Ana Sayfa
/
Kararlar
/
Kütahya Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü
/
2020/145306-Elektronik Kartlı Su Sayacı (Eks) ve Digital Kartlı Su Sayacı (Dks) Mal Alımı ve Temini İşi
Bilgi
İKN
2020/145306
Başvuru Sahibi
Baylan Ölçü Aletleri San. ve Tic. Ltd. Şti.
İdare
Kütahya Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü
İşin Adı
Elektronik Kartlı Su Sayacı (Eks) ve Digital Kartlı Su Sayacı (Dks) Mal Alımı ve Temini İşi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
BAŞVURU SAHİBİ:
Baylan Ölçü Aletleri San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kütahya Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/145306 İhale Kayıt Numaralı “Elektronik Kartlı Su Sayacı (Eks) ve Digital Kartlı Su
Sayacı (Dks) Mal Alımı ve Temini İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Kütahya Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü tarafından
24.04.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Elektronik Kartlı Su Sayacı (Eks)
ve Digital Kartlı Su Sayacı (Dks) Mal Alımı ve Temini İşi” ihalesine ilişkin olarak Baylan
Ölçü Aletleri San. ve Tic. Ltd. Şti. nin 01.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun,
idarenin 01.04.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.04.2020 tarih ve
17037 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet
başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/648 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan
inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdarece ihtiyaçların uygun şartlarla temin edilmeyip kamu kaynaklarının verimli bir
şekilde kullanılmadığı zira,
a) İdarenin PLC teknolojisi ile sayaç okuma talebini ileride farklı kurumlar ile iş
birliği yapılması durumunda işe yarayacak bir teknoloji olarak gördüğü, fakat bunun
tamamen bir varsayım üzerine yapılan bir planlama olduğu, halbuki uzaktan sayaç okuma
sistemlerinin dünya üzerinde "internet of things" tanımı ile çalışmalar yapıldığı, yasal
mevzuatlar ve standartlara bağlı olarak kullanılan başlıca IOT teknolojilerin GPRS, RF, Nb-
IoT, LoRa haberleşme teknolojileri olduğu, PLC'nin bu kavram içerisinde yer almadığı, bu
sebeple idare tarafından seçilmiş olan uzaktan okuma teknolojili su sayacının elektrik sayacı
üzerinden PLC ile okumayı da destekleyen sayaç modeli ile zorunlu tutulmasının doğru
olmadığı, bu durumunda tüm dünyada ve Türkiye'de kabul görmüş olan nesnelerin interneti
teknolojilerine GPRS, RF, Nb-IoT, LoRa ile uzaktan haberleşmelere uygun üretim yapan
kendi tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu tercih ile elektrik sayacı üzerinden PLC
ile su sayacı okunmasının hususunun tek bir ürünü ve bu ürünü üreten üreticiyi işaret ettiği,
kart okuma cihazının ön ödemeli sayaçlar için kredinin kart ile sayaca aktarılması
işlemlerinde olmazsa olmazı olduğu, PLC'nin ise ileride elektrik sayaçları üzerinden su
sayaçlarının okunması varsayımı olduğu, su sayaçlarının idarenin başka bir kuruma veya özel
şirkete bağlı kalmadan GPRS, RF, Nb-IoT, LoRa teknolojileri ile de okunmasının söz konusu
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
olduğu, ancak idarenin söz konusu okuma teknolojilerini göz ardı ederek teklif veren
firmanın PLC elektrik sayacı üzerinden su sayaçlarını okumaya zorunlu bırakılmasının bu
sistemi üreten üreticinin sayacını doğrudan işaret ettiğini gösterdiği, su sayaçlarının olası
PLC'li elektrik sayaçlarının üzerinden okunmasının elektrik sayaçları ile değişimi demek
olduğu, bu durumun Kanun'un 5'inci maddesine aykırı olduğu,
b) İdare tarafından sayaçların uzak haberleşme sisteminin sadece RF olarak
belirtilmesinin kullanılacak olan RF teknolojisinin standardının belirtilmemesinin tamamen
üreticinin özelinde bir ürünü işaret ettiği, standart dışı olarak üretilecek ürünlerin idare
tarafından satın alınması durumunda tek üreticiye bağımlı olmasını sağlayacağı, sonraki
ihalelerde alınacak olan sayaçlar ile uyumsuzluk yaratıp standart dışı kullanımların önünü
açacağı, idare tarafından ihale edilecek olan ürünün öncelikle BTK tarafından kabul edilmiş
standartlara bağlı olarak alımının yapılması gerektiği, idarece Teknik Şartname'nin 2. kısım
A) Genel 4.3.6'.a maddesinde yapılan düzenlemenin LUNA marka su sayacının birebir
tarifini yaptığı, pil kapağının bir bütün halinde olan sayacı iç yapısında pile ulaşılmasını
sağlayan kapak olduğu, IP68 belgesine sahip olan bir sayacın, tasarım özelliklerinin nasıl
olması gerektiğinin bu şekilde tarif edilmesinin kurumu bu ihalede tek bir üreticiye
yönlendirdiği, IP68 sızdırmazlığı sağlamak için vidalı kapak olmasının zorunlu olmadığı,
idarenin böyle bir spesifik talepte bulunarak belli bir ürünü işaret ettiği, pil kapağı yerinden
söküldüğünde sayacın ceza duruma düşeceği, bunu hafızasına tarih-saat ile birlikte
kaydedeceği ve vanasını hemen kapatarak abonenin su tüketmesine izin vermeyeceği, bu
özelliğin Teknik Şartname'nin 4.3.7.c maddesinde detaylı olarak belirtilmiş olmasına ve
sayaçta bu özelliğin var olmasına rağmen, ayrıca "pil kapağında mühürleme işleminin
yapılmasına uygun en az bir kulak veya delik olacaktır." denilmesindeki amacın mühürleme
işleminin sadece tel ve kurşun mühür ile yapılabileceğini ortaya çıkardığı ve bu durumun da
bir firma ürünü işaret ettiği, halbuki bu mühürleme işleminin Ölçü Aletleri Yönetmeliğinde
görüldüğü üzere tel ve kurşun mühür ile yapılabileceği gibi, sitıkır veya hologramlı etiket ile
de yapılabildiği, ayrıca pil kapağı söküldüğünde sayacın cezalı duruma geçerek elektronik
olarak emniyet tedbiri kendi mamullerinde alınmış iken idarece söz konusu düzenleme ile
birebir ürün tarifi yapıldığı, ayrıca idare tarafından ihale edilen 1. ve 2. kısım ürünlerin ihale
teknik şartnamesinde kapsamlarının birebir aynı olduğu, iki ürünün de Kütahya sınırları
içerisinde belediyeye ait su şebekesine abone olan abonelere montaj yapılacak ön ödemeli su
sayacı olduğu düşünülürse 1. kısım içerisinde yer almayan fakat sadece 2.kısım içerisinde yer
alan "pil kapağının vidalı olarak istenmesi" talebinin yine bu şekilde üretim yapan tek
üreticiyi işaret ettiği,
c) Teknik Şartname'nin 2. kısım A) Genel 4.3.6.g) maddesindeki düzenlemede ifade
edilen yayın vana içerisinde bulunarak küreye baskı yapmasının vanaya artı bir özellik
katmayacağı kireçlenmeyi önleyemeyeceği gibi kireçlenme esnasındaki açma-kesme işlemini
de kolaylaştırmayacağı, idarece olası vana kireçlenmelerine karşı garanti talep etmesi yerine
bu düzenleme ile belli bir ürünü işaret ettiği,
d) Sayaç okuma amacıyla kurulan radyolink sistemlerinde sayaçların 500 mW çıkış
gücünde yayın yapabilmesi için kullanılması gereken frekansın 169 MHz olduğu,868 MHz'de
yayın yapan ve kablosuz haberleşen sayaç sistemlerinde 500 mW çıkış gücünün
kullanılamayacağı (869.4 ve 869.65 MHz aralığında kullanılabilir ve bu durumda yayını
yapan cihaz sayaç olamaz, bu yayın bir data toplayıcı/kollektörden sayaca yapılan yayın
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
olabilir.) Teknik Şartname'nin 2. kısım A) Genel 4.3.9.a) maddesinde yapılan düzenlemenin
"Bilgi ve İletişim Güvenliği Tedbirleri" konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile de çeliştiği,
akıllı su şebekesi tasarlanırken haberleşme altyapısı kurulurken kesinlikle güvenlik ve kripto
yöntemleri/kullanılan protokollerin ön planda olması gerektiği, dolayısıyla bir büyükşehir ve
herhangi bir bölge içerisinde yer alan abonelerin kişisel bilgileri ve tüketim profillerinin
"protokolü ne olduğu bilinmeyen, üreticinin insiyatifine bırakılmış"
bir yapıda RF
haberleşmesi üzerinde toplanamayacağı, ilgili abone sayaçlarına bu üretici firmaların
özelindeki haberleşme protokolleri üzerinden vana açma-kesme iş emrinin
gönderilemeyeceği, sayaçlara kredi yükleme işleminin gerçekleştirilemeyeceği, bu ihaledeki
teknik şartname ile ilgili Kanun'un 5'inci maddesindeki unsurların idarece engellendiği, belli
bir ürün ve markanın işaret edildiği ve ayrıca güvenlik risklerine girildiği iddia edilmektedir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit
edilmiştir.
İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde işin adının “Elektronik
Kartlı Su Sayacı (EKS) ve Dijital Kartlı Su Sayacı (DKS) Mal Alımı ve Temini İşi” şeklinde
ifade edildiği,
2. Kısım “DN 20 Ödemeli, RF’li ve Uzaktan Kredi Yüklemeli Dijital Kartlı Çok
Hüzmeli ve Hız Esaslı Hibrit Su Sayacı (DKS) Alımı Teknik Şartnamesi’nin “Tanım” başlıklı
1’inci maddesinde “Ön ödemeli akıllı kartlı su sayacı sistemi; Abonelerin kullanım
bedellerinin peşin ödeme esasına dayanan bir sistemdir. Sayaç, abonenin kartından veya
uzaktan kredi bilgilerini yükleyip, tanımlanan esaslar çerçevesinde kredi miktarı kadar su
kullanılmasını sağlar.” düzenlemesi,
“Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde “Kütahya Belediyesi sınırları içerisinde bulunan
su abonelerinin tüketimini izlemek ve yönetmek üzere alınacak olan sayaçların tanımı,
istenilen asgari teknik özellikleri ve fonksiyonları, akıllı kartları, sayacı, yedek parça ve
bakım, servis elemanları ve idari personelin eğitimi ile ilgili şartlar ihale dosyasının bu
bölümünde tanımlanmıştır.” düzenlemesi,
“Ön Ödemeli, Akıllı Kartlı Su Sayacı” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1.Tanım: Ön
ödemeli, akıllı kartlı su sayaçları, abonelerin su tüketimini Kütahya Belediyesi Su ve
Kanalizasyon Müdürlüğü’nün belirlediği esaslar doğrultusunda denetler ve değerlendirir. Ön
ödeme modülü su tüketim miktarı ile ilgili “mekanik ölçme” sinyallerini alıp değerlendirerek
tüketimi hesaplayan, Dijital LCD göstergesinde gösteren, tüketimden önce müşterinin abone
kartından veya uzaktan kredi bilgilerini yükleyip, tanımlanan esaslar çerçevesinde kredi
miktarı kadar su kullanılmasını sağlayan elektronik dijital bir su sayacıdır.” düzenlemesi,
“DN20 mm Çaplı, Ön Ödemeli Akıllı Dijital ve Kartlı Su Sayaçları(DKS)” başlıklı
4.3’üncü maddesinin “Fonksiyonel Özellikler” başlığı altındaki 4.3.1’inci maddesinde “a) Ön
ödeme modülü ön ödemeli su kullanımını m3 cinsinden kredi olarak göstermeli ve kredi
düşümü ekranda maksimum 0,1 m3 tüketim adımlarıyla gösterilmelidir.,
b) Ön ödeme modülü abone tanıtım bilgilerini, tarifeleri, alarm durumlarını, periyodik
okumaları ve kontrol bilgilerini akıllı kartlardan okuyarak kalıcı hafızaya kaydedebilmelidir.,
c) Ön ödeme modülü abone/bakım/yetki kartları ile haberleşirken LCD ekranında asgari
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
olarak aşağıdaki bilgiler, semboller, rakamlar ve/veya metin halinde görülebilmelidir:
1-Kart takıldığı ana kadar gerçekleşen toplam tüketim m3 olarak
2-Kart takıldığı anda sayaçta kalan toplam kredi
3-Tarife/kademe bilgileri
4-Abone kartına satış anında yüklenen en son kredi miktarı
5-Abone numarası
6-Dönem içerisinde geçerli olan su bedeli (metreküp fiyatı)
7-Abone tipi
d) Ön ödeme modülü pil değişimi sırasında hafızasındaki bilgileri kaybetmemelidir.
e) Ön ödemeli elektronik kartlı su sayacın mühür altındaki kapağının yetkisiz biri tarafından
açıldığında, sayacın veya sayaç giriş bağlantı rekoru yerinden söküldüğünde, sayaç vanasını
kapatmalı ve bu müdahale durumunu tarih ve saat olarak kaydetmelidir. Bu durumu kurum
yetkilileri müdahale edene kadar ekranında göstermelidir, abone kartı takılsa dahi sayaç
vanasını açmamalıdır.
f) Abonenin su tüketim bilgilerini değerlendirmeli ve abonenin kredi miktarından düşmelidir.
Kredinin belirlenmiş bir seviyenin altına düşmesi durumunda, LCD ekranında uyarı mesajı
görüntülenmeli ve yeni kredi yüklendiğinde uyarı mesajı silinmelidir.
g) Tüketimin devam ederek kredinin bitmesi durumunda, ön ödeme modülü vananın
kapatılmasını sağlamalı ve vananın kapalı olduğunu ve nedenini LCD ekranda göstermelidir.
h) Kredi bitiminden sonra kapanan vana, abone kartı ile normal kredi veya yedek kredi
yüklenmesi ile otomatik olarak açılmalı ve mesaj kaybolmalıdır.
i) Ön ödeme modülü kademeli satış sistemine uyarlanabilmeli, dönem içerisinde tüketim
miktarına göre idarenin belirleyeceği tarifelerden fiyatlandırma (kredi düşümü)
yapabilmelidir. Dönem süresi, kademe/tarife sayısı gibi parametreler mevcut belediye yönetim
sistemi tarafından girilebilir/değiştirilebilir olmalıdır.
…
t) Ön ödemeli sayaçlar aynı zamanda içerisinde entegre bulunan radyo vericisi aracılığıyla
868 MHz taşıyıcı frekansı üzerinden belirli periyotlarda endeks yollayabilme uzaktan
okunabilme ve vanasını uzaktan açma kesme imkanına sahip olacaktır. Uzaktan okuma
(Radyo modülü, su sayacının endeks değerlerini belirli periyotlarda hafızasına kaydedecek ve
bu değerleri modülün içerisinde entegre bulunan radyo vericisi aracılığıyla 868 MHz taşıyıcı
frekansı üzerinden yollayacaktır. Böylece, okuma personelinin sayacın yanına giderek
üzerinden gözle okumasına gerek kalmayacaktır. Radyo modülünün detaylı özellikleri aşağıda
belirtilmiştir:
u) Ön ödemeli su sayacı içerisinde ve ek bir parça ya da kablo gerektirmeden monte edilmiş
çift yönlü haberleşme imkanına sahip olmalıdır.
v) Radyo modülü sayaç seri numarası ve buna benzer bilgileri ana sisteme kayıt
edilebilmelidir.
w) Endeks bilgilerini radyo frekansıyla; ek bir elektrik kablosu, veri kablosu veya harici bir
güç ünitesi kullanmadan okuyucu üniteye iletebilmelidir.
x) Radyo vericisi, pil ve anten gibi diğer parçalar, ön ödemeli sayacın içerisinde yer
almalıdır, eklerden oluşmamalıdır ve bir bütünlük arz etmelidir.
y) Radyo vericisi, su sayacının endeks verilerini, ISM (Endüstriyel, Bilimsel, Tıbbi) bandında
ve ETSI (Avrupa Telekominikasyon Standartları Enstitüsü) tarafından tanımlanmış 868 MHz
temel frekansında şifreli olarak yollamalıdır.
z) RF modülleri kapalı (uyku modu) konumda olacak ve idare istediğinde yetki kartı ile modül
aktif hale getirebilecektir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
aa) Ayrıca dijital su sayaçları RF/GSM modem ve elektrik sayaçları üstünden RF/PLC
üzerinden okunup yönetilebilir olmalıdır. Bunların uygulamaları teknik olarak ihale
öncesinde idareye gösterilip ihale öncesi onay alınacaktır.
bb) Sayaca kredi yüklenmesi kartlı ya da kartsız olarak yapılabilmelidir. Kartsız yükleme bir
RF/BT modem vasıtası ile ya da uzaktan RF/GSM modem vasıtası ve OSOS sitemi ile
yüklenebilir olacaktır. İhale öncesinde idareye çalıştığı gösterilip ihale öncesi onay
alınacaktır.
cc) Sayaçların uzaktan okunması istenen yerlerde bir RF/BT modem kullanılarak el
terminalleri ile okunup faturalandırılabilir olması gerekmektedir. İhale öncesinde idareye
çalıştığı gösterilip onayı alınacaktır.” düzenlemesi,
“Ana Kontrol Kartı” başlıklı 4.3.4’üncü maddesinde “a) Bu birim merkezi işlem
ünitesi (CPU) ve diğer birimlerin işlevliliğini kazandıran ve ön ödeme modülünün
fonksiyonlarını düzenleyen ve kontrol eden komponent ve devreleri içerir.
b) Sayaç yazılımı, gerekli görüldüğü takdirde elektronik devrenin yer aldığı sayaç kutusunun
açılmasına gerek kalmadan RF üzerinden güncellenebilir olmalıdır.
c) Sayaç elektronik devresinde ortam sıcaklığını algılayan bir sensör bulunmalı ve sayacın
maruz kaldığı en düşük sıcaklığı hafızasına kaydedip ekran bilgilerinde göstermelidir.
d) Ana kontrol kartının bulunduğu elektronik sayaç kutusu, sistemin uzun ömürlü, çok daha
dayanıklı ve sağlıklı çalışması amacıyla dış etkilerden (su, toz, rutubet vb.) korunacak yapıda
ve koruma sınıfı IP68 olacaktır.” düzenlemesi,
“Vana ve Vana Kontrol Birimi” başlıklı 4.3.6’ncı maddesinin (a) bendinde “Vana ve
su sayacının gövdesi bütünleşik olacaktır. Vana ana ünite tarafından bir DC motor yardımıyla
açılıp kapatılabilmelidir. Vana açma-kapama motorunu ve sayacı çalıştıran pil değiştirilebilir
olacaktır. Pil kapağı gövdeye vidalı döner geçme olmalı ve sızdırmazlığı sağlaması için bir
adet oring ile birlikte kullanılmalıdır. Pil kapağının üzerinde mühürleme işleminin
yapılmasına uygun en az bir kulak veya delik olacaktır.”, (g) bendinde “ Vana açma ve kesme
işlemleri uzaktan Rf ile açıp kapamaya uygun olmalı ve sayacın vana konumu Rf ile
okunabilmelidir. Ayrıca vananın kireçlenmesi veya pislik kaplaması halinde açma-kesme
işlemini yapabilmesi ve sıkışmayı önlemesi için vanadaki küreye baskı yapan bir adet krom
yay bulunacaktır.” düzenlemesi,
“Enerji Birimi” başlıklı 4.3.7’nci maddesinin (c) bendinde “Sayaçların pili ancak
yetkili elemanlarca değiştirilmesini sağlayacak şekilde dizayn edilmeli, pil değişimi esnasında
sayaç bunu algılamalı ve cezalı konuma geçip vanasını kapatmalıdır. Pil değiştirme işlemi
tamamen modüler yapıda olmalı ve pil değiştirildikten sonra enerji biriminin dış ortamdan
yalıtımı aynen korunmuş olmalıdır.” düzenlemesi,
“Sayaçların Elektronik Olarak Yönetilmesi ve İletişim Şartları” başlıklı 4.3.9’uncu
maddesinin (a) bendinde “Dijital ünitenin RF yayın gücü min. 500 mW olmalı ve bu yayın
optik port üzerinden bir PC programı ile kontrol edilebilmelidir.” düzenlemesi yapıldığı
görülmüştür.
Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5 inci maddesinde “İdareler, bu
Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği,
kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya
hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin
idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği
nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından
onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale
dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler,
verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar
içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu
sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve
tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik
özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi"ifadesine yer verilmek
şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 14’üncü
maddesinde “ (1) Alınacak malın teknik kriterleri ve özellikleri, ihale dokümanının bir parçası
olan teknik şartnamede düzenlenir. Teknik kriterlerin ve özelliklerin, verimliliği ve
fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve fırsat
eşitliğini sağlaması zorunludur.
(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal standart ve dengi uluslararası standartlara
uygunluğu sağlamaya yönelik düzenleme yapılabilir. Ancak ulusal standardın bulunmaması
durumunda sadece uluslararası standart esas alınarak düzenleme yapılabilir.
(3) Teknik şartnamede, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün
belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmadığı veya teknik özelliklerin
belirlenmesinin mümkün olmadığı hallerde, “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla
marka veya model belirtilebilir.
(4) Teknik şartnamede, alım konusu malın ambalajlanması ve etiketlenmesi ile kullanım
kılavuzuna yönelik düzenleme yapılabilir.
(5) Teknik şartnamede, alım konusu malın montajı ve satış sonrası servisi ile yedek
parçasının sağlanmasına yönelik düzenleme yapılabilir.
(6) Teknik şartnamenin hazırlanmasında, ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması
ve uygulanmasına dair mevzuat göz önünde bulundurulmalıdır.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
(7) Teknik şartnamede yapılacak düzenlemelerin, ön yeterlik şartnamesinde veya idari
şartnamede ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak öngörülen mesleki ve teknik yeterlik
kriterleri ve belgeleriyle uyumlu olması gerekir.
(8) Teknik şartnamedeki düzenlemelerin; ihale komisyonu ile muayene ve kabul
komisyonunca yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde tereddüt oluşturmayacak şekilde
açık olması gerekir.
(9) Özel imalat süreci gerektiren mal alımlarında, yüklenici tarafından öncelikle malın
prototipinin idareye sunulmasına ve bu prototipin kabulünden sonra üretiminin yapılmasına
yönelik teknik şartnamede düzenleme yapılabilir.
(10) Alım konusu malın niteliği ve bu Yönetmelikte öngörülen düzenlemeler esas
alınarak yüklenicinin personel çalıştırmasının öngörülmesi halinde, bu personelin sayısı ve
niteliği teknik şartnamede veya sözleşme tasarısında belirtilir.
(11) Özel imalat süreci gerektiren mal alımlarında, malın ilgili mevzuat uyarınca teknik
düzenleme kapsamında bulunması ve piyasaya arz edilmesinin belirli kurallara tabi olması
durumunda; idare ve yüklenicinin malın uygunluk değerlendirilmesine yönelik
yükümlülükleri, teknik şartnamede ve/veya sözleşme tasarısında belirtilir.
(12) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, alınacak malın
özelliğinin gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik
şartname, Kanun hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına
hazırlattırılabilir.” hükmü bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda, idarelerin yapılacak ihalelerde
saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların
uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını
sağlamakla sorumlu olduğu, ihale konusu mal ve hizmet alımlarının teknik kriterlerine ihale
dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verileceği, belirlenecek teknik
kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici
hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliğini sağlaması gerektiği, teknik
şartnamede belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer
verilemeyeceği, teknik şartnamedeki düzenlemelerin, ihale komisyonu ile muayene ve kabul
komisyonunca yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde tereddüt oluşturmayacak şekilde
açık olması gerektiği anlaşılmaktadır.
İdarece başvuru sahibinin iddia etmiş olduğu hususlarla ilgili olarak şikayete verilen
cevapta, “-Su şebekesinin hangi teknik ve teknolojiler ile yönetileceğinin tayini kurumumuza
aittir. Kurum olarak başka kurumlar veya teknoloji alt yapısı olan işletmeler ile işbirliği
yapmamız sadece bir tercih değil gelişen teknoloji karşısında bir zorunluluktur. Benzer
görevleri gören kurumların gelecekte israfı önlemek ve verimliliği artırmak adına işbirliği
yapmaları kaçınılmazdır. Su şebekesi yönetimde nasıl ki el terminali ile okuma, faturalama,
Kiosk ile kart yükleme ya da benzeri teknolojilerin uyumlu bir şekilde çalıştırılmasının ilgili
yazılımlarının gerçekleştirilmesi yüklenici tarafından bekleniyorsa kurumlar arası iş birliği
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
fırsatları ihtimali sebebi ile elektrik sayaçları üzerinden su sayaçlarının okunması ve
yönetildiğinin gösterilmesinin beklenmesi bir gerekliliktir. Elektrik şebekesinde veri
transferinin hem maliyetsiz ve hem de en güvenli yöntem olması itibarı ile PLC teknolojisi
tüm dünyada tercih edilmekte ve kullanılmaktadır. Yüz milyonlarca sayaç bu yöntemler ile
okunmakta ve yönetilmektedir. Teklif sahibi istekli nasıl ki bir endektör ya da kart okuyucu
cihaz ile su sayacının uyumlu çalıştığını ispat etmekle mükellef ise benzer şekilde söz konusu
PLC ile çalışan sistemi üretmek zorunda olmayıp satın alma ile veya bu teknolojiye sahip
firmalar ile iş birliği yaparak sağlayabilir. Önemli olan su sayaçlarının ve şebekesinin
elektrik sayacı üzerinden PLC (PowerLine Comunication-Elektrik veren kablolar üzerinden
haberleşme) ile okunmasının ve yönetilmesinin iki ayrı şebekenin uyumlu bir şekilde
çalıştığının gösterilmesi ve ispatlanmasıdır.
…
-Kurumumuzca talep edilen teknik istekler ve özellikler ürün güvenilirliği ve kalitesi
açısından aynen geçerliliğini korumaktadır. Birinci kısım ve ikinci kısımlar ayrı ürünler olup
farklı teknik detayları olması da son derece doğaldır.
-Teknik olarak vanadaki küreye baskı yapan krom yay gereklidir ve bulunmalıdır.
Birinci kısım ve ikinci kısımlar ayrı ürünler olup farklı teknik detayları olması da son derece
doğaldır.
-500 MW güç en yüksek değerdir. Sistem doğal olarak bunun altındaki herhangi bir
güçte de zaten yayın yapabilmelidir. Dolayısı ile kurumlar tarafından belirlenmiş limitlere
uyulmasında bir sıkıntı olmadığı gibi belirli frekans ve bantlarda yayın periyodu ve süresi
açısından %1 ve %10 bant meşguliyet izin ve tanımlamaları yetkili kurumlarca daha önceden
yayınlanarak duyurulmuştur.” şeklinde ifadeler yer almaktadır.
Başvuru sahibinin Teknik Şartname’nin şikayete konu maddelerine ilişkin iddia ve
talebinin yerinde görülüp görülmediği ve idarece yapılan düzenlemenin idarenin ihtiyaçlarını
karşılaması açısından verimlilik ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olup olmadığı ve tek
marka modele işaret edip etmediği hususlarında 4734 sayılı Kanun’un 12’nci maddesindeki
hüküm doğrultusunda inceleme yapılarak görüş bildirilmesi açısından Başkanlığımızca
akademik bir kuruluşa 15.05.2020 tarih ve 15546 sayılı yazı gönderilmiş olup, anılan
Üniversitenin 16.06.2020 tarih ve 14023 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan yazısında görüş
bildirilmiştir.
Anılan akademik kuruluşun söz konusu yazısında “İlgi yazı ve ekler, bahse konu
yazıda istenen hususlar doğrultusunda incelendiğinde;
…
İlgi yazının (a) bendinde belirtilen su sayacının bilgilerini PLC üzerinden elektrik
sayacına göndererek OSOS (Otomatik Sayaç Okuma Sistemi) kullanabilme yeteneği sayaca
fonksiyonellik katacaktır. Ayrıca PLC destekli çok sayıda OSOS yetenekli elektrik sayacı
mevcuttur. Bu nedenle bu özelliğin istenmesinde sıkıntı görülmemiştir.
İlgi yazının (b) bendinde belirtilen RF sisteminin haberleşme kodlama özelliklerinin
belirtilmemiş olması, sonraki ihalelerde içeriği standart olmayan haberleşme protokollerinin
kullanılabilme ihtimali nedeniyle sıkıntı yaratabilir. Bu nedenle standartlarının
belirtilmesinde büyük fayda vardır. İlgi yazının (b) bendinde ayrıca belirtilen Teknik
Şartname’nin 2.kısım A)Genel 4.3.6.a maddesinde yapılan düzenleme ile mühürleme ve
sızdırmazlık için vidalı bir sistem istenmesi durumunda; mühürleme için vida istenmesi
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
fonksiyonel olarak uygundur. Fakat sızdırmazlık için vida istenmesi ise tasarım özelliğini tarif
eden bir parametre gibi algılanmalıdır. Ancak alınacak ürün sayısı göz önüne alındığında
istekli her firma bu isteği rahatlıkla karşılayabilir.
İlgi yazının (c) bendinde belirtilen Teknik Şartname’nin 2.kısım A) Genel 4.3.6.g
maddesinde yapılan düzenleme ile ifade edilen “ vananın kireçlenmesi veya pislik kaplaması
halinde açma-kesme işlemini yapabilmesi için ve sıkışmayı önlemesi için vanadaki küreye
baskı yapan bir adet krom yay bulunacaktır.” yeteneğinin tasarım özelliğini belirterek tarif
edilmesi doğru değildir. İstenen sıkıntı belirtilip, şikayetlerden sayaçta bunu çözebilecek
makul bir çözüm istenmesi daha uygundur.
İlgi yazının (d) bendinde şikayetçinin belirttiği sayaç okuma radyolink sistemlerinin
çalışma prensipleri ile ilgili olarak, Teknik Şartname’nin 2.kısım A) Genel 4.3.9.a maddesinde
yapılan düzenleme “Bilgi ve İletişim Tedbirleri” konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile
çelişmektedir. Çünkü haberleşmenin şifreli olması istenmektedir. Bu konuda Teknik
Şartname’nin 1. Kısım B) Ön ödemeli akıllı kartlı su sayaçları 4.3.1.y maddesinde “Radyo
vericisi, su sayacının endeks verilerini, ISM (endüstriyel, bilimsel, tıbbi) bandında ve ETSI
(Avrupa Telekominikasyon Standartları Enstitüsü) tarafından tanımlanmış 868 MHz temel
frekansında şifreli olarak yollamalıdır.” belirtilerek şifreli haberleşme istenmiştir.(s.53) Fakat
Teknik Şartname’nin 2. kısmında şifreleme istenmemiştir. Bu nedenle şikayetçi haklıdır.
Şikayetçinin belirttiği gibi ETSI EN 300 220-2 v3.2.1 (Ek 1) standardına göre (Tablo B.1 D)
de 169,400 MHz ile 169,475 MHz aralığı uzaktan okuma sistemleri için ayrılmıştır. Bu
anlamda ihaleye çıkan kurumun 868 MHz bandını kullanmak istemesi Bilgi Teknolojileri ve
İletişim Kurumu (BTK)’nun ülkemizde ETSI standartlarını uyguladığı için uygun değildir.
Şikayetçi bu konuda da haklıdır. ” şeklinde görüşlere yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin dilekçesinde yer verdiği RF sisteminin haberleşme kodlama
özelliklerinin belirtilmemiş olması, sızdırmazlık için vida istenmesi vananın kireçlenmesi
veya pislik kaplaması halinde açma-kesme işlemini yapabilmesi için ve sıkışmayı önlemesi
için vanadaki küreye baskı yapan bir adet krom yay bulunması gerektiği yönündeki
yeteneğinin tasarım özelliği belirtilerek tarif edilmesi, sayaç okuma radyolink sistemlerinin
çalışma prensiplerinin Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile çelişmesi, şifreli haberleşmenin 1’inci
kısım için istenip 2’nci kısım için istenmemesi, idarenin 868 MHz bandını kullanmak
istemesinin BTK’nın ETSI standardını kullanması sebebiyle uygun olmaması hususlarına
ilişkin olarak akademik kuruluşun teknik görüşünde yer alan değerlendirmeler doğrultusunda
idarece ihalenin 2’nci kısım Teknik Şartname’sinde yapılan düzenlemelerin verimliliğe,
fonksiyonelliğe ve rekabete uygun olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu yöndeki
iddialarının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Başvuru sahibinin ihalenin 2’nci kısmına ilişkin itirazen şikayet başvurusunda
bulunduğu, söz konusu kısma ilişkin yaklaşık maliyet dikkate alındığında, başvuru bedelinin
6.139,00 TL olduğu, ancak başvuru sahibi tarafından yatırılan başvuru bedelinin ise
12.284,00 TL olduğu ve 6.145,00 TL’nin fazladan ödendiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici
işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 2’nci kısmının
iptali gerekmektedir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No
Gündem No
Karar Tarihi
Karar No
: 2020/028
: 14
: 24.06.2020
: 2020/UM.I-1102
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) 4734 sayılı Kanunun 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince
ihalenin 2’nci kısmının iptaline,
2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.