Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı
/
2020/430732-Ulaşım ve Taşıma Hizmetleri İçin Araç Kiralama Hizmet Alımı
Bilgi
İKN
2020/430732
Başvuru Sahibi
Şark Organizasyon ve Danışmanlık Sanayi Ticaret Limited Şirketi
İdare
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı
İşin Adı
Ulaşım ve Taşıma Hizmetleri İçin Araç Kiralama Hizmet Alımı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
BAŞVURU SAHİBİ:
Şark Organizasyon ve Danışmanlık Sanayi Ticaret Limited Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/430732 İhale Kayıt Numaralı “Ulaşım ve Taşıma Hizmetleri İçin Araç Kiralama Hizmet
Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 22.09.2020 tarihinde açık ihale
usulü ile gerçekleştirilen “Ulaşım ve Taşıma Hizmetleri İçin Araç Kiralama Hizmet Alımı”
ihalesine ilişkin olarak Şark Organizasyon ve Danışmanlık Sanayi Ticaret Limited Şirketi'nin
16.09.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar
alınmaması üzerine, başvuru sahibince 02.10.2020 tarih ve 43813 sayı ile Kurum kayıtlarına
alınan 02.10.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1522 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12.1’inci maddesinde
Hizmet İşleri Genel Şartnamesine aykırı olarak ödemelerin tahakkuktan itibaren hangi gün ve
vadede ödeneceğinin belirtilmemesinin mevzuata aykırı olduğu,
2) Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde yer alan düzenlemede şarta bağlanan ve
cezai müeyyide öngörülen haller ve durumların hangi şartlarda kaç seferde tekrarlandığında
cezaya yol açacağı ve sözleşmenin feshini gerektirecek nitelikte olup olmadığı hususunun
dokümanda belirlenmediği, bu durumun emsal Kurul kararlarına ve mevzuata aykırı olduğu,
3) İhale ilanında ve İdari Şartname’de işin tamamı için teklif verileceğinin
düzenlendiği, ihale konusunu oluşturan işlerin çoğunluğunun nesnel ölçütlerle birbirinden
ayrılabilen ve sadece bir yüklenici tarafından yapılması zorunlu olmayan hizmetler olduğu,
dolayısıyla ihalenin kısmi teklife açık olmamasının ihaleye katılımı ve rekabeti daraltıcı
nitelikte olduğu,
4) İdari Şartname’nin 48.1’inci maddesinde yapılan düzenleme ile ihale konusu işte
çalıştırılacak tüm araçlar için Gaziantep ilinin plaka kodunun (27) zorunlu kılınması ve ihale
üzerinde bırakılan istekliden 4925 sayılı Karayolları Kanunu ve Karayolları Taşıma
Yönetmeliği’nde bahsedilen otomobiller için A1, minibüsler için D2 taşıma yetki belgesi
istenilmesinin, saydamlığı, eşitliği, rekabeti engellediği,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
5) İhale kapsamında araçlardan 30 adet binek aracın model yıllarının en az 2019
olmasının istenildiği, amortisman oranları listesinde söz konusu araçların tamamının
amortisman ömrünün 5 yıl olduğu için işin bitiş süresi olan 2023 yılından 5 yıl geriye
gidildiğinde 2018 model ve üzeri düzenleme yapılmış olması gerekirken 2020 yılı ilan
tarihine göre 2019 model araç istenilmesinin kamu zararı oluşturacağı, ihaleye katılımı
daraltacağı, ayrıca ihale kapsamında çalıştırılacak araçların farklı model yıllarında
istenmesinin geçmiş dönemde bu işi yürüten yüklenicinin elindeki mevcut araç parkuruna
göre mi ihaleye çıkıldığı noktasında şüphe oluşturduğu,
6) Teknik Şartname’nin 2.6.’ncı maddesinde “Tüm araçların Adblue ihtiyacı
yükleniciye ait olup idare tarafından Adblue için herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.”
düzenlemesinin yer aldığı, Adblue yakıt katkı maddesi türü olduğundan ve araçların yakıtının
idareye ait olmasından dolayı bu yakıt katkı maddesinin de yakıtla birlikte idare tarafından
karşılanması gerektiği,
7)
Teknik
Şartname’nin
3.10’uncu
maddesinin
son
paragrafında
“… trafik cezaları vb. tüm giderler yükleniciye aittir.” ifadelerinin yer aldığı, sürücüsü
yükleniciye ait olan 92 aracın trafik cezalarının yükleniciye ait olması anlaşılır bir konu
olmakla beraber idare personeli tarafından kullanılacak olan 103 aracın sürücülerinden
kaynaklanan trafik cezalarının yüklenici tarafından ödenmesinin anlaşılır olmadığı, 36 ay
boyunca hangi aracın ne kadar ceza alacağı bilinebilir olmadığından buna ilişkin maliyet
hesabının yapılamayacağı, bu nedenle sürücüsü idarece belirlenecek araçların sürücüsünden
kaynaklanan trafik cezalarının, ilgili sürücü tarafından ödenmesine imkan tanıyacak şekilde
teknik şartname düzenlemesi yapılması gerektiği,
8) Teknik Şartname’nin 6.4'üncü maddesinin son paragrafında “…ve köprü, otoban
vb. geçiş ücretlerinden yüklenici sorumludur.” ifadesinin yer aldığı, hangi aracın ne kadarlık
bir bedelle köprü ve otoban geçişi yapacağı bilinmediğinden buna ilişkin maliyet hesabının
yapılamayacağı, bu maddenin köprü ve otoban geçiş ücretlerinin idarece karşılanacağı şekilde
düzeltilmesi gerektiği,
9) Teknik şartnamede araçların aylık ortalama ne kadar km yapacağı konusunda
herhangi bir bilginin bulunmadığı, bu nedenle araçlara ne kadar bakım yapılacağının
bilinemeyeceği ve bakım maliyetine ilişkin hesap yapılamayacağı,
Yukarıdaki sözü edilen gerekçeler nedeniyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği
iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ait İdari Şartname’nin 1 ve 2’nci maddesinde yer alan düzenlemelerden
şikayete konu ihalenin Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin 195 araç ile 36 ay boyunca
ulaşım ve taşıma hizmetleri için araç kiralama hizmet alımı işi olduğu anlaşılmıştır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
“Madde 42- a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak
verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere
ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde
olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici
tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak
kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine
ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında
olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının
düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. …
… Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak
üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa
otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme
yapılır.” açıklaması yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin aktarılan hükmünden toplam bedel üzerinden
birim fiyat sözleşme imzalanan işlerde geçici hakediş raporlarının sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenleneceği, hakediş raporunun yüklenici
veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı
sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka
bağlanacağı, tahakkuka bağlandığı tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme
yapılacağı anlaşılmaktadır.
İhale dokümanı kapsamında yer alan Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları”
başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek
artışlara ilişkin bedel dahil) Mali Hizmetler Daire Başkanlığınca ve Genel Şartnamenin
hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan
ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Yüklenici, sözleşme kapsamında yapmış olduğu işler ile ilgili olarak aylık hakedişler
düzenleyerek İdarenin onayına sunacaktır. Hakedişler tahakkuka bağlanarak ödenecektir.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki olan “Hizmet Alımlarına Ait
Tip Sözleşme”nin Sözleşme Tasarısı’nın iddiaya konu maddesine ilişkin 22 no’lu dipnotu
“Ödeme planı ve şartları, Genel Şartnamenin “Hakedişler ve Ödeme” başlıklı Yedinci
Bölümünde birim fiyat / götürü bedel sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde
işin niteliğine göre idarece belirlenecektir.” şeklindedir.
İşe ait Sözleşme Tasarısı'nın iddiaya konu maddesinden hakedişlerin aylık olarak
düzenleneceğinin ve hakedişlerin tahakkuka bağlanarak ödeneceğinin düzenlendiği ancak
hakedişlerin düzenlendikten sonra ne kadar sürede tahakkuka bağlanacağının ve ödemelerin
ne zaman yapılacağının belirtilmediği görülmüştür. Bu durumda Hizmet İşleri Genel
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
Şartnamesi’nin aktarılan hükmü gereğince hakedişlerin otuz gün içinde tahakkuka
bağlanacağı, tahakkuka bağlandığı tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme
yapılacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla hakedişlerin tahakkuktan sonra ne kadar sürede
ödeneceği noktasında bir belirsizliğin bulunmadığı, iddiaya konu düzenlemenin mevzuata
aykırı olmadığı ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sözleşme tasarısı” başlıklı 17’nci
maddesinde “(1) İdare, sözleşme tasarısını bu Yönetmeliğin ekinde yer alan tip sözleşmeyi
esas alarak hazırlar.
(2) Tip sözleşmede boş bırakılan veya dipnota alınan hususlar, işin özelliğine ve
sözleşme türüne (götürü bedel/birim fiyat) göre 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer
mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenir.
(3) İdare, tip sözleşmede düzenlenmeyen, ancak işin özelliğine göre düzenlenmesine
gerek duyulan hususları, 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı
olmamak koşuluyla, maddeler halinde düzenleyerek “Diğer Hususlar” bölümüne ekleyebilir.
(4) İhalelerde, Kurumun uygun görüşü alınmak kaydıyla istekliler tarafından
hazırlanması mutat olan sözleşmeler kullanılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Yönetmelik maddesi çerçevesinde idarelerin, sözleşme tasarısını bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan tip sözleşmeyi esas alarak hazırlaması gerektiği anlaşılmıştır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki olan Hizmet Alımlarına Ait Tip
Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesine ilişkin 26 no’lu
dipnotunda “Bu maddede, aşağıdaki bentlerden işin niteliğine uygun olanı idare tarafından
belirtilecektir.
(1) Kısmi kabul öngörülmeyen işlerde, madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:
Yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, en az on gün süreli yazılı ihtar
yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla
olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Ancak gecikmeden kaynaklanan
aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun
20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece
feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden
yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.
2) Kısmi kabul öngörülen işlerde, madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:
Yüklenicinin işin kısmi kabule konu olan kısmını süresinde tamamlamaması
durumunda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için süresinde
tamamlanmayan kısmın bedelinin yüzde [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere oran
yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Ancak gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin
niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci
maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece
feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden
yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.
(3) İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki işlerde, madde metni aşağıdaki
şekilde düzenlenecektir:
İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla
olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların [bu kısma
2’den az olmamak üzere asgari aykırılık sayısı yazılacaktır]’den fazla olması halinde ayrıca
4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın
sözleşme idarece feshedilebilecektir. Ancak [bu kısma ağır aykırılık halleri yazılacaktır]
hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin
(b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir.”
açıklaması yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan Hizmet Alımları Tip
Sözleşmesi’nin 16’ncı maddesinde cezai şartın ne şekilde düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Buna göre, söz konusu madde kapsamında yer alan 16.1.1’inci maddeye bağlı 26 numaralı
dipnotta; (1)’inci fıkrası kısmi kabul öngörülmeyen, (2)’nci fıkrası kısmi kabul öngörülen
işler bakımından işin süresinde ifa edilmemesi halinde kesilecek cezanın, diğer bir ifadeyle
gecikme cezasının ne şekilde düzenleneceği, gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin niteliği
gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde ise uygulanacak diğer yaptırımın ne olduğu
belirtilmiştir. Aynı dipnota bağlı (3) numaralı fıkrada ise, sürekli tekrar eden işlerde, işin
tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmemesi halinde her bir
aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarının sözleşme bedelinin %1’ini
geçmeyecek şekilde bir oran olarak belirleneceği, bu aykırılıkların asgari aykırılık sayısını
aşması durumunda, öngörülen ceza uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanun’un 20’nci
maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği
hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısının (iki
veya daha fazla) idarece belirleneceği, ancak ağır aykırılık hallerinde, bu aykırılık halleri
maddede belirtilmek kaydıyla, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi yukarıda öngörülen
şekilde sözleşmenin feshedilebileceği hususuna bu maddede yer verilmesi gerektiği
anlaşılmaktadır.
Tip Sözleşme’nin 16.1.2’nci maddesinde ise 16.1.1’inci maddede belirtilen haller
dışında kalan özel aykırılık halleri ve bu hallerde uygulanacak ceza tutarı ve işin niteliği
gereği giderilmesinin mümkün olmadığı aykırılığın meydana gelmesi hallinde, 4735 sayılı
Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme
idarece feshedileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden
yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacağı hususlarına yer verilmesi gerektiği
anlaşılmaktadır.
İhaleye ilişkin Sözleşme Tasarısı'nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı
maddesinde “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. Yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, en az on gün süreli yazılı
ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin Onbinde 0,0005 tutarında
ceza kesilecektir. Ancak gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin
mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto
çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilir. Sözleşmenin feshedilmemesi
halinde ise sözleşme bedeli üzerinden yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.
16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan
İdare tarafından istenen araçların işe başlama tarihinde tamamının teslim edilmemesi,
İdari şartname ve sözleşme tasarısında belirtilen iş başında bulundurulması gerekli
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
araçları ve/veya şoförleri iş başında bulundurmaması (her araç ve şoför için ayrı ayrı),
Araçlarda bulundurulması gereken belge veya malzemelerde herhangi bir eksiklik
tespit edildiği,
durumlarda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için
sözleşme bedelinin Onbinde 0,0001 tutarında ceza uygulanacaktır. Ancak söz konusu
aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun
20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece
feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden
yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.
16.1.3. Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30'unu
geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin % 30'unu geçmesi durumunda, bu orana
kadar uygulanacak cezanın yanı sıra 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine
göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilecektir.
16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın
yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde
ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.
16.3. İhtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde,
ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir
kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci
maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, halinde ise
ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir
kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi
yer almaktadır.
Yapılan incelemede ihale konusu “Ulaşım ve Taşıma Hizmetleri İçin Araç Kiralama
Hizmet Alımı” işinin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikte bir hizmet alımı olduğu
anlaşılmıştır. Dolayısıyla Sözleşme Tasarısının 16.1.1’inci maddesinin Tip Sözleşme’nin 26
no’lu dipnotunun üçüncü bendi esas alınarak düzenlenmesi gerekirken Sözleşme Tasarısı’nın
16.1.1’inci maddesinin 26 numaralı dipnotunun birinci bendinde yer alan açıklamalar esas
alınarak düzenlendiği görülmüştür. İdarenin dipnotta yer alan madde metni tercihini hatalı
olarak yapması sebebiyle mevcut durumda 16.1.1’inci madde kapsamında, sürekli tekrar eden
işlerde, meydana gelmesi halinde sözleşmenin feshine neden olacak asgari aykırılık sayısının
ve bir defa gerçekleşmiş olsa dahi sözleşmenin feshine neden olacak ağır aykırılık hallerinin
belirlenmediği anlaşıldığından, söz konusu Sözleşme Tasarısı'nın Hizmet Alımı İhaleleri
Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan tip sözleşmeye aykırılık oluşturduğu sonucuna
varılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.
Diğer taraftan Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde özel aykırılık hallerinin
belirlendiği, söz konusu aykırılık hallerinin gerçekleşmesi halinde ceza tutarına yer verildiği,
söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735
sayılı Kanunun 20'nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın
sözleşme idarece feshedilebileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli
üzerinden yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacağının düzenlendiği görülmüştür. Bu
haliyle söz konusu 16.1.2’nci madde düzenlemesinin ise Tip Sözleşme’ye uygun olduğu
anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3, 16.2, 16.3 ve 16.4’üncü maddeleri incelendiğinde ise
ilgili düzenlemelerin Tip Sözleşme’ye uygun olduğu anlaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde
“…İstekli: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet
sunucusu veya yapım müteahhidini,
İstekli olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik
dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi,
…ifade eder.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale
sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara
uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile
istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla
şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet
başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden
itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde
ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda
yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale
dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın
satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar
yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce
sonuçlandırılması esastır. …
İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli
bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere
karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına
yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.
Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından
karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise
başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın
bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.”
hükmü,
Bahse konu Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu”
başlıklı 56’ncı
maddesinde “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun
bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü
fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet
başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve
itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş
gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir. …” hükmü yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
Anılan Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye
şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya
farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin
birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün,
diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare
tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on
gündür.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1)
Süreler;
a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın
EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile
yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi,
zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan
durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş
sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d)) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal
kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
İzleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması
halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön
yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru
tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereğince, ihale sürecindeki hukuka aykırı
işlemler veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara
uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden istekli olabilecekler, açık ihale usulü ile yapılan
ihalelerde ihale dokümanının verilmesi, ihale ilanında ve/veya ihale dokümanında yer verilen
düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklara
ilişkin idari işlem veya eylemler hakkında mevzuatta hüküm altına alınan süreler içerisinde
başvuruda bulunabileceklerdir.
Şikayete konu ihaleye ait ilanın 10’uncu maddesinde “Bu ihalede, işin tamamı için
teklif verilecektir.” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu
ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale ilanı ve İdari Şartname’nin aktarılan düzenlemelerinden ihalenin kısmî teklife
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
kapalı olduğu anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin söz konusu iddiasının 25.08.2020 tarihli ihale ilanına yönelik
olduğu, bu nedenle şikâyete konu işlemin fark edildiği veya farkına varılmış olması gereken
tarih olan 25.08.2020 tarihini izleyen 10 (on) gün içinde 04.09.2020 tarihi mesai bitimine
kadar idareye şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süreyi geçirdikten sonra
16.09.2020 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla
başvuru sahibinin 3’üncü iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerekmektedir.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer
alan “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü yer
almaktadır.
İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48.1’inci maddesinde “… 2. İşin
yapılması sırasında yüklenici tarafından çalıştırılacak olan tüm araçların plaka tescil kaydı
Gaziantep (27) plakalı olacaktır.
3- İhale üzerinde kalan istekli sözleşme imzalanmadan önce 4925 Sayılı Kara Yolları
Kanunu ve Karayolları Taşıma Yönetmeliğine göre Otomobiller için verilmiş olan ( A1 )
taşıma yetki belgesini, Minibüsler için verilmiş olan ( D2 ) taşıma yetki belgesini ( Aslını veya
noter onaylı suretlerini ) sunacaklardır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Aktarılan düzenleme ile işin yürütülmesi sırasında kullanılacak araçların tescil
plakalarının Gaziantep ili plaka koduna (27) sahip olmasının, işte kullanılacak otomobiller
için A1 ve minibüsler içinse D2 taşıma yetki belgesinin sözleşme imzalanmadan önce idareye
sunulmasının zorunlu kılındığı anlaşılmıştır. Söz konusu zorunlulukların sözleşmenin
imzalanması ve işin yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğu görülse de isteklilerin bu
zorunlulukları dikkate alarak ihaleye katılmaları gerekmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na dayanılarak çıkarılmış Karayolları Trafik
Yönetmeliği’nin dördüncü kısmının “Araçların Tescil İşlemleri” başlıklı birinci bölümünün
“Tescil İşlemleri Müşterek Hükümleri” başlıklı 30'uncu maddesinin (c) bendinde araca ait
kişiselleştirilen tescil belgesi ve motorlu araç trafik belgesinin basımı ve ilgililerine elden
veya posta yoluyla tesliminin Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen kamu kurum
veya kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerine de yaptırılabileceği, basılan bu belgelerin
gerçek kişiler için araç sahibinin kimlik paylaşımı sisteminde yer alan yerleşim yeri adresine,
tüzel kişiler için ticaret sicil gazetesi, tüzük veya diğer resmi kayıt belgelerinde belirtilen
adreslerine posta aracılığı ile teslim edileceği, yabancılar için ise belgelerin gönderileceği
adrese ilişkin hususların Emniyet Genel Müdürlüğünce belirleneceği; (ç) bendinde satış veya
devir işlemlerinde daha önce düzenlenerek bir önceki araç sahibine verilmiş olan motorlu araç
trafik belgesi ile tescil plakalarının yeni sahibine devredileceği, yerleşim yeri adresi dışındaki
başka bir trafik tescil kuruluşunda kayıtlı araçları satın veya devir alanlar ile yerleşim yeri
adresi değişenlerin araçlarına yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil
kuruluşunun plakasını alabilmelerinin isteklerine bağlı olduğu, isteğe bağlı olarak tescil plaka
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
numarasının değiştirilecek olması halinde bu değişikliğin araç sahiplerinin, kanuni
temsilcilerinin, vekillerinin veya kamu kurum ve kuruluşları ile tüzel kişiliklerce
yetkilendirilen kişilerin ibrazı zorunlu belgelerle birlikte yerleşim yeri adresinin bulunduğu
yerdeki, yerleşim yeri adresi yurtdışında olan Türk vatandaşlarının ise kimlik paylaşımı
sisteminde yer alan diğer adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşuna bir ay
içerisinde müracaat etmeleri suretiyle yapılacağı,
“Yeni kayıt” başlıklı 31. maddesinin 8, 9, 10 ve 11. fıkralarında; tescil işlemlerinde;
gerçek kişiler için kimlik paylaşımı sisteminde yer alan yerleşim yeri adresi, yerleşim yeri
adresi yurtdışında olan Türk vatandaşlarının kimlik paylaşımı sisteminde yer alan diğer
adresi, tüzel kişiler için ise ticaret sicil gazetesi, tüzük veya diğer resmi kayıt belgelerinde
belirtilen adresinin esas alınacağı, yabancılar için tescile esas adres bilgisinin ise Emniyet
Genel Müdürlüğünce belirleneceği, tescil edilen her araca, sahibinin tescile esas adresinin
bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunun il kodu, harf ve rakam grubunu içeren bir tescil
plakası tahsis edileceği, kamu kurum veya kuruluşlarınca finansal kiralama yoluyla kiralanan
ve ilk defa tescili yapılacak araçlara, kiracının tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki trafik
tescil kuruluşunun il kodu, harf ve rakam grubunu içeren tescil plakasının da tahsis
edilebileceği, tescil müracaatının trafik tescil kuruluşlarına yapılması halinde tescil işleminin,
araç sahibinin tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil şube veya bürosunda
yapılacağı hükümlerinin yer aldığı görülmektedir.
Ayrıca uygulamaya ışık tutması bakımından, trafik tescil hizmetlerine ilişkin Emniyet
hakkinda-bilgi-almak-istiyorum Erişim tarihi:21.10.2020) üzerinde yer alan bilgiler
incelendiğinde, yeni kayıt (faturalı) tescil işlemi yapılacak araçlar, münferit ithal edilen
araçlar, kendi adına nakil veya noterden plaka değişikliği talebine konu araçlar bakımından
tescil başvuru taleplerinde gerçek kişiler adına yeni kayıt tescil işlemlerinin MERNİS’de
kayıtlı yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunda, tüzel kişiler adına
yeni kayıt tescil işlemlerinin ise ticaret sicil gazetesinde yayımlanmış merkez veya şubesinin
bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunda yapılmakta olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat ve tespitler birlikte değerlendirildiğinde, trafik tescil işlemlerinde
gerçek kişiler adına MERNİS’de kayıtlı yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki, tüzel
kişiler adına ise ticaret sicil gazetesinde yayımlanmış merkez veya şubesinin bulunduğu
yerdeki trafik tescil kuruluşunun yetkili olduğu, tescile ilişkin söz konusu düzenlemeler
incelendiğinde ise adres esaslı bir sistemin belirlendiğinin anlaşıldığı, İdari Şartname’nin
48.1. maddesiyle, herhangi bir ayrıma gidilmeksizin ihale konusu işte kullanılacak araçların
tamamının işin yapılacağı Gaziantep ilinde tescilli olması yönünde düzenleme getirildiği,
bunun sonucu olarak, başka il plaka numarasına tescilli araçları ile malik veya kiralayan
sıfatına sahip olanların, yerleşim yeri veya merkez veya şubesinin bulunduğu yer Gaziantep
olanlar karşısında dezavantajlı konuma düşeceği, sözleşmenin uygulanması aşamasında
araçların Gaziantep İline tescil edilebilmesi için yüklenicilerin yerleşim yeri veya merkez ya
da şube adresinin bu İl’e nakli, ayrıca da plaka değişikliği zorunluluğunu ortaya çıkaracağı
anlaşılmıştır.
İhaleyi yapan idarenin yerel idare olması, idarenin ihtiyaçları, kullanılacak araçların
sayı ve niteliği göz önünde bulundurulduğunda, ihale konusu işte kullanılacak araçların bir
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
kısmı bakımından Gaziantep ili plaka koduna (27) sahip olması koşulunun aranması makul
olmakla beraber, uyuşmazlığa konu edilen düzenleme ile herhangi bir ayrım yapılmaksızın
kiralamaya konu tüm araçlar için bu koşulun aranmasının, Kanun’un 5’inci maddesine
aykırılık teşkil ettiği değerlendirildiğinden, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde
olduğu sonucuna varılmıştır.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu
Kanunun amacı; karayolu taşımalarını ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek,
taşımada düzeni ve güvenliği sağlamak, taşımacı, acente ve taşıma işleri komisyoncuları ile
nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği ve benzeri hizmetlerin şartlarını belirlemek, taşıma
işlerinde istihdam edilenlerin niteliklerini, haklarını ve sorumluluklarını saptamak, karayolu
taşımalarının, diğer taşıma sistemleri ile birlikte ve birbirlerini tamamlayıcı olarak hizmet
vermesini ve mevcut imkânların daha yararlı bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “Bu Kanunda geçen;
Taşımacı: Taşımacı yetki belgesine sahip olan ve kendi nam ve hesabına taşımayı bir
ücret karşılığı üstlenen gerçek veya tüzel kişiyi… ifade eder.” hükmü,
Aynı Kanun’un “Yetki belgesi alma zorunluluğu ve taşıma hizmeti” başlıklı 5’inci
maddesinde “Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve
kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınması zorunludur.
Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo
işletmeciliği yetki belgesi alınabilmesi için taşıma işleri işletmecilerinin meslekî saygınlık,
malî yeterlilik ve meslekî yeterliliğe sahip olması gerekmektedir…” hükmü,
Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…g)
Küçük otobüs (minibüs): Şoförü dahil 10 ilâ 17 adet arasında oturma yeri olan otobüsü,
…
üüü) Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel
kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi… ifade eder.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde “(1)
Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma
işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği,
dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel
kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları
zorunludur.” hükmü,
“Yetki belgesi türleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) A türü yetki belgesi:
Otomobille ticari tarifeli veya tarifesiz olarak, yurt içi veya uluslararası yolcu taşımacılığı
yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) A1 Yetki Belgesi: Yurtiçi tarifeli veya tarifesiz yapacaklara,
…verilir.
…
(4) D türü yetki belgesi: Otobüsle tarifeli veya tarifesiz yurtiçi yolcu taşımacılığı veya
hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Bu belgelere 24 üncü maddenin
ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
göre aşağıdaki türlere ayrılır:
…
b) D2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz olarak yapacaklara,
…
verilir.” hükmü,
“Mevzuata uygun taşımacılık, yetki belgelerinin devredilemeyeceği ve genel
yasaklar” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Karayolu taşımacılık faaliyetlerinin ikili ve çok
taraflı uluslararası anlaşma ve sözleşmelere, Kanuna, bu Yönetmeliğe ve ilgili diğer mevzuata
uygun olarak gerçekleştirilmesi esastır…” hükmü yer almaktadır.
İşe
ait
Teknik
Şartname’nin
“Tanım”
başlıklı
1’inci
maddesinde
“1.1. Belediyemizin ulaşım ve taşıma hizmetlerinde kullanılmak üzere; Teknik şartnamede
özellikleri ve çalıştırılma şartları belirtilen araçların kiralanması işidir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Araçların Teknik Özellikleri” başlıklı 2’nci maddesinde “…
Teknik Tablo
MOTOR HACMİ
MİKTARI
(adet)
MODELİ
(en düşük)
KATEGORİ
ARACIN CİNSİ
(en az &
aralığında)
A
B
C
D
E
F
G
Binek Tipi Araç (Şoförsüz)
Binek Tipi Araç (Şoförsüz)
Kapalı Kasa Kamyonet (Şoförsüz)
Kapalı Kasa Kamyonet (Şoförsüz)
Açık Kasa Kamyonet (Şoförsüz)
Minibüs (16+1 koltuk) (Şoförsüz)
4x4 Pikap (Şoförsüz)
28
34
82
1
1.350-1.500 cc
2019
2019
2019
2017
2017
2017
2017
1.400-1.600 cc
1.400-1.600 cc
1.900 cc
30
16
4
1.900 cc
1.900 cc
1.800 cc
TOPLAM
195
düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede ihale konusu iş kapsamında binek araç ve minibüsle yolcu taşıma
işlerinin bulunduğu görülmüştür. Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma
Yönetmeliği’nin aktarılan hükümlerinden ihale konusu işten bağımsız olarak ülkemizde
otomobil ve minibüsle yolcu taşımayı taahhüt edecek olan kişilerin sırasıyla A1 taşıma yetki
belgesi ve D2 taşıma yetki belgesine sahip olması gerektiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla ihale
konusu işi yüklenmek üzere ihaleye katılan isteklilerin, işin yürütülmesi sırasında anılan
belgelere sahip olmadan söz konusu yolcu taşıma faaliyeti yapmalarının mümkün olmadığı
anlaşıldığından sözleşme imzalanmadan önce anılan belgeleri yüklenicinin sunması
gerektiğine yönelik idarece düzenleme yapılamasının rekabeti engeller nitelikte olmadığı ve
başvuru sahibinin A1 taşıma yetki belgesi ve D2 taşıma yetki belgesinin sözleşme
imzalanmadan önce istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu yönündeki iddiasının yerinde
olmadığı sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5, 6, 7, 8 ve 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü
maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına
veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya
istekli ile istekli olabileceklerin anılan Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun
olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği belirtilmiş ve şikâyet
ve itirazen şikâyet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru
yolları olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Aynı Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde ihale
sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla idareye şikâyet başvurusu
yapılabileceği, anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı
maddesinde ise idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun
bulmayan aday, istekli veya istekli olabileceklerin Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda
bulunabileceği belirtilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru üzerine yapılacak
işlemler” başlıklı 15’inci maddesinde “…(2) İdareye başvuruda bulunulması gerekirken
doğrudan Kuruma yapılan başvurular ile idareye başvurulmuş olmakla birlikte Kurumun
haberdar edilmesine yönelik başvurular veya idarenin on günlük karar alma süresi
beklenilmeden yapılan başvurular ihaleyi yapan idareye gönderilir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, ihale sürecinde hukuka aykırı olduğu
iddia edilen işlem ve eylemlere karşı olarak dava açılmadan önce genel olarak iki aşamalı bir
idari başvuru yolunun öngörüldüğü, aday, istekli veya istekli olabileceklerin öncelikle ihaleyi
yapan idareye başvuru yapması gerektiği, şayet şikâyet üzerine alınan karar uygun bulunmaz
veya şikâyet üzerine idarece herhangi bir karar alınmaz ise Kamu İhale Kurumu’na başvuruda
bulunulabileceği anlaşılmaktadır.
Bu usulün amacı ise başvuru sahibinin iddialarının öncelikle idarenin
değerlendirmesinden geçerek, uygun görülen hususlarda gerekli düzeltmenin idare tarafından
yapılması, uyuşmazlığın devam ettiği konularda ise idarenin cevabıyla birlikte uyuşmazlığın
Kurumun önüne getirilmesidir. Anılan usulün doğal bir gereği ise şikâyet başvurusunda dile
getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilmemesidir. Çünkü idarenin
değerlendirmesine sunulmayan, cevap veya açıklaması alınmayan bir hususun itirazen şikâyet
başvurusuna dahil edilmesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda açıklanan iki aşamalı
başvuru sistematiğine uygun düşmemektedir.
Nitekim İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil
unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan “İdarenin şikayet üzerine
aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen
şikayet başvurusuna konu edilemez” hükmü ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında
Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında
yer alan “…İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma
başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu
konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz” açıklaması da şikâyet başvurusunda
belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade
etmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/048
: 2
: 22.10.2020
: 2020/UH.II-1739
Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından idareye
şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu
edilemeyeceği (şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar
hariç) anlaşılmaktadır. Bu itibarla, başvuru sahibinin 16.09.2020 tarihinde idareye şikâyet
başvurusunda bulunduğu, söz konusu iddialara şikâyet başvurusunda yer verilmediği
anlaşılmıştır. Anılan iddiaların idareye yapılan şikâyet başvurusunda yer almamasından dolayı
başvuru sahibinin söz konusu iddialarının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında
Yönetmelik’in 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm gereği şekil yönünden
reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Ayrıca ihale dokümanına yönelik söz konusu iddiaların ilk olarak 02.10.2020 tarihinde
Kurum’a yapılan itirazen şikayet başvurusuna konu edildiği, yukarıda yer verilen İhalelere
Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 15.2’nci maddesine göre idareye şikayete konu
edilmeyen iddialar bakımından başvurunun idareye gönderilmesi gerekmekle birlikte başvuru
sahibinin ihale dokümanını 16.09.2020 tarihinde indirdiği ve ihale dokümanına yönelik
aykırılık iddialarına ilişkin hususların 10 gün içinde ve her halükarda ihale tarihinden
(22.09.2020) üç iş günü öncesinde en geç 16.09.2020 tarihinde idareye şikayet başvurusunda
konu edilebileceği, Kurum’a yapılan itirazen şikayet başvuru tarihi itibarı ile idareye şikayet
başvurusunda konu edilmeyen iddialar yönünden anılan Yönetmelik maddesine göre işlem
yapılması halinde söz konusu iddialara yönelik başvurunun süresinde yapılmadığı sonucunun
ortaya çıkacağı anlaşılmış olduğundan iddialar süre yönünden de uygun bulunmamıştır.
Sonuç olarak, başvuru sahibinin 2’nci ve 4’üncü iddiaları kapsamında yapılan
incelemede mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek
nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.