in “İşin Tanımı”
başlıklı 2’nci maddesinin “A- Yemek Çeşitleri ve Öğün Sayıları” başlıklı bölümünde “Tüm
menülerde ve yemek tariflerinde Diyetisyenin isteği doğrultusunda değişiklik yapılabilir.
Değişiklik yapma hakkı saklıdır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Öte yandan, aynı bölümde “İdare tarafından hazırlanacak aylık yemek listeleri;
yukarıda belirtilen çeşitlerden veya Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden seçilerek
oluşturulacaktır.
…
Normal yemeklere uygulanacak gramajlar, ekte verilen gramaj tablolarına göre
olmalıdır. … Listede ismi olmayan yemekler Diyetisyen tarafından benzer yemeklerdeki
gramajlar göz önüne alınarak standartlaştırılacak ve uygulamalar buna göre yapılacaktır…”
düzenlemelerine de yer verilmiş, ihale dokümanı kapsamındaki Gıda Rasyon Çizelgesi
başlıklı dokümanda da yemeklerin girdi içerik ve miktarları gösterilmiştir.
Aktarılan düzenlemeler çerçevesinde, ihale konusu işte kural olarak ihale dokümanı
kapsamında yer verilen yemek çeşitleri kullanılarak aylık yemek listelerinin hazırlanacağı,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
diyetisyen tarafından gerekli görülen hallerde ise mevcut yemek listelerinin değiştirilebileceği
ve/veya ihale dokümanı kapsamında bulunmayan benzer yemek çeşitlerin talep edilebileceği,
yemek hizmeti alımlarının doğası gereği bu tür değişikliklere ihtiyaç duyulabileceği, bu
değişiklik ihtiyaçlarının dürüstlük kuralına aykırı taleplerde bulunulmadığı sürece ticari
hayatın sınırları içerisinde yer aldığı, bu doğrultuda iddia konusu düzenlemenin tekliflerin
sağlıklı şekilde hazırlanmasına engel teşkil etmediği anlaşılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
İhalenin 1’inci kısmına ilişkin Teknik Şartname’nin “İşin Tanımı” başlıklı 2’nci
maddesinin “A- Yemek Çeşitleri ve Öğün Sayıları” başlıklı bölümünde, ara öğünlerin 10:30-
11:00 ve 15:00-15:30 saatleri aralığında olmak üzere iki defa verileceği düzenlenmiş, ayrıca
14 günlük örnek menüye yer verilerek, bu menü kapsamında “ara öğün” başlığı altında tek bir
liste gösterilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesi çerçevesinde, malzemeli yemek
hizmeti alımı ihalelerinde örnek menüye aşırı düşük tekliflerin açıklanması ve açıklamaların
idarelerce değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamelerde yer verildiği,
isteklilerce teklif oluşturulurken örnek menüden faydalanılması mümkün olmakla beraber,
esas olanın ihale dokümanının bütünü dikkate alınarak teklif oluşturulması olduğu ifade
edilebilir.
Netice itibarıyla; iki defa verilecek ara öğün için örnek menüde tek listeye yer
verilmesinin tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasını engelleyecek bir durum oluşturmadığı;
ayrıca isteklilerin açıklamaları bu menüye göre değerlendirildiği sürece aşırı düşük tekliflere
ilişkin işlemler sırasında mevcut örnek menünün kullanılmasının önünde bir engel
bulunmadığı; kaldı ki aşırı düşük tekliflere ilişkin işlemler sırasında örnek menünün ihale
dokümanındaki diğer düzenlemelere uygun olacak şekilde yeniden düzenlenmesinin de
mümkün olduğu; bu nedenlerle iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
İhalenin 1’inci kısmına ilişkin Teknik Şartname’nin “İşin Tanımı” başlıklı 2’nci
maddesinin “A- Yemek Çeşitleri ve Öğün Sayıları” başlıklı bölümünde; diyet ara öğünler
bakımından 10:30-11:00, 15:00-15:30 ve 20:00-20:30 saatlerine yer verilmiş, yaş gruplarına
göre öğün sayılarının gösterildiği tabloda “yaşlı” grubu için 2 adet, “diyet (yaşlı)” grubu için
ise 1 adet “ara öğün” öngörülmüş, ayrıca 14 günlük örnek menüye yer verilerek, bu menü
kapsamında “ara öğün/diyet ara öğün” başlığı altında tek bir liste gösterilmiştir.
Dolayısıyla Teknik Şartname’den, “diyet (yaşlı)” grubunun “yaşlı” grubu içerisinde
kabul edildiği ve diyet ara öğün tüketmeyecek “yaşlı” grubuna ilişkin öğün sayılarının zaten
“diyet (yaşlı)” grubu açısından da geçerli olduğu, tablodaki 1 adet ara öğünün “diyet (yaşlı)”
grubuna fazladan verilecek bir ara öğüne işaret ettiği, bu grup için günde 3 ara öğün servis
edileceği anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesi çerçevesinde, malzemeli yemek
hizmeti alımı ihalelerinde örnek menüye aşırı düşük tekliflerin açıklanması ve açıklamaların
idarelerce değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamelerde yer verildiği,
isteklilerce teklif oluşturulurken örnek menüden faydalanılması mümkün olmakla beraber,
esas olanın ihale dokümanının bütünü dikkate alınarak teklif oluşturulması olduğu ifade
edilebilir.
Sonuç olarak; “diyet (yaşlı)” grubu için günde 3 ara öğün servis edileceğinin açık
olduğu; üç defa verilecek “diyet ara öğün” için örnek menüde tek listeye yer verilmesinin
tekliflerin sağlıklı şekilde oluşturulmasını engelleyecek bir durum oluşturmadığı; ayrıca
isteklilerin açıklamaları bu menüye göre değerlendirildiği sürece aşırı düşük tekliflere ilişkin
işlemler sırasında mevcut örnek menünün kullanılmasının önünde bir engel bulunmadığı;
kaldı ki aşırı düşük tekliflere ilişkin işlemler sırasında örnek menünün ihale dokümanındaki
diğer düzenlemelere uygun olacak şekilde yeniden düzenlenmesinin de mümkün olduğu; bu
nedenlerle iddianın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
Teknik Şartname’lerde, üçüncü kap yemekler ve içecekler arasında “yoğurt” ibaresinin
bulunduğu, örnek menülerde bazı öğle yemeği, akşam yemeği ve ara öğün menülerinde
“yoğurt” girdisine yer verildiği, bu girdinin öğle ve akşam yemeklerinde bazen üçüncü kap
yemek olarak bazen garnitür olarak gösterildiği, ara öğünler kapsamındaki yoğurdun orijinal,
tetra-pak kutularında servis edileceğinin belirtildiği, garnitür kapsamındaki yoğurdun 100
gram olarak verileceğinin düzenlendiği, Gıda Rasyon Çizelgesi’nde “paket yoğurt” ve
“yoğurt (açık/porsiyon)” başlığı altında düzenleme yapıldığı ve yaş gruplarına göre
gramajların gösterildiği, her ikisi bakımından da gramajların aynı olduğu tespit edilmiş, bu
doğrultuda yoğurt bakımından tekliflerin oluşturulmasına etki edecek esaslı bir belirsizlik
bulunmadığı ve iddianın yerinde olmadığı neticesine ulaşılmıştır.
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:
İhale dokümanı kapsamındaki Gıda Malzemeleri Özellikleri ve Gıda Rasyonu başlıklı
dokümanın 14’üncü kısmında pastacılık malzemelerine ilişkin özel teknik şartnameye yer
verilmiş ve pastacılık yağına ilişkin olarak “Margarinler kendi özel ambalajında olmalıdır.
Teslim edilecek margarinler en fazla 10 gün önce üretilmiş olacaktır.” hususu düzenlenmiş,
iddiada yer verildiği şekilde örnek menü kapsamında bulunan “damla çikolatalı kurabiye”
içeriğinde “pastacılık yağı”na yer verilmiştir.
Gıda Rasyon Çizelgesi incelendiğinde, “pastacılık yağı”na yalnızca elmalı pay, damla
çikolatalı kurabiye, elmalı kurabiye ve un kurabiyesi içeriğinde yer verildiği, dolayısıyla
“pastacılık yağı”na ilişkin imalatın ihale konusu işin esaslı unsuru olmadığı, bu bakımdan
sözleşmenin uygulanması aşamasında gerektiğinde 10 gün önce üretilmiş olma şartını
sağlayan “pastacılık yağı”nın temin edilmesinin ticari hayatın gerekleri içerisinde olmadığı
neticesine ve bu şartın Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname”
başlıklı 16’ncı maddesinin birinci fıkrasındaki “Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik
kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici
hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.” hükmüne
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/015
: 69
: 01.04.2020
: 2020/UH.I-642
aykırı olduğu sonucuna varılamayacağı, bu nedenlerle iddianın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 1’inci kısmının iptali
gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince
ihalenin 1’inci kısmının iptaline,
2) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince
ihalenin 2 ve 3’üncü kısımlarına ilişkin olarak itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.