Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Adana Büyükşehir Belediyesi Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı
/
2020/536229-Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmet Alımı İşi
Bilgi
İKN
2020/536229
Başvuru Sahibi
Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Adana Büyükşehir Belediyesi Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı
İşin Adı
Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmet Alımı İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
BAŞVURU SAHİBİ:
Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Adana Büyükşehir Belediyesi Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/536229 İhale Kayıt Numaralı “Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım,
Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmet Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Adana Büyükşehir Belediyesi Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı tarafından
10.11.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir,
Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak
Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 22.10.2020 tarihinde yaptığı
şikâyet başvurusunun, idarenin 26.10.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince
05.11.2020 tarih ve 49164 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.11.2020 tarihli dilekçe ile
itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1713 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhalede benzer işe yönelik olarak İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinin (a)
bendinde “her türlü otobüs bakım, onarım hizmetleri” şeklinde yapılan belirlemenin ihale
konusu iş ile birebir aynı olduğu, bu durumun ihalelerde benzer iş belirlemenin amacına
aykırı olduğu, yine benzer iş maddesinin (b) ve (c) bentlerinde “b. Şehiriçi Toplu Taşıma
İşlerinde Manevra Hizmeti Dahil Otobüsü Servise Hazırlama İşleri, c. Şehiriçi Toplu
İşlerinde Bakım, Onarım, Manevra Dahil Garaj İşletilmesi İşleri,” şeklinde yapılan
düzenlemelerin ise ihale konusu hizmetin nitelikleriyle birebir örtüştüğü, benzer işin bu
şekilde belirlenmesiyle ihaleye katılım ve rekabetin daraltıldığı,
2) Sadece otobüslerin bakım onarımının gerçekleştirileceği işbu ihalede otobüslerin
trafik sigorta giderlerinin de teklif fiyata dâhil olduğunun belirlendiği, aralarında doğal bir
bağlantı olmayan bu işlerin bir arada ihale edilmesinin ve bu ihalenin kısmi teklife kapalı
olarak gerçekleştirilmesinin ihaleye sigorta şirketlerinin katılımı engellediği, bakım onarım
yapacak firmanın sigorta fiyatı için kâr dâhil fiyat öngörecek olması sebebiyle kamu zararına
sebebiyet verileceği,
3) İhale konusu işte 158 adet BMC marka, 2 adet MAN marka (körüklü), 162 adet
TEMSA marka otobüsün çalıştırılacağı ancak;
a) Birim fiyat teklif cetvelinin tek bir satır olarak düzenlendiği, farklı marka ve model
araçların servis bakım giderlerinin farklı olduğu, bu durumun teklif fiyatının tespitini
imkânsız hale getirdiği,
b) Teknik Şartname’nin 4.1.18’inci maddesinde 3 aylık yaz döneminde 60 adede kadar
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
otobüsün geçici olarak hizmet dışı bırakılabileceğinin düzenlendiği, kesin olarak kaç
otobüsün hizmet dışı bırakılacağının belli olmamasının yanında hangi marka otobüslerin
hizmet dışı bırakılacağının da belli olmadığı, bu durumun sağlıklı bir fiyat oluşturulmasını
engellediği,
c) İhale kapsamında çalıştırılacak personelin yüklenici tarafından sağlanacağının
düzenlendiği ancak toplam kaç personel çalıştırılması gerektiğinin, bu personelin resmi tatilde
çalışıp çalışmayacağının, maaşlarının ve sosyal güvenlik haklarının ne olacağının, işçilerin
kazanılmış haklarının kim tarafından ödeneceğinin, 3 aylık yaz döneminde çalıştırılmayacak
araçlar için de belirlenen işçilerin çalıştırılıp çalıştırılmayacağının belirsiz olduğu, bu
durumun teklif fiyatının oluşturulmasını engellediği,
d) Teknik Şartname’nin 4.1.1’inci maddesinde yüklenici tarafından atölye ve
müştemilat kurulmasının öngörüldüğü ancak idarece bunların kurulması için gösterilecek
fiziki yerin koşulları bilinmeden bunlara ilişkin gider öngörülmesinin mümkün olmadığı,
ayrıca yine Teknik Şartname’de lüzum görülmesi halinde ikinci bir atölye kurulmasının da
istenebileceğinin düzenlendiği, km üzerinden teklif alınan ihalede ikinci bir atölye kurulması
halinde buna ilişkin ek ödemenin nasıl yapılacağının belirsiz olduğu, idarece iddialarına
verilen cevapta ikinci atölye kurulumunun yüklenicinin inisiyatifinde bulunduğunun
belirtildiği ancak Teknik Şartname’de yapılan düzenlemeden inisiyatifin yüklenicide değil
idarede bulunduğunun anlaşıldığı, kurulması zorunlu tutulan atölyenin giderlerinin yaklaşık
maliyet hesabına dâhil edilip edilmediği ve iş bitiminde bu atölye ve müştemilatın idareye
bırakılıp bırakılmayacağının belirsiz olduğu,
e) Teknik Şartname’nin eklerinde “Ek-1 İhale Kapsam Dahilindeki Araç Plaka ve Km
Listesi”nde 1999’den 2018’e kadar farklı yıllarda üretilmiş farklı marka ve model araçların
bulunduğu, “Ek-2 Asgari Stok Seviyesi ve Ambar Mevcudu” tablosunun bulunduğu, “Ek-4
160 Adet Otobüsün 436 Günlük Öngörülen Sarf Yedek Parça Çizelgesi
(158 Bmc, 2 Man)” ve “EK-4 162 Adet Temsa Otobüsün 436 Günlük Öngörülen Sarf Yedek
Parça Stok No, İsim ve Miktarları” tabloları ile ihale kapsamında kullanılması muhtemel
yedek parçalara ilişkin listelerin verildiği, ancak her aracın çıkarabileceği arızanın farklılıklar
arz ettiği, bu listede yer alan yedek parçalardan fazla yedek parça kullanılması durumunda
ekstra ödeme yapılamayacağı, bu parçaların kullanılmaması halinde ise birim fiyat teklif
cetvelinin düzenleniş usulünden kaynaklı olarak kesinti yapılması imkanının bulunmadığı,
birim fiyat teklif cetvelinin muğlak bir şekilde hazırlandığı,
4) Sözleşme Tasarısı’nda sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 gün içinde işe
başlanacağının düzenlendiği ancak 322 otobüsün bakımının yapılacağı atölye ve müştemilatın
10 gün içinde tesis edilmesinin mümkün olmadığı, yapılan düzenleme ile bazı istekliler lehine
avantaj sağlandığı,
5) 30.09.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Hizmet Alımı İhalelerinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 4’üncü maddesi gereğince araçların isteklinin
kendi malı olmasının ihaleye katılım şartı olarak belirlenemeyeceği ve düzenlemenin
yürürlüğe giriş süresinin 20.10.2020 olduğunun bilinmesine rağmen idarece 16.10.2020
tarihinde ihaleye katılımı kısıtlayıcı şekilde kendi malı araç istendiği, bu şekilde ihaleye
katılımın engellendiği, tüm bu sebeplerle ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer
verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Uyuşmazlığa konu ihalenin Adana Büyükşehir Belediyesi Satın Alma ve İhale Daire
Başkanlığı tarafından 10.11.2020 tarihinde açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “Toplu Taşıma
Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmet Alımı” işi
olduğu, ihalenin iki isteklinin katılımıyla gerçekleştirildiği ve işbu esas inceleme raporu tarihi
itibariyle ihale komisyonu kararının alınmadığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka
aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara
uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu
Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet
başvurusunda bulunabilirler.
…
Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;
a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle
giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline,
b) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin
kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine, c)
Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme
imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya
itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde
başvurunun reddine,
karar verilir.” hükmüne,
Anılan Kanun'un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet
başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden
itibaren 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde
ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda
yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale
dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın
satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri
aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar
yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce
sonuçlandırılması esastır…” hükmüne yer verilmiştir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı
6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya
eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden
itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan
ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci
fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya
son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayet başvuru süresi” başlıklı
4’üncü maddesinde “…(5) Tatil günleri sürelere dahil olup, sürenin son gününün tatil gününe
rastlaması halinde süre, tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan
ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru
tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur…” açıklaması yer almaktadır.
12.10.2020 tarihinde yayınlanan ihale ilanında “4.4. Bu ihalede benzer iş olarak kabul
edilecek işler:
4.4.1.
Kamu veya özel sektörde bedel içeren tek sözleşme kapsamında gerçekleştirilen;
a. Her türlü otobüs bakım onarım hizmetleri,
b. Şehiriçi Toplu Taşıma İşlerinde Manevra Hizmeti Dahil Otobüsü Servise Hazırlama
İşleri,
c. Şehiriçi Toplu İşlerinde Bakım, Onarım, Manevra Dahil Garaj İşletilmesi İşleri,
Yukarıda (a),(b) ve (c) maddelerinde belirtilen hizmetlerin her biri ayrı ayrı veya
birlikte benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler
aşağıda belirtilmiştir:
Kamu veya özel sektörde bedel içeren tek sözleşme kapsamında gerçekleştirilen;
a. Her türlü otobüs bakım onarım hizmetleri,
b. Şehiriçi Toplu Taşıma İşlerinde Manevra Hizmeti Dahil Otobüsü Servise Hazırlama
İşleri,
c. Şehiriçi Toplu İşlerinde Bakım, Onarım, Manevra Dahil Garaj İşletilmesi İşleri,
Yukarıda (a),(b) ve (c) maddelerinde belirtilen hizmetlerin her biri ayrı ayrı veya
birlikte benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu iddianın ihale ilanına yönelik olduğu görülmektedir. İlanda yer alan
hususlara yönelik başvuruların ilk ilan tarihini izleyen günden itibaren 10 gün içinde şikâyet
başvurusuna konu edilmesi gerekmektedir. Başvuruya konu ihalede ihale ilanının 12.10.2020
tarihinde yayımlandığı ancak şikayet başvurusunun ise 23.10.2020 tarihinde yapıldığı tespit
edilmiştir. Dolayısıyla bu iddiaya yönelik olarak yapılan şikayet başvurusunun süresinde
olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin anılan iddiasının süre yönünden reddedilmesi
gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi,
güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında
karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.
Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı
ve yapım işleri birarada ihale edilemez…” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde “İlgili mevzuat gereğince ödenecek
vergi(KDV hariç), her türlü resim, harç, sigorta giderleri, ulaşım, nakliye giderleri ile teknik
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
şartnamede belirtilen Zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortası, muayene ve egzoz emisyon
ölçümü, bakım, onarım, arıza, Lastik, vb. giderler isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil
olacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.Yüklenici, İdareye
ait marka, model ve ortalama km* durumlarının gösterildiği EK-1 Tablodaki 158 adet BMC,
2 adet MAN(körüklü), 162 adet TEMSA marka otobüsten oluşan toplam 322 araçlık otobüs
filosunun; şoför, yakıt ve idari giderleri dışında kalan ve araçların faal olarak her gün en az
iki vardiya, nöbetçi araç çalışan hatlarda üç vardiya çalıştırılmasının sağlanması için gerekli
sigorta, muayene, periyodik ve diğer bakım, tamir, yedek parça ve servis malzemeleri ile lastik
ve akü değişimi hizmetlerinin şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yapılmasıdır.
Ayrıca ihaleye konu araçların İdarenin isteği doğrultusunda farklı garajlarda parklanmaları
halinde garaj içi manevra hizmetlerinin yapılması işleri de kapsam dahilindedir.”
düzenlemesi,
Teknik Şartname’de “Bölüm 4.02 Sigorta ve Muayene İşlemleri
4.2.1 İhale kapsamındaki otobüslerin karayolları motorlu araçlar zorunlu mali
sorumluluk (trafik) sigorta poliçelerinin düzenlenmesi hizmet alımı işi de yükleniciye ait
olacaktır. İdarece trafik sigortaları yapılmış olan otobüslerin ihale süresi boyunca
yenilenmesi gereken her bir sigortası, 1 (bir) yıllık süreyi kapsayacak şekilde yüklenici
tarafından yaptırtılacaktır. İhale konusu işte olası gecikmeler veya uzamalar durumunda da
sigortası yenilenmesi gereken araç olursa bu maliyette yüklenici firma uhdesindedir. Trafik
sigortası maliyet sorgulamasına esas olması açısından EK-3 te mevcut araçların plakaları ve
sigorta bilgileri verilmiştir.
4.2.2 Yüklenici tarafından; Ek-3 teki listede plakaları, modelleri, cins ve markaları
ile sigorta poliçe başlangıç tarihleri belirtilen araçların zorunlu mali sorumluluk (trafik)
sigorta poliçe vadesi bitiş tarih ve/veya saatinden önce düzenlenecektir.
4.2.3 Trafik sigorta poliçeleri düzenlenecek araçların sigorta poliçelerinin bitimi ve
yenilenmesi değişik tarihlere rastladığından yüklenici, zorunlu mali sorumluluk (trafik)
sigorta poliçe vadesi bitiş tarih ve/veya saatinden önce yenileyerek, idarenin kontrol
birimlerine teslim edecektir. Yüklenici, trafik sigortasının son bitiş tarihinin hafta sonu, tatil,
ulusal bayram vb. günlere denk gelmesi halinde poliçeleri sigorta bitiş tarihi ve/veya saati
bozulmadan düzenleyecektir.
4.2.4 Herhangi bir nedenle yüklenici tarafından yenilenmeyen sigorta poliçesinden
doğacak her türlü maddi ve manevi sorumluluk yükleniciye ait olacaktır.
4.2.5 Yüklenici; ekli listede dökümü yapılan plaka ve ruhsat bilgilerine göre trafik
sigorta poliçesi düzenleyecektir. Sözleşme giderlerine trafik sigorta giderleri dahil olup ihale
süresi içerisinde yenilenmesi gereken tüm otobüsleri/araçları kapsayacaktır. Sürenin son
gününe denk gelmesi halinde bile yüklenici listedeki araçların sigortasını bir yıllık
yaptıracaktır…” düzenlemesi bulunmaktadır.
İncelemeye konu iş, “Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça
ve Lastik Değişimi Hizmet Alımı İşi” olarak ihale edilmiş olup İdari ve Teknik Şartname
incelendiğinde; idare bünyesinde bulunan 322 araçlık otobüs filosunun; şoför, yakıt ve idari
giderleri dışında kalan ve araçların faal olarak her gün en az iki vardiya, nöbetçi araç çalışan
hatlarda üç vardiya çalıştırılmasının sağlanması için gerekli sigorta, muayene, periyodik ve
diğer bakım, tamir, yedek parça ve servis malzemeleri ile lastik ve akü değişimi hizmetlerinin
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yapılması ayrıca ihaleye konu araçların
idarenin isteği doğrultusunda farklı garajlarda parklanmaları halinde garaj içi manevra
hizmetlerinin yapılması işlerini de kapsadığı anlaşılmaktadır.
İhale konusu hizmet alımına kilometre birim miktarı üzerinden toplam 23 milyon
kilometre olarak çıkıldığı, alıma konu düzenlemelere göre hizmetin esas amacının otobüslerin
kesintisiz şekilde çalıştırılmasının idamesi olduğu, bu kapsamda periyodik bakım, rutin
olmayan bakım, tamir, yedek parça, servis, akü ve lastik değişimlerinin sağlanmasının
istendiği, ancak Teknik Şartname’nin 4.0.2’nci maddesinde hizmetin kapsamına Karayolları
Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası poliçelerinin düzenlenmesinin
de eklendiği anlaşılmıştır.
İhale konusu işin amacı ve ihale dokümanı düzenlemeleri dikkate alındığında
sigortalama hizmetinin, ihale konusu iş ile bütünlük arz etmediği, sigortalama hizmetinin
kapsam ve niteliği itibariyle farklı uzmanlık gerektiren bir hizmet alanı olduğu, sektör yapısı
dikkate alındığında söz konusu alanda faaliyet gösteren sigorta firmaları veya acentelerinin
kuruluş, işleyiş, organizasyon yapısı ve faaliyet alanı bakımından servis, tamir, bakım, onarım
vb. işlerle iştigal eden firmalardan farklı olduğu, iki hizmetin bir arada ihale edilmesinin ve
kısmi teklife izin verilmemesinin, öncelikle ihale dokümanının hazırlanmasında (örneğin
benzer iş tespitinde) ve yeterlik kriterlerinin belirlenmesinde, sonrasında ise rekabet
koşullarının oluşturulmasında mevzuatın aradığı temel ilkelerin gerçekleştirilmesine engel
olacağı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca yukarıda aktarılan hususların ihaleye yansımasına bakıldığında 23 adet ihale
dokümanı indirilen ihaleye yalnızca 2 isteklinin katıldığı, teklif edilen fiyatların maliyet
belirlemedeki tutarsızlığı yansıttığı, böylelikle ihalede 4734 sayılı Kanun’un 5’inci
maddesindeki temel ilkelerin ihlal edildiği değerlendirilmiştir.
Bu itibarla, incelemeye konu ihalede otobüslerin tamir, bakım, onarım, yedek parça ve
lastik değişimi hizmetleri ile zorunlu mali sorumluluk sigortası hizmetinin birlikte ihale
edilmesi ve ihalenin kısmi teklife de kapalı olarak gerçekleştirilmesinin mevzuata uygun
olmadığı, bu doğrultudaki doküman düzenlemeleriyle ihalede rekabet koşullarının ortadan
kaldırıldığı değerlendirildiğinden, uyuşmazlığa konu ihalenin iptal edilmesi gerektiği
sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
a) Birim fiyat teklif cetvelinin aşağıdaki şekilde düzenlendiği anlaşılmıştır.
A1
B2
Sıra
No
İş Kaleminin Adı ve Kısa Birimi
Miktarı
Teklif
Tutarı
Açıklaması 6
Edilen4
Birim Fiyat
1
Otobüslerin
Tamir,
Bakım, kilometre
23.000.000
Onarım, Yedek Parça ve Lastik
Değişimi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç)
Birim fiyat teklif cetvelinin otobüs tür ve sayıları üzerinden değil araçların yapacağı
km dikkate alınarak düzenlendiği, nitekim araçların bakım-onarım hizmetlerinin de araç
türlerine ya da idarenin talebine bağlı olarak ihtiyari bir biçimde değil Teknik Şartname’nin
Bölüm 4.01 madde başlığı altında araçların hangi bakım onarım işlemlerinin araçların hangi
km’si itibariyle yapılması gerektiğine ilişkin düzenlemelerine göre gerçekleştirileceği
anlaşılmıştır. Bu bakımdan ihale kapsamında işletme giderleri yüksek olabilecek eski model
araçlar bulunduğu gibi işletme giderleri nispeten daha az olabilecek daha yeni model araçların
da bulunduğu ve bu araçların her birinin rutin bakım-onarım malzemelerinin maliyetlerinin
öngörülebileceği ancak rutin olmayan bakım ve onarım giderlerinin idare tarafından da tam
olarak öngörülmesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır. Kaldı ki söz konusu araçlara ait
özellikler Teknik Şartname’de tanımlanmış olduğu için isteklinin bu giderleri ayrı ayrı
hesaplayarak teklif fiyatını oluşturabileceği, bu bakımdan her bir araç için ayrı satır açılması
ile tüm araçlar için tek bir satır açılması arasında maliyet unsurlarını belirlemek ve teklif
fiyatına yansıtmak bakımından herhangi bir farklılık bulunmadığı değerlendirilmiştir. Bu
sebeple isteklinin toplam teklif fiyatını oluşturarak kilometre bazında ortalama birim fiyatını
hesaplayabileceği dikkate alındığında birim fiyat teklif cetvelinin bu şekilde hazırlanmasının
teklif fiyatını oluşturulmasını engellemediği sonucuna varılmıştır.
b) Teknik Şartname’de “4.1.18 İdare 3 aylık yaz dönemi (Haziran-Temmuz-Ağustos)
için uygun gördüğü sayıda (60 adete kadar) otobüsü, yükleniciye dönem öncesinde sayı ve
sürelerini bildirilmek şartı ile geçici olarak hizmet dışı bırakabilir. Satılan, sürekli hizmet dışı
kalan otobüsler yükleniciye bildirilecek ve bu otobüsler için tamir bakım işi yapılmayacaktır.
Yükleniciye bildirilecek bu otobüsler için yükleniciye herhangi bir ücret ödenmeyecektir.
4.1.19 Yaz dönemi geçici hizmet dışı bırakılan araçların 15 günde bir akü ve lastik
kontrol/bakımı yüklenici tarafından yapılacak olup, yüklenici bu işlem için idareden herhangi
bir ücret talep etmeyecektir. Bu araçların hizmete alınmalarından 1 hafta önce genel
bakımlarının yapılarak hizmete hazır hale getirilmesi de yüklenici firma kapsamındadır.”
düzenlemesi yer almaktadır.
Birim fiyat teklif cetveli uyarınca isteklilerin araç türleri bazında değil araçların
yapacağı kilometre bazında teklif vermesi gerektiği, bu nedenle de hangi tür araçların hizmet
dışı bırakılacağının yükleniciye yapılacak ödeme bakımından değişikliğe sebep olmayacağı
değerlendirilmektedir. Ayrıca birim fiyat teklif cetvelinin km bazında düzenlenmiş olması
sebebiyle ödemenin de çalışmaya devam eden araçlar üzerinden yapılacağı bu bakımdan kaç
adet aracın hizmet dışı bırakıldığına bakılmaksızın yüklenicinin, birim fiyat teklif cetvelinde
yer alan birim fiyatlar ve gerçekleştirilen iş miktarı dikkate alınarak yapılacak hesaplamaya
göre ödeme almaya devam edeceği, hizmet dışı bırakılacak araç sayısı dikkate alınmaksızın
sabit birim fiyat belirlenerek ihaleye katılım sağlayan bir isteklinin de bu iddia çerçevesinde
herhangi bir mağduriyete uğramayacağı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca yaz döneminde geçici olarak hizmet dışı bırakılan araçların sadece lastik ve akü
kontrol ve bakımlarının yapılacağı, bu araçların akü ve lastik hariç bakım-onarımlarının
yapılmayacağı anlaşıldığından bu araçlar için ek maliyet kalemleri oluşmayacağından teklif
fiyatının tespit edilememesinden bahsedilemeyeceği anlaşılmıştır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
Ayrıca 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24’üncü maddesi uyarınca
idareler tarafından sözleşmenin yürütümü aşamasında iş eksilişi yapılmasının mümkün
olduğu da göz önüne alındığında idarenin ihtiyaç duymadığı sayıda aracın hizmet dışı
bırakılabileceğine ilişkin düzenlemenin yürürlükteki mevzuata aykırılık teşkil etmediği
sonucuna varılmıştır.
c) Teknik Şartname’de “4.1.1. Yüklenici, EK-1 de plaka ve güncel km * bilgileri
verilen otobüslerin periyodik ve diğer bakım, tamir, ayar, yedek parça ve malzeme değişimi
hizmetlerinin yapılabileceği her türlü alet ve ekipmanın bulunduğu atölyeyi, müştemilatı ve
gerekli diğer yapıları ile beraber idarenin göstereceği yere kuracaktır. İdare, ayrıca lüzum
duyması halinde 2. Ek bir şantiye alanı da açabilecektir. Yüklenici açılacak yeni alanda da
yeterli sayıda personel ve ekipman bulunduracak olup sözleşme konusu hizmeti yeni açılacak
şantiye alanında da verebilecektir.
4.1.2. Yüklenici işyerinde çalıştırılmak üzere 1 Makine Mühendisi ile 1 Makine
Teknikerini maaş ve tüm özlük hakları kendisine ait olmak üzere ihale süresi boyunca
bulunduracaktır. Söz konusu personel teknik ve idari konular ile alakalı İdare ve Yüklenici
arasındaki koordinasyonu sağlayacaktır.
4.1.3. Yüklenici, işin aksatılmadan veya kesintiye uğramadan yürütülmesi için gerekli
her türlü makine ve ekipmanların temini ile ihale konusu araç sayısının en az 1/10’u (onda
biri) kadar sayıda tamir işinde vasıflı personeli çalıştırmak ve iş başında bulundurmaktan
sorumludur. Çalıştırılacak personelin ücret, vergi, sosyal güvenlik primi gibi her türlü kanuni
gideri ve sosyal hakları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Yüklenici, personel ve personele
bağlı giderler nedeniyle idareden hiçbir ücret talep edemez.
4.1.4. Yüklenici İhale kapsamındaki araçlardan 30 adete 1 adet olmak üzere (virgüllü
sayılar yukarıya tamamlanacaktır) yeterli sayıda manevra hizmetlerinde kullanmak üzere
personel bulunduracaktır. Manevra hizmetini yürütecek personel otobüs kullanacak vasıfta
ehliyete sahip olacaktır ve gece şantiye içerisindeki manevralar ile arızalı veya kazalı
otobüslerin çekim işlerini yapacaktır.” düzenlemelerinin bulunduğu anlaşılmıştır.
İhale konusu iş kapsamında tamir bakım onarım işlerini yapacak ihale konusu
araç sayısının en az 1/10’u oranında yeterli sayıda personelin, 1 makine mühendisinin, 1
teknikerin, manevra hizmetlerinde çalıştırılmak üzere 31 personelin ve kontrol araçları
için 3 şoför çalıştırılması suretiyle ihale konusu işin gerçekleştirileceğinin öngörüldüğü,
ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı olmadığı, yüklenicinin asgari sayıda
personel ve asgari çalışma standartları çerçevesinde çalışmak ile bu işi yapmasının
önünde ihale dokümanı bakımından bir engelin bulunmadığı, işçilerin
resmi tatilde
çalışıp çalışmayacağına ilişkin olarak ihale dokümanında bir düzenlemenin bulunmadığı
ancak işin niteliği gereği kesintisiz devam etmesi gereken işlerde istekliler tarafından ihale
dokümanı çerçevesinde o günlerde çalışması gereken personel sayısı göz önüne alınarak
anlaşıldığından başvuru
ulusal bayram ve resmi tatil çalışmasının öngörülmesi gerektiği
sahibinin bu yöndeki iddiasının reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
d)
Teknik Şartname’de “4.1.1. Yüklenici, EK-1 de plaka ve güncel km * bilgileri
verilen otobüslerin periyodik ve diğer bakım, tamir, ayar, yedek parça ve malzeme değişimi
hizmetlerinin yapılabileceği her türlü alet ve ekipmanın bulunduğu atölyeyi, müştemilatı ve
gerekli diğer yapıları ile beraber idarenin göstereceği yere kuracaktır. İdare, ayrıca lüzum
duyması halinde 2. ek bir şantiye alanı da açabilecektir. Yüklenici açılacak yeni alanda da
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
yeterli sayıda personel ve ekipman bulunduracak olup sözleşme konusu hizmeti yeni açılacak
şantiye alanında da verebilecektir.” düzenlemesinin bulunduğu anlaşılmıştır.
Teknik Şartname düzenlemelerinden de anlaşıldığı üzere atölye ve müştemilat idarenin
göstereceği alana kurulacak olup kurulacak alanın özellikle kira, amortisman gibi yüksek
maliyetler bakımından herhangi bir belirsizlik içermediği anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan İdari Şartnamenin 12’nci maddesi uyarınca isteklilerin, ihale öncesinde
işin yapılacağı alanı görmek suretiyle maliyet belirlemeleri mümkündür. Bu bakımdan şantiye
maliyetlerine ilişkin tereddütleri bulunan isteklilerin, işin yapılacağı alanı görme talebinde
bulunmaları ve işin yapılacağı yerin görülmesi suretiyle bu maliyeti basiretli bir tacir olarak
hesaplamaları mümkündür. Buna rağmen ihale işlem dosyası incelendiğinde başvuru sahibi
isteklinin, işin yapılacağı yeri görmek gibi bir talebinin de bulunmadığı görülmüştür.
İkinci atölye kurulmasına ilişkin düzenlemenin ise herhangi bir zorunluluk hükmü
içermeyip sadece ihtiyaca binaen atölye kurulmasını mümkün kılmak adına Teknik
Şartname’ye eklendiği anlaşılmıştır. Kaldı ki bu düzenleme idarenin şikayet başvurusuna
yönelik cevabıyla birlikte değerlendirildiğinde, ihtiyaç hasıl olması halinde ikinci atölye için
gerekli alanın da idare tarafından sağlanarak atölye açılabileceği, ihaleye katılan isteklilerin,
işin yapılacağı yeri görmek konusundaki yasal haklarını da kullanmak suretiyle ikinci şantiye
kurulumuna ilişkin maliyetleri hesaplayarak teklif fiyatlarını oluşturmalarının önünde
herhangi bir engel bulunmadığı değerlendirildiğinden başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının
da reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
e) Teknik Şartname’nin eklerinde “Ek-1 İhale Kapsam Dahilindeki Araç Plaka ve Km
Listesi”nde 1999’den 2018’e kadar farklı yıllarda üretilmiş farklı marka ve model araçların
bulunduğu,
“
“Ek-2 Asgari Stok Seviyesi ve Ambar Mevcudu” tablosunun bulunduğu, Ek-4 160
Otobüsün 436 Günlük Öngörülen Sarf Yedek Parça Çizelgesi
(158 Bmc, 2 Man)”nin bulunduğu,
Adet
“EK-4 162 Adet Temsa Otobüsün 436 Günlük Öngörülen Sarf Yedek Parça Stok No,
İsim ve Miktarları”na ilişkin tabloların bulunduğu ve bu tabloda ihale kapsamında
kullanılması muhtemel yedek parçalara ilişkin listelerin verildiği anlaşılmıştır.
Yedek parçanın önceden öngörülmesi mümkün olmaksızın araçların kullanımıyla
ortaya çıkabilecek bir gider unsuru olduğu ve her aracın çıkarabileceği arızanın ve dolayısıyla
ihtiyaç duyulabilecek yedek parçanın farklılıklar arz edeceği, yaklaşık maliyetin
oluşturulması aşamasında kendisinden fiyat teklifi istenen firmaların Teknik Şartname’ye
göre fiyatlarını oluşturabildiği dikkate alındığında ihale konusu iş alanında piyasada faaliyet
gösteren basiretli tacirlerin de Teknik Şartname düzenlemelerini dikkate alarak teklif
fiyatlarını oluşturabilecekleri anlaşıldığından başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının da
reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
10’uncu maddesinde “10.1. İşin yapılacağı yer/yerler: Adana ili
10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: İşyeri teslimi
yapılmayacak ve sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 (On) gün içinde işe
başlanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanında yüklenicinin tamir bakım ve yedek parça değişim işlerinin
yapılacağı atölye ve müştemilatın kurulması için herhangi bir süre öngörülmemiş olduğu
ancak sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 gün içinde işe başlanacağı ve toplu taşıma
hizmetinin aksamadan yürütülebilmesi için gerekli düzeneğin en kısa sürede sağlanmak
zorunda olduğu dikkate alındığında isteklinin yüklenici olacağının kendisine bildirilmesinden
itibaren gerekli hazırlıkları yapmasının önünde bir engel bulunmadığı, kaldı ki bu durumun
isteklinin teklif fiyatını oluşturmasını da engellemediği dikkate alındığında başvuru sahibinin
bu yöndeki iddiasının da reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
30.09.2020 tarihli ve 31260 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hizmet Alımı
İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Hizmet
Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin
belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde değişiklik yapılmış olup değişiklik
sonrasında madde metni “İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer
ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu makine, teçhizat
ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak belirlenemez. İşin niteliğinin gerektirdiği hallerde,
kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak
belirlenebilir. İdari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen makine, teçhizat ve diğer
ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verilir. Fiyat dışı
unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik
kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerekir. Kendi malı makine,
teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil
hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığı yüzde biri geçemez. Söz konusu
oranı arttırmaya veya azaltmaya ya da alım konusuna göre farklı oranlar belirlemeye Kurum
yetkilidir.” şeklinde oluşturulmuştur.
Ancak bu düzenlemenin yürürlüğe giriş tarihinin 21.10.2020 olduğu, diğer bir ifadeyle
kendi malı araçlara ilişkin yapılan değişikliğin 21.10.2020 tarihinden sonra ilanı ve duyurusu
yapılan ihalelerde uygulanacağı dikkate alındığında işbu ihalede değiştirilen bu yönetmelik
hükmünün uygulanması hukuken mümkün olmadığı anlaşılmıştır. Zira ihalenin ilan tarihinin
12.10.2020 olduğu anlaşılmıştır.
İhale ilan tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama
Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu”
başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve
diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman
için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği
hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli
gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda,
makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması
zorunludur.” düzenlemesinin bulunduğu anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin 7.5.2’nci maddesinde;
Adet (Kendi Malı Araç
Aracın Cinsi
Şartnamede
Aracın Modeli
Sayısı)
(Teknik
Özellikleri
Belirtilen)
En az 2018 Model 1 adet
SEYYAR TAMİR ARACI
İsteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan,
tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında
sunulması zorunludur.
Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman;
ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya
da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu
ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat
örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden
sonra yapılmış olması zorunludur.
Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine,
teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine
kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı
sayılır.
İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı
tarafından sağlanır.” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin 4.1.5’inci maddesinde “Sefer halinde iken arızalanan otobüslere
güzergâhında müdahale etmek üzere, 3 (Üç) adet, en az 2018 model ve bir adeti kendi öz malı
olacak aşağıda özellikleri bulunan seyyar tamir aracı bulunduracaktır.” düzenlemesi yer
almaktadır.
Uyuşmazlığa konu işbu ihalenin ilan tarihinin 12.10.2020 olduğu dikkate alındığında
ilan tarihi itibariyle idarenin ihaleye katılacak isteklilerden yeterlik kriteri olarak kendi malı
araç istemesinin önünde bir engel bulunmadığı, öte yandan ihale konusu iş kapsamında 3 adet
seyyar tamir aracının bulundurulmasının istendiği, bu üç araçtan sadece bir tanesinin
isteklilerin kendi malı olmasının istendiği, bu durumun ise kamu ihale mevzuatına aykırı
olmadığı ve ihaleye katılımı ve rekabeti kısıtlamadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu
yöndeki iddiasının reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle
giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/056
: 70
: 16.12.2020
: 2020/UH.II-2103
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin
iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.