Bilgi
İKN
2020/80240
Başvuru Sahibi
Güven Sosyal ve Destek Hizm. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü
İşin Adı
Şehiriçi Toplu Taşıma
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/027
: 15
: 17.06.2020
: 2020/UH.II-1070
BAŞVURU SAHİBİ:
Güven Sosyal ve Destek Hizm. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/80240 İhale Kayıt Numaralı “Şehiriçi Toplu Taşıma” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından 18.03.2020 tarihinde açık ihale usulü ile
gerçekleştirilen “Şehiriçi Toplu Taşıma” ihalesine ilişkin olarak Güven Sosyal ve Destek
Hizm. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 30.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,
idarenin 31.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.04.2020 tarih ve
16839 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/632 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Sundukları iş deneyim belgesinin benzer işe uygun olmadığı gerekçesiyle
değerlendirme dışı bırakılmalarının mevzuata aykırı olduğu, zira iş deneyim belgelerine konu
zabıta destek hizmet alımı işinin, ihale konusu işle nitelik, personel ve organizasyon gerekleri
bakımından benzer nitelikte olduğu, benzer işin geniş yorumlanıp taraflarının teklifinin
değerlendirmeye alınmaması durumunda kamu zararı oluşacağı,
2) Yaklaşık maliyetin hazırlandığı tarihteki yakıt litre fiyatının ihale tarihinde yaklaşık
%10 oranında azalması sebebiyle yaklaşık maliyetin güncelliğini kaybettiği, yaklaşık
maliyetin güncellenmesi durumunda ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin yaklaşık
maliyetin üzerinde olduğunun görüleceği, bu sebeple yaklaşık maliyetin güncellenerek teklifi
yaklaşık maliyetin üzerinde kalan ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığının teklifinin
değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
3) İhale üzerinde bırakılan iş ortaklığının ortaklarının ihale konusu alanda faaliyet
göstermediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Uyuşmazlığa konu ihalenin İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/027
: 15
: 17.06.2020
: 2020/UH.II-1070
gerçekleştirilen Şehir İçi Toplu Taşıma İşi olduğu, ihalenin 18.03.2020 tarihinde 6 isteklinin
katılımıyla gerçekleştirildiği, başvuru sahibinin sunduğu iş deneyim belgesinin ihale konusu
işe ve benzer işe uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Beydağ
Temizlik ve İlaçlama Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi-Hanzade Kurumsal Personel
Hizmetleri Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ihalede ekonomik açıdan
an avantajlı ikinci teklif sahibinin bulunmadığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı
10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve
teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler
istenebilir:
…b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;
…2) İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında
taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
d) Son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarına ilişkin
deneyimi gösteren belgeler…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü
maddesinde “a) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük
bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman,
mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik
taşıyan işleri,” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu
maddesinde “İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim
belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir
sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri
tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
…istenilmesi zorunludur…
…(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f)
bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50’si aralığında idarece
belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,
…ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren
belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir.” hükmü,
İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin
taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün
deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek
bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan
hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme
bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye
doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini
gösteren belgeleri,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/027
: 15
: 17.06.2020
: 2020/UH.II-1070
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 40'den az olmamak
üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren
belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.
İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70'ini, diğer
ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10'unu sağlaması ve diğer ortak
veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30'undan az
olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları
ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir
işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer
ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması
koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim
tutarını sağlaması zorunludur.
İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde, iş deneyimine ilişkin
yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. İş ortaklığında teknolojik ürün deneyim belgesini
sunan ortağın kendisine ait iş deneyim tutarına ilişkin asgari yeterlik kriterini sağladığı kabul
edilir. Konsorsiyum ortağının teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde ise, belgeyi
sunduğu kısım veya kısımlar için iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir.
…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Kamu veya Özel sektörde bedel içeren tek
sözleşme kapsamında gerçekleştirilen;
a- Her türlü otobüs bakım, onarım ve akaryakıtı ile gerçekleştirilen şehiriçi toplu
taşıma (Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ücretsiz veya İndirimli Seyehat Kartları
Yönetmeliği (d) Bendinde Tanımlı) hizmeti,
b- Otobüs üretimi ve satışı
Yukarıda a ve b maddelerinde belirtilen işler her biri ayrı ayrı veya birlikte benzer iş
olarak kabul edilecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Başvuru sahibi tarafından İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Destek Hizmetleri
Müdürlüğü’ne gerçekleştirilen “Nitelikli Zabıta Destek Hizmet Alımı” işine ilişkin
14.10.2019 tarih ve 2017/24582-2102721-1-1 sayılı iş deneyim belgesinin sunulduğu
anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede ihale konu işin şehir içi toplu taşıma işi olduğu, ihalede benzer
işin ise her türlü otobüs bakım, onarım ve akaryakıtı ile gerçekleştirilen şehiriçi toplu taşıma
ve otobüs üretimi ve satışı şeklinde belirlendiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin zabıta hizmet alımına
ilişkin olduğu ve ihale konusu işin niteliğinin zabıta hizmet alımı ihalesinden farklı bir
mahiyette olduğu anlaşıldığından isteklinin sunduğu iş deneyim belgesinin ihale konusu işe
ve benzer işe uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması işleminde mevzuata
aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci
maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit
muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve
zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/027
: 15
: 17.06.2020
: 2020/UH.II-1070
sorumludur…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması
ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “…(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı
tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği
durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden
güncellenir.
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan
değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe
uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu
tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 65’inci
maddesinde “(1) Yapılan değerlendirme sonucu ihale ekonomik açıdan en avantajlı teklifi
veren isteklinin üzerinde bırakılır ve ihale komisyonunca alınan gerekçeli karar ihale
yetkilisinin onayına sunulur…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler” başlıklı
16.3’üncü maddesinde “16.3.1. Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip
edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;
a) Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup
olmadığını,
b) Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp
yapılmadığını,
c) Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,
Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe
ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik
açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun
bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.
16.3.2. Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte
görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek
aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate
alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.” açıklaması yer almaktadır.
Yaklaşık Maliyet Hesap Cetvelinin 10.02.2020 tarihinde imza altına alındığı, ihale
ilanının ise 17.02.2020 tarihinde yapıldığı dikkate alındığında yaklaşık maliyetin,
hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini
kaybettiğinden bahsedilemeyeceği, zira yaklaşık maliyetin hesaplanması ile ihale ilanı
arasında aylık fiyat değişiminin oluşabileceği asgari bir aylık sürenin bulunmadığı
anlaşılmıştır.
Yaklaşık maliyetin güncellenmesinin, ihalenin sonuçlandırılması bakımından önem arz
ettiği durumlarda güncelleme yapılmadan ihalenin sonuçlandırılmaması gerekmektedir.
Ancak uyuşmazlığa konu işbu ihalede başvuru sahibinin iddia ettiği doğrultuda güncelleme
yapılması durumunda dahi hem başvuru sahibinin bir hak ve menfaat elde edemeyeceği, hem
de güncellenen yaklaşık maliyetin üzerinde teklif sunan istekli ile sözleşme
imzalanamayacağı sonucuna Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3.2’nci maddesi uyarınca
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/027
: 15
: 17.06.2020
: 2020/UH.II-1070
ulaşılamayacağı, zira idarenin gerekli koşulları dikkate alarak yaklaşık maliyetin üzerinde
teklif sunan istekli ile de sözleşme imzalayabileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu
yöndeki iddiasının da reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
29.06.1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Hükmi şahısların ehliyeti”
başlıklı 137’nci maddesinde “Ticaret şirketleri hükmi şahsiyeti haiz olup şirket mukavelesinde
yazılı işletme mevzuunun çevresi içinde kalmak şartıyla bütün hakları iktisap ve borçları
iltizam edebilirler.” hükmü bulunmakta iken, anılan Kanun’un 13.01.2011 tarihli ve 6102
sayılı Türk Ticaret Kanunu ile 01.07.2012 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırıldığı, yeni
Kanun’un “Tüzel kişilik ve ehliyet” başlıklı 125’inci maddesinin ikinci fıkrasında ise önceki
Kanun’un aksine “Ticaret şirketleri, Türk Medeni Kanunu’nun 48’inci maddesi çerçevesinde
bütün haklardan yararlanabilir ve borçları üstlenebilirler. Bu husustaki kanuni istisnalar
saklıdır.” hükmünün getirildiği görülmektedir.
6102 sayılı Kanunla ultra vires (yetki aşımı) ilkesinin kaldırılmasıyla ticaret
şirketlerinin, ana sözleşmelerinde yer almayan faaliyet konuları dışında da bütün haklardan
yararlanıp, borçları üstlenebilmeleri bakımından Türk Ticaret Kanunu açısından herhangi bir
engelin kalmadığı anlaşılmaktadır.
Ancak Türk Ticaret Kanunu’na göre özel kanun niteliğini taşıyan 4734 sayılı Kamu
İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde istekli olabilecek “ihale konusu
alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel
kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişim” olarak tanımlanmıştır. Bu bakımdan, ihale
konusu alanda faaliyet gösterme şartı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 125’inci maddesi
uyarınca kanuni istisna niteliğindedir.
Anılan mevzuat hükmü uyarınca, istekli olabilecek sıfatını kazanmak için dahi ihale
konusu alanda faaliyet gösterilmesi gerektiği hususu dikkate alındığında, ihaleye teklif
vererek istekli sıfatını kazanan kişi ya da kuruluşların öncelikle bu şartı sağlamaları
gerekmektedir.
İhale üzerinde bırakılan Beydağ Temizlik ve İlaçlama Hizmetleri Ticaret Limited
Şirketi-Hanzade Kurumsal Personel Hizmetleri Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığının;
Pilot ortağı Beydağ Temizlik ve İlaçlama Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi tarafından
teklif zarfında sunulan 07.06.2017 tarihli ve 9342 sayılı ticaret sicil gazetesinde şirketin
faaliyet alanları içerisinde otobüsle şehir içi toplu taşıma işinin bulunduğu,
Özel ortağı Hanzade Kurumsal Personel Hizmetleri Ticaret Anonim Şirketi tarafından
teklif zarfında sunulan 31.10.2017 tarihli ve 9441 sayılı ticaret sicil gazetesinde şirketin
faaliyet alanları içerisinde otobüsle toplu taşıma hizmeti sunmasına imkan sağlayabilecek
konuların bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının da reddedilmesi
gerektiği sonucuna varılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/027
: 15
: 17.06.2020
: 2020/UH.II-1070
Öte yandan başvuruya konu ihalenin, Kamu İhale Kurulu’nun 13.05.2020 tarih ve
2020/UH.II-892 sayılı kararı ile iptal edildiği anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.