Ana Sayfa / Kararlar / Bayraklı Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü / 2020/309181-Araç ve İş Makinası Kiralama Hizmet Alımı İşi (43 Adet Araç)
Bilgi
İKN
2020/309181
Başvuru Sahibi
Fikri ALTUNDAĞ
İdare
Bayraklı Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü
İşin Adı
Araç ve İş Makinası Kiralama Hizmet Alımı İşi (43 Adet Araç)
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Fikri ALTUNDAĞ,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Bayraklı Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2020/309181 İhale Kayıt Numaralı “Araç ve İş Makinası Kiralama Hizmet Alımı İşi (43 Adet  
Araç)” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Bayraklı Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 14.07.2020  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araç ve İş Makinası Kiralama Hizmet Alımı İşi  
(43 Adet Araç)” ihalesine ilişkin olarak Fikri Altundağ’ın 07.08.2020 tarihinde yaptığı  
şikâyet başvurusunun, idarenin 12.08.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  
17.08.2020 tarih ve 36278 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.08.2020 tarihli dilekçe ile  
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1256 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 05.08.2020 tarihli ihale komisyonu kararından,  
aşırı düşük teklif açıklamasının “önemli bileşenlerden olan araç giydirme işlemi için  
piyasadan alınmış teklifte genel toplama yapılırken aritmetik hata yapıldığı” gerekçesiyle  
idarece uygun bulunmadığının ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığının öğrenildiği,  
ancak aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aritmetik Hata ve Yuvarlama” başlıklı 16.5’inci  
maddesinde yer alan açıklamada hangi koşullarda teklifin aritmetik hata gerekçesiyle  
değerlendirme dışı bırakılacağının açıkça belirtildiği, ancak aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında sunulan fiyat tekliflerinde aritmetik hata bulunması durumunda söz konusu  
Tebliğ maddesine atıfta bulunularak teklifin değerlendirme dışı bırakılamayacağı, bilgisayar  
programlarından kaynaklanan aritmetik hatalar konusunda bile söz konusu hususun  
yumuşatıldığı dikkate alındığında üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde aritmetik hata  
bulunması dolayısıyla teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu,  
teklif tutarına oranla yüz binde 7,8 bir farklılık olduğu, bunun da asıl teklifi etkilemediği,  
Diğer taraftan, anılan Tebliğ’in “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin  
tamamlatılması” başlıklı 16.6’ncı maddesi gereğince üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin  
dayanağı olan tutanağın incelenmesi durumunda, söz konusu fiyat teklifi üzerinde fiyat  
teklifini veren firma ve meslek mensubunun imza ve kaşesinin bulunduğu, asli unsurları  
bakımından anılan Tebliğ’e uygun olan fiyat teklifini düzenleyen firmadan kaynaklanan  
hatadan dolayı teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı, fiyat teklifinin  
teklif tutarının sadece %0,42’sini oluşturduğu, firma kârının 4.789,58 TL, fiyat teklifinin ise  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498  
5.450,00 TL olması gerekirken sehven 5.350,00 TL olduğu, aradaki 100,00 TLlik farkın  
firma kârından karşılanabileceği, bu durumun teklifin mahiyetini değiştirmediği, ayrıca idare  
tarafından firma ile iletişime geçilmesi durumunda firmanın teklifini 5.350,00 TLye  
düşürebileceği,  
İdarece gönderilen aşırı düşük sorgulama yazısında önemli teklif bileşenlerinin damga  
vergisi, karar pulu, KİK payı, amortisman, yedek parça, tamir bakım, sigorta, araç giydirme,  
araç takip cihazı ve hattı, tam kasko, koltuk sigortası ile motorlu taşıtlar vergisi olarak  
belirlendiği, önemli teklif bileşenlerinin toplam maliyetinin 1.187.680,93 TL olduğu, teklif  
tutarının ise 1.282.559,16 TL olduğu, araç giydirme giderinden kaynaklanan 100,00 TLlik  
farkın önemli teklif bileşenlerinin toplam tutarına eklendiğinde ise 1.187.780,93 TL olduğu,  
bu tutarın dahi teklif tutarının altında olduğu, anılan Tebliğ’in 45.1.8’inci maddesinde yer  
alan “Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale  
dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım  
şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların  
üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede;  
çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar  
esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.”  
açıklaması gereğince ihale komisyonunca düzeltme yapılabileceği ve düzeltilmiş tutarın teklif  
fiyatının üzerinde olmadığının görüleceği,  
İdarece şikâyete cevapta şikâyeti reddetme gerekçesine yer verilmediği, sadece anılan  
Tebliğ’in 45.1.8’inci maddesine atıf yapılarak ve bu madde gereğince analiz fiyatının  
düzeltilmesi sonucunda ortaya çıkan fiyatın teklif fiyatının üzerine çıktığı gerekçesiyle aşırı  
düşük teklif açıklamasının uygun görülmediğinin belirtildiği,  
Sonuç olarak, tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu,  
ihale komisyonu kararının iptal edilerek tekliflerinin değerlendirmeye alınması ve ihalede  
ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmeleri gerektiği iddialarına yer  
verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci  
maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi,  
karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili  
isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir  
şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun  
olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.  
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu  
ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen  
isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını  
değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece  
belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.  
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498  
teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve  
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı  
değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini  
belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup  
olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir.  
Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik  
hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.hükmü,  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuruların ve tekliflerin  
alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 56’ncı  
maddesinde “…(5) Başvuru ve teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla,  
sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede bu eksik  
bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi  
eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak, idare tarafından iki iş  
gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri  
tamamlamayanların başvuru veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları  
gelir kaydedilir.  
(7) Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim  
fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler  
değerlendirme dışı bırakılır.hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16.5’inci  
maddesinde “16.5.1. Birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve toplamlarda hata olması  
durumunda aritmetik hata olduğu kabul edilecek ve teklif doğrudan değerlendirme dışı  
bırakılacaktır. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde, isteklinin aritmetik hata  
yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı bırakılarak, teklif verdiği diğer kısımlar  
üzerinden ihale sonuçlandırılacaktır.  
16.5.3. Elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers,  
Libre Office Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve  
toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama  
farklılıkları, toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az olması ve ihalenin  
sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla aritmetik hata olarak  
kabul edilmeyecek ve bu farklılıklar isteklinin teklif cetvelinde yazılı birim fiyatlar esas  
alınarak ihale komisyonu tarafından resen düzeltilecektir. Yapılan bu düzeltme sonucu  
bulunan tutar, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik değerlendirmesine esas  
nihai teklif fiyatı olarak kabul edilecektir.açıklaması,  
Aynı Tebliğ’in “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin tamamlatılması” başlıklı  
16.6’ncı maddesinde “16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması  
istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden  
herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri  
idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,  
a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç  
olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte  
olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498  
ilişkin belgeler,  
b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen  
belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt  
yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan  
bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,  
İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin  
belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan resen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday  
veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin  
giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş  
gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir.  
16.6.2. İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre  
içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin, başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir  
tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, aday veya isteklinin başvuru veya ihale tarihi  
itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi halinde kabul edilecektir.  
16.6.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin belgelerin yazılı olarak  
istenilmesi ve aday ve isteklilerce bir dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. İdarece  
belirlenen sürede eksik bilgileri tamamlamayan aday ve isteklilerin başvuruları veya teklifleri  
değerlendirme dışı bırakılır ve isteklilerin geçici teminatları gelir kaydedilir.  
16.6.4. İlgili mevzuatına göre ihaleye katılma şartı olarak istenmesi gereken belge  
veya bilgilerin idarece istenmediği ve bu durumun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında  
tespit edildiği hallerde, idarelerce bu tür belge veya bilgiler başvuruların ya da tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aday veya isteklilerden talep edilemeyecek ve  
tamamlatılamayacaktır.açıklaması,  
Anılan Tebliğ’in “Özel Hükümler” başlıklı ikinci kısmının “Yapım İşi İhalelerine  
İlişkin Özel Hususlar” başlıklı birinci bölümünün “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler”  
başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada  
sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine,  
idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat  
tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler  
üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması  
durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu  
tarafından resen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan  
isteklilerin teklifleri reddedilir.açıklaması,  
“Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit  
edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.  
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet  
bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat  
teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili  
olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit  
tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat  
teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek  
ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli  
görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498  
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen  
birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin  
altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek  
mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine  
göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit  
tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan  
ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle  
kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir…” açıklaması yer almaktadır.  
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci  
maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;  
a) Adı: ARAÇ VE İŞ MAKİNASI KİRALAMA HİZMET ALIMI İŞİ (43 ADET ARAÇ)  
b) Miktarı ve türü: ARAÇ VE İŞ MAKİNASI KİRALAMA HİZMET ALIMI İŞİ (43  
ADET ARAÇ VE İŞ MAKİNASI)  
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.  
c) Yapılacağı yer: İZMİR İLİ BAYRAKLI İLÇESİ SINIRLARI İÇERİSİNDE VE  
İDARENİN GEREKLİ GÖRDÜĞÜ DURUMLARDA İL SINIRLARI DIŞINDA” düzenlemesi,  
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 26’ncı maddesinde  
“25.1. Damga vergileri, Karar pulu, KİK payı, ilgili mevzuatı gereğince yapılacak ulaşım,  
vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir. Tüm araçların yakıtı  
idare tarafından karşılanacaktır. İşin yürütülmesi için gerekli olan yüklenicinin temin edeceği  
araç ve iş makinalarının amortisman, yedek parça, tamir-bakım, sigorta ve vb. diğer giderleri  
Araç giydirme giderleri ile araç takip cihazı ve hat giderleri teklif fiyata dahildir. İdari  
Şartnamenin ve Sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olan ve ihale dokümanı ile birlikte sunulan  
"Teknik Şartname"nin ilgili maddelerinde Yükleniciye ait olduğu ve Yüklenici tarafından  
karşılanacağı belirtilen tüm giderler yüklenici tarafından karşılanacak ve teklif birim fiyata  
dahil edilecektir.  
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni  
gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları  
karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir  
hak talebinde bulunamaz.  
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:  
25.3.1.  
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer  
Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.”  
düzenlemesi yer almaktadır.  
05.08.2020 tarihli ihale komisyonu kararından; şikâyete konu ihalede 11 adet  
doküman indirildiği, ihaleye 6 isteklinin teklif sunduğu, sınır değerin altında teklif sunan  
başvuru sahibi Fikri Altundağ’dan aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, anılan istekli  
tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idarece uygun bulunmadığı ve teklifinin  
reddedildiği, sınır değerin üzerindeki geçerli teklif sahibi 06 Antika Turizm Taşımacılık  
Hizmet ve Temizlik İnşaat San. Dış Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif  
sahibi, Altundağ Group Kurumsal Personel Hizmetleri Araştırma Gıda Temizlik Sağlık  
İlaçlama Taşımacılık İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498  
teklif sahibi istekli olarak belirlendiği görülmüştür.  
Yukarıda aktarılan mevzuatın hüküm ve açıklamalarından, birim fiyatla ihale edilen  
işlerde isteklilerin teklif mektupları ekinde sunduğu birim fiyat teklif cetvellerinde; teklif  
edilen birim fiyatlar ile miktarların çarpımlarında veya çarpım sonuçlarına ilişkin  
toplamalarda hata olması durumunda aritmetik hata olduğunun kabul edileceği ve teklifinde  
aritmetik hata bulunan isteklilerin teklifinin değerlendirilme dışı bırakılacağı,  
Ayrıca, elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers,  
LibreOffice Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım  
ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama  
farklılıklarının toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az olması ve ihalenin  
sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla aritmetik hata olarak  
kabul edilmeyeceği ve bu farklılıkların isteklinin teklif cetvelinde yazılı birim fiyatlar esas  
alınarak ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltileceği, yapılan bu düzeltme sonucu  
bulunan tutarın, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik değerlendirmesine esas  
nihai teklif fiyatı olarak kabul edileceği anlaşılmaktadır.  
Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım İşi İhalelerine İlişkin Özel  
Hususlar” bölümünde yer alan yukarıda aktarılan açıklamadan ise yapım işi ihalelerinde aşırı  
düşük teklif açıklaması kapsamında istekliler tarafından sunulan analizlerde çarpım ve  
toplamlarda yapılan hatanın aritmetik hata şeklinde değerlendirilemeyeceği hesaplama hatası  
olarak değerlendirilmesi gerektiği, ayrıca analizler üzerinde yapılan incelemede çarpım ve  
toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda da analiz girdilerine ait fiyatların esas  
alınarak, hesaplama hatasının ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltileceği, bu şekilde  
düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatının üzerinde olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği  
anlaşılmaktadır.  
Ancak, kamu ihale mevzuatında aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan  
yöntemlerden biri olan üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde toplam veya çarpımdan  
kaynaklanan herhangi bir hesaplama hatası olması durumunda bu durumun ihale komisyonu  
tarafından re’sen düzeltileceği hususunda herhangi bir düzenleme bulunmadığı görülmüştür.  
Başvuru sahibi Fikri Altundağ’a ait teklifinin idarece “aşırı düşük teklif açıklaması  
kapsamında önemli teklif bileşenlerinden olan araç giydirme giderine ilişkin sunulan fiyat  
teklifinde toplama aşamasında aritmetik hata yapıldığı ve bu sebeple aşırı düşük teklif  
açıklaması uygun bulunmadığı” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.  
Yapılan incelemede, sınır değerin altında teklif sunan başvuru sahibi istekliye idare  
tarafından “aşırı düşük teklif açıklama talebi” başlıklı yazının 17.07.2020 tarihinde  
gönderildiği, söz konusu yazıda “…birim fiyat teklif cetveli içinde yer alan çalışma ücretleri,  
araç bedeli ücretleri ve ayrıca idari şartname madde 25'de belirtilen Damga vergileri, Karar  
pulu, Kik payı, ilgili mevzuatı gereğince yapılacak ulaşım, vergi, resim ve harç giderleri  
isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir. Tüm araçların yakıtı idare tarafından  
karşılanacaktır. İşin yürütülmesi için gerekli olan yüklenicinin temin edeceği araç ve iş  
makinalarının amortisman, yedek parça, tamir-bakım, sigorta ve vb. diğer giderleri, araç  
giydirme giderleri ile araç takip cihazı ve hat giderleri teklif fiyata dahildir. İdari  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498  
Şartnamenin ve Sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olan ve ihale dokümanı ile birlikte sunulan  
"Teknik Şartname"nin ilgili maddelerinde Yükleniciye ait olduğu ve Yüklenici tarafından  
karşılanacağı belirtilen tüm giderler yüklenici tarafından karşılanacak ve teklif birim fiyata  
dahil edilecektir. Maddeleri ile Teknik şartnamenin G. Araçlarla ilgili genel hususlar  
maddesinin 14. bendinde belirtilen Tam Kasko (uzun süreli araç kiralama yöntemine göre  
%100 esaslı), koltuk sigortaları ile motorlu taşıtlar vergileri gibi teklif fiyata dahil olan  
giderler için ayrıntılı açıklama yapılması, teklif ettikleri bedelle bu işi nasıl  
gerçekleştirecekleri, verilen hizmet yönteminin nasıl ekonomik olacağı, seçilen teknik  
çözümler ve hizmetin temini sırasında kullanacakları avantajlı koşulların, teklif edilen  
hizmet işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle, kamu ihale genel tebliğinin  
79. maddesine ve Hizmet Alımları ihaleleri uygulama yönetmeliği 59. maddede belirtilen  
kriterlere göre düzenleyerek … yazılı açıklama sunulması istenmiştir.ifadelerinin yer aldığı  
görülmüştür.  
Bu çerçevede, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci  
maddesinde düzenlenen araç giydirme giderinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında  
açıklanması gereken önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  
Başvuru sahibi tarafından 23.07.2020 tarihinde idareye sunulan aşırı düşük teklif  
açıklama dosyası incelendiğinde;  
Maliyet analizi tablosunun;  
Sıra  
No  
1
2
3
4
5
6
7
Maliyet Kalemi  
Maliyet Bedeli  
Araç kiralama, tamir bakım… giderleri  
Trafik ve kasko sigortası maliyetleri  
Motorlu Taşıtlar vergisi maliyeti  
Araç muayene maliyeti  
Egzoz gazı emisyon ölçüm maliyeti  
GPRS araç takip sistemi kurulum maliyeti  
Araç üstü logo ve yazı ile branda maliyeti  
Sözleşme giderleri  
5.350,00  
20.097,70  
8
9
Firma kârı ve genel giderler  
4.789,58  
Teklif Fiyatımız  
1.282.559,16  
Şeklinde olduğu, maliyet analizinde ise “araç üstü logo ve yazı maliyetinin Bir  
Reklam Tabela-Mobilya-Tente Yılmaz Polat firmasından alınan fiyat teklifine göre teklifimiz  
oluşturulmuştur. Toplam maliyet: 5.350,00 TL” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.  
Söz konusu fiyat teklifi incelendiğinde ise; fiyat teklifinin 07.07.2020 tarihinde Bir  
Reklam Tabela- Mobilya-Tente Yılmaz Polat tarafından düzenlendiği, üzerinde meslek  
mensubu imza ve kaşesi ile Tebliğ’in yukarıda aktarılan 79.2.2.1’inci maddesinde yer alan  
ibarenin bulunduğu, belge ekinde ise Yılmaz Polat’a ait imza beyannamesinin ve meslek  
mensubuna ait faaliyet belgesinin yer aldığı görülmüştür.  
Söz konusu fiyat teklifinin içeriğine bakıldığında ise; fiyat teklifinin 16 kalem  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498  
muhtelif logo ve yazı işleminden oluştuğu, toplam tutarın ise 5.350,00 TL olarak belirtildiği  
görülmüştür.  
Yapılan hesaplamada, fiyat teklifi toplam tutarının ise 5.450,00 TL olduğu tespit  
edilmiş olup, hesaplanan toplam tutarın fiyat teklifinin üzerinde yazılı olan toplam tutardan  
fazla olduğu anlaşılmıştır.  
Yapılan değerlendirmede, birim fiyat teklif cetvellerinde teklif edilen birim fiyatlar  
ile miktarların çarpımlarında ve çarpım sonuçlarına ilişkin toplamlarda hata olması  
durumunun aritmetik hata olduğu ve teklifinde aritmetik hata bulunan isteklilerin teklifinin  
değerlendirme dışı bırakılacağının açık olduğu anlaşılmakla birlikte üçüncü kişilerden alınan  
fiyat teklifinde çarpım ve toplamlarda yapılan hatanın aritmetik hata olarak kabul  
edileceğine dair mevzuatta bir düzenleme bulunmadığı, bu durumun bir hesaplama hatası  
olarak ele alınması gerektiği anlaşılmıştır.  
Bu çerçevede, başvuru sahibi istekli tarafından önemli teklif bileşeni olan araç  
giydirme giderine ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat  
teklifinde toplama işleminde bir hesaplama hatası yapıldığı ve bu hesaplama hatası  
sonucunda aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin toplam maliyetin toplam teklif fiyatının  
üzerine çıktığı tespit edilmiştir.  
Sonuç olarak, aşırı düşük teklif açıklamasının amacının, istekliler tarafından teklif  
edilen fiyatlarla ihale konusu işin yapılabilirliğinin belgelendirilmek suretiyle ortaya  
konulabilmesi olduğu ve bu noktada sorumluluğun isteklide olduğu değerlendirilmiş olup,  
başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yapılan hesaplama  
hatasının toplam teklif bedelinin eksik açıklanmasına neden olduğu anlaşılmıştır.  
Dolayısıyla, idarece yapılan değerlendirme dışı bırakma işleminin yerinde olduğu anlaşılmış  
olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
Diğer taraftan, her ne kadar başvuru sahibi istekli tarafından “aşırı düşük teklif  
açıklamaları kapsamında sunulan fiyat teklifindeki bilgilerde yer alan eksikliğin  
tamamlatılabileceği” iddia edilmekte ise de, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca  
belgelerde bilgi eksikliğinin tamamlatılması yönteminin, tekliflerin değerlendirilmesi  
aşamasına özgü olduğu ve incelemeye konu hususta tamamlatmaya konu olacak bir bilgi  
eksikliğinin bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/039  
: 25  
: 09.09.2020  
: 2020/UH.II-1498