Ana Sayfa / Kararlar / Erzincan Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü / 2019/527716-Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama Hizmetleri
Bilgi
İKN
2019/527716
Başvuru Sahibi
Tarhana Hazır Yem. Ür. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Erzincan Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü
İşin Adı
Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama Hizmetleri
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
BAŞVURU SAHİBİ:  
Tarhana Hazır Yem. Ür. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.,  
İHALEYİ YAPAN İDARE:  
Erzincan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü,  
BAŞVURUYA KONU İHALE:  
2019/527716 İhale Kayıt Numaralı “Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama Hizmetleri” İhalesi  
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:  
Erzincan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 02.12.2019  
tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama Hizmetleri”  
ihalesine ilişkin olarak Tarhana Hazır Yem. Ür. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 19.12.2019  
tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.12.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine,  
başvuru sahibince 27.12.2019 tarih ve 57281 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.12.2019  
tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.  
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1717 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan  
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.  
KARAR:  
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.  
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  
1) İhale komisyonu tarafından ihale esnasında yaklaşık maliyetin 1'inci kısım için  
3.065.290,50 TL, 2'nci kısım için 1.222.362,50 TL, toplamda da 4.287.653,00 TL olarak  
açıklandığı, bu aşamada teklifler açılarak oturumun kapatıldığı, ilk oturumda açıklanan  
tekliflere göre Ersem Gıda Taş. Teks. Kır. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Tuba Bulut ve  
Eylülüm İnş. Gıd. Çağ. Hiz. Sos. Hiz. Tem. Oto Kir. Pey. ve Tic. İhr. İth. A.Ş.nin sınır  
değerin altında kaldığı, ihalenin birinci oturumundan sonra ihale komisyonundan tutanak  
istenildiği ancak komisyon tarafından reddedildiği, ikinci oturumda ise komisyon tarafından  
ikinci bir yaklaşık maliyet açıklandığı, buna göre yaklaşık maliyetin 1'inci kısım için  
2.393.739,81 TL, 2'nci kısım için 953.008,60 TL, toplamda 3.346.748,40 TL olarak  
açıklandığı, bu durumun ihalenin seyrini değiştirdiği, yaklaşık maliyetin değiştirilmesinin  
yanlış olduğu,  
2) İkinci kez bildirilen yaklaşık maliyet tutarı kabul edilse dahi Ersem Gıda Taş. Teks.  
Kır. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Eylülüm İnş. Gıd. Çağ. Hiz. Sos. Hiz. Tem. Oto Kir.  
Pey. ve Tic. İhr. İth. A.Ş.nin teklifleri ihalenin 1’inci kısmında sınır değerin altında kaldığı,  
ancak sadece Ersem Gıda Taş. Teks. Kır. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. şirketinden aşırı  
düşük teklif açıklaması talep edildiği, ihalenin 1’inci kısmında Ersem Gıda Taş. Teks. Kır.  
Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ve Eylülüm İnş. Gıd. Çağ. Hiz. Sos. Hiz. Tem. Oto Kir.  
Pey. ve Tic. İhr. İth. A.Ş.den aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
3) Tuba Bulut’un teklifinin ihalenin 1’inci kısımda aritmetik hata yapıldığı  
gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak 2’nci kısımda ve genel toplam kısmında da  
otomatikman aritmetik hata olacağından her iki kısımda da teklifinin değerlendirme dışı  
bırakılması gerektiği, ancak ihalenin 2’nci kısmında ihalenin anılan istekli üzerinde  
bırakıldığı,  
4) a- Ersem Gıda Taş. Teks. Kır. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Tuba Bulut ve  
Eylülüm İnş. Gıd. Çağ. Hiz. Sos. Hiz. Tem. Oto Kir. Pey. ve Tic. İhr. İth. A.Ş.nin önceki yıla  
ait yıl sonu bilançosu ve eşdeğer belgelerinin İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde  
belirtilen kriterlere uygun olmadığı,  
b- İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesinde belirtilen belgelerin anılan istekliler  
tarafından sunulmadığı,  
5) İhale komisyonu tarafından Ersem Gıda Taş. Teks. Kır. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd.  
Şti.den açıklaması istenilen teklif bileşenlerinin eksik olduğu, panelvan araç maliyeti, araç  
yakıtı maliyeti, şoför maliyeti vb. maliyetlerin açıklama kapsamında Ersem Gıda Taş. Teks.  
Kır. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den istenilmediği, bu yanlışın düzeltilmesi gerektiği  
iddialarına yer verilmiştir.  
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit  
edilmiştir.  
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde  
“Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat  
araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve  
dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik  
ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere  
açıklanmaz.” hükmü,  
Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde  
Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale  
komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla  
tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif  
zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan  
zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır  
bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.  
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının  
usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici  
teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve  
yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca  
imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan  
belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen  
değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.hükmü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler”  
başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu  
Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması  
yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları  
ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.  
(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan  
yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde  
bulundurularak yeniden hesaplanabilir.  
(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık  
maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.  
(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi  
unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli  
hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine  
konulur.  
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır.  
Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte  
açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.” hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların  
tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için  
öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin  
miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen  
esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.  
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;  
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,  
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer  
işlerdeki fiyatlar,  
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,  
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan  
yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması  
alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak  
oluşturulan fiyatlar,  
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık  
Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler  
indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,  
Esas alınır.  
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d)  
bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası  
olmaksızın kullanabilirler.  
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara  
yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer  
verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve  
fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini  
yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve  
buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.  
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya  
benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör  
kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her  
türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri  
yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece resen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık  
maliyet hesap cetvelinde gösterilir.hükmü,  
Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı  
9’uncu maddesinde “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;  
a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir  
cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil  
olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.  
b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek  
şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.  
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına  
ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile  
elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak  
belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere  
yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan  
sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin  
hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak  
ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi  
zorunludur.  
(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet  
tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler  
idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.  
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan  
değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe  
uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu  
tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.hükmü yer  
almaktadır.  
09.12.2019 tarihli ihale komisyonu kararında “… teklifler açıklanarak birinci oturum  
kapatılmıştır.  
İhale komisyonumuz aynı gün saat 16.00 da toplanarak verilen teklifler üzerinde  
ayrıntılı incelemeye geçmiştir. Yapılan incelemede Müdürlüğümüzün 02/12/2019 tarih saat:  
10.00’da 2019/527716 İKN ile yapılan ihalesinde yaklaşık maliyet sehven 1. Kısım:  
3.065.290,50TL, 2. Kısım: 1.222.362,50 TL, toplam 4.287.653,00TL olarak açıklanmıştır.  
Ancak yaklaşık maliyet, sisteme yüklendiği üzere, 1. Kısım: 2.393.739,81 TL, 2. Kısım:  
953.008,60 TL, toplam 3.346.748,41 TL’dir. Sehven yapılan bu işlemin herhangi bir kamu  
zararına ve istekliler arası fırsat eşitsizliğine neden olmadığı ve ihale esasına etki  
etmediğinden ihale bundan sonraki süreçte bu yaklaşık maliyet (EKAP sisteminde kayıtlı)  
esas alınarak yürütülecektir. denilmektedir.  
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan belgeler incelendiğinde, söz  
konusu ihaleye ilişkin yaklaşık maliyetin idarece iki defa hesaplandığı, ilk olarak içlerinde  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliği’nin de bulunduğu 4 farklı yerden fiyat alınarak yaklaşık  
maliyetin oluşturulduğu, ihalenin 1’inci kısmı için yaklaşık maliyetin 3.065.290,50 TL  
hesaplandığı, 2’nci kısım için yaklaşık maliyetin 1.222.362,50 TL hesaplandığı, toplam  
yaklaşık maliyetin ise 4.287.653,00 TL hesaplandığı, söz konusu fiyat tekliflerinin üzerinde  
idarece yazıldığı anlaşılan fiyatların yüksek olduğu gerekçesiyle kullanılmadığına ilişkin  
ibarelerin bulunduğu,  
Bunun üzerine, idarece ikinci defa yaklaşık maliyet tespiti amacıyla 4 farklı yemek  
üreticisinden fiyat alınarak yaklaşık maliyetin yeniden hesaplandığı, söz konusu hesaplamada  
ihalenin 1’inci kısmı için yaklaşık maliyetin 2.393.739,81 TL hesaplandığı, 2’nci kısım için  
yaklaşık maliyetin 953.008,60 TL hesaplandığı, toplam yaklaşık maliyetin ise 3.346.748,41  
TL hesaplandığı,  
İhale ilan tarihi olan 01.11.2019’dan önce 25.10.2019 tarihinde düzenlenmiş ve ihale  
yetkilisince imzalanmış ihale onay belgesinde toplam yaklaşık maliyetin 3.346.748,41 TL  
olarak belirtildiği görülmüştür.  
Ayrıca, ihale tarihinde ve saatinde düzenlenmiş ve ihale komisyonu üyelerince  
imzalanmış “İsteklilerce Teklif Edilen Fiyatlar” tablosunda da işin yaklaşık maliyetinin 1’inci  
kısmı için 2.393.739,81 TL, 2’nci kısım için 953.008,60 TL olarak belirtildiği anlaşılmıştır.  
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve tespitler bir arada değerlendirildiğinde, ihale  
tarihinde ihale komisyonunca açıklanan yaklaşık maliyetin idarece ilk olarak hesaplanan  
yaklaşık maliyet olduğu, ihale komisyonunca aynı gün isteklilere yapılan bildirimle sehven  
söz konusu yaklaşık maliyetin açıklandığının belirtildiği, esas alınacak yaklaşık maliyetin  
ikinci olarak hesaplanan ve ihale onay belgesinde, EKAP’ta ve diğer resmi belgelerde yer  
alan yaklaşık maliyet olduğunun bildirildiği, ihalenin ilk oturumunda idarece yüksek  
bulunduğu gerekçesiyle esas alınmadığı anlaşılan yaklaşık maliyetin açıklanması mevzuata  
aykırı olmakla birlikte, söz konusu durumun somut olaydaki şartlar çerçevesinde ihalenin  
devamını etkileyecek bir husus olmadığı, istekliler arasında eşit muamele ilkesine aykırı bir  
durum oluşturmadığı, ihaleye ikinci olarak hesaplanan ve resmi belgelerde yer verilen  
yaklaşık maliyet ile devam edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından  
başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.  
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci  
maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya  
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu  
teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli  
olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.  
İhale komisyonu;  
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım  
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,  
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne  
göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin  
belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu  
maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık  
maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile  
yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen  
açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale  
komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  
hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı  
ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.  
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık  
maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.  
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;  
SD: Sınır değeri,  
YM: Yaklaşık maliyeti,  
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu  
anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten  
yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,  
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne  
uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık  
maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,  
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını  
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak  
üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre  
Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.  
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden  
açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi  
gerekmektedir.açıklaması,  
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu  
verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır  
değer hesaplar.  
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre  
açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri  
aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen  
kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak  
ister. İhale komisyonu;  
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,  
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı  
avantajlı koşullar,  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,  
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri  
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı  
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen  
teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir.düzenlemesi yer almaktadır.  
İdarece ihale onay belgesi ve diğer resmi belgelerde yer alan yaklaşık maliyet ve  
ihalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin  
teklif tutarları dikkate alınarak Kamu İhale Kurumu internet sitesinde yer alan Sınır Değer  
Hesaplama Modülü üzerinden yapılan hesaplamada söz konusu ihalenin 1’inci kısmında sınır  
değerin 1.570.718,16 TL olduğu, Eylülüm İnş. Gıd. Çağ. Hiz. Sos. Hiz. Tem. Oto Kir. Pey.  
ve Tic. İhr. İth. A.Ş.nin ihalenin 1’inci kısmına ilişkin teklif bedelinin 1.595.806,02 TL  
olduğu, dolayısıyla anılan isteklinin teklif bedelinin sınır değerin altında kalmadığı, bu  
sebeple idarece anılan istekliden ihalenin 1’inci kısmına ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması  
istenilmediği anlaşılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde  
olmadığı sonucuna varılmıştır.  
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci  
maddesinde “… Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen  
yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı  
ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun  
olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata  
bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.hükmü,  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16.5’inci  
maddesinde “16.5.1. Birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve toplamlarda hata olması  
durumunda aritmetik hata olduğu kabul edilecek ve teklif doğrudan değerlendirme dışı  
bırakılacaktır. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde, isteklinin aritmetik hata  
yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı bırakılarak, teklif verdiği diğer kısımlar  
üzerinden ihale sonuçlandırılacaktır.açıklaması yer almaktadır.  
İhalenin iki kısmına da teklif veren Tuba Bulut isimli isteklinin, birim fiyat teklif  
cetvelinde ihalenin 1’inci kısmına ilişkin kısımda miktar ve birim fiyat çarpımı sonucu elde  
edilen tutar kısımlarının toplamında aritmetik hata yapıldığı, bu gerekçe ile ihale  
komisyonunca ihalenin 1’inci kısmında anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı  
bırakıldığı, birim fiyat teklif cetvelinde ihalenin 2’nci kısmına ilişkin bölümde aritmetik hata  
bulunmadığı, ihalenin 2’nci kısmında ihalenin anılan isteklinin üzerine bırakıldığı  
anlaşılmıştır. Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 16.5’inci maddesinde  
isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifinin değerlendirme dışı bırakılacağının ve  
teklif verdiği diğer kısımlar üzerinden ihalenin sonuçlandırılacağının açıkça belirtildiği,  
dolayısıyla ihale komisyonunca yapılan söz konusu işlemin mevzuata uygun olduğu  
anlaşıldığından başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
a- Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler”  
başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde  
ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;  
a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,  
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,  
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.  
(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve  
istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını  
gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci,  
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak  
düzenlenen belgeyi sunar.  
(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara  
yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.  
(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren  
bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir  
veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur.”  
hükmü,  
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri”  
başlıklı 7’nci maddesinde “7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yılsonu  
bilançosu veya eşdeğer belgeleri.  
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yılsonu  
bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,  
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yıl  
sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu  
kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya  
serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi  
(Standart Form: KİK025.1/H)  
sunmaları gerekmektedir.  
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;  
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen  
varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat  
maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli  
borçlardan düşülecektir),  
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak  
oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın  
inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),  
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,  
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa  
yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi  
gerekir.düzenlemesi yer almaktadır.  
Anılan mevzuat hükümleri ve İdari Şartname düzenlemeleri çerçevesinde, ihaleye  
katılan isteklilerin bilançolarını, bilançolarının ilgili kısımlarını ya da bilanço bilgilerini  
gösteren tabloları sunmaları gerektiği anlaşılmaktadır.  
Ersem Gıda Taş. Teks. Kır. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan ve  
SMMM tarafından imzalanan 2018 yılına ait bilanço bilgileri tablosunun sunulduğu, tabloda  
isteklinin 2018 yılına ilişkin cari oranının 1,2783, öz kaynak oranının 0,3462 ve kısa vadeli  
banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,2233 olduğu anlaşılmıştır.  
Eylülüm İnş. Gıd. Çağ. Hiz. Sos. Hiz. Tem. Oto Kir. Pey. ve Tic. İhr. İth. A.Ş.  
tarafından sunulan ve SMMM tarafından imzalanan 2018 yılına ait bilanço bilgileri  
tablosunun sunulduğu, tabloda isteklinin 2018 yılına ilişkin cari oranının 1,2224, öz kaynak  
oranının 0,1844 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,1367 olduğu  
anlaşılmıştır.  
Tuba Bulut tarafından sunulan SMMM tarafından imzalanan 2017 ve 2018 yılına ait  
bilanço bilgileri tablosunun sunulduğu, tabloda isteklinin cari oranının 1,21, öz kaynak  
oranının 0,33 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,00 olarak gösterildiği,  
ancak tabloda 2017 yılı için öz kaynakların 186.194,40 TL, toplam aktifin 572.159,03 TL  
olarak yazıldığı, 2018 yılı için öz kaynakların 186.194,40 TL, toplam aktifin 5.256.109,35 TL  
olarak yazıldığı, anılan tutarlar üzerinden yapılan hesaplamada (Öz Kaynak Oranı= Öz  
Kaynaklar/Toplam Aktif) öz kaynak oranının tabloda belirtildiğinin aksine 0,33 olmadığı  
anlaşılmıştır. Ancak, Tuba Bulut’un teklifi kapsamında sunulan Yıllık Gelir Vergisi  
Beyannamesi ekinde yer alan ayrıntılı bilanço tablosundaki tutarlar üzerinden yapılan  
hesaplamada öz kaynak oranının 0,2351 olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin bahse konu  
iddiasının yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.  
b- İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik  
kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu  
belgelerin taşıması gereken kriterler:  
7.4.3. İstekli tarafından;  
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,  
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgeler,  
birinin sunulması yeterlidir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya  
serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.  
Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt  
altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen hizmet işlerinden  
elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.  
Toplam cironun teklif edilen bedelin % 25'inden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise  
teklif edilen bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan  
ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.  
Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler.  
Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin  
sağlanıp sağlanmadığına bakılır.  
Gelir tablosunun veya serbest meslek kazanç defteri özetinin, yeminli mali müşavir  
veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur.  
Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu  
belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.  
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir  
ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.  
İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte  
ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate  
alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi  
tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif  
kapsamında sunulması gerekmektedir.düzenlemesi yer almaktadır.  
İhale tarihinde düzenlenen 02.12.2019 tarihli “Zarf Açma ve Belge Kontrol  
Tutanağı”nda iş hacmi için açılan sütunda Ersem Gıda Taş. Teks. Kır. Tem. İnş. San. ve Tic.  
Ltd. Şti., Tuba Bulut ve Eylülüm İnş. Gıd. Çağ. Hiz. Sos. Hiz. Tem. Oto Kir. Pey. ve Tic. İhr.  
İth. A.Ş. için “Var” ibaresinin yazıldığı, söz konusu tutanağın ihale komisyonu üyelerince  
imzalandığı,  
Ayrıca, idarece Kuruma gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan belgeler  
incelendiğinde, Ersem Gıda Taş. Teks. Kır. Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., Tuba Bulut ve  
Eylülüm İnş. Gıd. Çağ. Hiz. Sos. Hiz. Tem. Oto Kir. Pey. ve Tic. İhr. İth. A.Ş. tarafından  
teklif dosyaları kapsamında SMMM tarafından onaylı gelir tablosunun sunulduğu  
görüldüğünden başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna  
varılmıştır.  
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:  
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı  
düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2. İhale ilanında ve  
dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen  
hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki  
düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin  
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı  
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için  
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin  
değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü  
düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları  
belirtilir.  
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve  
“yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4)  
hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  
“(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve  
0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya  
0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.  
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık;  
işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut,  
mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri  
(ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal  
gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale  
dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü  
düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar  
arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği  
orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri  
(doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama  
giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör  
muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler”  
başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif  
veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi  
ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi  
Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde,  
teklifin 4.500 TLsinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin  
sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı  
giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması  
gerekmemektedir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, (Değişik ibare: 25/01/2017-29959 R.G./13. md.)  
kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi);  
sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri  
kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile  
açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden  
alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.  
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve  
işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve  
işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam  
miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara  
öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif  
ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını  
kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.  
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.  
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre  
usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan  
akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.  
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan  
aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında  
hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak  
suretiyle açıklama yapılacaktır.açıklaması yer almaktadır.  
İdarece teklifi sınır değerin altında kalan istekliye gönderilen 03.12.2019 tarihli aşırı  
düşük teklif açıklama talebi yazısında “… Şartnamemizin 33. maddesi gereğince Kamu İhale  
Kanunu’nun 38. maddesine göre, teklifinde ihale komisyonumuzca önemli olduğu tespit edilen  
bileşenlerle ilgili ayrıntılarının… Kamu İhale Genel Tebliğinin 79. maddesinde yer alan  
belgeler ile hazırlanmalıdır.  
Teklif Bileşenleri:  
1.Teknik Şartnamenin 2.Maddesinin Örnek Özel Gün Menüsü ve Örnek yemek  
Menüsüne göre maliyet hesaplamaları (Örnek Yemek Menüsündeki 15 günlük menülerin  
Teknik Şartname ve Gıda Rasyonuna uygun olarak maliyet çıkarılması)  
2. Personel Giderleri idari Şartnamenin 25. Maddesinde belirtilen sayısı, işçi  
ücretleri, yol, giyim, yemek, Resmi Tatillerde çalışma ücretleri ve işveren sigorta pirim  
tutarları)  
3. Elektrik, Doğalgaz, LPG, Su ve ilaçlama giderleri.  
4. Ayda bir kez olmak üzere bir sıcak yemek numunesinin mikrobiyolojik analiz  
giderleri  
5. Karar Pulu, Damga Vergisi, Kik Payı (Sözleşme Maliyetleri Gideri)” ifadelerine yer  
verilmiştir.  
İdarece söz konusu istekliye gönderilen 04.12.2019 tarihli “Aşırı Düşük Bileşenleri  
Hk.” konulu ek yazıda ise “… aşırı düşük sorgulamada teklif bileşenlerinden 3., 4. ve 5.  
maddeler Kamu İhale Genel Tebliği’nin “79.2.6. … yemek pişirilmesi için gerekli enerji  
giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen  
sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler,  
portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı  
girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.”  
kapsamında değerlendirilecek …” ifadelerine yer verilmiştir.  
Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesine  
ilişkin yöntem Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde açıklanmış olup, teknik  
şartnamede verilen asgari iki haftalık örnek menü üzerinden öğün bedellerinin açıklanması ile  
işçilik maliyeti ve yardımcı giderlerin açıklanması gerekmektedir. Anılan Tebliğ maddesinde  
belirtildiği üzere yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik  
malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım,  
amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ  
girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında  
değerlendirilmekte ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmemektedir.  
KAMU İHALE KURULU KARARI  
Toplantı No  
Gündem No  
Karar Tarihi  
Karar No  
: 2020/003  
: 67  
: 23.01.2020  
: 2020/UH.II-180  
Her ne kadar aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında idarece önemli teklif  
bileşenleri ayrı ayrı belirtilmiş olsa da, malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük  
teklif açıklamasının Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesi esas alınarak yapılması gerektiği, başvuru  
sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer verilen panelvan araç maliyeti, araç yakıtı maliyeti,  
şoför maliyeti, amortisman maliyeti vb. maliyetlerin “yardımcı girdiler” başlığında  
değerlendirilebileceği ve bu unsurlar için açıklama sunulmasına gerek olmadığı, bu çerçevede  
idarece aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında anılan hususlara yer verilmesine de gerek  
bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı  
sonucuna varılmıştır.  
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ  
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare  
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,  
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen  
şikâyet başvurusunun reddine,  
Oybirliği ile karar verildi.